(အေတြးအျမင္မဂၢဇင္း ၂၇၈၊ ဇူလုိင္လ ၂၀၁၅မွ)
၁၉၄၀ခုနွစ္က စာေရးဆရာ Graham Greene ေရးသားခဲ့ေသာ မဂၢဇင္း၀တၱဳတုိ The Lieutenant Died Last ကုိအေျခခံကာ ၀တၱဳဇာတ္လမ္းနွင့္ လဲြေခ်ာ္ရုိက္ကူးထားသည္ဟု သတ္မွတ္ခံရေသာ “Whet The Day Well” အမည္ရွိဇာတ္ကား ၁၉၄၂ခုနွစ္မွာ ထြက္ေပၚလာခဲ့ပါတယ္။ ရုပ္ရွင္ကားအစမွာ အဂၤလိပ္ပုိင္ရြာကေလးတစ္ရြာရဲ႕ သုႆန္တစျပင္မွာ ခရစ္ယာန္ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းအေစာင့္ Mervyn Johns ကင္မရာဘက္လွည့္ျပီး စကားေျပာလုိက္ပါတယ္။ သူရွင္းျပတာကေတာ့ ေဟာသည္ခရစ္ယာန္ သခ်ၤဴိင္းမွာ ဘာေၾကာင့္ ဂ်ာမန္စစ္သားအေလာင္းေတြ ျမဳပ္ထားတဲ့ အမွတ္တရ ေက်ာက္တုံးေတြ ရွိေနရပါသလဲတဲ့။ သူက “ရွိတာေပါ့ဗ်ာ…… သူတုိ႕က အဂၤလန္ေျမကုိ လုိခ်င္တာကိုး။ ဒါေတြက သူတုိ႕ ရလုိက္တဲ့အရာေပါ့။” လုိ႕သေရာ္ေတာ္ေတာ္ ျပန္ေျပာလုိက္ပါတယ္။ အဲဒီအခန္းကေန ေနာက္ေၾကာင္းျပန္ပါတယ္။ ဒုတိယကမာၻစစ္အတြင္းက အျဖစ္အပ်က္ေတြဆီ ေရာက္သြားတယ္။ အဂၤလိပ္လူမ်ဴိး ေတြရဲ႕ နယ္နမိတ္ထဲက ရြာကေလးတစ္ရြာဆီကုိ နာဇီစစ္တပ္တစ္တပ္ေရာက္လာျပီး စခန္းခ်ရာက ရြာသားေတြဟာ တန္ဆာခံျဖစ္ျပီး အနွိပ္စက္ခံၾကရပုံေတြကုိ ေတာက္ေလ်ာက္ျပသြားတာပါ။
ဒီကားကုိ Horror (ထိတ္လန္႕တုန္လွဴပ္ေခ်ာက္ခ်ားဖြယ္) ကားတစ္ကားအျဖစ္ သက္မွတ္ထားပါတယ္။ သည္ေတာ့ တုန္လွဴပ္ဖြယ္ ျမင္ကြင္းမ်ား မၾကိဳက္မႏွစ္သက္သူမ်ား မၾကည့္သင့္ပါ။ စာေရးသူလည္း ေၾကာက္စရာ Horror ဆုိျပီးလူေတြသတ္ျပေနေသာကားမ်ား မၾကည့္ပါ။ ၾကို္က္လည္းမၾကိဳက္ပါ။ ဒီကားရဲ႕ ေခါင္းစဥ္က ကဗ်ာဆန္တာေၾကာင့္သာ စိတ္၀င္စားျပီး ဖတ္ၾကည့္ျဖစ္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေခါင္းစဥ္ေလးအေၾကာင္း ေနာက္ေတာ့ ဆက္ေျပာတာေပါ့။
ရြာသားေတြဟာ ရုတ္တရက္ အပုိင္စီးခံလုိ္က္ရတဲ့အျဖစ္ကုိ ရင္ဆုိင္ရင္း ေတာ္လွန္ဖုိ႕ၾကိုးစားၾကပါတယ္။ ရုပ္ရွင္တစ္ခုလုံးဟာ ရက္စက္ေသာ ျပကြက္မ်ား လႊမ္းမုိးလ်က္ရွိတယ္လုိ႕ ဆုိပါတယ္။ ဥပမာ – ပုဆိန္နဲ႕ ခုတ္သတ္တဲ့အခန္း၊ အမ်ဴိးသမီးတစ္ဦးက ကေလးေတြအသက္ကယ္ဖို႕ လက္ပစ္ဗုံးကုိ သူ႕လက္နဲ႕ ပဲေဖာက္ခဲြျပီး အသက္စြန္႕တဲ့အခန္းမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ သည္ေတာ့ အင္မတန္မွ စည္းနဲ႕ကမ္းနဲ႕ ရုိက္ျပတယ္လုိ႕ နမယ္ၾကီးတဲ့ အဂၤလိပ္ကားတစ္ကားမွာ သည္လုိ သတ္ျပ၊ ျဖတ္ျပ၊ ခုတ္ျပ၊ထစ္ျပ တဲ့အခန္းေတြပါတာဟာ လြန္ရာက်တယ္လုိ႕ ေ၀ဖန္ခံ၇ပါတယ္။ နာဇီေတြဟာ သည္အျဖစ္အပ်က္ေတြမွာထက္ ပုိျပီးရက္စက္သူေတြျဖစ္ပါတယ္ လုိ႕ဆုိတယ္။ တကယ့္ဘ၀စစ္တြင္းကာလမွာ လူေတြဟာ ဘယ္နွစ္ေယာက္မွန္းမသိ၊ ေသၾက၊ ေၾကၾက အသတ္ခံခဲ့ရတာပါ။ အဲသည္ထဲမွာ သူရဲေကာင္းဆန္စြာ ေသၾကတာ၊ သမရုိးက်ေသၾကတာ၊ အေၾကာင္းမရွိ အေၾကာင္းရွာေသၾကတာ တစ္ပုံၾကီးပါတဲ့။ သည္ေတာ့ အခုသည္ကားက ဒါေတြအားလုံးကုိ ျခဳံျပီး သည္ေလာက္ေတာ့ ရုိက္ျပသင့္တယ္လုိ႕ သုံးသပ္သူေတြ ရွိပါတယ္။
Bramely End ေဒသကို နာဇီေတြ ၀င္ေရာက္က်ဴးေက်ာ္ေနထုိင္ရာက ျဖစ္ပ်က္ခဲ့တဲ့ ေၾကာက္လန္႕စရာအခန္းမ်ားဟာ စစခ်င္း ေအးေအးေဆးေဆး ၀င္လာတဲ့အခန္းမ်ားနဲ႕ မ်ားစြာ ဆန္႕က်င္သြားပါတယ္။ ဒီလုိရက္စက္တဲ့အခန္းေတြဟာ နာဇီစစ္သားေတြအေပၚ ရန္ျငိဳးမ်ား ျဖစ္လာေစပါတယ္။ ရြာသားေတြဟာ သူတုိ႕ရြာေတာ့ နာဇီေတြလက္ထဲ ေရာက္သြားျပီဆုိတဲ့အေၾကာင္း အဂၤလိပ္စစ္တပ္ကုိ အေၾကာင္းၾကားဖုိ႕ ၾကဳီးစားရင္း အသက္ေပးသြားရတဲ့အျဖစ္မ်ားဟာ ဒုတိယကမာၻစစ္ရဲ႕ တကယ့္အျဖစ္အပ်က္ေတြပဲ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ဒီရုပ္ရွင္ဟာ အမွန္ေတာ့ အဂၤလိပ္ေတြကုိ အဓိကထားေျပာခ်င္တဲ့ နာဇီစစ္တပ္သာ ေရာက္လာရင္ သည္လုိဒုကၡေတြေရာက္ရလိမ့္မယ္လို႕တဖက္ကေန အသိေပးတဲ့ ၀ါဒျဖန္႕ကားတစ္ကားအျဖစ္ အစီအစဥ္ခ် ရုိက္ကူးထားတယ္လို႕ ဆုိပါတယ္။ ၁၉၄၂ခုနွစ္ ျဗိတိသွ်ပိတ္ကားေပၚရုံတင္လုိက္တဲ့အခိ်န္မွာ စစ္ကမျပီးေသးပါဘူး။ သည္ေတာ့ ဂ်ာမန္ေတြ စစ္ရႈံးသြားမွာလာဆုိတာလည္း ဘယ္သူမွ မသိပါဘူး။ သုိ႕ေသာ္ သည္ရုပ္ရွင္ကားေၾကာင့္ အဂၤလိပ္ဟာ နာဇီဂ်ာမဏီကုိ ေတာ္လွန္မွျဖစ္မယ္ဆုိတဲ့ အသိစိတ္ေတြ၀င္လာေကာင္း ၀င္လာနုိ္င္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ရုပ္ရွင္ကားအမည္က Went the day well? ဟာ ပထမကမာၻစစ္အတြင္းက အမည္မသိအဂၤလိပ္ကဗ်ာဆရာတစ္ေယာက္ရဲ႕ ကဗ်ာေခါင္းစဥ္တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေခါင္းစဥ္ကုိစစ္အတြင္းမွာ ေသဆုံးသြားတဲ့ လူစာရင္းေတြ သတင္းစာေတြထဲ ထည့္တဲ့အခါ ယူသုံးၾကပါတယ္။ အဓိပၺါယ္က “ေန႕ရက္ေတြက ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ ခရီးဆက္ေနပါရဲ႕လား။ ေသဆုံးသူေတြအတြက္ေတာ့ မသိႏုိင္ေတာ့ပါဘူး။ ကၽြႏုိပ္တုိ႕က ေသဆုံးသြားျပီမုိ႕ ေန႕ရက္ေတြက ဆက္လက္ျပီး ေကာင္းေကာင္းခရီးဆက္ ေနၾကသလား ဆုိတာ ဘယ္ေတာ့မွ မသိႏုိင္ေတာ့ပါဘူး။ သုိ႕ေသာ္လည္း …. ေကာင္းေကာင္း မေကာင္းေကာင္း… လြတ္လပ္ေရးအတြက္ ငါတုိ႕အသက္ေတြ ေပးခဲ့ၾကတယ္။”လုိ႕ ကဗ်ာက ဆုိထားတာပါ။
ရုပ္ရွင္ဟာ ရုံေပၚကို တစ္နွစ္ေက်ာ္ေနာက္က်ျပီးမွ တင္ႏုိ္င္ခဲ့ပါတယ္။ ရုပ္ရွင္ထဲမွာ ရုိက္ျပထားတဲ့ ေၾကာက္ရြ႕႕ံထိတ္လန္႕ဖြယ္အခန္းမ်ားဟာ ေမ်ာ္လင့္မထားပဲ ထြက္ေပၚလာတာမ်ဴိးျဖစ္ေနလုိ႕ လုိ႕ဆုိပါတယ္။ အဲဒီမ်က္စိမွိတ္ထားရမယ့္အခန္းေတြကုိ ၾကည့္ရဖုိ႕ ၾကိဳတင္ျပင္ဆင္ႏုိင္မူမရွိပဲ ရုတ္တရက္စိတ္လွဴပ္ရွားစရာေတြ ျဖစ္နို္င္တယ္လို႕ ေကာက္ခ်က္ခ်ပါတယ္။ ရုံတင္လုိက္တဲ့အခ်ိန္မွာ ပရိသတ္ရဲ႕ တုံံ့ျပန္မူဟာ ဒါရုိ္က္တာ ေမ်ာ္လင့္ထားတဲ့အတုိင္း ရခဲ့ပါတယ္။ နာဇီေတြကုိ မုန္းတီးမူ၊ ေတာ္လွန္လိုမူေတြ စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာမွာ ျဖစ္ေပၚလာပါတယ္။ ဒါရုိ္က္တာကေတာ့ သူျဖစ္ေစလုိတဲ့ ေနာက္ထပ္အျမင္တစ္ခုကို အခုလို ဆုိခဲ့ပါတယ္။ ‘”လူေတြရဲ႕ ယဥ္ေက်းသိမ္ေမြ႕ပါတယ္ ဆုိတဲ့ အမူအယာေတြ၊ အမူအက်င့္ေတြဟာ…… စစ္ဆုိတဲ့အရာနဲ႕လည္း ထိေတြ႕လုိက္ေရာ…. လုံး၀ဥသုံၾကမ္းတမ္းတဲ့ သတၱ၀ါေတြအျဖစ္ ေျပာင္းလဲကုန္ပါတယ္။ ဒါဟာာ ကၽြန္ေတာ္ေျပာခ်င္တဲ့ ရုပ္ရွင္ထဲမွာ ရုိက္ျပခဲ့တဲ့ ျပကြက္ေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။”
ပရိသတ္က သူတုိ႕အတြက္ ေဖ်ာ္ေျဖေရးဆုိတဲ့ ရုပ္ရွင္ကားတစ္ကားကုိ တကယ့္အျဖစ္အပ်က္နဲ႕ ခ်ိန္ထုိးျပီး ေရာယွက္ၾကည့္ခြင့္ရခဲ့တယ္။ ၀ါဒျဖန္႕ကားတစ္ကား ျဖစ္ေပမယ့္ ဒါရုိ္က္တာရဲ႕ တင္ျပမူေၾကာင့္ ပရိသတ္ရဲ႕ ရင္ထဲမွာ နာဇီကုိ မုန္းတီးရြ႕ံရွာသြားတယ္ ဆုိတာဟာ ဒီကား၇ဲ႕ ေအာင္ျမင္မူပဲ ျဖစ္တယ္လုိ႕ သုံးသပ္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။
ဂ်ဴနီယာ၀င္း