>
ၾသဂုတ္ ၂၅၊ ၂၀၁၁
(၁၈) ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲကို ၂၀၁၁ ႏွစ္္ ေမလ (၈) ရက္ေန႔က အင္ဒုိနီးရွားႏိုင္ငံ၊ ဂ်ကာတာၿမိဳ႕ရွိ ဂ်ကာတာကြန္ဗင္း ရွင္းစင္တာမွာ က်င္းပၿပီးစီးသြားပါၿပီခင္ဗ်ား။ တကယ္ေတာ့ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံဟာ၂၀၁၁ ခုႏွစ္အတြက္ အာဆီယံအလွည့္က်ဥကၠဌအျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ၿပီးေနာက္ ယခုႏွစ္အတြက္ ပထမဦးဆံုးအႀကိမ္အျဖစ္ က်င္းပခဲ့တဲ့ အာဆီယံထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲမ်ားျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့ဒီ ေဆြးေႏြးပြဲမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံက၂၀၁၄ ႏွစ္္မွာ အလွည့္က်ဥကၠဌ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခ်င္တဲ့ကိစၥကုိ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မခ်မွတ္ႏိုင္ဘဲ အာဆီယံ ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ဆက္လက္စဥ္းစားဆံုးျဖတ္ သြားမယ္လို႕ပဲထည့္ သြင္းေျပာၾကားသြားပါတယ္။
အမွန္ကေတာ့ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ အလွည့္က်ဥကၠဌ တာ၀န္ယူမဲ့ႏိုင္ငံက လာအိုႏိုင္ငံပါ။ လာအိုဟာ အလွည့္က် ဥကၠဌတာ၀န္ယူဖို႔ အဆင္သင့္ မျဖစ္ေသးတာရယ္ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာအစိုးရသစ္ေပၚလာၿပီမို႔ အလွည့္က်ဥကၠဌတာ၀န္ယူေရးအတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ အရပ္၀တ္လဲထားတဲ့ အစိုးရသစ္ ႏိုင္ငံျခား၀န္ႀကီး ၀ဏၰေမာင္လြင္က ၿပီးခဲ့တဲ့ ဘန္ေကာက္ၿမဳိ႕မွာက်င္းပခဲ့တဲ့ အာဆီယံႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး အစည္းအေ၀းမွာ ေလွ်ာက္ထားခဲ့တာပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံအစိုးရဟာၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၀၆ ႏွစ္္ကတည္းက အလွည့္က်တာ၀န္ယူရမဲ့ႏိုင္ငံပါ။ ဒါေပမဲ့ လူ႔အခြင့္ေရးခ်ဳိး ေဖါက္မႈေတြ၊ ဒီပဲယင္း လူသတ္မႈွက်ဴးလြန္းခဲ့တာေတြ၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အပါအ၀င္ ယံုၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားခဲ့သူ ေခါင္းေဆာင္မ်ားစြာ ဖမ္းဆီီးေထာင္ခ်ခဲ့တာေတြေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ ျပည္တြင္းဖိအားေပးကန္႔ကြက္မႈေၾကာင့္ အလွည့္ေက်ာ္ၿပီး ဖီ္လစ္ပိုင္ ႏိုင္ငံကို လႊြဲေပးလိုက္တာပါ။
အခုတဖန္ သမၼတသစ္ ဦးသိန္းစိန္ဦးေဆာင္ေနတဲ့ ျမန္မာအရပ္၀တ္လဲထားတဲ့ အစုိးရသစ္ဟာ ၂၀၁၄ ႏွစ္္မွာ အလွည့္က်ဥကၠဌလုပ္ပါရ ေစလို႔ အသံလည္းထြက္ေရာ ျပည္တြင္းျပည္ပက ၀ိုင္းကန္႔ကြက္လိုက္တာ ႂကြက္ႂကြက္ကိုုညံေနတာပါပဲခင္ဗ်ာ။ အာဆီယံအလွည့္က်ဥကၠဌ ျမန္မာကိုမေပးဘို႔ အေမရိကန္အေျခစိုက္ လူ႔အခြင့္ေရးေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႕ (Human Rights Watch) က အာဆီယံေခါင္းေဆာင္ေတြ ကိုတိုက္တြန္းခဲ့သလို၊ အာရွေရးရာ ဒုတိယညြန္ၾကားေရးမွဴး (Elain Pearson) ကလည္း ဥကၠဌေပးရင္ အာဆီယံအဖြဲ႕ဟာ ႏိုင္ငံတကာ အလယ္မွာ ဟာသျပက္လံုးတစ္ခုျဖစ္သြားလိမ့္မယ္။ ေဒသတစ္ခုုလံုး စိတ္ပ်က္စရာလုပ္ရပ္ျဖစ္သြားမယ့္အျပင္ ဂုဏ္သိကၡာအဆင့္နိမ့္ သြားေအာင္ ခြင့္ျပဳရာေရာက္သြားမွာမို႔ အာဆီယံေခါင္းေဆာင္ေတြအေနနဲ႔ ျပန္လည္စဥ္းစားဆံုးျဖတ္ဖို႔ သတိေပးလိုက္ပါတယ္။ ႏုိင္ငံတ ကာဒီမိုကေရစီနဲ႔လူ႕အခြင့္ေရး လႈပ္ရွားေနတဲ့အဖြဲ႕ေတြကလည္း “ငခံုးမတစ္ေကာင္ေၾကာင့္ တစ္ေလွလံုး ပုပ္သြားမဲ့” ျဖစ္ရပ္မ႔ို ျမန္မာက္ို အလွည့္က်ဥကၠဌမေပးဖို႔ ၀ိုင္းကန္႔ကြက္ခဲ့ၾကပါတယ္ဗ်ာ။
ဘန္ေကာက္အေျခစိုက္ The Nation သတင္းစာ အယ္ဒီတာ “စူပါလတ္ကန္ခ်နာကြန္ဒီ” ကလည္း ၂၀၁၄ ခုႏွစ္က်ရင္ အလွည့္က် ဥကၠဌအျဖစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံကိုေပးလိုက္ရင္ အာဆီယံနဲ႔ဥေရာပၾကား စီးပြားေရးပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ အရွိန္ရစျပဳတဲ့အခုလိုအခ်ိန္မ်ဳိးမွာ ျမန္မာ ႏိုင္ငံေၾကာင့္ဥေရာပနဲ႔ အာဆီယံႏိုင္ငံေတြရဲ႕စီးပြားေရး၊ ကုန္သြယ္ေရးေတြကို မေနွာင့္ေႏွးေစသင့္ေၾကာင္း ေျပာၾကားသြားပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ အာဆီယံ အေမရိကန္ ပူးေပါငး္ေဆာင္ရြက္မႈကို ျမန္မာႏိုင္ငံေၾကာင့္ ရပ္တန္႔သြားမွာကို အာဆီယံျပည္သူအမ်ားစုက စိုးရိမ္ေနပါတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္ ခင္ဗ်ား။
ဒါေပမဲ့ အာဆီယံ (၁၀) ႏိုင္ငံအနက္ လာအို၊ ထိုင္း၊ ကေမာၻဒီးယား၊ မေလးရွား၊ စကၤာပူ၊ ဗီယက္နမ္ ၊ဘ႐ူႏိုင္း စတဲ့ႏိုင္ငံေတြဟာ ႏိုင္ငံတကာ ဒီမိုကေရစီစံႏႈန္းေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးဂုဏ္သိကၡာ သိပ္ရွိလွတာမဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင္႔ ျမန္မာအာဆီယံ အလွည့္က်ဥကၠဌအျဖစ္ တာ၀န္ထမ္း ေဆာင္ႏိုင္ေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ႏိုင္ငံတကာဖိအားေတြေၾကာင့္ ခနခ်ဳိထားလိုက္ၿပီး၂၀၁၄ က်ရင္ေပးလို္က္မွာအေသအခ်ာပါပဲ။
အခုေတာင္မွ အလွည့္က်ဥကၠဌတာ၀န္ယူေနတဲ့ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး မာတီနာတာလီဂါ၀ါက သတင္းစာဆရာေတြကို ျမန္ မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ၂၀၁၄ ႏွစ္္မွာ အာဆီယံအလွည့္က် ဥကၠဌျဖစ္ေရးဆႏၵအတြက္ မည္သည့္အေၾကာင္းအရာမ်ားက ေစ့ေဆာ္တိုက္တြန္းေန သည္ကို ပိုမိုသိရွိေအာင္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို သူမၾကာခင္သြားေရာက္၍ ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ညိႇႏိုင္းမွာျဖစ္ေၾကာင္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံတို႔ ရင္းႏွီးျမႇပ္ႏွံမႈဟာ အခု အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္း ၂၄၀ ေက်ာ္ရွိၿပီး ၂၀၁၅ ခုမွာ အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္း ၅၀၀ အထိ တိုးတတ္လာရန္ သေဘာတူထားတာမို႔ ျမန္မာအစိုးရက္ို ပစ္ပစ္ခါခါမလုပ္ႏိုင္ေၾကာင္း ရွင္းလင္းေျပာၾကားသြားပါတယ္ဗ်ာ။
ဒီေနရာမွာ အလ်င္းသင့္တုန္း အာဆီယံအေၾကာင္း နဲနဲေျပာျပခ်င္ပါတယ္။ အာဆီယံအသင္းဆိုတာ အျပည္႔အစံုေျပာျပရရင္ Association Of The South East Asia Nations အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံမ်ားအသင္းျဖစ္ပါတယ္။ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံေတြထဲက ထိုင္း၊ အင္ဒိုနီးရွား၊ မေလးရွား၊ ဖိလစ္ပိုင္နဲ႔ စကၤာပူ ႏိုင္ငံ (၅) ႏိုင္ငံကစၿပီး ၁၉၆၇ ႏွစ္္၊ ၾသဂုတ္လ ၈ ရက္ေန႔မွာ စတင္ဖြဲ႕စည္းခဲ့တာပါ။ ေဒသတြင္းလံုျခံဳေရး၊ စီးပြား ေရး၊ ဆက္သြယ္မႈတိုးတတ္ျမင္မားေရးနဲ႔ ႏိုင္ငံေတြအၾကား ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးေတြအတြက္ မူလကရည္ရြယ္ဖြဲ႕စည္းခဲ့တဲ့ အာဆီယံ အဖြဲ႕ထဲကို ၁၉၈၄ ခုႏွစ္ ဘ႐ူႏိုင္းနို္င္ငံ၊ ၁၉၉၅ မွာ ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံ၊ ၁၉၉၇ မွာ ျမန္မာနဲ႔ လာအိုႏိုင္ငံ ၁၉၉၉ မွာ ကေမာၻဒီးယားႏိုင္ငံတို႔ဟာ အဖြဲ႕၀င္အျဖစ္ အသီးသီး၀င္ေရာက္ခဲ့လို႔ အခုလက္ရွိအခ်ိန္မွာ အေရွ႕ေတာင္အာရွ (၁၀) ႏိုင္ငံ ဖြဲ႔စည္းထားတဲ့ အဖြဲ႔အစည္း ျဖစ္လာပါၿပီ။
အာဆီယံအသင္းကိုထူေထာင္ခဲ့တဲ့ စစခ်င္း ၁၀ ႏွစ္မွာေတာ့ အဖြဲ႔ကိုဘယ္လိုထူေထာင္ၾကမလဲလို႔ ဆိုတာရယ္ အာဆီယံေဒသအတြင္းမွာရွိတဲ့ န္ိုင္ငံေတြအၾကား မိတ္ေဆြအျဖစ္ ရင္းႏွွီးမႈကို ဘယ္လိုတည္ေဆာက္ၾကမလဲဆိုတာေတြကိုပဲ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၇၆ မွာ အတည္ျပဳႏိုင္ခဲ့တဲ့ Treaty Of Amity and Cooperation in Southeast (TAC) က်မွ အာဆီယံအဖြဲ႔ရဲ႕ အေျခခံမူ၀ါဒမ်ားကို ခ်မွတ္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္ ၊ ၁၉၉၈ မွ၂၀၀၇ ေတြထဲမွာ ေတာ့ အာဆီယံ အသင္းၾကီးဟာ ယခင္ကမရွိခဲ့တဲ့ ဦးတည္ခ်က္ေတြ Vision 2015 တို႔ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံုအသစ္ Asean Charter တို႕လိုခ်မွတ္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္ ၊၂၀၀၉ ႏွစ္္ပိုင္းမွေတာ့ လူ႕အခြင့္အေရးနဲ႔ ပက္သက္ၿပီး အရင္ကမရွိခဲ့တဲ့ အာဆီယံအစိုးရမ်ားဆိုင္ရာ လူ႕အခြင့္ အေရးေကာ္မရွင္တို႔က္ို ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ အာဆီယံအမ်ိဳးသမီးမ်ားနဲ႔ ကေလးမ်ားအခြင့္အေရးကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရး ေကာ္မ ရွင္တုိ႔ကို ဖြဲ႕စည္းထူေထာင္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။
ႏိုင္ငံေရးသမိုင္းကိုၾကည့္မယ္ဆိုရင္ အာဏာရွင္ စစ္အစိုးရႏိုင္ငံမ်ား တပါတီစနစ္ကိုက်င့္သံုးအုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ ႏိုင္ငံမ်ိဳးေတြ၊ ဒီမိုကေရစီ က်င့္သံုး တဲ့ႏိုင္ငံမ်ိဳးေတြ ရွိေနပါတယ္။ စီးပြားေရးပိုင္းမွာဆိုရင္ စီးပြားေရးအဆင့္အတန္းနဲ႔ လူေနမႈအဆင့္အတန္းျမင့္တဲ့ႏိုင္ငံေတြမွာ ကြာဟမႈေတြ ရွိေနပါတယ္။ ဘာသာေရး၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ စာေပေပ်ာက္ခဲ့တာေတြဟာလဲ အာဆီယံ (၁၀) ႏိုင္ငံၾကားမွာ အမ်ိဳးမ်ိဳးအဖံုံုဖံုရွိတာလဲ ေတြ႕ရပါ တယ္ဗ်ာ။
ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ႏိုင္ငံေရး သမားေတြ နိိုင္ငံေရးေလ့လာသံုးသပ္သူေတြ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀ိုင္းက သေဘာမတူ ကန္႔ကြက္ေနတဲ့ၾကားက ၁၉၉၇ ႏွစ္္မွာ ၀င္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။
အတိုက္အခံအုပ္စုေတြ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀ိုင္းေတြကေန ျမန္မာႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာျဖစ္ထြန္းတိုးတတ္မႈေတြဟာ တဖက္ပိတ္အေနအ ထားမွာျဖစ္ေနၿပီး စီးပြားေရးအေနအထားကလဲ အင္မတန္ဆိုးရြားေနတာရယ္၊ ေနာက္ၿပီး လူမႈေရးဆိုင္ရာမတည္ၿငိမ္မႈဟာလဲ တင္းမာ ျပင္း ထန္တဲ့အေနအထားမွာ ရွိေနတယ္ဆိုတာကိုေထာက္ျပၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ အာဆီယံအသင္းႀကၤီးထဲကို ၀င္ေရာက္မႈကိုသေဘာမတူ ဆန္႔က်င္မႈေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္ခင္ဗ်ား။
ဒါေပမဲ့…စစ္အစိုးရကေတာ့ ႏိုင္ငံရဲ႕သဘာ၀အရင္းအျမစ္ေတြကို စြမ္းအင္ငတ္မြတ္ေနတဲ့ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြနဲ႔ အလဲအလွယ္လုပ္ၿပီးေတာ့ အာဆီယံအသင္းႀကီးထဲ ၀င္ေရာက္ႏိုင္ခြင့္ကို သေဘာမတူကန္႔ကြက္ေနတဲ့ၾကားကပဲ ေအာင္ျမင္စြာလုပ္ေဆာင္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံကို အာဆီယံအသင္းႀကီးထဲ လက္ခံႏိုင္ေရးမွာ ဒိထက္ပိုၿပီး အခရာက်တာရွိေနပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ပထ၀ီ အေနအထားအရ တည္ရွိေနမႈေတြနဲ႔ ေပါႂကြယ္လြန္းလွတဲ့ သဘာ၀အရင္းအျမစ္ေတြက အာဆီယံေခါင္းေဆာင္ေတြကို မ်က္စိက်လာ ေစတာပဲျဖစ္ပါတယ္။ အာဆီယံေခါင္းေဆာင္ေတြအေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လူအခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ၊ ကိုယ္က်ိဳးရွာ ျခစားမႈေတြ၊ ကေလးစစ္သားကိစၥ၊ လူကုန္ကူးမႈ ၊ ေအ့စ္ေရာဂါ၊ မူးယစ္ေဆး၀ါးကိစၥ၊ လူထုေထာက္ခံမႈ မရရွိမႈေတြ ႏိုင္ငံေရးအၾကပ္အတည္း စတဲ့ကိစၥ ေတြကို မသိတာမဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့လည္း အထက္ပါအေနအထားက ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အာဆီယံအသင္း၀င္ျဖစ္လာေရးမွာ အဓိကတြန္း အားျဖစ္ေစခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး အာဆီယံႏိုင္ငံအမ်ားစုဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ဘူးစို႔ ပုလင္းစို႔တူသလို လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈနဲ႔ ဒီမိုကေရစီ စံနႈန္းေတြ ႏိုင္္ငံေရးဂုဏ္သိကၡာေတြ တျပားသားမွမရွိတဲ့ ႏိုင္ငံေတြကမ်ားေလေတာ့ ျမန္မာ့ကိစၥကို ႏွာေစးေနၾကတာပါ။
ၿပီးေတာ့ လာမဲ့ ၂၀၁၅ ႏွစ္္မွာ အာဆီယံအသင္းဟာ (၁) ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ လုံျခံဳေရးေဒါက္တိုင္၊ (၂) စီးပြားေရးေဒါက္တိုင္၊ (၃) လူမႈ ယဥ္ေက်း မႈေဒါက္တိုင္တို႔ကို အေျချပဳၿပီး လုပ္ေဆာင္ရမယ္လို႔ ရည္မွန္းထားပါတယ္။
အဲဒီေဒါက္တိုင္ ၃ တိုင္ဟာ အျပန္အလွန္အမွီျပဳေနၿပီး တည္တံ့ခိုင္ျမဲတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ တည္ၿငိမ္ေရးနဲ႔ အတူခြဲေ၀ခံစားတဲ့ သာယာ၀ေျပာ ေရးေတြ ထြန္းကားလာေအာင္လုပ္ေဆာင္ရမယ္လု္ို႔ ဆိုထားပါတယ္။
ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ လံုျခံဳေရးေဒါက္တိုင္ဆိုတာကေတာ့ ေဒသေတြၾကား မတူညီမႈေတြကုိ ေျဖရွင္းဖို႕အတြက္ ရည္ရြယ္ပါတယ္။ ဥပေဒစိုးမိုးမႈကို အေျခခံဖို႔၊ နိင္ငံေရးဖံြ႔ၿဖဳိးတိုးတတ္္ဖို႔ စံသတ္မွတ္ခ်က္ေတြကို ေဖာ္ထုတ္ေကာင္းမြန္ဖို႔ ႏိုင္ငံေရးေတြအၾကား ပဋိပကၡေတြကို တားဆီးဖို႔ ပဋိပကၡေတြအၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတည္ေဆာက္ဖို႔ အၾကမ္းဖက္မႈေတြက တိုက္ဖ်က္ဖို႔နဲ႔ ေဒသတြင္းယႏၱယားေတြ တည္ေဆာက္ဖို႔ စတဲ့လုပ္ငန္း ေတြ ရွိေနပါေသးတယ္။ မူ၀ါဒကေတာ့ ျပည္တြင္းေရး ၀င္ေရာက္မစြက္ဖက္ေရး၊ ႏိုင္ငံနဲ႔ ေဒသအလိုက္ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရးနဲ႔ ႏိုင္ငံေတြရဲ့ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကိုေလးစားေရးတို႔ျဖစ္ပါတယ္။
စီးပြားေရးေဒါက္တိုင္ဆိုတာကေတာ့ ကုန္ပစၥည္းေတြ ၀န္ေဆာင္မႈေတြ၊ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈေတြ၊ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ စီးဆင္းႏိုင္ၿပီး ေငြေၾကး လည္ပတ္မႈေတြ ပုိမိုေကာင္းမြန္တဲ့ စီးပြားေရးပိုမိုတိုးတက္ၿပီး ဆင္းရဲမြဲေတြမႈေတြကို ေလ်ာ့ခ်ႏိုင္တဲ့ တည္ၿငိမ္ေသာ၊ သာယာ၀ေျပာေသာ၊ ယွဥ္ၿပိဳင္မႈျမင့္မားေသာ အာဆီယံေဒသျဖစ္ေအာင္လုပ္ဖို႔ လုပ္ငန္းေတြရွိေနပါတယ္။ ေစ်းကြက္တခုထဲျဖစ္ေရး ထုပ္လုပ္မႈကိုအေျခခံေရး၊ ကမာၻ႔စီးပြားေရးစနစ္က္ုိ ၀င္ေရာက္ႏိုင္ေရးေတြက ဒီေနရာမွာပါ ၀င္ေနပါတယ္။
လ႔ူမႈယဥ္ေက်းမႈေဒါက္တိုင္ဆိုတာကေတာ့ တဦးနဲ႔တဦး ခ်စ္ခင္ဂ႐ုစိုက္တဲ့ မိသားစုအသိုင္းအ၀ိုင္းကို ထူေထာင္ၿပီးေဒသတခုလံုးကို ကိုယ္ စားျပဳတဲ့ ၀ိေသသမ်ိဳးျဖစ္လာေစဖို႔၊ ေက်းလက္နဲ႔ အခြင့္အလမ္းမရရွိတဲ့သူေတြရဲ႕ ဘ၀ျမင့္မားလာေအာင္ရည္ရြယ္တဲ့ လူမႈတိုးတက္ ဖြံ႕ၿဖိဳး ေရးအတြက္ အဓိကထားၿပီး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖို႔ အမ်ဳိးသမီး၊ လူငယ္၊ ရပ္ရြာပတ္၀န္းက်င္ စတဲ့ လူတန္္းစားအားလံုး တက္ႂကြစြာပါ၀င္ လာေစဖို႔ စတဲ့လုပ္ငန္းေတြရွိပါတယ္။ လူသားအရင္းအျမစ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတတ္ေရးႏွင့္ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရး၊ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိမ္း သိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရးေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။ အမ်ားဆံုးသက္ဆိုင္တဲ့အေၾကာင္းေတြကေတာ့ ဆင္းရဲမြဲေတမႈ၊ က်န္းမာေရး၊ သဘာ၀ေဘးဒဏ္ ပညာေရး၊ အစားအစာ၊ လံုျခံဳေရး၊ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္၊ ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမား၊ လူကုန္ကူးခံရမႈ၊ အမ်ဳိးသမီးႏွင့္ ကေလးဆို္င္ရာ အခြင္႔အေရးမ်ား က်ားဥပေဒစိုးမိုးေရး သိပံၸပညာနဲ႔ နည္းပညာပိုင္းေတြျဖစ္ပါတယ္ဗ်ာ။
ဒါေပမဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့အေနအထားကိုၾကည့္ရင္ အစိုးရသစ္ေပၚထြန္းလာၿပီးျဖစ္ေသာ္လည္း ယေန႔ ေဒၚေအာင္စုၾကည္ကုိ ျပန္လည္လြတ္ေပး တယ္ဆိုေပမဲ့ ယႏွစ္္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ေမလအထိ ယံုၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားသူ စုစုေပါင္း ၂၂၀၀ ေက်ာ္ ဆက္လက္ဖမ္းဆီးထားသလို အက်ဥ္းေထာင္မ်ားထဲမွာ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားကို ဖိႏွိပ္ညႇင္းပမ္းခံရမႈအဖံုဖံု ခံေနရသလို၊ မိသားစုနဲ႔ေ၀းကြာရာ နယ္စြန္နယ္ဖ်ားေဒသ အက်ဥ္းေထာင္ေတြကို အပို႔ခံေနရပါတယ္။ မူးယစ္ေဆး၀ါးေရာင္း၀ယ္မႈ၊ ကေလးစစ္သား၊ လူကုန္ကူးစစ္သား၊ လူကုန္ကူးမႈ၊ လံုျခံဳေရးကို အၾကာင္းျပ၍ လူအခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္ခံရမႈ၊ အတင္းေျပာင္းေရႊ႕ခံရမႈ၊ လယ္သမားမ်ား၏ ကိုယ္ပိုင္လယ္ေျမမ်ား မတရားအသိမ္းခံရမႈ အမႈခိုင္လံုမႈမရွိပဲ မတရားဖမ္းဆီးညႇင္းပမ္းႏွိပ္စက္မႈ စတဲ့အေရးကိစၥေတြကို သမၼတသစ္နဲ႔ အစိုးရအဖြဲ႕၀င္မ်ား ဘာတခုမွလုပ္ေဆာင္မႈ မရွိ ေသးပါဘူး။
သမၼတသစ္ ဦးသိန္းစိန္ကိုေလ့လာၾကည့္ရင္ ၁၉၄၅ ႏွစ္္ ဧၿပီလ ၂၀ ရက္ေန႔ ေသာၾကာေန႔မွာေမြးဖြားခဲ့ၿပီး ၁၉၆၈ ခုႏွစ္၊ ေမၿမိဳ႕စစ္တကၠသိုလ္ အပတ္စဥ္ ၉ က ေက်ာင္းဆင္းခဲ့သူျဖစ္ပါတယ္။ သူဟာ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္အထိ စစ္အာဏာရွင္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးသန္းေရႊ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ျဖစ္ခဲ့စဥ္က သူ႔ေအာက္မွာထမ္းရြက္ခဲ့တဲ့ စစ္ဦးစီးဗိုလိမွဴးႀကီးျဖစ္ပါတယ္။ ေရွ႕တန္းစစ္မ်က္ႏွာ မယ္မယ္ရရ ဘာတိုက္ပြဲမွ မတိုက္ဖူး သလို ဦးသန္းေရႊ လက္သပ္ေမြးထားတဲ့လူယံုပါ။ ၁၉၉၆ မွ ၂၀၀၁ ႏွစ္္ ေရႊႀတိဂံစစ္တိုင္းနဲ႔ အေရွ႕ပိုင္းတိုင္း စစ္ဌာနခ်ဳပ္ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ အဆင့္နဲ႔ တိုင္းမွဴးတာ၀န္ယူခဲ့သူပါ။ ေနာက္ ဦးသန္းေရႊအမိန္႔နဲ႔ စစ္႐ုံးခ်ဳပ္ကိုေခၚယူၿပီး ၂၀၀၁ ခုႏွစ္ စစ္ေထာက္ခ်ဳပ္ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ အ့ဲဒီေနာက္ ၂၀၀၄ ေအာက္တိုဘာလ ၁၉ ရက္ေန႔၊ နအဖအတြင္းေရးမွဴး (၁) ရာထူးရခဲ့ၿပီး ၈ ႏွစ္ၾကာရပ္ဆိုင္းထားတဲ့ အမ်ဳိးသားညီလာခံကို ျပန္လည္ ဦးစီးက်င္းပခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္စိုး၀င္းေသဆံုးၿပီး ၂၀၀၇ ႏွစ္္၊ ေအာက္တိုဘာလ ၁၄ ရက္ေန႔မွာ စစ္အစိုးရ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ အျဖစ္ခန္႔အပ္ခံရပါတယ္။ အဲဒီေနာက္၂၀၁၀ ႏုိ၀င္ဘာလ ၇ ရက္ေန႔မွာ အတုအေယာင္ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပၿပီးေနာက္ အလိုအေလ်ာက္ ဘယ္သူကမွမေရြးခ်ယ္ပဲ သမၼတျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္ဗ်ာ။
ဒါ့ေၾကာင့္ သူ႔သက္တမ္းတေလ်ာက္မွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံေရးအေရးအခင္းမ်ားမွာ တာ၀န္အရွိဆံုးပုဂၢိဳလ္ျဖစ္သလို ၂၀၀၃ ေမလ ၃၀ ရက္ ေန႔ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ဒီပဲယင္းလူသတ္မႈ၊ ၂၀၀၇ ေရႊ၀ါေရာင္ေတာ္လွန္ေရး အေရးအခင္းေတြမွာ သံဃာေတာ္မ်ားသတ္ျဖတ္ခံရမႈ၊ မတရားဖမ္းဆီး ညႇင္းပမ္းႏွိပ္စက္ခံရမႈေတြမွာ အဓိကတာ၀န္အရွိဆံုးပုဂၢဳိလ္မွာ ဦးသိန္းစိန္ပဲျဖစ္ပါတယ္၊။
အာဆီယံ အလွည့္က်ဥကၠဌဟာ Asean Reginal Forum ေခၚ အာဆီယံေဒသတြင္း ေဆြးေႏြးပြဲေတြရဲ႕ ဥကၠဌတာ၀န္ကိုလည္း ယူရမဲ့ သူျဖစ္တာမို႔ ႏိုင္ငံေရး၊ လူမႈေရး ဂုဏ္သိကၡာတျပားသားမွမရွိတဲ့ လက္ရွိ ျမန္မာသမၼတသစ္ကို အာဆီယံအလွည့္က်ဥကၠဌတာ၀န္ ေပး အပ္မယ္ဆိုရင္ အာဆီယံခ်ာတာမွာ ေဖၚျပထားထားတဲ့ အေျခခံလြတ္လပ္ခြင့္မ်ားကိုေလးစားရန္ လူ႔အခြင့္အေရးမ်ားကို ကာကြယ္ျမႇင့္ တင္ရန္ လူမႈတရားမ်ွတမႈကို တိုးျမွင့္ရန္ႏိုင္ငံတကာဥပေဒမ်ားနွင့္ လူသားခ်င္းစာနာသည့္ ဥပေဒမ်ားေလးစားရန္ စတဲ့မူ၀ါဒမ်ားကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနတဲ့ အာဆီယံအတြက္ေတာ့ ေခါင္းခဲစရာပါပဲ။ သို႔ကလိုအခ်ိန္အတြင္းမွာပဲ သမၼတဦးသိန္းစိန္အစိုးရသစ္က ႏိုင္ငံ တကာဖိအားေတြ ေလ်ာ့ခ်ေရးအတြက္ ၂၀၁၁ ၾသဂုတ္လ ၁၉ ရက္ေန႔မွာ ေဒၚေအာင္စုၾကည္ကို သမၼတဦးသိန္းစိန္က သမၼတအိမ္ေတာ္ ႐ုံးခန္းမွာ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရးကိုယ္စားလွယ္ ေသာမက္စ္ကင္တားနားကိုလဲ ျမန္မာႏိုင္ငံကို လာ ေရာက္ခြင့္ေပးခဲ့သလို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔လည္း ေတြ႕ဆံုခြင့္ေပးခဲ့ပါတယ္၊။
သို႔ေပမယ့္ ထိုင္း ၊စကၤာပူ၊ မေလးရွား၊ ႏိုင္ငံေတြက ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္က္ု ႀကိဳက္သည္ျဖစ္ေစ၊ မႀကိဳက္သည္ျဖစ္ေစ ေရြးေကာက္ပြဲ ရလဒ္ ကို လက္ခံမယ္။ ေျမာက္ကိုရီးယား ေတာင္ကိုရီးယား၊ အိႏၵိယ၊ တ႐ုတ္၊ စတဲ့ ႏိုင္ငံေတြကလည္း ျမန္မာ့သယံဇာတေတြကို မ်က္စျပစ္ေနတဲ့ အတြက္ အရပ္၀တ္လဲထားတဲ့ စစ္အာဏာရွင္သမၼတသစ္ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရအဖြဲ႕ကို ဆက္လက္ေထာက္ခံေနမွာ မလြဲမို႔ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ အာဆီယံအဖြဲ႕ႀကီးရဲ႕ အလွည့္က်ဥကၠဌျဖစ္လာေရးမွာ အေသအခ်ာျဖစ္ပါေၾကာင္း သံုးသပ္တင္ျပလိုက္ပါသည္ခင္ဗ်ား။
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
