ျပင္သစ္ ဘာသာ ေလ့လာစရာ (အပိုုင္း ၁၅)
ပါရီေမာင္၊ ၾသဂုုတ္ ၁၅ ၊ ၂၀၁၃ (အပတ္စဥ္ တက္ဆက္မည္)
(မိုးမခ၏ ခ်ဳိ႔ယြင္းမႈေၾကာင့္ အပတ္စဥ္ျပတ္ေတာက္ျခင္းကို ခြင့္လႊတ္ပါ)
Leçon 15 (Lesson 15 )
Verbe Pronominal မ်ားကို Conjugaison ျပဳလုပ္ျခင္း
စကားေျပာ ေလ့က်င့္ခန္း သင္ခန္းစာ ( ၃ )
ေပးခဲ့ျပီးေသာသင္ခန္းစာမ်ားအထိ ျပင္သစ္ဘာသာ၏ အေျခခံ သေဘာတရားကို ေႀကညက္ျပီဆိုလ်င္ ေလ့လာသူ အေနနွင့္ အေျခခံ အဆင့္ ကို တတ္ကြ်မ္းျပီဟု ဆိုခ်င္ပါသည္ ။ သို႕ေသာ္လည္း တကယ္တမ္း ေန႕စဥ္ေျပာဆိုမွဳမ်ားတြင္ မျဖစ္မေန သံုးရေသာ အခ်ိန္ကာလကို ျပဆိုေသာ အသံုးအႏွဳးံမ်ား ( Tenses ) ၊ နာမ္စားမ်ား အသံုးျပဳပံု အေသးစိတ္ ၊ Active & Passive ၊ စသည္ျဖင့္ သဒၵါ နည္းအရ က်န္ရွိေနေသးသလို လက္ေတြ႕ ေျပာဆိုေနမွဳမ်ားတြင္ သံုးေသာ Expression ၊ ဗန္းစကားမ်ား ၊ စကားလံုး တခုကို အတိုေကာက္ ေျပာဆိုျခင္းမ်ားလည္း မ်ားစြာ က်န္ရွိေနပါေသးသည္ ။ ေလ့လာနိုင္သေလာက္ က်ယ္ျပန္႕ ေနပါေသးသည္။ ပါရီေမာင္လည္း အကုန္ မသိနိုင္ေသာေႀကာင့္ ေလ့လာေနတုန္းပါ။ တခုေျပာနိုင္သည္မွာ ယခုေပးခဲ့ျပီးေသာ သင္ခန္းစာမ်ား အဆင့္သည္ ပါရီေမာင္တို႕ ျပင္သစ္ဘာသာကို အခ်ိန္ပိုင္း ၄ ႏွစ္ သင္တန္းတက္ခဲ့စဥ္က လံုးလည္လိုက္လို႕ ေကာင္းတုန္းျဖစ္တဲ့ ဒုတိယႏွစ္ အဆင့္ေလာက္ နဲ႕ကိုက္ညီပါလိမ့္မယ္။ ( လက္ရွိ သင္ရိုးညႊန္းတန္းမ်ားကိုေတာ့ မသိလို႕ မေျပာနိုင္ပါခင္ဗ်ား)
ျပီးခဲ့တဲ့အပါတ္က Verbe Pronominal ကိုယ္တိုင္ျပဳလုပ္ျခင္းႏွင့္ဆိုင္ေသာႀကိယာမ်ား အေႀကာင္းကို ေျပာခဲ့ပါတယ္။ အခုတပါတ္မွာ အက်ယ္ခ်ဲ႕ ရွင္းျပခ်င္ပါတယ္။
အခ်ိဳ႕ေသာ Verbe မ်ားကို ရိုးရိုးႀကိယာ အေနနဲ႕ သံုးလို႕ရသလို Verbe Pronominal မိမိကိုယ္ ကိုျပဳလုပ္ျခင္း ဆိုတဲ့ အေနနဲ႕လဲ သံုးနိုင္ပါတယ္။ အဲဒီႀကိယာေတြကို conjugaison ျပဳလုပ္တဲ့ အခါေတြမွာ ပံုမွန္ အရင္ conjugaison လုပ္သလိုပါပဲ ၊ နဲနဲပဲကြာပါတယ္ ။ အဲဒါကဘာလဲဆိုရင္ တိုက္ရိုက္ နာမ္စား နဲ႕ တိုက္ရိုက္ မဟုတ္တဲ့ နာမ္စားမ်ား ဆိုျပီးရွိေနတဲ့ အထဲက လူပုဂၢိဳလ္နဲ႕ ဆိုင္တဲ့ နာမ္စား ထပ္ထည့္ေပးရတာပဲျဖစ္ပါတယ္။
ဥပမာ — Je me coupe les cheveux. ရ မ ကု(ပ္) ေလ ေရွဗါး ။ ငါ ဆံပင္ (ကိုယ့္ဆံပင္ကို ) ျဖတ္သည္။ —- ဆိုေသာစာေႀကာင္းကိုႀကည့္ပါ။
ပထမဆံုး တိုက္ရိုက္ျပဳလုပ္သူျဖစ္ေသာ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ ျဖစ္တဲ့ Je ကို ကတၱားပုဒ္ အေနနဲ႕ သံုးျပီးမွ ျပဳလုပ္ခံ ျဖစ္တဲ့ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ကိုပဲ me အေနနဲ႕ထပ္မံ ထည့္သြင္းသံုးစြဲရပါတယ္။
ေျပာရရင္ က်ေနာ့္ ကိုယ္ က်ေနာ္ ဆံပင္ျဖတ္တယ္ — လို႕ေျပာရမယ္။
ႀကိယာသံုးစြဲပံုမွာပဲ ကိုယ္တိုင္ျပဳလုပ္သည္ကို ျပဆိုျပီးျဖစ္ေသာေႀကာင့္ ဆံပင္မ်ား les cheveux ဆိုသည့္ေန ရာတြင္ ပံုမွန္ Articleကိုသာသံုးရပါမည္။
ပိုင္ဆိုင္မွဳကိုျပဆိုသည့္ နာမဝိေသသန Adjectif Possessif ကိုထည့္သြင္း အသံုးမျပဳရေသးပါ။ mes cheveux ဟုမသံုးရပါ။
Verbe Pronominal တခုရဲ႕ Verbe Infinitif ပံုစံေတြက အျမဲတန္း se ဆိုတာကို ထည့္ေရးေပးရပါတယ္။
se couper ( V inf: ) စ (က္) ကုေပး ။ ကိုယ့္ကိုယ္ ကို ျဖတ္သည္။
se lever ( V inf: ) စ (က္) လက္ ေဗး ။ ထသည္ (ကိုယ္တိုင္ဆိုတာခ်န္ခဲ့ပါမယ္)
se promener ( V inf: ) စ (က္)ပေရာန္မေနး ၊ လမ္းေလ်ွာက္သည္။
se regarder( V inf: ) စ (က္)ရဂါ့ေဒး ။ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ျပန္ႀကည့္သည္။
se réveiller( V inf: ) စ (က္)ေရးဗိုင္းေရး ။ နိုးသည္ ။
se coucher ( V inf: ) စ (က္)ကုေရွး ။ အိပ္သည္။
s’installer ( se + installer) ( V inf: ) စန္စတာေလး ။ ေနရာယူသည္။
s’arrêter ( se + arrêter ) စာရက္ေတး ။ ရပ္တန္႕သည္။
s’occuper ( se + occuper ) ေဆာ့က်ဴေပး ။ အလုပ္မ်ားသည္
s’inquiéter စန္ကီ္ေရးေတး ။ စိတ္ပူပန္သည္ ။
s’assoir စာစြား ။ ထိုင္သည္။
ေလ့က်င့္ခန္း (၃)
အထက္ပါ Verbe Pronominal ႀကိယာမ်ားအားလံုးကို conjugaison လုပ္ျပီး ခ်ေရးပါ။
( ပါရီေမာင္အေနနဲ႕ ေလ့က်င့္ခန္းေတြ ေပးတာ နည္းေနပါေသးတယ္ ။ မေန႕ကပဲ ေလ့က်င့္ခန္းစာအုပ္တခ်ိဳ႕ဝယ္လာခဲ့ပါတယ္။ မႀကာခင္ ဆက္တိုက္ေပးသြားပါမယ္)
နမူနာအေနနဲ႕ တခုလုပ္ျပပါမယ္
se couper ( V inf: ) စ (က္) ကုေပး ။ ကိုယ့္ကို ကိုယ္ ျဖတ္သည္။
Je me coupe Nous nous coupons
Tu te coupes Vous vous coupez
il / elle se coupe ils / elles se coupent
ဘာမွ အေထြအထူးမဟုတ္ပါဘူး ။ အနီေရာင္နဲ႕ ျပထားတဲ့ အတိုင္း ဆိုင္တဲ့ နာမ္စား ထပ္ထည့္ေပးရတာတခုပါပဲ ။
စကားေျပာ ေလ့က်င့္ခန္း သင္ခန္းစာ ( ၃ )
ဒီတပါတ္ စကားေျပာေလ့က်င့္ခန္းမွာေတာ့ လီဆာ ႏွင့္ သူ႕အေမ စတက္ဖနီ တို႕ ကုန္တိုက္မွာ ေစ်းဝယ္ထြက္ႀကပါတယ္။ သံုးထားတဲ့ အသံုးအႏွံဳးေတြဟာ တကယ္ကို အသံုးဝင္ျပီး လက္ေတြ႕ေန႕စဥ္စကားေျပာမွာအစားထိုးသံုးလို႕ ရပါတယ္။ ေနာက္တခုက ဘယ္အေႀကာင္းအရာကိုပဲ ေျပာေျပာ အခ်ိန္ျပပုဒ္ကို ေရွာင္လႊဲလို႕ မရပါဘူး ။ ဒီတပါတ္ သင္ခန္းစာမွာ ပါလာတဲ့ ျပီးခဲ့တဲ့ အေႀကာင္းအရာတခုကို ေျပာဆိုဖို႕ အတြက္ Passé Composé ( Simple Past Tense ) ကို ေလ့လာရေတာ့မွာျဖစ္ပါတယ္။ ျပီးေတာ့ ပိုင္ဆိုင္မွဳကိုျပတဲ့ Adjectif Possessif ကိုလည္း ဒီတပါတ္ေတြ႕ရပါျပီ။ ( ဥပမာ — sa maman လီဆာရဲ႕ အေမ ။ ton frère မင္းရဲ႕ေမာင္ေလး။ ) ပိုင္ဆိုင္မွဳ ကိုျပဆိုတဲ့ အသံုးအႏွဳံးေတြကို ေရွ႕ သင္ခန္းစာမွာ ေပးသြားပါမယ္။ ေနာက္တခုျဖည့္စြက္ေျပာခ်င္တာက ဒီသင္ခန္းစာမွာ နာမ္စား အသံုးျပဳျပီး ေျပာတာေတြ မ်ားတာကို ေတြ႕ရပါမယ္။ အရာဝထၱဳ ၊ လူ ၊ အေႀကာင္းအရာ စသည္ တို႕ကို ထပ္ကာတလဲလဲ မသံုးပဲ နာမ္စားျဖင့္ အသံုးျပဳႀကပါသည္။
အသံဖိုင္ကို အထပ္ထပ္နားေထာင္ျပီး ကိုယ္႕ရဲ႕ေလသံေတြကို တထပ္တည္း ျဖစ္ေအာင္ ေလ့က်င့္ပါ ။
သင္ခန္းစာ ( ၃ ) အသံဖိုင္နားေထာင္ရန္
——
Au Supermarché အိုစူပက္ မားေရွး ၊ ကုန္တိုက္မွာ
( Lisa fait les courses avec sa maman. Elles sont dans une grande surface )
လီဆာ သူ႕အေမနွင့္ ေစ်းဝယ္ထြက္ပါတယ္။ သူတို႕သည္ ဆိုင္ေတြအမ်ားႀကီး ရွိတဲ့ က်ယ္ဝန္းေသာေနရာ မွာ ေရာက္ေနႀကပါတယ္။
Stéphanie : Aide-moi Lisa , as-tu pris la liste des courses?
ကူပါဦးလီဆာ ။ ေစ်းဝယ္ဖို႕ စာရင္း ယူခဲ့လား ။
Lisa : Oui , maman , la voici.
ဟုတ္ကဲ့ေမေမ ။ ေဟာဒီမွာ
Stéphanie : Il nous faut de la viande, des légumes ainsi que du fromage.
ငါတို႕ အသားလိုတယ္၊ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေတြ ၊ ဒိန္ခဲ လဲ လိုတယ္။
Lisa : Maman, j’aimerais aussi des jus de fruits.
ေမေမ ၊ က်မ အသီးေဖ်ာ္ရည္လဲ လိုခ်င္ပါတယ္။
Stéphanie : D’accord, va les chercher pendant que je choisis les fromages. Je sais que ton frère adore le jambon. Je vais en prendre également. Il faut maintenant faire la queue à la caisse et patienter.
ေကာင္းျပီ ၊ ေမေမ ဒိန္ခဲ ေရြးေနတံုး အဲဒါေတြကို သြားယူပါ ။ မင္းရဲ႕ အကို ဝက္ေပါင္သား ကို ႏွစ္သက္တာ ငါသိတယ္ ။ အဲဒါကိုလဲ ယူရဦးမယ္ ။ အခု ေငြရွင္းတဲ့ ေကာင္တာမွာ တန္းစီျပီး ေစာင့္ရမယ္ ။
Lisa : Eh oui.
ဟုတ္တာေပါ့ ။
အထက္က သင္ခန္းစာ ေလ့က်င့္ခန္းေတြကို နားေထာင္ျပီးလို႕ ကိုယ္ေျပာလိုတဲ့ အေႀကာင္းအရာေတြကို ေျပာတဲ့အခါမွာ အတိတ္ကာလကို ေျပာဆိုရန္ မျဖစ္မေန Passé Composé ( Simple Past Tense ) ကိုအသံုးျပဳ ရပါေတာ့မယ္။ ဒါေႀကာင့္ ေရွ႕တပါတ္ သင္ခန္းစာမွာ Passé Composé ( Simple Past Tense ) ျပဳလုပ္နည္းေတြကို ရွင္းျပပါမယ္။
ရွင္းလင္းခ်က္မ်ား ( ဒီသင္ခန္းစာမွာ အသံုးအႏွံဳးနဲ႕ ပါတ္သက္လို႕ ရွင္းရမွာေတြ မ်ားပါတယ္။ ဒါေတြကို ပိုင္နိုင္ေအာင္ သိသြားျပီး သြက္လက္စြာ ေျပာနိုင္ျပီဆိုရင္ေတာ့ ပါရီေမာင္ ေတာင္ လိုက္ျပီး စကားေျပာနိုင္မယ္ မထင္ဘူး)
sa maman သူမရဲ႕ အေမ၊ ” sa “ ဆိုုတာကပိုင္ဆိုင္မွဳ အသံုးအႏွံဳးပါ
Aide-moi ဒီေနရာမွာ “ ငါ့ကိုကူပါဦး“ ဆိုျပီး ေျပာတာပါ၊ ႀကိယာျဖစ္တဲ့ Aider နဲ႕သက္ဆိုင္တဲ့ ကတၱားပုဒ္ Subject ကို ေဖ်ာက္ျပီးသံုးထားတာပါ။ ဒါကို Impératif လို႕ေခၚပါတယ္။ အမိန္႕ေပးေစခိုင္းျခင္းလို႕ေျပာနိုင္ပါတယ္၊ (ဥပမာ – regard, regardez ႀကည့္ပါ ။ mange, mangez စားပါ။ va , allez သြားပါ ) ကိုယ္ေျပာလိုသူနဲ႕ဆိူင္တဲ့ Pronoun Personnel အလိုက္ Verbe ကို conjugaison လုပ္ျပီးေျပာဖို႕ေတာ့မေမ့ပါနဲ႕။ tu အတြက္ ” s ” မထဲ့ရပါ။
as-tu pris အေမးဝါက် ျပဳလုပ္ျခင္းရဲ႕ ဥပေဒသထဲက တခုျဖစ္တဲ့ကတၱား နဲ႕ ႀကိယာ တို႕ကိုေျပင္းျပန္လုပ္ထားတာပါ၊ ႀကိယာကေတာ့ avoir ပါ။ pris ကေတာ့ prendre ဆိုတဲ့ႀကိယာရဲ႕ Participe Passé (Past Participle) ပံုစံျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစာေႀကာင္းတခုလံုး ရဲ႕ သံုးထားတဲ့ အခ်ိန္ျပပုဒ္ကေတာ့ အေရးႀကီးလွတဲ့ Passé Composé ( Simple Past Tense) အတိတ္ကာလျပပုဒ္ပဲျဖစ္ပါတယ္။ နားလည္ခဲ့ျပီလား လို႕ဆိုရပါမယ္။
la voici ဒီအသံုးအႏွံဳးကေတာ့ အသံုးမ်ားပါတယ္။ နာမ္စား ကိုအသံုးျပဳျပီးေျပာတာပါ။ ဒီေနရာမွာ la ဆိုတာက အရင္က သိထားတဲ့ အာတီကယ္လ္ ျဖစ္တဲ့ le, la, les အေနနဲ႕ သံုးတာမဟုတ္ပါဘူး။
Lisa : Oui , maman , la voici.
ဟုတ္ကဲ့ေမေမ ။ ေဟာဒီမွာ ဆိုျပီးေျပာတာက la liste စာရင္း ကိုဆိုလိုပါတယ္။အမနာမ္ျဖစ္ေနေတာ ့ la ကို သံုးရတာပါ။ တကယ္လို႕သာ အဖိုနာမ္ ပစၥည္း တခုခု ဆိုရင္ le voici, la voilà , အမ်ားကိန္းဆိုရင္ les voici, les voilà ဆိုျပီးသံုးရပါမယ္။
Il nous faut ေရွ႕က သင္ခန္းစာမွာ ေပးခဲ့ပါျပီ။ ငါတို႕အတြက္လိုအပ္တယ္။
Il me faut က်ေနာ္၊ က်မ အတြက္လိုအပ္တယ္။ Noun or Verb (inf:) လိုက္ရပါမယ္။
ainsi que ေတာင္မွ – – – ၊ လည္းပဲ
j’aimerais လိုခ်င္ပါတယ္၊ ရခ်င္ပါတယ္။ Noun or Verb (inf:) လိုက္ရပါမယ္။
va les chercher အေပၚမွာရွင္းခဲ့သလို les ကေတာ့ အဲဒါေတြကို လို႕ဆိုရမွာပါ။
va chercher သြားယူခဲ့ပါ လို႕ နာမ္စားမပါပဲေျပာလို႕လဲရပါတယ္။ အလားတူစြာပဲ
viens manger လာစားပါ လို႕ ေျပာတာပါ။
pendant que အခ်ိန္အတြင္းမွာ ၊ – – – – – ေနတံုးမွာ
Je sais que ငါသိတယ္ ။ I know that လို႕ေျပာရမယ္ထင္ပါတယ္။
ton frère ပိုင္ဆိုင္မွဳ အသံုးျပဳပံုစံပါ ။ ton ဆိုတာက tu အတြက္ သံုးရတဲ့ ပိုင္ဆိုင္မွဳကိုညႊန္းေသာ နာမဝိေသသန Adjectif Possessif ေတြထဲကတခု ျဖစ္ပါတယ္
en နာမ္စား အသံုးတခုပါ ။ de ဆိုတဲ့ ေနရာကို အစားထိုးေျပာရင္ သံုးရပါမယ္။
ေဝါဟာရမ်ား Vocabulaires
la liste des courses လာ လိစ္ထ္ ေဒကုစ္ ။ ေစ်းဝယ္စာရင္း
fromage ဖေရာမါ့ ရွ္္။ ဒိန္ခဲ
jus de fruits ရူးဒ ဖီြး ။ အသီးေဖ်ာ္္ရည္။ jus de pomme ပန္းသီးေဖ်ာ္ရည္။ jus d’orange လိေမၼာ္ရည္
D’accord ဒါ့ေကာ ။ သေဘာတူတယ္။ ေကာင္းျပီ ။
maintenant မက္ထေနာ့န္ ။ ယခု
faire la queue ဖွဲ လာ ကား(အသံမွန္ကိုနားေထာင္ရန္)။ တန္းစီသည္။
la caisse လာ ကဲ့ စ္။ ေငြရွင္းေကာင္တာ။
ႀကိယာမ်ား Verbes ( အားလံုးကို conjugaison လုပ္ဖို႕ေလ့က်င့္ခန္း ေပးပါရေစ )
Aider (V inf: ) ေအးေဒး ၊ ကူညီသည္
chercher (V inf: ) ရွက္ေရွး ။ ရွာသည္၊ ယူသည္။ ( ဒီသင္ခန္းစာမွာ ယူသည္ဟုသံုးပါတယ္)
choisir (V inf: ) ရႊာဇီးခ္ ။ ေရြးသည္။
savoir (V inf: ) ဆါဗြား ခ္။ သိသည္။
adorer (V inf: ) အာဒိုေရး ။ ႏွစ္သက္သည္။ ျမတ္နိုးသည္။
prendre (V inf: ) ပေရာန္းဒရ္ ။ ယူသည္။
faire (V inf: ) ဖဲွ ခ္။ ျပဳလုပ္သည္။
patienter (V inf: ) ပါ့ စီးေယာန္႕ေတး။ ေစာင့္ဆိုင္းသည္။
ဒီတပါတ္မွာ ေပးတာေတြက မ်ားသြားပါတယ္။ အသံ ဖိုင္နဲ႕ သက္ဆိုင္ေနတဲ့ သင္ခန္းစာ အသံုးရွင္းလင္းခ်က္ေတြ ျဖစ္လို႕ ခ်န္လွပ္ခဲ့လို႕ မရလို႕ပါ ။
ေနာက္တပါတ္ျပန္ဆံုပါမယ္ A bientôt
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
