စစ္ေတြသမုိင္း ရာဇဝင္မ႐ုိင္းေစနဲ႔
တူေမာင္ညိဳ
ဧၿပီ ၁၊ ၂၀၁၄
Photo @ Aung Htet
ဦးဝီရသူ ရခုိင္ျပည္နယ္ တခြင္လွည့္လည္သြားလာၿပီး မီဒီယာသင္တန္းေတြေပးၿပီးတဲ့ေနာက္ စစ္ေတြၿမိဳ႕၌ အၾကမ္း ဖက္မႈေတြ ေပၚေပါက္လာတာျဖစ္ပါတယ္။ အျခား “စြမ္းအားရွင္မ်ား” ထက္ သကၤန္းဝတ္ထားသျဖင့္ သူက ပုိ၍စြမ္းပါသည္။
ရခိုင္ျပည္နယ္က ၿမိဳ႕နယ္ ၁၀ ၿမိဳ႕နယ္က “ရုိဟင္ဂ်ာ”နာမည္ မထည့္သြင္းေရး သာသနာအလံေထာင္ၿပီးဆႏၵျပေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ဒီအၾကမ္းဖက္ဖ်က္ဆီးမႈေတြေပၚေပါက္လာတာပါ။ ဒါဟာတုိက္ဆုိင္မႈမဟုတ္ပါဘူး။
အေၾကာင္းျပခ်က္က “သာသနာ့အလံ” ကို မဖြယ္မရာလုပ္လုိ႔တဲ့။ သာသနာ့အလံက သာသနာနဲ႔သက္ဆုိင္တဲ့ ေနရာမွာလႊင့္ ေပါ့၊ ထူေပါ့။ သာသာနာနဲ႔ သာသနာဆုိင္ရာပစၥည္းေတြကို ခုတံုးလုပ္အသံုးခ်ေနတာကို ျပည္နယ္အစုိးရေရာ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရဆုိသူ ေတြက လက္ပုိက္ၾကည့္ေနတယ္။ တီးတုိးႀကိတ္ၿပီး ေျမွာက္ထုိးပင့္ေကာ္ လုပ္ေနတယ္။
ဦးဝီရသူ ရခုိင္ျပည္နယ္ကိုေရာက္ေနတာ မတ္ ၁၈/၁၉ ရက္ျဖစ္ပါတယ္။ စစ္ေတြအၾကမ္းဖက္ ဖ်က္ဆီးမႈေတြ ေပၚ ေပါက္တာ မတ္ ၂၆/၂၇ ျဖစ္ပါတယ္။ ကုလသမဂၢႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား (INGOs) ပိုင္ဆိုင္တဲ့ အေဆာက္အဦးနဲ႔ပစၥည္း ေတြကို ဖ်က္ဆီးတဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္ပါတယ္။
ဒီလို အၾကမ္းဖက္ဖ်က္ဆီးေနတာေတြကို ရဲက ေသနတ္နဲ႔ပစ္ခတ္ၿပီး တားဆီးေတာ့ ၁၃ႏွစ္အရြယ္ မိန္းကေလးတစ္ဦး အသက္ ဆံုးရႈံးရတယ္။ အၾကမ္းဖက္ဖ်က္ဆီးသူေတြထဲမွာ “မ်က္ႏွာစိမ္းေတြ ပါတယ္” လို႔လည္း စစ္ေတြၿမိဳ႕ခံေတြကေျပာၾကတယ္။ ေနာက္ဆံုး စစ္ေတြၿမိဳ႕ဟာ ကာဖ်ဴးထုတ္ရတဲ့ဘဝက်ေရာက္သြားရတယ္။ မတ္လ ၂၈ ရက္မွာ (ဗိုလ္) ဦးသိန္းစိန္ ႀကံ့ဖြံ႔အစုိးရကထံုးစံအတုိင္း နယ္စပ္ေရးရာဒုတိယဝန္ႀကီး ဗိုလ္ေမာင္ေမာင္အုန္း အား ဥကၠ႒အျဖစ္ခန္႔အပ္ၿပီး “စံုစမ္းေရးအဖြဲ႔” ဖြဲ႔ပါတယ္။
မတ္ ၂၉ ရက္ေန႔မွာ “ ဝီရသူ-ျမေအးပူးတြဲေၾကညာခ်က္” ဆုိတာထြက္လာတယ္။ ဝီရသူနဲ႔ ဒုိင္းမြန္းေရႊၾကည္ ဆိုသူတုိ႔ ေတြ႔ ၿပီးစာတတန္ေပတတန္ေတြထြက္ေပၚခဲ့ဖူးတာပဲ။ဒါေပမယ့္ အၾကမ္းဖက္မႈေတြေလ်ာ့မသြားတဲ့အျပင္ ဆက္တုိက္ဆုိသလိုျဖစ္လာေနတယ္ မဟုတ္ပါလား။
မတ္ ၂၉ ရက္ သမၼတနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးပါတီ ၆၃ ဖြဲ႔ေတြ႔ဆံုပြဲ၌ သတင္းေထာက္တစ္ဦးက သန္းေကာင္စာရင္းမွာ “ရိုဟင္ဂ်ာ” အမည္ စာရင္းထည့္သြင္း/မသြင္းကိစၥ သမၼတေျပာခြင့္ရ ဗိုလ္ရဲထြဋ္အား ေမးျမန္းရာ “ရိုဟင္ဂ်ာလို႔ ျဖည့္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ ဒါဆက္ၿပီး ေတာ့ လက္ခံမွာမဟုတ္ဘူး၊ သူ႔ကို ဘင္ဂါလီလို႔ျဖည့္ရင္ရမယ္၊ တျခားသက္မွတ္ထားတဲ့ ကုဒ္နံပါတ္ေတြ ျဖည့္ရင္ရမယ္၊ ဒီရိုဟင္ဂ်ာ လို႔ ေျပာရင္ေတာ့ က်ေနာ္က စာရင္းေရးသြင္းမွာ မဟုတ္ဘူး” လို႔ ေျဖသြားပါတယ္။
“႐ိုဟင္ဂ်ာဟု ေျဖလွ်င္ သန္းေခါင္စာရင္း ေကာက္ယူမည္ မဟုတ္” ဟု (လဝက) ဝန္ႀကီး ဦးခင္ရီက လည္းေျပာေနပါတယ္။
စစ္ေတြၿမိဳ႕အၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္ပြားရျခင္း၊ အေရးယူေဆာင္ရြက္ျခင္းမ်ားနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သမၼတေျပာခြင့္ရဗိုလ္ရဲထြဋ္က ရခုိင္ျပည္ နယ္ အစိုးရအေပၚပံုခ်ေနၿပီး ရခိုင္တုိင္းရင္းသားေရးရာဝန္ႀကီးဦးေဇာ္ေအးေမာင္က မူ “ကုလသမဂၢႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၏ အကူအညီေပးမႈႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ရခိုင္တိုင္းရင္းသားႏွင့္ ဘဂၤါလီတို႔ အၾကား မွ်တစြာ အကူညီေပးမႈ မရရွိသည့္အတြက္ ေက်နပ္ရာမွ ပဋိပကၡျဖစ္ပြားရျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း”ေျပာပါတယ္။
လာမည့္ ဧၿပီလ ၇ ရက္၌ ဗိုလ္ေမာင္ေမာင္အုန္း “စံုစမ္းေရးအဖြဲ႔” က အေၾကာင္းရင္းကို သမၼတ(ဗိုလ္)ဦးသိန္းစိန္ထံ မည္သုိ႔ အေၾကာင္းျပအစီရင္ခံလိမ့္ဦးမည္မသိပါ။ “ရခုိင္ျပည္နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ပုိင္းမွ အဓိကတာဝန္ရွိသူမ်ားကို စံုစမ္းစစ္ေဆးေဖာ္ထုတ္ရန္” ဟု ဆုိထားသျဖင့္ တရားခံအျဖစ္ ဘယ္သူထုိးေကၽြးခံရမလဲ။ေရွ႕ကေနာင္ေတာ္ေကာ္မရွင္မ်ားျဖစ္ေသာ လက္ပံေတာင္း၊ ရခိုင္ျပည္နယ္၊ ဒူးခ်ီး ရားတန္း အစရွိေသာ ေကာ္မရွင္မ်ားကဲ့သုိ႔ “မီးေလာင္ဗံုးကို မီးခုိးဗံုးပါ” ဟု ေျပာၾက/ေရးၾကမည့္ ေကာ္မရွင္မ်ားသာလွ်င္ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။
မည္သုိ႔ပင္ျဖစ္ေစ ဦးဝီရသူ အား စနက္တံျပဳ၍ လူမ်ိဳးေရးဘာသာေရးအၾကမ္းဖက္မႈမ်ားကို (ဗုိလ္) ဦးသိန္းစိန္ႀကံ့ဖြံ႔ အစိုးရက လုပ္ႀကံဖန္တီးေနပါတယ္။ ယင္းအခ်က္ကို ျမင္ေအာင္ၾကည့္ဖို႔လိုပါတယ္။ “ဝိႈက္ကဒ္”ေတြ ေဖာေဖာသီသီထုတ္ေပးၿပီး “၂၀၀၈ အျခခံဥပေဒ”ကိုေထာက္ခံမဲေပးခုိင္းခဲ့တာ၊ “၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲ” မွာႀကံ့ဖြံ႔ပါတီကိုမဲေပးေစခဲ့တာ၊ “ဝိႈက္ကဒ္” ကုိင္သူေတြ မဲေပးခြင့္/ ပါတီေထာင္ခြင့္ေပးခဲ့သူဟာ (နဝတ-နအဖ) စစ္အစိုးရနဲ႔ ႀကံ့ဖြံ႔အစိုးရ အုပ္စိုးသူေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ယခုအခါ “စစ္ေတြဆန္လုပြဲ” ဆင္ႏႊဲခဲ့ဖူးေသာ တခ်ိန္ကစစ္ေတြသားမ်ားရဲ႕ေတာက္ေျပာင္ခမ္းနားေသာသမုိင္းသည္ အိုးမည္း အသုတ္ခံ ေနရပါတယ္။ ေတာက္ေျပာင္ခဲ့ေသာ စစ္ေတြသမုိင္း ရာဇဝင္မရုိင္းေစရန္ႏွင့္သမုိင္းသစ္ဖန္တီးရန္ မ်ိဳးဆက္သစ္ စစ္ေတြၿမိဳ႕သား၊ ရခုိင္ျပည္ နယ္သားမ်ားတြင္ တာဝန္ရွိပါတယ္။
ညြန္း
– မဇၥ်ိမ၊( ၁၉- ၃- ၂၀၁၄)၊ ေကဇူး – “ဦးဝီရသူ သံတြဲတြင္ မီဒီယာသင္တန္း ယေန႔ပုိ႔ခ်မည္”
– (RFA)၊(၂၉-၃-၂၀၁၄) သတင္း
– (၂၉-၃-၂၀၁၄) ေၾကးမုံသတင္းစာ
– (၂၉-၃-၂၀၁၄) ဦးဝီရသူ – ကိုျမေအး ပူးတြဲေၾကညာခ်က္
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံမွာ ဘုရားကေအာက္ ေမ်ာက္ကအထက္၊ တရားခံက တရားသူၾကီးျဖစ္၊ နံပါတ္(၁) အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႔ စစ္အုပ္စုက အစိုးရလုပ္ေနတဲ႔ေခတ္ ျဖစ္ေနတာေတြ၊ အဖက္ဖက္က (စိတ္ဓာတ္ကအစ) ေအာက္က်ေနာက္က် ျဖစ္ေအာင္လုပ္တဲ႔ တရားခံစစ္စစ္ စစ္အုပ္စုရဲ႕ အာဏာရွင္စိတ္ဓာတ္ကိုသာ ညီညီညႊတ္ညႊတ္နဲ႔ ေတာ္လွန္ၾကစမ္းပါဗ်ာ။ သူတို႔ဆင္တဲ႔ ေထာင္ေခ်ာက္ထဲမွာ ၀င္ေမ်ာေနၾကရင္ေတာ႔ စစ္ႏံြထဲက လြတ္ေျမာက္ဖို႔ မလြယ္ဘူး။ လက္စနဲ႔ ဆက္ေျပာရရင္ ဦး၀ီရသူ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြကို က်ေနာ္လံုး၀ လံုး၀ သေဘာမတူပါ။ ဦး၀ီရသူကိုင္ထားတာ ဓမၼမဟုတ္ပါ။ ဓါးမ ျဖစ္ေနပါတယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္ စစ္ေတြျမိဳ႕ရွိ မာေတဇာ ( Malteser) အန္ဂ်ီအိုမွ အေမရိကန္ႏိုင္ငံသူ တစ္ဦးမွ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား အေလးအျမတ္ထားရာ သာသနာ အလံအား မဖြယ္မရာ ျပဳလုပ္မူသည္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု ေအာက္လႊတ္ေတာ္ရွိ ႏိုင္ငံျခားေရးေကာ္မီတီအစည္းအေ၀းတြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ရွိ ဘဂၤလီလူမ်ား အေပၚ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မူမ်ားရွိေနသည္ဟု ဆိုကာ ရပ္တန္႕ရန္ ေတာင္းဆိုမူ ျဖစ္ပြားသည့္ အခ်ိန္ႏွင့္ တိုက္ဆိုင္ေနသည္။
မတ္လ ၂၅ ရက္ေန႕က ျပဳလုပ္ေသာ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု ေအာက္လႊတ္ေတာ္ရွိ ႏိုင္ငံျခားေရး ေကာ္မီတီ အစည္းအေ၀းတြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ရွိ ဘဂၤလီ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ား ခြဲျခားဆက္ဆံ ခံေနရသည့္အတြက္ ဖိႏွိပ္မူမ်ား အျမန္ဆံုး ရပ္တန္႕ေပးရန္ ျမန္မာ အစိုးရအား ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။
၎အဆိုအား အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု ကယ္လီးဖိုးနီးယားျပည္နယ္ လႊတ္ေတာ္ အမတ္ႏွင့္ လႊတ္ေတာ္ နိုင္ငံျခားေရး ေကာ္မီတီ ဥကၠဌ Ed Royce မွ တင္သြင္းခဲ့ျပီး ဘဂၤလီ ႐ိုဟင္ဂ်ာဆိုသူမ်ားကို တိုင္းရင္းသားအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳၿပီး ႏိုင္ငံသားအဆင့္ ေပးရန္ ျမန္မာအစိုးရအေပၚ ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကသည္။
ျမန္မာအစိုးရဘက္မွ ၎ေတာင္းဆိုမူအား ပယ္ခ်ခဲ့သည္။
အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု ေအာက္လႊတ္ေတာ္ရွိ ႏိုင္ငံျခားေရး ေကာ္မီတီ အစည္းအေ၀းတြင္ ထုိသုိ႕ ေတာင္းဆိုခဲ့ျပီး ေနာက္တစ္ေန႕ မတ္လ ၂၆ ရက္ေန႕တြင္ စစ္ေတြျမိဳ႕တြင္ ရံုးစိုက္ျပီး လူမူေရး အကူအညီမ်ားေဆာင္ရြက္ေနေသာ မာေတဇာ အန္ဂ်ီအိုတြင္ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ေနသူ အေမရိကန္ႏိုင္ငံသူ တစ္ဦးက သာသနာအလံအား မဖြယ္မရာ ျပဳလုပ္မူ ေပၚေပါက္လာျခင္း ျဖစ္သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား အေနျဖင့္ သာသနာအလံအား မည္မွ် အေလးအျမတ္ထားေၾကာင္းကို သူမအေနျဖင့္ သိရွိပံု မရဘဲ မေနေၾကာင္း၊ ယခုလို အထိအခိုက္ မခံႏိုင္ေသာ အေျခအေနမ်ိဳးတြင္ ၎အမ်ိဳးသမီးက သာသနာအလံအား မဖြယ္မရာ ျပဳလုပ္မူမွာ အထူး စဥ္းစားစရာ ျဖစ္ေနေၾကာင္း သံုးသပ္သူမ်ားက ေျပာသည္။
ရခိုင္ျပည္နယ္ရွိ ျဖစ္စဥ္တိုင္းလိုလိုအား အေသအခ်ာ ေလ့လာဆန္းစစ္ၾကည့္ပါက ေနာက္ကြယ္မွ စနစ္တက် အစီအမံမ်ားျဖင့္ အကြက္က်က် ဖန္တီးမူမ်ား ရွိေနသည္ကို ေတြ႕ရွိရမည္ ျဖစ္သျဖင့္ သက္ဆိုင္ရာ အာဏာပိုင္မ်ား ႏွင့္ ရခိုင္ႏိုင္ငံေရး ပါတီမ်ား အေနျဖင့္ ျဖစ္ေပၚလာေသာ အေျခအေန အရပ္ရပ္ကို အထူး သတိထား ေစာင့္ၾကည့္ရန္ လိုအပ္လွေၾကာင္း အမ်ားကသံုးသပ္ ေျပာဆိုေနၾကသည္။
(နိရဥၥရာ- ၂၇ မတ္လ ၂၀၁၄)
ျပန္လည္ ေနရာခ်ထားေရး စခန္းေတြမွာရွိတဲ့ ေထာင္ေပါင္း မ်ားစြာေသာ ရိုဟင္ဂ်ာ မြတ္စလင္ ေတြဟာ အစာေရစာနဲ႔ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈ အနည္းငယ္သာ ရရွိတဲ ့အတြက္ ပဋိပကၡ ေတြေၾကာင့္ ယိုယြင္းေနတဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ အတြင္း ကယ္ဆယ္ေရး လုပ္သားေတြ အေပၚ ခရီးသြားလာေရး တားျမစ္ခ်က္ ေတြကို ဖယ္ရွားေပးဖို႔ အေမရိကန္ အစိုးရက ျမန္မာအစိုးရကို ေတာင္းဆို လိုက္ပါတယ္။
ဗုဒၶဘာသာဝင္ လူထုႀကီးက ကယ္ဆယ္ေရးအဖြဲ႔ေတြရဲ႕ ေနအိမ္နဲ႔ ရံုးေတြကို ျပီးခဲ့တဲ့ အပတ္က ဝိုင္းဝန္း တိုက္ခိုက္ ၾကတဲ့အတြက္ သူတို႔ေတြ ထြက္ေျပး တိမ္းေရွာင္ ခဲ့ၾက ရပါတယ္။ အခ်ိဳ႕ ဝန္ထမ္းေတြက အဲဒီ ေနရာေတြကို ျပန္လည္ ဝင္ေရာက္ႏိုင္ဖို႔ ႀကိဳးစားေပမယ့္ သူတို႔ကို ပိတ္ပင္ တားဆီး ထားတယ္လို႔ ေျပာၾက ပါတယ္။
“ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ အခက္အခဲ ေတြနဲ႔ ရင္ဆိုင္ ေနရသူတိုင္းကို ကူညီေပးတဲ့ ဝန္ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္းေတြ ျပန္လည္ လုပ္ကိုင္ႏိုင္ဖို႔ အတြက္ ကုလသမဂၢနဲ႔ လူသားခ်င္း စာနာ ေထာက္ထားတဲ့ ကယ္ဆယ္ေရး အဖြဲ႕ေတြ အေပၚ ခရီးသြားလာေရး တားျမစ္ခ်က္ ေတြကို ဖယ္ရွား ေပးဖို႔နဲ႔ ခရီးသြားရာမွာ လိုအပ္သလို သင့္ေလ်ာ္တဲ့ စီမံ ခြင့္ျပဳခ်က္ေတြ လုပ္ေပးဖို႔ ကၽြႏု္ပ္တို႔ အေနျဖင့္ ျမန္မာ အစိုးရကို ေတာင္းဆို ပါတယ္။” လို႔ ဗုဒၶဟူးေန႔က ထုတ္ျပန္တဲ့ အေမရိကန္ အစိုးရရဲ႕ ေၾကညာခ်က္မွာ ေဖာ္ျပထား ပါတယ္။
အာဏာပိုင္ေတြ အေနနဲ႔ “လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ ထားတဲ့ ဝန္ထမ္းေတြနဲ႔ ျပည္သူေတြ အတြက္ လံုျခံဳ စိတ္ခ်ေစေရးကို အဓိပၸါယ္ရွိရွိ လုပ္ေဆာင္ ေပးသင့္တယ္။” လို႔လည္း ေၾကညာခ်က္မွာ ေရးသားထား ပါတယ္။
ျမန္မာအစိုးရရဲ႕ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဦးရဲထြဋ္ ကိုေတာ့ သူတို႔ရဲ႕တုန္႕ျပန္ခ်က္ ရယူဖို႔ ခ်က္ခ်င္း ဆက္သြယ္လို႔ မရေသးပါဘူး။
လူဦးေရ သန္းေျခာက္ဆယ္ အနက္ ဗုဒၶဘာသာဝင္ အမ်ားစ ုေနတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ရာစုႏွစ္ ထက္ဝက္ေလာက္ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ေအာက္က မၾကာေသးမွီကမွ ေခါင္းေမာ့ လာခဲ့တာပါ။ ျပည္သူ အစိုးရ လက္ေအာက္မွာ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ေရာင္ျခည္ သန္းလာတဲ့ ဒီမိုကေရစီ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးဟာ အားရစရာ ေကာင္းလွၿပီး ႏိုင္ငံတကာ အလွဴရွင္ေတြ ဆီကေန ေဒၚလာသန္း ရာေပါင္း မ်ားစြာလည္း စီးဝင္လာခဲ့ ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘာသာေရး အစြန္းေရာက္ လႈပ္ရွားမႈေတြက ဒီတိုးတက္မႈ ေတြကို ျခိမ္းေျခာက္ တားဆီး ေနသလို ပါဘဲ။
လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ ႏွစ္ေလာက္က ဘာသာေရးကို ခုတုန္း လုပ္တဲ့ ဗုဒၶဘာသာ လူစုႀကီးရဲ႕ တိုက္ခိုက္မႈ ေတြေၾကာင့္ လူ ၂၈၀ ဦးေသဆံုး ခဲ့ရျပီး ၁၄၀၀၀၀ အိုးအိမ္စြန္႔ခြာ ခဲ့ၾက ရပါတယ္။
ဓါးစာခံ အမ်ားစုကေတာ့ ကုလသမဂၢက ကမာၻေပၚမွာ ဘာသာေရးေပၚ အေျခခံၿပီး ညွဥ္းပန္း ႏွိပ္စက္ခံ ရဆံုးေသာ လူမ်ိဳးလို႔ သက္မွတ္ထားတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာ မြတ္စလင္ေတြဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ အမ်ားစု ကေတာ့ ေရွ႕မ်ိဳးဆက္ မ်ားစြာကတည္းက ေရာက္ရွ ိေနထိုင္ၾကတဲ့ မိသားစုေတြ ကေန ေပါက္ဖြားဆင္းသက္ လာတာ ျဖစ္ေပမယ့္ ျမန္မာအစိုးရ ကေတာ့ သူတို႔ကို ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏိုင္ငံက တရားမဝင္ ခိုးဝင္လာသူေတြလို႔ သက္မွတ္ထားပါတယ္။
ဗုဒၶဘာသာ အစြန္းေရာက္ ေတြကေတာ့ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားတဲ့ ကယ္ဆယ္ေရး အဖြဲ႔ေတြဟာ ရိုဟင္ဂ်ာ ေတြရဲ႕ အသက္ရႈေပါက္လို႔ ရႈ႕ျမင္ၾကျပီး မၾကာခဏ ဆႏၵျပေလ့ ရွိပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ ေဖ့စ္ဘြတ္ လို ဆိုရွယ္မီဒီယာ ေတြကေနလည္း ဝန္ထမ္းေတြ၊ အိမ္ရွင္ေတြ၊ ကားသမားေတြကို ျခိမ္းေျခာက္ တတ္ၾကပါတယ္။
ကယ္ဆယ္ေရး အဖြဲ႔ေတြအေပၚ ဖိအားႀကီးထြား လာတဲ့အတြက္ ႏိုဘယ္လ္ဆုရ အဖြဲ႔ျဖစ္တဲ့ Doctors Without Borders ကို ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို အလုပ္ခန္႔တာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာအစိုးရက ေဖေဖာ္ဝါရီလမွာ ႏွင္ထုတ္ လိုက္ပါတယ္။ ဒီအဖြဲ႔ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ဒုတိယ အဆင္းရဲဆံုး ျပည္နယ္ ျဖစ္တဲ့ ရခိုင္ျပည္ တေလွ်ာက္မွာ လူေပါင္း ခုႏွစ္သိန္းေက်ာ္ကို ဝန္ေဆာင္မႈ ေပးေနခဲ့တဲ့ အဖြဲ႕လည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့ အပါတ္ကလည္း ရာခ်ီရွိတဲ့ ဗုဒၶဘာသာဝင္ ေတြက ျပည္နယ္ၿမိဳ႕ေတာ္ စစ္ေတြၿမိဳ႕မွာ ရွိတဲ့ ကုလသမဂၢ ရံုးေတြ၊ OXFAM, Save the Children, Solidarities International နဲ႔ အျခားရံုးေတြ၊ ေနအိမ္ေတြကို ႏွစ္ရက္ၾကာ တိုက္ခိုက္ၾကလို႔ ကယ္ဆယ္ေရး လုပ္သား ၁၀၀၀ ေက်ာ္ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ ခဲ့ရပါတယ္။
တခ်ိဳ႕ကေတာ့ အဲဒီ ေနရာေတြကို ျပန္သြား ခြင့္ေတာင္းခ ံခဲ့ေပမယ့္ ခရီးသြားလာခြင့္ ေတြကို ပယ္ခ် လိုက္တယ္လို႔ ဂ်ာမန္ ေဆးဝါး ဆိုင္ရာ အဖြဲ႔ျဖစ္တဲ့ Malteser International အဖြဲ႔ရဲ႕ ႏိုင္ငံတြင္း တာဝန္ခံ Johannes Kaltenbach ကေျပာပါတယ္။ ဒါဟာ “ကယ္ဆယ္ေရး အဖြဲ႔ေတြ အတြက္ တကယ့္ကို စိုးရိမ္စရာဘဲ” လို႔လည္းေျပာပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့ အပတ္က တိုက္ခိုက္မႈ ေတြဟာ အစာေရစာေတြ၊ က်န္းမာေရး ဝန္ေဆာင္မႈေတြနဲ႔ အကာအကြယ္ေတြ အတြက္ စိုးရိမ္စရာ ျဖစ္ေနျပီး အသက္ ကယ္ဆယ္ေရး အကူအညီ ေတြအေပၚ အေႏွာက္အယွက္ ျဖစ္ေစတယ္လို႔ ကုလသမဂၢ က ဆိုပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ ဆိုင္ရာ လူသားခ်င္း စာနာ ေထာက္ထားမႈ ကယ္ဆယ္ေရး တာဝန္ခံ Renata Dessallien က ဗုဒၶဟူးေန႔မွာ ျပည္နယ္နဲ႔ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရ အရာရွိေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုျပီးတဲ့ေနာက္ “ျပီးခဲ့တဲ့ အပတ္က စစ္ေတြမွာ ျဖစ္ပ်က္ ခဲ့တာဟာ အျပည္ျပည္ ဆိုင္ရာ အဖြဲ႔ေတြကို တိုက္ခိုက္ရုံ တင္မဟုတ္ဘူး။ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ရွိတဲ့ လူသားခ်င္း စာနာတဲ့ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ႀကီး တစ္ခုလံုးကို တိုက္ခိုက္ လိုက္သလိုဘဲ”လို႔ ေျပာပါတယ္။
အေျခအေန ေတြကေတာ့ တစ္ရက္ထက္ တစ္ရက္ ပိုမို စိတ္ပ်က္စရာ ေကာင္းေလာက္ေအာင္ ပါဘဲ… လို႔ သူမ နဲ႔ အျခားသူေတြ ေျပာၾက ပါတယ္။
Robin McDowell ေရးသားၿပီး Associated Press မွာေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ US Urges Return of Aid Workers to Myanmar State သတင္းေဆာင္းပါးကို O’Laie Manzu မွာ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ ထားပါသည္။