ေမာင္ရစ္ – အေမရိကန္ျပည္နယ္တခုရဲ့ အျငင္းပြားဖြယ္ ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္ဥပေဒ
(အေတြးအျမင္ မဂၢဇင္း၊ ေအာက္တိုုဘာ၊ ၂၀၁၅) မိုုးမခ ။ စက္တင္ဘာ ၂၇၊ ၂၀၁၅
၂၀၁၃ ဇြန္လ၊ အေမရိကန္ျပည္ရဲ့ အျမင့္မားဆုံးေသာ ဖယ္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စု တရားရုံးေတာ္ကေန လိင္တူ၊ လိင္ကြဲ လက္ထပ္ခြင့္ကို ျပဌာန္း အတည္ျပဳလိုက္ပါတယ္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ လက္ထပ္ျခင္းသည္ လူသား ၂ဦး၏ ၾကားက ကိစၥျဖစ္တယ္လို႔ ျပဌာန္းထားျပီးသား ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကို သေဘာမတူသူ ျပည္နယ္ေတြကေန ထပ္မံကန္႔ကြက္ အယူခံ၀င္ၾကရာမွာ ၂၀၁၅ ဇြန္လ ျပည္ေထာင္စုရုံးေတာ္က ေနာက္ဆုံး ၾကားနာျပီးေနာက္ အယူခံကို ပယ္ခ်လိုက္တာေၾကာင့္ လိင္တူခ်င္း လက္ထပ္ခြင့္ဟာ အေမရိကန္ျပည္ရဲ့ law of the land ျဖစ္တာ အတည္ၾကီးမွ တကယ္အတည္ ျဖစ္သြားျပီေပါ့ဗ်ာ။
လိင္တူတူ လိင္ကြဲကြဲ လက္ထပ္ၾကတဲ့ဆီမွာ အေမရိကန္က တလင္တမယားစနစ္ကိုသာ ဥပေဒအရ အသိအမွတ္ျပဳပါတယ္။ လူတဦးကို တရား၀င္ လက္ထပ္ထားရဲ့နဲ႔ ေနာက္တဦးထပ္ျပီး လက္ထပ္ခြင့္ မရွိလို႔ ဆိုပါတယ္။ ဥပေဒနဲ႔ လက္တလုံးျခားကေတာ့ ဘာသာေရးအယူ၀ါဒအရ တဦးထက္ပိုျပီး လက္ထပ္ထိမ္းျမားတာေတြကို တိုက္ရိုက္အေရးယူဖို႔ ခဲယဥ္းတယ္လို႔ ဆိုၾကပါတယ္။
အခုေျပာခ်င္တာကေတာ့ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ရုံးေတာ္ကေန လိင္တူ လိင္ကြဲ ၂ ဦးၾကား လက္ထပ္ခြင့္ကို တရား၀င္ခြင့္ျပဳလိုက္တဲ့အတြက္ ျပည္နယ္အဆင့္ လိင္တူခ်င္း လက္ထပ္တာ ပိတ္ပင္တားဆီးခဲ့တဲ့ ဥပေဒေတြဟာ အလိုအေလ်ာက္ ပ်က္ျပယ္ကုန္တာပါပဲ။ သို႔ေသာ္ အယူအစဲြသန္တဲ့ ျပည္နယ္အခ်ဳိ႔ကေတာ့ သူတို႔နည္း သူတို႔ဟန္နဲ႔ လိင္တူလက္ထပ္တဲ့ စုံတြဲေတြကို ကန္႔သတ္ဖို႔ တဖက္လွည့္ဥပေဒေတြ ျပင္ဆင္ျပဌာန္းလာၾကပါတယ္။
ျမန္မာျပည္က မ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒေတြ၊ ဘာေတြ ျပဌာန္းေနသလိုမ်ဳိးပဲ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂၀၁၄ ခန္႔က အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ အင္ဒီယာနာျပည္နယ္ကလည္း “ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရးဥပေဒ” ျပဌာန္းလိုက္ပါတယ္။ သူက “လူ တစုံတဦး၏ ဘာသာေရးအယူအဆသည္ အမ်ားျပည္သူ ပတ္၀န္းက်င္အေပၚသို႔ ထိခုိက္နစ္နာေစျခင္း မရွိေသးသ၍ အစုိးရက ၀င္ေရာက္ စြက္ဖက္ခြင့္ မရွိရ” လို႔ ျပဌာန္းလိုက္တာပါ။ ၾကည့္လုိက္ရင္ေတာ့ စကားအသြားအလာက ဟန္က်သား။ သို႔ေသာ္ စကားရဲ့ေနာက္ကြယ္မွာ ျခိမ္းေျခာက္ခံေနရတာက ေယာက်ာ္း၊ မိန္းမေတြမဟုတ္ဘဲ လိင္တူခ်င္း ႏွစ္သက္လက္ခံသူ – Gay and Lesbian လူတန္းစားေတြကို ျဖစ္ေနလို႔ပါပဲ။
အင္ဒီယာနာျပည္နယ္ဟာ ေရွးရိုးစြဲ ရီပတ္ဘလစ္ကန္ပါတီ ၾကီးစုိးျပီး ျပည္နယ္၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ကိုယ္တိုင္ကလည္း ရီပတ္ဘလစ္ကန္တဦးပါ။ သူတို႔က ျပည္ေထာင္စုအစုိးရရဲ့ ေနာက္ဆုံးျပင္ဆင္ျပဌာန္းခ်က္တခုျဖစ္တဲ့ “က်ားက်ား” “မမ” “က်ားမ” မေရြး တန္းတူ လက္ထပ္ခြင့္ရွိတယ္ (Marriage Equality Act) ကို သေဘာမတူႏိုင္လို႔ အေတာ္ေလးကို အတိုက္အခံလုပ္ခဲ့ၾကတဲ့ ျပည္နယ္ေတြထဲက တခုျဖစ္ပါတယ္။
ခရစ္ယာန္ေတြက က်ားနဲ႔မ ကိုပဲ လက္ထပ္ေပးမယ္၊ အသိအမွတ္ျပဳမယ္၊ က်ားက်ား မမ လက္ထပ္ခ်င္တာ အတူေနတာကို ဘုရားမၾကိဳက္၊ ငရဲလားမယ့္ကိစၥလို႔ (အမ်ားစုက) သေဘာထားၾကတယ္ ဆိုျပီးေတာ့ ‘က်ားက်ား’ ‘မမ’ ေတြကို ခ်ဳိးႏွိမ္တာေတြ လူရာမသြင္းတာေတြေၾကာင့္ ျပည္နယ္တရားရုံး ျပည္ေထာင္စု တရားရုံးေတြအထိ တရားတေဘာင္ေတြ ျဖစ္ခဲ့ၾကရတာပါ။
သည္ေတာ့ ခုနင္က ျပဌာန္းလုိက္တဲ့ ျပည္နယ္ဥပေဒရဲ့ အလုိကေတာ့ (ျပည္ေထာင္စုဥပေဒက မည္သို႔ ဆိုေစကာမူ) စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြ ဘုရားေက်ာင္းေတြ လူမႈေရးအသင္းအဖြဲ႔ေတြက ဘာသာေရးအယူအဆကို စြဲကိုင္ျပီးေတာ့ က်ားက်ား မမ အတြဲေတြကို လူရာမသြင္းႏိုင္ဘူးဆိုတာဟာ အခုအင္ဒီယာနာဥပေဒအရဆိုရင္ တရား၀င္သြားျပီ၊ အျပစ္မရွိေတာ့ဘူးလို႔ ဆိုရာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာသာေရးအယူ၀ါဒေၾကာင့္ သင္းတို႔လို လူေတြကို ငါတို႔ မဆက္ဆံတာဟာ ျပည္နယ္ဥပေဒနဲ႔ ညီတယ္၊ အစုိးရက စြက္ဖက္လို႔ မရဘူးလို႔ သူတို႔ေတြက ေျပာၾကေတာ့မွာကိုး။
အဲသည္အတြက္ ျပည္နယ္အတြင္းရွိ လိင္တူ လိင္ကြဲ မခြဲျခား တန္းတူအခြင့္အေရးရွိတယ္လို႔ ယူၾကတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ ပညာတတ္ေတြ၊ ႏိုင္ငံေရး လႈမႈေရး နဲ႔ ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြက အဆိုပါ ျပည္နယ္ဥပေဒကို ကန္႔ကြက္ ရႈတ္ခ်ၾကပါတယ္။ အဆိုပါ လိင္တူ လိင္ကြဲ တန္းတူေရး လက္ခံတဲ့ ကယ္လီဖိုးနီးယားျပည္နယ္ကလည္း အင္ဒီယာနာျပည္နယ္ကို ျပစ္တင္ေ၀ဖန္လိုက္ပါတယ္။ သာဓကတခုအေနနဲ႔ ဆန္ဖရန္စစၥကို ျပည္နယ္တကၠသိုလ္ (SFSU) ကဆိုရင္ ေက်ာင္းအဓိပတိကိုယ္တိုင္ လက္မွတ္ထိုးျပီးေတာ့ အင္ဒီယာနားျပည္နယ္ဟာ လူတန္းစားခြဲျခားတဲ့ ျပည္နယ္ပဲ၊ ငါတို႔နဲ႔ အလုပ္တြဲမလုပ္ေရး သပိတ္ေမွာက္တယ္လို႔ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္လိုက္ပါတယ္။
စီးပြားေရးကုမၼဏီၾကီး ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကလည္း အင္ဒီယာနာရဲ့ ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္ ဥပေဒကို ျပစ္တင္ ေ၀ဘန္ၾကပါတယ္။ ဘာသာေရးအယူ၀ါဒကို ေရွ႔တန္းတင္ျပီး လူလူခ်င္း လိင္တူ လိင္ကြဲေတြကို ခြဲျခားဆက္ဆံၾကတာကို အဆိုပါ ဥပေဒက အကာအကြယ္ေပးလိုက္ရင္ လူသားတိုင္း တန္းတူအခြင့္အေရး ရွိတယ္ဆိုတာကိုပါ စိန္ေခၚ ခ်ဳိးႏွိမ္ျခင္း ခံရလိမ့္မယ္လို႔ သူတို႔က ေထာက္ျပၾကပါတယ္။
တေလာကေတာ့ တျခားျပည္နယ္တခုမွာ အဆိုပါ အလားတူျပည္နယ္ဥပေဒကို အကာအကြယ္ယူျပီးေတာ့ ပန္းေရာင္းတဲ့ မိန္းမတဦးက လိင္တူခ်င္း လက္ထပ္သူ အတြဲကို ပန္းမေရာင္းႏိုင္ဘူးလို႔ ျငင္းဆန္ခဲ့ပါတယ္။ အဲသလုိမ်ဳိးပဲ လိင္တူခ်င္း လက္ထပ္တာကို ခရစ္ယာန္သင္းအုပ္တဦးက လက္ထပ္မေပးႏိုင္ဘူးလို႔ ဘာသာေရးအေၾကာင္းျပျပီး ျငင္းခဲ့ပါတယ္။
သို႔ေသာ္လည္း ျပည္နယ္အဆင့္မဟုတ္ဘဲ ျမိဳ့ေတာ္အဆင့္၊ ျမို႔နယ္အဆင့္ေတြမွာ (ျမဴနီစပယ္အဆင့္၊ ခရိုင္အဆင့္ေတြေပါ့ဗ်ာ) စားသုံးသူနဲ႔ အလုပ္ခြင္အတြင္း ခြဲျခားဆက္ဆံခံရမႈမ်ား ကာကြယ္ေရး ဥပေဒေတြ (Non-Discrimination act) ရွိေနတာေၾကာင့္ တဖက္တရားရုံးေတာ္ေတြက အႏွိမ္ခံရသူေတြဘက္က အကာအကြယ္ေပးႏိုင္တာေတြ အေရးယူတာေတြ ျပန္တရားစြဲတာေတြ လုပ္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ဘာသာအယူ၀ါဒ မတူလို႔ အလုပ္မခန္႔ႏိုင္ဘူးလို႔ေတာ့ အေမရိကန္မွာ ျငင္းဆန္ခြင့္ မရွိပါ။ သို႔ေသာ္လည္း အစၥလာန္ဘာသာ၀င္ အမ်ဳိးသမီးက ေခါင္းစြတ္၀တ္တာ၊ ပန္ခ်ာပီအမ်ဳိးသားက ေခါင္းေပါင္းေဆာင္းတာကိုမ်ဳိးက်ေတာ့ အလုပ္ရွင္ေတြက သူတို႔ရဲ့ ၀တ္စားဆင္ယင္ေရးေပၚလစီေတြေၾကာင့္ မခန္႔ႏိုင္ပါဘူးလို႔ တဖက္လွည့္နဲ႔ ျငင္းဆန္ႏိုင္ပါေသးတယ္။
ျပည္ေထာင္စုအဆင့္က ဥပေဒေတြမွာ လိင္တူ လိင္ကြဲ တန္းတူညီမႈ လက္ထပ္ခြင့္ ျပဌာန္းႏိုင္ျပီးေနာက္ပိုင္းမွာ ေရွးရိုးစြဲ ျပည္နယ္ေတြက တဖက္လွည့္နဲ႔ အဆိုပါ ဘာသာေရးလြတ္လပ္မႈ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရးဥပေဒ (ျပည္နယ္အဆင့္) သတ္မွတ္ အသက္သြင္းျပီး state ေတြက federal (ဗဟုိ ျပည္ေထာင္စု ဥပေဒျပဳမႈ) ကို အာခံၾကတာ ျဖစ္တယ္လို႔ သုံးသပ္ၾကပါတယ္။
အေမရိကန္မွာ လူလူခ်င္း တန္းတူညီမွ်မႈကို တန္ဖိုးထားတယ္ ေစာင့္ေရွာက္တယ္ ဘယ္လို ေျပာေျပာ၊ အသားအေရာင္ ခြဲျခားတာ၊ ဆင္းရဲ ခ်မ္းသာ ခြဲျခားတာ၊ လိင္တူ လိင္ကြဲ ခြဲျခားတာ၊ က်ားမ ခြဲျခားတာ၊ စတဲ့ အျငင္းပြားမႈေတြ အမ်ားၾကီး ဆက္လက္ရွိေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေတြကို ဖုံးကြယ္မထားဘဲ ဥပေဒနည္း၊ ႏိုင္ငံေရးနည္း၊ မီဒီယာနည္း၊ လူထုနည္းေတြနဲ႔ တဖက္နဲ႔ တဖက္ တိုက္ပြဲ၀င္ေနၾကဆဲျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာျပည္မွကေတာ့ လက္ရွိမွာ ဥပေဒျပဳမႈ တရားစီရင္မႈေတြဟာ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္ထားတာေၾကာင့္ ျပည္နယ္အဆင့္ သူတို႔ျပည္နယ္၊ လူမ်ဳိးစုေတြနဲ႔ လိုက္ဖက္ညီေထြျဖစ္တဲ့ ျပည္နယ္ဥပေဒေတြ ျပည္နယ္တရားစီရင္မႈေတြ သက္၀င္လုပ္ပိုင္ခြင့္ မရွိေသးတာေၾကာင့္မို႔လို႔ ဒီလုိမ်ဳိးေတြ ၾကားရခဲမယ္ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ လြယ္လြယ္ ဥပမာတခုဆိုရရင္ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ သယံဇာတ လြတ္လပ္စြာ တူးေဖာ္ခြင့္ အာမခံတဲ့ ဥပေဒ ျပဌာန္းထားေသာ္ျငား၊ သဘာ၀ေဘးဒဏ္ရဲ့ ျခိမ္းေျခာက္မႈကို ခံေနရတဲ့ ျပည္နယ္တခုကေနျပီးေတာ့ သီးျခားျပည္နယ္ဥပေဒတခု ျပဌာန္းျပီး သူတို႔ျပည္နယ္က သယံဇာတေတြတူးေဖာ္မႈနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး အကာအကြယ္ေပးႏိုင္တဲ့ ဥပေဒကိုလည္း ျပဌာန္းခြင့္ ရွိႏိုင္တယ္ ဆိုတာမ်ဳိးေပါ့ ခင္ဗ်ာ။
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
ခရစ္ယန္သမၼာက်မ္းစာ တိက်စြာပေရာဖက္ျပဳခ်က္အရ.. လူေတြဟာ လိင္လြန္က်ဴးလာတယ္။ က်ား၊မ ကာမဂုဏ္၂မ်ိုးစလံုး လြန္က်ဴးစြာ ခံစားလာမည္။ အာဏာ၊ေငြ ၾကြယ္ဝသူမ်ားက ထိပ္ဆံုးျဖစ္ျပီး.. .. ယခု အေမရိကားတြင္ လူ႕အခြင့္ေရး ဆိုျပီး လိင္တူလက္ထပ္ခြင့္ ရရွိသြားသည္။