သန္း၀င္းလႈိင္ – ေမလသမိုင္း

၁၂၆၂ ေမ ၂ဝ။    နရသီဟပေတ့မင္း၏ မိဘုရားရတနာပုံ နတ္႐ြာစံသည္။ နတ္႐ြာစံသည္ကို ရည္စူး၍ နရသီဟပေတ့မင္းသည္ မဟာကႆပ ေက်ာင္းေဘးနား၌ ေက်ာင္းေဆာက္၍ လယ္၊ ကၽြန္ လွဴသည္။

၁၂၈၉ ေမ ၃ဝ။    တ႐ုတ္ႏွင့္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကတိစကားမ်ား မေအာင္ျမင္သျဖင့္ ယူနန္အစိုးရက ေရဆင္တိမုရ္မင္း သား ကြပ္ကဲသည့္ စစ္တပ္တစ္တပ္လႊတ္ၿပီး ပုဂံကို သိမ္းသည္။ ပုဂံမင္းဆက္မွ ေ႐ႊနန္း႐ွင္ကို ႐ွင္ဘုရင္ခန္႔သည္။

၁၂၉၉ ေမ ၁ဝ။    ႐ွမ္းညီေနာင္ ၃ ဦးသည္ ေက်ာ္စြာမင္းကို ကြပ္မ်က္သည္။

၁၅ဝ၁ ေမ ၁ဝ။    ဒုတိိယမင္းေခါင္၏ သားေတာ္ အငယ္မင္းေဆြသည္ သီရိႀတိဘဝနာ ဒိတ်ာနရပတိပဝရမဟာ ရာဇာဓိပတိ အမည္ျဖင့္ နန္းတက္သည္။

၁၅၅ဝ ေမ ၁။    သမိန္ေစာထြက္၏ ညီလက္ဝဲစားမွဴး စစ္ေတာင္းစားက လုပ္ႀကံ၍ မင္းတရားေ႐ႊထီး နတ္ျပည္စံသည္။ စစ္ေတာင္းတြင္ ေစာထြက္မင္းျပဳသည္။

၁၅၅၇ ေမ ၂၅။    ဘုရင့္ေနာင္သည္ ပုဂံေ႐ႊစည္းခုံဘုရား၌ ေခါင္းေလာင္းႀကီး သြန္းလုပ္သည္။

၁၅၅၉ ေမ ၂၅။    ဘုရင့္ေနာင္ ဟံသာဝတီသို႔ ေရာက္သည္။

၁၅၆၄ ေမ ၂၅။    ဘုရင့္ေနာင္ ယုိးဒယားမွ ဟံသာဝတီ ေနျပည္ေတာ္သို႔ ျပန္ေရာက္႐ွိသည္။

၁၅၆၈ ေမ ၁၂။    ဟံသာဝတီ႐ွိဘုရင့္ေနာင္မင္းထံယိုးဒယားမင္း၏ သမက္ပိႆေလာက္စားၾသယာ ခိုဝင္လာ သည္။

၁၅၈၈ ေမ ၄။    ေတာင္ငူမင္း၏ ညီေတာ္ ေကာလိယမင္းကို မင္းရဲေက်ာ္ထင္ ဟူေသာ အမည္ျဖင့္ သမီးေတာ္ အေထြးႏွင့္ စုံမက္ေပးသည္။

၁၆၀၆ ေမ ၁၀။    အေနာက္ဘက္လြန္မင္းသည္ စစ္အဂၤါေလးပါး ခင္းက်င္းလ်က္ မဟာျမတ္မုနိေစတီသို႔ သြားေရာက္ကာ ထီးတင္သည္။

၁၆၁၅ ေမ ၉။    အေနာက္ဘက္လြန္မင္းသည္၊ ဇင္းမယ္ကို ေအာင္ႏိုင္ခဲ့ၿပီး ဇင္းမယ္ဘုရင္ႏွင့္ သားေတာ္ မွဴးမတ္တို႔ကို ေခၚေဆာင္၍ အင္း၀ ေနျပည္ေတာ္သို႔ ျပန္သည္။

၁၆၁၆ ေမ ၇။    အေနာက္ဘက္လြန္မင္းသည္ ဟံသာ၀တီ၌ ဘုံစည္ရပ္သာတဲေတာ္ကို တည္၍ ေျပာင္းေ႐ႊ႕စံေနၿပီး ထိုတဲေတာ္တြင္ ဇင္းမယ္ဘုရင္ ေနာ္ရထာမင္းေစာ၏ မွဴးမတ္ေက်း႐ြာစား တို႔ကို ေသြးေသာက္ႀကီးခန္႔သည္။

၁၆၃၅ ေမ ၂၄။    သာလြန္မင္းသႀကၤန္ေခၚရန္ အစီအစဥ္မ်ား ျပဳလုပ္သည္။ ညီေတာ္မင္းရဲေက်ာ္စြာအား အိမ္ေ႐ွ႕အရာ ေပးသည္။

၁၆၃၇ ေမ ၂၁။     သာလြန္မင္းသည္ မင္းမႈမင္းခင္း၊ စစ္ေရးမင္းမႈ၊ ျပည္ေရး႐ြာမႈ၊ အေ၀းၿမိဳ႕႐ြာ အမႈအခင္းမ်ားကို သက္ဆိုင္ရာတို႔က အသီးသီး စီရင္ၾကရန္ အမိန္႔ထုတ္သည္။

၁၆၃၈ ေမ ၇။    သာလြန္မင္း ကရိတ္ေ႐ႊေဖာင္တည္သည္။

၁၆၃၈ ေမ ၁၆။    ေတာင္ဖီလာဆရာေတာ္ အပါအဝင္ ဆရာေတာ္ ၄ ပါး ပထမစက္ေတာ္ရာ ၊ ဒုတိယ စက္ေတာ္ရာမ်ားကို ေတြ႔႐ွိၿပီး၊ ထိုစက္ေတာ္ရာမ်ားကို ခ်ည္ျဖင့္ ကြင္းယူခဲ့ေသာ ခ်ည္ကြင္းမ်ားမွ ေရာင္ျခည္ေတာ္မ်ား လႊတ္သည္။

၁၆၄၈ ေမ ၁၆။    အင္းဝ၌ ငလ်င္ျပင္းစြာ လႈပ္၍ ဘုရားပုထိုးမ်ား ၿပိဳက်သည္။

၁၆၆၄ ေမ ၂၂။    ျပည္မင္းသည္ သားေတာ္ နရာဝရအား အိမ္ေ႐ွ႕အရာ ေပးသည္။

၁၆၇၈ ေမ ၁၉။    မင္းရဲေက်ာ္ထင္မင္းသည္ မင္းသား၊ မင္းေျမးမ်ားသာ ခေမာက္အနီေရာင္ ေဆာင္းခြင့္၊ ေ႐ႊခ်ည္ပါ ဝတ္စုံ ဝတ္ဆင္ခြင့္ျပဳေၾကာင္း အမိန္႔ထုတ္သည္။

၁၆၈၇ ေမ ၁။    ဗားကရာ ဆရာေတာ္ ပ်ံလြန္ေတာ္မူသည္။

၁၆၈၇ ေမ ၁ဝ။    ဗားကရာ ဆရာေတာ္၏ ႐ုပ္ကလာပ္ကို သၿဂိဳဟ္သည္။

၁၇ဝ၇ ေမ ၃။    စေနမင္းက ဘုံေက်ာ္တုလြတ္ေက်ာင္းေတာ္ကို ႐ွင္ဥာဏာသီရိ ဆရာေတာ္အား တင္လွဴသည္။

၁၇ဝ၉ ေမ ၂၂။    စေနမင္းက ၀န္႐ွင္ေတာ္ နႏၵေက်ာ္ထင္ ကြယ္လြန္သျဖင့္ ေဇယ်ရႏၱာမိတ္၊ ဥဒိန္ေက်ာ္ထင္၊ လက်္ာရႏၵမိတ္တို႔ကို အဂၢမဟာ ေသနာပတိ ခန္႔သည္။

၁၇၅၅ ေမ ၂။    အေလာင္းမင္းတရားသည္ ဒဂုံၿမိဳ႕ေဟာင္းေနရာကို ခုတ္ထြင္႐ွင္းလင္းေစၿပီး ရန္ကုန္ဟု သမုတ္သည္။

၁၇၅၇ ေမ ၁၂။     အေလာင္းမင္းတရား ဟံသာဝတီၿမိဳ႕ကို တိုက္ခိုက္သိမ္းပိုက္သည္။

၁၇၆၀ ေမ ၁၁။    အေလာင္းမင္းတရားသည္ မုတၱမနယ္ ကင္း႐ြာတြင္ နတ္ျပည္စံသည္။

၁၇၆၇ ေမ ၁၁။     ဝန္ႀကီးမဟာသီဟသူရႏွင့္အဖြဲ႔ တ႐ုတ္က်ဴးေက်ာ္မႈကို ခုခံတိုက္ခိုက္ၿပီး ေနျပည္ေတာ္သို႔ ျပန္လည္ေရာက္႐ွိသည္။

၁၇၈၃ ေမ ၁၂။    ဗဒုံမင္းသည္ အင္းဝမွ အမရပူရသို႔ ေျပာင္းေ႐ႊ႕နန္းစံသည္။

၁၇၈၅ ေမ ၂၃။    ဗဒုံမင္းသည္ ေအာင္ပင္လယ္ကန္အနီး ပြဲသဘင္ခင္းကာ လယ္ထြန္မဂၤလာျပဳသည္။

၁၇၈၉   ေမ၂။      ဗဒုံမင္းကိုယ္တိုင္တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမွေပးပို႔ေသာစြယ္ေတာ္၊ဆင္းတုေတာ္မ်ားကိုႀကိဳဆိုပင့္ေဆာင္သည္။

၁၈၂၄ ေမ ၇။    ပန္းဝါတိုက္ပြဲ ေအာင္ျမင္ေသာ္လည္း ကုလား (အဂၤလိပ္) တို႔သည္ ဟံသာဝတီ၊ရန္ကုန္သို႔ ပင္လယ္ေရလမ္းမွ ထြက္ခြာသြားေၾကာင္း ေလွ်ာက္တင္ခ်က္အရ ဝန္ႀကီး သတိုးမဟာ ေသနာပတိကို ဟံသာဝတီသို႔ ေစလႊတ္၍ ေစာင့္ၾကပ္ေစသည္။

၁၈၂၄ ေမ ၁၁။    ရန္ကုန္ၿမိဳ႕က အဂၤလိပ္လက္ေအာက္သို႔ က်ေရာက္သည္။

၁၈၂၉ ေမ ၃။     အႀကီးေတာ္ (စစ္ကိုင္းမင္း)က ျမန္မာသမိုင္းျပဳစုရန္ မွန္နန္းမဟာရာဇဝင္ ေရးသားျပဳစုေရး အဖြဲ႔ကို အဖြဲ႔၀င္ (၁၃) ဦးျဖင့္ဖြဲ႔စည္းသည္။

၁၈၂၉ ေမ ၃၀။    မဟာ၀ိဇယရံသီ ေစတီေတာ္ေ႐ွ႕ ေခါင္းေလာင္းေတာ္ကို မဟာေမ႐ုမကုဋ ကကၠာရာဇာ ဟု တံဆိပ္ခတ္ႏွိပ္သည္။

၁၈၅၂ ေမ ၂၃။    ပုသိမ္ၿမိဳ႕ကို အဂၤလိပ္တို႔ တိုက္ခိုက္သိမ္းပိုက္သည္။

၁၈၅၇ ေမ ၇။    မင္းတုန္းမင္းလက္ထက္တြင္ မႏၱေလးၿမိဳ႕သစ္ႏွင့္အတူ လက္နက္တိုက္စတင္ေဆာက္လုပ္ သည္။

၁၈၅၇ ေမ ၁၄။    မင္းတုန္းမင္းသည္ သႆေမဓ အခြန္ေတာ္ ျပန္လည္ေကာက္ခံရန္ အမိန္႔ေတာ္ထုတ္သည္။

၁၈၅၇ ေမ ၁၄။    မင္းတုန္းမင္းသည္ ရာဇာဘိေသကမုဒၶါဘိသိက္ ခံယူၿပီးေနာက္ သီရိပဝရ၀ိဇယနႏၵယ သပ႑ီတ မဟာဓမၼရာဇာ ဓိရာဇာ တံဆိပ္ နာခံေတာ္မူသည္။

၁၈၈၇ ေမ ၁၃။    လင္းပင္မင္းသား ၿဗိတိသွ်အာဏာပိုင္တို႔ထံ လက္နက္ခ်သည္။

၁၈၈၉ ေမ ၁။     ၿဗိတိသွ်အာဏာပိုင္တို႔က ကင္းဝန္မင္းႀကီးဦးေကာင္း အမွဴးျပဳသည့္ အတိုင္ပင္ခံ အဖြဲ႔ကို ဖ်က္သိမ္းသည္။

၁၈၉၀ ေမ ၃၀။    ၿဗိတိသွ်နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႔က်င္ေရးေခါင္းေဆာင္ဗိုလ္ရာညႊန္႔ၿဗိတိသွ်အာဏာပိုင္မ်ားထံ လက္နက္ခ် သည္။

၁၈၉၂ ေမ ၂၃။    ဆာဖရက္ဒရစ္ဖ႐ိုင္ယာ (K.C.S.,I.C.S) ျမန္မာႏိုင္ငံ မဟာဝန္႐ွင္ေတာ္မင္းႀကီး ရာထူးကို လက္ခံေဆာင္႐ြက္သည္။

၁၈၉၄ ေမ ၃။    အလက္ဇနၵားမကၠင္ဇီသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံမဟာဝန္႐ွင္ေတာ္မင္းႀကီး ရာထူးစတင္ ထမ္း႐ြက္သည္။

၁၈၉၇ ေမ ၁။    မဟာဝန္႐ွင္ေတာ္မင္းႀကီး ဖ႐ိုင္ယာသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဒုတိယဘုရင္ခံအျဖစ္ ခန္႔အပ္ခံရသည့္ အတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ပထမဆုံး ဒုတိယဘုရင္ခံ ျဖစ္လာသည္။

၁၉၁၀ ေမ ၁၉။    ဆာဟာေဗးအဒမ္ဆင္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဒုတိယဘုရင္ခံအျဖစ္ ခန္႔အပ္ခံရသည္။

၁၉၁၉ ေမ ၁။    ျမန္မာ့အလင္း သတင္းစာ အသစ္ကို စတင္ထုတ္ေ၀သည္။

၁၉၁၉ ေမ ၁၈။    ၀ိုင္အမ္ဘီေအ အသင္းခ်ဳပ္ အထူးအစည္းအေ၀းကို အဂၤလန္သြား ကိုယ္စားလွယ္မ်ားအျဖစ္ ၀ိုင္အမ္ဘီေအမွ ဦးဘေဘ (သူရိယ)၊ ဦးပု (ဝတ္လုံေတာ္ရ၊ေ႐ႊက်င္)၊ ဦးထြန္း႐ွိန္ (ေက်ာင္းအုပ္ဆရာႀကီး မႏၱေလး) တို႔ကို ေ႐ြးခ်ယ္သည္။

၁၉၂၀ ေမ ၂။    ၀ိုင္အမ္ဘီေအအသင္းက ႀကီးမွဴး၍ ဂ်ဴဗလီေဟာ၌လူထုအစည္းအေဝး က်င္းပကာ ကရက္ေဒါက္စီမံကိန္းကို ကန္႔ကြက္ေၾကာင္း ဆုံးျဖတ္သည္။

၁၉၂၀ ေမ ၂၉။     ျမန္မာႏိုင္ငံအား ဒိုင္အာခီေခၚ ပူးတြဲတာ၀န္ခံ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ရ႐ွိေအာင္ ေတာင္းဆိုရန္ ဦးဘေဘ၊ ဦးပု၊(ေ႐ႊက်င္)ႏွင့္ ၀တ္လုံေတာ္ရ ဦးသိမ္းေမာင္ (ေဘ၊ပု၊ေမာင္) ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ အဂၤလန္ျပည္သို႔ ထြက္ခြာသည္။

၁၉၂၃ ေမ ၁ဝ။    ႏိုင္ငံေရးဌာန ေၾကာ္ျငာစာအမွတ္ ၁၇ အရ (The Federal Council of Shan Chiefs) အား ျမန္မာဘာသာျဖင့္ ကေမၻာဇပေဒသ ရာဇာအသင္း ဟုေခၚရန္ သတ္မွတ္သည္။

၁၉၂၄ ေမ ၁ဝ-၁၃။ ျမန္မာျပည္ သမၼာသမၺဳဒၶ သာသနာေတာ္ လုံးဆိုင္ရာ မဟာသံဃာသာမဂၢီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ႀကီး၏ တတိယအႀကိမ္ေျမာက္ အစည္းအေ၀းႏွင့္ ဦးခ်စ္လိႈင္ ဂ်ီစီဘီေအ၏ ႏိုင္ငံလုံးဆိုင္ရာ ၁၁ ႀကိမ္ေျမာက္ ႏွစ္ပတ္လည္ ညီလာခံကို ေပါင္းတည္ၿမိဳ႕တြင္ က်င္းပသည္။ ညီလာခံတြင္ ဦးခ်စ္လိႈင္အား သမၼတ ဘြဲ႔ျဖင့္ ဂ်ီစီဘီေအ အသင္းခ်ဳပ္ႀကီး၏ ဥကၠဌ တင္ေျမွာက္သည္။

၁၉၂၆ ေမ ၂။    လူငယ္မ်ား ႀကီးပြားေရးအသင္း (ယခင္စာေပစာယူ မိတ္ဆက္အသင္း) တည္ေထာင္သည္။

၁၉၂၇ ေမ ၃၁။     ဆရာေတာ္ ဦး၀ိစာရအား ပုဒ္မ ၁၂၄(က) အရ အလုပ္ၾကမ္းႏွင့္ ေထာင္ဒဏ္ ၂၁ လ ျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္သည္။

၁၉၂၉ ေမ ၁။    ဗႏၶကရေသ့အပါအဝင္ ၂၆ ဦးအား ေထာင္ဒဏ္ တစ္သက္တစ္ကၽြန္း၊ ၁၃ စီးအား ေထာင္ဒဏ္ ၇ ႏွစ္ အသီးသီး က်ခံရန္ စီရင္ခ်က္ ခ်မွတ္သည္။

၁၉၃၀ ေမ ၅။    ေျမငလ်င္ႀကီးစြာ လႈပ္မႈေၾကာင့္ ရန္ကုန္ႏွင့္ ပဲခူးၿမိဳ႕မ်ားတြင္ တိုက္အမ်ားအျပား ၿပိဳက်၍ အိမ္မ်ား မီးေလာင္ကာ လူေပါင္း ၅၀၀ ခန္႔ ေသဆုံးသည္။ ေ႐ႊတိဂုံေစတီ စိန္ဖူးလည္း က်ိဳးသည္။
၁၉၃၀ ေမ ၂၆။    ကုလား-ျမန္မာ အဓိက႐ုဏ္း ျဖစ္ပြားရာ လူ ၁၀၀ ေက်ာ္ခန္႔ ေသဆုံးသည္။

၁၉၃၀ ေမ ၃၀။    သခင္ဘေသာင္း ဦးေဆာင္၍ လူငယ္တစ္စု တို႔ဗမာအစည္းအ႐ုံးကို စတင္တည္ေထာင္ကာ ျမန္မာျပည္သူလူထုကို တပ္လွန္႔လႈံ႔ေဆာ္သည့္ ႏိုင္ငံျပဳ စာစုအမွတ္-၁ ကို ထုတ္ေ၀သည္။

၁၉၃၃ ေမ ၁၅။    စစ္ကိုင္းအနီး ဧရာ၀တီျမစ္ကို ျဖတ္ေက်ာ္၍ ေဆာက္လုပ္ဆဲ တံတားႀကီးအား အင္း၀ခံတပ္ႀကီးအား အစြဲျပဳ၍ အင္း၀တံတားဟု အမည္ေပးရန္ သေဘာတူဆုံးျဖတ္သည္။

၁၉၃၆ ေမ ၈-၉။ ဗမာႏိုင္ငံလုံးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားမ်ား သမဂၢ ပထမအႀကိမ္ ကြန္ဖရင့္ကို ဂ်ဴဗလီေဟာတြင္ က်င္းပသည္။

၁၉၃၆ ေမ ၁၀။    ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ သပိတ္ေကာင္စီမွ သပိတ္လွန္သည့္အတြက္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ဒုတိယေက်ာင္းသားသပိတ္ ၿပီးဆုံးသည္။

၁၉၃၈ ေမ ၁။    တို႔ဗမာအစည္းအ႐ုံးက ဦးေဆာင္၍ ေရနံေခ်ာင္းၿမိဳ႕တြင္ ကမၻာ့အလုပ္သမားေန႔ကို ပထမဆုံး အႀကိမ္ က်င္းပသည္။

၁၉၃၉ ေမ ၃၀။    တို႔ဗမာအစည္းအ႐ုံး ဌာနခ်ဳပ္ကုိ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ပန္းဆိုးတန္း အိမ္အမွတ္ ၂၇၇ မွ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ အေ႐ွ႕ပိုင္း ေရေက်ာ္လမ္းအမွတ္ ၄၆ သို႔ ေျပာင္းေ႐ႊ႕သည္။

၁၉၄၀ ေမ ၁။     သခင္ေအာင္ဆန္း အိႏၵိယမွ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ျပန္လည္ေရာက္႐ွိသည္။

၁၉၄၁ ေမ ၆။    ဆာရယ္ဂ်ီနယ္ ေဒၚမန္စမစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဘုရင္ခံ ရာထူးကို လက္ခံေဆာင္႐ြက္သည္။

၁၉၄၁ ေမ။    ရဲေဘာ္သုံးက်ိပ္ တတိယအသုတ္ျဖစ္ေသာ ကိုလွေမာင္ (ဗိုလ္ေဇယ်)၊ သခင္စံျမ( ဗိုလ္ေတာက္ထိန္)၊သခင္ ခင္ေမာင္ဦး (ဗိုလ္တာရာ) တို႔ ဆိုင္မာ႐ူး သေဘၤာျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ထြက္ခြာသည္။

၁၉၄၂ ေမ ၁၂။    မႏၱေလးၿမိဳ႕တြင္ တိုင္းခ်စ္သတင္းစာ စတင္ထုတ္ေ၀သည္။

၁၉၄၂ ေမ ၂ဝ။    ၿဗိတိသွ် စစ္တပ္မ်ား ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ဆုတ္ခြာသြားသည္။

၁၉၄၂ ေမ ၂၁။    အမွတ္ ၁၅ ဂ်ပန္တပ္မေတာ္ စစ္ေသနာပတိ ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး အီးဒါးက ဗမာျပည္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ စီစဥ္မႈအဖြဲ႔ ထူေထာင္ျခင္းကိစၥ အမိန္႔ထုတ္ျပန္သည္။

၁၉၄၄ ေမ ၂၀။    ဂ်ပန္ႏိုင္ငံဆိုင္ရာ တြဲဖက္ ျမန္မာစစ္သံအမတ္ ဗိုလ္စၾကာႏွင့္ လက္ေထာက္စစ္သံမွဴး ဗိုလ္ေအးေငြ (ဒဂုန္ျမတ္ေလးႏြယ္) တို႔ တိုက်ိဳၿမိဳ႕သို႔ ေရာက္႐ွိသည္။

၁၉၄၅ ေမ ၁။    ဗမာ့ေတာ္လွန္ေရး တပ္မေတာ္ ဗိုလ္စိန္တင္၊ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္း (R.E.T) တို႔ဦးေဆာင္၍ မ်ိဳးခ်စ္တပ္မေတာ္သားမ်ားႏွင့္ ေျပာကာ က်ားအင္အား ၁၅၀ ခန္႔တို႔ျဖင့္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕သို႔ ၀င္ေရာက္သိမ္းပိုက္သည္ နံနက္ ၆ နာရီမွစ၍ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္ကို ဗမာ့ေတာ္လွန္ေရး တပ္မေတာ္က သိမ္းပိုက္လိုက္ၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ျမန္မာ့ေတာ္လွန္ေရး တပ္မေတာ္ ဗဟို စစ္ဦးစီး အမိန္႔အမွတ္ ၁ ကို ေၾကညာသည္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ကို ကုန္းတစ္ပိုင္း၊ ေရတစ္ပိုင္း စစ္ဆင္ေရး ဆင္ႏႊဲရန္ အမွတ္ ၅၀ အိႏိၵယ ေလထီးတပ္မဟာက အဲလ္ီးဖင့္ပြိဳင့္ အငူ (Elephant Point) ကို သိမ္းပိုက္သည္။ ျပည္သူ႔လြတ္လပ္ေရးတပ္မေတာ္ စစ္ေသနာပတိ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းက ဗိုလ္မွဴး ဗထူး၊ ဒုတိယဗိုလ္မွဴးရဲထြဋ္၊ ဗိုလ္ႀကီး စိန္၀င္း၊ ဗိုလ္ႀကီး စိန္မွန္ႏွင့္ ဗိုလ္ႀကီး မင္းေခါင္တို႔အား ရာထူးတိုးျမွင့္သည့္ အမိန္႔ထုတ္ျပန္သည္။

၁၉၄၅ ေမ ၃။    အမွတ္ ၂၆ ၿဗိတိသွ် အိႏိၵယတပ္မမွ တပ္မဟာသည္ ညအခ်ိန္တြင္ က်ိဳင္းျမစ္ကို ျဖတ္၍ ရန္ကုန္သေဘၤာဆိိပ္သို႔ ၀င္ေရာက္သည္။ ထိုေန႔မွာပင္ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီက ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ စမ္းေခ်ာင္းရပ္ ဗားကရာလမ္း၊ အိမ္အမွတ္ ၁၃၈ တြင္ ပါတီဆိုင္းဘုတ္တင္ပြဲ အခမ္းအနား ျပဳလုပ္သည္။

၁၉၄၅ ေမ ၇။    ဗိုလ္မွဴးႀကီး ေန၀င္းက ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရး ေအာင္ပြဲခံသည့္ သတင္းႏွင့္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ကို ဗမာ့တပ္မေတာ္က သိမ္းယူသည့္အေၾကာင္းကို အဂၤလိပ္-ျမန္မာ ႏွစ္ဘာသာျဖင့္ ကမၻသို႔ အသံလႊင့္ေၾကညာသည္။
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ကို မဟာမိတ္တပ္မ်ား သိမ္းပိုက္ၿပီး ကက္စ္ဘီ (C.A.S-B) အရာ႐ွိအခ်ိဳ႕က အာ႐ွ အေ႐ွ႕ေတာင္ပိုင္း မဟာမိတ္ စစ္ေသနာပတိခ်ဳပ္ ေမာင့္ဘက္တန္အား ဖတပလကို မတရားအသင္း ေၾကညာရန္ႏွင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းကို စစ္ရာဇ၀တ္ေကာင္ တစ္ဦးအေနႏွင့္ ဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္ထားရန္ တိုက္တြန္းအေရးဆိုသည္။

၁၉၄၅ ေမ ၁၀။    ျမန္မာႏိုင္ငံ ၿမိဳ႕ျပေရးရာ အရာ႐ွိခ်ဳပ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ပီးယားေနရာတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ဆာဟူးဘတ္ရန္႔စ္အား ခန္႔အပ္သည္။

၁၉၄၅ ေမ ၁၂။    ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းသည္ ပုဏၰားစခန္းမွ သရက္ၿမိဳ႕သို႔ ခရီးထြက္ခြာသည္။

၁၉၄၅ ေမ ၁၄။     ဖတပလ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ႏိုင္ငံျခားသတင္းေထာက္မ်ားကို ဖိတ္ေခၚ၍ အစည္းအေဝး ျပဳလုပ္ၿပီး ဖတပလ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ေၾကညာခ်က္ကို ထုတ္ျပန္သည္။

၁၉၄၅ ေမ ၁၅။    ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ဧရာ၀တီျမစ္ကို ေလွျဖင့္ ၿဗိတိသွ်တပ္မႀကီးသို႔ ေရာက္႐ွိသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၊ ဗိုလ္မင္းေခါင္ ႏွင့္ ဗိုလ္မွဴးေအာင္တို႔ သရက္ၿမိဳ႕မွ အမွတ္ ၁၄ ၿဗိတိသွ်တပ္မေတာ္ ႐ွိရာ မိတၳီလာၿမိဳ႕သို႔ ေလေၾကာင္းျဖင့္ ထြက္ခြာသည္။

၁၉၄၅ ေမ ၁၆။    မိတၳီလာၿမိဳ႕တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ ၿဗိတိသွ် ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ၀ီလ်ံစလင္းတို႔ ေတြ႔ဆုံသည္။

၉၄၅ ေမ ၁၇။    ၿဗိတိသွ်အစိုးရက ျမန္မာႏိုင္ငံအုပ္ခ်ဳပ္ေရး မူ၀ါဒ သေဘာထား ေၾကညာခ်က္ျဖစ္သည့္ စကၠဴျဖဴစာတမ္း (White Paper) ကို ထုတ္ျပန္သည္။

၁၉၄၅ ေမ ၁၈။    ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း မိတၳီလာၿမိဳ႕မွ ရန္ကုန္ေရာက္လွ်င္ ေရာက္ျခင္း ဗိုလ္မွဴးႀကီး လက်္ာ၊ သခင္စိုး၊ သခင္သန္းထြန္း၊ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္း၊ ဗိုလ္မွဴးႀကီးေန၀င္း၊ ဦးဗေဆြတို႔ႏွင့္ စစ္ေရး၊ ႏိုင္ငံေရး၊ အေျခအေနမ်ားကို တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးသည္။ ထို႔ေနာက္ ဖတပလ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ႀကီးကို စနစ္တက် ျပန္လည္ ဖြဲ႔စည္းရန္ ဆုံးျဖတ္သည္။

၁၉၄၆ ေမ ၅။    မ်ိဳးခ်စ္ပါတီ ကြန္ဖရင့္က်င္းပရာ ကြန္ဖရင့္တြင္ ဂဋဳန္ဦးေစာက ဘုရင္ခံ၏ အလုပ္အမႈေဆာင္ ေကာင္စီႏွင့္ ဥပေဒျပဳလႊတ္ေတာ္အတြင္းမွ မ်ိဳးခ်စ္ပါတီ၀င္မ်ား ထြက္ရန္ အမိန္႔ေပးသည္။ ၁၉၃၅ ျမန္မာႏိုင္ငံ စီရင္အုပ္ခ်ဳပ္မႈ အက္ဥပေဒအရ အာဏာမ်ား႐ွိေသာ အစိုးရ အဖြဲ႔မ်ိဳးတြင္သာ မ်ိဳးခ်စ္အဖြဲ႔၀င္မ်ား ပါ၀င္ေဆာင္႐ြက္ရမည္ဟု ျပ႒ာန္းခ်က္ ခ်မွတ္သည္။

၁၉၄၆ ေမ ၁၈။    နံနက္ ၁၀ နာရီအခ်ိန္ အင္းစိန္ခ႐ိုင္၊ ထန္းတစ္ပင္ၿမိဳ႕၌ ေတာင္သူလယ္သမား အင္အား ၁၀၀၀ ေက်ာ္ခန္႔သည္ ျပည္သူ႔ရဲေဘာ္မ်ားအား ဖမ္းဆီးေနျခင္းကို ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပရာ ထန္းတစ္ပင္ ရဲဌာနအုပ္ ဦးေမာင္ကေလး၏ အမိန္႔ျဖင့္ ပစ္ခတ္ခံရသည္။

၁၉၄၆ ေမ ၂၅။     ထန္းတပင္ၿမိဳ႕၌ လူထုဆႏၵျပပြဲတြင္ က်ဆုံးသြားသည့္ လယ္သမာမ်ား၏  စ်ပနအခမ္းအနား က်င္းပရာသို႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း တက္ေရာက္ မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားသည္။

၁၉၄၇ ေမ ၂၁။    ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက ဖဆပလ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ပဏာမညီလာခံ သဘာပတိ မိန္႔ခြန္းတြင္ ဖဆပလ အဖြဲ႔သည္ ဒိုမီနီယံအဆင့္လြတ္လပ္ေရးကို အလိုမ႐ွိဘဲ လုံး၀လြတ္လပ္ေရးကိုသာ အလို႐ွိေၾကာင္း ထည့္သြင္းေျပာၾကားသည္။

၁၉၄၇ ေမ ၂၆။    ၿဗိတိသွ်အစိုးရ ေရတပ္မေတာ္မွ အိပ္ခ်္အမ္အက္စ္ေဖာက္ အမည္႐ွိ စစ္သေဘၤာကို “ေမယု” ဟု အမည္ေျပာင္းကာ ျမန္မာအစိုးရသို႔ လႊဲေျပာင္းေပးရာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း လက္ခံရယူသည္။

၁၉၄၈ ေမ ၈။    ႏိုင္ငံေတာ္ လုပ္ႀကံမႈ တရားခံ ဂဋဳန္ဦးေစာႏွင့္ ႀကံရာပါ ၅ ဦးအား နံနက္ ၅း၃ဝ နာရီ အင္းစိန္ေထာင္ႏွင့္ ရန္ကုန္ေထာင္ႀကီးတြင္ ႀကိဳးေပးသည္။

၁၉၄၈ ေမ ၂၈။    သခင္ႏု၏ လက္၀ဲညီညြတ္ေရး လမ္းစဥ္ကို ဖဆပလ အလုပ္အမႈေဆာင္အဖြဲ႔က လက္ခံသည္။

၁၉၇၀ ေမ ၂၄။    ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လယ္တြင္ တစ္လမ္းေမာင္းစနစ္ စတင္အေကာင္အထည္ေဖာ္သည္။

၁၉၈၀ ေမ ၂၄-၂၇။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ကမၻာေအးကုန္းေျမ မဟာပါသာဏ လိုဏ္ဂူေတာ္ႀကီးတြင္ သာသနာေတာ္ သန္႔႐ွင္းတည္တ့ံျပန္႔ပြားေရးပထမအႀကိမ္ ဂိုဏ္းေပါင္းစုံသံဃာ့အစည္းအေ၀းႀကီးကို စတင္ က်င္းပသည္။

၁၉၈၀ ေမ ၂၈။    ႏိုင္ငံေတာ္ေကာင္စီသည္ သာသနာေတာ္ သန္႔႐ွင္းတည္တံ့ေရး အစည္းအေ၀းေအာင္ျမင္စြာ ၿပီးစီးျခင္းကို ဂုဏ္ျပဳ၍ အမိန္႔အမွတ္ ၁/၈ဝ ျဖင့္ ႏိုင္ငံဂုဏ္ရည္ဘြဲ႔ တီထြင္ျပဌာန္းသည့္ အမိန္႔ကိုလည္းေကာင္း၊ အမိန္႔အမွတ္ ၂ /၈ဝ ျဖင့္ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ အမိန္႔ကိုလည္းေကာင္း ထုတ္ျပန္ေၾကညာသည္။

၁၉၈၈ ေမ ၉။    ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ ေအာင္ႀကီး (အၿငိမ္းစား) က(၄၁) မ်က္ႏွာစာတမ္းကို ႏိုင္ငံေတာ္အႀကီးအကဲမ်ားထံ ေပးပို႔သည္။

၁၉၈၈ ေမ ၁၃။    ႏိုင္ငံေတာ္ေကာင္စီက ရန္ကုန္စက္မႈတကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားအေရးခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ထုတ္ျပန္ခ်က္တစ္ရပ္ ေၾကညာသည္။

၁၉၉၀ ေမ ၂၇။    ပါတီစုံ ဒီမိုကေရစီ အေထြေထြ ေ႐ြးေကာက္ပြဲႀကီး က်င္းပရာ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္က အျပတ္အသတ္ အႏိုင္ရ႐ွိသည္။

၁၉၉၂ ေမ ၁။    မႏၱေလး ရတနာပုံ ေန႔စဥ္သတင္းစာကို အလယ္ပိုင္းတိုင္း စစ္ဌာနခ်ဳပ္က စတင္ထုတ္ေ၀သည္။

၁၉၉၆ ေမ ၇။    ဘုရင့္ေနာင္မင္းတရားႀကီး ႐ုပ္တုႏွင့္ ရင္ျပင္ဖြင့္ပြဲကုိ တာခ်ီလိတ္ၿမိဳ႕ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းလမ္း႐ွိ အဆိုပါ ရင္ျပင္၌ က်င္းပသည္။

၁၉၉၆ ေမ ၃ဝ။    အမ်ိဳးသားညီလာခံ က်င္းပျခင္း ရပ္ဆိုင္းသည္။