ကုိသန္းလြင္ ● အတာသၾကၤန္ႏွင့္ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈ
(၁)
ႏွစ္ဆန္းငယ္သၾကၤန္၊ သစ္သစ္သာဖန္ေတာ့တယ္၊ ႏိုင္ငံေၾကာ့ျပည္သူမွာ၊ ပန္ဆုယူအတာေရသြန္းခ်ိန္ဖို႔ လြမ္းလွတယ္ ေလး….. (မဟာအတုလမင္းႀကီး)
လက္ဝဲသုႏၵရအမတ္ႀကီး ဦးျမတ္စံတြင္ သားသမီးဘယ္ႏွစ္ေယာက္ရွိသည္ကို ကြၽန္ေတာ္တို႔မသိရပါ။ သို႔ပါေသာ္လည္း ျမင္းခုံတိုင္ရြာကိုစားရေသာ တရားသူႀကီးဦးေအးေခၚ မဟာအတုလမင္းႀကီးမွာ အမတ္ႀကီးဦးျမတ္စံ၏သားျဖစ္သည္ဟု မွတ္ တမ္းမ်ားရွိပါသည္။ “ထပ္ထပ္ကယ္ေစာေတာ့သည္” အစခ်ီ တန္ခူးလရာသီဖြဲ႔ေၾကာင့္ သူ႔ကိုမွတ္မိၾကရပါသည္။ ထိုကဗ်ာ မ်ားေၾကာင့္လည္း ျမန္မာတို႔သၾကၤန္သည္ပို၍လွပလာၾကပါသည္။
(၂)
သည္ႏွစ္သၾကၤန္အခ်ိန္ဝယ္ ကြၽန္ေတာ္ရြာသို႔ျပန္ခြင့္မရလိုက္ပါ။ ရြာကသၾကၤန္ကို မဟာအတုလမင္းႀကီးကဲ့သို႔ပင္ အေဝးမွ ေန၍သာ လြမ္းလိုက္ရပါသည္။ ယဥ္ေက်းေသာလူ႔အဖြဲ႔အစည္းရွိရာ ႏိုင္ငံတိုင္းတြင္ ႏွစ္ေဟာင္းမွႏွစ္သစ္သို႔ ကူးေျပာင္းေသာအခ်ိန္ကာလမ်ားတြင္လည္းေကာင္း၊ ေကာက္သစ္ေပၚခ်ိန္၊ သီးႏွံရိတ္သိမ္းခ်ိန္၊ စသည့္ စိုက္ပ်ိဳးေမြးျမဴေရးလုပ္ငန္းမ်ားအတြက္လည္းေကာင္း၊ ကိုးကြယ္သည့္ အယူဝါဒ၊ ေနလနကၡတ္တာရာမ်ား၏ အေနအထားမ်ား၊ ယဥ္ေက်းမႈဓေလ့ထံုးတမ္းမ်ားအရလည္းေကာင္း အထိမ္းအမွတ္ပြဲမ်ားကိုႏွစ္စဥ္ က်င္းပေလ့ရွိၾကပါသည္။ ထိုကမၻာအရပ္ရပ္ အထိမ္းအမွတ္ ပြဲေတာ္ မ်ားတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ အတာေရပက္ဖ်န္းၾကသည့္ သၾကၤန္ပြဲသည္ ယဥ္ေက်းမႈ အဆင့္အတန္းျမင့္မားျခင္း၏ ျပယုဂ္အျဖစ္ ထင္ရွားလွပါသည္။
သၾကၤန္ပြဲေတာ္မ်ား၏အစသည္ အိႏၵိယႏိုင္ငံ၊ ဟိႏၵဴယဥ္ေက်းမႈမွလာသည္ဟု သမိုင္းဆရာတို႔ကဆိုၾကေသာ္လည္း အိႏၵိယ ျပည္မွာ ေရကစားၾကေသာအစဥ္အလာမွာ မရွိေတာ့ပါ။ ကေမာၻဒီးယား၊ ေလာႏိုင္ငံ၊ ယိုးဒယားႏုိင္ငံတို႔၌သာ အမွတ္တရ က်င္းပၾကပါသည္။ ခမ္းခမ္းနားနားကားမဟုတ္ျပီ၊ ျမန္မာျပည္တြင္ေတာ့တႏိုင္ငံလံုး ျပည္သူမ်ားက အထြဋ္အျမတ္ထားခါ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း ၿခိမ့္ၿခိမ့္သဲမွ် က်င္းပၾကပါသည္။
ဗုဒၶဘုရားရွင္က ပေသနဒီ ေကာသလမင္းႀကီးကို ႏွစ္သစ္ကူးခ်ိန္၌ အနေႏၱာအနႏၱငါးျဖာကို ပူေဇာ္ျခင္းျဖင့္ စီးပြားတက္ျခင္း၊ ခ်မ္းသာျခင္း၊ ေကာင္းက်ိဳးရျခင္း၊ ရန္ကိုေအာင္ျခင္း၊ သူေတာ္ေကာင္းအက်င့္တရားတိုးပြားျခင္း စသည့္ အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ား ရရွိႏိုင္သည္ဟု ေဟာေတာ္မူခဲ့ဖူးသည္။ ျမန္မာတို႔၏ေရသဘင္ပြဲသည္ လူတဦးႏွင့္တဦး ေရစင္ပက္ျဖန္းၾကျခင္းသာမဟုတ္၊ ႂကြလာသမွ်လူအေပါင္းကို စတုဒီသာေကြၽးေမြးျခင္း၊ သီလေဆာက္ တည္ျခင္း၊ သတ္သတ္လြတ္စားျခင္း၊ ဘုရားေက်ာင္းကန္ တို႔၌ ေရသပၸါယ္ျခင္း၊ ေရလႈဒါန္းျခင္း၊ သက္ႀကီးရြယ္အိုတို႔ကို ေခါင္းေလွ်ာ္ေပးျခင္း၊ ေရသတၱဝါ ကုန္းသတၱဝါအမ်ားကို ေဘး မဲ့ေပးျခင္း၊ အႏၱရာယ္ကင္းပရိတ္ကို အတူတကြနာယူၾကျခင္း၊ အဝတ္အစားႏွင့္ စားစရာတို႔ကို ပံ့သကၠဴလႈဒါန္းျခင္း စသည္ ျဖင့္ မဂၤလာအေပါင္းႏွင့္ ျပည့္စံုေသာအမႈတို႔ကို ျပဳၾကစျမဲျဖစ္ပါသည္။
ယခုေခတ္အခါျမန္မာျပည္အႏွံ႔တြင္ သၾကၤန္ကာလ၌ ဒုလႅဘရဟန္းခံျခင္း၊ လူငယ္လူႀကီးမေရြး ဥပႆကာအေပါင္းက တ ရားစခမ္းဝင္၍ ဒုကၡခ်ဳပ္ျငိမ္းရာ ကမၼဌာန္းတရားအားထုတ္ၾကျခင္းမ်ားကို ေတြ႔ျမင္ေနၾကရပါသည္။ ၎တို႔သည္ ျမတ္စြာ ဘုရား ေဟာၾကားသည့္ အတၱာကမၼံ၊ ကေရာႏၱႆ၊ မဟာေဘာဂံ၊ မဟာသုခံ၊ မဟာပလႅံ၊ စတုဓိသံေဝဒီ၊ ေဇယ်တုမဂၤလံ ဟူေသာပါဠိေတာ္အဖြင့္အတိုင္း ေကာင္းက်ိဳးကိုျဖစ္ေစႏိုင္သည့္အလုပ္ကို လုပ္ေနၾကျခင္းလည္းျဖစ္ပါသည္။ သံယုတ္ပါဠိ ေတာ္ ေကာသလသုတ္ေတာ္၌ ျမတ္စြာဘုရားက ေကာသလမင္းႀကီးကို ေဟာေတာ္မူေၾကာင္း ရွာေဖြမေတြ႔ရပါ။ သို႔တေစ ဤမဂၤလာစကားကို ပညာရွိမ်ားအဆက္ ဆက္လက္ဆင့္ကမ္းခဲ့ၾကပါသည္။
ကမာၻႀကီးက မိမိ၏ေနပတ္လမ္းတေလွ်ာက္ တႏွစ္လ်င္တႀကိမ္ ေနကိုပတ္လ်က္ရွိရာတြင္ ေဗဒင္ကိန္းခန္းအလို အရ တရာ သီလ်င္ ရက္္ ၃ဝ စီယူ၍ မိႆ၊ ျပိႆ၊ ေမထုန္၊ ကရက႗္၊ စသည္ျဖင့္ ရာသီ ၁၂ မ်ိဳးေျပာင္းသည္ဟု သတ္မွတ္ၾကပါသည္။ ရဝိ.. ထြန္းေတာက္ျခင္းမွာ သူရိန္ေနမင္း (သို႔) တနဂၤေႏြျဂိဳလ္ကိုကိုယ္စားျပဳပါသည္။ ၎သည္ ေနာက္ဆံုး မိန္ရာသီအျပီးတြင္ မိႆရာသီခြင္သို႔အသစ္ျပန္၍ဝင္သည္။ ထိုသို႔ဝင္သည္ႏွင့္ ႏွစ္ဆန္းတရက္သို႔ေရာက္သည္ကား မဟုတ္ေသး။ ၂ ရက္ ၄ နာရီ ၄ မိနစ္ စကၠန္႔ ၄ဝ ၾကာမွသၾကၤန္တာကူးျခင္းျပီးဆံုးသည္။ ထိုအခါမွသာ အတာတက္၍ ႏွစ္သစ္ကူးျပီဟု ဆိုႏိုင္ၾကပါ သည္။ ႏွစ္ဆန္းတစ္ရက္ေန႔တိုင္းသည္လည္း တန္ခူးလဆန္းတစ္ရက္ မဟုတ္ေခ်၊ ထိုေန႔သည္ ကမာၻ႔ျပကၡဒိန္အရဆိုေသာ္ ႏွစ္စဥ္ ဧျပီလ ၁၃ရက္မွ ၁၇ ရက္အတြင္းက်ေရာက္ေသာ္လည္း တန္ခူးလဆန္းရက္ႏွင့္ ကိုက္ညီေလ့မရွိ။ ႏွစ္ဆန္းတရက္ မတိုင္မွီ တန္ခူးလရက္မ်ားကို ေႏွာင္းတန္ခူးေခၚ၍ ေနာက္မွာရွိေသာရက္မ်ားကို ဦးတန္ခူးရက္မ်ားဟု ေခၚဆိုၾကပါသည္။
ကၽြန္ေတာ္မွတ္မိေသာ သၾကၤန္ရက္မ်ားမွာ ေပ်ာ္စရာေကာင္းသလို လြမ္းဆြတ္ဖြယ္ေကာင္းေသာရက္မ်ားလည္း ျဖစ္ၾကပါ သည္။ သၾကၤန္အၾကိဳေန႔ေရာက္ျပီဆိုသည္ႏွင့္ အေမသည္ လက္သီးဆုပ္အရြယ္ ေျမအိုးတလံုးကိုဝယ္ကာ နတ္တို႔ျပည္မွဆင္း လာမည့္သိၾကာမင္းႀကီးကို ၾကိဳဆိုသည့္ပန္းေရအိုးကိုျပင္ဆင္ေလ့ရွိပါသည္။ အိမ္နံေဘး သီးပင္မွ သီးပြင့္အခက္ေလးမ်ာကို သေျပရြက္ပန္းခိုင္ကေလးမ်ားႏွင့္ ေရာရွက္ျပီး သိၾကားၾကိဳ ပန္းအိုးထိုးေလ့ရွိပါသည္။ အတာအိုးဟု ေခၚၾကပါသည္။ သၾကၤန္ က်သည္ႏွင့္ ေရကိုသြန္၍ သၾကၤန္ပန္းကို အိမ္ဦးဝင္းထရံ စသည္တို႔တြင္ ထိုးစိုက္ၾကရပါသည္။ လိုရာဆုကို ေတာင္းၾကရပါ သည္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ကလည္း အစိမ္းတရစ္ အနီတရစ္ အေရာင္ျခယ္ထားေသာ သံေရႁပြတ္ကေလးမ်ားကို တကိုင္ကိုင္ျဖစ္ေန တတ္ပါသည္။ ထိုသၾကၤန္ရက္မ်ားအတြင္း ဤေရႁပြတ္ကို အပ်က္မခံႏိုင္ၾကပါ။
မိုးလင္းေသာ္လည္း အေမကေရႁပြတ္ကို ကိုင္ခြင့္မေပးပါ။ ဥပုလ္ေက်ာင္းကျပန္လာျပီးမွ ေရကစားထြက္ခြင့္ေပးပါသည္။ ထို ေပ်ာ္စရာရက္မ်ားသည္ ကုန္ဆံုးသြားေတာ့မည္ဟု တသသနစ္ေမ်ာျပီး ေနာက္ႏွစ္သၾကၤန္ေရာက္ေအာင္ ရက္အၾကာႀကီး ေစာင့္ရဦးမည္ဟု ရင္ေမာၾကရဖူးပါသည္။ တခါတရံ အိပ္၍ပင္ မေပ်ာ္ႏိုင္ခဲ့ၾကပါ။
“ဖက္ဆြတ္ကယ္ခိုင္ေဝဦး၊ ေလရူးကလာျပီ၊ ေငြဦးစရာသီ၊ ႏွစ္ဖ်ာစံုညီလို႔ ေမာင္ဘုရားႏွင့္ ေနနတ္ႏြယ္၊ ေရသပၸါယ္ ျမန္းၾကပါ စို႔” ဟု ရတနာပံုေခတ္ မင္းႏွင့္ မိဘုရားႏွစ္ပါးစံုညီတို႔သည္ ဘုရားေက်ာင္းကန္တို႔သို႔ ေရသပၸါယ္ဖို႔ သြားၾကပါသည္။ တိုင္းသူ ျပည္သားတို႔ကလည္း ဘဂဝါျမတ္ဘုရားသို႔ အတာေရလွဴဒါန္းကုသိုလ္ယူ ျပီးမွ အခ်င္းခ်င္း ေရစင္ပက္ျဖန္းၾကရပါသည္။ မိန္ ရာသီေႏြအေပါက္၊ ေသမေလာက္ေၾကာက္တယ္ဟုဆိုၾကရာ ေအးျမေအာင္သၾကၤန္ေရေလာင္းၾကပါသည္။ သၾကၤန္ေရသည္ ေအးျမျခင္း၊ ၾကည္လင္သန္႔ရွင္းျခင္း၊ အညစ္အေၾကးကို ဖယ္ရွားေပးႏိုင္ျခင္း တသားတည္းျဖစ္ျခင္း စေသာဂုဏ္အဂၤါမ်ား ရွိ ၾကပါသည္။ ေမတၱာေရဟုလည္း ခိုင္းႏိႈင္းၾကပါသည္။
ေရွးျမန္မာမင္းအဆက္ဆက္က ေခါင္းေဆးမဂၤလာဆင္ယင္က်ဥ္းပၾကသည္မွာလည္း သၾကၤန္ကာလ၏ အစဥ္ အလာတခုျဖစ္ ခဲ့ပါသည္။ အင္းဝေခတ္ေရာက္ေသာ္ အေနာက္တိုင္းသားတို႔က ခ်စ္စရာ ျမန္မာတို႔၏ဓေလ့ကို မွတ္တမ္းတင္ခဲ့ၾကသည္လည္းရွိပါသည္။ နရသီဟပေတ့မင္းက မိဘုရားေစာလံုအား “ရႊဲစိုေအာင္ေလာင္းၾကရ မည္” ဟု အမိန္႔ေတာ္ထားသည္ကိုေစာလံုကအထင္မွားျပီးစားပြဲေတာ္တြင္ အဆိပ္ခတ္၍ဘုရင္ကို လုပ္ၾကံရန္ ႀကိဳးစားခဲ့ပါသည္။ ေဒါသကိုမထိမ္းႏိုင္ေသာ ဘုရင္၏ အမိန္႔ေၾကာင့္ မိဘုရားမွာ အကြက္မ်က္ခံခဲ့ရပါသည္။ ဆရာႀကီးသခင္ကိုယ္ေတာ္မိႈင္းက သူ၏ ေမ်ာက္႗ီကာတြင္ “အက်ီစား သန္ ရန္တဲ့ “ ဟု သတိေပးေရးခဲ့ရဖူးပါသည္။
“ေဘာ္သာခြာ ေငြဖလားရယ္နဲ႔ ပ်ိဳေဖၚသဟာေဆြမ်ားနဲ႔၊ ေပ်ာ္စရာေရကစား ရန္မို႔၊ ေနအားတဲ့ကညာေမရယ္၊ အတာေရ မာေစျဖန္းခ်င္လို႔ လွမ္းထြက္ပါဦး” ဟုဖိတ္ေခၚၾကျခင္းမွာ ယဥ္ေက်းသိမ္ေမြ႔ျခင္း အဓိပၸါယ္အျပည့္ ေဆာင္ပါသည္။ ေႏြရာသီ အပူဒဏ္ေၾကာင့္ စလူ ယပ္ကေလးတခတ္ခတ္နဲ႔ သနပ္ခါးေရက်ဲလိမ္းထားေသာ အပ်ိဳျဖန္းကေလးမ်ား၊ ဖက္ဆြက္ပန္း၊ သ ေျပပန္း၊ ကန္႔ေကာ္၊ သရဖီ၊ အင္ၾကင္းပန္းမ်ိဳးစံု ပန္ဆင္ထားၾကေသာ အပ်ိဳ အအို လံုမေလးမ်ားမွာ ျမန္မာ့သၾကၤန္၏ ယဥ္ ေက်းမႈ ကိုလက္ဆင့္ကမ္းၾကသူမ်ားျဖစ္ပါသည္။
“ထံုသင္းနံ႔သာ၊ ေရသီတာဝယ္၊ စမၼာကရမက္၊ ပန္းေပါင္းဖက္” ေသာအေမႊးအၾကိဳင္တို႔ကို ဖလားမွာထည့္၍ အစ္ကိုကာလ သားတသိုက္က ေရစင္ပက္ျဖန္းၾကပါသည္။
ကင္းဝန္မင္းႀကီး၏ “ပန္းကန႔္ေကာ္ေရႊစကား၊ ေငြသားႏုစံပယ္မွန္” အစခ်ီ ၁၂ရာသီပန္းေလးဆစ္ကဗ်ာတြင္ ပိေတာက္ပန္းပြင့္ ေသာ ရာသီဥတုမပါပါ။ သိုပါေသာ္လည္း “ပန္းေရႊဖီႀကိဳင္ေလွာက္လို႔ ပိေတာက္ရယ္တဲ့သင္းခ်ိဳ” ေသာရာသီမွာ သၾကၤန္ရာသီျဖစ္၍ ပိေတာက္သည္သၾကၤန္ပန္းသာျဖစ္ပါသည္။ သၾကၤန္ရက္မေရာက္မီေသာ္လည္းေကာင္း၊ သၾကၤန္တြင္းႏွင့္ သၾကၤန္ျပီးေသာ္လည္းေကာင္း ပိေတာက္ပန္းပြင့္ျပီဆိုလွ်င္ အဆုပ္လိုက္၊ အခိုင္လိုက္ တပင္လံုး ဝါထိန္ေနေအာင္ ပြင့္တတ္ပါ သည္။ ပိေတာက္သံုးခါပြင့္လ်င္ မိုးက်ခ်ိန္တန္ျပီဟု မွတ္ယူၾကပါသည္။
ကြၽန္ေတာ္တို႔ငယ္ငယ္က စာသင္ေက်ာင္းသို႔သြားရာလမ္းမွာ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမ်ားအလယ္မွ ျဖတ္သြားရေသာ ျဖတ္လမ္း တစ္လမ္းရွိပါသည္။ တႏွစ္ကဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းဝင္းအတြင္းမွ ပိေတာက္ပင္ႀကီးမွာဝါထိန္ေန ေအာင္ပြင့္ပါသည္။ လြန္ခဲ့ ေသာအႏွစ္ ၅ဝ ေက်ာ္က ထိုပိေတာက္ပြင့္ေသာေန႔ကို ယေန႔တိုင္စြဲေနေအာင္ကြၽန္ေတာ္ မွတ္မိပါသည္။ ထိုပိေတာက္ ပင္ ေအာက္တြင္ ေတြ႔ခဲ့ရေသာ ငယ္သူငယ္ခ်င္းအေပါင္းကို ယေန႔အထိ မွတ္မိေနပါေသးသည္။ အနည္းဆံုးေပ ၈ဝ ခန္႔ျမင့္ျပီး လံုးပါတ္ ၁ဂ ေပခန္႔ရွိေသာ ပိေတာက္ပန္းတို႔၏ရနံ႔မွာေက်ာင္းဝင္းတခုလံုး ထံုသင္းေမႊးျပန္႔ေနပါသည္။
သၾကၤန္တာကူး၍ႏွစ္သစ္ကူးေျပာင္းျခင္းမွာ လူတို႔၏သက္တမ္း၊ မွတ္တမ္းတတိုင္ တိုးပြားျခင္းလည္းျဖစ္ပါသည္။ မိမိကုသိုလ္ ေကာင္းမႈအေထြေထြမည္မွ်ျပည့္ေျမာက္ျပီးဆိုသည္ကို ဆန္းစစ္ရန္အခ်ိန္မ်ားျဖစ္ပါသည္။ အသက္ အရြယ္ႀကီးရင့္လာျခင္းမွာ ကုသိုလ္၊ ဗဟုသုတအေထြေထြႏွင့္ အသိဥာဏ္ပညာ တိုးပြားျခင္းပင္ျဖစ္ရာ ျမန္မာတို႔ဓေလ့မွာ မိမိထက္ အသက္အရြယ္ႀကီး သူကို အရိုအေသျပဳၾကရျမဲျဖစ္ပါသည္။
(၃)
စာေရးဆရာေမာင္ထင္က သူ၏ ၁၂ရာသီပြဲေတာ္မ်ား စာအုပ္တြင္ သၾကၤန္ကာလတြင္ ယဥ္ေက်းသိမ္ေမြ႔ျခင္း အေလ့အထကို ဦးစားမေပးခဲ့ၾကသည္မွာ လြတ္လပ္ေရးရျပီး ေနာက္ပိုင္းေခတ္မ်ားတြင္ ပိုမိုဆိုးသည္ဟု မွတ္ခ်က္ျပဳခဲ့ပါသည္။ ယေန႔ အင္ တာနက္၊ ေဖ့ (စ) ဘြတ္ေခတ္တြင္ သၾကၤန္ပြဲကို ဆင္ယင္က်င္းပၾကေသာ္လည္း သၾကၤန္၏ယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္ကို ဦးစား မေပးၾကေတာ့သည္မွာလည္း အမွန္ပင္ျဖစ္ပါသည္။ ဆရာႀကီးက ထိုလြတ္လပ္ေရးေခတ္ကို မသိမမွီလိုက္ၾကေသာ ယေန႔ လူငယ္လူရြယ္မ်ား၏ သၾကၤန္တြင္း အျပဳအမူမ်ားကို ျမင္လ်င္ ဘယ္လိုမွတ္ခ်က္ေပးမည္မသိႏိုင္ေတာ့ပါ။
ျမန္မာတို႔၏ေကာင္းျမတ္ေသာ အတာေရကစားျခင္း၊ ေရစင္ပက္ျဖန္းျခင္း အေလ့အထကို ရိုးရာမပ်က္ရေအာင္ ျပဳျပင္ထိမ္းသိမ္းၾကရန္မွာယေန႔ျမန္မာႏိုင္ငံသားတိုင္း၏ တာဝန္ျဖစ္ပါသည္။ သၾကၤန္ပြဲေတာ္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ရိုးရာထံုးတမ္းဓေလ့၊ ထိုဓေလ့မ်ား၏အဓိပၸါယ္၊ ၎တို႔ကိုထိမ္းသိမ္းရန္ လိုအပ္ပံုတို႔ကို ေျပာျပၾကရန္တာဝန္မွာ ေရွးေခတ္ကို သိမီလိုက္သူမ်ားအေပၚ တြင္ က်ေရာက္လ်က္ရွိေပသည္။
ကိုသန္းလြင္