ရန္၀င္း (ေတာင္တံခါး) – သီရိပစၥယာ ဂူေျပာက္ ဂူဘုရား

ရန္၀င္း (ေတာင္တံခါး) – သီရိပစၥယာ ဂူေျပာက္ ဂူဘုရား
(မုိးမခ) စက္တင္ဘာ ၁၁၊ ၂၀၁၅

ပုဂံၿမိဳ႕ေဟာင္းမွာ ဂူေျပာက္အမည္နဲ႔ ဂူဘုရားေတြ ရွိပါတယ္။ သီရိပစၥယာ အရပ္မွာရွိတာေၾကာင့္ သီရိပစၥယာဂူေျပာက္ ဂူဘုရားလို႔ အမည္ေပးထားတဲ့ ဘုရားအမွတ္ (၉၉၅/၄၁၅-က) က မဟာေဗာဓိပံုစံမ်ဳိး ကြန္းေထာင္ပါရွိတဲ့ ဂူဘုရားတစ္ဆူပါ။ ဗုဒၶဂယာမွာရွိတဲ့ မဟာေဗာဓိေစတီေတာ္ႀကီးရဲ႕ပံုစံကိုမီွျငမ္းၿပီး ဂူဘုရားအထက္မွာ ကြန္းေထာင္အျဖစ္ထည့္သြင္း တည္ ေဆာက္ထားပါတယ္။

သီရိပစၥယာဂူေျပာက္၊ ယခင္

တည္ေဆာက္တဲ့ခုႏွစ္ကိုေတာ့ အတိအက်မေျပာႏိုင္ေပမယ္လို႔ မဟာေဗာဓိ ကြန္းေထာင္ပါရွိတဲ့ ဂူဘုရားအမ်ားစု တည္ ေဆာက္ၾကတဲ့ကာလ၊ ၁၃ ရာစုအတြင္းေလာက္မွာ တည္ေဆာက္ထားတာျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ ပညာရွင္မ်ားက ခန္႔မွန္းထားၾက ပါတယ္။

သီရိပစၥယာဂူေျပာက္၊ ယခင္

သီရိပစၥယာဂူေျပာက္ ဂူဘုရားပံုစံက ပုဂံေခတ္လယ္ပိုင္းမွာ ေဆာက္တည္တဲ့ ျမင့္ျမင့္ စြင့္စြင့္ ျမန္မာပံုဂူဘုရားေတြနဲ႔လည္း နည္းနည္းကြာျခားေနပါတယ္။ ေရွးပိုက်တဲ့ မြန္ပံုဂူဘုရားေတြအတြင္းမွာ တည္ေဆာက္ထားသလို အာ႐ံုခံခန္းမမွာ ခပ္ ေမွာင္ေမွာင္ပဲရွိေနၿပီး၊ ေရွ႕မ်က္ႏွာစာ မုခ္ေပါက္တစ္ခုတည္းပါ၀င္တဲ့ ဂူဘုရားတစ္ဆူျဖစ္ပါတယ္။ အာ႐ံုခံခန္းမနဲ႔ ဂႏၶကုဋီ တိုက္ကို ပိုင္းျခားထားတဲ့ အတြင္း၀င္ေပါက္ မုခ္၀ ၃ ခုပါ၀င္တဲ့ခံုးကို တည္ေဆာက္ထားပံုက ထူးျခားမွတ္သားဖြယ္ရာ ျဖစ္ပါ တယ္။

သီရိပစၥယာဂူေျပာက္၊ ယခင္ မဟာေဗာဓိ ကြန္းေထာင္

ဂူဘုရားအထက္ ကြန္းေထာင္အေျခမွာေတာ့ မြန္ပံုဂူဘုရားေတြလို အမိုးခံုးေလွ်ာမဟုတ္ဘဲ၊ ပစၥယံအဆင့္ေတြကို ခံထားပါ တယ္။ အေပၚပိုင္းဆီကို ႐ွဴးသြားတဲ့ ကြန္းေထာင္ပတ္ပတ္လည္က အ၀ိုင္းပံု အခ်ိဳင့္ေတြအထဲမွာ လက္ရာေျမာက္တဲ့ ရုပ္ႂကြ ဗုဒၶရုပ္ပြား ဆင္းတုေတာ္ေတြ ရွိပါတယ္။

သီရိပစၥယာဂူေျပာက္၊ လက္သစ္ အထြတ္မတင္မီ

သီရိပစၥယာဂူေျပာက္၊ ယခု

သီရိပစၥယာဂူေျပာက္ ဂူဘုရား ကို ရပ္ရြာက ဗိုလ္ခ်ိဳမိ ဂူဘုရားလို႕လည္း ေခၚၾကပါေသးတယ္။ နယ္ခ်ဲ႕ေတြ အုပ္စိုးေနတုန္းက ပုဂံနယ္ နယ္ခဲ်႕ေတာ္လွန္ေရးေခါင္းေဆာင္ သူရဲေကာင္း အာဇာနည္ ပုဂံ ဗိုလ္ခ်ိဳ ကို အဲဒီဘုရားထဲမွာ ဖမ္းမိသြားတဲ့အတြက္ အမွတ္တရ အေနနဲ႕ ေခၚၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။

သီရိပစၥယာဂူေျပာက္၊ ပႏၷက္ ဆြဲပုံ

ေညာင္ဦးၿမိဳ႕နယ္၊ ငါ့သေရာက္ ဇာတိဖြား နယ္ခ်ဲ႕ေတာ္လွန္ေရးေခါင္းေဆာင္ သူရဲေကာင္း အာဇာနည္ ပုဂံဗိုလ္ခ်ိဳနဲ႕ သား ေတြ၊ ေဆြမ်ိဳးေတြ၊ အေပါင္းအပါေတြက ေအဒီ ၁၈၈၆ က ၁၈၉၅ အထိ၊ ၁၀ ႏွစ္နီးပါး နယ္ခ်ဲ႕အုပ္စိုးသူကို ေတာ္လွန္ခဲ့ၾကပါတယ္။ သစၥာေဖာက္တုိ႕ရဲ႕သတင္းေပးမႈေၾကာင့္ ၁၈၉၅ ခုႏွစ္မွာ သားႏွစ္ဦးနဲ႔အတူ ပုဂံဗိုလ္ခ်ိဳကို ဖမ္းမိသြားတာပါ။ ဇြန္လ ၃၀ ရက္၊ ၁၈၉၅ ခုႏွစ္၊ ငါ့သေရာက္ ျမနႏၵာကန္ေတာ္ၾကီးကုန္းမွာ ကြပ္မ်က္ခံရၿပီး က်ဆံုးခဲ့ပါတယ္။

သီရိပစၥယာဂူေျပာက္၊ အာရံုခံခန္းမ

 

ဒါေၾကာင့္ ဗိုလ္ခ်ိဳမိဂူဘုရားလို႔ေခၚၾကတဲ့ သီရိပစၥယာဂူေျပာက္ဂူဘုရားက တည္ေဆာက္ပံု လက္ရာထူးျခားသလိုပဲ ေတာ္လွန္ ေရး သမိုင္းအစဥ္အလာရွိတဲ့ ဂူဘုရားတစ္ဆူျဖစ္ေၾကာင္း သတင္းေပးျဖန္႔ေ၀လိုက္ပါတယ္။

အညႊန္း။
ပုဂံသုေတသနလမ္းညႊန္၊ ဦးဗိုေက၊ ပထမအႀကိမ္၊ ၁၉၈၁
Pagan, Art and Architecture of Old Burma: Paul Strachan 2nd Edn. 1996
http://www.ygnnews.com
http://www.baganmyanmar.com
http://bagan.travelmyanmar.net