(မုိးမခ) မတ္ ၂၅၊ ၂၀၁၇
ရခိုင္ေဒသဒီေရေတာထဲ စီးပြားျဖစ္ထင္းခုတ္၊ မီးေသြးဖုတ္သူေတြကို အေရးယူဖုိ႔လိုေနေသးေၾကာင္း ဒီေရေတာ ကာကြယ္ သူတဦးက ေျပာလုိက္ပါတယ္။
ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားလည္း ဒီေရေတာကို အာရံုစိုက္ၾကဖို႔လိုေၾကာင္း သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းတဲ့ ရခိုင္ေဒသ တံငါ သည္တဦးက ေျပာလိုက္ပါတယ္။ ဂြၿမိဳ႕နယ္၊ မက်ည္းငူေက်းရြာအုပ္စု၊ ကံငူေက်းရြာက ၆၂ ႏွစ္အရြယ္ ဦးေက်ာ္ဝင္းဟာ ေက်းရြာအဆင့္ ေဒသတြင္း ဒီေရေတာကာကြယ္ထိန္းသိမ္းေရးအဖြဲ႕ ဥကၠ႒အျဖစ္ တာဝန္ယူထားပါတယ္။ သူတုိ႔အဖဲြ႔က ရခိုင္ကမ္းရိုးတန္း သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးအသင္းနဲ႔ လက္တြဲေဆာင္ရြက္ေနတာပါ။ မၾကာေသးခင္က Myanmar Now နဲ႔ေတြ႔ဆံုရာမွာ သူက ဒီေရေတာေတြရဲ႕ အေရးပါပံုမ်ားအေၾကာင္း ေျပာျပထားပါတယ္။
ေမး။ ။ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး မလုပ္ခင္ ရြာပတ္ဝန္းက်င္ ဒီေရေတာေတြရဲ႕ အေျခအေနက ဘယ္လိုရိွလဲ။
ေျဖ။ ။ ဟိုးအရင္တုန္းက ဒီေရေတာေတြကို ထိန္းသိမ္းတာမ်ိဳး မလုပ္ခဲ့ပါဘူး။ သူခုတ္၊ ကိုယ္ခုတ္ပဲ။ ဒါေပမယ့္ အဲ့ဒီအခ်ိန္အ ထိ ဒီေရေတာေတြက ေကာင္းတယ္ဗ်။ အခုထက္ ၂ ဆေကာင္းတယ္။ စီးပြားျဖစ္ မီးေသြးေတြ လာဖုတ္ေတာ့မွ အကုန္မ်ိဳး သုဥ္းကုန္တာ။ ဧရာဝတီတိုင္း၊ လပြတၱာဘက္ကေန အမ်ားအားျဖင့္ လာဖုတ္ၾကတာ။ ၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္ေလာက္စၿပီးသူတုိ႔ဝင္လာ တာေပါ့။ အခုလက္ရွိထိေတာင္ လာဖုတ္ေနၾကတာပဲ။ သူတို႔နားလည္မႈေတြနဲ႔ ခုတ္ၿပီးဖုတ္ေနၾကတာ။ ဟိုးအရင္က တုတ္ပင္ (ဒီေရေတာအပင္တမ်ိဳး) ဆို အႀကီးႀကီး။ အခု လက္ေမာင္းလံုးေလာက္အပင္မ်ိဳးေတာင္မေတြ႕ေတာ့ဘူး။ အခုခ်ိန္ထိ သစ္ေမွာင္ခိုလုပ္ငန္း လုပ္ေနၾကတုန္း။ ေလွ ေလးငါးစီးနဲ႔ လာလာခိုးခုတ္ေနၾကတာ။
ေမး။ ။ ထင္း၊ မီးေသြးအတြက္ အပင္ခုတ္တာ ေဒသခံေတြေရာ မပါဘူးလား။
ေျဖ။ ။ မဟုတ္ဘူးဗ်။ ကိုယ့္ေဒသကလူေတြက နားလည္လာၿပီ။ မလုပ္ၾကေတာ့ဘူး။ ဧရာဝတီတိုင္း ဘက္ကေန လာၾကတာ။ သူတုိ႔ခုတ္ေနတာကို သိလုိ႔သြားတားတဲ့အခါမွာေတာ့ သူတို႔ မလုပ္ေတာ့ပါဘူးဆိုၿပီး ျပန္ေျပာတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကြယ္ရင္ေတာ့ လုပ္ေနၾကတာပဲ။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ကလည္း မလုုပ္ဖုိ႔တားေနတာကို ဆက္လုပ္ရင္ေတာ့ ရိုက္ဖုိ႔ပဲရွိတယ္။ တခါတေလ ခိုးခုတ္ေနတာကို ကြၽန္ေတာ္တုိ႔မိလုိ႔ ေလွေရာ၊ လူေရာ လက္ရဖမ္းၿပီး သစ္ေတာဌာနကို အပ္လိုက္တယ္၊ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ျပန္လာတာနဲ႔ ခုတ္တဲ့သူေတြကို ခုတ္တဲ့ ရဲတင္းေတြကအစ အကုန္ျပန္ေပးၿပီး လႊတ္ေပးလိုက္တယ္။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔က ကိုယ္ အရိပ္တၾကည့္ၾကည့္နဲ႔ ျပန္ထူေထာင္ထားတဲ့အပင္ကို သူတို႔လာခုတ္ေတာ့ ကြၽဲၿမီးတိုတာေပါ့။ အဲ့ဒီလိုသာ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔က ဖမ္း၊ သက္ဆိုင္ရာကျပန္လႊတ္ဆိုရင္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ထူေထာင္ထားတဲ့အပင္ အဲ့ဒီလူေတြခုတ္တာ ဘယ္ခံေတာ့မလဲ။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ တရြာထဲ ဒီတေတာေလာက္ကို ႏွစ္ရက္ခုတ္တာတင္ ကုန္တယ္။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ရြာသားေတြ အခု ထင္းဆိုက္ တာဆို အုန္းလက္ေျခာက္၊ အုန္းသီးခြံေတြ၊ ဒီေရေတာပင္မဟုတ္တဲ့ ကိုယ့္ေျမေလးေတြမွာ စိုက္ထားတဲ့အပင္ေလးေတြ၊ ဗာဒံပင္ေလးေတြ။ ေနာက္ဆံုး လုပ္စရာက ဥပေဒမဲ့တားဖုိ႔ပဲရွိေတာ့တယ္၊ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေထာင္က်ခံလုိက္ၾကဖုိ႔ပဲရွိတယ္။ တေယာက္ေလာက္ကို ဥပမာအေနနဲ႔ ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူေပးေစခ်င္တယ္။ ဒီေရေတာခုတ္လုိ႔ ေထာင္က်တယ္ ဆိုတဲ့အသံ ထြက္လာမွ ထပ္မလုပ္ရဲၾကေတာ့မွာ။
ေမး။ ။ ဒီေရေတာထိန္းသိမ္းရင္ ဘာအက်ိဳးအျမတ္ရမယ္ဆိုတာ ခုတ္တဲ့သူေတြကို မေျပာျပဘူးလား။
ေျဖ။ ။ ေျပာတယ္၊ အတန္တန္ေျပာတယ္၊ ေခ်ာင္းဖ်ားမွာ မီးေသြးဖုတ္ေနတဲ့သူေတြကို မီးေသြးမဖုတ္နဲ႔၊ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ဒီေရေတာထိန္းသိမ္းဖုိ႔နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ရတဲ့ရန္ပံုေငြေတြနဲ႔ ေငြေၾကးထုတ္ေပးမယ္၊ ကြမ္းၿခံေတြ ဘာေတြလုပ္၊ ငါးလုပ္ငန္းလုပ္ဖုိ႔ ပိုက္၊ ေလွမရွိရင္ ဝယ္ေပးမယ္၊ အဲ့ဒါေတြနဲ႔လုပ္စား၊ ထင္း၊ မီးေသြးဘက္ကို စိတ္မကူးပဲ လုပ္ငန္းေျပာင္းလုပ္ဖုိ႔။ ထင္းခုတ္စား တာ တေနကုန္ခုတ္မွ ငါးေထာင္ေလာက္ရတာ။ အခုဒီေရေတာကို ထိန္းဖုိ႔ ေထာက္ပံ့ေပးတဲ့ ရန္ပံုေငြနဲ႔ လုုပ္ကိုင္လာတာဆို အရင္တုန္းက ဒီလို ငါးဖမ္းေလွ (ကမ္းနီးငါးဖမ္းေလွ) ဆိုတာ ျမင္ေတာင္မျမင္ဖူးခဲ့ဘူး။ ဒီလိုေလွပိုင္ခဲ့မယ္လုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ေတာင္ မထားႏိုင္ခဲ့ဘူး။ အခုရွိေနတဲ့ရြာကအိမ္ေတြဆို CLEAR စီမံကိန္း (ႏိုင္ငံတကာ အစီအစဥ္တခုျဖစ္တဲ့ အသက္ေမြး ဝမ္းေက်ာင္းမႈႏွင့္ စားနပ္ရိကၡာ ဖူလံုေရး ရန္ပံုေငြအဖြဲ႔ရဲ႕ ၂ဝ၁၂ – ၂ဝ၁၄ စီမံကိန္း) က်ၿပီး ေနာက္ပိုင္းမွ ေဆာက္လာႏိုင္ခဲ့တာ။ အရင္တုန္းက တဲသာသာအိမ္ကေလးေတြ။
ေမး။ ။ အရင္တုန္းက ဘာလုပ္ငန္းလုပ္ခဲ့လဲ။
ေျဖ။ ။ အရင္တုန္းက ကြၽန္ေတာ္က တံငါလုပ္ငန္းပဲလုပ္တာ။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔မွာ ဥယ်ာဥ္မရွိဘူး။ လယ္မရွိဘူး။ ပင္လယ္မွာ ရာသီဥတုေကာင္းရင္ ငါးဖမ္းလိုက္တယ္။ ရာသီဥတုမသာရင္ ေခ်ာင္းထဲ ငါးလိုက္ဖမ္းတယ္။ ထင္းခုတ္ေရာင္းတယ္။ အရင္တုန္းက လက္ေလွာ္ေလွခပ္ေသးေသးေလးေတာင္မွ မပိုင္ဘူး။ ငွားလုပ္ရတာ။ တရြာလံုးမွာမွ ၅ စီးေလာက္ပဲရွိတာ။ ေလွမရွိသူက တေန႔ ၅ဝဝ ေပးငွား။ ငါးရွာတာမွာမွ တေနကုန္ရွာ ၃ဝဝ ပဲရလုိ႔ ေလွငွားခ ၃ဝဝ ပဲ ေပးေတာ့ စကားေတြက မ်ားၾကနဲ႔။ အဲ့ဒီလိုဘဝေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳးႀကံဳခဲ့ရတာ။ စီမံကိန္းက်ၿပီး ေနာက္ပိုင္း စက္ေလွ ဝယ္ႏိုင္လာခဲ့တယ္။ ပင္လယ္ကို တေခါက္ထြက္သြားရင္ က်ပ္သိန္း ၁၅၊ ၂ဝ ဆိုတာ ရလာတယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြေတာင္ ပင္လယ္ငါးဖမ္းေလွျပန္ေရာက္လုိ႔ ငါးခြဲေၾကးရတာ တခါတေလ တရက္တည္းနဲ႔ သံုးေသာင္းေလာက္အထိ ရၾကတယ္။
၂၀၁၂ ခုႏွစ္က အေျပာင္္ရွင္းခံလိုက္ရတဲ့ ကၽြန္းခံုေတြကို ရခိုင္ကမ္းရိုးတန္း သဘာ၀ပတ္ ၀န္းက်င္ ကာကြယ္ထိန္းသိမ္းေရးအသင္းက ျပန္လည္ ထူေထာင္ေရးလုပ္ငန္းေတြ လုပ္ကိုင္ေနပါတယ္။ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး၊ သစ္ပင္စိုက္ပ်ဳိးေရး လုပ္ငန္းေတြေၾကာင့္ ဒီေရပင္ေတြ ျပန္လည္ ထူထပ္စ ျပဳလာပါၿပီ။ေမး။ ။ ဌာနဆိုင္ရာေတြက ဒီေရေတာထိန္းသိမ္းဖို႔ ေျပာျပ၊ စည္းရံုးတာမ်ိဳး ရိွလား။
ေျဖ။ ။ ဘာတခုမွမရွိဘူး။ အဓိကကေတာ့ သစ္ေတာဌာနပဲ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ကို ၾကက္၊ ၾကက္ခ်င္း အိုးမဲသုတ္ၿပီး ျခင္းေထာင္ တခုထဲထည့္ ခြပ္ခိုင္းတဲ့သေဘာမ်ိဳးျဖစ္ေနတယ္၊ ဖိအားေလးေတာ့ နည္းနည္းေပးပါလုိ႔ (ဝန္ႀကီးတေယာက္ကုိ) တင္ျပခဲ့ဖူး တယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္လဲဆို ခုတ္ေနတဲ့သူေတြကို ကြၽန္ေတာ္တုိ႔က သြားေျပာတယ္။ မခုတ္နဲ႔ေပါ့။ အဲ့ဒီေတာ့ တေယာက္နဲ႔ တ ေယာက္ ဓားနဲ႔ခုတ္၊ တုတ္နဲ႔ရိုက္ရမယ့္ အေျခအေနမ်ိဳးျဖစ္ေနတယ္။ သူတို႔ဆီကို အေထာက္အထားေတြနဲ႔ တင္ျပတယ္။ အေရးယူမေပးဘူး။ အဲ့ဒီေတာ့ ခုတ္ကြာ၊ ဟိုေရာက္လည္း ငါတို႔ကို ျပန္လႊတ္ေပးတာပဲဆိုတာ ျဖစ္လာတယ္။
ေမး။ ။ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြကိုေရာ တင္ျပေတာင္းဆိုတာမ်ိဳးမလုပ္ဖူးလား။
ေျဖ။ ။ လုပ္ပါတယ္။ သူတုိ႔ကေတာ့ လႊတ္ေတာ္မွာတင္ျပေပးမယ္ေပါ့။ ၿပီးခဲ့တဲ့အစိုးရသက္တမ္းတုန္းက လႊတ္ေတာ္ကိုယ္ စားလွယ္ေတြကေတာ့ ရြာေတြဘက္လာၿပီး ဒီေရေတာ ကာကြယ္ဖုိ႔ေျပာတယ္။ အခု လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ အသစ္ေတြ ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ဘက္ကို တေယာက္မွ မေရာက္လာၾကေသးဘူး။ ေတြ႕ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔က ေျပာျပလည္း သူတို႔ဘက္ က သိပ္အေရးမလုပ္ဘူး။ သူတို႔မွာလည္း ပါတီအစြဲေလးေတြနဲ႔ေပါ့ဗ်ာ။
ေမး။ ။ ေရြးေကာက္ပြဲတုန္းက ဘယ္ပါတီက အမတ္ေလာင္းကို မဲေပးခဲ့လဲ။
ေျဖ။ ။ ျပည္ေထာင္စုႀကံ႕ခိုင္ေရးနဲ႔ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပါတီကုိပဲ မဲေပးခဲ့တာ။ တရြာလံုးလည္း ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးကိုပဲ ေပးခဲ့တာ။ ဘာျဖစ္လုိ႔ လဲဆိုေတာ့ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးလက္ထက္မွာ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ကို ဒီေရေတာနဲ႔ပက္သက္ၿပီး သူတို႔ခြင့္ျပဳခ်က္နဲ႔ပဲ ခ်ေပးခဲ့တာ။ အဲ့ဒီအ တြက္ေၾကာင့္လည္း ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ရြာဟာ ေျပာင္းလဲတိုးတက္လာတာ။
ေမး။ ။ အစိုးရအဖြဲ႕အစည္းေတြ၊ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြကို ဘာေျပာခ်င္တာ ရိွသလဲ။
ေျဖ။ ။ ဒီေရေတာနဲ႔ပက္သက္ရင္ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ထိန္းသိမ္းထားတာေတြကို ေႏွာင့္ယွက္မႈမရွိရင္ အေက်နပ္ဆံုးပဲ။ ဘာလုိ႔လဲဆိုေတာ့ ထိန္းသိမ္းရင္ အပင္ေတြႀကီးလာမယ္၊ ႏိုင္ငံျခားသားေတြနဲ႔ ဒီေရေတာ ထိန္းသိမ္းမႈကို တြဲလုပ္ရင္း သိ လာတာက ဒီေရေတာထိန္းသိမ္းထားလုိ႔ ေနာင္မွာ ႏိုင္ငံတကာက ေငြေၾကး (စိုက္ပ်ဳိးသစ္ေတာ ကာဗြန္ထိန္းသိမ္းႏိုင္ မႈေၾကာင့္ ေပးအပ္တဲ့ ႏိုင္ငံတကာေလ်ာ္ေၾကးေငြ) ေတြ ရလာမယ္ ဆိုတဲ့ သတင္းစကားေတြေၾကာင့္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ရွိလာတယ္။ ေနာက္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ရည္ရြယ္ခ်က္ကိုက ဒီေရေတာကို ထိန္းသိမ္းမယ္၊ ပိုေကာင္းသထက္ ေကာင္းမြန္ေအာင္ လုပ္မယ္၊ ေထာက္ပံ့ထားတဲ့ ေငြေၾကးကို ကြၽန္ေတာ္တုိ႔က အလြဲသံုးစားမလုပ္ဘဲနဲ႔ ထိန္းသိမ္းေရးကို အားစိုက္လုပ္ေနတာကို သူတုိ႔ျမင္ မယ္၊ ေနာက္မ်ိဳးဆက္ေတြကိုလည္း ဒါကို ဆက္ထိန္းသိမ္းရမယ့္အေမြေပးမယ္ ဆိုတာပဲ။ အရင္က ရြာမွာ ၄ တန္းေအာင္ ဆိုတာ ခပ္ရွားရွား။ အခုဆို ၉ တန္း၊ ၁ဝ တန္းေတြ ရွိလာေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔အားျဖစ္ရတယ္။ အရင္က ေက်ာင္းမထား ႏိုင္ၾကဘူး၊ ေက်ာင္းသြားဖုိ႔ အက်ႌဖိုး၊ မုန္႔ဖိုးမရွိဘူး။ ဟိုဘက္ကမ္းမွာ သြားတက္ဖုိ႔ မိဘဆင္းရဲေတာ့ မထားႏိုင္ဘူး။ သားေရ ေက်ာင္းသြား တက္ပါလားဆိုရင္ အေဖတေယာက္တည္း ေလွေလွာ္ၿပီး ငါးဖမ္းလုိ႔ရမလား၊ သားပါလိုက္ကူညီမွရမွာေပါ့နဲ႔ ေနာက္ဆံုး တံငါေလးပဲ ျဖစ္ကေရာ။ ကြၽန္ေတာ္ စိတ္ပ်က္တာက အခု ဟိုမွာ ခုတ္ေနတယ္၊ ဒီမွာခုတ္ေနတယ္ၾကားလုိ႔ လိုက္ရလည္း ကြၽန္ေတာ္တုိ႔လူေလး ေလးငါးေျခာက္ေယာက္ပဲ။ ခုတ္တာကိုအေရးမယူ ေပးေတာ့ လိုက္ဖုိ႔ကို စိတ္ပ်က္လာ ၾကတယ္။ လိုက္တားရင္ မေတာ္ ဓားနဲ႔ခုတ္ေတာ့ ဘယ္လိုလုပ္မလဲ၊ ေလာက္ေလး (ေလးခြ) နဲ႔ပစ္ရင္ ဘယ္လိုလုပ္မလဲ။ ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့ အသက္ေသပေစ၊ ကိုယ္ရြာဖြံ႕ၿဖိဳးေရးအတြက္ လိုက္ထိန္းသိမ္းမွာပဲ။
ေမး။ ။ ဒီေရေတာကို အခုလိုထိန္းသိမ္းေနလုုိ႔ ဘာအက်ိဳးေက်းဇူးေတြရမလဲ။
ေျဖ။ ။ ဒီေရေတာေတြက ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ကို ထမင္းေကြၽးေနတာ။ ဒါကိုထိန္းတာေၾကာင့္ ငါး၊ ပုဇြန္၊ ဂဏန္း၊ ဂံုးေတြ ေပါမ်ား လာတယ္။ ကြၽန္ေတာ့္မွာအခက္အခဲရွိလာရင္ ေတာထဲသြား၊ ဂံုးရွာေရာင္းစားေတာ့ ထမင္းစားဖုိ႔ေတာ့ ရတာပဲ။ အဲ့ဒါေၾကာင့္ ဒီမသမာသူေတြ လာခုတ္ေနတာကို စိတ္တအားတိုေနတာ။ ကြၽန္ေတာ့္မွာ ပိုက္ဆံမရွိရင္ ဒီေတာထဲမွာ သြားရွာေနရတာ။ ဂံုးေကာက္၊ မရြတ္ (ေစတီခရု) ေကာက္၊ ဂဏန္းေထာင္၊ ငါးမွ်ား၊ ေနာက္ဆံုး အိမ္အသံုးအေဆာင္နဲ႔ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ပင္လယ္ထြက္ မယ့္ေလွအတြက္ ေက်ာက္ဆူးက အစ၊ သိသိသာသာလာေျပာ၊ ခိုးမခုတ္နဲ႔။ သစ္သားေက်ာက္ဆူးတလက္ကို ေလးငါးေသာင္း ျဖစ္ေနလုိ႔ မဝယ္ႏိုင္ဘူးဗ်။ ဒီေရေတာက ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ အမိ၊ အဖေတြလိုု႔ကို ကြၽန္ေတာ္ခံယူထားတယ္၊ ဒီေရပင္ေတြကို လာလာခုတ္ေနတာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ အမိ၊ အဖေတြကို တုတ္နဲ႔လာရိုက္ေနသလိုကို ခံစားမိတယ္။
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
