(မုိးမခ) ဇန္နဝါရီ ၁၁၊ ၂၀၁၉
ရန္ကုန္ — စီးပြားေရးက်ပ္တည္းသည့္ မိဘကိုငဲ့ညႇာကာ ေက်ာင္းထြက္ၿပီး အလုပ္ဝင္ခဲ့သည့္ လွိုင္သာယာ ၿမိဳ႕နယ္မွ စတုတၳတန္း ေက်ာင္းသားေဟာင္း ေမာင္ခ်စ္မင္းေထြးသည္ ယခုအခါမွာေတာ့ ညာဘက္လက္မွ လက္ေခ်ာင္း သုံးေခ်ာင္းကို ဆုံးရႈံးခဲ့ရၿပီ ျဖစ္သည္။
အသက္ ၁၂ ႏွစ္သာ ရွိေသးေသာ္လည္း မိဘအေပၚသိတတ္သည့္ ေမာင္ခ်စ္မင္းေထြးသည္ ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ကမွ ေရႊလင္ဗန္း စက္မႈဇုန္ရွိ Four Ocean ပီနံအိတ္စက္႐ုံတြင္ ကေလးလုပ္သားအျဖစ္ အလုပ္ဝင္ခဲ့ၿပီး တစ္လအၾကာမွာ ေအာက္တိုဘာလ ၂၅ ရက္ေန႔တြင္ ေကာ္ေစ့က်ိဳသည့္ စက္အတြင္း လက္ညပ္ပါသြားခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
လက္ေခ်ာင္းသုံးေခ်ာင္းမွာ ေနရာမွာတင္ စက္အတြင္း မြမြေၾကကာ ဆုံးရႈံးသြားၿပီး လက္မႏွင့္လက္ညႇိုးမွာ ထက္ပိုင္းျပတ္ထြက္သြားသည္။ အင္းစိန္ၿမိဳ႕နယ္ေဆး႐ုံသို႔ အားခ်င္း သြားကာ ျပတ္ထြက္သြားသည့္လက္ႏွစ္ေခ်ာင္းကို အခ်ိန္မီ ျပန္ဆက္ရသည္။ ေဆး႐ုံတြင္ ႏွစ္လခန႔္ တက္ေရာက္ကုသၿပီးေနာက္ ျပန္ဆင္းလာခဲ့သည္။
ထိုစက္မႈဇုန္အနီးရွိ က်ဴးေက်ာ္ရပ္ကြက္တြင္ ေမာင္ခ်စ္မင္းေထြးသည္ မိဘႏွစ္ပါး၊ ညီတစ္ဦးတို႔ႏွင့္ အတူ ေနထိုင္သည္။ သူသာ ေက်ာင္းမထြက္ျဖစ္ခဲ့လၽွင္ ယခုအခ်ိန္သည္ က်ဴးေက်ာ္တဲေလး အတြင္း ေမာင္ခ်စ္မင္းေထြးသည္ စာက်က္ စာအံ လုပ္ေနရမည့္အစား သူသည္ ပတ္တီးစည္းထားသည့္ ၎၏လက္ကိုသာ ၾကည့္ရင္း ျခင္ေထာင္အတြင္း လဲေလ်ာင္းေနရသည္။
ေမာင္ခ်စ္မင္းေထြးတို႔ အိမ္သည္ ေရႊလင္ဗန္းစက္မႈဇုန္အနီး ကတၱရာလမ္းေဘးတြင္ အိမ္ဟုပင္ေခၚရခက္သည့္ က်ဴးေက်ာ္တဲတန္းမ်ားတြင္ ပါဝင္သည္။ ဆယ္ေပပင္မက်ယ္သည့္ ဓနိမိုးတဲအတြင္း ဝါးျခမ္းျပား ခပ္က်ဲက်ဲၾကမ္းခင္းၿပီး အခန္းဟူ၍မပါ။ မိုးကာစမ်ားျဖင့္ အိမ္ကိုကာထားသည္။ ေမာင္ခ်စ္မင္းေထြး လဲေလ်ာင္းသည့္ အိပ္ရာႏွင့္ေျခႏွစ္လမ္း အကြာသည္ အိမ္သာျဖစ္ၿပီး အိမ္သာ၏ေဘးတြင္ပင္ ထမင္း၊ ဟင္းခ်က္ျပဳတ္ၾကသည္။
စည္းေႏွာင္ထားသည့္ ပတ္တီးျဖဴၾကားမွ လက္မတစ္ေခ်ာင္းႏွင့္လက္ညႇိုဳးတစ္ေခ်ာင္းက သိသိသာသာ ေကြးထြက္ေနၿပီး က်န္လက္ေခ်ာင္းမ်ားမွာ အရင္းမွစ တုံးတိျဖစ္ေနသည္။ ျပန္ဆက္ထားရသည့္ လက္ႏွစ္ေခ်ာင္းမွာ အသားႏုမ်ား တက္ေနၿပီျဖစ္ေသာ္လည္း တြန႔္ေကာက္ေကြးေနသည္။
“အေမတို႔က သားမေမြးခင္ကတည္းက ဆင္းရဲတာတဲ့။ သားမေမြးခင္က အေမတို႔မွာ ျခင္ေထာင္အေကာင္းေတာင္မရွိဘူး။ အေမတို႔ကို အလုပ္မခိုင္းခ်င္ေတာ့ဘူး။ တကယ္ဆိုရင္ သားတစ္ေယာက္ပဲ လုပ္ေကၽြးခ်င္ၿပီ။ သုံးေယာက္ေပါင္း လုပ္ရင္ အဆင္ေျပသြားမယ္ထင္တာ။ ဒီရပ္ကြက္ထဲမွာလည္း မေနခ်င္ေတာ့ဘူး။ ပိုက္ဆံက စုခ်ိန္ေတာင္မရွိဘူး။ အေႂကြးသမားကို ေပးတာနဲ႔ ကုန္ေနတာပဲ” ဟု ၁၂ ႏွစ္သားကေလးက ဆိုသည္။
ေမာင္ခ်စ္မင္းေထြးသည္ ေရႊလင္ဗန္းစက္မႈဇုန္အေရွ႕ဘက္ အမွတ္ (၄၇) ေက်ာင္းတြင္ စတုတၳတန္းအထိ ပညာသင္ၾကားခဲ့ သည္။ ေက်ာင္းမွျပန္လာသည့္အခါမ်ား၊ မိဘမ်ား ေဈးေရာင္းထြက္သည့္အခါမ်ားတြင္ ေအာ္ဟစ္ကာ အေႂကြးလာ ေတာင္းသူမ်ားက အိမ္ေရွ႕မွာ မၾကာခဏ ေပၚလာတတ္သည္။ အေဖႏွင့္အေမ ရွာသမၽွ မိသားစုအတြက္ မသုံးစြဲရ၊ အတိုးေပၚအတိုးဆင့္ေနသည့္ ေႂကြးၿမီမ်ားအတြက္သာ အေႂကြးရွင္လက္ထဲသာ ပုံေပးရသည္ ဟု ေျပာသည္။
မိဘမ်ားမွာ ရန္ကုန္ေတာင္ပိုင္းခရိုင္ ခရမ္းသုံးခြဇာတိျဖစ္ၿပီး လွိုင္သာယာတြင္ က်ဴးေက်ာ္ေနထိုင္သည္မွာ အိမ္ေထာင္က်စကတည္းက ျဖစ္သည္။ မိဘမ်ားမွာ ေရႊၾကည္၊ ေကာက္ညင္းေပါင္း စသည့္ ျမန္မာမုန႔္မ်ားကို စက္မႈဇုန္အတြင္း စက္ဘီးျဖင့္ လိုက္လံလွည့္လည္ ေရာင္းခ်ျခင္းျဖင့္ အသက္ေမြးၾက သည္။ သို႔ေသာ္ မေလာက္ငွသျဖင့္ အေႂကြးသံသရာလည္ေနသူမ်ားျဖစ္သည္။
ထို႔ေၾကာင့္ မိဘကိုမၾကည့္ရက္သည့္ ေမာင္ခ်စ္မင္းေထြးသည္ စက္မႈဇုန္အတြင္း ပီနံအိတ္စက္႐ုံ၌ အလုပ္လုပ္ရန္ လာေခၚသည့္ စက္႐ုံစက္ေမာင္း ႏွင့္ အလုပ္ အတူတူ လိုက္လုပ္ရန္ မိဘမ်ားအား ခြင့္ေတာင္းခဲ့သည္။ ျပင္းျပင္းျပၿပ ေတာင္းဆို ေနသည့္အတြက္ မိဘမ်ားကလည္း ခြင့္ျပဳခဲ့သည္။
အငွားဆိုင္ကယ္ျဖင့္သြားလၽွင္ သူ႔အိမ္မွ ၁၅ မိနစ္ခန႔္ေဝးေသာ ပီနန္အိတ္ထုတ္လုပ္သည့္စက္႐ုံသို႔ မနက္ခင္းေစာေစာ ေမာင္ခ်စ္မင္းေထြး ေန႔စဥ္သြားရၿပီး နံနက္ပိုင္း ၆ နာရီခြဲမွ ည ၇ နာရီခြဲထိ အလုပ္လုပ္ရသည္။ စက္႐ုံတြင္ သူလုပ္ရသည္မွာ ေကာ္ေစ့မ်ားကို ပလတ္စတစ္အိတ္တြင္းသို႔ သြတ္ရျခင္းႏွင့္ တစ္ခါတစ္ရံ ပီနန္အိတ္အေဟာင္းမ်ားကို စက္တစ္ခုအတြင္းသို႔ လက္ျဖင့္ထိုးထည့္ၿပီး က်ိဳရျခင္းျဖစ္သည္။
အလုပ္ဝင္ၿပီး တစ္လေက်ာ္အၾကာတြင္ လက္ေခ်ာင္းမ်ားဆုံးရႈံးခဲ့ရေသာ ျဖစ္ရပ္ဆိုးႏွင့္ ၾကဳံခဲ့ရျခင္းျဖစ္သည္ဟု ဖခင္ျဖစ္သူ အသက္ ၅၂ ႏွစ္အရြယ္ ဦးဝင္းဦးကေျပာသည္။
“ကၽြန္ေတာ့္သားကို ကၽြန္ေတာ္ ဘယ္ေတာ့မွမခိုင္းေတာ့ဘူး။ မေတာ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္သာ အခုေန ေသသြားၾကည့္ ကၽြန္ေတာ့္ သားေလး တစ္ဘဝလုံး ဘယ္လိုေနသြားရမလဲ။ ကေလးဒီေလာက္ျဖစ္သြားတာေတာင္ စက္႐ုံက ျဖစ္ခ်င္တာျဖစ္ တိုင္ခ်င္တဲ့ေနရာတိုင္ေျပာတာ ကၽြန္ေတာ္အသည္းနာတယ္” ဟု မခ်ိတင္ကဲေျပာသည္။
စက္႐ုံက တစ္ပတ္လၽွင္ က်ပ္ ၅၀,၀၀၀-၆၀,၀၀၀ ႏႈန္းျဖင့္ ေငြရွင္းတတ္ၿပီး ေမာင္ခ်စ္မင္းေထြး ၏ တစ္လဝင္ေငြမွာ ႏွစ္သိန္းအထိ ရွိတတ္သျဖင့္ အားထားရေၾကာင္း၊ မိဘလက္ထဲ ရသမၽွေငြ အကုန္ျပန္အပ္သည့္ သားျဖစ္ေၾကာင္း မိခင္ေဒၚနီလာကေျပာသည္။
● ျမန္မာျပည္ရဲ့ဓာတ္ျပားေဟာင္းႀကီး
ေမာင္ခ်စ္မင္းေထြး၏ျဖစ္ရပ္သည္ ျမန္မာနိုင္ငံ၏ဆင္းရဲမြဲေတမႈအေျခအေနကိုလည္းေကာင္း၊ ဆင္းရဲမြဲေတမႈ၏ ေနာက္ဆက္တြဲ ကေလးလုပ္သားျပႆနာ မည္မၽွႀကီးေနၿပီဆိုသည္ကို လည္းေကာင္း ျပသေနသည့္ အသစ္မဟုတ္ေသာ သာဓကတစ္ခုပင္ ျဖစ္သည္။
ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ ကေလးလုပ္သား ၁ ဒသမ ၁ သန္းေက်ာ္ ရွိသည့္အနက္ ေျခာက္သိန္းေက်ာ္မွာ ေဘးအႏၲရာယ္ရွိသည့္ လုပ္ငန္းခြင္မ်ားတြင္ လုပ္ကိုင္ေနရေၾကာင္း အလုပ္သမား၊ လူဝင္မႈႀကီးၾကပ္ေရး ႏွင့္ ျပည္သူ႔အင္အားဝန္ႀကီးဌာနက အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာအလုပ္သမားအဖြဲ႕ (ILO) ႏွင့္ ပူးေပါင္းၿပီး ၂၀၁၆ ခုႏွစ္အတြင္း ထုတ္ျပန္ခဲ့သည့္ အစီရင္ခံစာ တစ္ေစာင္တြင္ ေဖာ္ျပသည္။
‘လုပ္သားအင္အား၊ ကေလးလုပ္သားႏွင့္ ေက်ာင္းအၿပီး လုပ္ငန္းခြင္ ဝင္ေရာက္မႈ အကူးအေျပာင္းဆန္းစစ္ျခင္း စစ္တမ္းအစီရင္ခံစာ – ၂၀၁၅’ ဟု အမည္ေပးထားသည့္ ထိုအစီရင္ခံစာတြင္ ကေလးလုပ္သားအမ်ားစု လုပ္ကိုင္ေနသည့္ အႏၲရာယ္ရွိ လုပ္ငန္းခြင္မ်ားမွာ စိုက္ပ်ိဳးေရး၊ သတၱဳတူးေဖာ္ေရး၊ ကုန္ထုတ္လုပ္ငန္း၊ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္း စသည္တို႔ျဖစ္ၿပီး ယင္းလုပ္ငန္းမ်ားသည္ ကေလးမ်ားကို ဖုန္၊ အခိုးအေငြ႕၊ အႏၲရာယ္ရွိ စက္ပစၥည္းမ်ား၊ အပူ၊ အေအးႏွင့္ဓာတုပစၥည္းမ်ားကို ထိေတြ႕ေစေၾကာင္း ဆိုထားသည္။
၁၉၅၁ ခုႏွစ္ကျပ႒ာန္းခဲ့သည့္ အလုပ္႐ုံအက္ဥပေဒတြင္ အသက္ ၁၄ ႏွစ္မွ ၁၆ ႏွစ္ကို ကေလးလုပ္သား၊ ၁၆ ႏွစ္မွ ၁၈ ႏွစ္ကို လူရြယ္လုပ္သားဟု သတ္မွတ္ထားၿပီး အသက္ ၁၄ ႏွစ္ေအာက္ကို ခိုင္းေစခြင့္မရွိဟု ျပ႒ာန္းထားေသာ္လည္း ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ အသက္ ၁၄ ႏွစ္ေအာက္ ကေလးလုပ္သားအမ်ားအျပားကို လုပ္ငန္းခြင္အမ်ားအျပားတြင္ ျမင္ေတြ႕ေနရ သည္။
ေမာင္ခ်စ္မင္းေထြးတို႔ မွီခိုရာ ေရႊလင္ဗန္းစက္မႈဇုန္မွာပင္ အရက္ခ်က္စက္႐ုံတစ္ခု၌ ကေလးငယ္မ်ားႏွင့္ အမ်ိဳးသမီးငယ္ မ်ား အလုပ္လုပ္ေနၾကရေၾကာင္း ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ မတ္လ ၃ ရက္ေန႔စြဲျဖင့္ လႊင့္တင္ထားသည့္ DVB သတင္းဌာန၏ ကေလးအလုပ္သမားအေၾကာင္း စုံစမ္းေဖာ္ထုတ္မႈမွတ္တမ္း ဗီဒီယိုဖိုင္ တြင္ ေတြ႕ရသည္။
ေမာင္ခ်စ္မင္းေထြး၏ျဖစ္ရပ္သည္ အႏၲရာယ္ရွိလုပ္ငန္းခြင္ေရာက္ ကေလးလုပ္သားမ်ား၏ လ်စ္လ်ဴရႈခံ အေနအထားကို မီးေမာင္းထိုး ျပေနျခင္းျဖစ္သည္။ ေမာင္ခ်စ္မင္းေထြးကဲ့သို႔ လုပ္ငန္းခြင္မေတာ္တဆျဖစ္ၿပီး ကိုယ္လက္အဂၤါ ဆုံးရႈံးရသည့္ ကေလးလုပ္သား မည္မၽွရွိေၾကာင္းကိုေတာ့ သက္ဆိုင္ရာအစိုးရအဖြဲ႕အစည္းမ်ားကေရာ အစိုးရမဟုတ္သည့္ အဖြဲ႕အစည္း မ်ားကပါ မွတ္တမ္းျပဳစုထားျခင္း မရွိသျဖင့္ မသိရေပ။
● ၁၄ ႏွစ္ေအာက္မ်ားကို မခိုင္းရ
ဥပေဒအရ အသက္ ၁၄ ႏွစ္ေအာက္ကေလးငယ္မ်ားကို အလုပ္ခိုင္းေစခြင့္မရွိဟု ဆိုထားေသာ္လည္း ကေလးလုပ္သား ဦးေရမွာ စက္႐ုံတြင္ျဖစ္ေစ၊ လမ္းေဘး လက္ဖက္ရည္ဆိုင္တြင္ျဖစ္ေစ ပိုမိုမ်ားျပားလာသည္ကို ေတြ႕ရွိရေၾကာင္း အလုပ္သမားအေရး ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးေနသည့္ တရားလႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေန ဦးေဌးက ေျပာသည္။
၁၄ ႏွစ္ႏွင့္အထက္ ခိုင္းေစမည္ဆိုလၽွင္ေတာင္ ဆရာဝန္၏တာဝန္ခံလက္မွတ္ပါမွသာ ခိုင္းေစခြင့္ရွိသည္ဟု ဥပေဒတြင္ ခ်မွတ္ထားေသာ္လည္း စက္႐ုံအမ်ားစုသည္ လိုက္နာျခင္းမရွိဟု အလုပ္သမားခုံသမာဓိေကာင္စီ (ဗဟို)တြင္ သုံးႏွစ္ၾကာ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ ခဲ့သည့္ ၎က ဆက္ေျပာသည္။
“ဥပေဒကျပ႒ာန္းထားေပမယ့္ စက္႐ုံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား မလိုက္နာၾကပါဘူး။ ေနာက္ၿပီး ရဲစခန္းမွာ အလုပ္သမားဘက္က အမႈဖြင့္ရင္ ေတာ္ေတာ့္ကိုခက္တယ္။ တိုင္ခ်က္ကို လက္မခံတာ။ ရဲလုပ္ငန္းေတြ တရားစြဲအဖြဲ႕အစည္းေတြက တိုင္းခ်က္ဖြင့္ရင္ ကို လက္မခံတာမ်ိဳး ျမန္မာျပည္မွာ ၾကဳံေနရတယ္”ဟု ေရွ႕ေနဦးေဌးက ေျပာသည္။
အသက္ ၁၄ ႏွစ္ေအာက္ ကေလးလုပ္သားကိစၥသည္ ရဲအေရးမပိုင္သျဖင့္ အလုပ္သမား ဝန္ႀကီးဌာန အလုပ္သမား႐ုံးမ်ားႏွင့္ ကနဦးေတြ႕ဆုံၿပီး ဆုံးျဖတ္ခ်က္က်မွသာလၽွင္ ရဲက အမႈေပးဖြင့္သည္ဟု ၎က ေျပာသည္။
● တရားစြဲထား
ေမာင္ခ်စ္မင္းေထြး လက္ထိခိုက္ၿပီးသည့္ေနာက္တြင္ ၎ေဆးကုသစရိတ္အတြက္ စက္႐ုံကေဆး႐ုံတက္စဥ္ က်ပ္ ၉၀၀,၀၀၀ ေက်ာ္ ေထာက္ပံ့ခဲ့ေသာ္လည္း ေနာက္ပိုင္း ေဆးကုသစရိတ္ကိုေတာ့ ဆက္လက္ေထာက္ပံ့ျခင္းမရွိေတာ့ဟု ခ်စ္မင္းေထြး၏မိခင္ အသက္ ၃၉ ႏွစ္အရြယ္ ေဒၚနီလာကေျပာသည္။
ေဆး႐ုံတက္ေနစဥ္ကာလမ်ားအတြင္း ေဆးကုသစရိတ္အပါအဝင္ ေဆး႐ုံ၌ေနစဥ္ စားေသာက္စရိတ္မ်ားႏွင့္ စုစုေပါင္း က်ပ္ ၁၇ သိန္းနီးပါးကုန္က်ခဲ့သည္ဟု ၎တို႔ကေျပာသည္။
“စက္႐ုံက (က်ပ္ကိုးသိန္း) ေထာက္ပံ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္းမေပးေတာ့တဲ့ အခါက်ေတာ့ အတိုးေတြနဲ႔ပဲေဘးက ေခ်းၿပီးကုရတာေပါ့။ အခုဆိုအတိုးေတြလည္း တက္ေနတာမနည္းဘူး” ဟု ေဒၚနီလာမ်က္ရည္ဝဲကာ ေျပာသည္။
၁၄ ႏွစ္ေအာက္ကေလးငယ္ကို ခိုင္းေစသည့္အတြက္ အလုပ္သမားဝန္ႀကီးဌာန၊ အလုပ္႐ုံႏွင့္အလုပ္သမား ဥပေဒ စစ္ေဆးေရးဦးစီးဌာနက အဆိုပါ Four Ocean ပီနံအိတ္စက္႐ုံကို လွိုင္သာယာၿမိဳ႕နယ္တရား႐ုံး၌ ဒီဇင္ဘာလအတြင္း တရားစြဲဆိုထားေၾကာင္း အလုပ္႐ုံႏွင့္အလုပ္သမားဥပေဒစစ္ေဆးေရးဦးစီးဌာနမွ အမည္မေဖာ္လိုသူ အရာရွိ တစ္ဦးကေျပာသည္။
“၁၄ ႏွစ္ေအာက္ကေလးကိုခိုင္းတယ္။ မေတာ္တဆထိခိုက္မႈျဖစ္ၿပီဆိုရင္ သတင္းပို႔ရမွာကို မပို႔တဲ့အတြက္ ေထာင္ဒဏ္သုံးလ ဒါမွမဟုတ္ ေငြဒဏ္ က်ပ္သိန္း ၂၀ ခ်မွတ္နိုင္တဲ့ ပုဒ္မနဲ႔စြဲထားတာ။ ႐ုံတိုင္းနီးပါးမွာရွိေနေတာ့ ဒါေတြကို အခ်ိန္နဲ႔တစ္ေျပးညီ ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔လိုတယ္။ ဌာနဆိုင္ရာေတြလည္း အလုပ္လုပ္ဖို႔လိုၿပီ လူမႈဖူလုံေရးေတာ့ ေတာင္းၿပီး က်န္တာကိုယ္နဲ႔မဆိုင္သလို ျဖစ္ေနတယ္” ဟု ၎က Myanmar Now ကို ဖုန္းျဖင့္ေျပာသည္။
ဥပေဒတြင္ က်ဴးလြန္သည့္အလုပ္ရွင္အား အေရးယူရန္ ေထာင္ဒဏ္ (သို႔မဟုတ္) ေငြဒဏ္ ခ်မွတ္ထားေသာ္လည္း ေထာင္ဒဏ္က်ခံသြားရသည့္ အမႈမ်ိဳး ယခုအခ်ိန္အထိ မေတြ႕ရေၾကာင္း အလုပ္သမားေရး ကူညီေဆာင္ရြက္ေပး သည့္ေရွ႕ေနမ်ားက ေျပာသည္။ အလုပ္ရွင္ႏွင့္အလုပ္သမားအၾကား ေလ်ာ္ေၾကးေငြ သေဘာျဖင့္သာ ေက်ေအးသြားေလ့ရွိ သည္ဟု ဆိုသည္။
Four Ocean စက္႐ုံသို႔ Myanmar Now က သြားေရာက္ေမးျမန္းခဲ့ေသာ္လည္း ထိုအေၾကာင္းအရာႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ေျဖဆိုလိုသည့္ဆႏၵမရွိေၾကာင္း ေျပာသည္။
● မုန႔္လုံးစကၠဴကပ္
စက္႐ုံတြင္ဝင္ေရာက္လုပ္ကိုင္ေနသည့္ ကေလးသူငယ္အမ်ားစုမွာ ႏြမ္းပါးသည့္ မိသားစုမ်ားမွေပါက္ဖြား လာသူမ်ားျဖစ္ၿပီး အလုပ္သမား အခြင့္အေရးဆုံးရႈံး ေနရသူမ်ားျဖစ္ေသာ္လည္း ထိုကေလးငယ္မ်ားစက္႐ုံတြင္ အလုပ္ရေနျခင္းကပင္ မိဘမ်ား အတြက္ေက်းဇူးတင္ရမလိုျဖစ္ေနေၾကာင္း လွိုင္သာယာၿမိဳ႕နယ္ တိုင္းေဒသႀကီး(၁)လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးဝင္းေမာင္က ေျပာသည္။
“ကေလးေတြဒီလိုလုပ္ရတာ သူတို႔မိသားစုေတြအဆင္မေျပလို႔။ သူတို႔စက္႐ုံမွာလုပ္ေနရတာကိုပဲ ေက်းဇူးတင္ရမလို ျဖစ္ေနတယ္။ ဒီကေလးဒီစက္႐ုံမွာအလုပ္မရရင္ လမ္းေဘးမွာေလလြင့္ေနတဲ့ အမွိုက္ေကာက္တဲ့ကေလးေတြလို ျဖစ္သြားေတာ့တာေလ” ဟု ၎က ဆိုသည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ေျခာက္လခန႔္က စစ္တမ္းေကာက္ယူမႈအရ လွိုင္သာယာၿမိဳ႕နယ္ရွိ စက္မႈဇုန္မ်ားတြင္ အလုပ္လုပ္သည့္ အလုပ္သမားဦးေရ တစ္သိန္းခြဲေက်ာ္ရွိၿပီး အျမဲတမ္း ခန႔္အျဖစ္ လုပ္ကိုင္သူမွာ ၉၀,၀၀၀ ေက်ာ္ အထိရွိေၾကာင္း ဦးဝင္းေမာင္က ေျပာသည္။
လူ႔ခႏၶာကိုယ္တြင္ညာဘက္လက္ေခ်ာင္းမ်ားအနက္ လက္မတစ္ေခ်ာင္းျဖတ္ေတာက္ရျခင္းသည္ လူ႔ခႏၶာကိုယ္ မသန္စြမ္းမႈ ၄၅ ရာခိုင္ႏႈန္းႏွင့္ညီေၾကာင္း ရန္ကုန္ေဆး႐ုံႀကီး အရိုးအေၾကာဌာန၊ လက္ပိုင္းဆိုင္ရာ ခြဲစိတ္မႈပညာဌာနမွ ပါေမာကၡဌာနမႉး ဆရာဝန္ႀကီး ေဒါက္တာခင္ေမာင္ျမင့္က ေျပာသည္။ လက္မကဲ့သို႔ လက္ညႇိုး၊ လက္ခလယ္ႏွင့္ လက္သူႂကြယ္တို႔ျဖတ္ေတာက္ရ ျခင္းသည္လည္း ထိုရာခိုင္ႏႈန္းႏွင့္ပင္ ညီမၽွသည္ဟု ေျပာသည္။
“နိုင္ငံတကာမွာေတာ့ ဒီလိုျဖစ္သြားၿပီဆိုရင္ အလုပ္သမားဝန္ႀကီးဌာနကိုသတင္းပို႔တယ္။ ၿပီးရင္ဌာနနဲ႔ေဆး႐ုံက ဆရာဝန္နဲ႔ ေပါင္းၿပီး ဒီအလုပ္သမားနစ္နာသြားတဲ့ မသန္စြမ္းမႈ ရာခိုင္ႏႈန္းကို တြက္ခ်က္တယ္။ ေဆးကုသေနစဥ္ အေတာအတြင္း စက္႐ုံက ဘယ္ေလာက္ထိ တာဝန္ယူမႈ၊ တာဝန္ခံမႈရွိလဲၾကည့္တယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဆီမွာေတာ့ အဲ့ဒီလင့္ခ္ (အခ်ိတ္အဆက္) ေတြ ျပတ္ေနတယ္” ဟု သူကေျပာသည္။
ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီးအတြင္းရွိ စက္မႈဇုန္မ်ားတြင္ျဖစ္ပြားသည့္ ထိခိုက္ဒဏ္ရာမ်ားအနက္ လက္ထိခိုက္ဒဏ္ရာ မွာ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိရွိၿပီး ထိခိုက္ဒဏ္ရာႏွင့္ေဆး႐ုံေရာက္ရွိလာသည့္ ကေလးလုပ္သားမ်ားအား မၾကာခဏ ေတြ႕ရေလ့ ရွိသည္ဟု ၎ကဆက္ေျပာသည္။
သို႔ေသာ္လည္း မွတ္တမ္းမွတ္ရာ အားနည္းသည့္ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရၿပီး ကိုယ္လက္အဂၤါဆုံးရႈံးရသည့္ ကေလးလုပ္သား အေရအတြက္ မွတ္တမ္းမ်ား ျပဳစုထားျခင္း မရွိေပ။
● ဆင္းရဲတြင္းမွလြတ္ကင္းခ်င္
လက္ေခ်ာင္းမ်ားဆုံးရႈံး သြားေသာ္လည္း ေမာင္ခ်စ္မင္းေထြးမွာမူ ယခင္ကဲ့သို႔အိမ္စရိတ္ျပန္လည္ေထာက္ပံ့နိုင္ရန္ ဆႏၵျပင္းျပလ်က္ရွိသည္။
“အေဖကေတာ့ ေျပာတယ္။ အလုပ္ထပ္မလုပ္နဲ႔ေတာ့တဲ့။ ဘုန္းႀကီးဝတ္လိုက္ေတာ့တဲ့။ သားအလုပ္လုပ္ခ်င္တယ္။ ဒါေပမယ့္ သားကို ဘယ္သူကခန႔္ေတာ့မလဲ” ဟု ပတ္တီးျဖဴျဖဴေႏွာင္ထားသည့္ တြန႔္ေကာက္ေနသည့္လက္ေခ်ာင္းကို ၾကည့္ကာေျပာသည္။
ထိုသို႔ေသာအေျခအေနမ်ိဳးႏွင့္ႀကီးျပင္းရျခင္းကို စိတ္ပ်က္မိေၾကာင္း၊ သူ႔တြင္တျခားေသာ ကေလးမ်ားကဲ့သို႔ စစ္ဗိုလ္၊ အင္ဂ်င္နီယာ စသည့္ရည္မွန္းခ်က္မ်ားမရွိေသာ္လည္း ၎ ႀကီးျပင္းသည့္အခါ မိသားစုကို ‘က်ဴး’ ဟုအမည္တပ္ခံ ထားရသည့္ ထိုရပ္ကြက္မွ ေခၚထုတ္သြားခ်င္ ေၾကာင္းေျပာသည္။
“တျခားေထြေထြထူးထူးရည္မွန္းခ်က္ေတြေတာ့ မရွိပါဘူး။ သားႀကီးလာရင္သားအေမနဲ႔အေဖကို ဒီရပ္ကြက္ကေန ေခၚထုတ္သြားမယ္။ ေရႊျပည္သာဘက္မွာေျမကြက္ေတြရွိတယ္။ အဲ့မွာၿခံဝယ္ၿပီး အေမ့ကိုထားမယ္” ဟု သားလိမၼာေလးက ခပ္ျမန္ျမန္ဆိုသည္။