>
ေမာင္စြမ္းရည္
စက္တင္ဘာ ၁၆၊ ၂၀၀၈
“ျမသန္းတင့္ႏွင့္ ေတြ႔ဆံုျခင္း” ဆုိတဲ႔ စာအုပ္ရဲ႕ အမည္ အျပည့္အစံုက “ဓားေတာင္ကုိေက်ာ္၍ မီးပင္လယ္ကုိျဖတ္ခ့ဲသူ သုိ႔မဟုတ္ ျမသန္းတင့္ႏွင့္ ေတြ႔ဆံုျခင္း”ျဖစ္ပါတယ္။ အရုဏ္ေကာင္းကင္စာအုပ္တုိက္က ေမာင္လြင္ျပင္စီစဥ္ထုတ္ေဝတဲ့ စာအုပ္အမွတ္စဥ္ ၃၇ ျဖစ္ပါတယ္။ စာမ်က္ႏွာ ၁၁၆ မ်က္ႏွာ၊ တန္ဖိုး ၃ဝဝ က်ပ္။
ဝင္းၿငိမ္းဟာ စာေပအင္တာဗ်ဴး (စာေရးဆရာ ေတြ႔ဆံုခန္းေတြ)ကို ပထမဆံုး ျပဳလုပ္သူ ဟုတ္ေကာင္းမွ ဟုတ္ေပမယ္။ ဒါေပမဲ့ ၈ဝ ခုႏွစ္မ်ားအတြင္းမွာ အမ်ားဆံုးနဲ႔ အေကာင္းဆံုး လုပ္ႏိုင္ခဲ့သူျဖစ္ပါတယ္။ စာေပ ေဆြးေႏြးမႈေတြထဲမွာ ျမသန္းတင့္န႔ဲ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးျခင္းဟာျဖင့္ အေဟာင္းေတြထဲက အေကာင္းဆံုးျဖစ္ပါတယ္။ ဝင္းၿငိမ္းအေနနဲ႔ေရာ ျမသန္းတင့္အေနနဲ႔ေရာ အေကာင္းဆံုးေမးခဲ့ ေျဖခဲ့ၾကပါတယ္လို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။
ျမသန္းတင့္ဟာ ဒဂုန္တာရာဦးစီးထုတ္ေဝတဲ့ တာရာမဂၢဇင္း(၁၉၄၆-၅ဝ)မွာ ကတည္းက စာေပေလာကထဲကုိ သိသိသာသာ ဝင္ေရာက္လာခဲ့ၿပီး စာေပသစ္ လႈပ္ရွားမႈမွာ ေရွ႕တန္းက ပါ၀င္ခဲ့သူ ႏိုင္ငံေရးသမား စာေရးဆရာတေယာက္ ျဖစ္တဲ့အတိုင္း စာေပကုိ နုိင္ငံေရးအျမင္နဲ႔ ေရးသူတဦး အျဖစ္ ထင္ရွားပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ဆုိရွယ္လစ္အျမင္နဲ႔ စာေရးသူတဦး ျဖစ္ပါတယ္။
စာေပသေဘာတရားနဲ႔ လံုးလားေထြးလားေနလာသူ ျဖစ္ေပမယ့္ စာေပ သေဘာတရားဆုိင္ရာ စာမ်ားကုိ အေသ အခ်ာ ေရးဖူးတာဟာ ႏွစ္ခါပဲရွိေသးတယ္လို႔ က်ေနာ္ မွတ္မိေနပါတယ္။ ပထမတခုက သူရဲ႕ ဝတၳဳတိုေပါင္းခ်ဳပ္ စာအုပ္မွာ ေရွ႕က အမွာစာအျဖစ္ စာေပ ေျခဆင္းေရးခဲ့ျခင္း ျဖစ္ျပီး၊ ဒုတိယတခုက ေတြ႔ဆံုျခင္းမွာ စာေပသေဘာတရားမ်ား ခင္းက်င္းျပီး ေျဖၾကားျခင္းပဲျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီႏွစ္ခုမွာလည္း ဝတၳဳတိုေပါင္းခ်ဳပ္အမွာစာဟာ ႏိုင္ငံေရး ဆန္လြန္းၿပီး ခုဝင္းၿငိမ္းနဲ႔ ေတြ႔ဆံု ေျဖၾကားရာမွာေတာ့ သူ႔ဘဝတေလွ်ာက္ ေတြ႔ႀကံဳျဖတ္သန္းခဲ့တဲ့ စာေပအေတြ႔အၾကံဳေတြကုိ ျဖန္႔က်င္းၿပီး ဆုပ္ဆုပ္ကိုင္ကိုင္ ေျဖၾကားထားတာျဖစ္လို႔ ျမသန္းတင့္ရဲ႕ စာေပနဲ႔ အႏုပညာသေဘာတရား က်မ္းငယ္တခုလို႔ေတာင္ ဆိုလိုက္ခ်င္ပါတယ္။
ေမးသူကလည္း တတ္ႏိုင္သမွ် ေထာင့္စံုေအာင္ေမးထားျပီး ေျဖသူကလည္း ေထာင့္စံုေအာင္ ေျဖၾကားတာျဖစ္လို႔ ျမသန္းတင့္ရဲ႕ စာေပအအျမင္ကို ေလ့လာရင္ ဒီစာအုပ္ကို ခ်န္ထားလို႔ျဖစ္မယ္ မဟုတ္ပါဘူး။
ဝင္းျငိမ္းက “ဆရာ့စာေပဘဝကစျပီး ေျပာလိုက္ၾကရေအာင္”လို႔ စတင္ပါတယ္။ ျမသန္းတင့္ကသူငယ္စဥ္က စာေပဆည္းပူးခဲ့ပံု၊ စာေရးဆရာျဖစ္ဖို႔ အားထုတ္ခဲ့ပံုေတြကုိ ျပန္လည္ တင္ျပပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီအေျဖေတြဟာ ျမသန္းတင့္ ကုိယ္ေရး အထၱဳပၸတၱိ တစိတ္တေဒသ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆုိရပါမယ္။ ဆရာျမသန္းတင့္ အထၱဳပၸတၱိ ျပဳစုရင္ ဒီစာအုပ္ကုိလည္း သတိရမွ ျဖစ္ပါေတာ့မယ္။
“က်ေနာ္က စာေရးဆရာဘ၀ကုိ မေတာ္တဆ ေရာက္လာတာ မဟုတ္ဘူး။ မထင္မွတ္ဘဲနဲ႔ မေမွ်ာ္လင့္ဘဲနဲ႔ ေရာက္လာတာ မဟုတ္ဘူး။ ငယ္စဥ္ကတည္းက စာေရးဆရာျဖစ္ခ်င္ေနတာ။ စာရူးေပရူး စာေရးဆရာရူးေပါ့ခင္ဗ်ာ။ စာေရးဆရာအလုပ္ဟာ ဂုဏ္အရိွဆုံးအလုပ္တခုလုိ႔ ငယ္ငယ္ကတည္းက ထင္ခ့ဲတာ။ ဂုဏ္ဆုိတာ ပကာသနကုိ ေျပာတာ မဟုတ္ဘူး။ ရုိးသားမွန္ကန္တ့ဲ ဂုဏ္သိကၡာကုိေျပာတာ။ စာေရးဆရာဘ၀ကုိ ဘာနဲ႔မွ မလဲႏုိင္ဘူး။ ခုလည္း မလဲႏုိင္ဘူး။ ေနာင္လည္း မလဲႏုိင္ဘူး။ စာေရးျခင္းအလုပ္ကုိ ယုံၾကည္မႈတခု၊ ယုံၾကည္ျခင္းတရားတခု အေနနဲ႔ က်ေနာ္ယုံတာ” လုိ႔ ျမတ္ျမတ္ႏုိးႏုိးေျဖပါတယ္။
ဆက္လက္ၿပီးေတာ့ ငယ္စဥ္က ဖတ္ခ့ဲရတ့ဲ စာအုပ္စာေပေတြနဲ႔ သူ႔အေတြ႔အႀကဳံေတြကုိ ေဖာ္ျပထားတာလည္း စိတ္၀င္စားစရာ ေကာင္းပါတယ္။ လယ္တီဆရာေတာ္၊ ဆရာေတာ္ဦးဗုဒ္၊ က်ီးသဲေလးထပ္ဆရာေတာ္တုိ႔စာေတြ။ ပီမုိးနင္း၊ ေရႊဥေဒါင္း၊ တက္ထြန္း၊ ဒဂုန္ခင္ခင္ေလးတုိ႔စာေတြ။ မဟာေဆြ၊ ဇ၀န၊ ရဲထြတ္၊ ျမမ်ဳိးလြင္တုိ႔ စာေတြကုိ ႀကဳံသလုိ ဖတ္ခ့ဲတယ္။ ၿပီးေတာ့ နဂါးနီတုိက္ထုတ္ ႏုိင္ငံေရးစာအုပ္ေတြ။ ဒီေနာက္မွာေတာ့ ေခတ္စမ္းစာေပ။ သိန္းေနႏြယ္(သိန္းေဖျမင့္)၊ ဒဂုန္တာရာ၊ ထင္ႀကီး၊ မန္းတင္၊ စံ၀င္းတုိ႔စာေတြ … ။ ဂ်ပန္ေခတ္ေရာက္ေတာ့ စာၾကည့္တုိက္ေထာင္ၾကတယ္၊ စာေတြ မ်ားမ်ားဖတ္ျဖစ္တယ္။ အဲသလုိ စာဖတ္တဲ အေတြ႔အႀကဳံကုိ မျဖတ္သန္းဘဲ စာေရးဆရာမျဖစ္ႏုိင္ဘူး လုိ႔လည္း ေျပာပါတယ္။ စာေရးဆရာဆုိတာ ရာထူးခန္႔ထားသလုိ ခန္႔လုိ႔လည္း မရဘူး၊ ကတ္ျပားကုိင္ခြင့္ရရုံနဲ႔လည္း စာေရးဆရာမျဖစ္ဘူး စသျဖင့္လည္း ေျပာပါတယ္။
ေနာက္ေတာ့ တကၠသုိလ္ေက်ာင္းသားဘ၀ စာေရးခ်င္တ့ဲအခ်ိန္မွာ တာရာမဂၢဇင္းနဲ႔ေတြ႔တယ္။ လင္းယုန္ဂ်ာနယ္နဲ႔ ႀကဳံတယ္၊ “စာေရးဆရာျဖစ္လာတာဟာ ျဖတ္လမ္္းမရိွဘူး” တ့ဲ၊ စာေတြဖတ္ရတယ္၊ ေရးရတယ္။ စာေရး၀ါသနာပါရဲတယ္၊ အေတြ႔အႀကဳံ ျဖတ္သန္းရတယ္၊ စာေပေရးသားတ့ဲ အတတ္ပညာကုိလည္း ဆည္းပူးရတယ္၊ ဒီလုိအခ်က္ေတြနဲ႔ အနည္းဆုံး ျပည့္စုံမွ စာေရးဆရာျဖစ္အပ္တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ သူ စာေရးဆရာျဖစ္လာေတာ့ စာေပသစ္၊ ျပည္သူ႔စာေပ၊ ဆုိရွယ္လစ္စာေပလႈပ္ရွားမႈနဲ႔ ဆုံတယ္။ “တာရာမဂၢဇင္းဟာ စာေပသစ္ရဲ႕ သံတမန္ျဖစ္တယ္။ ျမန္မာစာေပမွာ အေရးႀကီးတ့ဲအခန္းကပါတယ္” လုိ႔လည္း မွတ္ခ်က္ေပးတယ္။ စာေပသစ္ဆုိတာ ဘာလဲ၊ ဘ၀သရုပ္ေဖာ္ဆုိတာ ဘာလဲ၊ ဆုိရွယ္လစ္သရုပ္မွန္ဆုိတာ ဘာလဲ စသျဖင့္ စာေပသေဘာတရားမ်ားကုိလည္း ရွင္းျပပါတယ္။
စာေပေ၀ဖန္ေရးအေၾကာင္းကုိ ၀င္းၿငိမ္းက ေမးလုိ႔ အက်ယ္တ၀င့္ေျဖတယ္။ ေ၀ဖန္ခံရသူဘက္ကေရာ ေ၀ဖန္သူဘက္ပါ ၾကည့္ေျပာတယ္။ “ကိုယ့္စာဟာ စာအုပ္အျဖစ္ ထုတ္လုပ္လုိက္ၿပီးကတည္းက ကုိယ္ မပုိင္ေတာ့ဘူး။ စာဖတ္ပရိသတ္ ပုိင္သြားၿပီ။ ႀကိဳက္ခ်င္ ႀကိဳက္ႏုိင္တယ္။ မႀကိဳက္ခ်င္ရင္လည္း ေနႏုိင္တယ္။ ေ၀ဖန္ခ်င္ရင္လည္း ေ၀ဖန္ႏုိင္ခြင့္ရိွတယ္။ အေ၀ဖန္မခံခ်င္ရင္ ကုိယ့္စာကုိ ဘာျဖစ္လုိ႔ စာအုပ္အျဖစ္ ထုတ္ေနမွာလဲ”လုိ႔လည္း ဆုိပါတယ္။ “ေ၀ဖန္ေရးဆရာတုိ႔၊ စာဖတ္သူတုိ႔က ကုိယ့္စာအုပ္ကုိ ေ၀ဖန္ခြင့္ရိွတယ္”လုိ႔လည္း ဆုိပါတယ္။ ဒါေပမ့ဲ “ဓမၼဓိ႒ာန္က်တ့ဲ ေ၀ဖန္ေရးလား၊ ပုဂၢလဓိ႒ာန္ ေ၀ဖန္ေရးလား” ခ်င့္ခ်ိန္ဖုိ႔ေတာ့ လုိေၾကာင္းလည္း သတိေပးပါတယ္။
ျမန္မာ ေ၀ဖန္ေရးဆရာေတြဟာ “စာဖတ္နည္းေနတယ္”လုိ႔လည္း အျပစ္တင္တယ္။ “သူတုိ႔ဆီက ေ၀ဖန္ေရးက ဓမၼဓိ႒ာန္က်ၿပီး က်ေနာ္တုိ႔ဆီက ေ၀ဖန္ေရးက ပုဂၢလဓိ႒ာန္က်တယ္” လုိ႔ ထင္ေၾကာင္းလည္း မွတ္ခ်က္ေပးပါတယ္။ ျမန္မာေ၀ဖန္ေရးဆရာေတြက “ေကာင္းတယ္ထင္ရင္ မုိးေရာက္ေအာင္ အလြန္အမင္း ခ်ီးေျမွာက္ေရးသြားတယ္။ မေကာင္ဘူးထင္ရင္ သည္စာအုပ္မ်ဳိးဟာျဖင့္ မီးရႈိ႕ဖုိ႔ေကာင္းတယ္ ဆုိတ့ဲ လက္လြတ္စပယ္ ေျပာတာမ်ဳိးလည္း ရိွေၾကာင္း” ေျပာၿပီး ေနာက္ဆုံးေတာ့ “သူငယ္နာမစင္ဘူး”လုိ႔ မွတ္ခ်က္ေပးပါတယ္။
ဘာသာျပန္အေၾကာင္းကုိလည္း ကုိ၀င္းၿငိမ္းက ေမးတယ္။ ဒီအခါမွာလည္း အက်ယ္တ၀င့္ေျဖပါတယ္။ “ရသစာေပကုိ ဘာသာျပန္တယ္ဆုိတာ အဂၤလိပ္စာတတ္ရုံ၊ ျမန္မာစာကုိ ေရးတတ္ရုံ၊ အဘိဓာန္က်မ္းတတ္ရုံနဲ႔ ျပန္လုိ႔မရဘူး။ ကုိယ္တုိင္က အႏုပညာခံစားမႈ ရိွရမယ္”လုိ႔ ေျပာၿပီး သူ႔အႀကိဳက္ ဘာသာျပန္ခ့ဲပုံမ်ားကုိလည္း မူခ်ၿပီး ရွင္းျပေျဖဆိုပါတယ္။ သုတစာေပျပန္တာ၊ ရသစာေပျပန္တာ၊ ကဗ်ာကိုျပန္တာ … စသျဖင့္ သူျပန္ဆိုခဲ့ တာေတြကို သေဘာတရားမ်ားနဲ႔တကြ အက်ယ္တဝင့္ ရွင္းျပထားပါတယ္။
ဒီေန႔ စာေပအေျခအေနေတြကိုလည္း ေမးၾကရာမွာ “ဒီေန႔ေခတ္ဟာ ကဗ်ာရဲ႔ ေရႊေခတ္လို႔ေတာင္ ေျပာႏိုင္တယ္”လို႔ဆုိပါတယ္။ ကဗ်ာသေဘာတရား ျငင္းခုန္မႈေတြနဲ႔ ကာရန္မဲ့ကဗ်ာအေၾကာင္းေတြကိုလည္း ေဆြးေႏြးထားပါတယ္။
အထူးသျဖင့္ “ေရွးဂႏၴဝင္ကဗ်ာေတြကို ေက်ညက္ဖုိ႔လုိတယ္” လို႔ ဆိုတာကိုပါ ထည့္ေျပာသြားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ အခု ၂ဝဝဝျပည့္ႏွစ္နဲ႔ ဝင္းၿငိမ္း၊ ျမသန္းတင့္ အေမးအေျဖလုပ္တဲ့ အခ်ိန္ဟာ အေတာ္ကြာသြားၿပီဆိုေတာ့ ဆရာျမသန္းတင့္က ကာရန္မဲ့ကဗ်ာ ပီပီသသ မရွိေသးတဲ့အခ်ိန္၊ ဂႏၴဝင္နဲ႔ ေမာ္ဒန္ျပႆနာေတြ မျဖစ္ေသးတဲ့အခ်ိန္ ဆိုတဲ့အခ်က္ကိုေတာ့ စာဖတ္သူမ်ားက ထည့္သြင္းစဥ္းစားဖို႔ လိုပါတယ္။
ကိုဝင္းျငိမ္းက ရိုးရာပံုျပင္ေတြ စုေဆာင္း ေဖာ္ထုတ္တဲ့ ကိစၥကိုလည္း ေမးပါတယ္။ ဆရာျမသန္းတင့္က လူထုဦးလွ၊ ေဒါက္တာေမာင္ျဖဴး၊ ကာတြန္းဦးဘဂ်မ္းတို႔ရဲ႔ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြကုိ သာဓကျပၿပီး ရုပ္ျပေတြထိေအာင္ အက်ယ္တဝင့္ ေဆြးေႏြးပါတယ္။ “ရုပ္ျပေတြဘက္ကလည္း ကာကြယ္ခ်င္တယ္” လို႔လည္း ဆိုပါတယ္။
ဆက္လက္ၿပီး ေဆြးေႏြးတာကေတာ့ “အက္ေဆး” အေၾကာင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဆရာျမသန္းတင့္က အက္ေဆးေတြကိုလည္း အမ်ားႀကီး ဘာသာျပန္တဲ့အျပင္ ကိုယ္တိုင္လည္း အက္ေဆးေတြ ေရးေနတာဆိုေတာ့ အက္ေဆးဆိုင္ရာ ေျပာစရာေတြလည္း တဝၾကီး ေျပာသြားပါတယ္။ ဝင္းၿငိမ္းက ျပဇာတ္အေၾကာင္းကိုလည္း ထည့္ေမးပါေသးတယ္။ ခရီးသြားစာေပအေၾကာင္းလည္း မက်န္ပါဘူး။ ဆရာျမသန္းတင့္ကလည္း အက်ယ္တဝင့္ ေျဖပါတယ္။ က်ေနာ့္အေနနဲ႔ ေျပာရရင္ ဘယ္အၾကာင္းရာကိုပဲေျဖေျဖ အေၾကာင္းသာဓကေတြ ျပသင့္တယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႔ကိစၥေတြမွာ သာဓကေတြ မျပတာပါ ရွိပါတယ္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ဒီစာအုပ္ဟာ ဆရာျမသန္းတင့္ရဲ႕ စာေပသေဘာတရား က်မ္းစာအုပ္ငယ္တခုပါပဲလို႔ ဆိုခ်င္ပါတယ္။ စာေပအတၳဳပၸတၱိလို႔ဆိုရင္လည္း မမွားႏိုင္ပါ။ စာေပသမားမ်ား လက္စြဲျပဳရမယ့္ စာတစ္အုပ္ျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆိုခ်င္ပါေၾကာင္း။
(မူရင္း-Beauty မဂၢဇင္း၊ ၂၀၀၂ ဇန္န၀ါရီ)
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
