ႏုိ၀င္ဘာ ၂၄၊ ၂၀၁၂
ဗီယက္နံအေခၚအားျဖင့္ Chua Một Cột
ေရွးအေခၚအားျဖင့္ Dien Hưu t ư – or – Lien Hoa Dai
တိုင္တစ္လံုးဘုရား၊ ဟႏြိဳင္းၿမိဳ ့ေတာ္၊ ဗီယက္နံႏိုင္ငံ မွာရွိေသာ ေရွးေဟာင္းဘုရားမွာ အေရးႀကီးေသာ သမိုင္း၀င္ဗုဒၶဘာသာ ဘုရားတစ္ ဆူျဖစ္ပါသည္။ အရင္တခါက တင္ျပဘူးေသာ ရနံထံုဂူဘုရားကဲ့သို႔ ဗီယက္နံႏိုင္ငံ၏ အေရးပါအရာေရာက္ေသာ သမိုင္းအစဥ္အလာ တစ္ ခုျဖစ္ပါသည္။ ဟႏြိဳင္းၿမိဳ ့ေတာ္၏ အေနာက္ဘက္ပိုင္း လူစည္ကားရာအရပ္၊ ဟိုခ်ီမင္း အာဇာနီဂူဗိမာန္အနီး၊ Ong Ich kieur St., Ngoc Ha, Ba Dinh District, Hanoi တြင္ရွိပါသည္။
ႏိုင္ငံေတာ္၏ ဧကရစ္မင္းႀကီး Ly Thai Tong (ေအဒီ ၁၀၂၈ ~ ၁၀၅၄ ခန္ ့၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနာ္ရထာမင္း ႀကီးႏွင့္ေခတ္ၿပိဳင္) ေလာက္ရွိမည္ထင္ရေသာ အခ်ိန္ကာလက ႀကီးစိုးအုပ္ခ်ဳပ္၍ မင္းႀကီးတြင္ အေမြစားအေမြခံ သားသမီးမထြန္းကား ကဲ့ေပ။ တေန ့တြင္ ဘုရင္ႀကီးအိမ္မက္ပံုက၊ ဘုရားအေလာင္းေတာ္ Avalokiteshavara က ၾကာပန္းေပၚထိုင္ၿပီး ဘုရင္ႀကီးကို သား ေယာက္က်ား ကေလးေပးတယ္လို ့ ျမင္ရၿပီး၊ မၾကာခင္ ဘုရင္ႀကီးလည္း လယ္သူမေလး တစ္ဦးႏွင့္ အိမ္ေထာင္ဘက္ျပဳၿပီး၊ သားဦး ကေလးဖြားျမင္ခဲ့ ေလသည္။ ဘုရ္ငႀကီးလည္း ဘုရားအေလာင္းေတာ္ႀကီးအား ေက်းဇူးတင္ၿပီး သာသနာပိုင္ဘုန္းေတာ္ႀကီး Thien Tue အားပင့္ဖိတ္ ႀကီးက်ပ္ၿပီး ေရကန္ထဲမွာ ၾကာပြင့္ႀကီးပြင့္သကဲ့သို ့၊ သူ ့အိမ္မက္မွအတိုင္း တိုင္တစ္လံုးဘုရားကို ေအဒီ ၁၀၄၉ ႏွစ္တြင္ တည္ ေဆာက္ေစ ခဲ့ပါသည္။
ဌင္းဘုရားေက်ာင္း ဖြင့္ပြဲတြင္ ဘုရင္ႀကီးကိုယ္တိုင္ ဘုရားရုပ္ပြားေတာ္ကို ေရသတ္ပယ္ၿပီး ငွက္ခေလးကို ေဘးမဲ့လႊတ္ခဲသည္ကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး တိုင္းသူျပည္သားမ်ားကလည္း ဘုရားေရသတ္ပယ္ျခင္း ငွက္ေဘးမဲ့ေပးျခင္းမ်ားကို ေဂါတမဘုရား၏ေမြးေန တိုင္း ဘုရားပြဲ က်င္းပ ပါသည္။ ဗီယက္နံစကားအားျဖင့္ Chua Một Cột ဟုေခၚေသာ္လည္း၊ မူရင္းဘြဲအမည္မွာ Dier Huu tu ဟုေခၚ ၿပီး၊ အဓိပၸါယ္မွာ (Long lasting happiness and good luck) အဒြန္ ့ရွည္ေသာမဂၤလာအေပါင္းႏွင့္အတူ လပ္လာဘေကာင္း စုေတာင္းျပည့္ ဘုရားဟု ေခၚပါသည္။
ဒႏၱာရီပံုျပင္အရ ဘုရားအေလာင္းေတာ္ႀကီး ၾကာပန္းေပၚမွာထိုင္ေနသကဲ့သို ့ ပိသုကာ ပညာျဖင့္ပံုေဖၚသည့္အခါ၊ တကဲ့ၾကာပန္းပံုႏွင့္ဘုရားအေလာင္းေတာ္ပံုကိုတင္ျပျခင္းမရွိပါ။ ၁.၂၅ မီတာ(၄-ေပခန္ ့) အခ်င္းရွိေသာေက်ာက္တိုင္ႀကီးကိုမတည္၍ သစ္သားေဘာင္ယက္မအေထာက္အကူမ်ားျဖင့္ အေလး၀န္ခံၿပီး၊ ဘုရားေက်ာင္း ေဆာင္ ေဆာက္လုပ္ထားသည္မွာ၊ အထူးအံၾသစရာေကာင္းၿပီး အတုယူသင့္ပါသည္။
ေအဒီ ၁၁၀၅ ႏွစ္တြင္ ဧကရစ္မင္းႀကီး Ly Nham Tong ကျပန္လည္မြန္းမံထားေၾကာင္း မွတ္တန္းမ်ားရွိပါသည္။ တဖန္ ေအဒီ ၁၁၀၉ တြင္ အထက္ပါဧကရစ္ကပဲ ဘုရားေက်ာင္းအတြက္ ေၾကးေခါင္းေလာင္းႀကီးတစ္ခု သြန္းလုပ္ခဲ့ပါသည္။ သို ့ေသာ္ အေလးခ်ိန္အင္မတန္ႀကီးမားၿပီး ေ၀းလွေသာေနရာမွ တိုင္တစ္လံုးဘုရားေက်ာင္းအေရာက္ သယ္ယူရန္မျဖစ္ႏိုင္ဘဲ ဌင္းသြန္းလုပ္ေသာေနရာႏွင့္အနီး Nhat Tru Temple ေက်ာင္းပိုင္လယ္ကြင္းထဲတြင္ထားခဲ့ရပါသည္။ ဌင္းလယ္ကြင္းထဲတြင္ လိပ္သတၱ၀ါမ်ား အမ်ားအျပားရွိေနျခင္းကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး Quy Dien chung (Bell of the turtle farmland) လိပ္မ်ား လယ္ကြင္း ေခါင္းေလာင္းႀကီးဟု အမည္တြင္ခဲ့ပါသည္။ ေအဒီ ၁၅ ရာစု အစပိုင္းမွာ ဗီယက္နံႏိုင္ငံကို တရုတ္ျပည္ – မင္ – မင္းဆက္ကတိုက္ခိုက္သိမ္းယူခဲ့ပါသည္။ ဌင္းက်ဴးေက်ာ္စစ္ကို ဘုရင္ Le Loi က ၁၄၂၆ ခုႏွစ္တြင္ တြန္းလွန္ခဲ့ပါသည္။ အရႈံး ႏွင့္ရင္ဆိုင္ၿပီး တပ္ဆုတ္ေနခဲ့ေသာ တရုတ္စစ္သူႀကီးသည္ ဌင္းေခါင္းေလာင္းႀကီးကို အေရႀကိဳၿပီး လက္ႏွက္ လုပ္ျခင္းေၾကာင့္ သမိုင္း၀င္ ေခါင္းေလာင္းႀကီး ေပ်ာက္ကြယ္ခဲ့ရပါသည္။
● မွတ္ခ်က္
၁။ က်ေနာ္တို ့ဓမၼေစတီမင္းေခါင္းေလာင္းႀကီးႏွင့္ ေခတ္ၿပိဳင္ေလာက္ျဖစ္ေပလိမ့္မည္။ သို ့ေသာ္ အဖ်က္စီးခံရပံုမွာ ႏွစ္ ၁၀၀ ခန္ေစာေန မည္ဟုထင္ပါသည္။ ဓမၼေစတီမင္းေခါင္းေလာင္းႀကီးမွာ ရန္ကုန္ပင္လယ္၀ ေရေအာက္တြင္ရွိေနသည္ဟု ၾကားသိရသည့္ အတြက္ ဧရာမ သမိုင္းအေထာက္အထားႀကီး ရွိေနသည္ကို ႀကိဳဆိုပါ၏။
၂။ ၁၉၅၄ ခုႏွစ္ ျပင္သစ္ကိုလိုနီနယ္ခ်ဲ့မ်ား အင္ဒိုခ်ိဳင္းနားစစ္ရႈံးၿပီး ဟႏီြဳင္းမွ မဆုတ္ခြါစဥ္ ဌင္းတိုင္တစ္လံုးဘုရားကို ၿဖိဳျဖက္ခဲ့ပါသည္။ ယခုျမင္ေတြ ့ေနရေသာ ဘုရားမွာ ၁၉၅၅ ခုႏွစ္တြင္ ကြန္ကရစ္ တိုင္တစ္လံုးျဖင့္ ျပန္လည္တည္ေဆာက္ ထားေသာေရွးယခင္ပံုတူ ဘုရား သာလွ်င္ျဖစ္ပါသည္။
၃။ တိုင္တစ္လံုး ဘုရားအနီးတြင္ ဟိုခ်ီမင္း ဂူဗိမာန္ႀကီး၊ ဟိုခ်ီမင္းေနသြားေသာအိမ္ႏွင့္ ျပတိုက္တို ့မွာ ဌင္းဘုရားထက္ အစတစ္ရာမက ႀကီးမားလွေသာ္လည္း၊ လာေရာက္ဖူးေမွ်ာ္ေသာ လူထုပရိသတ္မွာ တိုင္တစ္လံုးဘုရားက ပိုၿပီးမ်ားပါသည္။ စာေရးသူေခတၱ ေရာက္ခ်ိန္မွာ ျမင္ေတြ ့ရေသာျမင္ကြင္းျဖစ္ပါသည္။ အျခားအခ်ိန္မ်ား ကိုမသိပါခင္ဗ်ား။ စာေရးသူဆိုလို ျခင္ေသာအခ်က္မွာ။ ငါအာဏာရွိတယ္၊ ငါပိုက္ ဆံရွိတယ္ဆိုၿပီး အထည္အ၀ါႀကီးမားလွတဲ့ အေဆာက္အဦးႀကီးေတြ ေဆာက္လုပ္ေသာ္လည္း၊ သမိုင္း၀င္ အေထာက္အထား ျပည့္၀ေသာ ေပႏွစ္ဆယ္ပတ္လယ္မွ်သာရွိေသာ ဘုရားႏွင္ ျပည္သူေတြ မည္သည္ကို ဖူးေမွ်ာ္ၾကပါသလည္း ဆိုတာကိုေမးခြန္းထုပ္လိုပါသည္ ? ? ? ။ ေရႊတိဂံုဘုရားကဲ့သို ့ အစဥ္အလာ ႀကီးမားလွတဲ့၊ သမိုင္းေၾကာင္းအရ ကမၻာမွာအထင္ကရဘုရားႀကီးကို က်ေနာ္မဆိုလိုပါ။ မေန ့ကမွ က်ပ္ေျပးရြာကေလးကို ေနျပည္ေတာ္ေခၚၿပီး ေရႊတိဂံုဘုရာႀကီးေလာက္နီးနီး ျပည္သူဘ႑ာေငြနဲ ့မတရားတည္ထားတဲ့ ေစတီႀကီးကို၊ သမိုင္း၀င္ပါ တယ္လို ့မ်က္ေစ့မွိတ္ေအာ္ေနတာ၊ သမိုင္းလိမ္ႀကီးပါဘဲ။
၃။ ယခုစာေရးေနရင္း၊ မိတ္ေဆြတစ္ဦးက ဖံုးႏွင့္လွန္းေျပာပါတယ္။ ေမာ္လၿမိဳင္ ကတိုး မွာလည္း တိုင္တစ္လံုး အိမ္ဆိုတာ ရွိပါတယ္တဲ့။ ရွိ ့ရင္ အင္တာနက္ ေပၚမွာတင္ေပးပါလို ့ေျပာေတာ့၊ ဖံုးခ်သြားတယ္။ တကယ္ေတာ့ ေမာ္လၿမိဳင္ ကတိုးမွာ တိုင္တစ္လံုးအိမ္ဆိုတာမရွိပါ။ သက္သက္ျမန္မာလူထုကို ယံုထင္ေၾကာင္ထင္နဲ ့ အားမနာတန္း လွဲ ့စားထားတဲ့ စကားလံုးပါ။ စာေရးသူကိုယ္တိုင္ ေမာ္လၿမိဳင္ ကတိုးက တိုင္တစ္လံုးအိမ္ကို ရွာေဖြဘူးပါတယ္ – မရွိပါ။ မေတြ ့ဘူးပါ။ တိုင္ေတြကို မျမင္ရေအာင္ ဖံုးထားေသာအိမ္၊ တိုင္ဖံုးအိမ္သာရွိတယ္လို ့ဆိုၿပီး ဧည့္သည္ေတြကိုလိမ္ၿပီး တဟား ဟားရယ္ ေနတဲ့ ၿမိဳ ့ခံ ေတြကိုသာေတြ ့ခဲ့ရပါတယ္။ စကားအျဖစ္သာၾကားဘူးၿပီး၊ မေရာက္ဖူးသူလူမ်ားကို လူလိမ္ႀကီးမ်ားျဖစ္ေအာင္ ေခ်ာက္တြန္း ခ်က္ႀကီး တစ္ခုျဖစ္ေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ပါတယ္။
၄။ အထက္ပါတိုင္တစ္လံုး ဘုရားေက်ာင္းကို ေန ့စဥ္ နံနက္ ၈း၀၀ နာရီမွ ညေန ၅း၀၀ နာရီအထိ ၀င္ေၾကးမရွိဖြင့္ပါသည္။
၅။ ဒူးေပၚ ေပါင္ေပၚ လက္ျပတ္အင္းက်ီ ႏွင့္ ၀င္ေရာက္ၾကည့္ရႈ ့ျခင္းကိုလက္မခံပါ။ အျခား ဗီယက္နံမွ ဘုရားေက်ာင္းမ်ား လည္းထိုနည္းအ တိုင္းျဖစ္ပါသည္။
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
ႀကီမားေသာက်ြန္းပင္ႀကီးတပင္ထဲႏွင့္ ခြဲစိတ္ၿပီးအိမ္တစ္လံုးေဆာက္ခဲ့သည္ဟုေရွးမြန္လူႀကီးမ်ား(က်ဳပ္အဖြားအပါအ၀င္)ကေျပာခဲ့ပါသည္။က်ြန္းတလံုးထဲတိုင္ထူၿပီးေဆာက္သည္ဟုမမွတ္ယူသင့္။ကၽြန္းပင္ႀကီးမားပံုကိုသာဆိုလိုရင္းျဖစ္ပါသည္။
ဗီယက္နမ္ လို႔မေရးပဲ ဗီယက္နံ လို႔စာလံုးေပါင္းရျခင္းကို သိလိုပါတယ္။
ဗီယက္နမ္ လို ့ေရးျခင္းက ဗီယက္နံလို ့ေရးျခင္းထက္ပို မွန္ပါသည္။ မွတ္ခ်က္အတြက္ေက်းဇူးတင္ပါသည္။ ဦးေဇာ္မင္းလႈိင္၏ မွတ္ခ်က္အပါ ႀကီမားေသာက်ြန္းပင္ႀကီးတပင္ထဲႏွင့္ ခြဲစိတ္ၿပီးအိမ္တစ္လံုးေဆာက္ခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္မွာလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ မွန္နန္းရာဇ၀င္မွာပါေသာ ေကာက္ႏႈပ္ခ်က္ကိုေဖၚျပရေသာ္ – မင္းတရားႀကီးသည္ (ဘုရင့္ေနာင္ကိုဆိုလိုပါသည္) ခ်စ္ျမတ္ႏိုးလွေသာ ဓါတုကလ်ာသမီးေတာ္ကေလးကို ကေမၺာဇသာဒီ ေရႊနန္း၏ တစ္ပင္တိုင္ ေဆာင္တြင္ စံျမန္းေစခဲ့သည္။ – ဟုဆိုထားသည္ေၾကာင့္ တိုင္တစ္လံုးနန္းေဆာင္လို ့ထင္ပါသည္။ မွတ္ခ်က္အတြက္ေက်းဇူးတင္ပါသည္