ေမာင္ေမာင္စိုး – ေရြးေကာက္ပြဲ ႏွင့္ စစ္ပြဲ ( ဒုတိယပိုင္း ) နိဂုံး
(မိုးမခ) ေအာက္တိုဘာ ၂၉၊ ၂၀၁၅
စစ္ပြဲ
မိုးကုန္၍ ေဆာင္းဦးေပါက္ျပီ။ ပြင့္လင္းရာသီေရာက္ျပီ ဟုလည္း ဆိုျကသည္။ ရွမ္းျပည္ေတာင္တန္းမ်ားတြင္ အေအးဓါတ္ ဝင္စျပဳျပီ။ ရွမ္းေတာင္တန္းမ်ားတြင္မေတာ့ ေတာင္ခိုးေဝ၍ျမဴမ်ား ဆိုင္းေနဆဲ ျဖစ္သည္။ ပုံမွန္အားျဖင့္ ရွမ္းျပည္လူထုအဖိ့ု ညပိုင္း ႏွင့္ မနက္ပိုင္းတြင္ မီးဖိုနေဘး အပူေငြ႔ လွံဳေနၾက၊ ေခါပုတ္ဖုတ္စားၾက၊ လုပ္စရာရွိတာလုပ္ၾကႏွင့္ အခ်ိန္မ်ားကို ျဖတ္သန္းဆဲကာလ ျဖစ္သည္။ ယခုေတာ့ ရွမ္းျပည္၏ အခ်ိဳ့ေနရာမ်ားတြင္ မီးဖိုေဘးတြင္ ေနခ်ိန္မရေလာက္ေအာင္ စစ္မီးလ်ံမ်ား ေတာက္ေလာင္လ်က္ ရွိသည္။ ရွမ္းေတာင္တန္းမ်ား၏ ေအးခ်မ္းတိတ္ဆိတ္ျခင္း ေနရာတြင္ အေျမာက္သံ ဗံုးသံေသနတ္သံမ်ား ေသာေသာညံလ်က္ ရွိသည္။ ျမဴႏွင္းေငြ့ျကားတြင္ ယမ္းခိုးေငြ့မ်ား ေဝေနသည္။ တမူးရ၍ တပဲလွဴ သည့္ ဒို႔ရွမ္းေတာင္သူမ်ား၏ ရြာမ်ား၏ သီတင္းက်ြတ္ ညသည္ လွပေသာမီးပုံးေလးမ်ား တန္ဆာဆင္ရမည့္အစား စစ္မီးေတာက္ မီးလ်ံမ်ားျဖင့္ တန္ဆာဆင္လ်က္ရွိသည္။ ဒို႔ရွမ္းေတာင္သူမ်ားလည္း စစ္ပြဲမ်ားျကား အသက္လု၍ ေျပးလႊားေနျကရသည္။ မလွမပေသာ ဒို႔ရွမ္းေတာင္သူမ်ား၏ သီတင္းက်ြတ္ညဟု ဆိုရေပမည္။
ယေန့ညသည္ သီတင္းက်ြတ္ည ျဖစ္ပါသည္။ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ ၂၅ ရက္ေန့ ခရစ္ယာန္ဘာသာဝင္တိ့ု အေလးထားရာ ခရစ္မတ္ပြဲေတာ္ကာလက ခရစ္ယာန္ဘာသာဝင္ ကခ်င္လူမ်ိဳးမ်ားေဒသျဖစ္သည့္ လိုင္ဇာတြင္ စစ္မီးေတာက္ေလာင္ခ့ဲ့သည္။ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ဗုဒၶဘာသာဝင္တိ့ုအေလးထားရာ သီတင္းက်ြတ္ပြဲေတာ္ကာလ၌ ဗုဒၶဘာသာဝင္ ရွမ္းပေလာင္တိ့ုေဒသတြင္ စစ္မီးေတာင္ေလာင္လ်က္ရွိသည္။ စစ္ပြဲသည္ လူမ်ိဳးအား၎ ကိုးကြယ္ရာဘာသာအား၎ မ်က္ႏွာသာမေပး ခ့ဲပါေခ်။ တကယ္ေတာ့ စစ္ပြဲမ်ား ျပန္လည္ျဖစ္လာေတာ့မည္ကို အားလုံးက မွန္းဆထားျပီးျဖစ္သည္။
၂၀၁၅ စက္တင္ဘာတြင္း NCA လက္မွတ္ထိုးရာတြင္ အဖြဲ႔အမ်ားစု၊ လက္နက္ကိုင္အင္အား အမ်ားစုက အားလုံး ပါဝင္လက္မွတ္ထိုးေရးမူအား အစိုးရမွလက္မခံ၍ ပါဝင္ျခင္း မရွိခဲ့ေပ။ အဖြဲ႔ ၈ ဖြဲ႔ လက္နက္ကိုင္အင္အား အနည္းစုသာ ပါဝင္သည့္ အဂၤါမစုံသည့္ NCA လက္မွတ္ထိုးပြဲျဖစ္ခ့ဲသည္။ ၂၀၁၅ ေအာက္တိုဘာ ၁၅ ရက္ေန႔ အဂၤါမစုံသည့္ လက္မွတ္ထိုးပြဲသည္ အားလုံးအတြက္ အားရႏွစ္ေထာင္းရွိေသာ အေျခအေနမ်ိဳး မျဖစ္ခ့ဲသည္ကေတာ့ ျငင္းပယ္၍မရႏိုင္ခ့ဲေပ။
UPWC မွ ဦးေအာင္မင္းက NCA တြင္ ပါဝင္လက္မွတ္မထိုးေသးသည့္ အဖြဲ႔မ်ားကို ဆက္လက္ညိွႏွဳိင္းသြားမည္ဟု ဆိုေသာ္လည္း၊ မူလရရွိျပီးသား ျပည္နယ္အဆင့္ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ သေဘာတူညီခ်က္မ်ားကို ေစာင့္ထိမ္းသြားမည္ဟု ဆိုေသာ္လည္း၊ လက္မွတ္ မထိုးသည့္အဖြဲ့မ်ားအား စစ္ေရးအရတိုက္ခိုက္သြားမည္မဟုတ္ဟု ဆိုေသာ္လည္း၊ ဥိးေအာင္မင္းမည္သို့ေျပာသည္ျဖစ္ေစ အမ်ားကေတာ့ စစ္ပြဲမ်ား ျပန္လည္စတင္လာေတာ့မည္ဟု တြက္ထားျကသည္။
အမ်ား၏ ထင္ျမင္ယူခ်က္မ်ား မမွားခ့ဲေပ။
ဝမ္ဟိုင္း၏ သီတင္းက်ြတ္ည
၂၀၁၅ ေအာက္တိုဘာလဆန္းကစ၍ ရွမ္းျပည္နယ္ႏွင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း ျမန္မာစစ္ဖက္မွ စစ္အင္အားျဖည့္တင္းသည့္ သတင္းမ်ား ေပၚထြက္လာျပီးေနာက္ ေအာက္တိုဘာ ၆ ရက္က စျပီး ရွမ္းျပည္နယ္ မိုင္းရွဴး၊ မိုင္းေနာင္အနီး SSPP/ SSA ဌာနခ်ဳပ္ ရွိရာ ဝမ္ဟိုင္းေဒသတြင္ တိုက္ပြဲမ်ားျဖစ္ပြါးခ့ဲသည္။ ပထမဆုံး ျဖစ္ပြါးသည့္တိုက္ပြဲမွာ တာေဆာင္ဖူး တံတားတြင္ စခန္းခ်ထား SSA တပ္မ်ားအား ျမန္မာစစ္ဖက္က တိုက္ခိုက္ျခင္းျဖင့္ တိုက္ပြဲ မ်ားစတင္ခ့ဲျပီး ယေန႔တိုင္ ရပ္တန့္မသြားဘဲ တိုက္ပြဲမ်ား ဆက္ လက္ျဖစ္ပြါးခ့ဲသည္။ တိုက္ပြဲမ်ားျဖစ္ျပီး ရက္ ၂၀ ခန့္ျကာျပီ ေသာအခါ ျမန္မာစစ္ဖက္က တာေဆာင္ဖူးစခန္းအပါ SSA စခန္း ၃ ခုခန္႔အား သိမ္းပိုက္ခ့ဲ သည္ဟု သတင္းမ်ားကဆိုသည္။ ႏွစ္ဖက္အက်အဆုံးမ်ားရွိသည္ ဆိုေသာ္ သတင္းအတိအက် စိစစ္မရေသးပါ။ တိုက္ပြဲမ်ားအတြင္း လက္နက္ျကီးမ်ား မ်ားစြာပစ္ခတ္ခ့ဲသည္ဟု ေဒသခံမ်ားကဆိုပါ သည္။ လက္နက္ၾကီးပစ္ခတ္မွဳႏွင့္ တိုက္ပြဲမ်ားေျကာင့္ ထိတ္လန္႔ေနေသာအရပ္သားမ်ား စစ္ေဘးမွ ေဝးရာသုိ့ ထြက္ေျပးခုိလႈံၾကရာ ယခုခ်ိန္တြင္ စစ္ေဘးဒုကၡသည္ ၃၀၀၀ ေက်ာ္သြားျပီဟု ဆိုပါသည္။
ထိုသုိ့ SSPP/SSA ဝမ္ဟိုင္း ဌာနခ်ဳပ္အနီး ျမန္မာစစ္ဖက္မွ ထိုးစစ္ဆင္လာျခင္းႏွင့္ပတ္သက္၍ SSPP /SSA UPWC သုိ့ ေပးစာတစ္ေစာင္ ေပးပိ့ုခ့ဲသည္ဟု ဆိုသည္။ ၎ေပးစာတြင္ SSPP/SSA ႏွင့္ အစိုးရတိ့ုအေနႏွင့္ ၂၀၁၂ ဇႏၷဝါရီ ၂၈ ေန့က ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ အပစ္ရပ္လက္မွတ္ထိုးထားခဲ့ရာ ထိုစာခ်ဳပ္ ပ်က္ျပယ္သြားျပီလားဟူေသာ ေမးခြန္းျဖစ္သည္။ ဤေမးခြန္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ UPWC မွေရာ MPC မွေရာ တုန့္ျပန္ေျဖဆိုျခင္းကို မေတြ့ရေသးပါ။ ျမန္မာစစ္ဖက္မွေတာ့ SSPP/SSA အား ဝမ္ဟိုင္း ဌာနခ်ဳပ္တြင္သာေနထိုင္ရန္ သေဘာတူထားေျကာင္း နယ္ေျမေက်ာ္လာ၍ တိုက္ခိုက္ရေျကာင္း သေဘာထား ေဖၚျပပါသည္။ SSA ကေတာ့ ၎ေဒသမ်ား ၎တိ့ုတပ္ဖြဲ႔မ်ား တပ္ျဖန္႔ လွဳပ္ရွားေနသည္မွာ ၾကာျပီျဖစ္ေၾကာင္း တုန့္ျပန္ပါသည္။
ပထမဆုံး တိုက္ပြဲျဖစ္ပြါးသည့္ တာေဆာင္ဖူးတံတားတြင္ ယမန္ႏွစ္ကလည္း တိုက္ပြဲျဖစ္ပြါးခ့ဲျပီး၊ ႏွစ္ဖက္ညိွႏွဳိင္းမႈျဖင့္ တိုက္ပြဲမ်ားရပ္စဲခဲ့ကာ SSA တပ္မ်ား ဆက္လက္ တပ္စြဲထားခ့ဲသည့္ေနရာ ျဖစ္ျပီး၊ ယခုမွထပ္တိုးခ့်ဲ့ေသာ ေနရာမဟုတ္ဟု သတင္းမ်ားက ဆိုပါ သည္။ တိုက္ပြဲမ်ားသည္ ဆက္လက္ျပင္းထန္ေနျပီး စစ္ေဘးဒုကၡသည္အခ်ိဳ့ လာေရာက္တိမ္းေရွာင္ရာ မိုင္းရွဴးျမ်ိဳ့သည္ပင္ ၂၀၁၅ ေအာက္တိုဘာ ၂၇ ေန႔လည္ပိုင္းက လက္နက္ျကီး ပစ္ခတ္သံမ်ားေျကာင့္ ေစ်းဆိုင္မ်ား၊ ေက်ာင္းမ်ား ေစာစီးစြာပိတ္သြားျပီး တျမိဳ့လုံး ေျခာက္ကပ္တိတ္ဆိတ္ေနသည္ဟု SNLD ၏ မိုင္းရွဴးအမတ္ နန္းေကာင္ခမ္းဆိုပါသည္။ ၂၀၁၅ ေအာက္တိုဘာ ၂၇ ရက္ေန့တြင္ ေက်းသီး၊ မိုင္းရွဴးျမိဳ့နယ္မ်ားတြင္ နယ္ေျမလုံျခံဳမွဳမရွိသျဖင့္ ေရြးေကာက္ပြဲ မက်င္းပေတာ့ဘဲ ရပ္ဆိုင္းထားလိုက္သည္ဟု ဆိုသည္။
ထိ့ုေနာက္ ယေန႔၊ ေအာက္တိုဘာ ၂၈ သီတင္းက်ြတ္လျပည့္ေန႔ မိုးလင္းသည္ႏွင့္ ေက်းသီး၊ မိုင္းရွဴး ဝမ္ဟိုင္းေဒသတေၾကာတြင္ ေနရာ ၇ ေနရာ ေလာက္၌ တိုက္ပြဲမ်ား ျဖစ္ပြါးေနသည္ဟု ေျမျပင္သတင္းမ်ားက ဆိုပါသည္။ SSPP/ SSA ဘက္မွလည္း သူ၏ မဟာမိတ္မ်ားျဖစ္ ေသာ KIA/ TNLA/ AA တို့က စစ္ကူေပးမည္ဟူေသာ သတင္း မ်ားကိုလည္း ေတြ့ေနရသည္။ ထိ့ုျပင္ SSPP/SSA သည္ UWSA ႏွင့္ ရင္းနွီးေသာဆက္ဆံေရး ရွိေပရာ စစ္ပြဲမ်ား က်ယ္ျပန့္လာမည္ကို စိုးရိမ္ဘြယ္ရာျဖစ္သည္။
၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ဝမ္ဟိုင္း၏သီတင္းက်ြတ္ညသည္ ဆီးမီးေရာင္စုံျဖင့္ ေအးခ်မ္းစြာ မျဖတ္သန္းနိုင္ေတာ့။ အေျမာက္သံ၊ ဗံုးသံ ေသာေသာညံေနသည့္ စစ္ပြဲ၏ည ျဖစ္ေနေပေတာ့မည္။ တမူးရလိ့ု တပဲလွဴသည့္ ဒိ့ုရွမ္းေတာင္သူမ်ားလည္း အသက္လု၍ ေျပးေနၾကရေပအုံးမည္။
ရွမ္းေျမာက္မွ အျခားမီးပြါးမ်ား
ဝမ္ဟိုင္းေဒသတြင္ SSA ႏွင့္တိုက္ပြဲမ်ားျဖစ္ပြါးေနသကဲ့သုိ့ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္းတြင္လည္း KIA / TNLA / MNDAA တိ့ုႏွင့္ တိုက္ပြဲမ်ား ဆက္လက္ျဖစ္ပြါးခ့ဲပါသည္။ ၂၀၁၅ ေအာက္တိုဘာ ၂၀ ရက္ေနာက္ပိုင္းမွစ၍ ကြတ္ခိုင္ျမိဳ့ နယ္၊ ဟိုဖ်က္ကြင္းအတြင္း ျမန္မာစစ္ဖက္ႏွင့္ KIA တိ့ုတိုက္ပြဲမ်ား ျဖစ္ပြါးခ့ဲျပီး ေအာက္တိုဘာ ၂၅ ရက္တြင္ ဟိုဖ်က္ေဒသတြင္ အေျခစိုက္ထားေသာ KIA တပ္မဟာ ၄ လက္ေအာက္ခံ တပ္ရင္း ၉ ဌာနခ်ဳပ္စခန္းအား ျမန္မာစစ္တပ္ တိုက္ခိုက္သိမ္းပိုက္နိုင္ခ့ဲသည္ဟု ဆိုပါသည္။ စခန္း သိမ္းပိုက္ရျပီ ဆိုေသာ္လည္း ေအာက္တိုဘာ ၂၆/၂၇ မ်ားတြင္ KIA ႏွင့္ ျမန္မာစစ္ဖက္တို့ ဟိုဖ်က္ေဒသ၌ တိုက္ပြဲမ်ား ဆက္လက္ ျဖစ္ပြါးေနဆဲျဖစ္သည္ဟု သတင္းမ်ားက ဆိုပါသည္။ ႏွစ္ဖက္ အက်အဆုံးမ်ားရွိခ့ဲျပီး သတင္းမ်ား အတည္ျပဳ၍ မရေသးပါ။
ျပီးခဲေသာ စက္တင္ဘာအတြင္း သမတဦးသိန္းစိန္၏ သေဘာတူညီခ်က္အရ TNLA ပေလာင္လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔၊ ျပည္နယ္အဆင့္၊ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ အပစ္ရပ္လက္မွတ္ေရးထိုးျပီး NCA လက္မွတ္ေရးထိုးရာတြင္ ပါဝင္ခြင့္ျပဳမည္ဆိုေသာ္လည္း TNLA ေဒသတြင္ တိုက္ပြဲမ်ား ရပ္တန့္မသြားေပ။ ေလာေလာဆယ္ ေအာက္တိုဘာလအတြင္း၌ ကြတ္ခိုင္ျမိဳ့နယ္၊ ေက်ာက္မဲ၊ နမ့္ဆန္ျမိဳ့နယ္မ်ားတြင္ တိုက္ပြဲမ်ား ျကိဳ ၾကား ျကိဳ ၾကား ဆက္လက္ျဖစ္ပြါး လ်က္ရွိပါသည္။
ထိ့ုျပင္ ေအာက္တိုဘာ ၂၄ ရက္က ကိုးကန့္ေဒသ၊ နယ္စပ္မွတ္ တိုင္ ၁၁၁ ႏွင့္ ၁၁၃ အနီးတြင္ ျမန္မာစစ္ဖက္ႏွင့္ ကိုးကန္႔တပ္ဖြဲ့တိ့ု တိုက္ပြဲမ်ားျပင္းထန္စြာျဖစ္ပြါးခ့ဲ့သည္ဟုဆိုပါသည္။ အက်အဆံုး မ်ားသြာရွိခဲ့သည္ဟုဆိုေသာ္လည္း သတင္းမ်ား အတည္ျပဳ၍မရ နိုင္ေသးပါ။ ေျမျပင္သတင္းႏွင့္ ကိုးကန္႔အဖြဲ့၏ ေျပာဆိုခ်က္မ်ားအရ ကိုးကန္႔ေဒသ တရုတ္ျမန္မာနယ္စပ္တြင္ ကိုးကန္႔အဖြဲ႔မွ တပ္စခန္း မ်ားရွိေနဆဲျဖစ္ျပီး ယခုပြင့္လင္းရာသီတြင္ တပတ္လ်င္ သုံးေလး ျကိမ္မ်ွ ျမန္မာစစ္ဖက္က လာေရာက္ ထိုးစစ္ဆင္တိုက္ခိုက္ေလ့ရွိသည္ဟု ဆိုပါသည္။ သတင္းမ်ားအရ ကိုးကန္႔ျပသနာသည္ ျပီးျပတ္သြားျခင္းမရွိဘဲ အခ်ိန္မေရြး ျပန္လည္ ေတာက္ေလာင္လာနိုင္သည္ဟု ဆိုရေပမည္။
ဒုတိယ ပန္ဆန္းညီလာခံ
တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ့မ်ားအေနႏွင့္ လိုင္ဇာ/ ေလာ္ခီးလာ ညီလာခံမ်ားတြင္စုစည္း၍ အစိုးရႏွင့္ ေဆြးေႏြးခ့ဲျကေသာ္လည္း အျပီးသတ္ NCA လက္မွတ္ေရးထိုးေရးႏွင့္ပတ္ သက္ျပီး သေဘာထားကြဲလြဲမွဳမ်ား ရွိခဲ့ကာ အဖြဲ႔ ၈ ဖြဲ႔ NCA လက္မွတ္ထိုးခ့ဲျပီးေနာက္ က်န္ရွိေသာ အဖြဲ႔မ်ားမွ ျပန္လည္စုစည္း ညိွႏွဳိင္းမႈ ျပဳေသာပြဲဟု ဆိုရမည္။ ၂၀၁၅ ေမလကလည္း UWSA ပန္ဆန္းတြင္ ပထမအျကိမ္ညီလာခံတခု လုပ္ခ့ဲျပီျဖစ္သည္။ ယခုတျကိမ္ ထပ္မံေတြ့ဆုံမွဳသည္ ပို၍ အလုပ္သေဘာ ဆန္လာသည္ဟု ဆိုရမည္။
ဒုတိယအျကိမ္ ပန္ဆန္း ( ပန္ခမ္း ) ညီလာခံ ကို ၂၀၁၅ နိုဝင္ဘာ ၁ ရက္မွ ၃ ရက္ထိ က်င္းပမည္ျဖစ္သည္။ ယခုအျကိမ္ ပန္ဆန္းညီလာခံတြင္ NCA လက္မွတ္ထိုးထား ေသာအဖြဲ႔မ်ား မဖိတ္ျကားေတာ့ဘဲ လက္မွတ္မထိုးသည့္အဖြဲ႔မ်ားသာ တက္ေရာက္ရန္ ဖိတ္ျကားထားသည္ကို ေတြ့ရသည္။ ထူးျခားသည္မွာ ယခုအျကိမ္၌ ယခင္ကမပါဘူးေသာ NSCN နာဂ အဖြဲ႔၊ ေစာနာဒယ္ျမ စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္တာဝန္ယူထားေသာ KNDO အျပင္၊ ကယန္းျပည္သစ္ပါတီလည္း ပါဝင္လာသည္ကို ေတြ့ရသည္။
တက္ေရာက္မည့္ အဖြဲမ်ားမွာ
1 – UWSA ဝ အဖြဲ႔
2 – KIA ကခ်င္
3 -KNPP ကရင္နီ
4 – NMSP မြန္
5 – SSPP/ SSA ရွမ္း
6 – NDAA မိုင္းလား
8 – PSLF/ TNLA တအန္း ပေလာင္
9 – MNDAA ကိုးကန္႔
10 – AA ရကၡိဳင္
11 – NSCN နာဂ
12 – KNDO ကရင္
12 – KNLP ကယန္း စသည့္ ၁၂ ဖြဲ႔ တက္ေရာက္ျကမည္ျဖစ္သည္။ NCA လက္မွတ္ ထိုးလိုက္ေသာ အျခားကရင္အဖြဲ့မ်ား ပါဝင္မလာေတာ့ဘဲ KNDO ပါဝင္လာျခင္း စဥ္းစားစရာျဖစ္သည္။ အစည္းအေဝး ရည္ရြယ္ခ်က္ႏွင့္ပတ္သက္ျပီး UWSA ဝ အဖြဲ႔ ျပင္ပဆက္ဆံေရးဌာန ၾကီးမွဴး ေက်ာက္ေကာ့အန္းက ေဆြးေႏြးပြဲ တြင္ ပထမအခ်က္ အေနႏွင့္ ျမန္မာျပည္တြင္ က်င္းပမည္ျဖစ္ေသာ ေရြးေကာက္ပြဲႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး သေဘာထားအျမင္ကို ဖလွယ္ မည္ျဖစ္ေျကာင္း ဒုတိယအခ်က္အေနႏွင့္ ေရြးေကာက္ပြဲအျပီး တက္လာမည့္ အစုိးရသစ္ႏွင့္ မည္သုိ့ ဆက္လက္ေဆြးေႏြးသြားမည္ကို ညိွႏွဳိင္းသြားမည္ျဖစ္ေျကာင္း ထုတ္ေဖၚေျပာဆိုပါသည္။ ထို့ျပင္ မေျကျငာေသာကိစၥရပ္မ်ားအျဖစ္ အစိုးရထိုးစစ္ဆင္ေနမွဳမ်ားအေပၚ မည္သုိ့ လက္တြဲတုန္႔ျပန္မည္ဆိုသည္ႏွင့္ စစ္လက္နက္၊ ခဲယမ္းမီးေက်ာက္ျပသနာမ်ား စသည့္ စစ္ေရးႏွင့္ဆိုင္သည့္ ျပသနာမ်ားကိုလည္း ထည့္သြင္းေဆြးေႏြးနိုင္သည္ ဟု သုံးသပ္ရပါသည္။
ေတြ့ရွိရေသာထူးျခားခ်က္မ်ားမွာ UWSA သည္ ၁၉၈၉ အစိုးရ ႏွင့္ျငိမ္းခ်မ္းေရးယူျပီးကတည္းက အစိုးရတပ္မ်ားႏွင့္ ထိပ္တိုက္ေတြ့မွဳ မရွိသေလာက္ နည္းပါးခ့ဲေသာ္လည္း ၂၀၀၉ BGF ဖြဲ႔ရန္ နအဖ ဖိအားေပးခ်ိန္မွ စ၍ တင္းမာမွဳမ်ား ျပန္လည္စတင္ခ့ဲျပီး ၂၀၁၅ တြင္ အစိုးရတပ္မ်ားႏွင့္ တင္းမာမွဳႏွစ္ျကိမ္ ျဖစ္ေပၚခ့ဲသည္။ လက္နက္ကိုင္အင္အား ၂၅,၀၀၀ ခန္႔ရွိမည္ဟု ခန္႔မွန္းျကေသာ UWSA သည္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔မ်ားျကား စစ္သည္အင္အားေရာ စစ္လက္နက္အင္အားပါ အေတာင့္တင္းဆုံးအဖြဲ႔ ျဖစ္သည္။ ၎တိ့ုသည္ ၎တိ့ုႏွင့္နယ္ေျမဆက္စပ္ေနသည့္ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႔ အခ်ိဳ့ႏွင့္သာ ဆက္ဆံမွဳရွိခ့ဲေသာ္လည္း ၂၀၁၅ အတြင္း၌ က်န္တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ့မ်ားႏွင့္ပါ တိုးခ့်ဲဆက္စပ္ ေဆြးေႏြးညိွႏွဳိင္းမွဳမ်ားျပဳလုပ္လာသည္ကို ေတြ့ရသည္။
လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ ဝ တိ့ုသည္ ျပည္နယ္ရရွိေရး ေတာင္းဆိုထားျပီး၊ လက္ရွိ ဝ ေတာင္ဟုေခၚေသာ ၁၉၉၅ ေနာက္ပိုင္း နဝတစစ္အစိုးရ၏ သေဘာတူညီခ်က္ျဖင့္ ခြန္ဆာအဖြဲ့အား တိုက္ခိုက္၍ UWSA သိမ္းပိုက္ထားေသာ မိုင္းျဖတ္၊ မိုင္းတုံ၊ ပုံပါက်င္အေရွ့ဖက္ ထိုင္းနယ္စပ္ရွိ ေဒသသည္ အျငင္းပြါးဖြယ္ရာေဒသအျဖစ္ ရွိေနဆဲျဖစ္သည္။
ထိ့ုျပင္ အျခားတိုင္းရင္းသားအဖြဲ့မ်ား ဆက္စပ္မွဳနည္းေသာ NSCN နာဂအဖြဲ့ ႏွင့္KNLP ေခၚ ကယန္းျပည္သစ္ပါတီတိ့ု ပါဝင္ လာသည္မွာလည္း ထူးျခားသည္ဟုဆိုရမည္။ ထိ့ုျပင္ KNU ႏွင့္ KNDO ၏ ဆက္စပ္မွဳကိုလည္း နားလည္ရန္ အေတာ္ခက္သြားသည္ဟု ဆိုရမည္။
မည္သုို႔ပင္ဆိုေစ ဒုတိယပန္ဆန္းညီလာခံသည္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ့မ်ား၏ ေပါင္းစည္းမွဳ အခင္းအက်င္းသစ္ကို ေတြ့ရသည္ဟု ဆိုရမည္။ ၎ညီလာခံမွ ျငိမ္းခ်မ္းေရးအေငြ႔အသက္မ်ားကို ခံစားရသက့ဲ့သုိ့ စစ္ရိပ္စစ္ေငြ႔မ်ားပါ တြဲ၍ ျမင္ေနသည္ဟု သုံးသပ္ပါသည္။ ေရြးေကာက္ပြဲ ေနာက္အစိုးရသစ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ သူတိ့ု၏ေမ်ွာ္လင့္ခ်က္ထားရွိမွဳသည္ကား ျကိဳဆိုရမည့္အခ်က္ ျဖစ္သည္။
သုိ့ျဖစ္ရာ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔ျပသနာ ေျဖရွင္းေရး၊ တိုင္းရင္းသား တန္းတူေရး ျငိမ္းခ်မ္းေရးျပသနာ ေျဖရွင္းေရးသည္ လာမည့္ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ဒီမိုကေရစီအစိုးရတရပ္ ေပၚထြန္းလာေရးႏွင့္လည္း တိုက္ရိုက္ဆက္စပ္ေနသည္ဟု ဆိုရမည္။ ထုိ့ေျကာင့္ ျမန္မာျပည္ျပသနာသည္ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ လူ့အခြင့္အေရး ျပသနာသက္သက္ မဟုတ္ဘဲ တိုင္းရင္းသားျပသနာေျဖရွင္းေရး၊ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ရယူေရးသည္ အေရးၾကီး ဆက္စပ္ေနေသာ ျပသနာျဖစ္သည္ဟု ဆိုရေပမည္။
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
