မ်က္ေမွာက္ေရးရာ သတင္းပေဒသာ

လမ္းေပၚက အႏုပညာ – remembrance of Keith Haring

ေမာင္ေဒး ျမန္မာျပန္ဆိုသည္
မ ၄၊ ၂၀၁၂

(ယေန႔ Google ကုိ ၾကည့္လုိက္ပါ၊ အထက္ပါပုံကုိ မ်က္ႏွာစာတြင္ ေတြ႔ရမည္။ လမ္းေပၚက အႏုပညာမ်ား ဖန္တီးေသာ ကိသ္ဟားရင္း [၁၉၉၀ တြင္ ကြယ္လြန္သူ] အား ဂုဏ္ျပဳထားသည့္ ပုံ ျဖစ္သည္။ သူ၏ ဖန္တီးမႈမ်ားအတုိင္း ဂုဏ္ျပဳ ေရးဆဲြထားျခင္း ျဖစ္သည္။ လမ္းေပၚက အႏုပညာႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး ခဏေလးမ်ား ဘေလာ့တြင္ ေအာက္ပါအတုိင္း ေတြ႔ရေလသည္)


ဒီေန႔ ကမာၻအႏွံ႕ကို ေလွ်ာက္သြားၾကည့္ပါ။ အဲ့ဒီတစ္ကမာၻလံုးအႏွံ႕က လမ္းေဘးေတြမွာ နံရံေတြေပၚမွာ အေဆာက္အအံုေတြမွာ ျပီးေတာ့ ေၾကာ္ျငာဆိုင္းဘုတ္ေတြေပၚမွာ ေနာက္ဆံုးအမွိဳက္ပံုးေတြရဲ့ ေဘးပတ္လည္မွာ ပန္းခ်ီလက္ရာေတြ ပန္းပုလက္ရာေတြ ျပီးေတာ့ စတစ္ကာပံုေတြကို ရွဳပ္ရွဳပ္ေထြးေထြးျမင္ရမွာ ျဖစ္တယ္။ အဲ့ဒီအႏုပညာ လက္ရာေတြကို “လမ္းေပၚက အႏုပညာ “( Street Art) လို႔ေခၚၾကပါတယ္။ ဒီ အႏုပညာလက္ရာေတြဟာ နယူးေယာက္မွာ ရွိတယ္။ တိုက်ိဳနဲ႔ ပါရီမွာရွိတယ္။ ကိတ္ပ္ေတာင္းနဲ႔ ေအာ္စလိုျမိဳ႕ေတြမွာလည္း ရွိတယ္။ ျမိဳ႕တိုင္းျမိဳ႕တိုင္းမွာ ရွိတယ္။

လမ္းေပၚက အႏုပညာလက္ရာေတြကို ကမာၻကသိေအာင္ျဖန္႔ခ်ိေနတာကေတာ့ အင္တာနက္၀က္ဘ္္ဆိုက္ေတြ ပန္းခ်ီအဖြဲ႔အစည္းေတြ စာအုပ္ေတြန႔ဲ မဂၢဇင္းေတြျဖစ္တယ္။

ဒီလိုနဲ႔ လမ္းေပၚက အႏုပညာေတြဟာ ကမာၻလံုးဆိုင္ရာ အျမင္အာရံုယဥ္ေက်းမွဳတစ္ရပ္ ဒါမွမဟုတ္အႏုပညာလွဳပ္ရွားမွဳတစ္ရပ္ ျဖစ္လို႔လာခဲ့ျပီ။ အခုဆို ပန္းခ်ီျပခန္းေတြနဲ႔ ျပတိုက္ေတြကေတာင္ အဲ့ဒီအႏုပညာရွင္ေတြရဲ့ လက္ရာေတြကို ၀ယ္ယူစုေဆာင္းေနၾကျပီေလ။ လမ္းေပၚက အႏုပညာရဲ့ သမိုင္းေၾကာင္းကို သီးျခားတည္ေဆာက္ျပဖို႔ကေတာ့ မလြယ္လွပါဘူး။ ဒီအႏုပညာဟာ ကမာၻတစ္၀န္းက ေနရာမ်ားစြာမွာ နည္းမ်ိဳးစံုနဲ႕ ဖြံ႕ျဖိဳးခဲ့လို႔ပါ။ ပုဂၢလိကပိုင္ ဒါမွမဟုတ္ ျပည္သူပိုင္အေဆာက္အအံုေတြရဲ့ နံရံေတြေပၚမွာ ပန္းခ်ီေရးျခင္းဟာ တရားဥပေဒကို ဆန္႔က်င္တဲ့ကိစၥျဖစ္တာေၾကာင့္ အႏုပညာရွင္ေတြဟာ လွ်ိဳ႕လွ်ိဳ႕၀ွက္၀ွက္ လုပ္ၾကရတယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ကလည္း လမ္းေပၚက အႏုပညာရဲ့ သမိုင္းဆိုင္ရာ အခ်က္အလက္ စုေဆာင္းမွဳကို ထိခိုက္ေစပါတယ္။ ဒီအႏုပညာကို အဓိပါယ္သတ္မွတ္ဖို႔လည္း ခက္ပါတယ္။ ဒီအႏုပညာလွဳပ္ရွားမွဳအေပၚ လူေတြကလည္း ရွဳျမင္ပံု အမိ်ဳးမ်ိဳးနဲ႔ သံုးသပ္ၾကတယ္။ တခ်ိဳ႕ကဆို ဒီအႏုပညာဟာ ရာဇ၀တ္မွဳတစ္ခုျဖစ္ျပီး သူမ်ားရဲ့ပိုင္ဆိုင္မွဳကို ဖ်က္ဆီးတယ္လို႔ေတာင္ ျမင္ပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ တခ်ိဳ႕ကလည္း ဒီအႏုပညာဟာ ရိုးရာကေနခြဲထြက္တဲ့ အႏုပညာပံုစံတစ္ရပ္ ၾကြယ္၀တဲ့ ခံစားမွဳေဖာ္ထုတ္ခ်က္ တစ္ရပ္လို႔ယံုၾကည္ၾကပါတယ္။

လမ္းေပၚက အႏုပညာလွဳပ္ရွားမွဳဟာ ၁၉၆၀ျပည့္လြန္ႏွစ္မ်ားအတြင္း နယူးေယာက္ျမိဳ႕မွာ စတင္ခဲ့တယ္လို႔ ကၽြမ္းက်င္သူမ်ားက ဆိုပါတယ္။ လူငယ္ေတြက မွဳတ္ေဆးဗူးေတြသံုးျပီး နံရံေတြေပၚနဲ႔ ရထားတဲြေတြေပၚမွာ သူတို႔ရဲ့ အမွတ္တံဆိပ္ေတြကို ေရးထိုးခဲ့ရာက စခဲ့တာပါ။ အဲ့ဒီ အမွတ္တံဆိပ္ေတြဟာ အဲ့ဒီလူငယ္ေတြ ဘယ္သူဘယ္၀ါျဖစ္တယ္ ဆိုတာနဲ႔သူတို႔ရဲ့ အႏုပညာလက္ရာေတြကို ကိုယ္စားျပဳပါတယ္။ ဒီလုိတံဆိပ္ေတြ စာလံုးေတြေရးသားတာကို ဂရာဖီတီ (Graffiti)လို႔လည္းေခၚတယ္။ ဒီပန္းခ်ီအေရးအသားေတြဟာ စိတ္လွဳပ္ရွားစရာ ေကာင္းျပီးခြန္အားလည္း ရွိလွပါတယ္။ တခိ်ဳ႕ ဂရာဖီတီပန္းခ်ီေတြဟာ ျမိဳ႕ခံေျမေအာက္ ဂိုဏ္းေတြရဲ့ နယ္နိမိတ္ျပအမွတ္အသားေတြ ျဖစ္ခဲ့တယ္။

ဂရာဖီတီပန္းခ်ီဟာ ျမိဳ႕ျပေန လူငယ္ေတြရဲ့ လမ္းယဥ္ေက်းမွဳကို ေဖာ္ျပတဲ့ သီးျခားအႏုပညာ လွဳပ္ရွားမွဳ တစ္ရပ္ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ ဂရာဖီတီပန္းခ်ီဟာ လူမွဳေရးနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး ဆိုင္ရာ ေတာ္လွန္ေျပာင္းလဲမွဳေတြ၊အက်ပ္အတည္းေတြကို မ်ာစြာကိုယ္စားျပဳႏိုင္ခဲ့တယ္။ ဒီအႏုပညာဟာ ယဥ္ေက်းမွဳနဲ႔ အာဏာတို႔ကျပ႒ာန္းထားခဲ့တဲ့ အႏုပညာတစ္ရပ္ ျဖစ္တယ္။ လမ္းေပၚက အႏုပညာသမားေတြရဲ့ အားသာခ်က္က သူတို႔ဟာ ျမိဳ႕ေတြေလွ်ာက္သြားျပီး လူတိုင္းျမင္ေတြ႕ခြင့္ရမယ့္ အႏုပညာလက္ရာေတြကို ဖန္တီးႏိုင္တာပဲ။ သူတို႔ဟာတရား၀င္အသိအမွတ္ျပဳမွဳမပါဘဲနဲ႔လည္း နာမည္ေက်ာ္ေတြျဖစ္ခြင့္ရွိတယ္။ မၾကာခဏလည္းအာဏာပိုင္ေတြနဲ႔ ျပသနာတက္ခဲ့ၾကတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ ဂရာဖီတီသမားေတြက နံရံေပၚ ပန္းခ်ီေရးလိုက္၊ခဏေနေတာ့ အာဏာပိုင္ေတြလာျပီးဖ်က္ပစ္လိုက္နဲ႔ သံသရာလည္ေနတာပါပဲ။

 

ကိသ္ဟားရင္း ႏွင့္ သူ၏အႏုပညာလက္ရာတစ္ခု


၁၉၈၀ ျပည့္လြန္ႏွစ္ေတြမွာ လမ္းေပၚကအႏုပညာရွင္ေတြအျဖစ္ အႏုပညာကို စတင္ လုပ္ကိုင္ခဲ့ၾကသူႏွစ္ေယာက္နာမည္အရမ္းၾကီးလာတယ္။ သူတို႔ကေတာ့ ကိသ္ဟာရင္း(Keith Haring)နဲ႔(Jean Michel Basquiat)ဂၽြန္မိုက္ကယ္ဘက္စကီးေယးတို႔ျဖစ္ၾကျပီး နယူေယာက္ျမိဳ႔က ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ဟာ နာမည္ေက်ာ္ ပန္းခ်ီျပခန္းေတြနဲ႔ျပတိုက္ေတြမွာ အလ်င္အျမန္ ေနရာရလာၾကတယ္။ သူတို႔ေၾကာင့္ပဲ လမ္းေပၚက အႏုပညာဟာ လူၾကိဳက္မ်ားတဲ့ အႏုပညာယဥ္ေက်းမွဳရဲ့ အစိတ္အပိုင္းတစ္ရပ္ျဖစ္လာတယ္။

 

ဂၽြန္မိုက္ကယ္ ဘက္စကီးေယးႏွင့္ သူ၏အႏုပညာလက္ရာတစ္ခု


ယေန႔လမ္းေပၚက ပန္းခ်ီမွာ ပံုသ႑ာန္မိ်ဳးစံု ရွိပါတယ္။ လူသိမ်ားတဲ့ ေနာက္ထပ္ နယူးေယာက္လမ္းေပၚက အႏုပညာရွင္ကေတာ့ ဆြန္း( Swoon) ဆိုသူပါပဲ။ ဒီပန္းခ်ီဆရာမဟာ သူၾကံဳေတြ႕ရတဲ့လူေတြရဲ့ ပုံတူကို စကၠဴျဖတ္စညွပ္စေတြနဲ႔ ဖန္တီးျပဳလုပ္ခဲ့တယ္။ အဲ့ဒီစကၠဴလူရုပ္ေတြက အျပင္ကလူအရြယ္အစား ပံုသ႑ာန္အတိုင္း အတိအက်ပါပဲ။ ဒီပံုေတြကို ဆြန္းက နယူးေယာက္ျမိဳ႕အႏွံက နံရံေတြေပၚမွာကပ္ျပီး တင္ဆက္ခဲ့တယ္။ နမူနာတစ္ခုေျပာရရင္ သူတစ္ခါတုန္းကျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ပံုဟာ ကစားေနတဲ့ေကာင္ေလးတစ္ေယာက္ပံုျဖစ္တယ္။ ဒီေကာင္ေလးဟာ သူ႕ရဲ့ျပံဳးရယ္ေနတဲ့မ်က္ႏွာကိုေနာက္ျပန္လည့္ထားျပီး အေ၀းတစ္ေနရာကို ထြက္ေျပးေနတာျဖစ္တယ္။ ဆြန္းရဲ့ ရုပ္ပံုေရးဆြဲပံုဟာ ခြန္အားရွိတယ္။ ပံုရဲ့ လွဳပ္ရွားမွဳကိုလည္း ေပၚလြင္ေစတယ္။ ေစာေစာက ေကာင္ေလးပံုကို ဆြန္းကတျခားဂရာဖီတီပံုေတြနားမွာ ထားလိုက္တယ္။ ဒီေတာ့ ေကာင္ေလးဟာ အဲ့ဒီရုပ္ပံုၾကီးေတြဆီကေနလြတ္ေျမာက္ေအာင္ ထြက္ေျပးေနဟန္ ေပၚလြင္သြားတာေပါ့။

ပန္းခ်ီဆရာမ ဆြန္းဟာ လမ္းေပၚက အႏုပညာရွင္အျဖစ္ အႏုပညာလုပ္ငန္းကို စခဲ့တာမဟုတ္ပါဘူး။ သူဟာ ဘရြတ္ကလင္းက ပရတ္အႏုပညာသိပံ(Pratt Institute) မွာပန္းခ်ီဘာသာရပ္ကို သင္ယူခဲ့သူျဖစ္တယ္။ ေနာက္ပိုက္မွာ ျပခန္းေတြနဲ႔ အလုပ္လုပ္ရတာကို စိတ္ကုန္လာျပီး သူ႔ရဲ့ ပန္းခ်ီပညာကိုလမ္းေပၚ ေရႊ႕ခဲ့တာျဖစ္တယ္။ သူလမ္းေဘးမွာ တင္ဆက္လိုက္တဲ့ လက္ရာေတြ ေျပာင္လဲသြားပံုကို ဆြန္းကသိပ္သေဘာက်တယ္။ အဲ့ဒီလက္ရာေတြဟာ လမ္းေပၚမွာဆိုေတာ့ အခ်ိန္နဲ႔အမွ် ေနပူမိုးရြာစတဲ့ ရာသီဥတုဒဏ္ကို ခံရျပီး တျဖည္းျဖည္း ပ်က္စီးလြင့္ေပ်ာက္ ကုန္တာေပါ့။ ဒါကိုဆြန္းက သေဘာက်တာ။ ျပီးေတာ့ လမ္းေပၚ အႏုပညာက ေပးတဲ့ လြတ္လပ္စြာဖန္တီးေဖာ္ျပခြင့္အေပၚမွာလည္း ဆြန္းသာယာသြားတယ္။ လူေတြကလည္း ဆြန္းရဲ့အားေကာင္းလွတဲ့ လက္ရာေတြကို ၾကိဳက္ၾကတယ္။ နယူးေယာက္ျမိဳ႕က MOMA လို႔ေခၚတဲ့ ေမာ္ဒန္အႏုပညာျပတိုက္ကဆိုရင္ ဆြန္းရဲ့ လက္ရာသံုးခုကို ၀ယ္ယူစုေဆာင္းခဲ့ပါတယ္။

 

အႏုပညာရွင္ ဆြန္း၏ အႏုပညာလက္ရာတစ္ခု


တက္ဆက္ျပည္နယ္ ဟူစတန္ျမိဳ႕ကို ေရာက္ရင္ေတာ့ နစ္တာပလိစ္(Knitta Please)ဆိုတဲ့အႏုအုပ္စုတစ္စုရဲ့ အသြင္ကြဲ ဂရာဖီတီလက္ရာကို ျမင္ေတြ႕ရမွာျဖစ္တယ္။ နစ္တာပလိစ္အုပ္စုမွာ ပန္းခ်ီပညာရွင္ ၁၀ေယာက္ပါျပီး သူတို႔က သူတို႔ရဲ့လက္ရာေတြကို ခ်ည္ထိုးတဲ့နည္းနဲ႔ ဖန္တီးၾကတယ္။ နစ္တာပလိစ္ရဲ့ အဖြဲ႔၀င္ႏွစ္ေယာက္က ခ်ည္ထိုးျပီးေရာင္းစားရတဲ့ အလုပ္ကို ျငီးေငြ႕လြန္းလို႔ လမ္းေပၚအႏုပညာကိုဖန္တီးမွဳလုပ္မယ္ဆိုျပီး ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၾကတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ သူတို႔ရဲ့ ခ်ည္ထိုးလက္ရာေတြဟာ တံခါး လက္ကိုင္ေတြ၊ လမ္းေဘး ဆိုင္းဘုတ္ေတြနဲ႔ျမိဳ႕အႏွံ႔မွာ ရပ္ထားတဲ့ ေမာ္ေတာ္ကားေတြေပၚကို ေရာက္ကုန္ၾကတယ္။

လမ္းေပၚက အႏုပညာဟာ ကမာၻတစ္လႊားမွာအရမ္းကို လူၾကိဳက္မ်ား ေရပန္းစားပါတယ္။ နမူနာျပရရင္ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံ ပါရီျမိဳ႕က လမ္းေထာင့္ေတြမွာ ဆေပ႔စ္အင္ေဗဒါး(Space Invader)လို႔ေခၚတဲ့ အႏုပညာရွင္တစ္ေယာက္ရဲ့ လက္ရာေတြကို ျမင္ေတြ႕ရပါမယ္။ ဆေပ႔စ္အင္ေဗဒါးဆိုတာဟာ ၁၉၈၀ျပည့္ႏွစ္ေတြမွာ အရမ္းနာမည္ၾကီးတဲ့ ဗီဒီယိုဂိမ္းတစ္မ်ိဳးရဲ့အမည္ပါ။

ဒီျပင္သစ္ပန္းခ်ီဆရာကေတာ့ ေသးငယ္တဲ့ မွန္ကြဲစေလးေတြသံုးျပီး ျဂိဳဟ္သားပုံေတြ ဖန္တီးပါတယ္။ ပါရီက အေဆာက္အအံုအေတာ္မ်ားမ်ားေပၚမွာ သူ႔ရဲ့ေရာက္စံု၊အေကာင္စံုလက္ရာေတြဟာ ေနရာယူထားေလရဲ့။ ဆေပ့စ္အင္ေဗဒါး ဒီအႏုပညာအလုပ္ကို လုပ္လာတာ၁၀ႏွစ္ခန္႔ရွိပါျပီ။ ဒီလိုလုပ္လို႔ သက္ဆိုင္ရာရဲ့ ဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေနွာင္မွဳကိုလည္း အၾကိမ္ၾကိမ္ခံခဲ႔ရတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူဟာ ဒီအလုပ္ကို ဆက္လုပ္ေနတုန္းပဲ။ သူဟာ ျမိဳ႕ေတြကို လက္ေဆာင္ေတြထားရစ္ခဲ့တာလို႕ သူအျမဲေျပာေလ႔ရွိတယ္။

ဆေပ့စ္အင္ေဗဒါးရဲ့ ကိုယ္ပိုင္၀က္ဘ္ဆိုက္ေပၚမွာ သူသြားခဲ့တဲ့ျမိဳ႕ေတြရဲ့ စာရင္းအျပည့္အစံုရွိပါတယ္။ သူဟာ ဒါကာ၊ဘဂၤလားဒက္ရွ္၊မြမ္ဘာဆာ၊ကင္ညာ၊အီစတန္ဘူလ္နဲ႔ တူရကီတို႔လို ေနရာေတြကိုထားရစ္ခဲ့တယ္။

 

ျပင္သစ္ႏိုင္ငံ ပါရီျမိဳ႕က လမ္းေထာင့္မ်ားတြင္ ဆေပ့စ္အင္ေဗဒါး လက္ရာမ်ားကို ျမင္ေတြ႕ရပံု


ဘရာဇီးႏိုင္ငံ ေဆာ္ေပၚလိုျမိဳ႕ဟာလည္း လမ္းေပၚက အႏုပညာကို ၾကြယ္ၾကြယ္၀၀ ပိုင္ဆိုင္တဲ့ျမိဳ႕ျဖစ္တယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ အဲ့ဒီျမိဳ႕မွာ ေအာ့စ္ဂမ္မီယိုစ္ (Os Gemeos)ဆိုတဲ့ နာမည္နဲ႔ လွဳပ္ရွားေနတဲ့ အႏုပညာရွင္ညီအစ္ကို ႏွစ္ေယာက္ရဲ့ လက္ရာေတြကိုေတြ႕ႏိုင္တယ္။ သူတို႔အမ်ားဆံုး ေရးဆြဲေလ့ရွိတာကေတာ့ လိေမၼာ္ေရာင္ အသားေရာင္နဲ႔ရယ္စရာေကာင္းတဲ့ လူမ်က္နွာေတြပါပဲ။ သူတို႔ရဲ့ ဒီမ်က္ႏွာပံုေတြဟာ အသြင္ကြဲပံုစံေတြျဖစ္ျပီး ခံစားမွဳရသတစ္မ်ိဳးစီကို ေပးပါတယ္။ တစ္ခါတေလက်ေတာ့ သူတို႕က လူတစ္ေယာက္တည္းရဲ့ အရုပ္ကိုပဲ ေရးတတ္တယ္။ တစ္ခါတစ္ရံက်ေတာ့လည္း လူရုပ္ေတြအမ်ားၾကီး၊လွဳပ္ရွားမွဳေတြအမ်ားၾကီးနဲ႔ အင္မတန္ ရွဳပ္ေထြးတဲ့ပံုေတြကို ေရးတယ္။ ကမၻာအႏွ႔ံက ပန္းခ်ီျပခန္းေတြဟာ ေအာ့စ္ဂမ္မီယိုစ္ ညီေနာင္ရဲ့ လက္ရာေတြကို ျပပြဲတင္ခဲ့ျပီးပါျပီ။

 

ေအာ့စ္ဂမ္မီယိုစ္ အႏုပညာရွင္ညီအစ္ကို ႏွစ္ေယာက္ႏွင့္ သူတို႔၏ လက္ရာမ်ား


အႏုပညာရွင္ေတြ ဒီလိုထူးျခားတဲ့ လမ္းေပၚက အႏုပညာကို လုပ္ကိုင္ၾကတာ အေၾကာင္းျပခ်က္ အမိ်ဳးမ်ိဳးနဲ႔ျဖစ္တယ္။ တခ်ိဳ႕က အႏုပညာလက္ရာအေပၚမွာ စီးပြားေရးအရ အျမတ္ထုတ္တဲ့ ပန္းခ်ီျပခန္းေတြနဲ႔ ျပတိုက္ေတြကို လက္မခံလို႔ျဖစ္တယ္။ အခ်ိဳ႕က အဲ့ဒီတရား၀င္ျပခန္းေတြနဲ႔ ျပတိုက္ေတြဟာ ျပည္သူနဲ႔ အႏုပညာကို သီးျခားစီျဖစ္ေအာင္ ပိုင္းျခားပစ္ေနတယ္လို႔ ျမင္လို႔ပဲ။ သူတို႔က လမ္းေပၚက အႏုပညာဟာျမိဳ႕ျပ၀န္းက်င္ရဲ့ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုအျဖစ္ ရပ္တည္ႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ကို သေဘာက်ႏွစ္ျခိဳက္ၾကတယ္။

တခိ်ဳ႕အႏုပညာရွင္ေတြက်ေတာ့ သူတို႔ရဲ့ အႏုပညာနဲ႔သူတု႔ိရဲ့ ႏိုင္ငံေရးယံုၾကည္ခ်က္ကို ေဖာ္ထုတ္ခ်င္လို႔ျဖစ္ျပီး အခ်ိဳ႕က်ေတာ့လည္း လမ္းေပၚက အႏုပညာဟာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းၾကီးေတြ၊ေကာ္ပိုေရးရွင္းၾကီးေတြ မင္းမူေနတဲ့ ထံုးတမ္းအစဥ္အလာကို ဆန္႔က်င္တဲ့ လွဳပ္ရွားမွဳတစ္ရပ္လို႔ ရွဳျမင္ၾကတယ္။ သူတို႔က ျမိဳ႕ျပနံရံေတြကို စီးပြားေရးေၾကာ္ျငာေတြပဲ လြမ္းမိုးထားတာကို မလိုလားဘူး။ ေၾကာ္ျငာေတြေတာင္ နံရံေပၚေရာက္ခြင့္ရွိရင္ သူတို႔ရဲ့ အႏုပညာလက္ရာေတြလည္း နံရံေပၚေရာက္ခြင့္ရွိရမယ္လို႕ ယံုၾကည္တယ္။ လမ္းေပၚက အႏုပညာရွင္မ်ားစြာဟာ အာဏာပိုင္ေတြရဲ့ ဖမ္းဆီးမွဳကိုလည္း မခံရေအာင္လက္တစ္လံုးျခားလုပ္ျပီး ခိုးေၾကာင္ခိုး၀ွက္ ပန္းခ်ီေရးရတာကို ႏွစ္သက္ၾကဆဲပါ။

တခ်ဳိ႕လမ္းေပၚက အႏုပညာရွင္ေတြက ေငြေပးျပီး ေနရာယူေရးၾကတာရွိတယ္။ ၀ါရွင္တန္က ေဘာ့ဖ္(Borf) ဆိုတဲ့ ပန္းခ်ီဆရာကေတာ့ သူ႕ရဲ့ရုပ္ပံုေသးေသးေလးေတြကို ျမိဳ႕အႏွံ႕ ေလွ်ာက္ေရးပါတယ္။ သူရဲ့လက္ရာေတြဟာ လူကံုထံနဲ႔ အစိုးရရဲ့ ဖိႏွိပ္မွဳကို မုန္းတီးေၾကာင္းေတြေဖာ္ျပတဲ့ လက္ရာေတြပဲလို႔ ေ၀ဖန္ေရးဆရာေတြက ဆိုတယ္။ လူငယ္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ သူ႕ရဲ့ ေတာ္လွန္အႏုပညာကို ၾကိဳက္ၾကတယ္။ သူတို႔အတြက္ ေဘာ့ဖ္ရဲ့ လက္ရာေတြဟာ နားလည္ရခက္ျပီး ခြန္အားၾကီးတဲ့ သတင္းစကားကို ေပးပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ သူ႔လက္ရာေတြကို ရာဇ၀တ္မွဳလို႔ျမင္တယ္။ ၂၀၀၅ခုနွစ္ ေႏြတုန္းက ရဲေတြဟာ လမ္းေပၚမွာ ပံုေရးေနတဲ့ ေဘာ့ဖ္ကို ဖမ္းခ်ဳပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ သူဟာ ေထာင္တစ္လ က်ခံခဲ့ရတယ္။

လမ္းေပၚက အႏုပညာဟာ ေၾကာ္ျငာ ကုမ႔႔ၸဏီေတြရဲ့ နာမည္ေက်ာ္ ဒီဇိုင္းပညာတစ္ရပ္ျဖစ္လို႔လာခဲ့ပါျပီ။ ေၾကာ္ျငာတခ်ိဳ႕ကို ၾကည့္ရင္ ဂရာဖီတီသမားေတြရဲ့ လႊမ္းမိုးမွဳကို ေတြ႕ရမွာျဖစ္တယ္။ နာမည္ေက်ာ္ အက္ဒီဒပ္စ္( Adidas)ကုမ႔႔ၸဏီဟာ သူတို႔ရဲ့ ၂၀၀၆ေၾကာ္ျငာစီမံကိန္းအတြက္ လမ္ေပၚက အႏုပညာကို ေရြးခ်ယ္ထားတယ္။ အက္ဒီဒပ္စ္က ဘာလင္ျမိဳ႕မွာ ဧရာမ အျဖဴေရာင္ဆိုင္းဘုတ္ၾကီးေတြ ခ်ိတ္ပါတယ္။ အဲ့ဒီဆိုင္းဘုတ္ေတြေပၚမွာ အက္ဒီဒပ္စ္ဆိုတဲ့ အမွတ္တံဆိပ္ စာလံုးပဲပါတယ္။ ဂရာဖီတီသမားေတြက ဒီဆိုင္းဘုက္ေပၚမွာ ေရးခ်င္ရာေရးလို႔ရတယ္။ တကယ္လို႔ ဆိုင္းဘုတ္တစ္ခုမွာ ဂရာဖီတီပံုေတြျပည့္ သြားျပီဆိုရင္ အဲ့ဒီဆိုင္းဘုတ္ကိုသံုးျပီး အက္ဒီဒပ္စ္က သူ႕ရဲ့ ထုတ္ကုန္သစ္တစ္ခုကို ေၾကာ္ျငာပါတယ္။

အင္တာနက္ဟာ လမ္းေပၚက အႏုပညာအတြက္ အင္မတန္ၾကီးမားတဲ့ အေထာက္အပံ့ျဖစ္ပါတယ္။ အႏုပညာရွင္ေတြအေနနဲ႔ သူတို႕ရဲ့ လက္ရာေတြကို အင္တာနက္က တစ္ဆင့္ တစ္ကမာၻလံုးကိုျပသခြင့္ ရတယ္။ ဘယ္လိုပဲ ပိတ္ပင္မွဳေတြ ရွိေနပါေစ။ လမ္းေပၚက အႏုပညာဟာ ဆက္လက္ျပီး ရွင္သန္ၾကီးထြားေနမွာ အေသခ်ာပါပဲ။

 

VOA အသံလႊင့္ေဆာင္းပါးပါ Dana Demange ၏ Art You Can See for Free,on Street Around the World ကို ေမာင္ေဒး ျမန္မာျပန္ဆိုသည္။


(လင္းေရာင္ျခည္ USA မဂၢဇင္းမွ ကူးယူ တင္ျပပါသည္ဟု ခဏေလးမ်ား ဘေလာ့ http://khanalaymyar.blogspot.com/2009/09/blog-post_09.html တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္)


သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ

Similar Posts