>
ျပင္၍ မွားေသာ အမွားမ်ား
ထိန္လင္း
မတ္ ၂၂၊ ၂၀၀၉
အိုင္းရစ္စာေရးဆရာ ေမာရစ္ေကာလစ္ (Maurice Collis) ဆိုတာ ျမန္မာလူမ်ဳိးေတြ၊ ျမန္မာ စာဖတ္ပရိသတ္ေတြနဲ႔ ရင္းႏွီးေနသူျဖစ္ပါတယ္။ သူက ကိုလိုနီေခတ္မွာ မိုးက်ေရႊကိုယ္လို႔ ေခၚတဲ့ အိႏၵိယပဋိညာဥ္ခံ အုပ္ခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ေရးအရာရွိ အုိင္စီအက္စ္ တစ္ဦးအျဖစ္ ျမန္မာျပည္ကို ၁၉၁၂ ခုႏွစ္မွာ ေရာက္ရွိလာၿပီး စစ္ကိုင္း အေရးပိုင္၊ ရန္ကုန္အေရးပိုင္၊ ခရိုင္ ရာဇဝတ္တရားသူႀကီး စတဲ့ တာဝန္ေတြကို ထမ္းေဆာင္ခဲ့သူျဖစ္ပါတယ္။ သူဟာ အဂၤလိပ္အစိုးရရဲ႕ ဝန္ထမ္းျဖစ္ေပမယ့္ ဥပေဒကို တဖက္ေစာင္းနင္းမရွိေစဘဲ သမာသမတ္က်ေအာင္ စီရင္ဆံုးျဖတ္တဲ့အတြက္ ျမန္မာလူမ်ဳိးေတြရဲ႕ ေလးစားမႈကို ခံရသူတစ္ဦးလည္းျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီလို အစိုးရအရာရွိႀကီးတစ္ဦးျဖစ္ခဲ့တဲ့ ေမာရစ္ေကာလစ္ဟာ တဖက္မွာ စာေရးဆရာအျဖစ္ ထင္ရွားၿပီး သူေရးတဲ့စာအုပ္ေတြထဲမွာ ျမန္မာျပည္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ စာအုပ္ေတြလည္း ပါဝင္ပါတယ္။ သူ႔အတၳဳပၸတၱိ တစိတ္တပိုင္း ပါဝင္ေနတဲ့ Trials in Burma ဆိုတဲ့စာအုပ္ဟာ သူ႔ရဲ႕ ထင္ရွားတဲ့ စာအုပ္ေတြထဲက တစ္အုပ္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစာအုပ္ကို ၁၉၃၈ ခုႏွစ္မွာ ထုတ္ေဝပါတယ္။ ၁၉၃၈ ခုႏွစ္ဟာ ျမန္မာျပည္မွာ ၁၃ဝဝ ျပည့္အေရးေတာ္ပံု ကာလ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီထုတ္ေဝတဲ့ႏွစ္မွာပဲ ဒီစာအုပ္ကို ျမန္မာျပည္မွာ ျမန္မာဘာသာျပန္အျဖစ္ ထုတ္ေဝခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီလို ျမန္မာဘာသာကို ပထမဆံုး ျပန္ဆိုသူကေတာ့ လူထုေဒၚအမာျဖစ္ၿပီး ပထမဆံုး ထုတ္ေဝသူက လူထုဦးလွရဲ႕ ႀကီးပြားေရးစာအုပ္တုိက္ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာျပန္ စာအုပ္ကို ‘ျမန္မာျပည္တြင္ စစ္ေဆးခဲ့ေသာ အမႈအခင္းမ်ား’ ဆိုတဲ့အမည္နဲ႔ ထုတ္ေဝခဲ့ၿပီး ၁၉၉၉ ခုႏွစ္မွာ စာေပေလာက စာအုပ္တုိက္က ဒုတိယအႀကိမ္၊ ၂ဝဝ၃ ခုႏွစ္မွာ သီဟရတနာ စာေပက တတိယအႀကိမ္ ထုတ္ေဝခဲ့ပါတယ္။ ဘာသာျပန္စာအုပ္ရဲ႕ သက္တမ္းဟာ အခုဆိုရင္ ႏွစ္ေပါင္း ၇ဝ ေက်ာ္ခဲ့ပါၿပီ။
ဒီစာအုပ္ကိုပဲ ျမန္မာဘာသာ ျပန္ဆိုေရးသားသူတစ္ဦးက ဆရာေက်ာ္ေအာင္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆရာေက်ာ္ေအာင္က ‘ျမန္မာျပည္ အေတြ႔အႀကံဳမ်ား’ ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ ၁၉၈၃ ခုႏွစ္မွာ ျပန္ဆိုေရးသားခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီစာအုပ္ကို ၁၉၈၄ ခုႏွစ္မွာ စာခ်စ္သူစာစဥ္က ပထမအႀကိမ္၊ ၂ဝဝ၆ ခုႏွစ္မွာ ရာျပည့္စာအုပ္တုိက္က ဒုတိယအႀကိမ္ ထုတ္ေဝခဲ့ပါတယ္။ ဒီလို စာအုပ္ရဲ႕ ရာဇဝင္ကို ေျပာျပေနတာက လက္ရွိစစ္အစိုးရ စာေပစိစစ္ေရးရဲ႕ ကေမာက္ကမ ႏိုင္မႈကို ေျပာျပခ်င္လို႔ပါ။
စာေပကင္ေပတိုင္ရံုး လို႔ အမည္ေပးထားၾကတဲ့ အဲဒီ စာေပစိစစ္ေရးရံုးဟာ ျမန္မာ စာေပေလာကအတြက္ လက္မရြံ႕ခံုရံုး လို႔ ဆိုရပါလိမ့္မယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အထက္ရဲ႕ ညႊန္ၾကားခ်က္ကို လိုက္နာလို႔ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အထက္ကို မ်က္ႏွာလို မ်က္ႏွာရ လုပ္ခ်င္လို႔ပဲျဖစ္ျဖစ္ စာမူေတြမွန္သမွ်ကို ခုတ္ထစ္ ျဖတ္ေတာက္တာ၊ ျဖဳတ္ပစ္တာ၊ ပိတ္ပစ္တာေတြ တခ်ိန္လံုး လုပ္ေနတဲ့ေနရာ ျဖစ္ေနလို႔ပါ။ ဒီလို လုပ္တာက အက်င့္ျဖစ္ေနေတာ့ ဝန္ထမ္းေတြက မူ ရွိရွိ မရွိရွိ သူတို႔စိတ္ထင္ရာ လုပ္ေနတာေတြလည္း တပံုတပင္ႀကီးပါ။ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ ၿငိရင္လည္း ျဖဳတ္၊ သူတို႔ နားမလည္ရင္လည္း ျဖဳတ္တယ္ လို႔ ေျပာစမွတ္တြင္တဲ့ အထိပါပဲ။ ဒါကို ျမန္မာျပည္ စာေပေလာကသားတိုင္း သိပါတယ္။ စာေပပညာရွင္မ်ား၊ စာေပျမတ္ႏိုးသူမ်ားက ဒီရံုးႀကီးနဲ႔ ရံုးဝန္ထမ္းေတြကို ေအာက္က်ဳိ႔ဆက္ဆံၿပီး စာမူေတြ ျမန္ျမန္ ထုတ္ေဝခြင့္ ရေရး၊ အျဖတ္အေတာက္နည္းပါးေရးတို႔အတြက္ ခယ ေနရတဲ့အျဖစ္ဟာ တိုင္းျပည္အတြက္ ရွက္စရာ ကိစၥႀကီးျဖစ္ပါတယ္။
အားလံုး သိၾကတဲ့အတိုင္း လက္ရွိစစ္အစိုးရ တက္လာၿပီးေနာက္ပိုင္း ျမန္မာျပည္က လမ္းေတြ အမည္ေျပာင္းတာ၊ တုိင္းျပည္ အမည္ေျပာင္းတာေတြ လုပ္ပါတယ္။ အမ်ားရဲ႕ဆႏၵနဲ႔ လုပ္တာမဟုတ္တဲ့အတြက္ သူတို႔ေျပာင္းတဲ့အမည္ေတြက အမ်ားလက္ခံႏိုင္တဲ့ အမည္ေတြ ျဖစ္ေနရင္ေတာင္ သေဘာမတူဘဲ ေနခြင့္ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း အရင္အေခၚေတြကိုပဲ ဆက္လက္ ေျပာဆိုသံုးႏႈန္းေနသူေတြ ရွိပါတယ္။ တိုင္းျပည္အမည္ဆိုရင္လည္း ဒီအတိုင္းပါပဲ။ တရားဝင္အစိုးရက ေျပာင္းလဲေခၚဆိုထားတာမဟုတ္ေတာ့ ဘယ္လိုပဲ ‘ျမန္မာ (Myanmar)’ ေျပာင္းေျပာင္း ‘ဘားမား (Burma)’ လို႔ ဆက္လက္ သံုးစြဲေနသူေတြ အမ်ားႀကီးပါ။ အဲဒီလို ေျပာဆိုသံုးႏႈန္းရာမွာ ေျပာခ်င္သလို ေျပာလို႔ရႏိုင္ေပမယ့္ စာေပ လက္မရြံ႔ခံုရံုးကေတာ့ စစ္အစိုးရအလိုက် စာလံုးေတြကိုပဲ သံုးႏႈန္းေစပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဘားမားဆိုရင္ ဘယ္ဘားမားျဖစ္ျဖစ္ ျမန္မာလို႔ ေျပာင္းေစပါတယ္။ အသစ္ေရးသားတဲ့ စာအုပ္ေတြသာမက ျပန္လည္ထုတ္ေဝတဲ့ စာအုပ္ေတြမွာပါ ဘားမားအစား ျမန္မာလို႔ ေျပာင္းလဲမွ ထုတ္ေဝခြင့္ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ စာေရးဆရာမႀကီး ေဒၚခင္မ်ဳိးခ်စ္ ေရးသားတဲ့ Colourful Burma စာအုပ္ကို ျပန္လည္ထုတ္ေဝေတာ့ Colourful Myanmar လို႔ ေျပာင္းလဲခဲ့ရပါတယ္။ A wonderland of Burmese Legends စာအုပ္ကို နာမည္ေျပာင္းခိုင္းရာမွာေတာ့ ဆရာမႀကီးက ျပန္မထုတ္ရရင္ ေနပါေစ မေျပာင္းဘူးလို႔ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ခင္ပြန္းျဖစ္သူ ဆရာႀကီး ဦးခင္ေမာင္လတ္က A wonderland of Pagoda Legends လို႔ ေျပာင္းခဲ့တဲ့အေၾကာင္း ကဗ်ာဆရာ ေမာင္စြမ္းရည္က ေျပာျပဖူးပါတယ္။
အဂၤလိပ္စာေရးဆရာ ေမာရစ္ေကာလစ္ရဲ႕ စာအုပ္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ကေမာက္ကမ ႏိုင္မႈကေတာ့ ရယ္စရာေတာင္ ေကာင္းပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ဘာသာျပန္ၿပီး တစ္အုပ္လံုး ျမန္မာဘာသာနဲ႔ ပံုႏွိပ္ထားတဲ့ စာအုပ္မွာ မူရင္းစာအုပ္နာမည္ကို ေဖာ္ျပရတာ မ်က္ႏွာဖံုးနဲ႔ ေရွ႕ဆံုးစာမ်က္ႏွာ၊ အဲဒီ ၂ ေနရာပဲ ရွိပါတယ္။ အဲဒါကိုေတာင္ ဘားမားအစား ျမန္မာလို႔ ေျပာင္းခိုင္းတဲ့ကိစၥပါ။ ဘယ္ေလာက္ အတင္းအက်ပ္ ေျပာင္းခိုင္းသလဲေတာ့ မသိပါဘူး၊ လူထုေဒၚအမာရဲ႕ ျမန္မာျပန္စာအုပ္ ‘ျမန္မာျပည္တြင္ စစ္ေဆးခဲ့ေသာ အမႈအခင္းမ်ား’တတိယအႀကိမ္ထုတ္ စာအုပ္မွာေတာ့ Trials in Burma (Myanmar) လို႔ ေဖာ္ျပထားရၿပီး ဆရာေက်ာ္ေအာင္ရဲ႕ ‘ျမန္မာျပည္အေတြ႔အႀကံဳမ်ား’ ဒုတိယအႀကိမ္ထုတ္ စာအုပ္မွာေတာ့ Trials in Myanmar လို႔ ေဖာ္ျပထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။
ဘားမားဆိုရင္ ျမန္မာလို႔ ေျပာင္းရမယ္ ဆိုတိုင္း အားလံုးလိုက္ေျပာင္းစရာ မလိုဘူးလို႔ ထင္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ဒီလိုကိစၥမ်ဳိးဆိုရင္ မူရင္း စာေရးသူက ျမန္မာျပည္ထဲမွာလည္း မဟုတ္၊ စာအုပ္ထုတ္တာကလည္း အခုမွ မဟုတ္၊ ၿပီးေတာ့ စာအုပ္ထုတ္ထားတာလည္း ျမန္မာျပည္တစ္ခုတည္းမွာမဟုတ္။ ဒါကိုျပင္လိုက္လို႔ ဘာအက်ဳိးရွိသြားမလဲ ဆိုတာေတာ့ မစဥ္းစားမိပါ၊ ဝိဝါဒ ကြဲျပားမႈ တစံုတရာ ရွိသြားမွာေတာ့ ေသခ်ာပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ျပင္ထားတဲ့နာမည္နဲ႔ စာအုပ္ရွာတဲ့အခါ အခက္အခဲေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။
ဒီျဖစ္ရပ္မွာ ေနာက္ထပ္ စဥ္းစားမိတာကေတာ့ မူ ေသေသခ်ာခ်ာ မရွိဘဲ လုပ္ခ်င္ရာ လုပ္တဲ့သေဘာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ဒီလို သံုးရမယ္လို႔ သတ္မွတ္ထားရင္ ဒီလိုကလြဲၿပီး ဟိုလို သံုးလို႔ မရပါဘူး။ ျပင္ရမယ္ဆိုရင္ တညီတည္း ျပင္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီလိုမဟုတ္ဘဲ ျမန္မာဆိုတဲ့စာလံုးကို တစ္အုပ္မွာ ကြင္းစကြင္းပိတ္နဲ႔ ထည့္လို႔ရၿပီး ေနာက္တစ္အုပ္က်ေတာ့ လုံုးလံုးလ်ားလ်ား ျပင္ခိုင္းတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီေတာ့ သတ္သတ္မွတ္မွတ္ မူမရွိဘဲ လုပ္ခ်င္သလို လုပ္ေနတဲ့ သေဘာျဖစ္ေနပါတယ္။
တည္ၿငိမ္တဲ့ စနစ္တစ္ခုရဲ႕ေအာက္ကိုမေရာက္မခ်င္း ဒီလို ကေမာက္ကမ ျဖစ္မႈေတြက ေနရာတိုင္း အခ်ိန္တိုင္း ရွိေနမွာ အေသအခ်ာပါပဲ။ ။
ထိန္လင္း (၉၊ ၂၊ ၂ဝဝ၉)
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
