သုဒၶ ● ေတာပင္ေတာလံုး ႏွံ႔ပါလို႔
(မုိးမခ) ႏုိဝင္ဘာ ၄၊ ၂၀၁၈
အတြဲ (၆)၊ အမွတ္ (၁) ဇြန္လ၊ ၂၀၀၈ ထုတ္ မဂၢဇင္းမွ ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းျဖစ္သည္။
ဂ်ပန္ေတြက ေႏြဦးေပါက္ကို ‘မ်က္စိဥတု’တဲ႔။ ေဆာင္းဦးကိုက် ‘နားဥတု’ တဲ႔။ ဆိုလိုတာက ေႏြဦးမွာ သစ္ပင္ေတြက အပြင့္ ေဆာင္ၾကလို႔ ျမင္သမွ်က ၾကည့္စရာျဖစ္ေနတာ။ ၿပီးေတာ့ မနက္မနက္ ျမဴေတြေဝ့ေနတာမ်ဳိးကလည္း မ်က္စိပသာဒ ျဖစ္တာ ကိုး။ ေဆာင္းဦးက် အေကာင္ပေလာင္ေတြ ျမည္ၾကလို႔နားေသာတ ျဖစ္ရတယ္။ ဒါေပမဲ႔ သည္ပိုးေကာင္ျမည္သံေတြက ၾကားရသူမွာ ေၾကကြဲစရာလည္း ျဖစ္ရသတဲ့။ ကုန္လြန္ခဲ႔တဲ့ႏွစ္ကာလေတြ လူမ်က္ႏွာေတြ မျမဲျခင္းတရားေတြကို မွတ္မိ ေအာင္ အသံျပဳေနၾကသလိုပဲတဲ့။ ဒီေတာ့ ေႏြဦးဟာ ကတိကဝတ္နဲ႔ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္တို႔ ႏိုးထရာ ကာလဆိုရင္၊ ေဆာင္းဦးက ေတာ့ ျပန္ေျပာင္းသတိရစရာေတြ ေနာင္တေတြနဲ႔ ျပည့္ေနတဲ႔ ကာလပါတဲ႔။ ေဆာင္းဦးေပါက္တာနဲ႔ ေရာက္လာတတ္တဲ႔ အေကာင္ပေလာင္ကေတာ့ ပုစဥ္းပါပဲ။ ဒါေပမဲ႔ ပုစဥ္းက အသံမျမည္ဘူး။ နားဥတုရဲ႕အသံမျပဳတတ္တဲ႔ သတၱဝါတစ္ခု။ ဂ်ပန္ ေျမ ေနရာတကာမွာ သင္ျမင္ရမွာက ဒီပုစဥ္းေတြ ဟိုမွသည္မွ ဝဲကာပ်ံေလတည့္မွ ဝဲကာပ်ံလို႔ အသံမဲ့ျပဇာတ္ကို ကျပေနၾက တာကိုပဲ။
ဂ်ပန္ျပည္ကို ေရွးကေခၚၾကတဲ႔ နာမည္တစ္ခုက ‘ပုစဥ္းတို႔ေျမ’ တဲ့။ ပုစဥ္းေတြ ေပါတာအျပင္၊ ဂ်ပန္ကၽြန္းႏိုင္ငံရဲ႕ ပံုသဏၭာန္ ကိုက ပုစဥ္းတေကာင္နဲ႔ တူသလိုလို ရွိတာကိုး။ ပုစဥ္းတို႔ေျမဆိုတဲ့ အတိုင္း ဂ်ပန္မွာ ပုစဥ္းေတြက အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတာ။ ေခတ္အ ဆက္ဆက္ ကဗ်ာထဲ ထည့္ေရးခံရတဲ႔ ပုစဥ္းမ်ဳိးစိတ္ေပါင္းကိုက သံုးဆယ္ေက်ာ္ပါတယ္။ ေဆာင္းဦးရာသီမွာ ပုစဥ္းပ်ံခ်ိန္ဆို တာလည္း ပုစဥ္းတမ်ဳိးနဲ႔ တမ်ဳိး မတူဘူးတဲ့။ ပိုလွတဲ့ပုစဥ္းက ေဆာင္းဦးရာသီရဲ႕ေႏွာင္းပိုင္းမွ ထြက္ပ်ံၾကတာ။ ေဆာင္းဦးဇာတ္ သဘင္မွာ ေရွ႕ထြက္ပုစဥ္းေတြထက္ ေနာက္ပိုင္းပုစဥ္းေတြက ပိုလွတယ္လို႔ ဆိုခ်င္တာ။ ေရွးက ဂ်ပန္စာဆိုႀကီးေတြကေတာ့ ပုစဥ္းေတြကို အုပ္စု ၄ ခု ခြဲသတဲ႔။ ပုစဥ္းဝါ၊ ပုစဥ္းစိမ္း၊ ပုစဥ္းနက္၊ ၿပီးေတာ့ ပုစဥ္းနီ တဲ႔။ ေဆာင္းဦးဝင္ၿပီဆိုတာနဲ႔ အေစာဆံုး ထြက္လာၾကတာက ပုစဥ္းဝါေတြေပါ့။ ေနာက္မွ ပုစဥ္းစိမ္းနဲ႔ အျပာအခ်ဳိ႕၊ ၿပီး ပုစဥ္းနက္ဆိုၿပီး သူ႔ဝတ္ရံုနဲ႔သူ ဝတ္ၿပီး အစဥ္ လိုက္ ထြက္လာတာ။ ေဆာင္းဦးရာသီကုန္ခါနီး ေနာက္ဆံုးမွ ေရာက္လာၿပီး၊ ေနာက္ဆံုးမွ ေပ်ာက္ကြယ္သြားၾကတာကေတာ့ ေနာက္ပိုင္းမင္းသမီးျဖစ္တဲ႔ ပုစဥ္းနီေတြပဲ။ ပုစဥ္းနီေတြ မရွိေတာ့ဘူးဆိုမွ ေဆာင္းဦးရာသီကုန္တာပါ။
ဒီေတာ့ ကဗ်ာဆရာေတြအတြက္ ေဆာင္းဦးရာသီမွာ စာဖြဲ႔ဖို႔အဓိကပုစဥ္းအစစ္က ‘ပုစဥ္းနီေတြ’ ပဲ။ ပုစဥ္းနီေတြ မလာမခ်င္း ေဆာင္းဦးေပမဲ႔ မပီေသးသလို၊ ပုစဥ္းနီေတြေရာက္လာၿပီဆိုမွပဲ ေဆာင္းဦးပီပီ ေရာက္တယ္လို႔ သတ္မွတ္တယ္။ ပုစဥ္း အေၾကာင္း ဂ်ပန္စာဆိုေတြ ကဗ်ာဖြဲ႔လာတာ ရာစုေပါင္း ဆယ္ခုေက်ာ္ခဲ့ပါၿပီ။ ဒီေန႔အထိလည္း စာဆိုေတြက ကဗ်ာဖြဲ႔ဖို႔အေၾကာင္းအရာေရြးတိုင္း ပုစဥ္းအေၾကာင္းဟာ ထိပ္ဆံုးက ပါစၿမဲ။
ပုစဥ္းမ်ိဳး စံုသလို၊ ပုစဥ္းကဗ်ာေတြလည္း စံုတယ္။ တခါတခါ ပုစဥ္းေတာင္ပံကို နတ္သမီးေတာင္ပံနဲ႔ ခိုင္းႏိႈင္းဖြဲ႔လား ဖြဲ႔ရဲ႕။ တခါတခါ ပုစဥ္းပ်ံပံု ဝဲပံုကိုပဲ ဖြဲ႔လား ဖြဲ႔ရဲ႕။ ပုစဥ္းပ်ံတာ ဝဲတာကလည္း ကဗ်ာဖြဲ႔ခ်င္စရာေပပဲကိုး။
ပ်ံသန္းနည္းမ်ိဳးစံုကို ပုစဥ္းေတြ တတ္ကြၽမ္းပါသတဲ႔။ ျမားေျပးသလိုလည္း ပ်ံႏိုင္တယ္။ စြန္ဝဲသလိုလည္း ပ်ံႏိုင္တယ္။ ၿငိမ္ၿငိမ္ နဲ႔ ၿငိမ့္ၿငိမ့္ေလးလည္း ပ်ံႏိုင္တယ္။ ေပါ့ေပါ့ပါးပါး ေဇာ္က ကသလိုလည္း ပ်ံႏိုင္တယ္။ နတ္ျမင္းပ်ံသို႔လည္း ျမဴးျမဴးႂကြားႂကြား ပ်ံႏိုင္တယ္။ အထူးျခားဆံုးနဲ႔ ကဗ်ာဆရာေတြ အၿငိဆံုးက ပုစဥ္းမ်ားဟာ တည့္တည့္ပ်ံေနရာက အျခားအရပ္မ်က္ႏွာတခုဆီကို ရုတ္ခ်ည္းျပန္ေျပာင္းႏိုင္တယ္။ ပုစဥ္းေကြ႕ ေကြ႕တယ္လို႔ေခၚတယ္။ ေနာက္ျပန္ ေရွ႕ျပန္ ကြၽမ္းပစ္တဲ႔အပ်ံမ်ိဳးလည္း ပ်ံႏိုင္ တယ္။ ဒန္းစီးသလိုလည္း နိမ့္ခ်ည္ျမင့္ခ်ည္ ပ်ံႏိုင္တယ္။ ဒုံးပ်ံလႊတ္သလိုလည္း ေထာင္တက္နိုင္တယ္။ သစ္သီးေႂကြသလို ထိုးစိုက္လို႔လည္း ဆင္းႏိုင္တယ္။ ပန္းဝတ္မႈန္ေႂကြက်သလိုလည္း ေလမွာ လြင့္ဝဲႏိုင္ေသးတယ္။ ပုစဥ္းပ်ံတာကိုက စာဆိုကို ညိႇဳ႕ယူလို႔ လင္းပြင့္မႈအမ်ိဳးမ်ိဳး ေပးေနသလို ျဖစ္ေနတာ။ ဒီေတာ့ စာဆိုအဖို႔ မျဖစ္မေန ကဗ်ာဖြဲ႔ကို ဖြဲ႔ရေတာ့တာပါ။ ဂ်ပန္စာ ဆိုေတြ ႏွစ္ေပါင္းေထာင္ခ်ီ ေရးလာၾကတဲ့ ပုစဥ္းကဗ်ာေပါင္း ေသာင္းေျခာက္ေထာင္ထဲက အခ်ဳိ႕ကို ျမန္မာလို ျပန္ေရးမိတယ္။
–
မိုက္လိုက္တဲ့ ပုစဥ္းမ်ဳိး
သူ႔အၿမီးနဲ႔
ဘုရားေက်ာင္းက
ေခါင္းေလာင္းႀကီးကို ထိုး။
–
ေခါင္းေလာင္းေပၚမွာ ပုစဥ္းနားတာကို ဖြဲ႔တာပါပဲ။ ဒါေပမဲ႔ ပုစဥ္းကေလးက သူ႔အၿမီးနဲ႔ ေခါင္းေလာင္းကို တို႔ခ်ည္ထိခ်ည္ ျဖစ္ ေနတာ။ ပုစဥ္းခြန္အားနဲ႔ ထိရံုေလာက္နဲ႔ ေခါင္းေလာင္းႀကီးက ျမည္ဖို႔ေဝးစြ တုပ္တုပ္မွ လႈပ္မယ္မထင္။ ခါက်ဥ္ေကာင္ မာန္ႀကီးလို႔ ေတာင္ႀကီးၿဖိဳမယ္ႀကံ ခါးကမသန္။ ပုစဥ္းေကာင္ မာန္ႀကီးလို႔ ေခါင္းေလာင္းတီးမယ္ႀကံ အၿမီးကမသန္။ စာဆိုက ပုစဥ္းကို ဘယ္လိုပင္ မိုက္မဲတယ္ေျပာလည္း၊ ဘုရားေက်ာင္းက ေခါင္းေလာင္းမွာနားတဲ႔ ပုစဥ္းမိုက္ေလးကိုေတာ့ ကဗ်ာ ဖတ္ရင္း သနားခ်စ္ခင္ ျဖစ္မိတာပါပဲ။
–
ပုစဥ္းနီနီေတြ
ကန္ေရေပၚ ပ်ံဝဲ
အနီေရာင္ဟာ ပိုနီရဲ။
–
…ေအာ္တမ္ရာသီရဲ႕ ေနာက္ပိုင္းမင္းသမီးေခ်ာေတြျဖစ္တဲ႔ ပုစဥ္းနီေတြဟာ တေကာင္ခ်င္းပ်ံတာ မဟုတ္ဘူး။ အုပ္စုဖြဲ႔ၿပီး ပ်ံ ေလ့ရွိတယ္။ ပုစဥ္းနီအုပ္ႀကီး ပ်ံေနတာက နီလို႔ရဲလို႔။ ဒီၾကားထဲ ပ်ံရင္းပ်ံရင္းက ကန္ေပၚကို ျဖတ္ပ်ံေတာ့ ပုစဥ္းနီအုပ္ႀကီးက ကန္ေရမွာ အနီအရိပ္ထင္။ မူလပုစဥ္းနီအုပ္ႀကီးရဲ႕အနီေရာင္ဟာ ေလထဲမွာေရာ ေရထဲမွာပါ ေပၚေနၿပီး ႏွစ္ဆ ပိုနီလာ။ ဒီလို ထင္ထင္ရွားရွား နီရဲလာဖို႔ဆိုရင္ ေရဟာ ေၾကးမံုျပင္အလား ၿငိမ္သက္ေနဖို႔ေတာ့ လိုအပ္ပါတယ္။
–
ပုစဥ္းခမ်ာ သနားစရာ
ငါးေပေျခာက္ေပစာ ေနရာမွာ
သူ႔ေကာင္းကင္ႀကီး ထင္ေနရွာ။
–
ပုစဥ္းတေကာင္ လူးတည့္လူးလာ ပ်ံေနတဲ႔ဧရိယာဟာ တကယ့္အာကာသေကာင္းကင္ႀကီးနဲ႔ စာရင္ ေနရာက်ဥ္းက်ဥ္းေလးပါ။ ရွိလွ ငါးေပေျခာက္ေပ၊ ေျမႇာက္ဦးေတာ့ ေပသံုးဆယ္ ပတ္လည္သာ။ ဒီေနရာအက်ယ္အဝန္းေလးကိုပဲ ပုစဥ္းခမ်ာ သူပိုင္တဲ့ သူ႔ေကာင္းကင္ႀကီး အထင္လုပ္ၿပီး ေနေနတာ။ ဆရာေဇာ္ဂ်ီရဲ႕ ေဗဒါလမ္း ‘ပန္းခဲ႔သည္ပဲ’ ကဗ်ာထဲက ငါးပ်ံကိုေတာင္ သတိရသြားပါတယ္။ သူ့ကိုယ္သူပင္လ်ွင္ ဘာထင္ေလမသိ၊ ဘယ္ေျပာင္းညာျပန္နဲ႔၊ ဟိုငါးပ်ံ လတာစြန္းမွာ၊ သူ႔ကၽြမ္းဟန္ခ်ည့္။
–
ပုစဥ္းဆိုတာ အေပ်ာ္ေကာင္ပါ
ေပ်ာ္ဖို႔တခုပဲ သူသိတာ
ပူမႈပန္မႈ အစုစုရွိ
ဘာတခုမွ သူမသိ။
ဘယ္ေတာ့မွလည္း သူ မငို၏။
–
ေပ်ာ္မွာေပါ့။ တေကာင္တည္း ထီးထီးက်န္က်န္ ပ်ံေနရတဲ႔ ပုစဥ္းရယ္လို႔မွ မရွိဘဲ။ အေဖာ္နဲ႔ အေပါင္းနဲ႔ ပ်ံရတာ။ ပူမႈေဆြးမႈ ႀကီးတခုနဲ႔ သူ႔ဘဝကိုသူ စေတးပစ္တဲ႔အလုပ္ေတာ့ ပုစဥ္းက ဘယ္ေတာ့မွ မလုပ္ဘူး။ မ်က္လံုးႀကီးႏွစ္လံုး ရဲေနေအာင္ ငိုေန မွာလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ အသားအေရာင္ ပုစဥ္းမ်ဳိးႏြယ္ ခြဲျခားျခင္းမရွိဘဲ အေရာင္စံု အေသြးစံု အတူတကြ ပ်ံသန္းေပ်ာ္ရႊင္ ေနႏိုင္ၾကတာကပဲ ပုစဥ္းေတြရဲ႕ အရည္အေသြးတရပ္မဟုတ္လား။
–
သနားစဖြယ္
မ်က္လံုးရယ္ ေၾကာင္ေတာင္ေတာင္နဲ႔
ပုစဥ္းေကာင္ေလး။
ေရႊပင့္ကူ သူဆင္တဲ႔
အိမ္အသြင္ ေထာင္ေခ်ာက္နားကိုမွ
(သြားသြားလို႔)
ကစား ကစားေခ်ေသး။
–
ပုစဥ္းမွာလည္း အသြားမေတာ္ တစ္လွမ္းဆိုတာ ရွိတာပဲ။ ပင့္ကူအိမ္ထဲ သြားမိရင္ ေသတဲ့အထိ ထြက္မရဘဲ ၿငိေနတတ္တယ္။ စြန္႔စားရတာ ႀကိဳက္တဲ့ပုစဥ္းမ်ဳိးက်ေတာ့လည္း ပင့္ကူအိမ္နား သြားသြားၿပီး ပ်ံတတ္ၾကတယ္။ ၿငိကာမွ ၿငိေရာ။
–
ၾကည့္ၾကည့္
သူ့ကိုထုထားတဲ့ ခဲေပၚမွာ
ပုစဥ္းနားေန၏။
–
ပုစဥ္းက ပ်ံခ်င္တဲ႔ေနရာ ပ်ံသလို၊ နားေတာ့လည္း နားခ်င္တဲ့ေနရာ နားလိုက္တာပဲ။ ျမက္ဖ်ားမွာ နားတယ္။ ႏြားခ်ဳိမွာ နားတယ္။ ဘုရားေက်ာင္းက ေခါင္းေလာင္းမွာ နားတယ္။ ရာဇပလႅင္မွာလည္း နားတယ္။ လယ္သူမ ခေမာက္မွာ နားတယ္။ အခုကဗ်ာမွာေတာ့ ေက်ာက္စရစ္ခဲေပၚမွာ နားတယ္။ အဲဒီေက်ာက္စရစ္ခဲကလည္း ေစာေစာကမွ တေယာက္ေယာက္က သူ႔ကို လွမ္းထုထားတဲ႔ ခဲပါ။ ခဲက သူ႔ကိုမမွန္ဘဲ ေျမေပၚက်ေနတာ။ သူက ခဲေပၚမွာ သြားနားတာ။ မွန္ေအာင္ မပစ္ႏိုင္တဲ့သူအဖို႔ ဒီျမင္ကြင္းဟာ ေတာ္ေတာ္ အခဲမေက်စရာ ေတာ့ ျဖစ္မွာပဲ။ ပုစဥ္းကေတာ့ ခဲေက်ေအာင္ နားမယ့္ပံု။
–
ပုစဥ္းမ်က္ႏွာ ေထာက္ထားစရာ
ဘာဆိုဘာမွ မရွိပါ
တခုေတာ့ ရွိပါ၏
သူ႔မ်က္လံုးေတြ ၾကည့္။
–
ပုစဥ္းေတြမွာ မ်က္ႏွာရယ္လိုု႔မွ သတ္သတ္မွတ္မွတ္ ရွိတာမဟုတ္ဘဲ။ ဒီေတာ့ ပုစဥ္းမ်က္ႏွာဆိုတာလည္း ဘာမွမဟုတ္ ဘူး။ သူ႔မ်က္လံုးႀကီး ႏွစ္လံုးနဲ႔တင္ သူ႔မ်က္ႏွာနဲ႔ မဆံ့သေလာက္ ျဖစ္ေနရွာတာ။ ပုစဥ္းမ်က္ႏွာဆိုတာ ပုစဥ္းမ်က္လံုးပါပဲ။ စာဆိုက ဒါကို ဖြဲ႔တာ။
–
ပန္းခင္းႀကီး က်ယ္ေျပာ၏
မ်က္ခြံတဝက္ ကာမၾကည့္
ပုစဥ္း သူ႔မ်က္စိ။
–
ဒါလည္း ပုစဥ္းမ်က္လံုး ႀကီးမားတာကို ဖြဲ႔တာပဲ။ လူေတြဆို ေဝးေဝးကို လွမ္းၾကည့္ခ်င္ရင္ မ်က္ခြံကေလးေမွးတ့ဲၿပီး လိုအပ္ရင္ လက္ကေလးပါ ကာလို႔၊ ေဝးေဝးကို ျမင္ရေအာင္ အားထုတ္ၾကည့္ရတယ္။ ပုစဥ္းမ်က္လံုးေတြမွာေတာ့ ဘာမ်က္ခြံမွလည္း ဖံုးစရာ ကာစရာမရွိ။ ပန္းခင္းႀကီး ဘယ္ေလာက္က်ယ္က်ယ္ ေဝးေဝး ဒီမ်က္လံုးႀကီးေတြနဲ႔အတိုင္း ၾကည့္ရတာပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ပဲ သူတို႔ခမ်ာ ပန္းခင္းတခလုံးျမင္ရေအာင္ အႏွ႔ံအစပ္ ေလွ်ာက္ပ်ံေနၾကရသလားမသိ။
–
ပုစဥ္းခင္ဗ်ား
အၿမဲ စိတ္တိုေနသလားဗ်
ခင္ဗ်ားဆီက
က်ဳပ္ ဘာသံမွ မၾကားရ။
–
ေရွ႕မွာ ေျပာခဲ႔သလို ပုစဥ္းမ်ားဟာ နားဥတုရဲ႕တိတ္ဆိတ္ပိုးေကာင္ေတြပါ။ ပိုးပုရစ္ေတြ ဆူညံလြန္းတဲ့ေအာ္တမ္ရာသီမွာ ပုစဥ္းေတြဟာ အသံမထြက္တဲ့အေကာင္ေတြ။ တခ်ဳိ႕ဦးစိတ္တိုေတြ ေဒါသထြက္ၿပီး ၿငိမ္ကုပ္ေနတဲ့အခိုက္အတန္႔ကို ကဗ်ာဆရာက သတိရသြားတယ္ထင္ပါရဲ႕။ ပုစဥ္းဆီက အသံထြက္လာေအာင္ စာဆိုက သြားစတယ္။ ခင္ဗ်ားအၿမဲတေစ ၿငိမ္တိတ္ေနတာဟာ ခင္ဗ်ား အၿမဲ စိတ္တိုေနလို႔လားတဲ႔။
ပုစဥ္းပ်ံပံု အမ်ဳိးမ်ဳိးရွိသလို ပုစဥ္းဖမ္းပံုကလည္း နည္းအမ်ဳိးမ်ဳိးရွိသတဲ႔။ ပိုက္နဲ႔ဖမ္းတာရွိသလို ဝါးလံုးနဲ႔ ဖမ္းတာလည္း ရွိသတဲ႔။ ဆံပင္ရွည္မွာ တဖက္တခ်က္က ခဲလံုးခ်ည္ၿပီး ဘိုလာကရိယာ ပစ္သလို ပစ္ဖမ္းတာလည္း ရွိတယ္။ ပုစဥ္းမုဆိုးလုပ္ၿပီး ဖမ္းသာဖမ္းတာ ပုစဥ္းကေလး ထိမိခိုက္မိ ရွိမွာေတာ့ ပူရသတဲ႔။ ဖမ္းရင္းနဲ႔ ပုစဥ္း အထိနာသြားရင္ ဖမ္းသူ ကံဆိုးတတ္တယ္လို႔ ယံုၾကေသးတာ။ ပုစဥ္းဟာ မင္းတို႔ရဲ႕ဝိညာဥ္ပြားပဲ၊ ပုစဥ္းအထိနာသြားရင္ မင္းတိ႔ုေက်ာင္းမွာ စာဘယ္ေလာက္သင္သင္ မတတ္ဘူးလို႔ လူႀကီးေတြကလည္း ၿဖဲေျခာက္ထားေသးတာ။ ဒီေတာ့ ပုစဥ္းဖမ္းျခင္းအမႈဟာ သိမ္သိမ္ေမြ႔ေမြ႔ လုပ္ရတဲ႔အလုပ္။ ကေလးေတြ လုပ္ၾကတာ။
–
ေနလံုးရယ္ေက်ာ္
ကေလးေတြ ေပၚမလာလို႔
အိမ္ေရွ႕ထြက္ ေမွ်ာ္။
ေမွ်ာ္သာေမွ်ာ္
ေပၚမလာ တေကာင္မွတၿမီး
ထမင္းေမ့ပါလို႔
ဟင္းေမ့ပါလို႔
ပုစဥ္းေတြ႔သမွ် လွမ္းလက္ရြယ္တယ္
ဖမ္းခက္ ဘယ္မၿပီး။
–
ဂ်ပန္ပုစဥ္းဖမ္းကဗ်ာထဲက ေနာက္ထပ္ နာမည္ႀကီးတဲ့ကဗ်ာကေတာ့ ကဗ်ာဆရာမ ခ်ိယိုရဲ႕ ကဗ်ာပါ။ ခ်ိယိုဆိုတာ ကန္းစြန္းႏြယ္ေလး ေရပံုးႀကိဳးမွာ ႏြယ္တက္ေနတာျမင္ေတာ့ ေရမငင္ေတာ့ဘဲ၊ အိမ္နီးခ်င္းဆီကေရကိုပဲ ေတာင္းယူၿပီး မ်က္ႏွာသစ္လိုက္တယ္ဆိုတဲ့ကဗ်ာရဲ႕ ပိုင္ရွင္ပါ။ ပုစဥ္းဖမ္းကဗ်ာကို ေရးေတာ့ သူ႔ကေလး ေသၿပီးခါစအခ်ိန္တဲ႔။
–
ကေလးေတြ တေကာက္ေကာက္
လိုက္ဖမ္း ပုစဥ္းေနာက္
ပုစဥ္းဖမ္းသမားေလး တေယာက္
ဒီေန႔ ဘယ္ဆီေရာက္။
–
ကဗ်ာဆရာမရဲ႕ ျမင္ကြင္းထဲမွာ ကေလးေတြ ပုစဥ္းလိုက္ဖမ္းေနၾကတာ။ ခါတိုင္း သူ႔ကေလး ရွိစဥ္က ကေလးငယ္ဟာ သည္ကေလးမ်ားနည္းတူ ပုစဥ္းဖမ္းတမ္း ေဆာ့ေလ့ရွိတာ။ ဒီေန႔ေတာ့ ပုစဥ္းမုဆိုးကေလးေတြထဲက တေယာက္ကို သူ မျမင္မိပါလားတဲ႔။ ကြယ္လြန္သြားတဲ့ သူ႔ကေလးကို သတိရေနတဲ့ မိခင္တေယာက္ရဲ႕ စိတ္ကို ဖြဲ႔တာပါ။
တကယ္ေတာ့ ပုစဥ္းလိုက္ဖမ္းရတာလည္း မလြယ္ပါ။ ‘ဘယ္ ဘယ္ကိုရယ္မိ ေလကိုမိလို႔’ ဆိုသလိုမ်ဳိး ေလကိုခ်ည္း ဖမ္းမိ ဆုပ္မိတာက မ်ားပါတယ္။ ငယ္ငယ္ ကေလးဘဝမွာ ပုစဥ္းဖမ္း ရတာ ေပ်ာ္တည့္ ေပ်ာ္စရာ။ ျမက္ဖ်ားမွာ နားအံ႔ဆင္းလာ တဲ့ပုစဥ္းကို ဒူးညႊတ္ငံု႔ကိုင္းလို႔ ဖမ္းေတာ့မယ္ျပင္။ ပုစဥ္းက ရုတ္တရက္ ထပ်ံေတာ့ ေခါင္းေမာ့လို႔ ဘယ္ဆီပ်ံသလဲ လိုက္ၾကည့္ရ။ အေရွ႕ဆီေျပးေတာ့ အေရွ႕ဆီလိုက္ရ။ တခါ ျဗဳန္းဆို ဦးတည္ခ်က္ေျပာင္းသြားၿပီး အေနာက္ဆိုေတာ့ အေနာက္ကိုတခါ လိုက္ရျပန္ေပါ့။ အေရွ႕အေနာက္ ေတာင္ေျမာက္ဝဲယာ ထက္ေအာက္မွာလွ်င္ လူးတည့္လူးလာ ပ်ံတည့္ပ်ံ လာ။ ဖမ္းသူမွာ ေယာက္ယက္ခတ္ေနရတာ။ ပ်ံသူကလည္း ေယာက္ယက္ခတ္ေနတာ။ ဒါေပမဲ႔ ပုစဥ္းေတြက အသံမ ထြက္ဘူး။ တိတ္တဆိတ္ ေယာက္ယက္ခတ္ေနတဲ႔ နားဥတုရဲ႕ အသံမဲ႔ပုစဥ္းေကာင္ေတြပါ။
နားေတြရဲ႕ရာသီဥတုျဖစ္တဲ႔ ေဆာင္းဦးရာသီရဲ႕ ပိုးေကာင္ေတြထဲက ဘာသံမွ မျပဳတတ္တဲ႔ တိတ္ဆိတ္ပုစဥ္းေတြကိုၾကည့္ၿပီး ဂီတကို ရယူခဲ႔တဲ႔ ပုဂၢိဳလ္တဦး ျမန္မာျပည္မွာ ရွိခဲ့ဖူးပါတယ္။ နိမ့္ျမင့္လူးလာ ပုစဥ္းပ်ံတာ ေတာင္ပံခတ္တာကိုၾကည့္ၿပီး ေဆာင္းဦးမွာ နားေတြကို အလုပ္ေပးရာက စည္းနဲ႔ဝါးနဲ႔ထံတ်ာေတရွင္နဲ႔ ဒလုဒလုနဲ႔ မဟာဂီတႀကိဳးသီခ်င္းတပုဒ္ကို ဝန္ႀကီးပေဒသရာဇာက ေရးဖြ႔ဲခဲ့ဖူးပါတယ္။ ပုစဥ္းဖမ္းတဲ့ကေလးလို ေယာက္ယက္ခတ္ၿပီး သီခ်င္းေရးခဲ့တာေတာ့ ဟုတ္ဟန္ မတူဘူး။ စာဆိုက ေယာက္ယက္ခတ္ေနရင္ ဟစ္ေပါ့ဂီတ ျဖစ္သြားမွာ။ အခုဟာက မဟာဂီတ။ မဟာဂီတသင္ရိုးစာအုပ္ႀကီးကို စလွန္လိုက္တာနဲ႔ ပထမဆံုးေတြ႔ရတဲ့ၾကားရတဲ့ ‘ပုစဥ္းေတာင္သံ ႀကိဳး’ပါပဲ။
–
ေတာပင္ေတာလံုး ႏွံ႔ပါလို႔ေလး
ထက္စငယ္ ေကာင္းကင္
မိုးတည့္ မိုးတိမ္ျပင္
စံရႊင္ စံရႊင္ ေပ်ာ္ပါး
ေရြေဖာ္တစုမ်ားငယ္ႏွင့္ေလး။
–
ပုစဥ္းေတြ ပ်ံေနတာကို ဖြဲ႔ဆိုခဲ့တာပါပဲ။ မဟာဂီတ ျဖစ္ခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ႔ ပုစဥ္းေတြဆိုတာက အသံမျမည္ပါဘူး။ နားဥတုရဲ႕အသံမျပဳတတ္တဲ႔ သတၱဝါ တခုေလ။ ပုစဥ္းေတြရဲ႕ တိတ္ဆိတ္မႈနဲ႔ တိတ္တဆိတ္ေယာက္ယက္ခတ္မႈဆီကေန မဟာဂီတကို ရယူခဲ႔ပံုပါပဲ။ အရ ယူခဲ႔ပံုပါပဲ။
–
သုဒၶ
ေမ ၃၊ ၂၀၁၈
Ref: A Japanese Miscellany by Lafcadio Hearn