ကမၻာ့စစ္အသုံးစရိတ္
သန္းဝင္းလိႈင္
စက္တင္ဘာ ၂၁၊ ၂၀၁၃
ပထမဆုံး အဏုျမဴဗုံးကို ၁၉၄၅ ခုႏွစ္၊ ဇူလိုင္လ ၁၆ ရက္ေန႔တြင္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ေအာင္ျမင္စြာ စမ္းသပ္ေပါက္ခြဲႏိုင္သည္။ ထိုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ၆ ရက္ေန႔တြင္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ ဟြန္ရူးကၽြန္းႀကီး၏ အေရွ႕ေတာင္ဘက္ကမ္းေျခရွိ ဟီရိုရွီးမားၿမိဳ႕ေပၚသို႔ အဏုျမဴဗုံးတစ္လုံး ႀကဲခ်ၿပီးေနာက္ ၾသဂုတ္လ ၉ ရက္ေန႔တြင္ တစ္ဖန္ က်ဴရူးကၽြန္းႀကီး၏ အေနာက္ဘက္ ကမ္းေျခရွိ နာဂါဆာကီ ၿမိဳ႕ေပၚသို႔ ေနာက္တစ္လုံး ႀကဲခ်ခဲ့ျပန္သည္။
အဆိုပါ အဏုျမဴဗုံးသည္ တီအင္တီယမ္းအား တန္ခ်ိန္ (၂ဝဝဝဝ) ေပါက္ကြဲသည္ထက္ပင္ ျပင္းထန္သည္ဟု ဆိုသည္။ ဗုံးဒဏ္ေၾကာင့္ ဟီရိုရွီးမားၿမိဳ႕တြင္ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရသူ ၁၃၅ဝဝဝ (တစ္သိန္းသုံးေသာင္းငါးေထာင္) ရွိသည့္အနက္ ၆၆ဝဝဝ ခန္႔မွာ ေသဆုံးခဲ့သည္။ နာဂါဆာကီၿမိဳ႕တြင္ လူဦးေရ ၁၉၅ဝဝဝ (တစ္သိန္းကိုးေသာင္းငါးေထာင္) ခန္႔ရွိရာ ၆၄ဝဝဝ ဒဏ္ရာရရွိၿပီး ၃၉ဝဝဝ ေသဆုံးခဲ့သည္။ ဒဏ္ရာရသူမ်ားမွာလည္း ဂါမာေရာင္ျခည္မ်ား၏ အပူရွိန္ေၾကာင့္ အပူေလာင္ အနာႀကီးမ်ား ျဖစ္ခဲ့ၾကသည္။ ထိုစဥ္က ႀကဲခ်ခဲ့ေသာ အဏုျမဴဗုံးမ်ား၏ အက်ိဳးဆက္ေၾကာင့္ မ်က္ေမွာက္ကာလအထိ ႏွစ္ေပါင္း ၆၈ ေက်ာ္ ၾကာျမင့္သည့္တိုင္ေအာင္ပင္ အသက္ေပါင္းမ်ားစြာ ဆက္လက္ဆုံးရႈံးလ်က္ ရွိသည္။ ဟီရိုရွီးမား တစ္ၿမိဳ႕တည္းမွာပင္ အဏုျမဴဗုံး ႀကဲခ်ခဲ့စဥ္က မေသဘဲ က်န္ရွိေနသူမ်ားအနက္ ၁၁၃၂ဝဝ ေက်ာ္ ထပ္မံေသဆုံးခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။
ထိုအခ်ိန္မွစ၍ အင္အားႀကီးႏိုင္ငံတို႔သည္ အဏုျမဴလက္နက္ကို နည္းဗ်ဴဟာေျမာက္ အဏုျမဴစစ္တြင္ အသုံးျပဳရန္အတြက္ အၿပိဳင္အဆိုင္ တီထြင္ထုတ္လုပ္လာခဲ့ၾကသည္။ ယခုအခါ အင္းအားႀကီး ႏုိင္ငံမ်ား၌ ႏ်ဴကလီးယားဗုံး ၅ဝဝဝဝ ခန္႔ ပိုင္ဆိုင္ထားၾကသည္။ အဆိုပါ အေရအတြက္သည္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ ဆိုဗီယက္ျပည္ေထာင္စုတို႔ကို ေခ်မႈန္းရန္လိုအပ္သည္ထက္ အဆေပါင္း ၂၅ဝ ေက်ာ္ ပိုမိုလ်က္ရွိသည္။
ဤအေျခအေန၌ပင္ ကမၻာ့ႏိုင္ငံမ်ားသည္ စစ္ေရးတည္ေဆာက္မႈကိုလည္း ဆက္လက္တိုးျမွင့္ ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိရာ ကမၻာ့စစ္ေရး တည္ေဆာက္မႈသည္ တျဖည္းျဖည္း ေၾကာက္ခမန္းလိလိ အေျခအေနသို႔ ေရာက္ရွိလာသည္ကို ေတြ႔ရသည္။
● တိုးတက္လာေသာ စစ္အသုံးစရိတ္မ်ား
ကမၻာ့စစ္အသုံးစရိတ္သည္ ဒုတိယကမၻာစစ္ ၁၉၃၉ – ၁၉၄၅ ၿပီးဆုံးခ်ိန္မွစ၍ တျဖည္းျဖည္း တိုးျမွင့္လာခဲ့ရာ ၁၉၈ဝ ျပည့္ႏွစ္တြင္ အေမရိကန္ ေဒၚလာဘီလီယံ – ၅ဝဝ၊ ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္တြင္ အေမရိကန္ေဒၚလာဘီလီယံ – ၈ဝဝ ရွိခဲ့ရာမွ ၂ဝ၁၃ ခုႏွစ္တြင္ အမ်ားဆုံး စံခ်ိန္တင္ကာ ေဒၚလာဘီလီယံ – ၁၇၃၈ အထိ ရွိလာခဲ့သည္။ ၂ဝ၂ဝ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ေဒၚလာဘီလီယံ ၂ဝဝဝ ေက်ာ္အထိ တိုးျမွင့္လာဖြယ္ ရွိသည္ဟု အေမရိကန္အစိုးရ အရာရွိေဟာင္း တစ္ဦးျဖစ္သူ “ရုသ္လီဂါဆီဗတ္” စုေဆာင္းျပဳစုသည့္ ႏွစ္ခ်ဳပ္အစီရင္ခံစာ တစ္ေစာင္တြင္ ေဖၚျပထားသည္။ (တစ္ဘီယီတြင္ သန္းတစ္ေထာင္ရွိသည္)
ကမၻာ့ကုလသမဂၢ၏ ခန္႔မွန္းခ်က္အရ ယခုအခါတြင္ ကမၻာ့စစ္အသုံးစရိတ္သည္ တစ္ႏွစ္လွ်င္ ေဒၚလာဘီလီယံ – ၁၇၃၈ ရွိလာသည္ဟု သိရသည္။ တနည္းအားျဖင့္ ထိုအသုံးစရိတ္သည္ တစ္ကမၻာလုံးရွိ ႏိုင္ငံအားလုံး၏ တစ္ႏွစ္အတြက္ အမ်ိဳးသားထုတ္လုပ္မႈ စုစုေပါင္း၏ ေျခာက္ရာခိုင္ႏႈန္းနီးပါးရွိၿပီး တစ္မိနစ္တိုင္းတြင္ ေဒၚလာေလးသန္းနီးပါး အသုံးျပဳေနသည့္ သေဘာပင္ ျဖစ္သည္။ ထို႔ျပင္ ကမၻာတစ္ဝန္းလုံးတြင္ စစ္မႈထမ္းေနေသာ လူဦးေရမွာ ၆၉ သန္း ရွိၿပီး စစ္ေရးႏွင့္ ဆက္ႏြယ္ေသာ လုပ္ငန္းမ်ား၌ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ေနသူေပါင္းမွာ သန္း ၁ဝဝ ေက်ာ္ခန္႔ ရွိသည္။
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုသည္ ၁၉၈ဝ ျပည့္ႏွစ္မွစ၍ စစ္အသုံးစရိတ္တိုးျမွင့္ သုံးစြဲလာခဲ့ရာ ၁၉၈၅ ခုႏွစ္တြင္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၂၉၉ ဘီလီယံ ရွိခဲ့ၿပီး ၊ ၂ဝ၁၃ ခုႏွစ္တြင္ ၇၁၁ ဘီလီယံ ရွိခဲ့သည္။ စစ္ေရးသုေတသန အစီအစဥ္ႏွင့္ အျခားေသာ လက္နက္အစီအစဥ္မ်ားအတြက္ ၂ဝ၁၃ ခုႏွစ္ စစ္အသုံးစရိတ္ကို ၄.၇ ရာခုိင္ႏႈန္း တိုးျမွင့္သုံးစြဲခြင့္ ျပဳရန္ ကြန္ဂရက္သို႔ တင္ျပခဲ့သည္။ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုသည္ ထရိုင္းဒင့္-၂ ေရငုပ္သေဘၤာႏွင့္ ဒုံးပ်ံမ်ား၊ ဘီ-၁ ႏွင့္ စတဲ့ ဗုံးႀကဲေလယာဥ္မ်ား၊ အိပ္အိပ္စ္ဒုံးပ်ံမ်ားႏွင့္ မစ္ဂ်က္မင္းဒုံးပ်ံမ်ား၊ေမာင္းသူမဲ့ေလယာဥ္သစ္ တည္ေဆာက္ေရးအတြက္ စစ္အသုံးစရိတ္မ်ား ပိုမို လိုအပ္လာသည္ဟု ဆိုသည္။ ထို႔ျပင္ “အက္စ္ဒီအိုင္” (S.D.I) ေခၚ “မဟာဗ်ဴဟာ ကာကြယ္ေရး စီမံကိန္း” အစီအစဥ္အရ အာကာသလက္နက္မ်ား စမ္းသပ္ေရး၊ ထုတ္လုပ္ေရး၊ ေဒသစစ္ပြဲ အကူအညီေပးေရးႏွင့္ ပင္လယ္ရပ္ျခားရွိ ၾကည္း၊ေရ၊ေလ တပ္ဖြဲ႔မ်ားအတြက္ ကုန္က်စရိတ္မွာလည္း အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၏ စစ္အသုံးစရိတ္ကို ပိုမိုျမင့္မားသည္ဟု ဆိုသည္။
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုသည္ အာကာသလက္နက္မ်ား ထုတ္လုပ္ေရးအတြက္ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၂ ဒသမ ၇၅ ဘီလီယံမွ ၄ ဒသမ ၈ ဘီလီယံ အထိ သုံးစြဲရန္ ရည္မွန္းထားသည္။ အဆိုပါ အေမရိကန္ ကာကြယ္ေရး အသုံးစရိတ္မ်ားကို ကြန္ဂရက္က ေလွ်ာ့ခ်ရန္ စီစဥ္ေနသည္ကို သမၼတ အိုဘားမားက စိတ္ပ်က္မိေၾကာင္း၊ ဤသို႔ ကာကြယ္ေရး စရိတ္မ်ားကို ျဖတ္ေတာက္ေလွ်ာ့ခ်ပါက အေမရိကန္ တပ္ဖြဲ႔မ်ား၏ တိုက္ခိုက္ေရးစြမ္းရည္ ျပည့္ဝမႈကိုလည္းေကာင္း၊ အေမရိကန္တပ္ အေရအတြက္ ေလွ်ာ့က်မႈကိုလည္းေကာင္း မျဖစ္မေန လုပ္ေဆာင္ရမည့္ အေျခအေနသို႔ ေရာက္ရွိလာႏိုင္သည္ဟု ဆိုသည္။
ေျမာက္အတၱလႏၱိတ္စာခ်ဳပ္ (ေနတိုး) အဖြဲ႔၏ ေလ့လာခ်က္မ်ားအရ ရုရွားႏိုင္ငံသည္ စီးပြားေရးျပႆနာမ်ား ရွိေနလင့္ကစား စစ္အသုံးစရိတ္ကို တိုးျမွင့္သုံးစြဲလ်က္ ရွိေၾကာင္း၊ ရုရွားဖက္ဒေရးရွင္းသမၼတႏိုင္ငံသည္ ၁၉၉ဝ ျပည့္ႏွစ္မ်ားမွစ၍ ႏွစ္စဥ္ ၂ ရာခိုင္ႏႈန္းမွ ၄ ရာခိုင္ႏႈန္း တိုးတက္ခဲ့ေၾကာင္း အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖၚျပထားသည္။ ရရွားႏိုင္ငံ၏ စစ္အသုံးစရိတ္သည္ ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္တြင္ အမ်ိဳးသားထုတ္လုပ္မႈတန္ဖိုး စုစုေပါင္း၏ ၄.၄ရာခိုင္ႏႈန္းမွ ၅.၂ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိၿပီး ေဒၚလာဘီလီယံ ၉ဝ.၇ ရွိသည္။၁၉၉ဝ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ၁၄ ရာခိုင္ႏႈန္းမွ ၁၆ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ၂ဝဝဝ ျပည့္လြန္ႏွစ္မ်ားတြင္ ၁၅ ရာခိုင္ႏႈန္းမွ ၁၇ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ စစ္အသုံးစရိတ္ တုိးျမွင့္သုံးစြဲခဲ့သည္။ ဆက္လက္၍ ၂ဝ၁၃ ခုႏွစ္အထိ ႏွစ္စဥ္ စစ္အသုံးစရိတ္ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္း တိုးတက္လာႏိုင္သည္ဟု ခန္႔မွန္းထားၾကသည္။
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ ကာကြယ္ေရးနယ္ပယ္တြင္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိေသာ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံသည္ စစ္အသုံးစရိတ္မွာ ၁၉၆ဝ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ေဒၚလာ ၄၄၁ သန္း ရွိရာမွ ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္တြင္ စစ္အသုံးစရိတ္ ေဒၚလာ ၅၉ ဒသမ ၃ ဘီလီယံ ရွိလာခဲ့သည္။ ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္ ဘ႑ာေရးႏွစ္တြင္ စစ္အသုံးစရိတ္ကို ၁၉၉ဝ ျပည့္ႏွစ္ထက္ ၈ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ တိုးျမွင့္ခဲ့သည္။ ထို႔ျပင္ ၂ဝ၁၃ ခုႏွစ္တြင္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၏ ေတာင္းဆိုထားသည့္အတိုင္း စစ္ေရးတည္ေဆာက္မႈအတြက္ ကာကြယ္ေရး အသုံးစရိတ္ကို အမ်ိဳးသား ကုန္ထုတ္လုပ္မႈတန္ဖိုး၏ ငါးရာခိုင္ႏႈန္းအထိသုံးစြဲရန္ ရည္ရြယ္ထားသည္ဟု ဆိုသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံသည္ လာမည့္ငါးႏွစ္အတြင္း ႏိုင္ငံေတာ္ကာကြယ္ေရးစရိတ္ကုိ သန္းေပါင္း ၁၈ ဒသမ ၄ ထရီလီယံ (တစ္ထရီလီယံသည္ သန္းေပါင္း တစ္သန္းႏွင့္ ညီမွ်သည္။) သုံးစြဲမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း သို႔ရာတြင္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံကို စစ္အင္အားႀကီး ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံျဖစ္ရန္အတြက္ ျပဳလုပ္မည္ မဟုတ္ေၾကာင္း အာဏာရ လစ္ဘရယ္ဒီမိုဂရက္တစ္ပါတီက ေၾကညာခဲ့သည္။၁၉၈ဝ က ဆိုဗီယက္ျပည္ေထာင္စု ဦးေဆာင္မႈျဖင့္ ဖြဲ႔စည္းထားေသာ ဝါေဆာ စာခ်ဳပ္အဖြဲ႔၏ စစ္သည္အင္အားမွာ ၆ ဒသမ ၃ သန္းႏွင့္ အရန္စစ္သည္အင္အား ၈ ဒသမ ၂ သန္းရွိသည္။ ဝါေဘာ စာခ်ဳပ္အဖြဲ႔၏ စစ္အသုံးစရိတ္မွာလည္း ၁၉၇၅ ခုႏွစ္မွ၁၉၈၂ခုႏွစ္အတြင္းႏွစ္စဥ္၃ဒသမ၆ရာခိုင္ႏႈန္းတုိးျမင့္ခဲ့သည္။ယခုအခါဝါေဆာအဖဲြ ့မရိွေတာ့ေသာ္ လည္း ၀ါေဆာစာခ်ဳပ္ အဖြဲ႔ဝင္ေဟာင္းႏိုင္ငံမ်ားအနက္ ပိုလန္ႏိုင္ငံသည္ေနတိုးအဖဲြ ့ဝင္ျဖစ္ျပီးေနာက္ ွ ၂ဝဝဝျပည့္ႏွစ္အတြင္း စစ္အသုံးစရိတ္ ၈.၉ဘီလီယံပိုမိုသုံးစြဲခဲ့သည္။
ထို႔ျပင္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ဦးေဆာင္မႈျဖင့္ ဖြဲ႔စည္းထားေသာ ေျမာက္အတၱလနၱိတ္ စာခ်ဳပ္အဖြဲ႔ (ေနတိုး) တြင္ စပိန္အင္အားမွအပ စစ္သည္အင္အား ၅ ဒသမ ၁ သန္း၊ အရန္စစ္သည္အင္အား ၇ ဒသမ ၃ သန္းရွိသည္။ ေျမာက္အတၱလႏိၱ စာခ်ဳပ္အဖြဲ႔၀င္ႏိုင္ငံမ်ား၏ စစ္အသုံးစရိတ္မွာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အပါအဝင္၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္တြင္ ၁ဝ၃ ဒသမ ၈၁ဘီလီယံ ရိွသည္။ ထိုစာခ်ဳပ္အဖြဲ႔၀င္ ႏိုင္ငံမ်ားအားလုံးႏွင့္ တစ္ကမၻာလံုး၏ ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္ စစ္အသုံးစရိတ္မွာ ေဒၚလာ ၁၇၃၈ ဘီလီယံရွိသည္။ ယင္းအနက္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု တစ္ႏိုင္ငံတည္းကပင္ ၇၁၁ ဘီလီယံေဒၚလာ ပါဝင္ခဲ့သည္။
ကမၻာ့စစ္အသုံးစရိတ္တြင္ ဖြဲ႔ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ား ပါ၀င္မႈအခ်ိဳးအစားသည္လည္း တစ္ႏွစ္ထက္ တစ္ႏွစ္ တိုးတက္လာခဲ့ရာ တစ္ႏွစ္လွ်င္ ငါးရာခိုင္ႏႈန္း ႀကီးထြားလ်က္ ရွိသည္။ စက္မႈဖြံ႔ၿဖိဳးၿပီး ႏိုင္ငံမ်ား၏ စစ္အသုံးစရိတ္ တိုးတက္မႈႏႈန္းမွာ ၂ ဒသမ ၄ ရာခိုင္ႏႈန္းသာ ရွိသည္။ ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ား၌ အခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံမ်ားသည္ ႏိုင္ငံ့ကုန္ထုတ္လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံထားေသာ ေငြပမာဏထက္ ေက်ာ္လြန္၍ စစ္ေရးအတြက္ အသုံးျပဳလ်က္ရွိသည္။ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပင္ ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ားရွိ လူဦးေရ စုစုေပါင္းအနက္ သန္းေပါင္း ၈ဝဝ ခန္႔မွာ အလြန္အာဟာရ ခ်ိဳ႕တဲ့လ်က္ရွိၿပီး သန္းေပါင္းမ်ားစြာမွာ မေသရုံမွ်သာ စားေသာက္ေနၾကရသည္။ လူတစ္ဦးခ်င္း၏ စားနပ္ရိကၡာထုတ္လုပ္မႈမွာလည္း က်ဆင္းလ်က္ရွိရာ ေဒသမ်ားစြာတြင္ ငတ္မြတ္ေခါင္းပါးလ်က္ရွိသည္ဟု ဆိုသည္။
အာရွႏိုင္ငံမ်ား၏ စစ္အသုံးစရိတ္သည္လည္း ဆက္လက္တိုးတက္လ်က္ရွိရာ၂ဝ၁၁ မွ ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္တြင္ ရွစ္ဒသမသံုးရာခိုင္ႏႈန္းအထိ တိုးတက္ခဲ့သည္။ ထိုႏွစ္ႏိုင္ငံမ်ား၏ စစ္အသုံးစရိတ္သည္ ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္တြင္ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၂၈၇ ဒသမ ၄ ဘီလီယံမွ ၂ဝ၂၁ ခုႏွစ္တြင္တရုတ္၊အိႏိၵယ၊အင္ဒိုနီရွားအပါအဝင္အာရွတိုက္၏ စစ္အသံုးစရိတ္မွာ၅ဝ၁ ဒသမ ၇ ဘီလီယံသို႔ တိုးတက္သံုးစြဲရန္ျပင္ဆင္ထားသည္။ ထိုစစ္သုံးစရိတ္တြင္ ဗီယက္နမ္၊ ကေမၻာဒီးယားႏွင့္ ေလာႏိုင္ငံတို႔၏ စစ္အသုံးစရိတ္မ်ား ပါဝင္ျခင္း မရွိဟု ဆိုသည္။ ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲႏုိင္ငံမ်ား၌ စစ္ေရးတည္ေဆာက္မႈ အမ်ားဆုံးႏိုင္ငံမ်ားမွာ အီရတ္၊ ေဆာ္ဒီအာေရးဗီးယား၊ အီရန္၊ တရုတ္ျပည္သူ႔သမၼတႏိုင္ငံ၊ အင္ဒိုနီရွား၊အိုမန္၊ ယီမင္၊ ဆီးရီးယား၊ အစၥေရးႏွင့္ အာဂ်င္တီးနားႏိုင္ငံတို႔ ျဖစ္ၾကသည္။
● စစ္လက္နက္ ပစၥည္းမ်ား ေရာင္းခ်မႈ
စစ္လက္နက္မ်ား ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်မႈသည္ ႏွစ္ဆယ္ရာစု ေစာေစာပိုင္းကာလတြင္ ပုဂၢလိက ကုန္သည္မ်ား လုပ္ကိုင္ခဲ့ၾကေသာ္လည္း ဒုတိယကမၻာစစ္ကာလမွ စ၍ လက္နက္ေရာင္းခ်ေသာ ႏိုင္ငံမ်ား ေပၚေပါက္လာခဲ့သည္။ ဤသို႔ျဖင့္ စစ္လက္နက္ ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်မႈ တျဖည္းျဖည္း ႀကီးမားက်ယ္ျပန္႔လာရာ ကမၻာေပၚတြင္ အႀကီးမားဆုံး စီးပြားေရးလုပ္ငန္းတစ္ခု ျဖစ္လာခဲ့သည္။ ကမၻာ့စစ္လက္နက္ ပစၥည္းေစ်းကြက္၌ ေရာင္းခ်မႈတန္ဖိုးမွာ တစ္ႏွစ္လွ်င္ ေဒၚလာ ၃၆ ဘီလီယံေက်ာ္ (တစ္ဘီလီယံတြင္ သန္းတစ္ေထာင္ ရွိသည္) ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ား စစ္လက္နက္ပစၥည္းမ်ား ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ေရး လုပ္ငန္းသည္ သက္တမ္းႏုနယ္ေသးေသာ္လည္း ကမၻာ့ေစ်းကြက္၏ ၁၅ ရာခိုင္ႏႈန္းကို ရရွိထားေပသည္။
ကမၻာေပၚတြင္ စစ္လက္နက္ပစၥည္းမ်ားကို အမ်ားဆုံးတင္ပုိ႔သည့္ ႏိုင္ငံမ်ားမွာ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု၊ ရရွားဖက္ဒေရးရွင္း၊ ျပင္သစ္ႏွင့္ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံတို႔ ျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုသည္ စစ္လက္နက္မ်ားကို ႏိုင္ငံေပါင္း ၁၃၆ ႏိုင္ငံသို႔ ၂ဝဝ၁ႏွစ္တြင္ ေဒၚလာသန္းေပါင္း (၅၉၀၈) ဖိုးခန္႔ ေရာင္းခ်လ်က္ရွိျပီး၂ဝ၁၁တြင္သန္္းေပါင္း ၉၉၈၄ ရိွသည္။ ရရွားႏိုင္ငံသည္ ကမၻာ့စစ္လက္နက္ပစၥည္းမ်ား ေရာင္းခ်သည္။ ေရာင္းခ်သည့္ႏိုင္ငံမ်ားအနက္ ဒုတိယလိုက္သည့္ ႏိုင္ငံျဖစ္သည္။ ရုရွားႏိုင္ငံသည္ ၂ဝဝ၁ ခုႏွစ္တြင္၅၈၉၆ ရိွျပီး ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္တြင္ ျပည္ပသို႔ စစ္လက္နက္ပစၥည္း တင္ပို႔ေရာင္းခ်မႈ တန္ဖိုးသည္ ေဒၚလာသန္းေပါင္း (၇၆၇၆) ခန္႔ ရွိခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။အေမရိကန္သည္ရုရွားသို ့လည္းလက္နက္တင္ပို ့ေရာင္းခ်ေနရာ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္က တန္ဖိုးေဒၚလာ ၄.၈ဘီလီယံရိွ၍ ရာခိုင္ႏွဳန္း ၁၂၇၅% တိုးလာသည္ဟုဆိုသည္။ရုရွားထံမွလည္းအေမရိကန္သည္လက္နက္တန္ဖိုး ၃၀% ဝယ္ယူခဲ့သည္။
အေမရိကန္ႏွင့္ ရရွားႏိုင္ငံတို႔သည္ ျပင္ပသို႔ စစ္လက္နက္ပစၥည္းမ်ား ေရာင္းခ်ရာတြင္ လက္နက္ငယ္မ်ား၊ တင့္ကားမ်ား၊ အေျမာက္မ်ား၊ ဒုံးက်ည္မ်ား စစ္သေဘၤာမ်ား၊ ဂ်က္တိုက္ေလယာဥ္ႏွင့္ အျခား စစ္ေရးအတြက္ လိုအပ္ေသာ လက္နက္ပစၥည္းမ်ား ပါဝင္သည္။ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားအနက္ ျပင္သစ္၊ ၿဗိတိန္၊ အီတလီ၊ ျပည္ေထာင္စု သမၼတ ဂ်ာမနီႏိုင္ငံတို႔သည္ ျပည္ပသို႔ စစ္လက္နက္ပစၥည္း အမ်ားဆုံး တင္ပို႔ေရာင္းခ်သည့္ ႏိုင္ငံမ်ားျဖစ္ၾကသည္။ ထိုႏိုင္ငံမ်ားအနက္ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံသည္ အေမရိကန္ႏွင့္ ဆိုဗီယက္ ျပည္ထာင္စုတို႔ၿပီးလွ်င္ ျပည္ပသို႔ စစ္လက္နက္ပစၥည္းမ်ား တင္ပို႔ေရာင္းခ်ရာတြင္ တတိယလိုက္သည့္ ႏိုင္ငံျဖစ္သည္။ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံ၏ စန္းပြင့္ေနေသာ စစ္လက္နက္ပစၥည္း တင္ပို႔ေရာင္းခ်မႈသည္ ၂ဝဝ၁ခုႏွစ္က ေဒၚလာ ၁ဒသမ ၂၉ ဘီလီယံဖိုးရိွျပီး၂ဝ၁၁ တြင္၂၄၃၇ဘီလီယံအထိ ေရာက္ရွိခဲ့သည္။
ဖြ႔ံၿဖိဳးဆဲႏုိင္ငံမ်ားသည္ လြန္ခဲ့ေသာ ၂၅ ႏွစ္ခန္႔မွစ၍ စစ္လက္နက္မ်ား ထုတ္လုပ္လာခဲ့ရာ မ်က္ေမွာက္ကာလတြင္ အင္အားႀကီးႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ ယွဥ္ၿပိဳင္ေရာင္းခ်ႏိုင္ငံေသာ အေနအထားသို႔ ေရာက္ရွိလာၿပီျဖစ္သည္။ ယခုအခါ ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ား၌ စစ္လက္နက္ပစၥည္း ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်သည့္ ႏိုင္ငံေပါင္း ၂၆ ႏိုင္ငံရွိၿပီး အဓိကႏိုင္ငံမ်ားမွာ တရုတ္ျပည္သူ႔သမၼတႏိုင္ငံ၊ ကိုရီးယားသမၼတႏိုင္ငံ၊ အစၥေရး၊ ဘရာဇီးလ္၊ အီဂ်စ္၊ ပါကစၥတန္၊ ေတာင္အာဖရိက၊ အိႏိၵယႏွင့္ စကၤာပူႏိုင္ငံမ်ား ျဖစ္ၾက၏။ ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ားအနက္ အစၥေရးႏွင့္ အိႏိၵယႏိုင္ငံတို႔သည္ စစ္လက္နက္ပစၥည္း အႀကီးအက်ယ္ ထုတ္လုပ္ေသာ ႏိုင္ငံမ်ားျဖစ္ရာ ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ားအားလုံးမွ ထုတ္လုပ္ေသာ စစ္လက္နက္မ်ားအနက္ တစ္၀က္ေက်ာ္ကို ထိုႏိုင္ငံမ်ားက ထုတ္လုပ္လ်က္ရွိသည္။ ဘရာဇီးလ္၊ ထိုင္၀မ္၊ အာဂ်င္တီးနားႏွင့္ ေတာင္အာဖရိက ႏိုင္ငံတို႔သည္ ဒုတိယအမ်ားဆုံး ထုတ္လုပ္ေသာ ႏိုင္ငံမ်ား ျဖစ္သည္။တရုတ္သည္၂ဝဝ၁ တြင္ ေဒၚလာသန္းေပါင္း ၄၉၉ ရိွရာမွ၂ဝ၁၁ တြင္၁၈၃ဝ ရိွလာခဲ့သည္။
အစၥေရးႏိုင္ငံသည္ ၂ဝဝ၁ ခုႏွစ္္မွ ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္အတြင္း လက္နက္အမ်ားဆုံး ထုတ္လုပ္၍ေရာင္းခ်ခဲ့ရာ ေဒၚလာ ၄ဒသမ ၂၃၁ ဘီလီယံ တန္ဖိုးရွိသည္။ အိႏိၱယႏိုင္ငံမွာ ေဒၚလာ ၁ ဒသမ ၂၆၅ ဘီလီယံ၊ ထိုင္ဝမ္က ၅၆၂ သန္း ၊ အာဂ်င္တီးနားက ၃၉၁ သန္း၊ ေတာင္အာဖရိက သန္း ၃၈ဝ ႏွင့္ ကိုးရီးယား သမၼတႏိုင္ငံက ၃၄၆ သန္းဘုိး အသီးသီး ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ခဲ့ၾကသည္။ ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ားမွ ထုတ္လုပ္ေသာ လက္နက္မ်ားသည္ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ အနည္းငယ္ရွိသည္မွအပ အမ်ားအားျဖင့္ စိတ္ခ်ရၿပီး တာရွည္အသုံးခံသည္။ ထို႔ျပင္ ေစ်းႏႈန္းလည္း ခ်ိဳသာသည္ဟု ဆိုသည္။ ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ား၏ လက္နက္ ထုတ္လုပ္မႈႏွင့္ ေရာင္းခ်မႈသည္ ၁၉၈၀ ျပည့္ႏွစ္က စတင္ခဲ့ေသာ အီရန္- အီရတ္ စစ္ပြဲ ျဖစ္ပြားေသာ ကာလမွစ၍ အက်ယ္ျပန္႔ဆုံး ျဖစ္လာခဲ့သည္။ အီဂ်စ္ႏိုင္ငံသည္ အီရန္ႏိုင္ငံသို႔ အေမရိကန္ ေဒၚလာသန္း ၂ဝဝဝ ခန္႔ တန္ဖိုးရွိေသာ လက္နက္မ်ား ေရာင္းခ်ခဲ့သလို တရုတ္ျပည္သူ႔သမၼတ ႏိုင္ငံကလည္း ေဒၚလာသန္း ၁၈၃၀ ဖိုးႏွင့္ အခ်ိဳ႕ေသာ ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ားက ေဒၚလာသန္း ၇ဝဝ တန္ဖိုးရွိေသာ လက္နက္မ်ားကို ေရာင္းခ်ခဲ့ၾကသည္။
ဘရာဇီးလ္ႏိုင္ငံသည္ ကမၻာေပၚတြင္ စစ္လက္နက္ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်မႈ၌ ပဥၥမလိုက္ေသာ ႏိုင္ငံျဖစ္သည္။ ႏွစ္စဥ္လက္နက္တင္ပို႔မႈမွ ရရွိေသာ ဝင္ေငြမွာ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၂ ဒသမ ဘီလီယံ ေက်ာ္ခန္႔ ရွိသည္။ ဘရာဇီးလ္ႏိုင္ငံမွ လက္နက္မ်ားကို အထူးသျဖင့္ လစ္ဗ်ား၊ အီရန္၊ ေဆာ္ဒီအာေရးဘီးယား၊ ၿဗိတိန္၊ အာဂ်င္တီးနားႏွင့္ ထိုင္ဝမ္တို႔က ဝယ္ယူၾကသည္။
● ဇီဝလက္နက္မ်ား
အင္အားႀကီးႏိုင္ငံတို႔သည္ စစ္လက္နက္အမ်ိဳးမ်ိဳးကို တီထြင္ထုတ္လုပ္လ်က္ ရွိသည္။ ႏ်ဴးကလီးယား လက္နက္မ်ားနည္းတူ အလြန္ေၾကာက္မက္ဖြယ္ေကာင္းေသာ ပိုးမႊားလက္နက္ေခၚ “ဇီ၀လက္နက္မ်ား” (Biological Weapons) မ်ားကို တီထြင္ထုတ္လုပ္လ်က္ရွိသည္။ ဇီ၀လက္နက္မ်ားမွာ လူ ၊ တိရစၦာန္ႏွင့္ အပင္မ်ားကို ေရာဂါပိုးမႊားမ်ားျဖင့္ ေရာဂါျဖစ္ပြားေအာင္ ျပဳလုပ္ႏိုင္ေသာ လက္နက္မ်ား ျဖစ္သည္။ ဇီ၀လက္နက္မ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ပြားႏိုင္ေသာ ေရာဂါမ်ားမွာ သုံးမ်ိဳးသုံးစား ရွိသည္။ ယင္းတို႔မွာ ဘက္တီးရီးယားပိုးမႊားမ်ားေၾကာင့္ ပလိပ္ေရာဂါ တိုက္ဖပ္စ္ အဖ်ားေရာဂါႏွင့္ ဝမ္းကိုက္ေရာဂါမ်ား ျဖစ္ပြားေစသည္။ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ပြားေသာ အသား၀ါဖ်ားေရာဂါ၊ ေက်ာက္ေရာဂါ၊ ဦးေႏွာက္ေရာင္ ေရာဂါမ်ားႏွင့္ အရိုးေပ်ာ့ နာတာရွည္ေရာဂါေၾကာင့္ တိုက္ဖပ္စ္ အဖ်ားေရာဂါမ်ား ျဖစ္ပြားေစသည္။ ဇီ၀လက္နက္အမ်ိဳးအစားမ်ားမွာ ေရာဂါျဖစ္ပြားေစေသာ ဇီဝလက္နက္ႏွင့္ အဆိပ္သင့္ေစေသာ ဇီ၀လက္နက္ဟူ၍ ႏွစ္မ်ိဳး ႏွစ္စား ရွိသည္။ အဆိပ္သင့္ေစေသာ ဇီဝလက္နက္မ်ားကို ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႔ႀကီးက ဓါတုလက္နက္အျဖစ္ သတ္မွတ္ထားသည္။
ဓါတုလက္နက္မ်ားသည္ အဏုျမဴလက္နက္မ်ားကဲ့သို႔ပင္ အဖ်က္စြမ္းအားႀကီးမားေသာ လက္နက္မ်ား ျဖစ္သည္။ ဓါတုလက္နက္ဟူသည္ တစ္နည္းအားျဖင့္ အဆိပ္ဓါတ္ေငြ႔ အမ်ိဳးမ်ိဳးပင္ ျဖစ္သည္။ ဓါတုလက္နက္မ်ားကို လူ႔ခႏၶာကိုယ္၏ ထိခိုက္ခံစားရမႈအေပၚ မူတည္၍ အမ်ိဳးအစား ခြဲျခားထားသည္။ ယင္းတို႔မွာ မူးေဝေစတတ္ေသာ ဓါတ္ေငြ႔၊ ေအာ့အန္ေစတတ္ေသာ ဓါတ္ေငြ႔၊ မြန္းၾကပ္ေစတတ္ေသာ ဓါတ္ေငြ႔၊ အေရျပားကို မီးေလာင္စုမ်ားကဲ့သို႔ ေလာင္ကၽြမ္းေစတတ္ေသာ ဓါတ္ေငြ႔၊ ေသြးကို ထိခိုက္ေစတတ္ေသာ ဓါတ္ေငြ႔ႏွင့္ စိတ္ဂယက္ဂယက္ျဖစ္ေစတတ္ေသာ ဓါတ္ေငြ႔တို႔ ျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုတြင္ အဏုျမဴ ဇီ၀ဓါတုလက္နက္ကာကြယ္ေရး အထူးတပ္ဖြဲ႔မ်ား၏ အင္အားမွာ စစ္သည္ ၄ဝဝဝ မွ ၅ဝဝဝ အထိ ရွိသည္။ ထိုတပ္ဖြဲ႔တြင္ “ဒီအက္စ္တူး” (DS – 2) ေခၚ ဓါတုပိုးမႊား ကင္းစင္ေရး ဓါတ္ေပါင္းကို အသုံးျပဳထားသည္ ။ ထိုဓါတ္ေပါင္း၏ အားသာခ်က္မွာ ဇီ၀ဓါတုလက္နက္ အုပ္စုအားလုံး၏ အာနိသင္ကို ေခ်ဖ်က္ႏိုင္ေသာ စြမ္းအားရွိသည္။ သို႔ရာတြင္ စနစ္တက် ေလ့က်င့္ထားေသာ အဏုျမဴဇီ၀ ဓါတုလက္နက္ ကာကြယ္ေရးတပ္ အင္အားမွာ ဆိုဗီယက္ျပည္ေထာင္စု ထက္ ေလ်ာ့နည္းလ်က္ရွိသည္ဟု ဆိုသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုသည္ ၁၉၈၇ ခုႏွစ္ ဘ႑ာေရးႏွစ္အတြင္း ဓါတုစစ္ တားဆီးေရးႏွင့္ ဇီ၀စစ္ ကာကြယ္ေရး စီမံခ်က္အတြက္ ဘတ္ဂ်က္ ခြင့္ျပဳေငြ၏ ၇၉ ရာခိုင္ႏႈန္းကို အသုံးျပဳမည္ဟု ဆိုသည္။
● အနာဂတ္အေျခအေန
ကမၻာစစ္ႀကီးႏွစ္ခုၿပီးခ်ိန္မွစ၍ မ်က္ေမွာက္ကာလအထိ စစ္္ေရးအရ တိုက္ခိုက္မႈ အႀကိမ္ေပါင္း ၁၇ဝ ခန္႔ ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး လူေပါင္း သန္း ၃၅ ေက်ာ္ အသက္ဆုးံရႈံးခဲ့ရာ ဒုတိယကမၻာစစ္ေၾကာင့္ ေသဆုံးခဲ့ရေသာ စစ္သားဦးေရ ၁၇ သန္း ထက္ပင္ ပိုမိုမ်ားျပားေနသည္။ ထုိ႔ျပင္ ကမၻာ့စစ္အသုံးစရိတ္သည္ တစ္ျဖည္းျဖည္း ေၾကာက္ခမန္းလိလိ တိုးတက္ေနစဥ္မွာပင္ ကမၻာ့လူဦးေရးသန္း ၇ဝဝဝ ေက်ာ္ရိွအနက္ သန္း၈ဝဝသည္ အလြန္အမင္း အာဟာရခ်ိဳ႕တဲ့မႈကို ႀကဳံေတြ႔ေနရသည္။ သကၠရာဇ္ ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္္တြင္ အာဟာရခ်ိဳ႕တဲ့သူ သန္းေပါင္း ၇ဝဝ မွ ၇၈ဝ အထိ တိုးတက္ဖြယ္ရွိသည္ဟု ကမၻာ့က်န္းမာေရး အဖြဲ႔ႀကီးက ခန္႔မွန္းထားသည္။ ကမၻာတစ္ဝွမ္းလုံးတြင္ ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိေသာ ေဆးဝါးသုေတသန လုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ ကုန္က်စရိတ္မ်ားမွာ စစ္ေရးသုေတသန လုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ ကုန္က်ေငြ၏ ငါးပုံတစ္ပုံခန္႔မွ်သာ ရွိသည္။ ကမၻာ့တစ္၀န္းလုံးတြင္ ငွက္ဖ်ားေရာဂါ တိုက္ဖ်က္ေရးအတြက္ ေဒၚလာသန္းေပါင္း (၅၅ဝ) ခန္႔ ကုန္က်မည္ျဖစ္ရာ လုံေလာက္ေသာ ရန္ပုံေငြမရွိသျဖင့္ ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႔ျဖင့္ လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္ရန္ အခက္အခဲႏွင့္ ေတြ႔ႀကဳံေနရသည္။ ယင္းေငြေၾကးပမာဏသည္ တစ္ေန႔တာအတြက္ ကုန္က်ေသာ ကမၻာ့ စစ္အသုံးစရိတ္ ထက္ဝက္မွ်သာ ရွိသည္။
ကုလသမဂၢအဖဲြ ့မွ ကၽြမ္းက်င္သူမ်ား၏ တြက္ခ်က္မႈအရ ေခတ္မီ ဂ်က္ေလယာဥ္တစ္စီး တည္ေဆာက္မႈအတြက္ ကုန္က်ေငြ ေဒၚလာ သန္း ၂၅ ျဖင့္ ေက်းရြာေဆးေပးခန္းေပါင္း (၄ဝဝဝဝ) တည္ေဆာက္ဖြင့္လွစ္ႏိုင္သည္။ ေခတ္မီစစ္သေဘၤာတစ္စီး တည္ေဆာက္မႈအတြက္ ကုန္က်ေငြ ေဒၚလာ သန္း ၁၅ဝ ျဖင့္ ကမၻာ့ၿမိဳ႕ႀကီး ၁၃ ၿမိဳ႕ (သို႔မဟုတ္) လူဦးေရ ကိုးသန္း ေနထုိင္ေသာ ေက်းလက္ေဒသမ်ားသို႔ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အား ေပးႏိုင္သည္။ ႏွစ္ရက္တာအတြက္ ကုန္က်ေသာ ကမၻာ့စစ္အသုံးစရိတ္သည္ ကမၻာ့ကုလသမၼဂအဖြဲ႔ႀကီး၏ တစ္ႏွစ္တာ အသုံးစရိတ္ႏွင့္ ညီမွ်သည္ဟု ဆိုသည္ ထို႔ျပင္ ဤကဲ့သို႔ ေၾကာက္ခမန္းလိလိ စစ္စရိတ္မ်ား တိုးျမွင့္သုံးစြဲေနေသာ္လည္း ကမၻာ့ကုလသမၼဂအဖြဲ႔သို႔ ေပးသြင္းရန္ ရွိေသာ္လည္း ေပးသြင္းျခင္းမျပဳေသးသည့္ ရန္ပုံေငြ ေဒၚလာသန္း (၁ဝဝဝ) နီးပါးခန္႔ ရရန္ရွိေၾကာင္းျဖင့္ ကုလသမဂၢ ေျပာေရးဆိုခြင့္ ရွိသူတစ္ဦးက ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလ (၃ဝ) ရက္ေန႔က ေျပာၾကားသည္။
ယင္းက ဆက္လက္ေျပာၾကားရာတြင္ ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္တြင္ ယခုအခ်ိန္ထိ ကုလသမၼဂအဖြဲ႔ႀကီးသို႔ ထည့္ဝင္ေငြ ေဒၚလာ ၁၈ဝ ဒသမ ၉ သန္းသာ ထည့္၀င္ေသးေၾကာင္းႏွင့္ က်န္ရန္ပုံေငြ မ်ားကိုမူ ေတာင္းခံေနရဆဲ ရွိေၾကာင္းျဖင့္ ေျပာၾကားသည္။ ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္ ဘတ္ဂ်က္အတြက္ ေပးသြင္းျခင္းမရွိေသးသည့္ ရန္ပုံေငြမ်ားႏွင့္ ယခင္ႏွစ္မ်ားအတြက္ ေပးသြင္းျခင္းမျပဳေသးေသာ ရန္ပုံေငြ ေဒၚလာ ၄၄ဝ ဒသမ ၉ သန္းနီးပါး အပါအဝင္ ေပးသြင္းျခင္းမျပဳသည့္ ရန္ပုံေငြ စုစုေပါင္းသည္ ေဒၚလာသန္း (၁ဝဝဝ) နီးပါးရွိသည္ဟု ဆိုသည္။ ယခုအခါ ကုလသမၼဂအဖြဲ႔ဝင္ (၁၉၃) ႏိုင္ငံ ရွိသည့္အနက္ (၁ဝဝ) ႏိုင္ငံကသာ ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္အတြက္ ရန္ပုံေငြမ်ားသာ ေပးသြင္းထားၿပီး က်န္ႏိုင္ငံမ်ားက ယခုအခ်ိန္ထိ မေပးသြင္းၾကေသးေၾကာင္း သိရွိရသည္။
အေမရိကန္အစိုးရ အရာရွိေဟာင္း တစ္ဦးျဖစ္သူ ရုသ္လီဂါဆီဗက္ စုေဆာင္းျပဳစုသည့္ ႏွစ္ခ်ဳပ္ အစီရင္ခံစာတြင္ ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္အတြင္း စစ္အသုံးစရိတ္သည္ ၂ဝဝဝ ျပည့္ႏွစ္ကထက္ ေဒၚလာသန္း ၂၅ဝ ပိုမိုမ်ားျပား လာခဲ့ေသာ္လည္း ဤသို႔ စစ္အသုံးစရိတ္ တိုးတက္လာသည့္ ႏွစ္တြင္ပင္ အေမရိကန္ႏွင့္ ရုရွားတို႔သည္ သမုိင္းတြင္ ပထမဆုံး အႀကိမ္အျဖစ္ မိုင္ (၃ဝဝ) မွ မိုင္ (၃ဝဝဝ) အကြာအထိ ပစ္ပြင္းႏိုင္ေသာ တာလတ္ပစ္ ႏ်ဴကလီးယားဒုံးပ်ံ အမ်ိဳးအစား တစ္ခုလုံးကို ဖ်က္သိမ္းပစ္ရန္ သေဘာတူခဲ့ၾကေၾကာင္း၊ ၁၉၉ဝ ျပည့္လြန္ႏွစ္အတြင္း သမိုင္းတြင္ တစ္ႀကိမ္မွ် မႀကဳံဖူးေလာက္ေအာင္ စစ္ပြဲမ်ား ျဖစ္ပြားလ်က္ရွိေၾကာင္း သို႔ရာတြင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ တိုးတက္မႈမ်ားလည္း အမ်ားအျပားရွိခဲ့ေၾကာင္း၊သို့ေသာ္အေရွ့အလယ္ပိုင္းအေရး၊အီရန္ႏ်ဴလက္နက္စမ္းသပ္မွဳ၊ ေျမာက္ကိုရီး ယားဒံုးက်ည္ပစ္လႊတ္စမ္းသပ္မွဳ၊အယ္ေကဒါအၾကမ္းသမားမ်ားအႏၱရာယ္၊အာဖဂန္နစၥတန္ရွိ တာလီဘန္ အေရး၊ဆီးရီးယားအေရးကိစၥတို ့အရးသည္ေျပလည္မွဳ မရရိွေသးေၾကာင္း စသည္ျဖင့္ ေထာက္ျပထားသည္။
ပသို႔ဆိုေစ မ်က္ေမွာက္ကာလတြင္ ႏွစ္စဥ္ အသုံးစရိတ္ မ်ားျပားစြာသုံးစြဲေနမည့္အစား ကမၻာ့စစ္အသုံးစရိတ္၏ ငါးပုံႏွစ္ပုံကိုမွ်ပင္ ကမၻာ့ျပည္ သူမ်ား၏ အက်ိဳးျပဳလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ သုံးစြဲပါက သကၠရာဇ္ ၂ဝ၂ဝ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ကမၻာေပၚတြင္ က်ေရာက္လ်က္ရွိေသာ ငတ္မြတ္ေခါင္းပါး မႈမ်ားေရာဂါဘယ ျဖစ္ပြားမႈမ်ား၊ စာမတတ္မႈ၊ အလုပ္လက္မဲ့ ထူေျပာမႈ အစရွိေသာ လူမႈဒုကၡအေပါင္းႏွင့္ စီးပြားခၽြတ္ခ်ဳံက်မႈမ်ား ခ်ဳပ္ၿငိမ္းေပ်ာက္ကြယ္၍ ကမၻာႀကီး သာယာစိုျပည္ ဝေျပာလာမည္မွာ မလြဲဧကန္ပင္တည္း။
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
