ေမာင္ေမာင္စိုုး – ေရြးေကာက္ပြဲနိုင္ရံုမ်ွႏွင့္ မျပီးေသး
(မိုုးမခ) ဇန္န၀ါရီ ၁၂၊ ၂၀၁၆
၂၀၁၅ နိုဝင္ဘာေရြးေကာက္ပြဲတြင္ NLD ပါတီ အျပတ္အ သတ္ေအာင္ပြဲခံနိုင္ခ့ဲသည္။လူထုက စစ္ဖက္ေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ အုပ္စိုးမွဳကို ဆက္ လက္မလိုလားေတာ့ေျကာင္းကို ေရြးေကာက္ပြဲ တြင္မဲဆႏၵေပး၍ ျပသလိုက္ျခင္းလည္းျဖစ္သည္။ ေရြးေကာက္ပြဲ ရလဒ္အရ NLD အေနႏွင့္ အစိုးရဖြဲ့စည္းနိုင္မည္ျဖစ္သည္။ လက္ရွိ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရကလည္း အစိုးရတာဝန္လႊဲေျပာင္းေပးမည္ဟု ယခုအခ်ိန္ထိဆိုထားသည္။ သုိ့ျဖစ္ရာ လက္ရွိအနိုင္ရ NLD ပါတီအေနႏွင့္ အစိုးရတာဝန္အား ျငိမ္းခ်မ္းစြာလႊဲေျပာင္းရယူနိုင္ေရး အတြက္ လက္ရွိအခ်ိန္ကာလတြင္ ဦးတည္လုံးပမ္းေန သည္မွာလည္း သဘာဝက်သည္ဟု ဆိုနိုင္ပါသည္။ ေရြးေကာက္ပြဲအနိုင္ရ NLD ပါတီအတြက္ ပထမေျခလွမ္းအျဖစ္ အသိမွတ္ျပဳ ရေပမည္။ ထိ့ုအတူ မျကာမွီက်င္းပေတာ့မည့္ လႊတ္ေတာ္အသစ္ အတြက္လည္း အစိုးရသစ္ ဖြဲ့စည္းနိုင္ေရးအတြက္ ဒုသမတ ၃ ေယာက္တင္ေျမွာက္ေရး ထိုမွ သမတသစ္တင္ေျမွာက္ေရြးခ်ယ္ ေရး သည္ ဦးစားေပးတာဝန္ျဖစ္ေပလိမ့္မည္။
သိ့ုေသာ္ ထို NLD အစိုးရသစ္တြင္ စစ္တပ္မွေရြးခ်ယ္သည့္ ဒုသမတ တစေယာက္ႏွင့္ ကာ ကြယ္ေရး ျပည္ထဲေရး နယ္စပ္ ္ေရးရာ စသည့္အ ေရးပါသည့္ ဝန္ျကီး ၃ ေနရာအားလည္း စစ္ဖက္မွေရြးခ်ယ္ခန့္အပ္မည္ျဖစ္သည္။ ထိ့ုျပင္ လက္ရွိဖြဲ့စည္းပုံအရ ကက္ဘိနက္ဟုေခၚနိုင္သည့္ ကာလုံဟုေခၚျကသည့္ အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးႏွင့္လုံျခံဳေရးေကာင္စီဝင္ ၁၁ ဦး တြင္ စစ္ဖက္မွ ဒုသမတ ၁ ဦး ဝန္ျကီး ၃ ဦးႏွင့္ ကာခ်ဳပ္ ဒုကာခ်ဳပ္အပါ ၆ ဦးအထိ ရယူထားသည္။ ထိုသုိ့ စစ္ဖက္မွအသာစီးယူထားသည့္ မဲအေရအတြက္ျဖင့္ ကာလုံဆုံးျဖတ္ခ်က္မ်ားကို ခ်မွတ္နိုင္ရန္ အတြက္ ကာလုံဥပေဒကို ျပဌာန္းနိုင္ရန္ ျပင္ဆင္လုပ္ေဆာင္ေန သည္မ်ားကိုလည္းေတြ့ရသည္။
ထိ့ုျပင္ လႊတ္ေတာ္တြင္လည္း စစ္ဖက္မွ ကိုယ္စားလည္ ၂၅ % ရယူထားသည္။ အရပ္ဖက္ေရြးေကာက္ပြဲတြင္လည္း မဲေပးခြင့္ ရခ့ဲျကေသာ ျမန္မာ စစ္ဖက္သည္ လႊတ္ေတာ္အခန္းကဏၰ တြင္ ႏွစ္ထပ္ ကြမ္းအခြင့္အေရး ရယူထားဆဲျဖစ္သည္။လႊတ္ေတာ္၏ ကိုယ္စားလည္း ၂၅ % ကို အင္အား ၅ သိန္းရွိေသာျမန္မာ စစ္ဖက္မွ ရယူထားျပီး က်န္၇၅ % ကို လူဦးေရ သန္း ၅၀ ေက်ာ္ကရရွိသည္ဟုဆိုရမည္။ ထိ့ုျပင္ ထိုအခ်ိဳးအစားေျကာင့္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အျပတ္အသတ္ ၈၀ % ျဖင့္အနိုင္ရခ့ဲေသာ NLD ပါတီသည္ လႊတ္ေတာ္ထဲတြင္ ၆၀% သာရွိေပေတာ့သည္။
သုိ့ျဖစ္ရာ ေရြးေကာက္ပြဲတက္လာသည့္ အရပ္သားအစိုးရ သမတသည္ ၂၀၀၈ ေျခဥအရ ျမန္မာစစ္ဖက္က ေနရာအမ်ားစု ယူထားသည့္ ကာလုံဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို နာခံရမည့္သေဘာျဖစ္ေန သည္။ ကာလုံတြင္ပါဝင္ရမည့္သူ ၁၁ ဦးအား ၂၀၀၈ အေျခခံ ဥပေဒ အခန္း ၅ ပုဒ္မ ၂၀၁ အရျပဌာန္းထားသည္။ ထိုပုဒ္မသည္ အခန္း ၁၂ ပုဒ္မ ၄၃၆( က ) အရ ပုဒ္မ ၂၀၁ အားျပင္ဆင္လိုပါက လြႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလည္ ၇၅ % အထက္သေဘာတူရမည္ ျဖစ္ျပီး လူထုဆႏၵခံယူပြဲျပဳလုပ္အတည္ျပဳရန္လိုအပ္သည္။ အႏွစ္သာရအရ ျမန္မာစစ္ဖက္မွသေဘာမတူလ်င္ ျပင္မရသည့္ ဥပေဒျဖစ္ေနသည္။သုိ့ေသာ္ ကာလုံအဖြဲ့ဝင္ အမ်ားစု သေဘာထား ဆုံးျဖတ္ခ်က္ျဖင့္ သမတအား နာခံရမည္ဆိုသည္ ္ပင္လ်င္ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒႏွင့္မညီဟုဆိုရမည္။ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒ အခန္း ၃ ပုဒ္မ ၅၈ တြင္ နိုင္ငံေတာ္သမၼတသည္ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာနိုင္ငံေတာ္ တစ္ဝန္းလုံးတြင္ နိုင္ငံသားအားလုံး၏ အထြတ္အထိပ္ေနရာ ရရွိသည္ ဟုေဖၚျပရာ သမတ သည္ကာလုံဆုံးျဖတ္ခ်က္နာခံရမည္ ဆိုသည္မွာ မဆီေလ်ာ္ေပ။ သမတသည္ ကာလုံတြင္ အဆံုး အျဖတ္ ေပးနိုင္သည့္အခြင့္အာဏာ ဝါ ဗီတိုအာဏာ ရရွိရန္ လိုအပ္ေပသည္။
ပုဒ္မ ၅၈ အရ နိုင္ငံသားအားလုံး၏ အထြတ္အထိပ္ေနရာတြင္ ရွိသည္ဟုဆိုေသာ သမတသည္အခန္း ၇ ပုဒ္မ ၃၄၂ အရ အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးႏွင့္လုံျခံဳေရးေကာင္စီ၏ အဆိုျပဳေထာက္ခံ ခ်က္ျဖင့္ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ကို ခန့္အပ္တာဝန္ေပးရမည္ျဖစ္သည္။ အခန္း ၇ ပုဒ္မ ၃၄၃ အပိုဒ္ ( ခ) အရ စစ္ဖက္ တရားစီရင္ေရးတြင္ ကာခ်ဳပ္၏အဆုံးအျဖတ္သည္ အျပီးအျပတ္ျဖစ္သည္ဟု ေဖၚျပထား၍ သမတတြင္မည္သည့္အခြင့္ အာဏာမွ မရွိေခ်။ ထို့ျပင္သမတသည္ လြတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ ေပးလိုလ်င္ပင္အခန္း ၅ ပုဒ္မ ၂၀၄ ( ခ ) အရ ကာလုံ၏ ေထာက္ခံခ်က္ႏွင့္အညီျဖစ္ရန္ လိုေနေပသည္။
တိုင္းေဒသျကီးႏွင့္ ျပည္နယ္မ်ား၌ လုံျခံဳေရးႏွင့္နယ္စပ္ေရးရာ ဝန္ျကီးတာဝန္ေပးရန္ ပုဒ္မ ၂၆၂( က ) ( ၂ ) အရ သမတသည္ ကာခ်ဳပ္ထံမွ တပ္မေတာ္သားအမည္စာရင္းေတာင္းခံရမည္ျဖစ္သည္။ ထို့ျပင္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတိုင္းႏွင့္ ဦးစီးအဖြဲ့မ်ား ဖြဲ့စည္းရာတြင္ ပုဒ္မ ၂၇၆ ( စ် ) အရဦးစီးအဖြဲ့ဝင္ ေလးပုံတပုံကို တပ္မေတာ္သားမ်ားျဖင့္ ကာခ်ဳပ္ကလိုအပ္သလိုျဖည့္စြက္ တာဝန္ေပးနိုင္သည္ဟု ဆိုပါသည္။
အစိုးရအဖြဲ့တြင္လည္း ကာခ်ဳပ္ကအဆိုျပဳခန့္အပ္သည့္ ျပည္ထဲေရးဝန္ျကီး၏ လက္ေအာက္ ္တြင္ ျမိဳ့နယ္ ခရိုင္ တိုင္း အေထြေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဦးစီးဌာနမ်ားျပည္သူရဲႏွင့္မီးသတ္တပ္ဖြဲ့တိ့ုပါဝင္ျပီး အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၲယားတခုလုံးအား ခ်ဳပ္ကိုင္ထား သည္ကို ေတြ့ရသည္။
ထိ့ုျပင္ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒ အခန္း ၇ ပုဒ္မ ၃၃၇ တြင္ တပ္မေတာ္သည္ နိုင္ငံေတာ္ကာကြယ္ေရးအတြက္ အဓိက အက်ဆုံးလက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ့ျဖစ္သည္ဟူ၍၎ ပုဒ္မ ၃၃၈ တြင္ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ့အစည္းအားလုံးသည္ တပ္မေတာ္ေအာက္တြင္ရွိရမည္ဟူ၍၎ ပုဒ္မ ၃၃၉ တြင္ နိုင္ငံေတာ္၏ ျပည္တြင္း ျပည္ပအနၲရယ္မ်ားကို ကာကြယ္ရန္တပ္မေတာ္က ဦးေဆာင္ရမည္ ဟူ၍၎ ေဖၚျပထားေသာ္လည္း တပ္မေတာ္အား မည္သူက ဦးေဆာင္ရမည္ဟု မေဖၚျပေခ်။ တပ္မေတာ္သည္လက္ရွိ ၂၀၀၈ ဖြဲ့စည္းပုံအရ သီးျခားကင္းလြတ္စြာတည္ရွိသည့္ အဖြဲ့အစည္းျဖစ္ ္သည္။ နိုင္ငံေတာ္သမၼတ သည္ တိုင္းျပည္၏အထြတ္အထိပ္ျဖစ္ သည္ဟု ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒတြင္ေဖၚျပထားေသာ္လည္း တပ္မေတာ္အားကား သီးျခားအဖြဲ့အစည္းက့ဲသုိ့ျဖစ္ေနသည္။ အိမ္ျကီးထဲတြင္ အိမ္ငယ္ေဆာက္ထားသကဲ့သုိ့ျဖစ္ ေနသည္ဟုဆိုရေပမည္။
ဥပေဒျပဳလႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္တြင္လည္း ျမန္မာစစ္ဖက္မွ ကိုယ္စားလည္ ၂၅% ရယူထားသည္။အေရးျကီးေသာအေျခခံ ဥပေဒျပင္ဆင္ခ်က္မ်ားျပဳလုပ္လုပ္ရာတြင္ ျမန္မာစစ္ဖက္၏ သေဘာတူညီခ်က္မပါဘဲျပဳလုပ္၍ မရေစရန္ ပုဒ္မ ၄၃၆ (က) ျပဌာန္းထားသည္ကိုေတြ့ရသည္။
ပုဒ္မ ၄၃၆( က) အရျမန္မာစစ္ဖက္မွ သေဘာတူမွ ျပင္ဆင္ခြင့္ရမည့္ပုဒ္မမ်ားမွာ
အခန္း ၁ နိုင္ငံေတာ္အေျခခံမူမ်ားတြင္ ပါဝင္သည့္ ပုဒ္မ ၁ မွ ပုဒ္မ ၄၈ ထိ ( အခန္း ၁ ပါ ပုဒ္မ အားလုံး )
အခန္း ၂ နိုင္ငံေတာ္ဖြဲ့စည္းတည္ေဆာက္ပုံ တြင္ ပါဝင္သည့္ ပုဒ္မ ၄၉ မွ ပုဒ္မ ၅၆ ထိ ( အခန္း ၂
ပါ ပုဒ္မအားလုံး )
အခန္း ၃ နိုင္ငံေတာ္ သမၼတႏွင့္ ဒုသမၼတမ်ားမွ ပုဒ္မ ၅၉ နိုင္ငံေတာ္သမၼတ အရည္အခ်င္းႏွင့္ ပုဒ္မ ၆၀ သမၼတေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္ပုံ
အခန္း ၄ ဥပေဒျပဳေရးမွ ပုဒ္မ ၇၄ ပုဒ္မ ၁၀၉ ၊ ပုဒ္မ ၁၄၁ အမ်ိဳသားလႊတ္ေတာ္ ျပည္သူ့လႊတ္ေတာ္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္မ်ားတြင္ ျမန္မာစစ္ဖက္မွ ကိုယ္စားလည္ ၂၅% ပါဝင္ခြင့္ ႏွင့္ ပုဒ္မ ၁၆၁ ျပည္နယ္ႏွင့္တိုင္းေဒသျကီး လြႊတ္ေတာ္မ်ားတြင္ ျမန္မာစစ္ဖက္မွကိုယ္စား လည္ သုံးပုံတပုံပါဝင္ခြင့္ကိုေဖၚျပသည့္ ပုဒ္မမ်ား
အခန္း ၅ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတြင္ ပါဝင္သည့္ ပုဒ္မ ၂၀၀ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရဖြဲ့စည္းပုံ ပုဒ္မ ၂၀၁ ကာလုံ ဖြဲ့စည္းပုံ ပုဒ္မ ၂၄၈ တိုင္းေဒသျကီးႏွင့္ ျပည္နယ္ ္အစိုးရဖြဲ့စည္းပုံ ပုဒ္မ ၂၇၆ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး တိုင္း ေဒသ ဦးစီးအဖြဲ့မ်ားဖြဲ့စည္းပုံ
အခန္း ၆ တရားစီရင္ေရးမွ ပုဒ္မ ၂၉၃ တရားရံုး ဖြဲ့စည္းပုံ၊ ပုဒ္မ ၂၉၄ တရားလႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္ဖြဲ့စည္းျခင္း ပုဒ္မ ၃၀၅ တိုင္းေဒသျကီး ျပည္နယ္ တရားလႊတ္ေတာ္ဖြဲ့စည္းျခင္း ပုဒ္မ ၃၁၄ တရားလႊတ္ေတာ္ေအာက္ရွိ အဆင့္ဆင့္တရားရံုးဖြဲ့စည္းျခင္း။ ပုဒ္မ ၃၂၀ အေျခခံဥပေဒခုံရံုးဖြဲ့စည္းျခင္း
အခန္း ၁၁ အေရးေပၚကာလဆိုင္ရာျပဌာန္းခ်က္ မ်ားတြင္ပါဝင္သည့္ ပုဒ္မ ၄၁၀ မွ ပုဒ္မ ၄၃၂ ထိ ပုဒ္မအားလုံး
အခန္း ၁၂ ဖြဲ့စည္းပုံအေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္းျခင္းပါ ပုဒ္မ ၄၃၆ တိ့ုျဖစ္သည္။
ပုဒ္မ ေပါင္း ၄၅၇ ခုရွိသည့္ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒတြင္ပါရွိသည့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး တရားစီရင္ေရး ဥပေဒျပဳေရးတို့တြင္အခ်က္အျခာ က်ေသာ ပုဒ္မ ၉၅ ခုအား ျမန္မာစစ္ဖက္၏ သေဘာတူညီခ်က္ မရဘဲ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲခြင့္မရွိဟူ၍ ျပဌာန္းထားေပသည္။ ထိုသုိ့ျပဳျပင္ေျပာင္းခြင့္ မျပဳသည့္ပုဒ္မမ်ားအနက္ အခ်က္အျခာ က်သည့္ပုဒ္မကေတာ့ ပုဒ္မ ၄၃၆ ျဖစ္ေပသည္။
ထိ့ုျပင္ အရပ္လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလည္သက္တမ္းသည္ ၅ ႏွစ္ ျဖစ္သည္။ ထိုသက္တမ္းအတြင္း အေျကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေျကာင့္ လစ္လပ္ပါက ျပန္လည္ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္ရန္လိုအပ္သည္။ စစ္ဖက္ကိုယ္စားလည္မ်ားကေတာ့ အထူးအခြင့္အေရး ယူထားသည္ကိုေတြ့ရသည္။ ျမန္မာစစ္ဖက္မွ ေစလႊတ္သည့္ ကိုယ္စား
လည္မ်ားအား လႊတ္ေတာ္သက္တမ္း ၅ ႏွစ္အတြင္း ကာခ်ဳပ္ အေရအတြက္အကန့္အသတ္မရွိ အျကိမ္ေရအကန့္အသတ္မရွိ လဲလွယ္ခြင့္ရွိေနပါသည္။
သုိ့ျဖစ္ရာလက္ရွိ ၂၀၀၈ ဖြဲ့စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံအေျခခံဥပေဒအရ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဥပေဒျပဳေရး တရားစီရင္ေရးနယ္ပယ္အားလုံးတြင္ ျမန္မာစစ္ဖက္ကထိမ္းခ်ဳပ္ထားျပီး ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အနိုင္ရလာေသာ အရပ္သားအစိုးရသည္ စစ္ဖက္၏ထိမ္းခ်ဳပ္မွဳေအာက္တြင္ ျမန္မာစစ္ဖက္ႏွွင့္ ညိွႏွဳိင္းလုပ္ ေဆာင္သြားရမည္ျဖစ္သည္။ ထိ့ုေျကာင့္လည္း ျမန္မာစစ္ဖက္မွ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒကို ကာ ကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္သြားမည္ဆိုသည္မွာ ထူးဆန္းသည့္အခ်င္း အရာ မဟုတ္ေပ။သုိ့ျဖစ္ရာ ေရြးေကာက္ ပြဲနိုင္၍အစိုးရ ဖြဲ့နိုင္ျပီဆိုေသာ္လည္း ျမန္မာျပည္တြင္ဒီမိုကေရစီစနစ္တရပ္ ေအာင္ျမင္ ္စြာ ထူေထာင္နိုင္ ရန္ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒ ျပင္ေရးသည္ မလြဲမေသြလိုအပ္ေနေပေသးသည္။
ထိ့ုေျကာင့္လည္း ၂၀၁၃/၂၀၁၄ ကာလမ်ားက အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရး ၄၃၆ ျပင္ေရး လူထုေဟာေျပာပြဲမ်ားကို တနိုင္ငံ လုံးအႏွံ့၌ NLD ႏွင့္၈၈ ျငိမ္းပြင့္တိ့ု ပုူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္ခ့ဲ့ျကသည္။ ၄၃၆ ျပင္ဆင္ေရးအတြက္ လူ ငါးသန္းနီးပါး လက္မွတ္ထိုး ဆႏၵျပဳခ့ဲျကသည္။
ထို့ျပင္ လက္ရွိ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္မ်ားႏွင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္အရ ဖက္ဒရယ္မူျပသနာ တိုင္းရင္းသားျပည္နယ္မ်ား၏ အခြင့္အ ေရး ျပသနာမ်ားကို ေဆြးေႏြးေျဖရွင္းရာတြင္ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒအား ျပင္ဆင္ရန္ ္ လိုအပ္လာေပဦးမည္။
၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးအတြက္ မတူကြဲျပားေသာ နည္းလမ္းမ်ားရွိေနသည္။ NLD ႏွင့္ ANP စသည့္တိုင္းရင္းသား ပါတီမ်ားကေတာ့ လႊတ္ေတာ္တြင္းမွ အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးကို ျကိဳးပမ္းဖြယ္ရွိသည္။ SNLD ပါတီအေနႏွင့္ ေရြးေကာက္ပြဲ ဝင္ခ့ဲေသာ္လည္း ခြန္ထြန္းဦးႏွင့္အဓိကေခါင္းေဆာင္ ၅ ဦးသည္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ဝင္ေရာက္ျခင္းမရွိေပ။ လႊတ္ေတာ္ျပင္ပနိုင္ငံ ံေရးတြင္လုပ္ေဆာင္နိုင္ရန္ဟုဆိုသည္။ တိုင္းရင္းသားအေရး ဖက္ဒရယ္အေရး ဖြဲ့စည္းပုံအေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးတိ့ုကို လႊတ္ေတာ္ျပင္ပမွ လွဳပ္ရွားေဆာင္ရြက္မည္ဟု အဓိပၸါယ္ရသည္။
တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ့မ်ားျပသနာအေျဖရွာရန္ က်င္းပသည့္ ျပည္ေထာင္စုျငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံသည္ ဖက္ဒရယ္ျပသနာ တိုင္းရင္းသားျပည္နယ္မ်ားျပသနာ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒ ဆိုင္ရာ ျပသနာမ်ားကို ေဆြးေႏြးအေျဖရွာနိုင္သည့္ လႊတ္ေတာ္ျပင္ပမွ တေနရာဟုဆိုရေပမည္။
သုိ့ေသာ္ ၂၀၁၆ ဇႏၷဝါရီ ၁၂ ရက္ေန့စတင္မည့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံသည္ တိုင္းရင္းသားလက္ နက္ကိုင္အဖြဲ့အားလုံး မပါဝင္နိုင္ေသး။အစ၏အစမ်ွသာရွိေသးသည္ဟု ဆိုရမည္။ ၂၀၁၆ ေဖဖဝါရီ ၁ ရက္ေန့တြင္ စတင္မည့္ လႊတ္ေတာ္သည္လည္း လႊတ္ေတာ္ ဥကၠဌမ်ား ေရြးခ်ယ္ျခင္း ေကာ္မတီမ်ားဖြဲ့စည္းျခင္း သမတေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္ျခင္း အစိုးရသစ္ဖြဲ့စည္းျခင္း အစိုးရတာဝန္လႊဲေျပာင္းယူျခင္းတိ့ုျဖင့္ အလုပ္ရွဳပ္ေနဖြယ္ရွိသည္ ။
ဤသုိ့ျဖင့္ ေနာက္သုံးလခန့္ကေတာ့ အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရး ၄၃၆ ျပင္ဆင္ေရးသည္ ေဘးေရာက္ေနဖြယ္ရွိသည္။ သုိ့ေသာ္ ျမန္မာျပည္ ဒီမိုကေရစီလူ့အဖြဲ့အစည္းသုိ့ေရာက္ရွိေရး တိုင္းရင္းသားျပသနာ ဖက္ဒရယ္ျပသနာေျဖရွင္းေရးအ တြက္ ၂၀၀၈ ဖြဲ့စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံအေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရး ၄၃၆ ျပင္ဆင္ေရးသည္ မ်က္ကြယ္ျပဳ၍မရနိုင္ေသာ ေရွာင္လႊဲ၍ မရေသာ အခ်က္ျဖစ္ေပသည္။ သုိ့ျဖစ္ရာ ေရြးေကာက္ပြဲနိုင္ရံုမ်ွႏွင့္ ိမျပီးေသးဟု ဆိုရေပမည္။