ဇန္န၀ါရီ ၂၊ ၂၀၁၂
● ပါရီႏွစ္ကူးည
ဒီႏွစ္ ႏွစ္ကူးညမွာ ေမာင္ရင္ငေတ စိတ္ေထြေထြနဲ႔ တေယာက္တည္းအေဖာ္မပါ ပါရီတခြင္ကို လမ္းေလွ်ာက္တလွည့္ ေၿမေအာက္ရထား တလွည့္ ဘတ္စကားတလွည့္စီးၿပီး လည္ၿဖစ္ခဲ့ပါတယ္၊ မိတ္ေဆြေတြက လာအရက္ေသာက္လွည့္ပါ ဆိုၿပီးဖိတ္ေခၚၾကတာေတာင္ ဓါတ္ေၾကာင္ၿပီး မသြား ၿဖစ္ခဲ့ပါဘူး၊ ဒီလိုမ်ိဳး တေယာက္တည္း စိတ္လႊတ္ၿပီး မသြားၿဖစ္တာ ေတာ္ေတာ္ေတာင္ၾကာခဲ့ပါၿပီ၊ ဘတ္စကားခ မေပးရတာကလည္း တေၾကာင္းေပ့ါ၊ ပါရီမွာ ဒီလိုေန႔ႀကီးအခါႀကီးေတြမွာ လူတိုင္း လူတိုင္းကို ေၿမေအာက္ရထားေတြ ဘတ္စကားေတြ အခမဲ့စီးခြင့္ၿပဳပါတယ္၊ ေမာင္ရင္ငေတမွာက လေပးလက္မွတ္ ဝယ္ထားတာမရွိေတာ့ ဒီရက္မွာအလကားရတုန္း သြားလိုက္အံုးမဟဲ့ဆိုၿပီးေပ့ါဗ်ာ၊
ပထမဆံုးေရာက္သြားတာက Le pont Neuf (The new bridge) ပြန္႔နဖ္ေခၚ တံတားသစ္ေပ့ါ၊ နာမည္ကသာ တံတားသစ္လို႔ေခၚေပမဲ့ ဒီတံတားဟာ ပါရီၿမိဳ႕ေပၚရွိ စဲန္းၿမစ္ကူးတဲ့ တံတားထဲမွာ ေရွးေဟာင္းအက်ဆံုးတံတားပါ၊ ေက်ာက္တံုးေတြနဲ႔ တည္ေဆာက္ခဲ့တဲ့ တံတားေတြထဲမွာ ပထမ ဦးစြာ တည္ေဆာက္ခဲ့တာေၾကာင့္ တံတားသစ္လို႔ အမည္တြင္ခဲ့တာပါတဲ့၊ ေအဒီ ၁၆၀၇ ခုႏွစ္မွာ တည္ေဆာက္ၿပီး ခဲ့တာပါ၊ ပါရီၿမိဳ႕လည္အသဲႏွလံုးေနရာမွာ တည္ရွိၿပီး တံတားအရွည္ ၂၃၈ မီတာ ရွိပါတယ္၊ ယခုထိပါရီမွာ တတိယအရွည္ဆံုးတံတား ၿဖစ္ပါတယ္၊ ႏွစ္သစ္ကူးတဲ့ညမွာ တံတားသစ္ ေပၚၿဖတ္ေလွ်ာက္ခ်င္တဲ့ ဆႏၵေတြနဲ႔ သြားၿဖစ္သြားတာပါ၊ ႏွစ္ကူးညရဲ႕ မိုးသက္ေလေအးေအးနဲ႔ တံတားေပၚမွာ ေတာ္ေတာ္ၾကာေအာင္ေနၿပီး အေတြးနယ္ခ်ဲ႕မိပါေသးတယ္၊
ဒီတံတားနဲ႔မနီးမေဝး စဲန္းၿမစ္ကမ္းနေဘးအတိုင္း ေလွ်ာက္သြားခဲ့ရင္ေတာ့ နာမည္ေက်ာ္ Le quai de Conti, Le quai Malaquais, Le quai Voltaire ကိုေရာက္ပါတယ္၊ ဒီလမ္းသံုးလမ္းက နာမည္ အေခၚသာ သံုးမ်ိဳးၿဖစ္ေနေပမဲ့ တဆက္တည္းတည္ရွိေနတာပါ၊ သမိုင္းေၾကာင္း ေတြကလည္း တဆက္တစပ္တည္းပါ၊
Le quai de Conti လမ္းမွာေတာ့ ၁၆၆၀ ကတည္ေဆာက္ခဲ့တဲ့ Hôtel Sillery-Genlis၊ ၁၈၈၃ က စတင္ဖြင့္လွစ္ခဲ့တဲ့ ပိုက္ဆံအေႀကြၿပတိုက္ Le Musée de la Monnaie de Paris၊ ၁၇၉၅ မွာ စတင္ ဖြဲ႕စည္းတည္ေထာင္ခဲ့တဲ့ ၿပင္သစ္ စာေပ အႏုပညာ ႏိုင္ငံေရး လူမႈေရး သိပၸံအကယ္ဒမီေက်ာင္း L’Institut de France ရွိပါတယ္၊
အဲဒီကေန ဆက္ေလွ်ာက္သြားရင္ေတာ့ Le quai Malaquais လို႔ ေခၚပါတယ္၊ ဒီလမ္းေပၚမွာေတာ့ L’École nationale supérieure des beaux-arts (Fine Arts) အႏုပညာအကယ္ဒမီေက်ာင္းကို ေတြ႕ရမွာပါ၊ ဒီေက်ာင္းရဲ႕ သက္တမ္းကေတာ့ ၁၆၄၈ မွာ စတင္ခဲ့တာၿဖစ္ပါတယ္တဲ့၊
ဒီလို အေဟာင္းအေဟာင္းေတြရဲ႕ အေၾကာင္းေတြကေတာ့ ဘယ္လိုမွလိုက္လို႔ မကုန္ႏိုင္ပါဘူး၊ ေမာင္ရင္ငေတ စိတ္ဝင္စားရတာက ဒီလိုအေဟာင္းေတြကို ဘယ္လိုလုပ္ၿပီးၾကာရွည္ခံေအာင္ ထိမ္းသိမ္းၾကပါသလဲ ဆိုတာရယ္ပါ၊ ေမာင္ရင္ငေတတို႔ တိုင္းၿပည္မွာၾကားၾကား ေနရတာေတြက ၿပည္သူလူထုနဲ႔ ဘာမွမပတ္သက္တဲ့ ဇိမ္ခံဟိုတယ္ႀကီးေတြ လုပ္ပစ္မယ္လို႔သာ ၾကားေနရလို႔ပါ၊ တံတားေဟာင္းေတြ ဖ်က္မပစ္ဘဲ တံတားအသစ္ေတြသာ မ်ားမ်ားေဆာက္ေစခ်င္လို႔ပါ ခင္ဗ်ာ၊ ေမာင္ရင္ငေတကေတာ့ အေပၚယံဘဲလိုက္ၾကည့္ ဓါတ္ပံုရိုက္ မွတ္တမ္းတင္ရံုဘဲ တတ္ႏိုင္ပါတယ္၊ ေတာ္ၾကာ မင္းကေရာ ဘာေတြမ်ားဘယ္ေလာက္ လုပ္ဖူးခဲ့လို႔လဲလို႔ ဆိုတဲ့ေမးခြန္းေတြကိုေတာ့ ေမာင္ရင္ငေတ ေၾကာက္ပါတယ္ဗ်ာ၊ ေမာင္ရင္ငေတ လက္ေၾကာမတင္းေၾကာင္း ေၾကညာထား ၿပီးသားပါခင္ဗ်ာ၊ ႏွစ္သစ္ကူးညမွာ အေဟာင္း အၿမင္းေတြအေၾကာင္း ေပါက္တတ္ကရ ေရးေနလို႔ စိတ္ညစ္ေနၾကပါအံုးမယ္၊
ဒီလို စဲန္းၿမစ္ကမ္းနေဘးရဲ႕ လမ္းတေလွ်ာက္မွာ မေတြ႕မၿဖစ္ေတြ႕ရမွာကေတာ့ စာအုပ္စာတမ္း တံဆိပ္ေခါင္း ပို႔စ္ကဒ္ တိုလီမိုလီ ေရွးေဟာင္းပစၥည္းအေဟာင္း ေရာင္းတဲ့ဆိုင္ကေလးမ်ားဘဲ ၿဖစ္ပါတယ္၊ Les bouquinistes ေခၚ အေဟာင္းပစၥည္း ဆိုင္ကေလးမ်ားဟာ ၁၆ ရာစုကတည္းက စတင္ခဲ့တယ္လို႔ဆိုၾကၿပီး ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာၾကာလာေတာ့ ပါရီနဲ႔ စဲန္းၿမစ္ကမ္းရဲ႕ သေကၤတတခု ၿဖစ္လို႔ေနပါၿပီ၊ ၿမစ္ရိုးတံတိုင္းေပၚမွီတင္ထားတဲ့ အစိမ္းရင့္ေရာင္ သံေသတၱာပုန္းေတြထဲ ထည့္ၿပီးေရာင္းခ်ရတဲ့ ထူးၿခားလွတဲ့ ဆိုင္ပံုစံေလးေတြပါဘဲ၊ ဘယ္အရပ္ေဒသမွာမွ ေမာင္ရင္ငေတ မေတြ႕ဘူးေၾကာင္းပါ၊
Le quai Malaquais ၿပီးရင္ေတာ့ နာမည္ေက်ာ္ အေတြးအေခၚပညာရွင္ Voltaire ေဗာ္တဲလ္ရ္ မေသဆံုးခင္ ေနာက္ဆံုးေနထိုင္သြားတဲ့ Le quai Voltaire ေဗာ္တဲလ္ရ္လမ္းရွိရာကို ေရာက္ပါၿပီ၊ ၃၀၈ မီတာအရွည္ရွိတဲ့ လမ္းအပိုင္းေလးမွာေနထိုင္သြားတဲ့ ေဗာ္တဲလ္ရ္ေသဆံုးၿပီးေနာက္ ၁၇၉၁ ခုႏွစ္ကစလို႔ သူ႔ကိုဂုဏ္ၿပဳၿပီး ေဗာ္တဲလ္ရ္လမ္းလို႔ ေၿပာင္းလဲေခၚခဲ့တာပါ၊ လမ္းမ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္မွာ တသြင္သြင္ၿငိမ့္ေညာင္းစြာစီးဆင္းေနတဲ့ စဲန္းၿမစ္ေရၿပင္ကိုေက်ာ္ၿပီးၾကည့္လိုက္ရင္ ေတြ႕ရမွာက ေတာ့ ၁၂ ရာစုက ရဲတိုက္ခံတပ္ေဟာင္းၿဖစ္ခဲ့ၿပီး ၁၆ ရာစုမွာေတာ့ နန္းေတာ္ေဟာင္း ၁၈ ရာစုအေရာက္မွာေတာ့ ဘုရင္အဆက္ဆက္ စုေဆာင္းထားခဲ့တဲ့ အႏုပညာလက္ရာေပါင္းစံုကို ၿပတိုက္အသြင္သို႔ ေၿပာင္းလည္းၿပသခဲ့တာပါ၊ ယေန႔ကာလမွာေတာ့ တႏွစ္တႏွစ္ လာေရာက္ လည္ပတ္ၾကည့္ရႈ႕သူေပါင္း ၁၄ သန္း ရွိတယ္ဆိုတဲ့ Le musée du Louvre နာမည္ေက်ာ္ လုဗ္နန္းေတာ္ၿပတိုက္ႀကီးကို ေတြ႕ရမွာပါ၊ ဒီႏွစ္ကူးညမွာေတာ့ စဲန္းၿမစ္ေရဟာ ေတာ္ေတာ္ႀကီးကို တိုးလာတာကို ေတြ႕ရပါတယ္၊ ၿမစ္ကမ္းနေဘး လမ္းေလွ်ာက္ေနၾက ထိုင္ေနၾကေနရာေတြေတာင္မွ ၿမစ္ေရေရာက္ေနတာ ေတြ႕ရပါတယ္၊ စဲန္းၿမစ္ေရႀကီးၿပီး ပါရီၿမိဳ႕ ေရလႊမ္းခံဖူးခဲ့ရတာကေတာ့ ၁၉၁၀ ခုႏွစ္က အဆိုးဆံုးလို႔ ဆိုၾကပါတယ္၊
နာမည္ေက်ာ္ အေတြးအေခၚပညာရွင္ သမိုင္းဆရာ စာေရးဆရာ ပါရီၿမိဳ႕သား Voltaire ေဗာ္တဲလ္ရ္ (၁၆၉၄-၁၇၇၈) ဟာသူ႕ရဲ႕ေနာက္ဆံုးေန႔ရက္မ်ားမတိုင္ခင္ တိုက္နံပတ္ ၂၇ ရွိ ဒီအိမ္ခန္းေလးမွာ ေနထိုင္ရင္းကြယ္လြန္သြားပါတယ္တဲ့၊ ဒီအိမ္ခန္းၿပဴတင္းေပါက္ကေန စဲန္းၿမစ္ေရၿပင္ကိုေငးေမာရင္း စဥ္းစားရင္း ေတြးေခၚရင္း စာႀကီးေပႀကီးေတြကို ေဗာ္တဲလ္ရ္ေရးသြားတာပါ၊ ေမာင္ရင္ငေတလည္း ဒီလိုေနရရင္ေတာ့ စာႀကီးေပႀကီးေတြမေရးႏိုင္ပါဘူးလို႔ ဘယ္သူေၿပာႏိုင္မွာလဲေနာ္၊ အဲဒီလမ္းထဲက အိမ္ခန္း ေတြရဲ႕ ယေန႔ကာလေပါက္ေစ်းက တမီတာပတ္လည္ကို ယူရိုႏွစ္ေသာင္းခြဲေပါက္ပါသတဲ့၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လယ္ တိုက္ခန္းေစ်းနဲ႔ဆိုရင္ေတာ့ ဘယ္ဟာကပိုေစ်းႀကီးမလဲေတာ့ ကိုယ္တိုင္သာတြက္ ၾကည့္ၾကပါေတာ့၊ ေမာင္ရင္ငေတ လက္ရွိေနတဲ့ ၿမိဳ႕စြန္ရပ္ကြက္က တိုက္ခန္းအိုကေလးရဲ႕ ေပါက္ေစ်းနဲ႔ကေတာ့ ေစ်းေၿခာက္ဆေက်ာ္ ကြာၿခားေၾကာင္းပါ၊ ေဗာ္တဲလ္ရ္ရဲ႕ အိမ္ေအာက္ထပ္ မွာေတာ့ ေဗာ္တဲလ္ရ္ စားေတာ္ဆက္ဆိုၿပီး ဖြင့္ထားေၾကာင္းပါ၊ ေဗာ္တဲလ္ရ္နဲ႔ အမ်ိဳးေတာ္လား မေတာ္လား ဘယ္လိုပတ္သက္မွန္း ေမာင္ရင္ငေတ မသိပါဘူး၊ လာၿပီးစားၾက ေသာက္ၾကတဲ့ သူေတြကိုေတာ့ ေဗာ္တဲလ္ရ္နာမည္ အသံုးၿပဳၿပီး ဆြဲေဆာင္ထားပါတယ္၊ ေစ်းကြက္စီးပြားေရးေခတ္ မဟုတ္ပါလား၊ ဒီဆိုင္ခန္းငွားခကေတာ့ အေတာ္ကိုေစ်းႀကီးမဲ့ စာရင္းထဲမွာ ပါေလာက္ပါတယ္၊
ေမာင္ရင္ငေတလည္း ေတြးမိေတြးရာေတြးရင္း အာေၿခာက္လာပါတယ္၊ ေဗာ္တဲလ္ရ္က ေဗာ္ဒဂါ Vodka ေသာက္မေသာက္ ႀကိဳက္မႀကိဳက္ ေမာင္ရင္ငေတမသိပါဘူး၊ ေမာင္ရင္ငေတကေတာ့ ပါလာတဲ့ ေရဘူးထဲေရာထည့္လာတဲ့ ေဗာ္ဒဂါကို ေရငတ္ေၿပေသာက္ရင္း မၾကာခင္က ပါရီၿမိဳ႕ကို အလည္လာသြားဖူးတဲ့ ကဗ်ာဆရာ ဆရာေအးကိုလည္း သတိရသြားမိပါတယ္၊ ဆက္စပ္စဥ္းစားမိ သြားရတာပါ၊ ကဗ်ာဆရာလာလည္စဥ္အခါက အတူေသာက္ဖူးတဲ့ ေဗာ္ဒကာရယ္ ဆက္ေလွ်ာက္ လာရင္းေရာက္လာတာက ဟိုတယ္ဒ်ဴေကးေဗာ္တဲလ္ရ္ တိုက္ေအာက္ကိုေရာက္လာတာရယ္ ေၾကာင့္ပါ၊ ဒီဟိုတယ္က ၿမန္မာေခတ္ေပၚ ကဗ်ာဆရာ ဆရာေအးရဲ႕ အထူးလက္ေရြးစင္ေဖးဗရိတ္ ၿပင္သစ္ကဗ်ာဆရာႀကီး ေနသြားဖူးတဲ့ဟိုတယ္ေလ၊ ၿပင္သစ္ကဗ်ာဆရာ အက္ေဆးဆရာ ပါရီၿမိဳ႕သား Charles-Pierre Baudelaire ရွားလ္ဘိုဒလဲလ္ရ္ (၁၈၂၁-၁၈၆၇) နဲ႔ အေပါင္းအေဖၚ ကဗ်ာဆရာတစုဟာ ဒီဟိုတယ္မွာ တည္းခိုေနထိုင္ရင္း ထင္ရွားခဲ့တဲ့ ကဗ်ာေတြ စာေတြကို ဖန္တီးသြားခဲ့ၾကပါတယ္တဲ့၊ သူ႕ရဲ႕ Les Fleurs du mal (The Flowers of Evil) ဆိုတဲ့ ကဗ်ာရွည္ႀကီးဟာ စာမ်က္ႏွာ ၂၉၁ မ်က္ႏွာရွိပါသတဲ့၊ ေမာင္ရင္ငေတ ဘာသာၿပန္ခ်င္ပါေသာ္ လည္းဘဲ တတ္ေၿမာက္ထားတဲ့ ကေဘာက္တိကေဘာက္ၿခာ ၿပင္သစ္စာ အက်ိဳးအပ်က္မ်ားနဲ႔ ၿပန္လို႔ မၿဖစ္လို႔ ဒီကဗ်ာရွည္ႀကီးကို ဘာသာၿပန္တတ္သူမ်ား ေပၚေပါက္လာမဲ့ အခ်ိန္ကိုသာ ေစာင့္ေမွ်ာ္ေနမိပါေၾကာင္းပါ ခင္ဗ်ာ၊
poème de Baudelaire paru dans Les Fleurs du mal :
L’aurore grelottante en robe rose et verte
S’avancait lentement sur la Seine deserte,
Et le sombre Paris, en se frottant les yeux,
Empoignait ses outils, vieillard laborieux.
The dawn shivering in pink dress and green
Advanced slowly on the deserted Seine,
Paris and the dark, rubbing his eyes,
Grabbed his tools, old laborious.
(ပါရီႏွစ္ကူးည ဒုတိယပိုင္း …….. ဆက္ရန္)
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
