>
မစ္ရွီဂန္က ေပးတဲ့စာ(၅၈)
ေအာင္ေ၀း
မတ္ ၁၃၊ ၂၀၁၁
ေအာင္ေ၀း
မတ္ ၁၃၊ ၂၀၁၁
(photo: Pan-African News Wire)
“—-Earthquake ကို ေျမငလ်င္လုိ႔ ဘာသာျပန္ရင္၊ Youth-quake ကိုေတာ့ လူငယ္ငလ်င္လုိ႔ အၾကမ္းဖ်င္း ဘာသာျပန္ရမွာပဲ—-”
မိတ္ေဆြႀကီးကိုေဒါင္း-
က်န္းခ့ံသာလုိ႔ မာၾကပါစဗ်ာ။ ဒီရက္ေတြထဲမွာ အထူးသျဖင့္ အီဂ်စ္ ေတာ္လွန္ေရးကို ဦးေဆာင္ခဲ့ၾကတဲ့ လူငယ္ေတြရဲ႕ အခန္းက႑ကို သတိျပဳမိ၊ အားရ ေက်နပ္ေနခဲ့မိပါတယ္။ အီဂ်စ္ ျပည္သူေတြရဲ႕ ဒီ သမၼတဟိုစနီမူဘာရက္ ျဖဳတ္ခ်ေရးတိုက္ပြဲမွာ၊ အီဂ်စ္တပ္မေတာ္က အီဂ်စ္ ျပည္သူေတြဘက္က ရပ္တည္ခဲ့တာကေတာ့ တပိုင္းေပါ့ဗ်ာ။
အခုလို အီဂ်စ္ႏိုင္ငံမွာ ႏွစ္ေပါင္း(၃၀)ၾကာ အုပ္ခ်ဳပ္လာတဲ့ သမၼတ မူဘာရက္ အစိုးရ ျပဳတ္က်သြားတာဟာ အေျခခံ၊ အရင္းခံ အက်ဆုံးက အီဂ်စ္တပ္မေတာ္ မဟုတ္ပါဘူး။ အေျခခံ၊ အရင္းခံအက်ဆုံးက အဲဒီ မူဘာရက္ ျဖဳတ္ခ်ေရး တိုက္ပြဲကို ေဖာ္ေဆာင္ခဲ့ၾကတဲ့ အီဂ်စ္လူငယ္ေတြပါပဲ။
ကိုေဒါင္းႀကီး – အားလုံး သိၾကတဲ့အတိုင္း အာဖရိကမွာ လူထုေတာ္လွန္ေရးေတြဟာ တေနရာနဲ႔ တေနရာ၊ ေတာမီးေလာင္သလိုပဲ အလ်င္အျမန္ ကူးစက္ ေရာက္ရွိသြားခဲ့တာပါ။ ပထမဆုံးက တူနီးရွားႏိုင္ငံက စခဲ့တဲ့ စံပယ္ေရာင္ ေတာ္လွန္ေရးေပါ့ဗ်ာ။ အဲ ဒီစံပယ္ေရာင္ ေတာ္လွန္ေရးကေန မီးကူးစက္သြားလိုက္တာ အီဂ်စ္၊ ယီမင္၊ အယ္လ္ဂ်ီးရီးယား စတဲ့ ႏိုင္ငံေတြ အထိပဲ ဆိုပါေတာ့ဗ်ာ။
ကိုေဒါင္းေရ – အာဖရိက ဒီမိုကေရစီ ေတာ္လွန္ေရးေတြက ဒီေလာက္နဲ႔ ရပ္ေနတာ မဟုတ္ဘူး။ အခုဆိုရင္ ေဂ်ာ္ဒန္တုိ႔၊ ဘာရိန္းတုိ႔၊ လစ္ဗ်ားတုိ႔၊ အီရန္တုိ႔အထိ ကူးစက္သြားၿပီ။ အာဖရိကတလႊားနဲ႔ အေနာက္အာရွ တ၀န္းမွာ လူထုေတြ အုံၾကြေနၾကၿပီ။
အီဂ်စ္ေတာ္လွန္ေရး ေအာင္ပြဲ ခံခဲ့တာနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔၊ အေမရိကန္ သမၼတ ဘားရက္ အိုဘားမားက မိန္႔ခြန္းတရပ္ ေျပာၾကားခဲ့ရာမွာ ဒီေတာ္လွန္ေရးကို ဦးေဆာင္ခဲ့ၾကတဲ့ အီဂ်စ္ လူငယ္ေတြကို အထူး ဂုဏ္ျပဳေျပာၾကားသြားခဲ့တာ က်ေနာ္ သတိျပဳခဲ့မိတယ္။
ေဖေဖာ္၀ါရီလအတြင္းက ထုတ္ေ၀ခဲ့တဲ့ Newsweek မဂၢဇင္းႀကီးမွာ၊ အာဖရိကမွာ ကူးစက္ခဲ့တဲ့ လူထု ဆႏၵျပပြဲေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ေဆာင္းပါးကို မ်က္ႏွာဖုံး တင္ထားရာမွာ ေ၀ါဟာရ အသစ္ တလုံး က်ေနာ္ သတိျပဳခဲ့မိတာ ရွိပါေသးတယ္။
ဒီေ၀ါဟာရကေတာ့ Youthquake ဆိုတဲ့ ေ၀ါဟာရပါပဲ။ Y-O-U-T-H-Q-U-A-K-E ။ Earthquake မဟုတ္ဘူး ကိုေဒါင္းေရ။ Earthquake ကို ေျမငလ်င္လုိ႔ ဘာသာျပန္ရင္၊ Youth-quake ကိုေတာ့ လူငယ္ငလ်င္လုိ႔ အၾကမ္းဖ်င္း ဘာသာျပန္ရမွာပဲ။ ဒီ Newsweek မဂၢဇင္း၊ မ်က္ႏွာဖုံး ေဆာင္းပါးမွာ အဲ ဒီလူငယ္ငလ်င္ႀကီးက အာဖရိကကို လွဳပ္ခတ္သြားၿပီလုိ႔ ေရးထားတာပါ။
ကိုေဒါင္းေရ – အီဂ်စ္ကိုပဲ ၾကည့္မယ္ ဆိုရင္ေတာ့၊ အီဂ်စ္ လူထု ေတာ္လွန္ေရးကို ဦးေဆာင္သြားတဲ့ လူငယ္ေတြ ဆိုတာက ဧၿပီ(၆)ရက္ လူငယ္လွဳပ္ရွားမွဳအဖဲြ႔ပါပဲ တဲ့။ ဒီအဖဲြ႔က လူငယ္ေတြဟာ အခုအီဂ်စ္ေတာ္လွန္ေရးမွာ အဓိက စည္းရံုးလွဳံ႕ေဆာ္သူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီ ဧၿပီ(၆)ရက္ လူငယ္ လွဳပ္ရွားမွဳ အဖဲြ႔ရဲ႕ သက္တမ္းကေတာ့ ဘာမွ သိပ္ၿပီး မၾကာလွေသးပါဘူး ကိုေဒါင္း။ သူတုိ႔အဖဲြ႔ကို လြန္ခဲ့တဲ့(၃)ႏွစ္ ၂၀၀၈ခုႏွစ္၊ ဧၿပီလ(၆)ရက္ေန႔မွာ၊ ဒီမိုကေရစီ လူထုဆႏၵျပပြဲေတြ ေဖာ္ေဆာင္ဖုိ႔ စတင္ ဖဲြ႔စည္းခဲ့တာလုိ႔ ဆိုပါတယ္။
သူတုိ႔ အဖဲြ႔ရဲ႕ ထူးျခားခ်က္၊ တနည္းအားျဖင့္ အားသာခ်က္လုိ႔လည္း ဆိုႏိုင္တာက သူတို႔ ဧၿပီ(၆)ရက္ လူငယ္ လွဳပ္ရွားမွဳ အဖဲြ႔ ဖဲြ႔စည္းၿပီး ေနာက္ပိုင္း(၃)ႏွစ္တာ အတြင္းမွာ၊ သူတုိ႔ဟာ Facebook တုိ႔၊ Twitter တုိ႔လို လူမွဳကြန္ရက္ေတြကို အဓိက အသုံးျပဳၿပီး လူထုၾကားကို ထိုးေဖာက္ စည္းရံုးခဲ့ၾကတဲ့အခ်က္ပါပဲ။
ဒါေတြ ထားလိုက္ေတာ့။ အခု သူတုိ႔ႏိုင္ငံမွာ သူတုိ႔မလိုလားတဲ့ သမၼတနဲ႔ အစိုးရ ျပဳတ္က်သြားၿပီ။ အခု သူတုိ႔ လိုလားေတာင့္တတဲ့ ျပည္သူ႔အစိုးရသစ္ ေပၚထြန္းလာဖုိ႔ပဲ က်န္ေတာ့တယ္။ သူတုိ႔ေအာင္ပြဲအတြက္ ရိုးရိုးသားသား မုဒိတာပြားမိပါတယ္ဗ်ာ။
ကိုေဒါင္းေရ၊ အာဖရိက အာဏာရွင္တခ်ဳိ႕ရဲ႕ သရဖူေတြကေတာ့ ေျမႀကီးေပၚ လိမ့္ဆင္း က်သြားၾကပါၿပီ။ က်ေနာ္တုိ႔ တိုင္းျပည္မွာေတာ့ အာဏာရွင္ေတြက သရဖူ ေဆာင္းခ်င္ေနၾကတုန္းပါပဲလား။ က်ေနာ္တုိ႔ဆီက စစ္အာဏာရွင္ေတြကိုလည္း ေကာင္းေကာင္းႀကီး ေမတၱာပုိ႔ပါရဲ႕ဗ်ာ။
ဒီရက္ထဲထူးျခားတာတခုကလည္း က်ေနာ္တုိ႔ဆီက ၂၀၀၇ စက္တင္ဘာ ေရႊ၀ါေရာင္ ေတာ္လွန္ေရးဂယက္ ရိုက္ခတ္မွဳေၾကာင့္ ေပၚေပါက္ခဲ့တယ္ လုိ႔ဆိုတဲ့ အီရန္ႏိုင္ငံက ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ ၂၀၀၈ အစိမ္းေရာင္ ေတာ္လွန္ေရးဟာ အခု၂၀၁၁ အာဖရိက ေတာ္လွန္ေရး ဂယက္ထဲမွာ တေက်ာ့ျပန္ ျပန္လည္ ေပၚေပါက္လာတဲ့ အခ်က္ပါပဲ။
ကိုေဒါင္းေရ – အာဖရိကနဲ႔ က်ေနာ္တုိ႔ ေတာ္လွန္ေရးေတြကော့၊ တခုနဲ႔တခု၊ ထပ္တူတူညီတာမ်ိဳးေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ အာဖရိက ဒီမိုကေရစီ တိုက္ပြဲ နဲ႔ ျမန္မာ့ ဒီမိုကေရစီ တိုက္ပြဲေတြကို ႏွဳိင္းယွဥ္ၾကည့္မယ္ ဆိုရင္ေတာ့ တူညီတာ တခ်ဳိ႕ကို ေတြ႔ရမယ္ ကိုေဒါင္း။
အီဂ်စ္က ဧၿပီ(၆)ရက္ လူငယ္လွဳပ္ရွားမွဳအဖဲြ႔က ေခါင္းေဆာင္လူငယ္ေတြဟာ၊ သမၼတ ဟိုစနီမူဘာရက္ အုပ္စိုးခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း (၃၀) ၁၉၈၀ ျပည့္ႏွစ္ ေနာက္ပိုင္းမွာ ေမြးဖြားလာၾကတဲ့သူေတြ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆိုပါတယ္။
ကိုေဒါင္းေရ – က်ေနာ္တုိ႔ဆီမွာေကာ။ ၁၉၈၈ ရွစ္ေလးလုံး အေရးေတာ္ပုံႀကီးကို ဦးေဆာင္ခဲ့ၾကတဲ့ ရွစ္ဆယ့္ရွစ္မ်ိဳးဆက္ ေက်ာင္းသား ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ၊ ေတာ္လွန္ေရး ေကာင္စီ၊ စစ္အာဏာ သိမ္းၿပီး တက္လာတဲ့ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ တ၀ိုက္က ေမြးဖြားခဲ့ၾကတဲ့သူေတြပဲ မဟုတ္လားဗ်ာ။
ကိုေဒါင္းေရ – ၿပီးေတာ့လည္း၊ ၂၀၀၇ စက္တင္ဘာ ေရႊ၀ါေရာင္ ေတာ္လွန္ေရးႀကီးတုန္းက သံဃာေတာ္ေတြနဲ႔အတူ ပါ၀င္ ဦးေဆာင္ခဲ့ၾကတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြ၊ လူငယ္ေလးေတြဟာလည္း န၀တစစ္တပ္က အာဏာ သိမ္းခဲ့တဲ့ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္း ေမြးဖြားလာၾကတဲ့သူေတြ ျဖစ္ေနတာပဲ မဟုတ္လားဗ်ာ။
အခုေတာ့ – က်ေနာ္တုိ႔ရဲ႕ တန္ဖိုးရွိတဲ့ လူငယ္ေတြက၊ အက်ဥ္းေထာင္ေတြ အသီးသီးထဲမွာ၊ ႏွစ္ရွည္ေထာင္ဒဏ္ေတြနဲ႔ ခ်ဳပ္ေႏွာင္ခံေနရတယ္။ လူငယ္ဆိုတဲ့ ဂုဏ္ပုဒ္ကေတာ့ တိမ္ျမဳပ္ ေပ်ာက္ကြယ္မသြားပါဘူး။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ျပန္လည္ လြတ္ေျမာက္လာၿပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္းမွာ၊ လူငယ္အင္အားစု အသီးသီးလည္း ျပန္ၿပီး စုစည္းမိခဲ့ၾကပါၿပီ။ လူငယ္ကြန္ရက္ေတြလည္း ျပည္တြင္း ျပည္ပမွာ အသက္၀င္ ရွင္သန္လာပါၿပီ။ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီတိုက္ပြဲ၀င္ လူငယ္ေတြ၊ ညီညီ ညြတ္ညြတ္နဲ႔ ေရွ႕ဆက္ ခ်ီတက္ၾကဖုိ႔ပဲ လိုပါေတာ့တယ္ ကိုေဒါင္းေရ။
အားလုံးကို ယုံၾကည္ ေမွ်ာ္လင့္လ်က္-
ေအာင္ေ၀း
ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၈-၂၀၁၁။
မူရင္း – လြတ္လပ္သည့္ အာရွအသံ www.rfa.org/burmese
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ