ၿငိမ္းခ်မ္းေအး – ၿငိမ္းခ်မ္းေရးခရီး နီးၿပီလား

တႏိုုင္ငံလံုး ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈရပ္စဲေရး သေဘာတူစာခ်ဳပ္ (NCA) ကို လူနည္းစုလူမ်ိဳးစုေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔ေတြအားလံုး တၿပိဳင္တည္း လက္မွတ္ေရးထိုးခြင့္ရမွသာ သူတို႔လည္း လက္မွတ္ထိုးမယ္လို႔ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႔  (KIO) က ၾသဂုတ္ ၂၁ ရက္ေန႔က ထုတ္ျပန္ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။  ကရင္အမ်ိဳးသားအစည္းအရံုး (KNU) ဒုတိယဥကၠ႒ ေနာ္စီဖိုးရာစိန္ ကလည္း လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ ၁၇ ဖဲြ႕လံုးပါမွ KNU အေနနဲ႔ NCA ကို လက္မွတ္ေရးထိုးမယ္လို႔  ၾသဂုတ္ ၂၃ ရက္ေန႔က VOA အေမရိကအသံ (ျမန္မာပိုင္း) ကို ေျပာခဲ့တယ္။ အေစာပိုင္းက ဥကၠ႒ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေစာမူတူးေစဖိုး လက္မွတ္ေရးထိုး ထုတ္ျပန္ ထားတဲ့ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ (သေဘာ) အစိုးရနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လက္မွတ္ထိုးမယ္ဆိုတဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္လည္း ရွိတယ္။  ေနာ္စီဖိုး ရာစိန္ကေတာ့ သေထာထားကြဲလြဲေနတာမ်ိဳးမဟုတ္ဘူး ဘယ္ႏွစ္ဖြဲ႕လဲဆိုတာ ေဆြးေႏြးသြားမွာပါဆိုၿပီး ေျပာခဲ့တယ္။ ဒါ့အျပင္ NCA မွာလက္မွတ္ထိုးၿပီးတာနဲ႔ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ေတြအေနနဲ႔ လက္နက္ေတြကို ဖ်က္သိမ္းရမယ္ ဆိုတဲ့ ဗိုလ္မင္းေအာင္လႈိင္ေျပာဆိုခ်က္ကို KNU အေနနဲ႔ လက္မခံေၾကာင္းလည္း ေနာ္စီဖိုးရာစိန္ကေျပာသြားခဲ့တယ္။

သမၼတ႐ုံးသတင္းနဲ႔ျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီးဌာနက ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ တႏိုုင္ငံလံုး ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈရပ္စဲေရး သေဘာတူ စာခ်ဳပ္ (NCA) ကို အစိုးရထုတ္ ေၾကးမံုသတင္းစာမွာ ၾသဂုတ္ ၁၈ ရက္ေန႔ ရက္စြဲနဲ႔ ဖတ္လိုက္ရပါတယ္။  ကိုးကန္႔၊ လားဟူ၊ ပေလာင္ တေအာင္း၊ ရကၡဳိင့္ တပ္မေတာ္ေတြကို အစိုးရဘက္က ထည့္မထားေပမယ့္ လက္နက္ကိုင္ လူမ်ိဳးစုတပ္ အ ေတာ္မ်ားမ်ားနဲ႔ လက္မွတ္ထိုးၾကမယ့္ သေဘာရွိေနပါတယ္။ ဆိုေတာ့ စစ္ပြဲေတြရပ္၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးခရီး တကယ္နီးၿပီလား။  လူမ်ိဳးစုအားလံုး ခြင့္တူညီမွ်ဝါဒျဖဴစင္တဲ့ ျပည္ေထာင္စု တိုင္းျပည္တကယ္ ျမင္ရေတာ့မလား။

စာခ်ဳပ္မွာ အားလံုး ခြင့္တူ တန္းတူ ကိစၥေတြအတြက္ အေျခခံမူ ၁၁ ခ်က္ပါပါတယ္။  အပစ္အခတ္ရပ္ေအာင္ ႏွစ္ဖက္စလံုးက လိုက္နာရမယ့္ က်င့္ဝတ္ေတြ၊ ယံုၾကည္မႈတည္ေဆာင္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြ အေသးစိတ္လည္ ထည့္ထားပါတယ္။  ေနာက္ ပိုင္း စစ္ပြဲေတြရပ္ၿပီးရင္ စရမယ့္ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ားအတြက္ အာမခံခ်က္ေတြလို အေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္ေတြလည္း ပါပါတယ္။ လူနည္းစုတိုင္းရင္းသားေဒသေတြက စစ္ေဘးေရွာင္ဒုကၡသည္မ်ားကို အစုိးရနဲ႔ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔မ်ား လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔အညီ ပူးေပါင္းေစာင့္ေရွာက္သြားမယ့္အခ်က္ေတြအထိ အျခားအေရးပါတဲ့ အခ်က္အလက္မ်ား လည္း အျပည့္အစံုပါပါတယ္။

ဒါေတြအားလံုးကို ၾကည့္ရင္ တိုင္းရင္းသား လူနည္းစုအားလံုး ေမွ်ာ္ရည္မွန္းတဲ့ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စုအိပ္မက္ အမွန္ တကယ္ မက္ခြင့္ရဖို႔ နီးလာသေယာင္ ရွိပါတယ္။  ဆိုေတာ့ ဒီဖက္ဒရယ္အေရးကို ဒီအပတ္ ေဆြးေႏြးခ်င္ပါတယ္။  ကၽြန္ေတာ္ ဖက္ဒရယ္ဆက္စပ္ အတြက္ လူနည္းစုအသံ၊ အစိုးရဘက္က ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ တာဝန္ယူထားတဲ့ပုဂၢိဳလ္ႀကီးမ်ား အသံ စတဲ့ ဘက္ေပါင္းစံု အျမင္ပါတဲ့ ဖက္ဒရယ္မဂၢဇင္းမွာလည္း ေဆြးေႏြးဖူးခဲ့ပါတယ္။  အခု အဲဒီအာေဘာ္ကိုပဲ အေျချပဳ ဒီမွာ ထပ္မံ ျဖည့္စြက္ေဆြးေႏြးပါ့မယ္။

၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုေအာက္က လႊတ္ေတာ္ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲလမ္းစဥ္ ငါးႏွစ္တာကာလအတြင္းမွာ တိုင္းရင္းသား လူနည္းစု လူမ်ိးစု ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားသာမက လူအမ်ားစု ျမန္မာမ်ားနဲ႔ ဖြဲ႕စည္းတည္ေထာင္ထားတဲ့ ပါတီတိုင္းလိုလိုကပါ လူထူထူရွိရင္ ထုတ္ေျပာလာတဲ့ ပါတီမူဝါဒတခုက ‘ဖက္ဒရယ္စနစ္ ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရး’ ပါ။ ၁၉၆၂ စစ္အာ ဏာသိမ္းမႈမွာ ဖက္ဒရယ္ကို ရန္လုပ္ အျပစ္ပံုခ်ကာ ျပည္ေထာင္စုႀကီး ၿပိဳကြဲေတာ့မယ့္ဟန္၊ ျပည္ေထာင္စု ရန္သူျဖစ္ ဟန္ ပံုေဖာ္ခဲ့ၾကတဲ့ တပ္မေတာ္အင္အားစုမ်ား ကိုယ္တိုင္က အခုဆိုရင္ ဖက္ဒရယ္စကား ၿမိန္ေရရွက္ေရ ဆိုေနၾကပါၿပီ။  ေနာက္ပိုင္း စစ္အစုိးရေခတ္မ်ားတေလွ်ာက္လည္း တိုင္းရင္းသား တန္းတူညီေရးကို ခြဲထြက္ေရးအျဖစ္ ဇြတ္အတင္းပံုေဖာ္ လမ္းေၾကာင္းတတ္တဲ့ အေျခခံအေတြးအေခၚက ေပါက္ဖြားလာတဲ့ စစ္တပ္ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံျပဳပါတီမ်ားက အခုဆိုရင္ တိုင္းရင္းသားအေရးမွာ ဖက္ဒရယ္စနစ္ကို ေဖာ္ေဆာင္ပါ့မယ္ အာမဘေႏၱ ခံကုန္ၾကပါၿပီ။

ဒါဆို စစ္ပြဲေတြရပ္ၿပီေပါ့။ စစ္ေဘးေရွာင္ ျပည္တြင္းနဲ႔ေဒသတြင္း ဒုကၡသည္သန္းခ်ီလည္း ကိုယ့္ေျမကိုယ့္ေရျပန္ ေတာင္ယာ လုပ္ ေအးေအးေဆးေဆး အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းေနရၿပီေပါ့။  လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရး ႏွိပ္ကြပ္မႈဒဏ္၊ ျပည္တြင္း စစ္ပြဲ မၿငိမ္းခ်မ္းမႈ ဆိုးက်ိဳးဆက္ လူမႈ၊ စီးပြား၊ ပညာ၊ က်န္းမာ နိမ့္က်မႈဒဏ္မခံႏိုင္လို႔ ေဒသတြင္း၊ အာရွ၊ ဥေရာပ၊ အေမရိကား ကမၻာအႏွံ႔မွာ အေဝးေရာက္လုပ္ေနရတဲ့ တိုင္းျပည္က ျမန္မာအပါအဝင္ တိုင္းရင္းသားစံုလည္း အိမ္ျပန္ခြင့္သာေနၿပီေပါ့။  မြန္၊ ျမန္မာ၊ ရခိုင္၊ ရွမ္း၊ ကခ်င္၊ ကရင္၊ ကရင္နီ၊ ခ်င္း အစရွိတဲ့ လူမ်ိဳး၊ ဘာသာစံု ႏိုင္ငံေတာ္ သီခ်င္းပါ ခြင့္တူညီမွ် ဝါဒျဖဴစင္တဲ့ ျပည္ေထာင္စုေျမမွာ ဂုဏ္သိကၡာရွိရွိ လူလိုေနႏိုင္ၿပီေပါ့။

Photo by Htoo Tay Zar http://www.imageplus.me/2012/09/24/international-peace-day-2012/

ခြင့္တူတဲ့ ဖက္ဒရယ္ တည္ေဆာက္မယ္လည္း ေျပာေသးတယ္၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြလည္း ဘာေၾကာင့္ အလံုးစံု ေအာင္ျမင္ၿပီးေျမာက္ မျဖစ္ရပါသလဲ။  အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးအဆင့္ေတာင္ ဘာေၾကာင့္ ဒီေလာက္ ၾကန္႔ၾကာေနရပါသလဲ။  အေျဖကရွင္းပါတယ္။  ေဆြးေႏြးေနၾကတာ၊ ခံယူခ်က္ထားေနၾကတာက အေပၚယံသေဘာ အႏွစ္ မပါတဲ့ ‘ဖက္ဒရယ္အတု’ အေတြးအေခၚေတြကို အေျခခံေနလို႔ပါပဲ။

အခုေဆြးေႏြးခ်က္ကို တိုင္းျပည္ရဲ႕ အုတ္ျမစ္ အေျခခံဥပေဒပါ ျပည္နယ္ေဒသ တိုင္းရင္းသားအေရးဆိုင္ရာ ပုဒ္ထီး၊ ပုဒ္မမ်ားနဲ႔ ေဆြးေႏြးဖို႔ စဥ္းစားမိပါတယ္။ အနည္းဆံုး အရင္လ ဇူလိုင္လအတြင္း လႊတ္ေတာ္မွာ ျပင္ဆင္ဖို႔အေရးရႈံးနိမ့္သြားခဲ့တဲ့ တိုင္း ရင္းသားအေရးဆက္စပ္ပုဒ္မ ၂၆၁ ပါ သက္ဆိုင္ရာ ျပည္နယ္၊ တိုင္း၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေတြကို မိုးက်ေရႊကိုယ္ ဗဟိုခန္႔ ပံုစံ သမၼတ ကပဲ ေရြးခ်ယ္မယ့္သေဘာေတြကို အက်ယ္ေဆြးေႏြးေထာက္ျပသင့္တယ္ဆိုတာလည္း သိပါတယ္။ ဒီပုဒ္မ ၂၆၁ ဟာ ဖက္ဒ ရယ္ခရီးအတြက္ ႀကီးမားတဲ့အေႏွာင့္အယွက္ႀကီးျဖစ္တာလည္း အမွန္ပါပဲ။

ဒါေပမဲ့ အာဏာႏိုင္ငံေရး အလိုအရ တမ်ိဳး၊ တဘာသာ ဗဟိုျပဳ ျမန္မာလူမ်ိဳးႀကီးဝါဒကို နာမည္အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ေခတ္အဆက္ဆက္ အစဥ္တစိုက္ ေဖာ္ေဆာင္ခဲ့တဲ့ တပ္မေတာ္ေခါင္းေဆာင္မ်ား အာဏာဆက္လက္တည္ျမဲေရးအလို႔ငွာ အေရာင္ေျပာင္း အေရခြံလဲဖို႔ရာ စိတ္တိုင္းက် စိတ္ႀကိဳက္ အခ်ိန္ယူ ျပင္ဆင္ေရးဆြဲထားခဲ့တဲ့ ၂၀၀၈ စစ္ဖြဲ႕စည္းပံုကိုအေျခခံၿပီးေတာ့ကို ဒီပုဒ္မျပင္သင့္တယ္၊ ဟိုပုဒ္မ ျဖဳတ္သင့္တယ္ မလုပ္အပ္ပါဘူး။  ညီညြတ္တဲ့ အနာဂတ္ ဒီမိုကေရစီ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုကို တည္ေဆာက္ခ်င္ရင္ ဒီဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံကို မူတည္စဥ္းစားလို႔ မရပါဘူး။  ဒီအေျခခံဥပေဒေတြက ျပင္ရမွာမဟုတ္ပါ၊ ဖ်က္ရ မွာပါ။  အဖံုးကအစ လဲရမယ့္ အေျခခံဥပေဒစာအုပ္ပါ။ အဖံုးက တအုပ္စု၊ တဖြဲ႕ ကိုယ္စားျပဳႏိုင္တဲ့ စစ္တပ္အေရာင္ အစိမ္း ေရာင္ ျဖစ္ေနလို႔ပါ။  ဆိုခ်င္တာက စစ္ဖြဲ႕စည္းပံုအတြင္း ေဘာင္ခတ္စဥ္းစားရင္၊ ေဆြးေႏြးရင္ လူမ်ိဳးစုေရးရာက ဘယ္ေတာ့မွ ေျပလည္ႏိုင္မွာမဟုတ္တဲ့ အဓိကအေၾကာင္းႀကီးကို အသားေပး တင္ျပလိုတာပါ။

ဥပမာ – အေျခခံမူ ပုဒ္မ ၂၀-င မွာဆိုရင္  “ျပည္ေထာင္စု မၿပိဳကြဲေရး၊ တိုင္းရင္းသား စည္းလံုးညီညြတ္မႈ မၿပိဳကြဲေရးႏွင့္ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ တည္တံ့ခိုင္ျမဲေရးတို႔ကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ရန္ တပ္မေတာ္တြင္ အဓိက တာ၀န္ရွိသည္” ဆိုတဲ့ ျပ႒ာန္းခ်က္ ပါပါတယ္။  ဒါဟာ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုေအာက္က လႊတ္ေတာ္ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲ လမ္းေလွ်ာက္သူ ႏိုင္ငံေရး ပါတီတိုင္းလည္း သစၥာေစာင့္သိရတဲ့ ဒို႔တာဝန္အေရး ၃ ပါးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။  နဝတ၊ နအဖ စစ္အစိုးရေခတ္ အဆက္ဆက္ ေနရာတိုင္းမွာ အာေပါက္မတတ္ေအာ္ခဲ့တဲ့ ေႂကြးေၾကာ္သံလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

[ျဖည့္စြက္ခ်က္ — လြတ္လပ္တဲ့အာရွအသံ (RFA) ျမန္မာပိုင္း ဌာနမွဴး ေဒၚညိမ္းေရႊနဲ႔ ၾသဂုတ္ ၂၀၊ ၂၁ ရက္ေန႔ ေရဒီယို ေမးျမန္းခန္း မွာလည္း ဗိုလ္မင္းေအာင္လိႈင္က ဒို႔တာဝန္အေရးသံုးပါး ကို တပ္မေတာ္က ကာကြယ္ေရးနဲ႔ တိုင္းရင္းသားျပႆနာ မၿ႔ပီးေသရြ႕ စစ္တပ္က ႏိုင္ငံေရးမွာ ဆက္လက္ပါဝင္ေနဦးမယ့္ သေဘာေတြကို အခိုင္အမာျပသခဲ့ပါတယ္။]

ဒီ ၃ ခ်က္ကို အေျခခံလက္ခံစဥ္းစားရင္ကို တိုင္းရင္းသားအေရးက သမမွ်တ ညီညြတ္ အဆံုးပန္းတိုင္အထိ ေရွ႕ဆက္လွမ္းႏိုင္ဖို႔ ေဝးေနဦးမွာပါ။  အက်ယ္ ေဆြးေႏြးခ်က္ကို ရႈပါ။

၁) ျပည္ေထာင္စု မၿပိဳကြဲေရးကို အေသဆုပ္ကိုင္ထားလို႔မရပါ။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းနဲ႔ ျမန္မာေခါင္းေဆာင္မ်ား အဂၤလိပ္ဆီက ျပည္နယ္ ျပည္မ၊ ေတာင္တန္း ေျမျပန္႔ မခြဲ လြတ္လပ္ေရး အရယူဖို႔ရာ လူနည္းစုေခါင္းေဆာင္မ်ားနဲ႔ ၁၉၄၇ ေဖေဖာ္ဝါရီ ပင္လံုမွာ ေဆြးေႏြး သေဘာတူညီခဲ့ၾကတဲ့အထဲက အဓိက အခ်က္တခုမွာ ခြဲထြက္ခြင့္ပါပါတယ္။  ေရွးပေဒသရာဇ္ေခတ္မ်ားကတည္းက အာဏာအျပည့္အဝ မသက္ေရာက္ခဲ့တဲ့ သူ႔ဘာသာ စုစည္းမႈလည္းရွိၾကတဲ့ ရွမ္းနဲ႔ ကရင္နီကို သီးသန္႔ရပ္တည္ပိုင္ခြင့္၊ ေနာင္မွာ ခြဲထြက္ခြင့္ ေပးထားခဲ့ပါတယ္။  ဗိုလ္ခ်ဳပ္မူဝါဒသေဘာက ရွင္းပါတယ္။  ခြဲထြက္ခြင့္ ေပးရမယ္၊ လူနည္းစုေတြ မခြဲခ်င္ေအာင္ လုပ္ဖို႔က ကၽြန္ေတာ္တို႔ လူအ မ်ားစု ျမန္မာမ်ားတာဝန္ပါဆိုတဲ့ အေျခခံမူကို ကိုင္ထားတာပါ။  လြတ္လပ္ေရး တိုက္ယူခ်ိန္၊ အဂၤလိပ္ရဲ႕ ေသြးထိုးမႈေအာက္ ခြဲထြက္ခြင့္သာခ်ိန္မွာေတာင္မွ ဘယ္လူမ်ိဳးစုကမွ ခြဲစကား မဆိုခဲ့တာကို အခုက်မွ ျပည္ေထာင္စုမၿပိဳကြဲေရး ကို ဇြတ္ထိပ္က ေရွ႕ကပိတ္ ေဇာင္းမေပးသင့္ပါ။  လူနည္းစုေတြ တသက္လံုး ခြဲဖို႔ စိတ္ကူးမရွိခဲ့တာေၾကာင့္ အခုအခ်ိန္မွာ ‘မခြဲေရးစကား’ ကို အသားေပးေနတာ နားခါးလွပါတယ္၊ ခံစားခ်က္ အၾကား၊ အသိ ရင္ဘတ္နာလွပါတယ္။

၂) တိုင္းရင္းသား စည္းလံုးညီညြတ္မႈ မၿပိဳကြဲေရး ဆိုတာ ဘာကို အေျခခံပါသလဲ။

တိုင္းရင္းသားစည္းလံုးေရးဆိုေတာ့ စကားလံုးသေဘာအရ ဘာမွ အႏၱရာယ္မရွိသေယာင္ ရွိပါတယ္။  ဒါေပမဲ့ ညီညြတ္ေရးက ဘယ္အခ်က္မူကို အေျချပဳ တည္ေဆာက္ပါသလဲ။  လက္နက္ေတာင့္သူ၊ ခ်မ္းသာသူ အုပ္စုေတြကို အထူးေဒသေတြေပး၊ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ေတြ ကြက္ေပး၊ စီးပြားလုပ္ပိုင္ခြင့္ေပးမယ္၊ ဘိန္းစိုက္ခြင့္ေပးၿပီး ေသနတ္သံတိတ္ေစ၊ ႏိုင္ငံေရး စကားမေျပာနဲ႔၊ အခြင့္မေတာင္းနဲ႔ ဆိုတဲ့ ပါမစ္နဲ႔ ေသနတ္လဲတဲ့ စီးပြားေပါင္းစား ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေပၚလစီကို အေျခခံမလား။  ငါခိုင္းသလိုလုပ္၊ ျပန္မေျပာနဲ႔၊ ငါ့လက္ေအာက္ဝင္၊ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ဖြဲ႕နဲ႔ လက္နက္ဆက္ကို္င္ထား၊ စီးပြားရွာ၊ ဆက္ေၾကး ေကာက္ဆိုတဲ့ ေသနတ္ေထာက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးမွာ အေျခတည္တဲ့ တုိင္းရင္းသားစည္းလံုးေရး မၿပိဳကြဲေရးလား။  ဟိုအဖြဲ႕၊ ဒီအဖြဲ႕ ႏွစ္ေယာက္တပိုင္း အစုစု အမွည့္ေျခ ဖဲ့ခြဲထုတ္ တည္ေဆာက္ထားတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို အေျခခံတဲ့ စည္းလံုးညီညြတ္ မႈမ်ိဳးလား။  ဒါေတြအားလံုး စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ား အဆက္ဆက္ လက္ကိုင္ထားခဲ့တာပါ။  ျပည္ေထာင္စုရွိ လူမ်ိဳးစုမ်ား ပိုမိုစည္းရံုး မႈၿပိဳကြဲေရးကို သာ ျဖစ္ေစပါတယ္။  လူနည္းစုေဒသက သာမန္ျပည္သူမ်ားပိုလို႔ ဆင္းရဲတြင္းနက္ေစခဲ့ပါတယ္။

တကယ္ အေျခခံရမယ့္ မူက ႏိုင္ငံမွာ မွီတင္းေနထိုင္ေနတဲ့ လူမ်ိဳး၊ ဘာသာ လူမ်ိဳးစုစံု အားလံုးရဲ႕ မတူကြဲျပားတဲ့ သီးျခားဟန္ ျဖစ္တည္မႈ၊ တည္ရွိမႈ၊ ဘာသာစကား၊ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္မႈ၊ ဓေလ့ အားလံုးကို အေျခခံက်က် စနစ္အဖြဲ႕အစည္းနဲ႔ လူ႔အဝန္း အဝိုင္းမွာ အသိအမွတ္ျပဳေလးစားတတ္တဲ့ ဒီမိုကေရစီ ဗဟုယဥ္ေက်းမႈ ႏိုင္ငံေရး လူမႈေရး လူ႔ေဘာင္စနစ္ မွာ တည္ရွိတဲ့ မတူကြဲျပားမႈၾကားက ညီညြတ္မႈ ‘Unity in Diversity’ အေရာင္အေသြးစံုညီ ျပည္ေထာင္စုတုိင္းျပည္ျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့ အေျခခံမူကိုသာ ျဖစ္ပါတယ္။

၃) အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ တည္တံ့ခိုင္ျမဲေရး တဲ့လား

စကားလံုးအင္အားကကို ေက်ာစိမ့္စရာ ျဖစ္လွပါတယ္။  ဗဟိုအစိုးရ၊ ျမန္မာမ်ားႀကီးစိုးရာ အစိုးရရဲ႕ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ တည္ျမဲခ်င္လို႔ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးကတည္းက ပါလီမန္ေခတ္ဦးမက်န္ ေခတ္အဆက္ဆက္ လူနည္းစု တိုင္းရင္းသားေဒသ ေတြမွာ မျပတ္ တိုးခ်ဲ႕တည္ေဆာက္ခဲ့၊ တည္ေဆာက္ေနတဲ့ စစ္တပ္ေတြ၊ မညီမွ်တဲ့ ျပည္နယ္တိုင္း နယ္ေျမစည္းျခား သတ္မွတ္မႈေတြ အားလံုးက ဒီအခ်က္ကို မူတည္ေဖာ္ေဆာင္ခဲ့ၾကတာပါ။  လူနည္းစုေဒသမ်ားမွာ တည္ေဆာက္ထားတဲ့ ကေလာ၊ ဗထူး၊ ေမၿမိဳ႕ စတဲ့ စစ္တပ္ၿမိဳ႕ေတြအားလံုးက သက္ေသပါ။  ေမၿမိဳ႕ကို မႏၱေလးတိုင္း လက္ေအာက္ဆက္ထားျခင္းမ်ိဳးက ဒီစဥ္းစားပံုကို အေျခခံတာပါ။  စစ္ကိုင္းတိုင္းရဲ႕ အထက္ပိုင္းနဲ႔ အေနာက္ပိုင္းေတြဟာ ကခ်င္ျပည္၊ ခ်င္းျပည္တို႔ဆီက ဖဲ့ထုတ္ယူထားတဲ့ ျမန္မာအမ်ား ဗဟိုအစိုးရရဲ႕ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ တည္တံ့ခိုင္ျမဲေရးမ်ိဳးပါ။  တရုတ္နဲ႔ နယ္နိမိတ္ခ်င္း ထိစပ္ေနတဲ့ ကိုးကန္႔၊ ဝ၊ ကခ်င္ေတြရဲ႕ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး စစ္ပြဲေတြကို ျမန္မာလူသာမန္ လူအမ်ားၾကား အျမင္မ ၾကည္လင္ေအာင္ ဝါဒျဖန္႔ရင္း ျပည္တြင္းစစ္မီး ေမႊးထား ေလာင္ထား အသက္ဆက္ေနျခင္းက ဒီႏိုင္ငံရဲ႕ အခ်ဳပ္အျခာအာဏ ဆိုတဲ့ အခ်က္ႀကီးကို အေျခခံေနလို႔ပါ။

ျဖစ္သင့္တဲ့ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ တည္ျမဲေရး လူမ်ိဳးစုေဒသေတြရဲ႕ လြတ္လပ္သီးျခားတည္ရွိၿပီး ျပည္မနဲ႔ ဟန္ခ်ီညီ သမမွ်တ တန္းတူ တည္ရွိရပ္တည္ေစတဲ့ ျပည္ေထာင္စု အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ တည္ျမဲေရးမ်ိဳးပါ။

■ ဖက္ဒရယ္အတု သတိျပဳပါ
ေဆြးေႏြးုခဲ့တဲ့ ၃ ခ်က္၊ တနည္းအားျဖင့္ဆိုေသာ္ အခု တပ္မေတာ္၊ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုနဲ႔ လႊတ္ေတာ္ႏိုင္ငံေရးလမ္းစဥ္က ကိုင္ဆြဲထားတဲ့ ဒို႔တာဝန္အေရး ၃ ပါးရဲ႕ အစြန္းထြက္ႏိုင္တဲ့ သေဘာေတြကိုမသိခ်င္ေယာင္ေဆာင္၊ မ်က္ကြယ္ျပဳထားရင္ လူမ်ိဳးစုအားလံုး သာတူညီမွ် လိုခ်င္ေတာင့္တေနတဲ့ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုက အတုပဲ ရပါမယ္။  အႏွစ္သာရျပည့္ဝ စစ္စစ္မွန္မွန္ေတာ့ မျဖစ္ႏိုင္ပါ။

တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစု ေဒသျပည္နယ္ေတြအားလံုး ဗဟိုအစိုးရ (Federal Government) ရဲ႕ ေအာက္မွာ အမွီအခိုကင္း ကိုယ္ပိုင္ရပ္တည္ႏိုင္ခြင့္ရွိ၊ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းႏိုင္ခြင့္၊ ကိုယ့္ၾကမၼာ ကိုယ္ဖန္တီးခြင့္ အျပည့္အဝ ရွိတဲ့ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရးကို ဦးတည္ႏိုင္မွသာ မတူညီကြဲျပားေနတဲ့ လူမ်ိဳးစုေတြ စုစည္းေပါင္းစည္း အတူတကြ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ယွဥ္တြဲ ေနထိုင္ လူမႈ၊ စီးပြား ခ်မ္းသာမႈကို ေရွးရႈႏိုင္ပါမယ္။

■ ပင္လံုအႏွစ္သာရကိုပဲ အေျခခံရပါမယ္
ကၽြန္ေတာ္သိနားလည္ လက္ခံထားတဲ့ ဖက္ဒရယ္ဆိုတာ အေျခခံဥပေဒထက္ ‘Essence အႏွစ္သေဘာ’ ပါ။  ပင္လံုညီလာခံ စာရြက္ေပၚမွာ ကတိျပဳထားမ်ိဳးေတြထက္ လူမ်ိဳးစုေခါင္းေဆာင္အခ်င္းခ်င္း စိတ္ႏွလံုးသေဘာအရ နီးစပ္နားလည္ သေဘာ ထားႀကီး ရင္ဘတ္ခ်င္း နီးစပ္ထိကပ္ခဲ့ၾကတဲ့ Unwritten Laws & Consents — ေရးမထားတဲ့ ဥပေဒ သေဘာတူညီခ်က္’ စိတ္ဓာတ္အေျခခံ Mindset မ်ိဳးေတြပါ။  ေရးမထားအတြက္ ဖ်က္လို၊ ျပင္လို႔ မရ၊ ျပည္ေထာင္စုသားတိုင္းရဲ႕ ႏွလံုးသားနဲ႔ ဦးေႏွာက္မွာ အစဥ္စြဲျမဲယံုၾကည္ လက္ကိုင္ထားျခင္းဆိုတဲ့ အခ်က္မ်ိဳးကို အေျခခံၿပီး ဖက္ဒရက္ျပည္ေထာင္စုကို တည္ေဆာက္ရပါမယ္၊ အေျခခံဥပေဒေတြ ဆြဲရပါမယ္၊ ႏိုင္ငံစနစ္မွာ ထည့္သြင္း ပံုေဖာ္ရပါမယ္။

■ ဖက္ဒရယ္ တည္ခ်င္သလား၊ လိမ္ဆင္ေတြ ရပ္ပါ
ဒီလို အေျခခံအေတြးအေခၚ အႏွစ္သေဘာမွာ ဖက္ဒရယ္ တည္ေဆာင္ေရးကို ေရွးရႈခ်င္ရင္ေတာ့ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ား အင္အား ႀကီးသူႏိုင္ရာစားကာ အေရအတြက္မ်ားသူ ဦးေဆာင္စတမ္း သက္ဦးဆံပိုင္ ပေဒသရာဇ္စစ္ဘုရင္ေခတ္ အေတြးအေခၚနဲ႔ စနစ္တက် ပံုဖ်က္ မိႈင္းတိုက္ခဲ့မႈရဲ႕ အျပစ္ေတြကို သိနားလည္ ဆင္ျခင္ ျပင္ႏိုင္ရပါမယ္။  အခုထိလည္း ပညာေရးစနစ္နဲ႔ စာေပ၊ ဂီတ၊ သဘင္၊ ရုပ္ရွင္ အႏုသုခုမေတြမွာ အင္တိုက္အားတိုက္ တမ်ိဳး၊ တဘာသာ Ethnocentric အသားေပး လိုသလို ပံုေဖာ္ေနတဲ့ သမိုင္းနဲ႔ ေပၚလစီအမွားေတြကို ရပ္ႏိုင္ရပါမယ္။ ပြဲႀကီးလမ္းႀကီးေတြမွာ ဟန္ျပ ျမန္မမေလးေတြကို တိုင္းရင္း သားလူမ်ိဳးစု ဝတ္စံုေတြဝတ္ လိမ္ကခိုင္းတဲ့ အေသးအဖြယ္ လိမ္နည္းမ်ိဳးက အစ နားလည္ ျပင္ႏိုင္ရပါမယ္။

■ ဖက္ဒရယ္အတြက္ ျမန္မာေတြ ဘာလုပ္ရမလဲ
ဖက္ဒရယ္အတြက္ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ၊ အစိုးရ အဖြဲ႕အစည္း၊ လြႊတ္ေတာ္နဲ႔ ႏိုင္ငံစနစ္ေတြမွာ ဆိုခဲ့တာေတြ အားလံုး ျပင္ရမွာ ျဖစ္သလို၊ လူသာမန္ လူအမ်ားၾကားမွာလည္း ဒီတိုင္းျပည္ဟာ ျမန္မာ-ဗုဒၶ ဘာသာတိုင္းျပည္ မဟုတ္ဘူးဆိုတဲ့ ရင္းခံ အေၾကာင္းကို မ်က္ေမွာက္ျပဳႏိုင္ရပါမယ္။  ငါတို႔က အရင္အေျခခ်တာ၊ လူဦးေရမ်ားတာ၊ ငါတို႔က အိမ္ရွင္ဆိုတဲ့ အစြဲ ေတြ ခၽြတ္ႏိုင္ရပါမယ္။

ဌာေနတိုင္းရင္းသားဆိုတာ ဘယ္မွာမွ မရွိပါ။  ကမၻာဦးေခတ္ ေက်ာက္ေခတ္လူသားေတြပဲ ရွိခဲ့ပါတယ္။  ေရၾကည္ရာ ျမက္ႏုရာ ေရႊ႕ေျပာင္းသြားလာေနထိုက္ က်က္စားၾကရင္း အခု ျဖစ္ေပၚတည္ရွိေနတဲ့ လူမ်ိဳးေတြ၊ ႏိုင္ငံေတြ၊ နယ္နိမိတ္ေတြ ျဖစ္လာတယ္ဆိုတာကို ဦးေႏွာက္အေျခခံမွာသာမက ရင္ဘတ္အေျခခံမွာပါ ထည့္သြင္း လက္ခံႏိုင္ရပါမယ္။

သမိုင္းတင္ၿပီးေခတ္ ျမန္မာ (ဗမာ) သမိုင္းနဲ႔ လက္ရွိ တိုင္းျပည္အဝန္းအဝိုင္းကြက္ စဥ္းစားရင္ကို အခု လူအမ်ားစု ျမန္မာေတြ အရင္ အေျခခ် ေနထိုင္ခဲ့တာမ်ိဳးလည္း မဟုတ္ေၾကာင္းကို သမိုင္းအမွန္လွန္ ေလ့လာၾကည့္ၾကပါ။  ပ်ဴကို ျမန္မာ ဇြတ္ အ တင္း လုပ္ခ်င္ဦး၊ ဒီမွာ အဲဒီေခတ္ကာလတဝိုက္မွာ အခုေတာင္ေပၚသားျဖစ္ေနတဲ့ ခ်င္းအုပ္စုဝင္ လူမ်ိဳးစုေတြ၊ နာဂေတြလို နီးစပ္တဲ့ လူမ်ိဳးေတြလည္း လွည့္လည္ေနထိုင္ေနၾကတာပါပဲ။  မြန္လူမ်ိဳးေတြဆိုတာကလည္း ကနဦးကတည္းက ျမန္မာ (ဗမာ) ေတြ မတိုင္မီ ေအာက္ျပည္ေအာက္ရြာတင္မက အထက္ပိုင္းဆို ေက်ာက္ဆည္ခရိုင္ အထိေတာင္ ပ်ံ႕ႏွံ႕ အရင္အေျခခ် ႏိုင္ငံတည္ခဲ့ၾကတာပါ။

အႏွစ္ခ်ဳပ္ဆိုရရင္ အပစ္အခတ္ရပ္ေရး တည္ျမဲခ်င္၊ ေနာက္ပိုင္း ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြ အဆံုးသတ္ ေအာင္ျမင္ခ်င္ရင္ ျမန္မာအပါအဝင္ လူမ်ိဳးစုအားလံုး ခြင့္တူညီမွ်တဲ့ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္ကို အမွန္တကယ္ အေျခခံရပါမယ္။  ဖက္ဒရယ္ကို အေျခခံရာမွာလည္း ဖက္ဒရယ္ စစ္စစ္ ပင္လံုဝိညာဥ္ စစ္စစ္ရွင္သန္ဖို႔က ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာ (ဗမာ) လူအမ်ား အားလံုး ေခတ္အဆက္ဆက္ အစြန္းေရာက္ လူမ်ိဳးေရးဝါဒီ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ား ဝါဒျဖန္႔ခဲ့တဲ့ သမိုင္းလိမ္ အစြဲေတြကို အရင္ခၽြတ္ ဖို႔လိုပါတယ္။  တမ်ိဳး တဘာသာ ဗဟိုျပဳ အျမင္၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ဓေလ့၊ အက်င့္၊ အေတြးအေခၚ၊ ခံယူခ်က္ေတြ အားလံုး အလံုးစံု ေဖ်ာက္ဖို႔ လိုပါတယ္။  ဒါမွသာ ‘ဖက္ဒရယ္စနစ္ အမွန္ေရာက္  ၿငိမ္းခ်မ္းေရးခရီး အျမန္ေပါက္မည္’ ျဖစ္ေၾကာင္း လူမ်ားစု၊ လူနည္းစု တုိင္းသူျပည္သူအားလံုး အမွန္ျမင္၊ အျမင္မွန္ႏို္င္ၾကေစဖို႔ အၾကံျပဳ ေဆြးေႏြးတင္ျပလိုက္ေၾကာင္းပါခင္ဗ်ား။

ၿငိမ္းခ်မ္းေအး

ဇူလိုင္ ၁၇၊ ၂၀၁၅ (မူလ စာၿပီးရက္စြဲ )
ၾသဂုတ္ ၂၁၊ ၂၀၁၅ (ဒုတိယ ထပ္မံ ျဖည့္စြက္ စာၿပီးရက္စြဲ)
ၾသဂုတ္ ၂၄၊ ၂၀၁၅ (တတိယ ထပ္မံ သတင္း ျဖည့္စြက္ စာၿပီးရက္စြဲ)

(ဤ ေဆာင္းပါး မူလဗားရွင္းကို ‘ဖက္ဒရယ္အတုသတိျပဳ — ဖက္ဒရယ္အတြက္ ျမန္မာေတြ ဘာလုပ္ရမလဲ’ ေခါင္းစဥ္ျဖည့္ ဖက္ဒရယ္ မဂၢဇင္း အတြဲ ၃၊ အမွတ္ ၁၀၊ ၾသဂုတ္၊ ၂၀၁၅ တြင္ မူလ ပံုႏွိပ္ခဲ့သည္။  သည္ေလဒီးစ္ သတင္းဂ်ာနယ္၊ အတြဲ ၂၊ အမွတ္စဥ္ ၇၅၊ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္၂၁ ရက္၊ ေသာၾကာေန႔ထုတ္၌ ‘ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဘာလုပ္ရမလဲ’ ေခါင္းစဥ္ျဖည့္ အသစ္ျဖည့္စြက္ဗားရွင္းကို ထပ္မံ ပံုႏွိပ္ထုတ္ခဲ့သည္။  ယခု သတင္းအသစ္ျဖည့္စြက္ ဗားရွင္းကို ‘ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ခရီး နီးၿပီလား’ ေခါင္းစဥ္ျဖည့္ မိုးမခတြင္ ထပ္မံအြန္လိုင္း ျဖန္႔ခ်ိသည္။  ေဆာင္းပါးပါ အာေဘာ္ကို ေဝဖန္ရန္ လြတ္လပ္စြာ မွတ္ခ်က္ျပဳႏိုင္ပါသည္၊ nyeinchanaye81@gmail.com သို႔လည္း စာေရးႏိုင္ပါသည္။)

ေခါင္းစီးဓာတ္ပံု – Displaced Kachin often live in squalid conditions. International groups, including the UNHCR, do not have access to the refugees who remain in Kachin state.  AP

အတြင္းဓာတ္ပံု – Hundreds of people gather and walk around the city to mark International Peace Day 2012 in Yangon, Myanmar on 21 September 2012.  Photography by Htoo Tay Zar