Portraits

Zarganar – Labor Myint Soe

ေလဘာျမင့္စိုး(ေခၚ)တစ္ကိုယ္ေတာ္

ဇာဂနာ ၊ စက္တင္ဘာ ၉ ၊ ၂၀၁၃

ကြ်န္ေတာ္ သူ ့အေၾကာင္းမေရးခ်င္။သူ ့လိုလူ လက္ရိွ ျမန္မာ့ႏိုင္ ငံေရးေလာကထဲ တစ္ေယာက္မွ မရိွ။ဘာလုပ္လုပ္ တစ္ကိုယ္ေတာ္။ဘာလုပ္လုပ္ ဘယ္သူ ့မွ အမွဳ မတဲြ။ေထာင္စကား နဲ ့ အမွုတဲြတယ္ ဆိုတာတျခားသူေတြကိုပါ ဆဲြေခၚတာမ်ိဳးျဖစ္သည္။ကိုျမင့္စိုး တစ္ကိုယ္ေတာ္ လုပ္ေနတာ နာမည္ၾကီးခ်င္လို ့မဟုတ္။ထင္ေပၚခ်င္လို့မဟုတ္။သူ ့အတြက္ ဘာတစ္ခုမ်… မပါ။ သူမ်ားအတြက္ခ်ည္းသာ။

   သူႏွင့္ကြ်န္ေတာ္ ေထာင္ထဲမွာခ်ည္း သံုးခါ ဆံုရသည္။ဆ့ုံလိုက္တိုင္း သူ ကတျပံဳးျပံဳး။ေရာက္ျပန္ျပိေပါ့ ေတြ့ရျပန္ျပိေပါ့ ဆိုသည့္ပံုစံ။ အျမဲလိုလို ကြ်န္ေတာ့အရင္ သူေရာက္ေနသည္သာ။

        ပထမတစ္ခါ ဆံုၾကေတာ့ အင္းစိန္ေထာင္၏ နာမည္အဆိုးဆံုးေနရာ။ စစ္ေခြးတိုက္။ သံဃာေတာ္ မ်ား၏ ေရႊ၀ါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးအျပီး ၂၀၀၇ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလမွာ ကြ်န္ေတာ္ ဖမ္းခံရသည္။ ေထာင္ထဲကိုေရာက္ေတာ့ သူ က စစ္ေခြးတိုက္ေရာက္ႏွင့္ေနျပီ။ သူက အခန္း(၈)၊ကြ်န္ေတာ္က အခန္းတစ္ဆယ္။သူေရာ ကြ်န္ေတာ္ပါ ဘာေၾကာင့္ ကြ်န္ေတာ္ တို့ကို ဒီ စစ္ေခြးတိုက္မွာ လာထားမွန္းမသိၾက။ တစ္ေထာင္လံုးမွာ ထားစရာ ေနရာ ဒီေလာက္ရွားေလသလား။ ဒီေလာက္ စုတ္ပဲ့ ညစ္ေပ ေသာ ေနရာကိုထားခ်င္းမွာ တမင္ညစ္ပတ္ျခင္းလို ့ပဲ သေဘာရသည္။ ျပီးေတာ့ ကြ်န္ေတာ္ တို ့ ႏွစ္ေယာက္မွာ ဘာ အျပစ္မွ မရိွ။ ေထာင္ထဲမွာ ျပစ္ဒဏ္တစ္ခုခု ျဖစ္မွ ဒီစစ္ေခြးတိုက္ထဲ ထည့္ပိတ္တာျဖစ္သည္။ ကြ်န္ေတာ္ တို ့ကိုဘာေၾကာင့္ ဒိေနရာပို ့ထားရသလဲ။ ကိုျမင့္စိုး က အစာငတ္ခံဆႏၵျပမည္ ဟု ဆိုသည္။ ကြ်န္ေတာ္က လက္မခံ။ စစ္အစိုးရက လူ ကို လူ ဟု တန္ဘိုးမထား။အစာငတ္ခံလို ့ေသသြားလဲ အေလာင္းဆဲြခ်သြားရံု။ ဒီေတာ့ တနည္းၾကံၾကည့္သည္။

ကြ်န္ေတာ္ တို့ အခန္းထဲမွာ မိလႅာခြက္က ေသးေသးေလး။တစ္ေန ့မွ တစ္ခါ မိလႅာခ်ရေတာ့ အဆင္မေျပ။ခြက္ျပည့္ခြက္လွ်ံ။တစ္ေန ့ ႏွစ္ခါေလာက္ သြန္ခ်င္တာကို သူ တို ့က ခြင့္မျပဳ။ တစ္ခါေျပာ ႏွစ္ခါေျပာ ဘယ္ႏွခါေျပာေျပာ လက္မခံၾက။ သည္ေတာ့ ေကာင္းျပီ။ကြ်န္ေတာ္ တို့ မိလႅာေတြကို အခန္းအျပင္ဖက္ကို သြန္ထုတ္ပစ္လိုက္သည္။ ၀န္ထမ္းေတြလာေတာ့ အခန္းေရွ့ ကြန္ကရစ္ အခင္းမွာ အီအီး ေတြ ေပလို ့ ပြႊ လို့။ သူတို ့ ႏွာေခါင္းေတြ တရွံဳ့ရွဳံ။ ျပီးေတာ့မဲ့လာသည္။ ေနာက္ေတာ့ တင္းလာေတာ့၏။ ဒါဘာသေဘာလဲ။ ေထာင္ကိုပုန္ကန္တာလား နာခ်င္လို ့လားေတြ ႏွင့္ ဆဲၾကဆိုၾကေတာ့သည္။ ကြ်န္ေတာ္ တို ့ႏွစ္ေယာက္က ဘာမွ ျပန္မေျပာ ျပန္မေျဖ။ေက်ာခိုင္းေနလိုက္ၾက၏။

  သည္ေတာ့ သူတို့ထက္ ရာထူးၾကီးေသာ ေထာင္မွဴးကိုသြားေခၚလာ၏။ျဖစ္ခ်င္ေတာ့ သည္ေထာင္မွဴးက ကြ်န္ေတာ့္မိတ္ေဆြ။ သူ ့ခမ်ာ ဘာဆံုးျဖတ္ရမွန္းမသိ။ ကြ်န္ေတာ္ တို ့ကိုပဲ ထုတ္ရိုက္ရမလား။ သူ ့၀န္ထမ္းေတြကိုပဲ ေခ်းက်ံဳးခိုင္းရေလမလား။ မတတ္သာသည့္အဆံုး ေထာင္ပိုင္ကိုေခၚေတာ့၏။ ေထာင္ပိုင္ေရာက္လာေတာ့ ကြ်န္ေတာ္ တို ့လုပ္ရပ္ကို အျပစ္တင္သည္။ ကြ်န္ေတာ္ ကလည္း ၾကိမ္ဖန္မ်ားစြာ မိလႅာသြန္ဖို ့ကိစၥ ေျပာတာ ေထာင္ဖက္ က ခြင့္မျပဳတာရယ္၊ ကြ်န္ေတာ္ တို့ကို စစ္ေခြးတိုက္ထဲ လာထည့္ထားတာရယ္ တို ့ကိုဖိဖိစီးစီးေျပာျပစ္သည္။ ေထာင္ပိုင္ေတာ္ေတာ္ ငိုင္က်သြားျပီးမွ ကြ်န္ေတာ္ ႏွင့္ကိုျမင့္စိုးကိုေနရာေရႊ့ေပးပါမည္ ဟုကတိေပးကာ ျပန္သြားေတာ့၏။

                   မတိုင္ပင္ပဲ ကိုျမင့္စိုးေရာ ကြ်န္ေတာ္ တျပိဳင္တည္း ရယ္ခ် လိုက္မိေတာ့၏။

သည္လိုႏွင့္ အင္းစိန္ေထာင္ ငါးေဆာင္တိုက္ခန္းတဲြသို ့ ကြ်န္ေတာ္ တို့ ႏွစ္ေယာက္ အတူ ေရႊ့လာခဲ့ေတာ့၏။ ကိုျမင့္စိုး ႏွင့္ ကြ်န္ေတာ္ လက္ခ်င္းအတူတဲြခ်ိတ္မိေတာ့သည္။ အသားညိဳညိဳ အရပ္ပ်ပ္ပ်ပ္ ေတာက္ပေသာမ်က္လံုး တစ္စံု က ရည္မွန္းခ်က္ၾကီးသူမွန္းသိသာေစသည္။ သူႏွင့္ ကြ်န္ေတာ္ ပဲြဦးထြက္ ကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ လွခဲ့ေလေတာ့သည္။

ကိုျမင့္စိုး တို့မိသားစု က မေျပလည္ၾက။ ေမြးခ်င္းေမာင္ႏွမ ၉ေယာက္ထဲမွာ ကိုျမင့္စိုးက အၾကီးဆံုး။ ကိုျမင့္စိုး ၏ဖခင္က ဆိုကၠားနင္းျပီး မိသားစု ကို ရွာေကြ်းသည္။ မိခင္က ကုန္စိမ္းေရာင္း၏။ သည္ေတာ့ကိုျမင့္စိုးစားမေျဖာင့္ေတာ့။ ဆယ္တန္းေအာင္ျပီး ေက်ာင္းဆက္မတက္ပဲ အလုပ္ထဲ၀င္ခဲ့ေလေတာ့သည္။ စိုက္ပ်ိဳးေရးေကာ္ပိုေရးရွင္းမွာ ၀န္ထမ္း။

    ၁၉၈၈ခုအေရးေတာ္ပံု ျဖစ္ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ျပည္သူ ့အလုပ္သမား ေသြးစည္းညီညြတ္ေရး အဖဲြ ့မွာ စိုက္ပ်ိဳးေရးတာ၀န္ခံ အျဖစ္ပါ၀င္လာခဲ့ေတာ့၏။ သာေကတ ျမိဳ့နယ္လံုးဆိုင္ရာ သပိတ္ေကာ္မိတီ ေခါင္းေဆာင္လည္းျဖစ္ခဲ့သည္။ စစ္တပ္က အာဏာ သိမ္းလိုက္ေတာ့ ကိုျမင့္စိုး အလုပ္ျပဳတ္ေတာ့၏။ တေျဖးေျဖးႏွင့္ႏိုင္ငံေရးထဲ နက္နက္တူး၀င္ခဲ့ေလေတာ့သည္။ နယ္စပ္ကိုထြက္ မဲေဆာက္မွာရိွသည့္ အလုပ္သမားအဖဲြ ့ ေတြႏွင့္ ဆက္သြယ္ျပီး သင္တန္းေတြတက္၊ ျပည္တြင္းက အလုပ္သမားေတြကို ပညာျပန္ျဖန္ ့ ျဖဴးေပးရင္းႏွင့္ ေတာ္ေတာ္အလုပ္မ်ားခဲ့သည္။ သို့ေသာ္ သူကေတာ့ တစ္ေယာက္တည္း။ ဘယ္သူ ့ကိုမွ အေဖာ္မေခၚ။ ေတာင္ေက်ာ္လိုက္ ေခ်ာင္းျဖတ္လိုက္ ျဖင့္ အလုပ္ေတြ ဇယ္စက္ေနေတာ့သည္။

၁၉၉၄ခုႏွစ္သၾကၤန္မတိုင္မီမွာ သူအဖမ္းခံလိုက္ရေတာ့၏။ တပ္မေတာ္ေထာက္လွမ္းေရးက ေကာင္းေကာင္းေကြ်းတာကို ခံလိုက္ရျပီး ေလဖ်န္းမလို ျဖစ္သြားေတာ့၏။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ေထာင္ႏွစ္၂၀က်သြားေတာ့သည္။  အင္းစိန္ေထာင္မွာ ေလးႏွစ္ သာယာ၀တီေထာင္မွာ ရွစ္ႏွစ္ စုစုေပါင္း၁၂ ႏွစ္အၾကာမွာ တပ္မေတာ္ ေထာက္လွမ္းေရး၏ မေလ်ာ္မကန္လုပ္မွုေၾကာင့္ ေထာင္က်ေနသူေတြကို ျပန္လႊတ္ေပးလိုက္ေတာ့သည္။ သူတို့ေျပာေသာ မေလ်ာ္မကန္ ဆိုသည့္ စကားကေလးတစ္လံုးတည္းအတြက္ လူတစ္ေယာက္ က ၁၂ ႏွစ္လံုးလံုး သံတိုင္ေတြ ေနာက္ေရာက္သြားရ၏။ လြယ္လိုက္ၾကတာ။

ကိုျမင့္စိုးေထာင္က လြတ္လာေတာ့ သူ ့မိန္းမ ႏွင့္ သားသမီးေတြ ကို ရွာမေတြ့ေတာ့။ ဘယ္ေရာက္သြားမွန္းမသိ။ ၾကိဳးစားျပီးလိုက္ရွာလို ့လည္းမရေခ်။ မတတ္သာသည့္အဆံုး ႏိုင္ငံေရးေလာကထဲမွာပဲ ျပန္က်င္လည္ေတာ့သည္။ သူ ့၀ါသနာအတိုင္း အလုပ္သမားအေရးကိုသာ ဦးတည္ေတာ့၏။ အလုပ္သမားအခြင့္အေရး အလုပ္သမား ယူနီယံေပၚေပါက္ေရးတို ့ကို ဦးစားေပးလုပ္ခဲ့ေလသည္။သို ့ေသာ္ အတြင္းလူ သစၥာေဖာက္မွဳျဖင့္ ကိုျမင့္စိုးကို လွည္းတန္းမွာ ရဲ ဖမ္းခဲ့ေတာ့၏။ ထံုးစံအတိုင္း အင္းစိန္ေထာင္ ေရာက္ရျပန္ေလျပီ။

ေထာင္က လြတ္လို ့မွေျခာက္လ မျပည္ေသး။ ေထာင္ထဲျပန္ေရာက္ခဲ့ေတာ့၏။ သူေထာင္ထဲေရာက္ေနစဥ္ ဓါတ္ဆီေစ်းတက္မွဳဆႏၵျပပဲြ ေရႊ၀ါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးတို့ ဆက္တိုက္ျဖစ္ခဲ့သည္။ သို့ျဖင့္ သူႏွင့္ကြ်န္ေတာ္ အင္းစိန္ေထာင္မွာဆံုရျခင္းပင္။

သူေထာင္ထဲမွာ ရိွေနစဥ္ သူ့အေဖ အနိစၥေရာက္သည္။ဖခင္၏ ေနာက္ဆံုးခရီးကို လိုက္ပါပို ့ေဆာင္ခြင့္ သူ မရခဲ့ရွာ။ ေထာင္ထဲကေန အေဖ့အတြက္ ေကာင္းရာမြန္ရာ ေရာက္ပါေစေၾကာင္း ဆုေတာင္းေပးလိုက္ရံု။

ကြ်န္ေတာ္ ၂၀၀ရခုႏွစ္ ေအာင္တိုဘာမွာ လြတ္လာေတာ့ သူ ေထာင္ထဲမွာ က်န္ခဲ့သည္။ တျခားသူေတြက သူတို့မိသားစုအတြက္ မွာေနၾကေသာ္လည္း သူကေတာ့မမွာ။ မွာစရာ မိသားစုလည္းမရိွ။ ျပံဳးျပီး တစ္ခြန္းပဲေျပာသည္။ ကြ်န္ေတာ္ ေထာင္က လြတ္လို႔ အလုပ္သမားကိစၥေတြလုပ္ရင္ ကူေနာ္ တဲ့။

၂၀၀၈ခုႏွစ္ နာဂစ္အျပီးမွာ ကြ်န္ေတာ္ ေထာင္ထဲေရာက္ရျပန္ေတာ့ သူ ႏွင့္ဆံုျပန္သည္။ သူ ့ကို ရံုးထုတ္ေနျပီ။ နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္မွဳ၊ တရားမ၀င္ အဖဲြ ့မ်ားႏွင့္ ဆက္သြယ္မွဳ။ တရားရံုးမွာ ျပသနာ အရွာဆံုးလူအျဖစ္ နာမည္လည္းၾကီးလာသည္။

ရဲက လာေခၚလ်င္ ေျမေပၚလွဲခ်သည္။ မင္းကုသ လိုေပါ့။ ရဲလာထူ မွ ထ မည္ တဲ့။ မတတ္သာေတာ့လည္း ရဲ ေတြက သူ ့ကို ထမ္းေခၚရေတာ့၏။ ဒါမ်ိဳးတင္လား ဆိုေတာ့ မကေသး။ တရားရံုးမွာ လွဲအိပ္ေနေသးသည္။ တရားသူၾကီးက တရားရံုး မထီမဲ့ျမင္လုပ္မွဳျဖင့္ ေထာင္ေျခာက္လ ခ်ေတာ့လည္း အိပ္ေနသည္။ မတရားေသာတရားခြင္ကို နားေထာင္စရာမလို ဟု သူၾကံဳး၀ါး၏။ ဘယ္လိုျဖစ္ျဖစ္ ေထာင္ဒဏ္ ၉ႏွစ္ေျခာက္လ ခ်ခဲ့လိုက္ရျပန္ေတာ့သည္။ ကြ်န္ေတာ္က ၅၉ႏွစ္ခ်ခံရတာဆိုေတာ့ သူ ့ကို စ သည္။ ကြ်န္ေတာ့ အစြန္းထြက္ပဲ ရိွတာပါဟု သူ ့ကိုသေရာ္ေတာ့ ရယ္သည္။

အင္းစိန္ေထာင္ကေန သူ ့ကို ေထာင္ေျပာင္းေတာ့ ကြ်န္ေတာ့္အေႏြးထည္ ႏွင့္ ဂြမ္းေစာင္တစ္ထည္ သူ ့ကိုေပးလိုက္သည္။ ဘယ္ေရာက္လို ့ဘယ္ေပါက္မယ္မွန္းမသိ။ သူ ့မွာ ေစာင္မရိွ အက်ီၤအပိုမရိွ။
ကြ်န္ေတာ္ ၂၀၀၈ခုႏွစ္ ႏို၀င္ဘာ လ မွာ ျမစ္ၾကီးနားေထာင္ကို ေျပာင္းခဲ့ရသည္။ ဒီမွာတင္ ကိုျမင့္စိုးႏွင့္ဆံုရျပန္သည္။ မွတ္မွတ္ရရ သူခ်က္ေကြ်းေသာ ေတာ၀က္သားေလး စားခဲ့လိုက္ရေသး၏။ ေနာက္ေတာ့ သူ့ကို ပူတာအိုေထာင္ ေရႊ့ျပန္ေလသည္။ လူတစ္ေယာက္ကို ဘယ္ေလာက္ထိ ႏိွပ္စက္ႏိုင္ေလမလဲ လို ့ မ်ား အဓိဌာန္ျပဳထားေလသလား မသိ။ စစ္အစိုးရသည္ ဖိ ျပီးရင္းသာ ဖိေနေတာ့ေလသည္။

၂၀၁၁ခုႏွစ ္ေအာက္တိုဘာလမွာ ကြ်န္ေတာ္ လြတ္လာေတာ့ ကိုျမင့္စိုး ပူတာအိုမွာပဲ ရိွေနေသးသည္။ ကြ်န္ေတာ္က ေထာင္ေပါက္ေစ့ ေထာင္၀င္စာေပးပို ့ေသာ အလုပ္ကိုလုပ္ေတာ့ လူၾကံဳႏွင့္သူ ့ဆီ အစားအေသာက္ေတြပို ့ရ၏။ စာအုပ္ေတြ ပို ့ရသည္။ သူ ့ဆီက ျပန္ေပးလိုက္ေသာ စာေတြထဲမွာ အလုပ္သမားယူနီယံဖဲြ့စည္းေရးေတြ ထံုမႊန္းေနေလသည္။

၂၀၁၂ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီ၁၂ရက္ေန့မွာ သူတို့ကိုလႊတ္ေပးေတာ့မည္ဟု သက္ဆိုင္ရာ က ကြ်န္ေတာ့ကို အေၾကာင္းၾကားသည္။ ေလယာဥ္ကြင္းမွာ ၾကိဳေပးဖို့ ကြ်န္ေတာ့ကို အကူအညီေတာင္းသည္။ ရန္ကုန္ေလဆိပ္မွာ ကိုျမင့္စိုး ႏွင့္ကြ်န္ေတာ္ ျပန္ဆံုရသည္။ ကြ်န္ေတာ္လက္ေဆာင္ေပးခဲ့ေသာ အေႏြးထည္ေလးႏွင့္။ သူ ့အိပ္မက္ေတြကို ကြ်န္ေတာ့အားရွင္းျပေနေသးသည္။ စည္းလံုးေသာ အလုပ္သမားအဖဲြ့အစည္းတစ္ခု ေပၚေပါက္ေရး။

ေနာက္ေတာ့ ကြ်န္ေတာ့ ရံုးခန္းကို သူ ေရာက္ေရာက္ လာတတ္သည္။ အဂၤလိပ္စာသင္တန္းတက္သည္။ အလုပ္သမားအေရးဆိုင္ရာ work shop ေတြလုပ္သည္။ သူတက္သည္။ ကြ်န္ေတာ္ တို့ ရံုးကလုပ္ေလ့ရိွသည့္ public communication သင္တန္းေတြလည္းတက္သည္။ ခ်င္းမိုင္ကလာသည့္ ကိုေအာင္မ်ိဳးမင္းတို့ မဥမၼာတို့ဆီက အလုပ္သမားအခြင့္အေရးေတြ သင္ယူ၏။ ခရီးသြားလိုက္တာကလည္း မရပ္မနား။ အလုပ္သမားျပသနာေပၚတိုင္း သူေရာက္သြားေလ့ရိွသည္။ သူ ့ကို အလုပ္သမားေတြကလည္း ေလးစားၾကသည္။

က်ိဳက္ထို ၀ဒက္ကြင္းေက်းရြာက အလုပ္သမားမ်ားႏွင့္ ရြာသူရြာသားတို့ ျပသနာေပၚေတာ့ သူေရာက္သြားေတာ့၏။ စစ္ေတာင္းစကၠဴစက္ ျပသနာထဲမွာ သူ ၀င္ပါေတာ့၏။ စကၠဴစက္အလုပ္သမားမ်ား၏ နစ္နာမွုေတြအတြက္ သူက ေတာင္းဆိုသည္။ သို့ေသာ္ ဆင္ထားေသာခြင္ထဲ သူ က်သြားရရွာျပီ။ စစ္ေတာင္းစကၠဴစက္က တရားလိုလုပ္ျပီး သူ႔ကို ရံုးတင္ တရားစဲြလိုက္ေလသည္။ ကိုျမင့္စိုးေထာင္ (၇) ႏွစ္ (၆) လ က်သြားခဲ့၏။

ခုေတာ့ ေလဘာကိုျမင့္စိုး သထံုေထာင္က သံတိုင္ေတြေနာက္ေရာက္ရေခ်ျပီ။ ေထာင္ႏွင့္သူ၊ သူႏွင့္ ေထာင္ကား ခဲြမရေတာ့။ သူ႔ကိုေထာင္၀င္စာ ပို ့ေပးမည့္ သူမရိွ။ အလုပ္သမားအေရး အျမဲတမ္း ဦးထိပ္ပန္ေနသူ ကိုျမင့္စိုးခမ်ာ အလုပ္ၾကမ္းႏွင့္ ေထာင္ဒဏ္ ခံသြားရျပန္ျပီ။ အမ်ားအတြက္ စြန့္စြန့္စားစား တကယ္လုပ္ေပးေနသူ တစ္ေယာက္အတြက္ ဒါသည္ ဆုတံဆိပ္လား။ အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးလမ္းေၾကာင္းမွာ ကိုျမင့္စိုးကို ေမ့မ်ားေမ့ကုန္ၾကျပီလား။

       ကြ်န္ေတာ္ ေတာ့ မေမ့။

ဇာဂနာ
၂၈ၾသဂုတ္၂၀၁၃

(သူ႔ေဖစ့္ဘြတ္က ယူပါတယ္)

Photo Credit – http://www.theguardian.com/politics/2010/dec/17/prisoners-right-vote-four-years 

သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
Advertise on MoeMaKa

Similar Posts