ၿငိမ္းခ်မ္းေအး – ၂၀၁၆ ဟာ ဂုဏ္သေရရွိ အမ်ိဳးသမီးအိုႀကီးေတြရဲ႕ ‘ႏွစ္’ ျဖစ္ရမယ္
(မိုးမခ) ဧၿပီ ၁၃၊ ၂၀၁၅
ပုခက္လႊဲေသာ လက္ေတြ ကမၻာကို စိုးမိုးဖို႔ရာ အခ်ိန္တန္ရံုမက ေနာက္ေတာင္က်ေနပါၿပီ။
ကမၻာမွာ ဘယ္ႏိုင္ငံေရး စနစ္မဆို အာဏာဟာ အားႀကီး ၾသဇာထက္သူ လူတန္းစားတစု လူနည္းစု လက္ဝယ္မွာသာ စိုးမိုး ခ်ဳပ္ကုိင္ထားတယ္။ Oligarchy စနစ္သာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ မိန္းမကို ဒုတိယလိင္ အျဖစ္ သတ္မွတ္၊ ဖိႏွိပ္ ခ်ိဳးႏွိမ္လိုမႈ လူမႈ၊ ဘာသာေရး ထံုးစံ ဓေလ့ေတြ အျပည့္နဲ႔ ေရွးရိုးစြဲလွခ်ည္းရဲ႕ဆိုတဲ့ တရုတ္၊ အိႏၵိယ၊ အေရွ႕ေတာင္အာရွ၊ လက္တင္အေမရိကား၊ မြတ္ဆလင္ကမၻာ မက်န္ အားလံုးမွာ လႊမ္းမိုး ျခယ္လွယ္စြမ္းသူ လူတန္းစား ‘Exploiter Class’ က အမ်ိဳးသမီးေတြ ႏိုင္ငံအႀကီးအကဲ အျဖစ္ ႏိုင္ငံ့ ဥေသွ်ာင္ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ခဲ့ဖူးၾကတဲ့ သမိုင္းရွိတယ္။
အခု ကမၻာ့ထိပ္သီး အေမရိကန္ အတြက္ အမ်ိဳးသမီး ေခါင္းေဆာင္ အလွည့္ ေရာက္သင့္ပါၿပီ။
အေမရိကန္ ျပည္တြင္း ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ ျပည္ပ ႏိုင္ငံျခားေရး မူဝါဒမ်ားအတြက္ ဘယ္ပါတီ တက္တက္၊ ဘယ္သူ ေခါင္းေဆာင္တက္လုပ္လုပ္ ဘာတခုမွ အလံုးစံု အျပည့္အဝ လက္ခံခ်င္ စရာမရွိပါဘူး။ ၾသဇာ၊ အာဏာ၊ ေငြေၾကး ႀကီးမားသူ သူၾကြယ္ႀကီးမ်ားရဲ႕ ေကာ္ပိုေရးရွင္းႀကီးမ်ားနဲ႔ စီးပြားဖက္ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ား ခ်ဳပ္ကိုင္ ႀကီးစိုးရာ “Plutocracy” စနစ္သာ ျဖစ္ျမဲ ျဖစ္ေနဦးမွာပါပဲ။
ဒါေပမဲ့ ဟီလာရီကလင္တန္ရဲ႕ ၂၀၁၆ သမၼတရာထူး အတြက္ေတာ့ က်ေနာ္ ႀကိဳဆို ေထာက္ခံပါတယ္။
အေမြခံ ႏိုင္ငံေရး ဓေလ့ ကို ဖ်က္ပါ၊ ‘လီ’ မ်ိဳး ျပဳတ္မွ စင္ကာပူ ေမွ်ာ္လင့္စရာ ရွိမယ္ စသျဖင့္ အျမဲ ဆိုေနသူက အစဥ္အဆက္ နန္းေမြခံ Tudors-Stuarts ထံုး လို Bushes-Clintons ႀကီးစိုးတဲ့ မင္းဆက္ ႏိုင္ငံေရး အေျပာင္းအလဲ ကို လက္ခံတယ္ သေဘာ ဆိုသလားရယ္လို႔ ျပန္ေထာက္ခ်င္သူမ်ားလည္း ရွိပါမယ္။
တကယ္ေတာ့ ဟီလာရီကို ေထာက္ခံျခင္းဟာ ကလင္တန္နဲ႔ မဆိုင္ပါ။ သူ႔ရဲ႕ လူငယ္ ေရွ႕ေနဘဝ ကစလို႔ အားႀကိဳးမာန္တက္ စြမ္းစြမ္းတမံ ေဆာင္ရြက္ခဲ့တဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး၊ ကေလးအခြင့္အေရး၊ အမ်ိဳးသမီး အခြင့္အေရး၊ လူမႈတရားမွ်တမႈ Social Justice အလုပ္ေတြေၾကာင့္၊ သူ႔ရဲ႕ ပင္ကိုုယ္ အရည္အခ်ည္းေၾကာင့္သာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဘယ္ႏိုင္ငံေရးစနစ္၊ အဖြဲ႕အစည္းမ်ိဳးမွ အလံုးစံု မၿပီးျပည့္စံု၊ မေကာင္းႏိုင္ပါ။ ဒါေၾကာင့္ ေတာ္လွန္တက္ၾကြလႈပ္ရွားမႈမ်ားဟာ ဘယ္ေခါင္းေဆာင္ေတြတက္တက္၊ ဘယ္လို ပါတီ၊ အဖြဲ႕အစည္းနဲ႔ လူတန္းစားေတြ ေနရာ ရေနေန၊ ဘယ္ေတာ့မွ အဆံုးမရွိ၊ အျမဲ အသံထြက္ ေျပာဆိုဟစ္ေၾကြး ေနရမွာသာ ျဖစ္ပါတယ္။
Social Justice = Democracy ပါ။ လူမ်ိဳး၊ ဘာသာ၊ အသားအေရာင္၊ လိင္၊ လိင္တိမ္းညြတ္မႈ၊ လူတန္းစား၊ ကာယ စိတၱ ခ်ိဳ႕ယြင္း အားနည္းသူမ်ားပါမက်န္ ဘာမွမခြဲ၊ မႏွိမ္ တေျပးညီ လူမႈတရားမွ်တမႈ ရွိေအာင္ တတ္စြမ္းသမွ် ေဆာင္ရြယ္မွ၊ အနည္းဆံုး ဒီလို ျဖစ္ဖို႔ ႀကိဳးစား ႏိႈးေဆာ္ေနမွသာ “ဒီမိုကေရစီ” လို႔ အမည္မွည့္ ႏိုင္မယ္ဆိုတာကို ႏွစ္ႏွစ္ကာကာ ယံုၾကည္သူမို႔ ဟီလာရီရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရးေရွ႕ေန၊ အမ်ိဳးသမီး အခြင့္အေရး တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူ အလုပ္ေတြကို မူတည္ၿပီး သူ႔ကို ေထာက္ခံသမႈ ျပဳျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
ဥပေဒလက္နက္နဲ႔ သူစြမ္းသေလာက္ လူသားေတြရဲ႕ ဘဝေတြကို ကာကြယ္ ျမွင့္တင္ခဲ့တာေတြကို အသိအမွတ္ျပဳထိုက္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးလက္နက္က ဥပေဒေတြ၊ တရားရံုး တိုက္ပြဲေတြထက္ ပိုအစြမ္းထက္ေၾကာင္းကို ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ အျဖစ္ လႊတ္ေတာ္အမတ္၊ ဝန္ႀကီး၊ သံတမန္ အလုပ္ တာဝန္ အမ်ိဳးမ်ိဳးကို ေအာင္ျမင္ေအာင္ ထမ္းရြက္ခဲ့ရင္း အေတြ႕အၾကံဳအမ်ားႀကီးရခဲ့ၿပီး ျဖစ္တဲ့ ဟီလာရီ တေယာက္ ေကာင္းေကာင္းသိၿပီး ျဖစ္တယ္လို႔ ယံုၾကည္တယ္။
ဒါေၾကာင့္ ရရွိလာမယ့္ ႏိုင္ငံေရးအာဏာနဲ႔ ကမၻာကို လႊမ္းမိုးႏိုင္မႈကို အသံုးခ်ၿပီး ကမၻာလူသားေတြအတြက္ အေျပာင္းအလဲေကာင္း တခုခုကို ေဆာင္ၾကဥ္းယူလာႏိုင္မယ္လို႔လည္း ယံုၾကည္မိပါတယ္။ ၂၀ ရာစုရဲ႕ လႊမ္းမိုးမႈ အရွိဆံုး နာမည္ေက်ာ္ မိန္႔ခြန္းေတြထဲမွာ ထိပ္တန္း စာရင္းဝင္တဲ့ ဟီလာရီရဲ႕ ၁၉၉၅ ေပက်င္း ကမၻာ့ကုလသမဂၢ အမ်ိဳးသမီးညီလာခံ မွာ ဆိုခဲ့သလို “ၿပီးျပည့္စံုတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုတာေတြဟာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားရဲ႕ အခြင့္အေရး ျဖစ္တယ္၊ အမ်ိဳးသမီးအခြင့္အေရး အျပည့္အဝေပးျခင္းဟာ လူ႔အခြင့္အေရး အျပည့္အဝ ေပးျခင္း မည္တယ္” ဆိုတဲ့ အင္အားရွိတဲ့ သတင္းစကားနဲ႔ ကမၻာကို ကိုင္လႈပ္ အဖိႏွိပ္ခံ အမ်ိဳးသမီးထု တရပ္လံုး အတြက္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ တြန္းအား ျဖစ္ေစခဲ့သလို ကမၻာ့ ထိပ္တန္း ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ရာထူးမွာလည္း အဖိႏွိပ္ခံ လူသားေတြဘက္က အသံထြက္ ရည္တည္ေပးႏိုင္ဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။
ဟီလာရီကလင္တန္ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးသမားဘဝမွာ ေထာက္ျပ ျပစ္တင္စရာေတြလည္း အမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။ ဥပမာ – အိုဘာမား ပထမ သမၼတသက္တမ္းရဲ႕ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့တဲ့ သူနဲ႔ အိုဘားမား ရဲ႕ အေရွ႕ေတာင္အာရွ၊ အာရွ ဗဟိုျပဳ ႏိုင္ငံျခားေရးမူဝါဒေတြရဲ႕ တိုက္ရိုက္ အက်ိဳးဆက္ ဗမာျပည္ရဲ႕ လက္ရွိ အတုအေယာင္ အေျပာင္းအလဲ၊ စစ္အုပ္စုရဲ႕ ဒီမိုကေရစီ အေရျခံဳျခင္းကို အေမရိကန္နဲ႔ အေနာက္အုပ္စုရဲ႕ ေဒသတြင္း အာဏာခ်ိန္ခြင္လွ်ာညွိလိုမႈ ပထဝီႏိုင္ငံေရး နဲ႔ စီးပြားလိုဘ အတြက္ မ်က္စိမွိတ္ သိဒၶိတင္ေပးခဲ့ျခင္းလိုမ်ိဳး ကိုယ္က်ိဳးစီးပြားအတြက္ ႏိုင္ငံေရးကစားရမႈမ်ိဳးေတြပါပဲ။
ဒါေပမဲ့ အဖိႏွိပ္ခံ အာဖရိကန္ႏြယ္ဖြား လူမည္း ညီအစ္ကိုေတြနဲ႔ ရပ္တည္ေၾကာင္း ျပသဖို႔ အတြက္ အိုဘားမားကို ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၀၈၊ ၂၀၁၂ အေမရိကန္ေရြးေကာက္္ပြဲေတြမွာ ေထာက္ခံခဲ့သလို အခုလည္း အဖိႏွိပ္ခံ ကမၻာ့ အမ်ိဳးသမီးထု ႏွမ၊ အမ၊ အေမ၊ အေဒၚ၊ အဘြား မ်ားနဲ႔ ရပ္တည္ ကမၻာ့ေမာင္းႏွင္အား အေမရိကန္မွာ အမ်ိဳးသမီးအႀကီးအမွဴး ျပဳရဖို႔ အျပည့္အဝ ေထာက္ခံ အားေပးရပါမယ္။ ကၽြန္စနစ္ကေန လူမည္း သမၼတ ျဖစ္ခြင့္ရခဲ့သလို၊ အမ်ိဳးသမီးေတြ လေပၚေတာင္ ေရာက္ခဲ့တာ ၾကာၿပီျဖစ္လို႔ အခု ကမၻာကို အုပ္စိုးတဲ့ ရာထူးႀကီး အပ္ႏွင္းသင့္ပါၿပီ။
ဒါ့အျပင္ ဟီလာရီမွာ ေနာက္ခံ မိသားစု မပါ၊ အမ်ိဳးသမီး ဂုဏ္ျဒပ္နဲ႔ လွပေက်ာ့ရွင္း ေျပျပစ္ျခင္းေတြ ဖယ္၊ ပညာေတြ၊ ၾသဇာေတြ ခ်န္ထားၿပီး ပင္ကိုယ္ တကိုယ္ေရ အရည္အေသြးၾကည့္ရင္လည္း ေခါင္းေဆာင္မႈ စြမ္းရည္၊ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ အရည္အခ်င္း၊ အေျမာ္အျမင္၊ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်ႏိုင္စြမ္း အစရွိတဲ့ ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္ အရည္အေသြးေတြ ၿပီးျပည့္စံုသူျဖစ္ေၾကာင္း သူ႔ရဲ႕ ၿပီးခဲ့တဲ့ အလုပ္ေပါင္းေျမာက္ျမားစြာက အသက္ေသျပဳၿပီး ျဖစ္လို႔ အေမရိကန္ သမၼတရာထူးနဲ႔ ထိုက္တန္ေၾကာင္း ထင္ရွားေနၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ၂၀၁၆ ႏိုဝင္ဘာ အေမရိကန္ သမၼတ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ဟီလာရီ တေယာက္ သူ႔ပါတီကို ကိုယ္စားျပဳ ဝင္ေရာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္ခြင့္ရၿပီး သမၼတရာထူး အႏိုင္ရယူတာကိုပဲ ျမင္ခ်င္မိပါတယ္။ ကမၻာႀကီးကို ပုခက္လႊဲေသာလက္ မိခင္ပ်ိဳ၊ မိခင္အို၊ အဘြားပ်ိဳ၊ အဘြားအိုေတြ ခ်ဳပ္ကိုင္ စိုးမိုးဖို႔ အခ်ိန္တန္ရံုမက ေနာက္ေတာင္က်ေနပါၿပီ။
မႏွစ္ ၂၀၁၄ မွာပဲ သမီး ခ်ယ္လ္ဆီးရဲ႕ ရင္ေသြး ရွားေလာ့ကေလးရဲ႕ ဘြားေအႀကီး အျဖစ္ အသစ္စက္စက္ရာထူး တာဝန္ ဝတၱရား တိုးျမွင့္ျခင္းခံခဲ့ရသူ ဟီလာရီ တေယာက္ ၂၀၁၆ ႏိုဝင္ဘာ မွာ အေမရိကန္ အႀကီးအမွဴး သမၼတ ရာထူး ေအာင္ပန္းဆြတ္ခူးႏိုင္ပါေစ။
အလားတူပဲ ဟီလာရီကလင္တန္တေယာက္ “အံအားသင့္လြန္းလို႔ ကိုယ့္ဘာသာ ဆိတ္ဆြဲၾကည့္မိမတတ္ ျဖစ္ရပါတယ္” လို႔ လူကိုယ္တိုင္ ေတြ႕ဆံုရခ်ိန္ တင္စားဆိုခဲ့ဖူးတဲ့ က်ေနာ္တို႔ဆီက အမ်ိဳးသမီးေခါင္းေဆာင္ႀကီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လည္း ၂၀၁၅ ႏိုဝင္ဘာ ေရြးေကာက္ပြဲကတဆင့္ တိုင္းျပည္ကို ဦးေဆာင္ႏိုင္ေစဖို႔ အမ်ားျပည္သူလူထု ေမွ်ာ္လင့္ထားသလို ျဖစ္ေစခ်င္လွပါတယ္။ အဖြားရာထူးကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဟီလာရီထက္ ေစာရခဲ့သလို ႏိုင္ငံ့အႀကီးအကဲရာထူးကိုလည္း မဟာဖိုဝါဒီ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ား ႀကီးစိုးရာ ဗမာျပည္မွာ သမိုင္းဝင္ မွတ္တမ္းထိုး အရင္အဦး အရယူႏိုင္ေစခ်င္ေၾကာင္းပါ။
၂၀၁၆ ဟာ ဂုဏ္သေရရွိ အမ်ိဳးသမီးအိုႀကီးေတြရဲ႕ ေအာင္ပြဲခံ ခုႏွစ္ ျဖစ္ရပါမယ္။
ၿငိမ္းခ်မ္းေအး
ဧၿပီ ၁၃၊ ၂၀၁၅
(ဆက္သြယ္ရန္ – nyeinchanaye81@gmail.com)
ေခါင္းစီး ဓာတ္ပံု – Credit AFP / Getty Images
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
