MG_1144 – အင္းေတာ္ႀကီးေဘးမဲ့အင္းသို႔ အဝင္ဝ ဆိုင္းဘုတ္
(မုိးမခ) ဇန္န၀ါရီ ၆၊ ၂၀၁၆
ယခုေဆာင္းပါးအား Myanmar Now မွ ရယူပါသည္။
မုိးညႇင္း (Myanmar Now) – ေခ်ာင္းထဲ စီးေနတာ ေရေတြမွ ဟုတ္ရဲ႕လားလို႔ သံသယျဖစ္မိတယ္။ စီးဆင္းေနတာေတြက အင္မတန္ ေနာက္က်ိၿပီး ေျမနီေရာင္ထေနတယ္။ ကခ်င္ျပည္နယ္၊ မိုးညႇင္းၿမိဳ႕နယ္၊ မိုင္းေနာင္ရြာေဘးက ေဟာဒီေခ်ာင္းဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ဆယ္ႏွစ္က လူတစ္ရပ္စာထက္မနည္း ေရစူးရိွတယ္ဆိုေပမယ့္ အခုေတာ့ ေခ်ာင္းထဲဆင္းၾကည့္ရင္ ေျခမ်က္စိပဲျမဳပ္ ေတာ့တဲ့ အေနအထားကို ေရာက္လာပါၿပီ။
ေရႊတူးေဖာ္မႈ အႀကီးအက်ယ္လုပ္ကိုင္လို႔ အေျခအေနပ်က္သြားတဲ့ ဒီေခ်ာင္းက ကခ်င္ျပည္နယ္၊ မိုးညႇင္းၿမိဳ႕နယ္အတြင္း တည္ရိွတဲ့ ျမန္မာျပည္ရဲ႕အက်ယ္ဆံုးေရကန္ အင္းေတာ္ႀကီးရဲ႕ ေရအရင္းအျမစ္တစ္ခုပါ။
အလ်ား ၁၄ မိုင္၊ အနံ ၇ မိုင္ က်ယ္ဝန္းတ့ဲအတြက္ၾကည့္လုိက္ရင္ ပင္လယ္ႀကီးလိုျဖစ္ေနတဲ့ အင္းေတာ္ႀကီးကန္နဲ႔ အဲဒီဝန္း က်င္မွာ လူေတြအပါအဝင္ သတၱဝါမ်ဳိးစိတ္ ရာေပါင္းမ်ားစြာ ခိုလႈံက်က္စားတယ္ဆိုတာကေတာ့ အံ့အားသင့္စရာအခ်က္ပါပဲ။
IMG_1376 – အင္းေတာ္ႀကီးအင္းအတြင္းရွိ ဒင္ႀကီးငွက္။
IMG_1383 – အင္းေတာ္ႀကီးအင္းအတြင္းသို႔ စက္ေလွကေလးမ်ားျဖင့္ တစ္ရြာႏွင့္တစ္ရြာ ကူးသန္းသြားလာၾကသည္။
IMG_1390 – အင္းေတာ္ႀကီးအတြင္း က်င္လည္က်က္စားေနေသာ ငွက္မ်ား။
IMG_1409 – အင္းေတာ္ႀကီးအတြင္း က်င္လည္က်က္စားေနေသာ ငွက္မ်ား။
IMG_1474 – အင္းေတာ္ႀကီးအတြင္း က်က္စားေနေသာ ငွက္ႀကီးဝန္ပို။
IMG_1485 – အင္းေတာ္ႀကီးအတြင္း က်က္စားေနေသာ ငွက္ႀကီးဝန္ပို။
IMG_1495 – အင္းေတာ္ႀကီးအတြင္း က်က္စားေနေသာ ငွက္ႀကီးဝန္ပို။
IMG_1577 – အင္းေတာ္ႀကီးအတြင္း က်က္စားေနေသာ ငွက္ႀကီးဝန္ပို။
အင္းေတာ္ႀကီး ေတာ႐ုိင္းတိရစၧာန္ေဘးမဲ့ေတာဟာ အၿမဲစိမ္းေတာ ေရတိမ္ေဂဟစနစ္ျဖစ္ၿပီး ငါးမ်ိဳးစိတ္ အေရအတြက္က ၆၄၊ ေဆာင္းခိုငွက္ေတြ အပါအဝင္ ငွက္အမ်ိဳးေပါင္း ၄၄၈၊ ကုန္းေနေရေန သတၱဝါ ၃၄ မ်ဳိး က်က္စားတယ္လို႔ ဇီဝမ်ဳိးစုံမ်ဳိးကြဲႏွင့္ သဘာဝထိန္းသိမ္းေရးအသင္း (Banca) ရဲ႕ လြန္ခဲ့တ့ဲ ၄ ႏွစ္က ေတြ႔ရိွခ်က္မ်ားက ဆုိပါတယ္။ တြားသြားသတၱဝါ အမ်ဳိးေပါင္း ၄၁၊ လိပ္ျပာမ်ိဳးစိတ္ေပါင္း ၅ဝ တို႔လည္း ရိွပါတယ္။
အမ်ဳိးအစား မ်ားျပားလွတဲ့ သတၱဝါမ်ဳိးစံု အမီွျပဳရာ အင္းေတာ္ႀကီးကို ပ်က္စီးရာပ်က္စီးေၾကာင္းျပဳေနတ့ဲအရာ ၂ ခုကုိ အဲဒီ ေဒသေရာက္စဥ္ သတိျပဳမိခဲ့ပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ ပတ္ဝန္းက်င္ပ်က္စီးျခင္းနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတို႔ပါပဲ။
● ပတ္ဝန္းက်င္ ပ်က္ယြင္းျခင္း
ကြၽန္ေတာ္ မိုင္းေနာင္ရြာေဘးကေခ်ာင္းတစ္ေလွ်ာက္ကို လမ္းေလွ်ာက္ၾကည့္တဲ့အခါ ေျမတူးစက္ေတြနဲ႔ ေခ်ာင္းေျမေတြကို တူးဆြ၊ ေရႊက်င္ေနတာေတြ ေတြ႔ရၿပီး ဒီဇယ္အင္ဂ်င္စက္သံကလည္း ဆူညံေနပါတယ္။
အင္းေတာ္ႀကီးကန္တခြင္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္နဲ႔ သားငွက္ထိန္းသိမ္းေရးလုပ္ေနတဲ့ Fauna & Flora International အဖဲြ႔က ေဒသခံ တာဝန္ခံ တစ္ေယာက္ျဖစ္တဲ့ ကိုရန္ေခါင္းက အင္းေတာ္ႀကီးထဲ စီးဝင္တဲ့ ဒီေခ်ာင္းအေၾကာင္း ေျပာျပပါတယ္။
“ကြၽန္ေတာ္တို႔ ငယ္ငယ္တုန္းက ဒီေခ်ာင္းေရဟာ ၾကည္စိမ္းေနတယ္၊ အခုေတာ့ ေခ်ာင္းေရဟာ ေသြးေရာင္လို ျဖစ္ေနၿပီ။ ေခ်ာင္းအထက္ဘက္မွာဆိုရင္ တကယ့္ရြာႀကီးလိုကို ေရႊတူးေနၾကတာ။ ဒီေရႊတြင္းတူးတာေၾကာင့္ပဲ အင္းေတာ္ႀကီးကန္ဟာ ပ်က္စီးမယ့္ အေရးကို စိုးရိမ္ေနရၿပီ” လို႔ သူက ဆုိပါတယ္။
အင္းေတာ္ႀကီးကန္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ဖုိ႔ရာမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ဘက္အားလံုးက လိုလိုခ်င္ခ်င္နဲ႔ တည္ေဆာက္ဖုိ႔လို အပ္သလို ကန္အနီးမွာ ေရႊတြင္းလုပ္ငန္းလိုမ်ဳိး ပတ္ဝန္းက်င္ပ်က္စီးေစမယ့္ စီမံကိန္းမ်ိဳးကို မေပၚေပါက္မွ ျဖစ္မွာပါ။ အင္းေတာ္ႀကီး ကန္ပတ္ဝန္းက်င္ေတြက သစ္ေတာေတြ မျပဳန္းတီးရေအာင္ ကာကြယ္ထိန္းသိမ္းဖို႔လည္း လိုအပ္ပါတယ္။ ဒီသစ္ေတာ ေတြသာမရွိေတာ့ရင္ အင္းေလးကန္ကဲ့သို႔ ေရေလ်ာ့နည္း ခန္းေျခာက္မႈ ျပႆနာေတြျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။
အင္းေတာ္ႀကီးကန္ရဲ႕ ေရထဲကို ဒီေရႊမိုင္းတြင္းေတြကထြက္တဲ့ အႏၱရာယ္ႀကီး စြန္႔ပစ္ပစၥည္းေတြ ဘယ္ေလာက္မ်ား စိမ့္ဝင္ ေနသလဲဆိုတာကို လက္ေတြ႔စမ္းသပ္ၿပီး သက္ဆိုင္ရာကို တင္ျပတဲ့အဖဲြ႔အစည္းေတြ ရွိတာကို မၾကားမိေသးပါဘူး။ ေဒသခံ ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရး အဖဲြ႔ေတြမွာလည္း လုပ္ကိုင္ႏိုင္တဲ့အင္အားက အကန္႔အသတ္ေတြမ်ားစြာ ရွိေနတာကို ေတြ႕ခဲ့ရ ပါတယ္။
လူ႔ပေယာဂေၾကာင့္ ေရထုပ်က္စီးမႈဟာ ဒီေဒသကုိ မီွခုိေနတဲ့ လူအပါအဝင္ သတၱဝါေတြအတြက္ အႏၱရာယ္ ေသခ်ာေပါက္ ရိွပါလိမ့္မယ္။
● ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး
အဲဒီေရႊတြင္းေတြနဲ႔ အင္းေတာ္ႀကီးကန္က အစိုးရ စစ္တပ္တို႔နဲ႔က မိုင္ ၂ဝ ဝန္းက်င္သာ အကြာအေဝးရွိေပမယ့္ ေရႊတြင္း ေတြဆီကို သြားတဲ့လမ္းတေလွ်ာက္မွာေတာ့ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖဲြ႔ေတြက စစ္ေဆးစိစစ္ၿပီးမွ သြားလာခြင့္ျပဳတယ္လုိ႔ မိုင္း ေနာင္ရြာေဒသခံေတြက ေျပာၾကတယ္။
IMG_1170 – ေခါင္းတံုေခ်ာင္းအထက္ပိုင္း မွ ေရႊတြင္းလုပ္ကြက္မ်ားေၾကာင့္ ေခ်ာင္းေရျပင္ ဟာ ေနာက္က်ေနၿပီး ေျခမ်က္စိျမဳပ္ရံု ေလာက္သာ ေရအနက္ရွိေတာ့သည္။
IMG_1170 – ေခါင္းတံုေခ်ာင္းအထက္ပိုင္းတြင္ ေျမတူးစက္ႀကီးမ်ားျဖင့္ ေရႊတူးေနၾကသည္။
IMG_1248 – မိုင္းေနာင္ရြာနေဘးက ေခါင္းတံုေခ်ာင္းရိုးတေလွ်ာက္ တပိုင္တႏိုင္ ေရႊတူးေနၾကသည့္ အင္းေတာ္ႀကီး ေဒသ ခံတစ္ဦးကို ေခ်ာင္းအတြင္း ေတြ႕ရစဥ္။
IMG_1248 – မိုင္းေနာင္ရြာရွိ ေရႊဆိုင္တစ္ဆိုင္က ေခ်ာင္းအတြင္း ထြက္ရွိလာေသာ ေရႊမ်ားကို ဝယ္ယူၿပီး မႏၱေလးသို႔တင္ ပို႔သည္။
အဲဒီလက္နက္ကိုင္အဖဲြ႔ေတြက သူ႔နည္းသူ႔ဟန္နဲ႔ တန္ခိုးထက္သူေတြျဖစ္ေၾကာင္း ေဒသခံေတြက ေျပာၾကပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ တစ္ႏွစ္ေလာက္တုန္းက အင္းေတာ္ႀကီးကန္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းတာဝန္ရွိသူတခ်ိဳ႕ အဲဒီမိုင္းေနာ္ေခ်ာင္း အထက္ဘက္က ေရႊ လုပ္ကြက္ေတြကိုသြားတဲ့အခါ လမ္းမွာ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ေတြရဲ႕ တားျမစ္ျခင္းကို ခံခဲ့ရဖူးတယ္လို႔လည္း အင္းေတာ္ႀကီး ေဘးမဲ့ကန္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးျဖစ္သူ ဦးေဌးဝင္းက ကြၽန္ေတာ္နဲ႔ေတြ႕စဥ္က ေျပာျပခဲ့ပါတယ္။
ႏိုင္ငံမွာ ေရတိမ္ေဒသ အမ်ားအျပား ရိွေပမယ့္ ႏိုင္ငံတကာအသိအမွတ္ျပဳ ေရတိမ္ေဒသကေတာ့ တစ္ခုပဲ ရိွပါေသးတယ္။ အဲဒါကေတာ့ ပဲခူးတိုင္းေဒသႀကီးထဲက မုိးယြန္းႀကီးအင္း ေတာ႐ိုင္းတိရစၧာန္ေဘးမဲ့ေတာပါပဲ။ မုိးယြင္းႀကီးကုိ ရမ္ဆာေရတိမ္ ေဒသအျဖစ္ လြန္ခဲ့တ့ဲ ဆယ္ႏွစ္က သတ္မွတ္ခဲ့တာပါ။ အင္းေတာ္ႀကီးလည္း ေရေပ်ာ္ငွက္ေနရင္းေဒသအျဖစ္ အေရးပါတဲ့ ေရတိမ္ေဒသလို႔ သတ္မွတ္ခံရရင္ ႏိုင္ငံတကာက အေလးထား၊ ထိန္းသိမ္းေရးလုပ္ငန္းေတြ ထိထိေရာက္ေရာက္ လုပ္ႏိုင္ မွာပါ။ အဲဒီလို သတ္မွတ္ခံရဖို႔ ႀကိဳးစားေပမယ့္ အဆင္မေျပေသးဘူးလို႔ အင္းေတာ္ႀကီး ေဘးမဲ့ကန္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးျဖစ္သူ ဦးေဌးဝင္းက ေျပာပါတယ္။
IMG_1603 – အင္းေတာ္ႀကီးအတြင္း က်င္လည္က်က္စားေနေသာ ငွက္မ်ား။
IMG_1619 – အင္းေတာ္ႀကီးအတြင္းက်င္လည္က်က္စားေနေသာ ငွက္မ်ား။
IMG_1645 – အင္းေတာ္ႀကီးအတြင္း ပုဇြန္ျမဳံးေထာင္ေနၾကသည့္ ေဒသခံမ်ား။
IMG_1768 – အင္းေတာ္ႀကီးအတြင္း က်င္လည္က်က္စားေနေသာ ငွက္မ်ား။
IMG_1771 – အင္းေတာ္ႀကီးအတြင္း က်င္လည္က်က္စားေနေသာ ငွက္မ်ား။
“ေရႊတြင္းေတြေၾကာင့္နဲ႔ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ေတြေၾကာင့္ ကြ်န္ေတာ္တို႔မွာ တိုးတက္ဖြံ႕ၿဖိဳးေအာင္ လုပ္ဖုိ႔ အရမ္းကို အခက္ေတြ႔ၾကရတယ္။ ဒီေရႊတြင္းရွိတဲ့ေၾကာင့္ပဲ ကမာၻ႔အေမြအႏွစ္အင္းအျဖစ္ ကြၽန္ေတာ္တို႔တင္ျပခဲ့တာကို ကမာၻ႔အဖဲြ႔အ စည္းေတြက လက္မခံခဲ့ၾကတာ” လို႔ သူက ဆိုပါတယ္။
အင္းေတာ္ႀကီးနဲ႔ သိပ္မေဝးတဲ့ ေတာင္ေၾကာတေလွ်ာက္ကေတာ့ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရး တပ္မေတာ္ KIA တပ္ဖြဲ႔ေတြ လႈပ္ရွားတဲ့ နယ္ေျမေတြပါ။ အင္းေတာ္ႀကီးကန္ဝန္းက်င္ တပ္မေတာ္ စခန္းေတြ ရိွၿပီး အဓိက အသြားအလာ လမ္းေတြကို ည ၆ နာရီေက်ာ္တာနဲ႔ ျဖတ္သန္းခြင့္ ပိတ္လိုက္တာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ တပ္မေတာ္နဲ႔ ကခ်င္ျပည္နယ္ ေနရာအႏွံ႔မွာ လႈပ္ရွား တဲ့ KIA ၾကား အဆက္မျပတ္ တိုက္ခိုက္ေနၾကမႈဟာ ေဒသခံေတြအေပၚ သက္ေရာက္မႈအားႀကီးလွပါတယ္။
အင္းေတာ္ႀကီးကန္တခြင္က ေက်းရြာေတြမွာ ေနထိုင္ေနတဲ့ ကခ်င္တိုင္းရင္းသားအမ်ားအျပားက တပ္မေတာ္ကုိ ႏွစ္သက္ျခင္းမရိွ ေၾကာက္ရြံ႕ၾကပါတယ္။
“ကြ်န္ေတာ္တို႔ အင္ေတာ္ႀကီးကန္တခြင္မွာက ကခ်င္လူမ်ိဳးေတြနည္းတယ္။ ရွမ္းနီ (တိုင္းလိုင္) လူမ်ိဳးေတြမ်ားတယ္။ စစ္တပ္ က ကြၽန္ေတာ္တို႔ကခ်င္ေတြကို KIA က လူေတြလို႔ပဲ ထင္ၾကတာမ်ိဳး ခံစားရတယ္။ KIA နဲ႔ တခုခုျဖစ္တာနဲ႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔ကို မ်က္စိေထာက္ၾကည့္၊ တခါတေလ ေခၚစစ္တာမ်ိဳးလုပ္တယ္” လို႔ အင္းေတာ္ႀကီးကန္ေဘးပတ္လည္ရွိရြာတြင္ ေနထုိင္ေနတဲ့ ကခ်င္တုိင္းရင္းသားတဦးက ရင္ဖြင့္ခဲ့ပါတယ္။
လက္နက္ကုိင္ထားသူေတြ ေခၚယူစစ္ေဆးတာခံရသူရဲ႕ ကံၾကမၼာက အမ်ဳိးမ်ဳိး ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ အိမ္ကို ဒဏ္ရာ ဒဏ္ခ်က္နဲ႔ ျပန္ေရာက္တာကအစ ရုပ္အေလာင္းေတာင္ အိမ္ျပန္မေရာက္တာမ်ဳိးအထိ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။
“ကြၽန္ေတာ္တို႔က ဒီမွာေနရတာ တိုက္ပြဲမျဖစ္ပါေစနဲ႔လုိ႔ မၿမဲဆုေတာင္းေနရတယ္”လို႔ အဲဒီ ကခ်င္အမ်ဳိးသားက ဆက္ေျပာ ျပပါတယ္။
အင္းေတာ္ႀကီးကန္ကို အမွီျပဳၿပီးေတာ့ ေတာင္ယာလုပ္ငန္း၊ ငါးဖမ္းလုပ္ငန္း အနည္းငယ္သာလုပ္ကိုင္ၾကၿပီး အမ်ားစုက ေရႊ မိုင္းတြင္းနဲ႔ ဖားကန္႔ေက်ာက္စိမ္းေမွာ္တို႔မွာ သြားေရာက္လုပ္ကိုင္ေနၾကတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ ေက်ာက္တြင္း၊ ေရႊတြင္းေဒ သမွာ ပိုၿပီးေပါမ်ားတ့ဲအရာကေတာ့ မူးယစ္ေဆးဝါးမ်ဳိးစံုပါပဲ။
IMG_1793 – အင္းေတာ္ႀကီးအတြင္းရွိ ေရႊမဥၨဴဘုရား။
IMG_1817 – အင္းေတာ္ႀကီးအတြင္း ပုဇြန္ျမဳံးေထာင္ေနၾကသည့္ ေဒသခံမ်ား။
“ေခ်ာင္းအထက္ဘက္မွာဆိုရင္ တကယ့္ရြာႀကီးလိုကို ေရႊတူးေနၾကတာ။ အဲဒီေနရာမွာဆိုရင္ မူးယစ္ေဆးကအစ အကုန္လံုး ရတယ္။ ဥပေဒဆိုတာ ဘာမွန္းကိုမသိတဲ့ေနရာျဖစ္ေနၿပီ” လို႔ Fauna & Flora International အဖဲြ႔က ကိုရန္ေခါင္းက ဆုိပါ တယ္။
ေဆးစဲြသူေတြ ဆႏၵျပည့္ဖို႔ လုိအပ္တာကေတာ့ ေငြေၾကးပါပဲ။ ဒီလိုနဲ႔ ေငြရလြယ္တဲ့ သတၳဳတူးေဖာ္ေရး၊ ေက်ာက္တြင္း၊ သစ္လုပ္ငန္းေတြဟာ မူးယစ္ေဆးဝါးကိစၥနဲ႔ မျဖစ္မေန ဆက္စပ္ေနပါေတာ့တယ္။
ဒီေဒသရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ သဘာဝသယံဇာတေတြ စနစ္တက် ထုတ္လုပ္မႈမရွိတာ၊ ျပည္တြင္းစစ္ပြဲေတြေၾကာင့္ တိုင္းရင္းသား ေတြအၾကား ေသြးကြဲေစတာ၊ ေဒသခံတို႔ ေရြး ခ်ယ္စရာ အခြင့္အလမ္းမရွိ၊ ျမန္မာျပည္က တျခားေဒသေတြလိုပဲ ဒီမွာလည္း ေဒသခံ အမ်ားအျပား မူးယစ္ေဆးႏြံထဲ ကံြၽဝင္ေနတာေတြကို စဥ္းစားရင္း ေတာက္ပေနတဲ့ အင္းေတာ္ႀကီးကန္ေရျပင္ေပၚမွာ သက္ျပင္း အႀကိမ္ႀကိမ္ ခ်ခဲ့မိပါတယ္။ ။
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
