ေမာင္စြမ္းရည္ – စမ္းစမ္းတင္ ေရးတဲ့ လူမိုက္ေတြရဲ႕ကမၻာ ကဗ်ာစာအုပ္
ကဗ်ာဆရာအမည္ – စမ္းစမ္းတင္ျပည္ပမွာ ဆႏၵျပေက်ာင္းသားေတြ၊ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြ၊ ေက်ာင္းဆရာေတြ၊ သံဃာေတာ္ေတြအျပင္ ကဗ်ာဆရာေတြလည္းပါလာတယ္။ အထူးသျဖင့္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ ကဗ်ာဆရာႀကီးငယ္၊ က်ား မ မ်ိဳးစံုရွိတယ္၊ ေလာ့စ္အိန္ဂ်ဲလိစ္ၿမိဳ႔မွာ ကဗ်ာဆရာ တင္မိုးနဲ႔ အၿမဲတြဲခဲ့သူ ‘ကိုသက္’ ဆိုတာ ကဗ်ာစာအုပ္ထုတ္ဖူးတယ္၊ ‘ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ့ ကမၻာ’တဲ့၊ ကိုသက္က ရဟန္းစာဆိုပါ၊
ျပည္ပကို အေစာဆံုးေရာက္ေနတဲ့ ကဗ်ာဆရာကေတာ့ ကဗ်ာဆရာမႀကီ ‘ ၾကည္ေအး ‘ ပါ။ ေခတ္စမ္းေႏွာင္း တာရာမဂၢဇင္းေခတ္က စာဆိုတဦးပါ။ ခုေခတ္ ကဗ်ာဆရာ လူငယ္မ်ား ၾကားဖူး ဖတ္ဖူးသူ ရွားမယ္ထင္ပါတယ္။ ဆရာမႀကီးကို ျပည္ပမွာလည္း ကဗ်ာလူငယ္ေတြနဲ႔ ေတြ႕ရခဲတယ္။
အရင္တုန္းက အိုဟိုင္းယိုးဘက္မွာ၊ ခု နယူးေယာက္မွာ၊ လက္က်ိဳးသတဲ့၊ လက္ေရာ ေျခေရာ က်ိဳးသတဲ့၊ အဖြားႀကီးျဖစ္ေပမဲ့ ၉ ေပေလာက္ျမင့္တဲ့ ဝင္းတံခါးကို ေမာ္ေတာ္ကား ေခါင္းေပၚက တဆင့္ ေက်ာ္တက္ခဲ့သတဲ့။ လူငယ္ျဖစ္တဲ့သူက မတက္ႏိုင္လို႔ သူက တက္ရတာ၊ အတြင္းဘက္က်ေတာ့ ခုန္ခ်ေသးသတဲ့။ ( သူ႕အမွာစာမွာ ပါလို႕သိရတာပါ၊ ဒီေလာက္ဆို ခဏခဏ က်ိဳးရတဲ့အေၾကာင္း သေဘာေပါက္ပါၿပီ။)
( ကဗ်ာဆရာမႀကီး ဘြားကနဲ ခုလို ျပန္ေပၚလာတာေတြ႕ရလို႔ ဝမ္းသာတာနဲ႔ မဆီမဆိုင္ ေရးမိတာခြင့္လႊတ္ပါ။)
ကဗ်ာဆရာမ ႏွစ္ဦးလံုး အမွာစာလည္းေရး၊ ထုပၸတ္က်ဥ္းလည္း ေရးေတာ့ ဝမ္းပန္းတသာ ဖတ္လိုက္ရပါတယ္။ စမ္းစမ္းတင္က သတင္းစာဆရာ၊ (ေဒၚၾကည္ေအး)က ဆရာဝန္၊ သိပံၸသမားခ်င္းေတာ့တူတယ္လို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္၊ ခဏပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ျပည္ပမွာ ( ေဒၚ) ၾကည္ေအးနဲ႔ ေတြ႕ဆံုခြင့္ရၿပီး အမွာစာေတာင္ရေအာင္ေတာင္းႏိုင္တဲ့ စမ္းစမ္းတင္ကို ခ်ီးက်ဴးပါတယ္။
ကဗ်ာဆရာႏွစ္ဦးလံုးရဲ႕ ကဗ်ာအယူအဆေတြ သိရေတာ့ မွတ္သားရတယ္၊ ေတြးရ ေတာရ ဆင္ျခင္ရတယ္၊
စမ္းစမ္းတင္က ဒီလိုဆိုတယ္။ “ကဗ်ာသည္ ငယ္ခ်စ္သာမက ထာ၀ရ ခ်စ္သူႏွင့္ လက္တြဲေဖာ္၊ ကဗ်ာေၾကာင့္ ဘ၀မွာေနေပ်ာ္သည္ ေနရဲသည္ထင္သည္။ ကဗ်ာ၀ိညာဥ္ျဖင့္သာ အရာရာ အံတု ရင္ဆိုင္၀ံ့သည္ဟုဆိုေသာ္ လြန္အံ့မထင္။ ခါးသည္းရသမွ်.. ခံစားရသမွ်…မြန္းက်ပ္ရသမွ်… ေၾကကြဲရသမွ်… မတရားမွန္းသိ၍ အံတုပါလ်က္ နံရံကိုေခါင္းႏွင့္တိုက္ရသည့္ အျဖစ္မ်ား ၾကံရေလသမွ်… သြန္ခ်ပြင့္အန္ နိုင္္သည္က ကဗ်ာ၊
သို႔ႏွင့္ ေလာက ျငိမ္းခ်မ္းသြားသည္က အမွန္။ စင္စစ္..ကဗ်ာသည္ လူသတ္လက္နက္မဟုတ္၊ ရာဇ၀တ္မွဳမဟုတ္… ကဗ်ာသည္ ျငိမ္းခ်မ္းျခင္း ၀ိညာဥ္…”
ကဗ်ာဆရာမႀကီး ၾကည္ေအးကေတာ့ ကဗ်ာရဲ႕ အဓိပၸာယ္ကို မဖြင့္ဆို။ “ ကာရန္နဲ႔သာယာသံ” အေၾကာင္းကို ဖြင့္ဆိုတယ္။ “ကဗ်ာဆိုသည္မွာ စကားေျပႏွင့္မတူ တမ်ိဳးတဖံု ေရးေသာ ၀တၱဳပစၥည္းျဖစ္သည္။ ကာရန္မပါလည္း သာယာသံပါရသည္။ သာယာသံမပါဘဲ တမ်ိဳးထူးျခားလွပ ေမ့ပစ္မရ- မွတ္မိေနေသာ- အလြတ္ရေနေသာ- စကားအစုတရပ္ျဖစ္ရမည္- စသည္ျဖင့္ အမ်ားသေဘာတူၾကပါသည္။” ျပီးေတာ့ “ ကဗ်ာနဲ႔ ဂီတဟာ ခြဲလို႔မရေအာင္ေကာင္းတဲ့နီွးစပ္လွေသာ အရာမ်ားျဖစ္ပါသည္။” တဲ့။
က်ေတာ္တို႕ ကဗ်ာစာေပမွာ ကာရန္အေၾကာင္းသာ အထူးျပဳ ေဆြးေႏြးေလ ့ ရွိေပမဲ့ ေဒၚၾကည္ေအးေျပာတဲ့ ” သာယာသံ ” အေၾကာင္းကို မည္မည္ရရ မေျပာခဲ့ၾက။ ၁၉၇၀ ခုႏွစ္မ်ား အတြင္းမွာ ကဗ်ာပံုသ႑ာန္အေၾကာင္း ေဆြးေႏြးၾကေတာ့ ျမဇင္၊ ေမာင္သာႏိုးတို႔ ဦးေဆာင္ၿပီး မႏၱေလး အထက္ဗမာႏိုင္ငံ စာေရးဆရာအသင္း စာဆိုေတာ္ေန႔ စာတမ္းဖတ္ပြဲေတြမွာ က်ေတာ္တို႔တေတြ ကာရန္၊ နရီ၊ နိမိတ္ပံု စတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြကို အက်ယ္တဝင့္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကဖူးပါတယ္။ ” နရီ ” ဆိုတာ ” ရမ္သမ္” ” ကာရန္ ” ဆိုတာ ” ႐ိုင္းမ္” နိမိတ္ပံုဆိုတာ ” အင္းေမ့ခ်္” “နရီ” ကို အသံစီးပံုစနစ္ “ကဗ်ာရဲ႕ သံစဥ္ နိမ့္ျမင့္စနစ္” ” ကဗ်ာစည္းဝါး” ” အသံလွိဳင္း” စသျဖင့္ က်ေတာ္တို႔ အမ်ိဳးမ်ိဳးသံုးၾကည့္ခဲ့ေပမဲ့ ဆရာၾကီးမင္းသု၀ဏ္က ကဗ်ာရဲ႕ “ နရီ “ လို႔ ေျပာလိုက္တာနဲ႕ အားလံုးက နရီ လုပ္လုိက္ၾကပါတယ္။ ခု- (ေဒၚ)ၾကည္ေအးက “ရစ္သမ္”ကို “သာယာသံ” လို႔ သံုးထားပါတယ္။ ( စစ္မုန္တိုင္း၊ ေလမုန္တိုင္းလို မသာယာတဲ့ အသံေတြရဲ႕ ရစ္သမ္ရွိတာ ေဆြးေႏးြခ်င္ေပမဲ့ ခုေတာ့ စမ္းစမ္းတင္ရဲ႕ ကဗ်ာကိုပဲ ဆက္လက္ ေျပာရပါမယ္။ )
(ေဒၚၾကည္ေအး)က အဂၤလိပ္စာသမားျဖစ္လို႕ ကဗ်ာကို ကာရန္အေၾကာင္းသာမက ရစ္သမ္ (သာယာသံ) ကိုပါ ဆင္ျခင္စဥ္းစားေျပာဆိုေနျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ စမ္းစမ္းတင္ရဲ႕ကဗ်ာ ၾကည့္ရာမွာလည္း သမားရိုးက် မၾကည့္၊ ပိုမို က်ယ္က်ယ္ၾကည့္တယ္လို႕ သိနိုင္ပါတယ္။
“စမ္းစမ္းတင္ရဲ႕ ကဗ်ာမ်ားဟာ အထက္ကေျပာခဲ့တဲ့ ပရိသတ္ကို ေျခာက္လွန္႕ခ်င္စိတ္ အရင္းမခံဘူး- သူေျပာခ်င္တာကို ရေအာင္ေျပာတာပဲ အဖိုးတန္ေသာ အေျခခံရိုးေျဖာင့္တဲ့ အေတြးခံစားမွဳမ်ားကို ေရးခ်လိုက္တာပဲ- ကာရန္-သာယာသံလည္း၀င္ပါသည္- သည္နည္း-ဟိုနည္းနဲ႕ ကာရန္မပါရေအာင္ “ေမာ္ဒန္ျဖစ္ေအာင္ “ ၾကံစည္ၾကိဳးစားတာမပါ- တမင္လုပ္ထားတာမပါ- ဒါဟာ ၾကီးျပင္းရင့္မာျခင္း ျဖစ္ပါေပသည္။ ေရးသမွ် ရသပါေစသည္။ အေျခအေနမေပးလည္း မျဖစ္ျဖစ္ေအာင္ ၾကိဳးစားမယ္ဆိုတဲ့ ဇြဲနဲ႕လည္း ေရးသားတတ္သူျဖစ္ေတာ့ ခုေခတ္ၾကီးမွာ ဒါကို အထူးခ်ီးမႊန္းရပါလိမ့္မည္” တဲ့။ စမ္းစမ္းတင္ရဲ႕ အထက္ မ်ိဳးဆက္ ႏွစ္ခုျခားတဲ့ ကဗ်ာဆရာမၾကီးရဲ႕ အျမင္ပါ။
က်ေတာ့္အေနနဲ႕ေတာ့ အထက္စာပိုဒ္ထဲက “ ရိုးသားမွဳ “ ဆိုတာရယ္၊ “ကာရန္ မပါရေအာင္” “ေမာ္ဒန္ျဖစ္ေအာင္ ” ၾကံစည္ၾကိဳးစားတာမပါဆိုတာတိုတဲ့ စကားစုရယ္ အထူးသတိထားမိပါတယ္။ ဗမာျပည္ကဗ်ာေလာကမွာ ျဖစ္ေနတာ၊ လုပ္ေနတာကို သိရွိနားလည္ျပီး အခ်က္က်က်ေ၀ဖန္လိုက္တဲ့ အတိုဆံုးေ၀ဖန္ခ်က္ျဖစ္ပါတယ္လို႔ သေဘာရပါတယ္။
ကဗ်ာမွာ အေရးၾကီးတာကေတာ့ ကိုယ့္ခံစားခ်က္အေပၚ ” ရိုးသားမွဳ” ပဲ ဆိုတဲ့ အခ်က္ပါပဲ။ ” နရီ ” ေခၚ ” သာယာသံ ” ဆိုတာက ခံစားခ်က္အလိုက္ ေပၚထြက္လာမွာပါပဲ။ ” ရင္ခုန္သံ” ပါပဲ။ ရင္ခုန္သံ အေႏွး-အျမန္-အၾကမ္း-အႏု ေပၚလြင္ေအာင္ေရးနိုင္ဖို႕ဆိုတာ ကဗ်ာေကာင္းေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳးကို “နားစြဲ” ခဲ့ဖို႕လိုပါတယ္။ “ ေဗဒါလမ္း “ ကဗ်ာမွာ ဒီလိွဳင္းအတက္အက်အသံ။ “ မဲဇာေတာင္ေျခ” ကဗ်ာမွာ ျမစ္ေရေတြေတြ စီးတဲ့အသံ။ ပ်ဥ္းမငုတ္တိုကဗ်ာမွာ “စစ္မုန္တိုင္း” သံနဲ႔ “ ေလျပည္ထဲတြင္ ငယ္ရုပ္ဆင္” မတူကြဲျပားတဲ့အသံ။ အဲဒီလို “နရီ” “သာယာသံ” ကိုသာမက ‘ဖုထစ္ရြတ္တြ” ဆိုတဲ့ “ ဗ်ည္းသံ” ေတြမွာ “လင္းဒ” ကို အသံနဲ႔ပါ ဖုထစ္ေအာင္ “ထုဆစ္” ပံု…စတဲ့ စတဲ့ အသံဆိုင္ရာ ကိစၥေတြက အမ်ားၾကီးပါ။ ျမန္မာကဗ်ာဆရာမ်ား “စာသိ” “သေဘာတရားသိ” သိစရာေတြ အမ်ားၾကီးရွိပါေသးတယ္။ က်ေတာ္တို႔တေတြ သိစရာေတြကို မသိဘဲေရးခဲ့မိလို႔ “ျဖစ္သေလာက္ေတာ့ ျဖစ္ခဲ့ “ တာပါပဲ။ ပိုသိရင္ ပိုေကာင္း ပိုျမန္တဲ့ တိုးတက္မွဳေတြ ေတြ႕ၾကံဳရမွာပါ။ အေရးအၾကီးဆံုးက ဦးပုညေျပာခဲ့သလို – “ေတးကိုသာရေအာင္ က်က္ပါေတာ့” ဆိုတဲ့ အေျခခံပါ။ (ေဒၚ) ၾကည္ေအးအကဲျဖတ္သလို စမ္းစမ္းတင္ဟာ ေရွးကဗ်ာေတြလည္း ဖတ္ထားခဲ့တယ္။ “ ရိုးေျဖာင့္တဲ့ ခံစားမွဳ” ကို မ်ားျပားတဲ့ “နား”အေတြ႕အၾကံဳနဲ႔ ဆိုရင္ (ကဗ်ာေကာင္းေတြဖတ္ထားတဲ့ အေတြ႔အၾကံဳနဲ႔ဆိုရင္) ပိုျပီးေကာင္းလာတာေတြ႔ရပါမယ္။
လူမိုက္ေတြရဲ႕ကမၻာ ၂၂ ပုဒ္ပါပါတယ္။ က်န္တာေတြက “လူလိမၼာကဗ်ာ” ေတြခ်ည္းေတာ့လည္း မဟုတ္ပါ။ အဖြင့္မွာ “လူမိုက္” ကဗ်ာတပုဒ္နဲ႕ ဖြင့္ပါတယ္။ လူမိုက္ဆိုတာ အေျဖရွာၾကည့္ေတာ့ “သူသူ ငါငါ” “ငါလည္း လူမိုက္ထဲကပါ” တဲ့။ အားလံုးအမ်ားသူငါ လူမိုက္ေတြခ်ည္းသာ ဆိုရင္ေတာ့ “အဆိုးျမင္” ရာ က်ပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမဲ့ လူမိုက္ေတြရဲ႕ မိုက္ပံုမိုက္နည္းေတြကလည္း အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတာကို သတိထားမိရင္ေတာ့ အမိုက္ေကာင္းေတြလည္း ရွိနိုင္ပါမယ္။ “ လုမိုက္ေတြရဲ႕ ကမၻာ” “၆၀” မွာ လူလိမၼာတေယာက္ေတြ႔ရပါတယ္။ ..”တူျဖစ္ခံ ေပျဖစ္ႏွံ” ဆိုစကား၊ ႏွံနို္င္တဲ့ ဘ၀မွာ၊ ငါလို္က္နာမယ္ မဟုတ္ပါ” တဲ့။
လူမိုက္ (၁၆ ) မွာ သံုးေၾကာင္းပဲပါတယ္။ “ ၾကယ္ကိုဘာေၾကာင့္ ခူးခ်င္သလဲ။ ခူးလို႕ရတဲ့ ပန္းေတြဖူးေအာင္ အရင္လုပ္ပါဦး” တဲ့။ ဒါကို တင္မိုးရဲ႕ “ ဧည့္သည္ၾကီး” ကဗ်ာလို ဒိထက္ ပိုသာယာတဲ့အသံနဲ႔ သြင္းနိုင္ရင္ ဧည့္သည္ၾကီးလိုပဲ အမ်ားႏႈတ္စြဲတဲ့ ကဗ်ာျဖစ္သြားနိုင္ပါတယ္။
ဒီလို ကဗ်ာမ်ိဳးကိုၾကည့္ၿပီး “အေတြးေကာင္းကို အေရးေကာင္း ” နဲ႔ အံဝင္ဖို႔၊ “ေက်ာက္စက္ေရ” ကို “ဖန္ျပာခြက္” မွာထည့္ႏိုင္ေအာင္ အားထုတ္ဖို႔လိုေသးပါလားဆိုတာ ေတြ႕ရပါမယ္။
ဒီစာအုပ္မွာ လူမိုက္ကဗ်ာအမွတ္စဥ္ ၆၃ ထိ (မာတိကာအရ) စာအုပ္ထဲမွာ ၆၄ ထိပါ၀င္ေပမဲ့ ေရတြက္ၾကည့္ေတာ့ ၂၂ ပုဒ္ပဲ ေတြ႕ရပါတယ္ ဒါေၾကာင့္ “လူမိုက္” ေတြအနည္းဆံုး ၄၀ ေက်ာ္ခ်န္ထားခဲ့ရတာကို ေတြ႕ရေတာ့ “မိုက္ခြင့္မသာ” တာကို အကဲခတ္လို႔ရပါတယ္။ ဗမာျပည္စာေပစိစစ္ေရးကလား၊ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႔ စာေပစိစစ္ေရးကလား ဆိုတာ စဥ္းစားးစရာ ျဖစ္ရပါတယ္။
ကဗ်ာပံုစံေတြကေတာ့ ကာရန္မမဲ့ တမဲ့ လြတ္လပ္ကဗ်ာ ပံုစံေတြပါပဲ။ အေၾကာင္းအရာ တင္ျပပံု တင္ျပနည္းက ေခတ္စမ္းနည္းမ်ားေနတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ခုႏွစ္ဆယ္ခုႏွစ္ေတြတုန္းက အထက္ဗမာႏိုင္ငံ စာေရးဆရာမ်ားအသင္း စာတမ္းဖတ္ပြဲေတြမွာ လက္ရွိက်ေတာ္တို႕ ကဗ်ာေတြကို ဆန္းစစ္ၾကေတာ့ “ေခတ္စမ္းတင္ျပနည္း” အဓိက ျဖစ္ေနတယ္လို႔ သံုးသပ္ခဲ့ၾကတာကို သတိရပါတယ္။ ေခတ္စမ္းတင္ျပပံု ဆိုတာ ျဖစ္ရပ္-ျဖစ္စဥ္ (အဆိုျပဳခ်က္) သံုးခုေလာက္ တင္ျပလိုက္ျပီး ေနာက္ဆံုးမွာ ေကာက္ခ်က္တခုဆြဲျပလိုက္တဲ့ နည္းကို ဆိုလိုပါတယ္။ ဥပမာဆိုပါေတာ့ စာမ်က္ႏွာ ၃၀ “ ရင္ေမာျခင္း” ကဗ်ာ၊ (၁) ေတာနဲ႕ေတာင္နဲ႔ စကားေျပာတယ္။ (၂) တိမ္ေတြနဲ႕ စကားေျပာတယ္။ (၃) ပင္လယ္နဲ႔ စကားေျပာတယ္။ အလွအပေတြ ခံစားရမယ္။ ေနာက္ဆံုး- လူေတြနဲ႔ ေျပာမွ ရင္ေမာရတယ္ ဆိုတာမ်ိဳးေပါ့။
လူမိုက္ေတြရဲ႕ကမၻာ ၃၊ လူမိုက္ေတြရဲ႕ ကမၻာ ၁၂၊ လူမိုက္ေတြရဲ႕ ကမၻာ ၆၁၊ လူမိုက္ေတြရဲ႕ ကမၻာ ၄၆၊ ၅၅ လူနဲ႕ဘူ စတဲ့စတဲ့ ကဗ်ာမွာလည္း ေခတ္စမ္းဆန္လ်က္ပါပဲ အနႏၱသူရိယရဲ႕ ကဗ်ာလည္း ဒီသေဘာဆင္ဆင္ပါပဲ။ ေရွးက်ၿပီ ေဟာင္းလွၿပီိ ဒါေပမဲ့ မ႐ိုးႏိုင္ေသး ပါတကားလို႕ ေျပာရပါေတာ့မယ္။
ျပည္ပကို အခ်ိန္ၾကာၾကာ ေရာက္ရွိေနထိုင္ၾကရသူတိုင္း ကိုယ့္ျပည္ကို ျပန္လည္တမ္းတ လြမ္းဆြတ္ၾကတာ ဓမၼတာပါပဲ။ ျပည္တြင္းနဲ႔ျပည္ပ စစ္အာဏာရွင္လက္ေအာက္ဘဝနဲ႔ ဒီမိုကေရစီ အစိုးရလက္ေအာက္ဘဝတို႔ကို ႏွိဴင္းယွဥ္ မိၾကတာလည္း ဓမၼတာပါပဲ။
စမ္းစမ္းတင္လည္း မၾကာခဏ အိမ္လြမ္းကဗ်ာေရးမိတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ထင္ရွားတဲ့ သာဓက လြယ္လြယ္နဲ႔ျပရရင္ ဗမာျပည္က မီးရထားခရီးနဲ႔ အေမရိကန္ျပည္ မီးရထားခရီး ႏွိဴင္းယွဥ္ဖြဲ႕ဆိုမိတဲ့ ကဗ်ာ ႏွစ္ပုဒ္ကိုၾကည့္ေစခ်င္ပါတယ္။ စာမ်က္ႏွာ ၃၁ “ရထားလြတ္သြားလို႔ မျဖစ္” စာမ်က္ႏွာ ၃၆ “အေမရိကန္ ညရထား”။ အဲဒိကဗ်ာႏွစ္ပုဒ္ ယွဥ္ဖတ္ၾကည့္ေစခ်င္တယ္။ နယူးေယာက္မွာေတာ့ ေျမေအာက္ဘူတာေတြမ်ားတယ္ ေျမေပၚျဖစ္ျဖစ္ ေျမေအာက္ ျဖစ္ျဖစ္ ဗမာျပည္နဲ႔ေတာ့ မတူဘူးေပါ့။ ဗမာေတြမီးရထားစီးရင္ သာစည္ဘူတာတို႕၊ ပ်ဥ္းမနား ဘူတာတို႔ကို မုခ် သတိရမိပါလိမ့္မယ္။ စမ္းစမ္းတင္ သတိရသလို “ ေရရမယ္ “ “စာေလးေၾကာ္၊ ဆီထမင္းရမယ္ “ ဆိုတဲ့ အသံေလးေတြကို စိတ္မေကာင္းၾကီးစြာနဲ႔ သတိရမိပါလိမ့္မယ္။
စမ္းစမ္းတင္ရဲ႕ ကဗ်ာေတြကို ဖတ္ရင္း က်ေတာ္တို႕ ကဗ်ာစာတမ္းေတြ ဖတ္ခဲ့ၾကတာကိုခ်ည္း သတိရမိျပန္တယ္။ ခုလည္း ေနာက္ထပ္ ကဗ်ာေ၀ဖန္ေရး ေ၀ါဟာရတလံုးကို သတိရမိျပန္တယ္။ “ ျမိဳ႕ျပခံစားမွဳ” ဆိုတဲ့စကားနဲ႔ တြဲရက္ ျဖစ္တဲ့ “ေမာ္ဒန္ဆယ္ရီဘယ္လီတီ” “ ေခတ္ေပၚ အာရံုခံစားပံု “ ဆိုတဲ့ စကားလံုးပါ။ ကဗ်ာေခတ္က ျမိဳ႔ျပေခတ္၊ ေမာ္ဒန္ေခတ္။ ကဗ်ာ “ေမာ္ဒန္” ျဖစ္ဖို႕ရာ ေခတ္ေပၚအာရုံ ခံစားမွဳ ရွိမွသာ ျဖစ္ေပၚနိုင္ပါတယ္။ က်ေတာ္တို႔ ဗမာေတာသား ကဗ်ာဆရာေတြမွာ ျမိဳ႕ျပခံစားမွဳ ေခါင္းပါးတာက ေတာသားေတြကိုး။ ဒါေၾကာင့္သိပ္ျပီး “ မေမာ္” သိပ္ျပီး “ မဒန္” လွဘဲ ျဖစ္ေနတဲ့အေၾကာင္းကို ေဆြးေႏြးမိၾကပါတယ္။ ၿမိဳ႕ျပခံစားမွဳဆိုတာက ရွဳပ္ေထြးတဲ့ ၿမိဳ႕ျပလူမွဳဆက္ဆံေရးက ထြက္ေပၚလာတာမဟုတ္လား။ စမ္းစမ္းတင္ဟာ ကမၻာမွာေမာ္ဒန္အျဖစ္ဆံုးဆိုတဲ့ ဝါရွင္တန္ဒီစီ၊ ဆန္ဖရန္စၥကို၊ လန္ဒန္ဆိုတဲ့ တကယ့္ၿမိဳ႕ျပေဒသေတြကို အလည္အပတ္မဟုတ္ ေနထိုင္ခဲ့ၿပီ။ ဒါေပမဲ့ အသံုးလံုးသင္တန္းၾကားကႀကီးျပင္းလာသူ မဟုတ္လား၊ ခုထက္ထိ ၿမိဳ႕ျပခံစားမွဳ မထက္ျမက္ေသးတဲ့ ႐ိုးအ ေတာသူမူ မပ်က္လွေသးဘူး။ ( ေဒၚ) ၾကည္ေအးနဲ႕ယွဥ္ၾကည့္မွ ပိုသိသာမယ္။ (ေဒၚၾကည္ေအးလို ေျခက်ိဳးလက္က်ိဳးျဖစ္ဖူးရမယ္လို႔ မဆိုလိုပါ။ ကဗ်ာခ်င္း စာခ်င္း ခံစားပံုခ်င္းယွဥ္ၾကည့္ဖို႔ပါ။) စမ္းစမ္းတင္ရဲ႕ ကဗ်ာေတြထဲမွာ “လူနဲ႔ဘူ”၊ “သစ္ပင္တု”၊ “မိုဘိုင္း” ကဗ်ာတို႕ကျဖင့္ နည္းနည္းၿမိဳ႕ျပဆန္တယ္ဆိုရမွာေပါ့။ ကဗ်ာအမ်ားစုဟာ ေရးတဲ့ပံုစံကိုက အနႏၱသူရိယပံုစံ၊ ေခတ္စမ္းပံုစံက မထြက္ေသးဘူး “တိုက္ေဂါ” ပဲရွိပါေသးတယ္။ လူမွဳဆက္ဆံေရးမွာ ႐ိုးစင္းသလို ကဗ်ာေတြးပံု တင္ျပပံုမွာလည္း႐ိုးစင္းတုန္းပါပဲ။
တင္မိုး၊ ေမာင္စြမ္းရည္တို႔ ကဗ်ာေတြရာဇဝင္ထဲမွာထားခဲ့၊ ဂႏၱဝင္ထဲမွာထားခဲ့။ (ေဒၚ) ၾကည္ေအးနဲ႔ နီးနီးကပ္ကပ္ေပါင္းပါ။ စကားေျပေရးတာေတြကိုက “သည္”၊ “မည္”၊ ” ၏ ” ေတြနဲ႔ေရွးဆန္မေနနဲ႔ေတာ့။ (ေဒၚ) ၾကည္ေအးရဲ႕ စကားေျပနဲ႕ယွဥ္ၾကည့္ေပါ့။ ေခတ္လူသားဟာ ေခတ္ဆန္ဖို႔ေတာ့ လိုမွာေပါ့။ ကဗ်ာဟာဂႏၱဝင္မဟုတ္၊ ရာဇဝင္မဟုတ္ပါ၊ မိုဘိုင္းနဲ႕၊ ေက်ာပိုးအိတ္နဲ႔၊ ကင္မရာနဲ႕ ထင္ရာသြားပါေလ။
ေမာင္စြမ္းရည္
၂၀၁၅ ဇြန္ ၁
(Photo – screen of poet’s Facebook)
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
