ၿငိမ္းခ်မ္းေအး
“—ကာမမုဆိုးေတြ ဟာ အြန္လိုင္းမွာ ေသာင္းနဲ႔ခ်ီတဲ့ ပမဏနဲ႔ အခ်ိန္တိုင္း ရွိေနတယ္လုိ႔ ဆိုပါတယ္—“
လူမႈကြန္ရက္စာမ်က္ႏွာေတြဟာ မ်က္ေမွာက္ေခတ္ရဲ႕ လူမႈဘဝထဲကို ထဲထဲဝင္ဝင္ ဝင္ေရာက္လုိ႔လာေနပါတယ္။ သတင္း၊ အခ်က္၊အလက္ေတြ ျမန္ဆန္စြာ ဖလွယ္ႏိုင္မႈဆိုတဲ့ အားသာခ်က္ေၾကာင့္ သတင္းေခတ္ လူသားေတြအတြက္ အြန္လိုင္းစာမ်က္ႏွာေတြကို ခ်ိတ္ဆက္အသံုးျပဳမႈဟာ ေန႕စဥ္ ဘဝရဲ႕ နိစၥဓူဝ အလုပ္ျဖစ္လာပါတယ္။ သတင္းဌာနေတြကလည္း အြန္လိုင္းကို အသံုးျပဳၿပီး သတင္းေတြကို သတင္းဖတ္သူထံ အျမန္ဆံုးပုိ႔ေဆာင္ျခင္းျဖင့္ သတင္းစီးဆင္းမႈကို ပိုမိုျမန္ေစတယ္။ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြကလည္း လူမႈကြန္ရက္စာမ်က္ႏွာေတြမွ တဆင့္ ေၾကာ္ျငာတာ၊ ေစ်းကြက္ျမွင့္တင္တာ ေတြ ပိုလုပ္လာႏိုင္တယ္။
ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ၊ တိုင္းျပည္ ေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ နာမည္ေက်ာ္ၾကားသူေတြ စတဲ့ နယ္ပယ္ေဒသ ေပါင္းစံုက ပုဂၢိဳလ္ အသီးသီးကလည္း သူတုိ႔ရဲ႕ ပရိသတ္၊ ေထာက္ခံသူ၊ ေနာက္လိုက္ ေတြနဲ႔ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ ထိေတြ႕ ဆက္ဆံဖုိ႔ ဒီလို လူမႈကြန္ရက္စာမ်က္ႏွာေတြရဲ႕ အက်ိဳး ကို ပိုမို အသံုးျပဳလာၾကပါတယ္။ လူမႈကြန္ရက္စာမ်က္ႏွာေတြရဲ႕ ႀကီးမား၊ က်ယ္ျပန္႔တဲ့ ထိေရာက္မႈေၾကာင့္ လႈမႈေရးလုပ္ငန္းေတြ လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြမွာလည္း အလွဴေငြေတြ၊ လူထု အသိအမွတ္ျပဳမႈေတြ ရရွိတာ ပိုလာၿပီး လူမႈလုပ္ငန္းေတြ ပိုၿပီးထိေရာက္ေအာင္ျမင္လာတယ္။
ဒီလို တစ္ဦးခ်င္း (သုိ႔) အဖြဲ႕အစည္း ေတြအေန လူမႈကြန္ရက္ စာမ်က္ႏွာေတြကို ေကာင္းက်ိဳးအျဖစ္ အသံုးခ်လာႏိုင္ၾကတယ္။ ေနာက္ဆံုး လူမႈကြန္ရက္စာမ်က္ႏွာေတြဟာ တိုင္းျပည္ေတြရဲ႕ အနာဂတ္ကိုေတာင္ အေကာင္းဘက္ကို ေျပာင္းလဲေစတယ္ဆိုတာကို အာရပ္ေႏြဦးက သက္ေသျပခဲ့တယ္။
ဒါေပမယ့္ အေၾကာင္းအရာတိုင္း၊ တိုးတက္ေျပာင္းလဲမႈတိုင္းမွာ အက်ိဳး နဲ႔ အတူ အဆိုး၊ အျပစ္ ဆိုတာ တြဲပါေလ့ရွိပါတယ္။ လူအမ်ားျမင္သာတဲ့ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ လူမႈကြန္ရက္စာမ်က္ႏွာမွာ မွတ္တမ္းလုပ္ရတဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြကို ခိုးယူမႈ၊ အတုျပဳလုပ္မႈ၊ ကိုယ္ပိုင္ဘဝလံုျခံဳမႈ အားနည္းမႈလာမႈ၊ ဗိုင္းရက္စ္ (Virus) လုိ၊ မားဝယ္လ္ (Malware) လို၊ Malicious Programs ေတြရဲ႕ တိုက္ခိုက္ခံရမႈ စတာေတြ အျပင္ ႀကီးမားတဲ့ လူမႈျပႆနာေတြ အထိ ဆိုးက်ိဳးသက္ေရာက္ေစပါတယ္။
ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ နည္းပညာတိုးတက္လာမႈနဲ႔အတူ ယေန႔ေခတ္လူငယ္ဟာ အတုအေယာင္ ကမၻာ (Virtual World) ထဲမွာ ပိုၿပီး ေပ်ာ္ေမြ႕ေလ့ရွိပါတယ္။ ေမြးလာကတည္းက အျပင္ လက္ေတြ႕ ေလာကနဲ႔ ထိေတြ႕မႈ နည္းလာၿပီး ဖန္သားျပင္ေတြက တဆင့္ ထိေတြ႕ရတဲ့ ကမၻာေလးကို ႏွစ္ၿခိဳက္ေလ့ရွိပါတယ္။ အျပင္မွာ တကယ့္ သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔ စစ္တိုက္တိုင္း ကစားတာထက္ ဂိမ္းထဲမွာ စစ္တိုက္ရတာကို ပိုသေဘာက် လာပါတယ္။ တကယ္မဟုတ္တဲ့ စစ္ပြဲအတုေတြ ကို ႏိုင္ဖုိ႔အတြက္ တကယ့္ ပိုက္ဆံ အစစ္ေတြကို ရက္ရက္ေရာေရာ အသံုးျပဳလာၾကပါတယ္။
ကေလးေတြဟာ က်န္းမာ၊ ေပ်ာ္ရႊင္၊ လြတ္လပ္စြာနဲ႔ သဘာဝ ကြင္းျပင္က်ယ္မွာ ကစားရတာထက္ အျမင္အာရံုအရ ပိုၿပီးစြဲေဆာင္မႈရွိတဲ့ ဘဝ အတုထဲမွာ ကစားရမႈကို ပိုၿပီး ႏွစ္သက္လာပါတယ္။ ဒီအေျခအေနမွာလည္း ေကာင္းတဲ့ အက်ိဳးက ရွိပါတယ္။ လႈပ္ရွားမႈ အသားေပးတဲ့ ကစားနည္း (Action Games) ေတြေၾကာင့္ ကေလးေတြရဲ႕ ကိစၥတစ္ခု၊ ျပႆနာတစ္ခု၊ မေမွ်ာ္လင့္ဘဲ အျဖစ္အပ်က္တစ္ခုကို လ်င္လ်င္ျမန္ျမန္ တံု႕ျပန္ႏိုင္မႈစြမ္းရည္ေတြ တက္ရသလို၊ စဥ္းစားေတြးေခၚမႈကို အဓိက သံုးရတဲ့ ကစားနည္း (Strategy Games) ေတြေၾကာင့္ ကေလးေတြရဲ႕ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈကို အေထာက္အကူျဖစ္ေစပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ဘယ္အရာမဆို အဆိုး၊ အေကာင္းရွိသလို အလြန္အကၽြံ ဆိုရင္ ေဆးေတာင္မွ ေဘးျဖစ္တတ္ေတာ့ မွ်တစြာ ထိန္းညွိအသံုးခ်ႏိုင္မႈ (Balance) က လုိပါတယ္။ ေခတ္နည္းပညာ အကူအညီ နဲ႔ ကစားမႈဟာ လိုအပ္သလို အျပင္လက္ေတြ႕ ဘဝ၊ သူငယ္ခ်င္း အစစ္၊ လူအစစ္ေတြနဲ႔ ကစားနည္း အစစ္ေတြကို ကာယကံေျမာက္ ပါဝင္လႈပ္ရွားမႈဖုိ႔က ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ၊ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ မွန္ကန္စြာ ဖြံ႕ၿဖိဳးေစမႈအတြက္ အေရးႀကီးလွပါတယ္။
ဒီလို အတုအေယာင္ ကစားနည္းေတြနဲ႔ က်င့္သားရ၊ ေပ်ာ္တတ္ ေနတဲ့ ေခတ္ကေလးေတြ နည္းနည္း အရြယ္ေရာက္လာေတာ့လည္း အတုအေယာင္ လူမႈဆက္ဆံေရး တစ္မ်ိဳးျဖစ္တဲ့ လူမႈကြန္ရက္စာမ်က္ႏွာေတြဟာ သူတုိ႔အတြက္ ေနာက္ထပ္ က်င္လည္က်က္စားရာ ကမၻာတုအသစ္ေလး ျဖစ္လာပါတယ္။ ဒီလို ျဖစ္လာတာဟာ ေဆာင္းပါးအစမွာ တင္ျပခဲ့တဲ့ အက်ိဳးေက်းဇူးေတြကို ရရွိလုိ႔ ေခတ္လူငယ္၊ ေခတ္လူသားအေနနဲ႔ အက်ိဳးရွိေပမယ့္ တစ္ဘက္ကလည္း လူငယ္တြရဲ႕ တစ္ကိုယ္ေရ ကိုယ္ရည္ကိုယ္ေသြး (Personality) ထက္ျမက္ေစမႈကို အားေပးတဲ့ လူအခ်င္းခ်င္း ဆက္သြယ္၊ ေျပာဆို၊ ဆက္ဆံမႈ (Interpersonal Communication) ကို အႀကီးအက်ယ္ ထိခိုက္လာေစပါတယ္။
တကယ့္လက္ေတြ႕ လူမႈဆက္ဆံေရးမွာ အားနည္းလာတာ၊ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံမႈအားနည္းတာ၊ လူေတာမတိုး၊ လူမဝင္ဆ့ံ ျဖစ္ရတာ၊ လက္ေတြ႕ လူေလာက အဆိုး၊ အေကာင္း၊ အက်ိဳး၊ အေၾကာင္း သိနားလည္မႈ နည္းလာတာ၊ အျပင္ေလာကမွာ အထီးက်န္ ခံစားရမႈ မ်ားလာတာ စတဲ့ လူမႈဆိုင္ရာ၊ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ျပႆနာေတြ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ျဖစ္ေပၚလာေစပါတယ္။ ဒီလို လူမႈ၊ စိတၱအျပစ္ေတြဟာ လူငယ္၊ လူႀကီး အားလံုးကို ထိခိုက္ေစတာ ျဖစ္ေပမယ့္ ငယ္ရြယ္ႏုနယ္၊ အေတြးမၾကြယ္တဲ့ စဥ္းစာဆင္ျခင္မႈ အားနည္းေနေသးတဲ့ လူငယ္ေတြ၊ ကေလးေတြ (၁၈ ႏွစ္ေအာက္) ကို သက္ေရာက္မႈ က ပိုမ်ားၿပီး ထိခိုက္မႈလည္း ပိုႀကီးပါတယ္။
အတုအေယာင္ အသိုင္းအဝန္း (Virtual Community) ဟာ လူေတြရဲ႕ ခ်ိတ္ဆက္ႏိုင္တဲ့ အဝန္းအဝိုင္း (Network) ကို အတိုင္းအဆမရွိ ခ်ဲ႕ထြင္ႏိုင္လုိ႔ ေကာင္းတဲ့ အက်ိဳးရွိသလို ႀကီးမားတဲ့ အဆိုးကေတာ့ အဝန္းအဝိုင္းႀကီးရင္ႀကီးသလို ဆက္ဆံရတဲ့ လူပုဂၢိဳလ္ေတြ ပိုမ်ားလာၿပီး ဒီလူေတြရဲ႕ တကယ့္ အစစ္အမွန္ သရုပ္ကို ခန္႔မွန္းရတာ ခက္တာပါ။ ဒါဟာ လူႀကီး၊ လူငယ္ ၾကံဳေတြ႕ရတာပါ။ ဒါေပမယ့္ ဆင္ျခင္ထံုတရား နည္းေသးတဲ့ ကေလးေတြ၊ လူငယ္ေတြကေတာ့ ဆိုးက်ိဳးကို ပိုခံရေလ့ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အြန္လိုင္း ရာဇဝတ္မႈေတြ (Cyber Crimes) ရဲ႕ သားေကာင္ေတြဟာ မ်ားေသာအားျဖင့္ ကေလး၊ လူငယ္ေတြ ျဖစ္ေလ့ရွိေနတာပါ။ လူငယ္ေတြအတြက္ ျဖစ္လာႏိုင္တဲ့ အႏၱရာယ္၊ လံုျခံဳမႈ အားနည္းမႈက ပိုႀကီးပါတယ္။
လူငယ္ မိန္းကေလး၊ ေယာကၤ်ားေလးေတြကို အျမဲတမ္း ေျခရာေကာက္၊ လိုက္ရွာေနတတ္တဲ့ ကာမမုဆိုးေတြ (Sexual Predators) ဟာ အြန္လိုင္းရဲ႕ ေနရာတိုင္းမွာ၊ ပံုသဏၭာန္ မ်ိဳးစံုနဲ႔ တည္ရွိေနတတ္ပါတယ္။ သိျမင္လြယ္တဲ့၊ ခ်က္ခ်င္း သတိထားမိႏိုင္တဲ့ ပံုစံေတြကေတာ့ အြန္လိုင္းမွာ လိင္ (သုိ႔) လူမ်ိဳး၊ ဘာသာ စတဲ့ ကြဲျပားျခားနားမႈ အတြက္ အႏိုင္က်င့္ ေျပာဆို၊ ျပဳမႈဆက္ဆံမႈ (Online Bullying)၊ အြန္လိုင္း (သုိ႔) လူမႈကြန္ရက္စာမ်က္ႏွာ ကို အသံုးျပဳၿပီး စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ဖိႏွိပ္ ေျပာဆို၊ ဆက္ဆံ၊ ေစာ္ကားမႈ (Online Trolling)၊ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အရွက္တကြဲ အက်ိဳးနည္းျဖစ္ေအာင္ ျပဳမူေျပာဆိုမႈ (Sexual Harassment)၊ အြန္လိုင္းမွ တဆင့္ ဆက္သြယ္ၿပီး လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အႏိုင္က်င့္မႈ (Sexual Abuse) စတာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေတြဟာ လူႀကီး တင္မက လူငယ္ေတြလည္း ခ်က္ခ်င္း မဟုတ္ေတာင္ အျဖစ္အပ်က္တစ္ခု၊ ႏွစ္ခု ၾကည့္ၿပီး၊ ၾကံဳေတြ႕ၿပီးရင္ ကာကြယ္၊ ဆင္ျခင္သြားႏိုင္လုိ႔ ရပါေသးတယ္။
ဒါေတြထက္ပိုႀကီးမားတဲ့ အႏၱရာယ္ကေတာ့ ခ်က္ခ်င္း သတိမမူႏိုင္တဲ့ အေပၚယံမွာ ဟန္ေဆာင္ေကာင္းတတ္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္မ်ိဳးေတြပါ။ သူတုိ႔ဟာ သူတုိ႔ ကၽြမ္းက်င္တဲ့ အတတ္ပညာ တစ္ခုခု၊ ကၽြမ္းက်င္မႈ တစ္ခုခုကို အသံုးခ်ၿပီး လူတြ စိတ္ဝင္းစားလာေအာင္ လုပ္မယ္၊ လူမႈဆက္ဆံေရးကၽြမ္းက်င္မႈေတြ (Social Engineering Skills) ကိုသံုးၿပီး လူေတြကို ယံုၾကည္လာေအာင္လုပ္မယ္၊ ဒါေတြအားလံုး အေျခခိုင္ၿပီဆိုရင္ စိတ္ဝင္းစားမႈ၊ ယံုၾကည္မႈကို တလြဲ အသံုးခ်တတ္ၾကတဲ့ သေဘာပါ။ လူမႈဆက္ဆံေရးကၽြမ္းက်င္မႈပညာ (Social Engineering Skills) ကို သတင္း၊ နည္းပညာ ဘာသာရပ္ (IT) မွာ ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္တဲ့ လံုျခံဳမႈ အႏၱရာယ္ (Potential Threat / Risk) ထဲမွာ ထည့္ေလ့ရွိပါတယ္။ သတင္း၊ နည္းပညာ အေခၚအေဝၚအရေတာ့ Phishing လုိ႔ ေခၚပါတယ္။ ယံုၾကည္မႈ (သုိ႔) အမွတ္မဲ့ေနမႈကို အလြဲသံုးစားလုပ္မႈလုိ႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။
အရင္လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေတြတုန္းက ဗမာျပည္မွာ နာမည္ႀကီးတဲ့ အြန္လိုင္းက ထီေပါက္တယ္၊ ဒါမွ မဟုတ္ သန္းနဲ႔ခ်ီတဲ့ အေမြလႊဲေျပာင္းမႈမွာ ကူညီဖုိ႔ ဆိုတဲ့ စာေတြေရာက္တာ၊ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ပါရဂူဘြဲ႕ ယူဖုိ႔ ဖိတ္တာ စတာေတြဟာ ဒီသေဘာပါပဲ။ ဗမာျပည္က လုပ္ငန္းရွင္ႀကီး တခ်ိဳ႕ ေတာင္ ဒီလိုနည္းနဲ႔ ေငြကုန္၊ လူပန္းျဖစ္ၿပီး အရွက္တကြဲ အလိမ္ခံရဖူးပါတယ္။ သူမ်ား မ်က္ခံုးေမႊး စၾကၤန္ ေလွ်ာက္ေနတဲ့ ဒီလို ပုဂၢိဳလ္မ်ိဳးေတြ၊ လူႀကီးေတြေတာင္ အလိမ္ခံရႏိုင္ရင္ ငယ္ရြယ္တဲ့ ကေလးသူငယ္ေတြအတြက္ ဒီလို အတတ္ပညာ၊ ကၽြမ္းက်င္မႈနဲ႔ လူမႈဆက္ဆံေရးကၽြမ္းက်င္မႈကို အသံုးခ်ၿပီး ယံုၾကည္မႈအလြဲသံုးစာလုပ္ တလြဲ အသံုးခ်ခံရမႈဟာ တကယ့္ကို ႀကီးမားတဲ့ အသက္၊ အရွက္၊ ဘဝ အကုန္လံုးကို ထိခိုက္ႏိုင္တဲ့ လံုျခံဳမႈ အႏၱရာယ္ ျဖစ္ပါတယ္။
လူမႈကြန္ရက္စာမ်က္ႏွာေတြကတဆင့္ စသိ၊ ၿပီးေတာ့ အြန္လိုင္းမွာ စည္းရံုးခံရ၊ ေနာက္ လူခ်င္းေတြ႕ၿပီး ကာမ လုယူခံရ၊ တခါတေလ အသတ္ပါခံရတတ္တဲ့ မိန္းကေလးငယ္၊ ေယာကၤ်ားေလးငယ္ေတြ ရင့္နင့္ဖြယ္ အျဖစ္အပ်က္ေတြဟာ ႏိုင္ငံတကာ သတင္းေတြမွာလည္း မၾကာခဏ ေတြ႕ရေလ့ရွိပါတယ္။ ဗမာျပည္မွာေတာင္ သိပ္မၾကာခင္က အြန္လိုင္းမွာ ခင္မင္ရာက တဆင့္ ရင္းႏွီးၿပီး မိန္းကေလးငယ္က ေယာကၤ်ားလူႀကီးဆီ မိဘမသိေအာင္ ခိုးလိုက္လာတဲ့ သတင္းေတြ႕ရပါေသးတယ္။ ဒီျဖစ္ရပ္မွာေတာ့ ေယာကၤ်ားျဖစ္သူ လူႀကီးက အက်င့္သီလ ျပည့္စံုသူျဖစ္ေတာ့ မိဘကို အေၾကာင္းၾကားၿပီး ျပန္ပုိ႔ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီလို မဟုတ္ဘဲ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အႏိုင္က်င့္၊ ဖ်က္ဆီးခံရတဲ့ ေယာကၤ်ား၊ မိန္းမ ကေလးသူငယ္ေတြရဲ႕ အျဖစ္ဆိုးေတြ ဗမာျပည္မွာလည္း ရွိေနႏိုင္ပါတယ္။
ႏိုင္ငံတကာ ေလ့လာမႈ စစ္တမ္းမ်ားရဲ႕ သံုးသပ္ခ်က္အရေတာ့ ကာမမုဆိုးေတြ ဟာ အြန္လိုင္းမွာ ေသာင္းနဲ႔ခ်ီတဲ့ ပမဏနဲ႔ အခ်ိန္တိုင္း ရွိေနတယ္လုိ႔ ဆိုပါတယ္။
အထက္မွာ တင္ျပခဲ့တဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြဟာ ကမၻာနဲ႔ အဝွမ္း ျဖစ္ေလ့ရွိတဲ့ သေဘာနဲ႔ အႏၱရာယ္ေတြပါ။ ေကာင္းမြန္တဲ့ ပညာေရးစနစ္၊ ေတြးေခၚ၊ ဆင္ျခင္၊ စဥ္းစားမႈကို အားေပးတဲ့ အေလ့အက်င့္ရွိတဲ့ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းေတြ ရွင္သန္တဲ့ တိုးတက္ေခတ္မီတဲ့ တိုင္းျပည္ႀကီးေတြမွာလည္း ၾကံဳေတြ႕ေနရတဲ့ ျပႆနာေတြပါ။ ဒီေတာ့ ဗမာျပည္လို အေတြးအေခၚ၊ စဥ္းစာမႈ ေပးတာကို အားနည္းတဲ့ ပညာေရးစနစ္ ရွိတဲ့၊ ပိတ္ဆုိ႔ထားတဲ့ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းေတြရွင္သန္တဲ့၊ အသိ၊ အျမင္နည္းတဲ့ တိုင္းျပည္အတြက္ ဒီလို အႏၱရာယ္ ေတြဟာ မျဖစ္မေန အေလးဂရုျပဳၿပီး ပညာေပးတာ၊ ကာကြယ္တာ လုပ္ဖုိ႔လိုပါတယ္။
ေနာက္တစ္ခုတင္ျပခ်င္တာကေတာ့ လူမႈကြန္ရက္ စာမ်က္ႏွာေတြရဲ႕ နည္းပညာ သေဘာပါ။ ဒီလို အြန္လိုင္း ဆက္သြယ္ရတဲ့ စာမ်က္ႏွာေတြဟာ အေနာက္တိုင္းက အစျပဳတာပါ။ အေနာက္တိုင္းဓေလ့က ကုိယ္ပိုင္ လြတ္လပ္မႈ၊ ကိုယ္ပိုင္ဘဝ (Private Life) လံုျခံဳမႈကို အင္မတန္ အေလးထားပါတယ္။ ဒီသေဘာကို သူတုိ႔ရဲ႕ နည္းပညာေတြမွာလည္း အျပည့္အဝ ထည့္ေပးထားပါတယ္။ လူမႈကြန္ရက္ စာမ်က္ႏွာေတြမွာလည္း သံုးစြဲသူေတြရဲ႕ လံုျခံဳမႈကို အလံုးစံု အျပည့္အဝ မဟုတ္ေတာင္ အထိုက္အေလ်ာက္ ကာကြယ္ႏိုင္တဲ့ အရာ (Features) ေတြ ထည့္ေပးထားပါတယ္။
ဒါေတြကို လူႀကီး၊ လူငယ္အားလံုး သံုးတတ္ေအာင္၊ ကာကြယ္ႏိုင္ေအာင္ သိနားလည္ထားၿပီး တကယ္လည္း ကာကြယ္ အသံုးခ်ရပါမယ္။ မသိေသးရင္လည္း ေန႕စဥ္ ထမင္းစားတာ၊ ေရေသာက္တာလို ျဖစ္ေနၿပီျဖစ္တဲ့ အေလ့အက်င့္တစ္ခုရဲ႕ လံုျခံဳေရးအတြက္ အခ်ိန္ေပးၿပီး ေလ့လာရပါမယ္။
ေနာက္ဆံုးအေနနဲ႔ တင္ျပခ်င္တာကေတာ့ မွန္ကန္တဲ့ ပညာေပးမႈပါ။ ဗမာ့လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာ ရွက္လုိ႔၊ ေၾကာက္လုိ႔၊ ဒါမွ မဟုတ္ လူႀကီးနဲ႔ လူငယ္ မေျပာေကာင္းလုိ႔၊ ယဥ္ေက်းမႈေၾကာင့္၊ ရိုးရာေၾကာင့္ အစရွိလုိ႔ မေျပာမဆို၊ မေဆြးမေႏြး၊ ပညာမေပးတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြ အမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္မ်ားတုန္းကဆို လိင္ဆက္ဆံရာကေန ကူးစက္ႏိုင္တဲ့ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ေရာဂါ အေၾကာင္းကို အထက္မွာ တင္ျပခဲ့တဲ့ လြဲမွားတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္ေတြေၾကာင့္ လူငယ္ေတြအေပၚ လိင္ဆက္ဆံရာမွာ အကာအကြယ္ သံုးဖုိ႔ လံႈ႕ေဆာ္တာမ်ိဳး၊ ထိေရာက္တဲ့ ပညာေပးမႈမ်ိဳး မျပဳလုပ္ႏိုင္ဘူး။ ဒီလို ေရွးဆန္တဲ့၊ က်ဥ္းေျမာင္တဲ့ အယူအဆေတြေၾကာင့္ တိုင္းျပည္ရဲ႕ အဖိုးတန္ ရတနာေတြကို အခ်ိန္မတိုင္ခင္ ဆံုးရံႈးကုန္ရပါတယ္။
ခု အခ်ိန္ထိလည္း လိင္ပညာေပး အစီအစဥ္၊ ကိုယ္ဝန္ျဖစ္ေပၚလာပံု၊ လိင္ဆက္ဆံမႈမွာ ေဆာင္ရန္၊ ေရွာင္ရန္ စတာေတြကို ေက်ာင္းပညာေရးမွာ စနစ္တက် သင္ေပးျခင္း မရွိေသးပါဘူး။
လူမႈေရးရႈေထာင့္၊ ဒါမွမဟုတ္ ဘာသာေရးရႈေထာင့္ကေန ေျပာဆိုေဆြးေႏြးေထာက္ျပစရာ အေၾကာင္းေတြ ရွိေကာင္း ရွိႏိုင္တဲ့ အိမ္ေထာင္မျပဳခင္ လိင္ဆက္ဆံျခင္းဟာ ပ်ိဳရြယ္တဲ့၊ ေသြးနဲ႔သားနဲ႔ တည္ေဆာက္ထားတဲ့ ပုထုဇဥ္ လူသာ၊ အထူးသျဖင့္ လူငယ္၊ လူရြယ္ အတြက္ သဘာဝပါ ဆိုတာကိုလည္း လက္ခံထားရပါမယ္။ လိင္ပညာဟာ လူ႔ဘဝ တေလွ်ာက္လံုးမွာ အေရးႀကီးတဲ့ အခန္းက႑မွာ ပါမွာျဖစ္တဲ့အတြက္ ကေလးသာသာ အလယ္တန္းေက်ာင္းသား အရြယ္မွာကတည္းစၿပီး ေက်ာင္းသန္ခန္းစာေတြမွာ စနစ္တက် ထည့္သြင္းၿပီး သင္ၾကားေပးရမယ့္ ပညာျဖစ္ပါတယ္။
ထိုနည္းတူ အျခား လူငယ္ေတြ လက္တည့္စမ္း ႏိုင္တဲ့ ေဆးလိပ္၊ အရက္၊ မူးယစ္ေဆးဝါး စတာေတြ၊ လူငယ္ၾကား ေရပန္းစားတဲ့၊ အထက္မွာ အဓိက တင္ျပခဲ့တဲ့ လူမႈကြန္ရက္စာမ်က္ႏွာေတြလို လူငယ္ေရပန္းစားယဥ္ေက်းမႈရဲ႕ အေကာင္းအဆိုးေတြ ကိုလည္း စနစ္တက် မွန္ကန္တဲ့ ပညာေပးမႈေတြ လုပ္ကို လုပ္ရမွာပါ။
လူမႈကြန္ရက္ စာမ်က္ႏွာအေၾကာင္းကို ေနာက္ဆံုး နိဂံုးခ်ဳပ္ရရင္ အြန္လိုင္း ဆက္သြယ္ ေျပာဆို ဆက္ဆံႏိုင္တဲ့ သေဘာရဲ႕ အက်ိဳးေက်းဇူးႀကီးပံုေတြကို လူႀကီး၊ လူငယ္အားလံုးသိၾကပါတယ္။ ထုိ႔အတူ တပါတည္း ပါလာတဲ့ ျမင္သာတဲ့ အဆိုးေတြ၊ မျမင္သာတဲ့ အျပစ္ေတြကိုလည္း လူႀကီး၊ လူငယ္အားလံုးသိေအာင္ ေျပာဆို၊ ေဆြးေႏြး၊ ေထာက္ျပ ရပါမယ္။ ကေလးသူငယ္၊ လူငယ္ေတြအတြက္ ထိခိုက္မႈက ပိုႀကီးမားလြန္းေတာ့ သူတုိ႔အတြက္ ေကာင္းမြန္၊ မွန္ကန္၊ အက်ိဳး၊ အေၾကာင္းညီတဲ့ ပညာေပးမႈေတြ လုပ္ကိုလုပ္ရပါမယ္။ ယဥ္ေက်းမႈ ထိခိုက္လုိ႔ ကိုရီးယားကားေတြ မျပနဲ႔ကြာဆိုတဲ့ လြဲမွား၊ က်ဥ္းေျမာင္းတဲ့ အယူအဆ လို လူငယ္ေတြ ဒါေတြ၊ ဒါေတြ မသံုးေစနဲ႔လုိ႔ တားျမစ္လုိ႔မရပါ။
အထက္က တင္ျပခဲ့သလို ဒါေတြ ဒါေတြမွာ ဒီလို၊ ဒီလို ေကာင္းက်ိဳး၊ ဆိုးက်ိဳးေတြ ရွိတယ္၊ ဒီေတာ့ ေကာင္းမြန္မွန္ကန္စြာ အသံုးခ်တတ္ရမယ္ ဆိုၿပီး အက်ိဳး၊ အေၾကာင္းညီ၊ ေတာ္တည့္ မွန္ကန္တဲ့ လမ္းညႊန္မႈမ်ိဳး၊ ပညာေပးမႈမ်ိဳး လုပ္ရပါမယ္။ ဒီလို အေၾကာင္းအရာေတြကို လူႀကီးေတြ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေဆြးေႏြးႏိုင္ဖုိ႔ ေဝငွပါ၊ ႏိႈးေဆာ္ပါ၊ လူငယ္ေတြကိုလည္း မွန္ကန္တဲ့ ဗဟုသုတေပးပါ။
ဒီလိုနဲ႔ ပိုမိုေကာင္းမြန္တဲ့ လက္ေတြ႕ ကမၻာ လူအဖြဲ႕အစည္းနဲ႔ အတူ ပိုမို ေကာင္းမြန္တဲ့၊ ကေလး၊ လူႀကီးမေရြး လံုျခံဳစိတ္ခ်ရတဲ့ အတုအေယာင္ ကမၻာငယ္ေလးကိုလည္း တြဲလ်က္ ဖန္တီးလာႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ၿငိမ္းခ်မ္းေအး
၂၈၊ ဧၿပီ၊ ၂၀၁၂
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
Dear Nyein Chan Aye
I appreciate your articles. I advice to sent it to journals. I read a very tragic events in Myanmar newspaper. A teenage chat wit a man for some time and become lovers. she is from the district and elope wit that guy taking some jewelries and money with her.The couple stayed in the motel for 14 days. the man sell all the jeweleries, misused her and then disappeared.Fortunately the girl was able to go back to her parents.
This is how the predators find her victims in internet.All the instruments has double effects. The knife is the oldest useful instrument but it can kill also the axe , hammer. The user should have enough knowledge to prevent the side effects.
Is there anyway the internet community can educate the young user?