သကၠရာဇ္ ၂၀၃၀၊ တရုတ္၊ ေရအေရးႏွင့္ ျမန္မာ့ေရသယံဇာတ – အပိုုင္း ၁
ေမာင္ေက်းေရ၊ ဇြန္ ၈၊ ၂၀၁၃
(ေရလိုုေနသည့္ တရုုတ္ျပည္၏ ေျခလွမ္းမ်ား)
Credit: :China Daily November 2012
စကားခ်ီး
ျမန္မာႏုိင္ငံသူ၊ ႏုိင္ငံသား၊ ႏုိင္င့ံအေရးက႑မ်ိဳးစံုကေန ေဆာင္ရြက္ေနသူမ်ားအေနႏွင့္ ျမန္မာႏွိင္ငံ၏ အိမ္နားနီးခ်င္း ၊တရုတ္ျပည္တြင္ လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာကစ၍ ယေန႔အထိ ၾကံဳေတြ႔ေနေသာ ေရအရင္းအျမစ္ (ေသာက္ေရ၊ စိုက္ပ်ိဳးေရ၊ စက္ရုံအလုပ္ရုံသံုးေရ) လိုအပ္ခ်က္မ်ား၊ ေရအခက္အခဲမ်ား အေၾကာင္းကို သိရိွေစလိုေသာဆႏၵ၊ မိမိႏွိင္ငံရိွ ေပါမ်ားၾကြယ္၀သည့္ ေရအရင္းအျမစ္မ်ား တန္ဘုိးကို ႏွိင္းယွဥ္ တန္ဖိုးထားေစေရး၊ အိမ္နားနီးခ်င္းႏုိင္ငံမ်ားႏွင့္ ေရသယံဇာတကို အေျခခံသည့္စီမံကိန္းလုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ရာ၌ ႏွိဳင္းႏွိဳင္း၊ ခ်င့္ခ်ိန၊္ သုခမိန္ျဖစ္ေစရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ စာေရးသူ ဖတ္ရုွမွတ္သား ထားသည့္ တရုတ္ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပႏုိင္ငံတကာ အဖြဲ႔အစည္းအသီးသီးမွ ေရရရရိွေရးဆိုင္ရာ ပညာရွင္မ်ား၊ စီးပြားေရး သုေတသီမ်ားႏွင့္ ကမာၻေရအေရးကို ေစာင့္ၾကည္ေလ့လာသူမ်ားတို႔၏ သတင္း ေဆာင္းပါးမ်ားကို အေျခခံ ကိုးကား ေရးသားထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
ဤေဆာင္းပါး၌ ျမန္မာႏွိင္ငံရိွ တရုတ္ျပည္ႏွင့္ ေဆာင္ရြက္ဆဲ စီမံကိန္းလုပ္ငန္းမ်ား၊ ပထ၀ီ၀င္သဘာ၀အရ၊ ဆက္စပ္ေနေသာ ေရသယံဇာတ၊ ျမစ္ၾကီးမ်ားအေၾကာင္းကိုလည္း ေဖၚျပ ေရးသားထားပါသည္။
တရုတ္ျပည္၊ တည္ေနရာ အက်ယ္အ၀န္းႏွင့္ လူဦးေရ
တရုတ္ျပည္သည္ ျမန္မာျပည္၏ အေရွ႔ေျမာက္ႏွင့္ ေျမာက္ဘက္တြင္ တည္ရိွပါသည္။ ဧရိယာ အက်ယ္အ၀န္းမွာ (၉.၆) မီလ်ံ စကြဲယား ကီလိုမီတာ (Million Square killometers) ျဖစ္ပါ သည္။ ကမာၻ႔ဘဏ္ စစ္တမ္းအရ သကၠရာဇ္ (၂၀၁၁) ခုႏွစ္၌ လူဦးေရ သန္းေပါင္း (၁၃၄၄) ရိွခဲ့ပါသည္။ (၂၀၁၂) ခုႏွစ္တြင္ သန္းေပါင္း (၁၃၅၀) ေက်ာ္ျဖစ္လာပါသည္။ လူဦးေရတိုးပြားႏွန္းမွာ (၀.၄၉) ျဖစ္ပါသည္။
အဓိက ေရအရင္းအျမစ္မ်ားႏွင့္ သံုးစြဲမွဳ့ပမာဏ
တရုတ္ျပည္တြင္ ျမစ္ေခ်ာင္းေပါင္း ေထာင္ေပါင္း မ်ားစြာထဲက အဓိကႏွိင္ငံ၏ စီးပြားေရးႏွင့္ ပထ၀ီ၀င္ ႏိွင္ငံေရးအရ အေရးပါေသာ၊ အရွည္ဆံုးျမစ္ၾကီးမ်ားမွာ- Yangtzi River, Yellow River (or) Huanghe, Heilongjiang, Zhujiang (or) Pearl River, Lancang River, Hanjiang River, Brahmaputra River, Liaohe River, Nujiang River, Song Hua Jiang River တို႔ျဖစ္ၾကပါသည္။
ေရရရိွႏိွင္မွဳ့မွာ တကမာၻလံုးရိွ ေရအရင္းအျမစ္မ်ား၏ (၇%)သည္ တရုတ္ျပည္တြင္ ရိွေနပါသည္။ လူဦးေရမွာတ
ကမာၻလံုး လူဦးေရ၏ (၂၀%) ျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ႏွိင္ငံႏွင့္ ႏွိင္းယွဥ္ၾကည္ပါက လူဦးေရ (၄) ဆ ပိုျပီး ေရအရင္းအျမစ္မွာ ၅ ပံု ၁ ပံု ေလ်ာ့နဲေနသည္ ကုိေတြ႔ ရေပသည္။
တရုတ္၏ႏွစ္စဥ္ေျမေပၚေရအရင္းအျမစ္၊ ျဖည့္တင္းမွဳ့မွာ(၂၇၁၁.၅) ကုဗကီလို မီတာ ျဖစ္ပါသည္။ မိုးေရခိ်န္သည္ အမ်ားဆံုးလကၼ (၆၀ ) ေက်ာ္မွ အနဲဆံုး (၃.၉) လကၼ ျဖစ္ပါသည္။ (ျမန္မာႏွိင္ငံ၏ မိုးအနည္းဆံုး ရပ္၀န္းသည္ပင္ မိုးေရခ်ိန္လကၼ ၄၀ ရိွပါသည္။ (စာေရးသူ)။ ျမန္မာျပည္၏ ေျမေအာက္ေရ ျဖည့္တင္းမွဳ့မွာ (၈၂၈.၈) ကုဗ ကီလိုမီတာ ျဖစ္ျပီး၊ တရုတ္ျပည္ေတာင္ပိုင္း၊ ျမစ္ေရတင္ လုပ္ငန္းမ်ားမွ ေရထုတ္ယူသံုးစြဲမွဳ့မွာ အထက္ပါ ေျမေပၚ၊ ေျမေအာက္၊ ေရအရင္းအျမစ္ အားလံုးေပါင္း၏ (၈၀%) ရိွပါသည္။
တရုတ္ျပည္ေျမာက္ပိုင္းေဒသသည ္ေျမေအာက္ေရအမ်ားဆံုး ထုတ္ယူအသံုးျပဳရသည့္ ေဒသျဖစ္ပါသည္။ ထိုအခါ ေျမေအာက္ေရ သိုေလွာင္ရရိွမွဳ့ႏွင့္ ထုတ္ယူသံုးစြဲမွဳ့ မွ်ေျခမရိွျခင္း၊ ထုတ္ယူမွဳ့က အလြန္ မ်ားျပားေနျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ေျမေအာက္ေရမ်က္ႏွာျပင္ နိမ့္က်လာျပီး၊ ေနရာအေတာ္မ်ားမ်ားတြင္ စုစုေပါင္းဧရိယာ စတုရန္းမီတာ (၆၀,၀၀၀) ေက်ာ္ ခန့္ ေျမမ်က္ႏွာျပင္ နိမ့္က်ျခင္း၊ အခိ်ဳ့ေနရာမ်ားတြင္ ေျမအက္ေၾကာင္းမ်ား ေပၚထြက္လာျခင္းႏွင့္အတူ ျမိ့ဳေတာ္ေပါင္း (၅၀) ေက်ာ္သည္ ေျမျပိဳျခင္း၊ ႏွစ္စဥ္ေရလ်ံျခင္းမ်ား ၾကံဳေတြ႔ေနရသည္။ ထိုေဒသရိွ ေျမေအာက္ေရေအာင္းလြာသည္ ႏွစ္ေပါင္း တစ္ေသာင္း သက္တမ္းရိွျပီး၊ ယေန႔အထိ သံုးစြဲေနျခင္းေၾကာင့္ ေနာင္အႏွစ္ (၃၀) အတြင္း တေျဖးေျဖး ကုန္းခမ္းသြားႏိွင္ေၾကာင္း၊ ေရအေရးဆိုင္ရာ ပညာရွင္မ်ားက အသိေပး ေျပာၾကားထားသည္။
(၂၀၀၉) ခုႏွစ္တြင္ သံုးစြဲခဲ့ေသာ ေရပမာဏ (စိုက္ပိ်ဳးေရး၊ (၆၅%)၊ စက္မွဳ့လုပ္ငန္း (၂၃%)ႏွင့္ စည္ပင္သာယာ (၁၃%) စုစုေပါင္းမွာ ေရကုဗ ဘီလ်ံမီတာ (၅၈၆) (Billion Cubic Meter) ျဖစ္ပါသည္။
ႏုိင္ငံ့စီးပြားေရးႏွင့္ရည္မွန္းခ်က္၊
တရုတ္ျပည္သည္ လူသံုးကုန္ပစၥည္း အမ်ားဆံုး ထုတ္လုပ္သူႏွင့္ စားသံုးသူျဖစ္ပါသည္။
တကမာၻလံုးအတြက္ သားငါး အစားအစာ၊ လူသံုးကုန္ပစၥည္းမ်ားႏွင့္ ဆန္စပါး၊ ဂ်ံဳ၊ ေကာက္ပဲသီးႏွံ၊ ပဲေျပာင္း ႏွမ္း၀ါမွသည္ သံသတၱဳ ေၾကးနီးအဆံုး ထုတ္လုပ္သည္။၊ ကမာၻတြင္ ဂ်ံဳ ဒုတိယ အမ်ားဆံုး ထုတ္လုပ္သူျဖစ္သကဲ့သို႔ စားသံုးသူလည္း ျဖစ္သည္။
တိုင္းျပည္၏ သကၠရာဇ္ (၂၀၁၂) ခုႏွစ္၊ ဂ်ီဒီပီသည္ ယူအက္စ္ (၈.၂၂၇) ထရီလ်ံ (Trillion) ျဖစ္ပါသည္။ တရုတ္ျပည္၏ ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ သကၠရာဇ္ (၂၀၁၀) မွာ ရရိွခဲ့ေသာ တမ်ိဳးသားလံုး (ျမိ့ဳနယ္၊ ေက်းရြာအားလံုး) ၏ ဂ်ီဒီပီ (US ေဒၚလာ (၆.၂၇) ထရီလ်ံ (Trillion)၏ (၂) ဆ ကိုသကၠရာဇ္ (၂၀၂၀) တြင္ ရရိွရန္ျဖစ္သည္။
တရုတ္ျပည္၏ စီးပြားေရး တြက္ကိန္းခံယူခ်က္မွာ လူဦးေရ သန္းေပါင္း (၃၀၀) ေက်ာ္ေသာ လူလတ္တန္းစားမ်ားသည္ ႏွစ္(၃၀)အတြင္း အလြန္လ်င္ျမန္ေသာ စီးပြားေရးတိုးတက္ခဲ့သည့္ ရလဒ္ အေတြ႔အၾကံဳမ်ား ရိွခဲ့ျပီး၊ ထိုအေတြ႔အၾကံဳမ်ားက တြန္းအား ျဖစ္ေနသည္ဟု ယူဆထားသည္။ သို႔ေသာ္ ႏုိင္ငံေတာ္၏ အဓိကမူ၀ါဒမ်ား ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲသည့္တိုင္ေအာင္ ထိုကဲ့သို႔ွ လ်င္ျမန္ေသာ စီးပြားေရး တိုးတက္မွဳ့အဟုန္ကို ထိန္းထားႏွိင္မည့္အေရး မလြယ္လွေပ။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ထုတ္လုပ္မွဳ့ တိုးတက္မ်ားျပားလာသည္ႏွင့္အမွ် ေရလိုအပ္ခ်က္ ပိုမိုမ်ားျပားလာမည္။ ထိုအခါ သံုးစြဲရန္ သင့္ေလ်ာ္ေကာင္းမြန္ေသာ ေရ (Safe water)၊ အလံုအေလာက္ လိုအပ္ခ်က္က စိန္ေခၚေနမည္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္ပါသည္။
တိုင္းျပည္စီးပြားေရး တိုးတက္မွဳ့အတြက္ စြမ္းအင္ႏွင့္ေစ်းခ်ိဳေသာ အလုပ္သမားမ်ား ေပါမ်ားမွဳ့သည္ အဓိကအား ျဖစ္ပါသည္။ စြမ္းအင္ျပည့္ျပည့္၀၀မရိွဘဲႏွင့္ စြမ္းအင္ကို အေျခခံသည့္ စီးပြားေရးထြက္ကုန္ပစၥည္းမ်ားကို ႏွိင္ငံတကာေစ်းကြက္တြင္ ေစ်းျပိဳင္၊ ထုတ္လုပ္ႏွိင္မွဳ့ ခက္ခဲလာမည္ ျဖစ္ေပသည္။ စီးပြားေရးတိုးတက္မွဳ့ႏွင့္ စြမ္းအင္တို႔ႏွစ္ခုသည္ အျပန္ုအလွန္ ဆက္စပ္ေနပါသည္။ သို႔ေသာ္ တိုင္းျပည္၏ စီးပြားေရး၊ ႏွိင္ငံေရး၊ ေလ့လာစမ္းစစ္၊ သုေတသနျပဳေနသူမ်ားႏွင့္ မူ၀ါဒခ်မွတ္သူမ်ားက စြမ္းအင္ထုတ္လုပ္ရန္အတြက္ အဓိကအင္အားသည္ သင့္ေလ်ာ္ ေပါမ်ားသည့္ ေရ (Available Safe Water) လံုလံုေလာက္ေလာက္ ရရိွေရးျဖစ္သည္ကို ထည့္သြင္း မစဥ္းစားခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။
ေရျပႆနာ အစႏွင့္ ယေန႔အေျခအေန
တရုုတ္ျပည္၏ ေရသံုးစြဲမႈသည္ (၁၉၄၉) ခုႏွစ္ကစ၍ တေျဖးေျဖး မ်ားလာသည္။ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၏ ဦးေဆာင္မွဳျဖင့္ ေက်းလက္ေဒသမ်ားတြင္ ေကာက္ပဲသီးႏွံမ်ား စိုက္ပိ်ဳး ေစခဲ့ၾကသည္။ ထိုအခိ်န္ကစ၍ ေရမ်ားစြာ အသံုးျပဳရေသာ ေကာက္ပဲသီးႏွံမ်ားကို တစိုက္မတ္မတ္ စိုက္ပ်ိဳးလာခဲ့ၾကသည္။ ထိုအခိ်န္က ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၏ တံခါးပိတ္၀ါဒ က်င့္သံုးေနစဥ္ မ်ားျပားလွေသာ တရုတ္ျပည္သူမ်ား၏ စား၀တ္ေနေရး အေရးၾကီးေနေသာေၾကာင့့္ ပတ္၀န္းက်င္၊ေျမ၊ ေရ၊ သဘာ၀ႏွင့္ သင့္ေလ်ာ္သည့္ စိုက္ပိ်ဳးေရးလုပ္ငန္း ျဖစ္၊ မျဖစ္ကို အာရံုမစိုက္ႏွိင္ခဲ့ၾကေပ။
ဥကၠဌေမာ္ ကြယ္လြန္းျပီးေနာက္ စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလြဲမွဳ့ႏွင့္အတူ လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရးႏွင့္ အျခားေသာ က႑မ်ားပါ တိုးတက္ေျပာင္းလြဲလာေရး ဦးတည္လာသည့္အခါ ေရသံုးစြဲမွဳ့ျမင့္တက္လာျပီး ေရလိုအပ္မွဳ့ ပိုမိုမ်ားလာပါသည္။
ထိုအျပင္ တရုတ္ျပည္္တြင္ ထြန္ယက္စိုက္ပ်ိဳးႏွိင္ေသာ ေျမပမာဏသည္ တျပည္လံုးရိွ ေျမပမာဏ၏ (၁၅ မွ ၂၀)% သာ ျဖစ္သည္။ ထိုေျမ အားလံုး၏ (၆၀%) သည္ ေရရွားပါးေသာ ေျမာက္ပိုင္းေဒသမ်ားတြင္ ရိွေနျပီး လူဦးေရ သန္း (၂၀၀) ေက်ာ္ ေနထိုင္သည့္ လူေနရပ္၀န္း ျဖစ္ေနသည္။ မိုးရြာသြန္းမွဳ့မွာ မိုးေရခိ်န္ လကၼ (၂၀) ေအာက္ သာျဖစ္သည္။ ေျမေအာက္ေရကို စိုက္ပ်ိဳးေရးသာမက ေသာက္သံုးေရအတြက္ပါ အားထားေနရသည္။
တရုတ္၏စီးပြားေရးသည္ ေရအေပၚတြင္ မွီေနသည္။ စက္ရုံအလုပ္ရုံမ်ားအတြက္ စြမ္းအင္မ်ား လည္ပတ္ရန္ ေရ
သည္ အေျခခံ လိုအပ္ခ်က္ျဖစ္၏။ ကုန္ထုတ္လုပ္မွဳ့အတြက္ ကမာၻတြင္ ဒုတိယ ေရအမ်ားဆံုး သံုးစဲြသည့္ႏွိင္ငံျဖစ္ေပသည္။
စြမ္းအင္ ထုတ္လုပ္သည့္စက္ရုံမ်ားသည္ ေရအမ်ားဆံုး သံုးစြဲသည့္ လုပ္ငန္းမ်ား ျဖစ္သည္။ တရုတ္အစိုးရ၏ ႏွစ္
ရွည္စီမံကိန္းအရ၊ ကုန္ထုတ္ စြမ္းအားတိုးျမင့္ရန္ လက္ရိွ စြမ္းအင္ပမာဏကို သကၠရာဇ္ (၂၀၂၀) ခုႏွစ္၌ (၂) ဆ တိုးျမင့္ရန္ စီမံကိန္း ခ်မွတ္လိုက္သည့္အခါ ေရလိုိုအပ္ခ်က္ႏွင့္ ေရေပးေ၀ႏွိင္မွဳ့ အေျခအေန ပိုမို ကြာျခားလာသည္။ ထိုအခါ ေရလိုအပ္သည့္ ပမာဏသည္ (၈၁၈) ဘီလ်ံ ကုဗမီတာ (Billion Cubic Meters) ျဖစ္လာမည့္အခ်ိန္တြင္ လိုအပ္ေသာ ေရပမာဏကို အျပည့္အ၀ မေပးႏွိင္ပါက စီးပြားတိုးတက္မွဳ့ကို ထိခိုက္လာျပီး အခိုက္အတန္႔ ရပ္တန္႔သြားေစႏွိင္ပါသည္။
လိုအပ္သည့္ေရပမာဏ လံုလံုေလာက္ေလာက္မရျခင္းသည္ ေရႏွင့္ စြမ္းအင္တို႔ႏွစ္ခု၏ ျပႆနာကို ေျဖရွင္းရာ၌ ျပႆနာတခုကို ေျဖရွင္းလိုက္သည့္ နည္းသည္ ဆက္စပ္လ်က္ရိွေသာ အျခားအေျခအေနကို ျပႆနာတခုအျဖစ္ က်န္ရိွေနျခင္း၊ (သို႔) ျပႆနာ တခု ထပ္ျဖစ္ေပၚလာျခင္း တို႔ေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ စြမ္းအင္ထုတ္လုပ္သည့္ စက္ရံုသို႔ လိုအပ္ေသာ ေရပို႔လြတ္ရန္ု စြမ္းအင္ ထပ္မံ လိုအပ္ေနေသးသည္။
ကမာၻ႔ေရ စီမံခန္႔ခြဲေရးဗဟိုက ခန္႔မွန္းခ်က္အရ၊ ေရက႑၏ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအင္လိုအပ္ခ်က္သည္ တကမာၻလံုး၏ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအင္ ထုတ္လုပ္မွဳ့ပမာဏ၏ (၂၅%) ျဖစ္သည္။ ေရရရိွေရးက႑သည္ တရုတ္ျပည္အတြက္ အဓိကကျပီး အေရးၾကီးေသာ လုပ္ငန္းျဖစ္သည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ေရရွားပါးေသာ၊ အေနာက္ဘက္ႏွင့္ ေျမာက္ဘက္ျခမ္းေဒသ တိုးတက္ဖြံ႔ျဖိဳးလာရန္ႏွင့္ စြန္႔ပစ္ေရဆိုးမ်ား သန္႔စင္ျခင္း လုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ပါ လိုအပ္ေနေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ တိုင္းျပည္ထြက္ကုန္ အမ်ားစု၏ (၅၂%) သည္ ေရရွားပါးေသာေဒသမ်ားမွ ထြက္ရိွေနျခင္းျဖစ္၏။ သို႔ေသာ္ လုပ္ငန္းမ်ား ေရရွည္ လည္ပတ္ႏွိင္ေရး လာမည့္ႏွစ္မ်ားစြာအတြက္ သင့္ေတာ္ေသာေရ (available safe water) မ်ားမ်ားစားစား မရိွေသးေပ။
ေရစီမံခန္႔ခြဲမွဳ့။
တရုတ္၏ ေရေပးေ၀ေရး၊ ေရႏွင့္ သက္ဆိုင္သည့္က႑မ်ားကို အစိုုးရဌာနအတြင္း တာ၀န္ယူေဆာင္
ရြက္ရာ၌ ဌာနေပါင္းမ်ားစြာက တာ၀န္ယူေနၾကသည္။ ေရထုညစ္ညမ္းမွဳ့ကို ပတ္၀န္းက်င္ ထိမ္းသိန္းေရး ေအဂ်င္စီ၊ ေရေပးေ၀ေရးကို ေရအရင္းအျမစ္၀န္ၾကီးဌာန၊ မိလႅာႏွင့္ အညစ္အေၾကးမ်ား သန္႔စင္ေရးႏွင့္ စြန္႔ပစ္ေရးကို ေဆာက္လုပ္ေရး၀န္ၾကီးဌာန၊ ေျမေအာက္ေရ စီမံခန္႔ခြဲမွဳ့ကို ေျမႏွင့္ သယံဇာတ၊ အရင္းအျမစ္မ်ားဆိုင္ရာ ၀န္ၾကီးဌာနစသည္ျဖင့္ သီးျခားစီ တာ၀န္ယူထားၾကသည္။ ေရက႑သည္ အျခားစီမံကိန္း၊ စြမ္းအင္တိုးတက္ေစမွဳ ့မူ၀ါဒမ်ားႏွင့္ တသီးျခား ျဖစ္ေနေသးသည္။
၂၀၀၇ ခုႏွစ္ ကမာၻ႔ဘဏ္အစီအစဥ္ျဖင့္၊ ျမိ့ဳျပႏွင ့္ေက်းလက္ေဒသ၊ ေရေပးေ၀ေရးကို (၅၀%) မွ (၉၀%) ထိ တိုးျမင့္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ေသာ္လည္း အခ်ိဳ႔ျမိ့ဳေတာ္ၾကီးမ်ားသည္ ရာသီအလိုက္ မိုးေခါင္ ေရရုားမွဳ့မ်ား ႏွင့္ ေရျပတ္လပ္မွဳ့မ်ား ၾကံဳေတြ႔ေနေၾကာင္း လူဦးေရ တိုးျမင့္လာသည္ႏွင့္အမွ် ေရေပးေ၀ေရး မလံုေလာက္ ျဖစ္ေနေၾကာင္း၊ ေရဆိုးႏွင့္ မိလႅာသန့္စင္မွဳ့မ်ားကို (၁၅%) မွ ၅၀%) ထိ တိုးျမင့္ေစခဲ့ေသာ္လည္း အလံုးစံုျပည့္၀သည္ မရိွေသးေပ။ အဓိကျမိ့ဳေတာ္ၾကီးမ်ားကိုသာ ဗဟိုေရေပးေ၀ေရးစနစ္ျဖင့္ သန္႔စင္ေသာ ေသာက္သံုးေရ ေပးေ၀ေနေၾကာင္း ဖြင့္ဆို ေျပာၾကားထားသည္။
တရုတ္အစိုးရသည္ ႏွိင္ငံအတြက္ ေရလံုလံုေလာက္ေလာက္ရရိွေရးကို နည္းမ်ိဳးစံုျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ေနျခင္း ျဖစ္သည္။
ေရႏွင့္ စြမ္းအင္ လံုလံုေလာက္ရရိွေရး ေဆာင္ရြက္ေနသည့္ စီမံကိန္းမ်ား၊
ေတာင္မွ ေျမာက္သို႔ ေရသြယ္ယူေရးစီမံကိန္း (South-to-North Water Transfer Project)၊
ဤစီမံကိန္းသည္ ယၡဳလို ေရျပႆနာမ်ား မျဖစ္ခင္ကာလ၊ ဥကၠဌၾကီးေမာ္ မကြယ္လြန္မီ (၁၉၅၂) ခုႏွစ္က စတင္ေရးဆြဲခဲ့သည့္ – ယန္စီျမစ္ (Yangtzi) ေရကို (ယန္စီျမစ္၀ွမ္းေဒသမွ) ေတာင္မွ ေျမာက္သို႔ လမ္းေၾကာင္း သံုးသြယ္ (northern China along three routes in western, central and eastern China) ျဖင့္ တူးေျမာင္းမ်ား၊ ေရသြယ္ပိုက္လိုင္းမ်ား၊ ေရ သြယ္ လိွဳင္ေခါင္းမ်ား (Canals, Pipe lines and Tunnels) ေဖါက္လုပ္ သြယ္ယူမည့္၊ ႏွစ္(၅၀) ႏွိင္ငံေတာ္စီမံကိန္း ျဖစ္ပါသည္။
သို႔ေသာ္ ထိုအခ်ိန္က တရုတ္အင္ဂ်င္နီယာမ်ား၊ သိပၸံပညာရွင္မ်ား၊ စီးပြားေရးပညာရွင္မ်ား အၾကား ျငင္းခံုေနျခင္းက ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာျမင္ခဲ့ျပီး၊ သကၠရာဇ္ (၂၀၀၂) ခုုႏွစ္က စတင္ရန္ အတည္ျပဳခဲ့ၾကသည္။ စီမံကိန္းအရ ႏွစ္စဥ္ ယန္စီျမစ္မွ ေရ (၅၀) ဘီလီယံ ကုဗမီတာ (50 Billion Cubic Meters / year) ကို တရုတ္ျပည္ေျမာက္ပိုင္း၊ ေရလိုအပ္ဆံုးေနရာမ်ားသို႔ ပို႔လြတ္ရန္ ျဖစ္သည္။ အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္မွာ ဘီဂ်င္ျမိ့ဴေတာ္ (Beijing)၊ တီယံဂ်င္းႏွင့္ ဂိ်ဳင္းစု၊ စက္မူ႔ဇံုမ်ား (Industrial Hub of Tianjin and Jianjin ) အျပင္ ရွမ္ေဒါင္းေဒသ (Shandong Provinces in the east) မ်ားသို႔ ေရေပးေ၀ေရး ျဖစ္ပါသည္။
ထိုလုပ္ငန္းသည္လည္း စီမံကိန္း ရာထားသကဲ့သို႔ (၂၀၅၀) ခုႏွစ္တြင္ ျပီးစီးႏွိင္ေရး အလွမ္းေ၀းေနေသးသည့္ အျပင္ ယၡဳအခါ ယန္စီျမစ္ေရသည္ မ်ားစြာေသာ စြန္႔ပစ္ေရဆိုးႏွင့္ မိလႅာေရမ်ား စီးဆင္းထားသျဖင့္ အသံုးျပဳရန္ ရာႏွန္းျပည့္ မသန္႔ရွင္းေတာ့ေပ။ စဥ္းစားစရာျဖစ္ေနသည္။ (ထိုအခိ်န္ေလာက္၌ ေျမာက္ပိုင္းေဒသမ်ားတြင္ ေရျပတ္လပ္မႈမ်ား ၾကံဳေတ႔ြေနေပမည္)
ေက်ာက္မီးေသြး၊ ဓါတ္ေငြ႔ (Coal Gas) ႏွင့္ (Shale Gas Reserve) စြမ္းအင္
တရုပ္ျပည္္သည္ ကမာၻတြင ္ေက်ာက္မီးေသြးအမ်ားဆံုး ထုတ္လုပ္ျပီး အသံုးအမ်ားဆံုးေသာ ႏွိင္ငံျဖစ္ေပသည္။ ႏွိင္ငံ၏ စြမ္းအင္ လိုအပ္ခ်က္ (၇၀%) ကို ေက်ာက္မီးေသြးမွ ျဖည့္ဆီး ေပးႏွိင္ေပသည္။ သကၠရာစ္(၂၀၁၁)၌ တကမာၻလံုး ေက်ာက္မီးေသြးထုတ္လုပ္မွဳ့၏ တ၀က္ခန္႔ျဖစ္ေသာ တန္ခ်ိန္ ၃.၈ ဘီလံ်ကို ထုတ္လုပ္ႏွိင္ခဲ့သည္။ ေက်ာက္မီးေသြးသည္ ေစ်းသက္သာေသာ စြမ္းအင္ျဖစ္ေသာ္လည္း ေလထုႏွင့္ ေရထုကို ညစ္ညမ္းမွဳ့ အမ်ားဆံုးေပးေသာ အရင္းအျမစ္တခုျဖစ္ေပသည္။
ဂရင္းပီစ္၏ မွတ္တမ္းအရ ေက်ာက္မီးေသြး တစ္တန္ထုတ္လုပ္ရန္ အတြက္ ေရ (၂.၅) တန္ ကို ညစ္ညမ္းေစရပါသည္။ တရုတ္ျပည္တြင္ ျပန္လည္ သံုးစြဲ၍ မရေသာ၊ ဓာတုစြန္႔ပစ္ပစၥည္းမ်ားႏွင့္ ဓါတ္သတၱဳမ်ား ပါ၀င္သည့္ စြန္႔ပစ္ေရဆိုးမ်ား (၂၅%) သည္္ ေက်ာက္မီးေသြးမိုင္းမ်ားမွ ထြက္ရိွလာျခင္းျဖစ္ေပသည္။
(ယၡဳအခါ ျမန္မာႏွိင္ငံတြင္ အင္းေလးကန္ေရသည္ တီက်စ္ေက်ာက္ မီးေသြးမိုင္းက စြန႔္ပစ္ေရဆိုးမ်ား စီး၀င္ေနသည့္အတြက္ အင္းေလးေဒသျပည္သူမ်ား၏ ေသာက္သံုးေရကို ညစ္ညမ္းေနေစပါသည္။ (စာေရးသူ))
တိုင္းျပည္အေနႏွင့္ ဒီျပႆနာမ်ားကို ေက်ာ္လြာႏွိင္ရန္ နည္းလမ္းမ်ား ရွာေဖြရမည္ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ပါ၍ ပထမေျခလွမ္းအေနႏွင့္ ေရထုညစ္ညမ္းေနမွဳ့ကို ထိမ္းခ်ဳပ္ရမည္။ တျပိဳင္တည္း ေက်ာက္မီးေသြးအေပၚ မွီခိုေနမွဳ့ကို လ်င္ျမန္စြာ ေလ်ာ့ခ်ရမည္။
ထိုျပင္ အေမရိကန္စြမ္းအင္ဌာန၏ သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္အရ တရုတ္ျပည္တြင္ ဓါတ္ေငြ႔ခိုေအာင္းေနသည့္ ကမာၻ႔အၾကီးဆံုး (၃၆.၁) တရီလ်ံ ကုဗမီတာရိွေသာ (Shale Gas Reserve) တည္ရိွေနသည္ဟု ဆိုပါသည္။ ထို ဓါတ္ေငြ႔သိုက္မွ ဓါတ္စြမ္းအင္၊ ထုတ္လုပ္မွဳ့ကိုသကၠရာဇ္ (၂၀၁၅) တြင္ ဓါတ္ေငြ႔ (၆.၅) ဘီလ်ံ ကုဗမီတာထိ တိုးျမင့္ရန္ အစီအစဥ္ေရးဆြဲထားသည္။ (Shale Gas Reserve) မွ ဓါတ္ေငြ႔ထုတ္ယူျခင္းသည္ ပတ္၀န္းက်င္ႏွင့္ သဟဇာတျဖစ္ေသာ စီးပြားေရး အလွည့္အေျပာင္းျဖစ္သည့္အျပင္ ကာဘြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုက္ ဓါတ္ေငြ႔ထုတ္လြတ္ရာ၌ ေက်ာက္မီးေသြး ထက္ (၄၅%) သက္သာသည္။
သို႔ေသာ္ (Shale gas exploitation and exploration) အတြက္ စမ္းသပ္တြင္း (အစမ္းတြင္း) တစ္တြင္း၏ ေရ လိုအပ္ခ်က္မွာ ေရဂါလံ (၄.၅) သန္း ျဖစ္ေနသည္။ ထိုေရပမာဏသည္ ေက်ာက္မီးေသြးေလာင္းစာသံုး ဓါတ္အားေပး စက္ရံုတရုံက လွ်ပ္စစ္မီဂါ၀တ္(၁,၀၀၀) ထုတ္လုပ္ရန္ လိုအပ္ေသာ ေရပမာဏႏွင့့္ ညီမွ်ေနေပသည္။ ထိုျပင္(Shale rock Layer) ၾကားထဲသို႔ ေရမွဳတ္သြင္းျခင္းသည္လည္း ေျမေအာက္ေရကို ညစ္ညမ္းေစ၏။
ထိုေၾကာင့္ တရုတ္ျပည္အေနႏွင့္ (Shale Gas Reserve) မွ စြမ္းအင္ဓါတ္ေငြ႔ ထုတ္ယူအသံုးျပဳျခင္း လုပ္ငန္းသည္လည္း သန္႔စင္သည့္ ေရအလ်ံပယ္ လိုအပ္သည့္အတြက္ စီးပြားေရးအက်ိဳးအျမတ္ မျဖစ္ႏွိင္ေပ။ (ျပင္သစ္ႏွိင္ငံသည ္(Shale Gas Exploration) လုပ္ငန္းကို သကၠရာဇ္ (၂၀၁၁) ခုႏွစ္တြင္ရပ္ဆိုင္ခဲ့သည္/စာေရးသူ)။
အကယ္၍ တရုတ္သည္ ေရစြမ္းအင္ဖြံျဖိဳးတိုးတက္ေရး အဓိကထားထဲ႔သြင္းစဥ္းစားမည ္ဆိုပါက (Shale gas
Reserve) မွ ဓါတ္ေငြ႔ထုတ္လုပ္မွဳ့တခုတည္းကို အားထား၍ မရေပ။ အျခားစြမ္းအင္အရင္းအျမစ္မ်ားကိုလည္း ရွာေဖြအသံုးျပဳရမည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ထိုလုပ္ငန္းသည္ ကာဘြန္ဓါတ္ေငြ႔ထုတ္လြတ္မွဳ့ကို ေလ်ာ့နဲေစေသာ္လည္း ေရပိုမိုသံုးစြဲရသျဖင့္ လုပ္ငန္းႏွစ္ခုစလံုး၏ ကုုန္က်စရိတ္မ်ားသည္ ႏွစ္စဥ္ တေျဖးေျဖးျမင့္တက္လာေနျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
ေရငံမွ ေရခ်ိဳ
တရုတ္အေနႏွင့္ ေရျပႆနာ အခက္အခဲကို တဖက္တလမ္းမွ ကူညီေျဖရွင္းနည္းမွာ ပင္လယ္ကမ္းရိုတန္း
ႏွိင္ငံမ်ား တိုင္းျပည္မ်ားကဲသို႔ ပင္လယ္ေရကို ေရခ်ိဳအျဖစ္ က်ိဳခ်က္သည့္စက္ရုံမ်ား တည္ေဆာက္ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ရင္းႏွီးျမဳတ္ႏွံမွဳ့မ်ားျပီး ေရငံမွ ေရခိ်ဳျပဳလုပ္ေပးသည့္ စက္ရုံအတြက္ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အားလိုအပ္မွဳ့ကို စဥ္းစားရေပဦးမည္။ တာဘိုင္စက္လည္ပတ္ရန္ ေရလိုအပ္ေသးသည္။ ျမိ့ဳေတာ္ၾကီးမ်ား(Mega Cities)အတြက္သာ စဥ္းစားႏွိင္ေပသည္။ (ခ်မ္းသာၾကြယ္၀ေသာ ေဆာ္ဒီအာေရဗီယားႏွိင္ငံသည္ လိုအပ္ခ်က္၏ (၂၅%)သာ ေရငံမွ ေရခ်ိဳခ်က္ ထုတ္ႏွိင္ေသးသည္)။
ျပည္တြင္းျပည္ပ၌ ဆည္ျမာင္းတာတမံမ်ား ေဆာက္လုပ္ျခင္း
တရုတ္အစိုးရသည္ ေရျပႆနာကို ေျဖရွင္းရန္အတြက္ အျခားနည္းလမ္းမ်ားျဖစ္သည့္ ဆည္ေျမာင္းတာတမံမ်ား ေဆာက္လုပ္၍ ေရရယူျခင္း၊ ေရအားလ်ပ္စစ္ထုတ္ယူျခင္းမ်ားကို ဦးစားေပး ေဆာင္ရြက္ေနသည္။
တရုတ္သည္ ယန္စီျမစ္ေပၚတြင္ ကမာ႔ၻအၾကီးဆံုးေသာဆည္၊ (The Three Georges Dam) ကုိ (၁၉၉၃) ႏွစ္ကထဲက တည္ေဆာက္ခဲ႔ေသာ္လည္း ယေနထိ ယန္စီျမစ္ေရလ်ံမွဳ့ေၾကာင့္ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား
ရာႏွန္းျပည့္ မျပီးေသးေပ။ အဆိုပါဆည္မွ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအင္ထုတ္လုပ္ႏုွန္းမွာ အေမရိကန္ႏွိင္ငံရိွ ဟူးဗားဆည္ထက္ (၁၁)
ဆ ပိုပါသည္။ သို႔ပါ၍ (၂၀၁၂) ႏွစ္ ၾသဂုတ္လ၌ တရုပ္အစိုးရက ဖန္လံုအိမ္ဓါတ္ေငြ႔ (ကာဘြန္ဒိုင္ေအာက္ ဆိုက္ဓါတ္ေငြ႔) ထုတ္လုုပ္မွဳ့ကို (၂၀၁၀) တြင္ ထုတ္လြတ္ခဲ႔သည့္ အဆင့္မွ (၁၇%) ေလ်ာ့ခ်သြားမည္ဟု ေၾကညာခဲ့ျခင္းသည္ ေရအားလွ်ပ္စစ္ကို အဓိကထားသည့္ ရည္ရြယ္ခ်က္ပင္ ျဖစ္ေပသည္။ သကၠရာဇ္ (၂၀၁၅) ၌ ေရအားလွ်ပ္စစ္ ဓါတ္အားစြမ္းအင္ကို ဂီဂါ၀ပ္ (GW) (၁၂၀) ထိ ထုတ္လုပ္သြားရန္ျဖစ္္သည္။
ထိုအျပင္ အျခားေသာ ဆည္တာတမံမ်ားကိုလည္း မဲေခါင္၊ သံလြင္ႏွင့္ ဧရာ၀တီျမစ္မ်ားတို႔ေပၚတြင္ ႏွိင္ငံအတြင္း၌သာမက အျခားေသာႏွိင္ငံမ်ားတြင္လည္း တည္ေဆာက္ျပီး၊ တည္ေဆာက္ဆဲႏွင့္ တည္ေဆာက္ရန္ စီစဥိထားပါသည္။
(ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္)
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
