မင္းေကာင္းခ်စ္ (မႏၱေလး) – ဖန္လုံအိမ္အက်ဥ္းစံရဲ႕ ေသြးျပန္ေၾကာမႊာ ျမစ္ဧရာ

သက္ရွိသတၱ၀ါေတြထဲမွာ လူသားဟာအသိဥာဏ္အျမင့္ဆုံးလို႔ သူတို႔ကိုယ္တိုင္ဘဲသတ္မွတ္ၾကတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ႀကီးမားတဲ့အသိ ဥာဏ္ကို အသုံးခ်ၿပီး ပိုေကာင္းတဲ့၊ ပိုလို႔သက္ေတာင့္သက္သာရွိမဲ့ ဘ၀ေတြကိုရဖို႔ က်ိဳးစားၾကရင္း သူတို႔မွီတင္းေနထိုင္ေနရတဲ့ တစ္ခုတည္း ေသာ မိခင္မာတာကမၻာၿဂိဳလ္ျပာႀကီးကို နက္ရွဳိင္းစြာ ထိခိုက္ဒါဏ္ရာရေစခဲ့ၾကတယ္။

အစားထိုးစရာ မရွိတဲ့ ကမၻာႀကီးရဲ႕ ေျမဆီေျမႏွစ္အေသြးအသားေတြကိုေဖာက္ထုတ္ယူငင္စားေသာက္ၾကရာမွာ လူသားေတြရဲ႕ အေမွ်ာ္အျမင္မဲ့စြာ ဆင္ျခင္တုံတရားကင္းမဲ့စြာ၊ေလာဘတႀကီးရယူသုံးစြဲမွဳတိုင္းမွာ ေဘးထြက္ ဆိုးက်ိဳးေတြရွိတယ္။

ဒီကမၻာႀကီးဟာ ႏွိပ္စက္ကလူျပဳတတ္တဲ့ သားဆိုးသၼီးဆိုးေတြေၾကာင့္စိတ္ေထာင္းကိုယ္ေက်ျဖစ္ၿပီး နာတာရွည္ေရာဂါစြဲကပ္ေနတဲ့မိခင္အိုု  ႀကီးနဲ႔တူလွတယ္။

တကယ္ေတာ့ေနစႀကၤာ၀ဠာ မိသားစု၀င္ျဖစ္တဲ့ ဒီကမၻာႀကီးဟာမိမိ၀င္ရုိးေပၚမွာ ၂၃.၄ ဒီဂရီေစာင္းၿပီး လည္ပတ္ေနယုံမက ေနကိုပါ ပုံမွန္လွည့္ပတ္ေနမွဳေၾကာင့္ ေန႔နဲ႔ည ရက္လႏွစ္နဲ႔ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမွဳစတာေတြဟာ ပုံမွန္ျဖစ္ေပၚေနခဲ့တယ္။ အဲဒီလိုပုံမွန္အတိုင္းျဖစ္ပ်က္ တည္ရွိေနတာကို “ မွ်ေျခ” မွာရွိေနတယ္လို႔ေျပာႏိုင္ပါတယ္။

ကမၻာေပၚမွာရွိတဲ့သက္ရွိသက္မဲ့အရာေတြအားလုံး ရွင္သန္ေပါက္ပြားအသက္ဆက္ႏိုင္ေအာင္ သဘာ၀တရားမွ်ေျခမွာ ရွိေနႏိုင္ဘို႔ ကမၻာႀကီးရဲ႕ေလထု၊ ေရထု၊ေျမထုေတြထဲမွာ ကာဗြန္သံသရာ(Carbon cycle)၊ ႏိုက္ထရိုဂ်င္သံသရာ (Nitrogen Cycle) နဲ႔ ေရသံသရာ (Water/Hydrologic Cycle) စတာေတြကထိန္းညွိေပးထားတာျဖစ္တယ္။

အဲဒါေတြအျပင္ ေဂဟစနစ္(Ecosystem) အတြင္းမွာ အဟာရစက္၀န္း (Nutrient Cycle/Ecological recycling) နဲ႔ အစာကြင္း ဆက္ (Food chain) ေတြဟာသတၱ၀ါ၊ အပင္နဲ႔ မိုက္ခရုိဇီ၀စတဲ့  ရွင္သန္ေနေသာအရာမ်ား (Living organism) နဲ႔ သူတို႔ေနထိုင္ မွီတင္းရာသ ဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္(Environment) အၾကား “ မွ်ေျခ ” မွာရွိေနဖို႔ေထာက္ကူထိန္းညွိေပးထားတယ္။

အဲဒီလိုရွိေနတဲ ့သဘာ၀တရားမွ်ေျခေတြ တေျဖးေျဖးျခင္း ေလ်ာ့ပါးေပ်ာက္ဆုံးေစမဲ့ အေၾကာင္းတရားေတြဟာ လူသားေတြရဲ႕ ပ ေယာဂနဲ႔ ျဖစ္ပ်က္လာခဲ့တယ္။

ခရာဇ္သကၠရာဇ္ ၁၇၆၀ ၀န္းက်င္ေလာက္ကစတင္ခဲ့တဲ့စက္မွဳေတာ္လွန္ေရး (Industrial Revolution) ေခတ္ကေန ဒီကေန႔ မ်က္ေမွာက္ ေခတ္ထိေအာင္ လူသားေတြရဲ႕ပေရာဂနဲ႔ ထြက္ရွိခဲ့တဲ့ ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုဒ္ဓါတ္ေငြ႕ တိုးပြားလာမွဳဟာ ကာဗြန္သံသရာရဲ႕ မွ်      ေျခကို ေပ်ာက္ဆုံးေစခဲ့ၿပီး ကမၻာလုံးဆိုင္ရာပူေႏြးလာျခင္း (Global Worming) ဆိုတဲ့ ေရာဂါဆိုးႀကီး ကမၻာမွာစြဲကပ္ လာခဲ့တယ္။

သုေတသနစာတမ္းေတြရဲ႕အရ လူသားေတြရဲ႕ ပေရာဂနဲ႔ထြက္လာတဲ့ ကာဗြန္ထုတ္လုပ္မွဳဟာ ႏွစ္စဥ္ ၉ ဂစ္ဂါတန္ (Gigatons) ရွိၿပီး အဲဒီအထဲမွာ ၄၉% ဟာ စက္မွဳလုပ္ငန္းေတြနဲ႔ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးလုပ္ငန္းေတြက ထုတ္လႊတ္လိုက္တာျဖစ္တယ္။

ကမၻာႀကီးရဲ႕ အပူခ်ိန္ျမင္တက္လာမွဳဟာ ၂၀ ရာစုႏွစ္အတြင္း ပ်မ္းမွ်အပူခ်ိန္ ၀.၆ ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္ (၁.၁ ဒီဂရီဖာရင္ဟိုက္) ထိရွိခဲ့ တယ္။ ဒီအတိုင္းဆက္သြားမယ္ဆိုရင္ သကၠရာဇ္ ၂၁၀၀ ခုႏွစ္မွာ ကမၻာႀကီးရဲ႕ လက္ရွိအပူခ်ိန္ထက္ ေနာက္ထပ္ ၅ ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္ တက္ သြားႏိုင္တယ္လို႔ ပညာရွင္ေတြကေဟာကိန္းထုတ္ထားတယ္။

ကမၻာႀကီးပူေႏြးလာရတဲ့အေၾကာင္းအရင္းက ေလထုထဲမွာရွိေနတဲ့ ဖန္လုံအိပ္ဓါတ္ေငြ႕ (Greenhouse Gases) ေတြလို႔ေခၚတဲ့ ေရခိုးေရေငြ႕မ်ား၊ ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုဒ္ (Co2)၊ မီသိန္း၊ အိုဇုန္း အစရွိတဲ့ ဓါတ္ေငြေတြ တိုးပြားလာတာေၾကာင့္ျဖစ္တယ္။ အဲဒီ ဓါတ္ေငြ႕ေတြအနက္ ေရနံမွထြက္ရွိတဲ့ေလာင္စာဆီမ်ား ေလာင္ကြ်မ္းေစရာက ထုတ္လႊတ္လိုက္တဲ့ ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုဒ္ ဓါတ္ေငြ႕ေတြက အဓိကအခန္းမွာပါ၀င္တယ္။

ေနေရာင္ျခည္ေတြ ကမၻာေပၚက်ေရာက္လာတဲ့အခါမွာ အခ်ိဳ႕ဟာ ေျမႀကီးထဲစုပ္၀င္သြားၿပီး ကမၻာေျမကိုပူေႏြးသြားေစတယ္။ ဒါေပမဲ့ အမ်ားစုကေတာ့ ေျမျပင္ကို ထိေတြ႕ၿပီးတဲ့ေနာက္ ေလထုထဲကို ေနအလင္းထက္ လွဳိင္းအလ်ားပိုရွည္တဲ့ ေရာင္ျခည္ေတြအျဖစ္ ျပန္ လည္ရုိက္ခတ္သြားၾကတယ္။ အဲဒီေရာင္ျခည္ေတြဟာ အာကာသထဲလြင့္ပါးေပ်ာက္မသြားခင္ ကမၻာေလထုထဲက ဖန္လုံအိမ္ဓါတ္ေငြ႕ေတြရဲ႕ စုပ္ယူျခင္းကိုခံလိုက္ၾကရတယ္။

ဖန္လုံအိမ္ဓါတ္ေငြ႕ေတြဟာ ေၾကးမုံျပင္ပမာ သူတို႔စုပ္ယူထားတဲ့ ေနေရာင္ျခည္အပူစြမ္းအင္ေတြကို ကမၻာေျမျပင္ဆီ ျပန္လည္ ထုတ္လႊတ္ ပူေႏြးေစျခင္းကိုဘဲ ဖန္လုံအိမ္အာနိသင္ (Greenhouse Effect) လို႔ေခၚၾကပါတယ္။

ကမၻာလုံးဆိုင္ရာ ပူေႏြးျခင္း (Global Worming) ရဲ႕ဆိုးက်ဳိးေတြကေတာ့ ေရခံေတာင္ေတြ အရည္ေပ်ာ္လာျခင္း၊ ပင္လယ္ေရ မ်က္ႏွာျပင္ ျမင့္တက္လာျခင္း၊ ေရလႊမ္းမိုးျခင္း၊ ရာသီဥတုမ်ားေျပာင္းလဲလာျခင္း၊ မိုးေခါင္ျခင္း၊ သီးႏွံမ်ားပ်က္စီးျခင္း၊ မုန္တိုင္းႏွင့္ေလဆင္ ႏွာေမာင္းမ်ား ပိုမိုတိုက္ခပ္လာျခင္း၊ အက္ဆစ္မိုး(Acid rain) ရြာလာႏိုင္ျခင္းစတာေတြျဖစ္တယ္။

ဒါေၾကာင့္ကမၻာႀကီးဟာ လူသားေတြရဲ႕ ပေရာဂေၾကာင့္ျဖစ္လာတဲ့ အဲဒီဆိုးက်ိဳးေတြရဲ႕ ဒါဏ္ကို မခ်ိမဆန္႔ခံစားေနရတဲ့ နာတာရွည္ ေရာဂါသည္ ဒါမွမဟုတ္ ဖန္လုံအိမ္အက်ဥ္းစံလို႔ဆိုရင္ ဘယ္သူမွျငင္းဆန္ၾကမယ္မဟုတ္ဘူး။

လူသားေတြဟာ ကိုယ့္တိုင္းျပည္တိုးတက္ေအာင္ အပူတျပင္းလုပ္ေဆာင္ၾကရင္း ေလထုညစ္ညမ္းမွဳ၊ ေျမထုညစ္ညမ္းမွဳ စတဲ့သ ဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ပ်က္စီးမွဳေတြကိုေမ့ေလွ်ာ့ထားတတ္ၾကတယ္။

သစ္ေတာေတြအလြန္အကြ်ံခုတ္၊ သယံဇာတေတြပရမ္းပတာထုတ္၊ သားငါးပုဇြန္ေတြ စည္းမဲ့ကမ္းမဲ့ ေလာဘတႀကီးဖမ္း၊ စနစ္တ က်ေလ့လာမွဳေတြမျပဳဘဲ ေရအားလွ်ပ္စစ္ဓါတ္ေတြထုတ္ဖို႔ ျမစ္ေခ်ာင္းေတြပိတ္ဆို႔ၿပီး တာတမံႀကီးေတြေဆာက္ရင္း ေဂဟစနစ္ (Ecosystem) ကိုဖ်က္ဆီးပစ္ၾကသလို ေရသံသရာ (Water Cycle) ရဲ႕မွ်ေျခကို ပိုလို႔ပ်က္စီးေအာင္ဖ်က္ပစ္ေနၾကတယ္။

မ်က္ေမွာက္ေခတ္လူသားေတြရဲ႕ ဘ၀မွာ မရွိမျဖစ္လိုအပ္တဲ့ စြမ္းအင္ေတြအနက္က လွ်ပ္္စစ္စြမ္းအင္ကိုထုတ္ၾကတဲ့အခါ အစိမ္း ေရာင္စြမ္းအား(Green Energy) လို႔ေခၚတဲ့ေလအား(Wind Power)၊ ေနေရာင္ျခည္အား(Solar power)၊ ေရအား(Hydro power) ႏ်ဴကလီးယားအား (Nuclear power) စသည္ျဖင့္ရွိတဲ့အထဲက ေရအားနဲ႔လွ်ပ္စစ္ဓါတ္ထုတ္လုပ္ျခင္းဟာ ေဂဟစနစ္နဲ႔ ေရသံသရာရဲ႕ မွ်ေျခကို အဖ်က္ဆီးႏိုင္ဆုံးဘဲ၊ ေဂဟစနစ္ပ်က္တာနဲ႔ အဲဒီစနစ္ထဲမွာရွိတဲ့ ေရသတၱ၀ါ၊ ကုန္းသတၱ၀ါနဲ႔ သစ္ပင္မ်ိဳးစိတ္ေတြ ပ်က္စီး မ်ိဳးသုန္းမဲ့အႏၱရယ္ ရွိတယ္။ ထင္ရွားတဲ့ဥပမာတခုကေတာ့ တရုပ္ျပည္ ယန္စီျမစ္ေပၚေဆာက္ခဲ့တဲ့ The Three Gorges Dam ဆိုတဲ့ဆည္ႀကီးေၾကာင့္ ယန္စီ လင္းပိုင္နဲ႔ငါးမ်ိဳးစိတ္အခ်ိဳ႕ မ်ိဳးသုန္းေပ်ာက္ကြယ္သြားၿပီလို႔ေျပာၾကတယ္။

တကယ္ေတာ့ ျမစ္ေခ်ာင္းေတြဟာ ကမၻာႀကီးရဲ႕ ေရသံသရာလည္ပတ္မွဳအတြက္ အလြန္အေရးပါတဲ့အရာေတြျဖစ္တယ္။ သူတို႔ ဟာေရနဲ႔အဟာရဓါတ္ေတြကိုသယ္ေဆာင္ေပးတယ္။ ေျမၾသဇာေကာင္းတဲ့ႏွဳန္းေျမေတြပို႔ခ်ေပးသလို ေဆာက္လုပ္ေရးအတြက္ မရွိမျဖစ္တဲ့ သဲနဲ႔ေက်ာက္စရစ္ေတြထုတ္ေပးႏုိင္တယ္။ ျမစ္ေခ်ာင္းေတြဟာ ကမၻာေျမျပင္ကိုေဆးေက်ာသန္႔စင္ေပးႏုိင္သလို လူအပါအ၀င္ သတၱ၀ါမ်ိဳးစုံဟာ ျမစ္ေရေခ်ာင္းေရကိုမွီၿပီးရွင္သန္ၾကရတယ္။ လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရး၊သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးလုပ္ငန္းေတြဟာ ျမစ္ေခ်ာင္းေတြရဲ႕ေက်းဇူးနဲ႕ ဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္ၾကတယ္။ တင္စားေျပာရမယ္ဆိုရင္ ျမစ္ေခ်ာင္းေတြဟာ ကမၻာႀကီးရဲ႕ ေသြးေၾကာ၊ေသြးမွ်င္မ်ားနဲ႔တူတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာရွိတဲ့ျမစ္ေတြထဲမွာေတာ့ မိုင္ေပါင္း ၁၃၀၀ ေက်ာ္ရွည္လ်ားၿပီး ဧရာ၀တီျမစ္ႀကီးဟာ အရွည္လ်ားဆုံးနဲ႔ အထင္ရွားဆုံး ဘဲ။ ျမန္မာျပည္ေျမာက္ဖ်ားေရခဲေတာင္ေတြကစတင္ၿပီး ႏုိင္ငံတခုထဲကိုအလ်ားလိုက္ျဖတ္ၿပီး ဘဂၤလားပင္လယ္ထဲ စီးဆင္းသြားတာမို႔ ျမန္မာ ႏိုင္ငံရဲ႕ေသြးေၾကာမႀကီးလို႔လဲ တင္စားႏိုင္တယ္။

ဧရာ၀တီကိုမွီၿပီး ဧရာ၀တီျမစ္ရုိးတေလွ်ာက္မွာ ႀကီးက်ယ္ခမ္းနားတဲ့ ၿမိဳ႕ျပႏိုင္ငံႀကီးေတြ၊ ယဥ္ေက်းမွဳျမင့္မားတဲ့ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း ေတြ ထြန္းကားခဲ့လို႕လဲ ေတးေရးအဆိုေတာ့ ထူးအိမ္သင္က ရာဇ၀င္မ်ားရဲ႕သတို႕သၼီးလို႔တင္စားခဲ့တယ္မဟုတ္လား။ ေျမၾသဇာအလြန္ေကာင္း တဲ့ ဧရာ၀တီျမစ္၀ကြ်န္းေပၚေဒသ၊ အာရွရဲ႕စပါးက်ီ လို႔တင္စားခဲ့ၾကဘူးတယ္။ ေသာက္သုံးေရ၊လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရး၊ ကုန္စည္ကူးသန္းေရာင္း ၀ယ္ေရး၊သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး၊ ငါးပုဇြန္စတဲ့ေရထြက္ပစၥည္း အစားအစာစတဲ့ေျမာက္မ်ားစြာေသာ အက်ိဳးတရားေတြ ဧရာ၀တီျမစ္ႀကီးဆီကရ ေနတာျဖစ္တယ္။ ဧရာ၀တီရဲ႕ေဂဟစနစ္နဲ႔ အစာကြင္းဆက္ေတြထဲမွာ လူသားေတြအပါအ၀င္ ကုန္းေန၊ေရေနသတၱ၀ါမ်ိဳးစုံနဲ႔ ရွားပါးသစ္ပင္မ်ိဳး စိတ္မ်ားစြာမွီတြယ္ေနထိုင္ေနၾကရတာျဖစ္တယ္။

ေအဒီ (၂)ရာစုကေန(၁၁)ရာစုအတြင္း တေကာင္း၊ဟန္လင္း၊ဗိႆႏိုး၊သေရေခတၱရာ၊ပုဂံစတဲ့ ယဥ္ေက်းမွဳျမင့္မားေသာ ပ်ဴၿမိဳ႕ျပႏုိင္ ငံမ်ားစြာဟာ ဧရာ၀တီျမစ္ရုိးတေလွ်ာက္မွာ ခမ္းနားထယ္၀ါစြာေပၚထြန္းခဲ့လို႔လဲ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕သမိုင္းဟာ ဧရာ၀တီရဲ႕ ၀မ္းၾကာတိုက္က ေမြးဖြား လာတာလို႔ ေျပာရင္မွားမယ္မထင္ဘူး။

တို႔တိုင္းျပည္ရဲ႕မိခင္နဲ႔လဲတူ အသက္ေသြးေၾကာမႀကီးနဲ႔လဲတူတဲ့ ဧရာ၀တီရဲ႕ ေဂဟစနစ္မွ်ေျခနဲ႔ ေရသံသရာမွ်ေျခကို ေမႊေႏွာက္ ေခ်ဖ်က္မဲ့ စီမံကိန္းတခုဟာ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာ ျပန္စတင္ဖို႔တာစူေနတယ္။ အယင္ျမန္မာအစုိးရနဲ႔ တရုပ္အစိုးရပိုင္ ကုမၸဏီ China Power Investment Corporation (CPI) တို႔ဟာ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ေမလမွာ ေရအားလွ်ပ္စစ္ဓါတ္ထုတ္ဖို႔ ဧရာ၀တီဖ်ားနဲ႔ ျမစ္ဆုံမွာဆည္ႀကီး (၇) ခုတည္ ေဆာက္ဖို႔ သေဘာတူညီခ်က္လက္မွတ္ထိုးခဲ့ၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ ျပည္သူေတြနဲ႔ ပတ္၀န္းက်င္ထိ္န္းသိမ္းေရးလွဳပ္ရွားသူေတြရဲ႕ ေ၀ဖန္ဆႏၵျပမွဳ ေတြေၾကာင့္ ျမန္မာအစိုးရက ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာ(၃၀) ရက္ေန႔မွာျမစ္ဆုံဆည္စီမံကိန္းႀကီးကို လာမဲ့ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ထိ ရပ္ဆိုင္းထားဖို႔ သေဘာတူခဲ့ ရတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီစီမံကိန္းဟာ လုံးလုံးရပ္ဆိုင္းလိုက္တာမဟုတ္လုိ႔ျပန္လည္အသက္၀င္လာႏုိင္ေျခရွိတယ္။

ပညာရွင္သုေတသီမ်ားစြာက ဒီျမစ္ဆုံဆည္စီမံကိန္းရဲ႕ ဆိုးက်ိဳးေတြကို ေရွ႕ကေရးသားတင္ျပၿပီးသြားၿပီျဖစ္လို႔ ဒီေဆာင္းပါးမွာ အ ေသးစိတ္ မေျပာလုိေပမဲ့ အဓိကဆိုးက်ိဳးေတြကိုေတာ့ အႏွစ္ခ်ဳပ္ျပခ်င္တယ္။

(၁) ဆည္ေရဖုံးသြားမဲ့ ၂၉၅.၈စတုရန္းမိုင္အက်ယ္ဧရိယာထဲက ရြာေပါင္း(၄၇) ရြာနဲ႔ ကခ်င္ျပည္သူတစ္ေသာင္းေက်ာ္ဟာအေျခပ်က္၊ေနရာ ေပ်ာက္သြားမယ္။

(၂) ကခ်င္လူမ်ိဳးေတြရဲ႕ အစားထိုးမရႏိုင္တဲ့ သမိုင္းအစဥ္အလာ၊တန္ဘိုး၊အေမြအႏွစ္နဲ႔ ေနရာ႒ာနေတြေပ်ာက္ဆုံးသြားမယ္။

(၃) ဧရာ၀တီရဲ႕ေဂဟစနစ္မွ်ေျခေပ်ာက္ဆုံးမွဳေၾကာင့္

(က) ဧရာ၀တီလင္းပိုင္အပါအ၀င္ ရွားပါးငါးမ်ိဳးစိတ္ေတြ မ်ိဳးသုန္းသြားမယ္။

(ခ) ရွားပါးသစ္ပင္မ်ိဳးစိတ္ေတြ မ်ိဳးသုန္းသြားမယ္။

(ဂ) ဧရာ၀တီကိုုမွီခိုရပ္တည္ေနရတဲ့ လူအားလုံးရဲ႕အသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္းမွဳဘ၀ေတြ ကေျပာင္းကျပန္ျဖစ္မယ္။ ငါးပုဇြန္နဲ႔   ေရထြက္ ပစၥည္းေတြရွားပါးကုန္မယ္။

(၄) ဧရာ၀တီရဲ႕ ေရစီးေလလာေျပာင္းလဲမွဳေၾကာင့္ ပင္လယ္ေရေတြ ျမစ္၀ကြ်န္းေပၚထိတက္လာၿပီး ဆန္စပါးစိုက္ပ်ိဳးေရးလုပ္ငန္းကို ဖ်က္ဆီး ႏိုင္တယ္။

(၅) ေရသံသရာမွ်ေျခေပ်ာက္ဆုံးမွဳနဲ႕ သစ္ေတာျပဳန္းတီးမွဳေတြေၾကာင့္ ရာသီဥတုဆိုး၀ါးစြာ ေျပာင္းႏိုင္တယ္။

(၆) ျမစ္ဆုံဆည္ဟာ ငလွ်င္ေက်ာေပၚမွာရွိလို႔ ဆည္ၿပိဳခဲ့ရင္ေအာက္မွာရွိတဲ့ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕ႀကီးနဲ႔ ရြာေတြ စကၠန္႔ပိုင္း မိနစ္ပိုင္းအတြင္း ေရ ေအာက္နစ္ျမဳပ္သြားႏိုင္တယ္။

(၇) ထိမ္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ဆည္ေရေၾကာင့္ ေႏြရာသီေရနဲခ်ိန္မွာ ဧရာ၀တီျမစ္တြင္းေရေၾကာင့္ သြားလာမွဳထိခိုက္ၿပီး ကုန္စည္စီးဆင္းမွဳနဲ႔    သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးလုပ္ငန္းေတြ ထိခိုက္လိမ့္မယ္။ မိုးတြင္းေရႀကီးခ်ိန္မွာ ျမစ္ေၾကာင္းေျပာင္းႏိုင္တယ္။ ေရလႊမ္းႏိုင္တယ္။

(၈) သဘာ၀ေရစီးကိုထိမ္းခ်ဳပ္လိုက္တာမို႔ ေျမၾသဇာေကာင္းတဲ့ ႏွဳန္းေျမပို႔ခ်မွဳေတြ နည္းပါးၿပီး ဧရာ၀တီျမစ္ရုိးတေလွ်ာက္ စိုက္ပ်ိဳးေရးလုပ္ ငန္း ေတြထိခိုက္လိမ့္မယ္။

ဒါေတြေၾကာင့္ျမန္မာအစိုးရ၊ တရုပ္အစုိးရနဲ႔ ေအးရွားေ၀ၚလ္ ကုမၸဏီ ကိုေမတၱာရပ္ခံျခင္ပါတယ္။ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္ထုတ္ဖို႔အတြက္ ေလအား၊ ေနေရာင္ျခည္အားေတြသုံးၿပီး ရွာတဲ့နည္းလမ္းသုံးေစျခင္ပါတယ္။ ဧရာ၀တီကိုေတာ့ ျမစ္ေကာႀကီးျဖစ္ေအာင္မလုပ္ပါနဲ႔ တႏိုင္ငံလုံး ရဲ႕ အဓိကမ႑ိိဳင္ ေသြးေၾကာမႀကီးကို ပိတ္ဆို႔ၿပီး ျမန္မာျပည္ကို ႏွလုံးေရာဂါရေအာင္ မလုပ္ၾကဖို႔ ေမတၱာရပ္ခံရင္း ဒီေဆာင္းပါးကို နိဂုံးသပ္ပါ တယ္။