>
ခ်ဳိတူးေဇာ္နဲ႔စကားလက္ဆုံ (၄) ေနာက္ဆုံးပိုင္း
မိုးမခ၊ ႏို၀င္ဘာ ၃၊၂၀၁၁
ေမး။ ။ ဒီတပတ္ေတာ့ ခင္ဗ်ားနဲ႔အင္တာဗ်ဳးကို ဇာတ္သိမ္းခန္းရိုက္ၾကစို႔ဗ်ာ။ အခုတေလာ ခင္ဗ်ားကိုယ္တိုင္ကလည္း အိုင္အို၀ါတကၠသိုလ္စာေရးဆရာအစီအစဥ္မွာ ကိုယ္ဖန္တီးထားတဲ့ ရုပ္ရွင္တကားျဖစ္တဲ့ “အခ်စ္အေၾကာင္းေျပာၾကရေအာင္”ဆိုတဲ့ကားကို ျပျပီးေတာ့ ျမန္မာလူမႈဘ၀ကို ထင္ဟတ္ျပသေနတယ္လို႔ ၾကားတယ္။ ျမန္မာ့ရုပ္ရွင္ကိုႏိုင္ငံတကာမွာ ကိုရီးယားကားေတြလိုမ်ဴိး ေပၚျပဴလာျဖစ္ေအာင္ လုပ္ျပႏိုင္မယ္လို႔ မထင္ဘူးလား။
ေျဖ။ ။ ဒီကိုထြက္မလာခင္ေလးတင္ ဆင္ဆာအဖြဲ႕နဲ႕ ျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီးဌာနကညႊန္ၾကားေရးမွဴးတဦးနဲ႕ စကားအေခ်အတင္ျဖစ္ရတယ္။ အဓိကက ဂ်ာနယ္တေစာင္ရဲ႕ အင္တာဗ်ဴးမွာ၀ႆန္႐ုပ္႐ွင္ပြဲေတာ္နဲ႕ ပတ္သက္လို႕ ေ၀ဖန္လိုက္လို႔ဗ်။ အဲဒီဂ်ာနယ္မွာ က်ေနာ္က ၀ႆန္႐ုပ္႐ွင္ပြဲေတာ္ ေပၚလာတာကိုအင္မတန္မွ ၀မ္းသာတယ္၊ ဒါ ျမန္မာ့႐ုပ္႐ွင္တုိးတက္လာေစမယ့္ အေထာက္အကူတခုလို႕ျမင္တယ္၊ဒါေပမယ့္ အတတ္ႏိုင္ဆံုး ျပန္ၾကားေရးက ၀င္မပါပါနဲ႔။ မပါေလေကာင္းေလ၊ မပါမွ ေကာင္းမွာ လုိ႕ေျပာလိုက္တာ။အဲဒီမွာ ေဒါသူပုန္ထၿပီး က်ေနာ္ ထုတ္လုပ္ေရးတိုက္တတိုက္ေရာက္ေ
ေမး။ ။အဲသည္ၾကားထဲက”အခ်စ္အေၾကာင္းေျပာၾကရေအာင္” ကို ဘယ္လိုခြင့္ျပဳခ်က္နဲ႔ ျပသေနတာလဲဗ်ာ။
ေျဖ။ ။ ဒီိကိုလာခါနီးမွာ အိုင္ဒဗလ်ဴပီ (IowaUniversity – International Writings Program) ရဲ႕ အစီအစဥ္တခုျဖစ္တဲ့ ႐ုပ္႐ွင္ျပတဲ့အစီအစဥ္မွာက်ေနာ့္ကားတကားကားကို ျမန္မာ့အႏုပညာကို ျပသဖို႔ သက္သက္အတြက္ သုခမိန္ဗီဒီယိုထုတ္လုပ္ေရးကထုတ္လုပ္တဲ့ “အခ်စ္အေၾကာင္းေျပာၾကရေအာင္” ကို က်ေနာ္ျပဖို႕အားထုတ္တယ္။ ဒီမလာခင္ေလးတင္ကမွၿပီးေအာင္တည္းျဖတ္၊ ေနာက္ခံအသံလုိတာေတြထည့္ၿပီး၊ ပ႐ုိဂ်ဴဆာကို ခြင့္ေတာင္းတယ္။ ပ႐ုိဂ်ဴဆာဦးေက်ာ္ေက်ာ္က နားလည္စြာနဲ႕ သေဘာတူခြင့္ျပဳပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဇာတ္ကားမွာ စီတီဇက္(ctz) လိုဂိုကေလးနဲ႕ ဒီဗီဒီ ေကာ္ပီတခ်ပ္ကို ထုတ္ေပးတယ္။ က်ေနာ္က စာတန္းထိုးဖို႕ကိုခ်က္မွာ ေက်ာင္းတက္ေနတဲ့ မေ၀မာညြန္႕ကို အကူအညီေတာင္းထားခဲ့တယ္။ အဲသည္မွာ ခုနင္ကေျပာသလိုပဲ… ဖုန္းထဲကေန ဒီကိစၥကို ေမတၱာလွမ္းရပ္ခံေပမယ့္ အဲဒီညႊန္မွဴးက က်ေနာ့္ကို ဆင္ဆာမက်ေသးမခ်င္း၊ဘာမွ လုပ္မေပးႏိုင္ဘူး လို႕ျငင္းတဲ့အတြက္ က်ေနာ္နဲ႕တပါတည္း ယူမလာႏိုင္ခဲ့ဘူး။ ေနာက္ေန႕မေ၀မာညြန္႕က စာတမ္းထိုးဖို႕အတြက္ ေအဗီအိုင္ (avi) ဖိုင္ေတာင္းျပန္ေတာ့ ပ႐ုိဂ်ဴဆာက ဆင္ဆာ႐ုံးက ဖုန္းဆက္လို႕ မေပးရဲေတာ့ဘူးတဲ့ဗ်ာ။ ဒီလိုနဲ႕ က်ေနာ့္မွာ ႏိုင္ငံတကာပရိတ္သတ္ေတြကိုဒီဗီဒီကေနျပန္ေကာ္ပီခ်ၿပီး ဆူညံသံတေသာေသာနဲ႕ ကားကို ေတာင္းေတာင္းပန္ပန္နဲ႕ျပရပါတယ္။
ေမး။ ။ ႏိုင္ငံတကာက လာတဲ့အႏုပညာသည္ေတြၾကားထဲမွာ ခင္ဗ်ားရဲ့ ျမန္မာကားက ဘယ္လိုတိုးႏိုင္မွာလဲဗ်ာ။
ေျဖ။ ။ ကိုယ့္ေရွ႕မွာ ျပသြားတဲ့ေမာင္ေတြက အမ်ိဳးမ်ိဳးလက္စြမ္းေတြျပထားလို
သူတို႕ေ၀ါခနဲပြဲက်သြားတယ္။ ေနာက္ကားကို စ ျပလိုက္တယ္။
သူတို႕ေ၀ါခနဲပြဲက်သြားတယ္။ ေနာက္ကားကို စ ျပလိုက္တယ္။
အဲသည္မွာ က်ေနာ့္ရုပ္ရွင္ရဲ့ ဇာတ္လမ္းေတြကစာေရးဆရာမ မစႏၵာရဲ့ ၀တၳဳတို သုံးပုဒ္ကို ယူျပီး ရိုက္ထားတာေနာ္။ “အေမခ်က္တဲ့ ပုစြန္က်ားခုနစ္ေကာင္”၊”သူ႕ကုသိုလ္”၊ “သည္သို႕ပင္ေမွ်ာ္လင့္မိပါသည္”။ စသျဖင့္ ၀တၳဳတုိသံုးပုဒ္ကိုခ်ိတ္ဆက္ၿပီး ဖန္တီးထားတဲ့ အခ်စ္အေၾကာင္းေျပာၾကရေအာင္ ကို အေမရိကန္ေတြ ၿငိမ္ၿပီး ၾကည့္ၾကတယ္။တခ်ိဳ႕ဇာတ္၀င္ခန္းေတြမွာ တီးတိုးအာေမဋိတ္သံေတြထြက္တယ္။ ေနာက္ဆံုးပိုင္း
ျဖစ္တဲ့ “သည္သို႕ပင္ေမွ်ာ္လင့္မိပါသည္” မွာ သူတို႕ေတြ ၀ါးခနဲပြဲက်ၾက၊ ရယ္ၾကနဲ႕အေတာ္ျဖစ္လာၿပီ။ ဇာတ္ကားၿပီးသြားတဲ့အခါမွာ လက္ခုပ္သံေတြတေျဖာင္းေျဖာင္းထြ
ျဖစ္တဲ့ “သည္သို႕ပင္ေမွ်ာ္လင့္မိပါသည္” မွာ သူတို႕ေတြ ၀ါးခနဲပြဲက်ၾက၊ ရယ္ၾကနဲ႕အေတာ္ျဖစ္လာၿပီ။ ဇာတ္ကားၿပီးသြားတဲ့အခါမွာ လက္ခုပ္သံေတြတေျဖာင္းေျဖာင္းထြ
ေမး။ ။ ဟုတ္ပါ့မလား ကိုခ်ဳိတူးေဇာ္ရယ္လို႔ေမးရမလိုျဖစ္ေနျပီ။ ခင္ဗ်ားရုပ္ရွင္ဇာတ္လမ္းက ျမန္မာျပည္က ဘ၀သရုပ္ေဖာ္၀တၳဳေတြပဲ။
ေျဖ။ ။ အမွန္အတိုင္းေျပာရရင္ က်ေနာ္သိပ္မယံုဘူးဗ်။အေမရိကန္ေတြရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈက ျမန္မာေတြလိုပဲ
အားလည္းနာတယ္၊ ခင္လည္းခင္တယ္ သိပ္မ်ားတယ္။ အဲဒီပ႐ုိဂရမ္ေတြကို တာ၀န္ယူရတဲ့ အမ်ိဳးသမီးနာတာ႐ွာ ေ၀ဖန္ပံုက စိတ္၀င္စားစရာေကာင္းတယ္လို႔ေတာ့ သတိထားမိလိုက္တယ္။
အားလည္းနာတယ္၊ ခင္လည္းခင္တယ္ သိပ္မ်ားတယ္။ အဲဒီပ႐ုိဂရမ္ေတြကို တာ၀န္ယူရတဲ့ အမ်ိဳးသမီးနာတာ႐ွာ ေ၀ဖန္ပံုက စိတ္၀င္စားစရာေကာင္းတယ္လို႔ေတာ့ သတိထားမိလိုက္တယ္။
“ မငး္လုပ္တာ ငါတို႕ ေက်ာင္းသားေတြကိုစာသင္ဖို႕သိပ္ခက္သြားတယ္။ ငါတို႕က အင္မတန္မွ ကိုယ္ပိုင္လြတ္လပ္ခြင့္မ်ားတဲ့ႏ
ဒီလိုနဲ႕ က်ေနာ္ ဆန္ဖရန္ က စာေပေဟာေျပာပြဲကိုေနာက္ေန႕ထြက္လာခဲ့လိုက္တယ္။ ႐ုပ္ရွင္ျပစရာ႐ွိတာ ျပၿပီးၿပီ လို႕ပဲ သေဘာထားလိုက္တယ္။ ျပန္လာေတာ့ ကယ္လီဆိုတဲ့ အိုင္ဒဗလ်ဴပီ ၀န္ထမ္းတေယာက္ကသူ႕ဦးေလးစာသင္တဲ့ ဒင္ဗာပို႕ၿမိဳ႕က စေကာ့ကြန္ျမဴနီတီေကာလိပ္ မွာ ညေနပုိင္းလက္ခ်ာခ်ိန္တခ်ိန္မွာက်ေနာ့္႐ုပ္႐ွင္ကားကို လုိက္ျပေပးႏိုင္မလား၊ နာတာ႐ွာျပန္ေျပာတဲ့အတြက္ အဲဒီကားကို သူတို႕ေတြအရမ္းစိတ္၀င္စားေနၾကတယ္။ ၾကည့္ခ်င္ပါတယ္ တဲ့။ ၾကည့္ခ်င္တယ္ ဆိုေတာ့ ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာျပရတာေပါ့ဗ်ာ။ဒီတခါမွာေတာ့ညစဥ္ညတိုင္း ၀ယ္ထားတဲ့ အက္ဒစ္ေဆာ့ဖ္၀ဲေလးနဲ႕ ဆူညံသံေတြအေတာ္မ်ားမ်ားလည္းေဖ်ာက္လိုက္ႏိုင္ပါၿပီ။ စေကာ့ကြန္ျမဴနီတီေကာလိပ္က ေက်ာင္းသားေတြဟာ လူႀကီးပိုင္းေတြပါ။ ၄၀ တန္း ေတြ၊ ေတာ္ေတာ္ႀကီးတာေတြေတာင္ပါတယ္။ ဇာတ္ကားကိုၾကည့္ၿပီးတာနဲ႕ ေမးခြန္းေတြအေျဖေတြလာတဲ့အခါမွာ သူတုိ႕ထဲကတေယာက္က ဒီလိုေျပာပါတယ္။
“ ျမန္မာအဖြားျဖစ္ခ်င္တယ္ ” တဲ့။
အဲဒီအခါမွာေတာ့ စိတ္ခ် လက္ခ် က်ေနာ္ယံုသြားပါေတာ့တယ္။ က်ေနာ့္ကားကို အေမရိကန္ေတြ တကယ္ႀကိဳက္ၾကတာဗ်။ ခင္ဗ်ားသိတယ္ေနာ္။မစႏၵာရဲ့ ၀တၳဳထဲမွာ ျမန္မာမိသားစုေတြ တအိုးတအိမ္တည္းမွာ မ်ဳိးဆက္အဆင့္ဆင့္ ေနထိုင္ၾကတာ၊ရိုင္းပင္းခ်စ္ခင္ၾကတာ ဒါေတြကိုပဲ ရိုးရိုးေလး ျပထားတာေနာ္။ ဒါပါပဲ။
ေမး။ ။ဒါက ခင္ဗ်ားရုပ္ရွင္ထဲကခင္ဗ်ားျမန္မာျပည္ထဲက မိသားစုဘ၀သရုပ္ေဖာ္ ရုပ္ရွင္ဇာတ္ကားေလ။ ျမန္မာျပည္အျပင္ဖက္က ျမန္မာမိသားစုေတြျမန္မာကြန္ျမဴဳနီတီေတြကေတာ့ေရာ ခင္ဗ်ား ရုပ္ရွင္ထဲကလို “ျမန္မာအဖြားျဖစ္ခ်င္တယ္”လို႔ ေျပာခ်င္စရာရွိသလား။
ေျဖ။ ။ ၈၈ တုန္းက ဆိုင္ဂံု၀တၳဳကို ဖတ္ၿပီး ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ႀကီးမီးဟုန္းဟုန္းေ
အဲဒီကားထဲမွာ ကမၻာႀကီး ေပါက္ကြဲပ်က္စီးခါနီးမွာသိပၸံပညာ႐ွင္ေတြက ေနာဧ ေလွလို ၿဂိဳဟ္တုႀကီးတစင္းဖန္ဆင္းၿပီး လူသားမ်ိဳးႏြယ္ေတြရဲ႕ ကမၻာေပၚမွာ႐ွိ႐ွိသမွ် အပင္မ်ိဳးစိတ္ေတြ၊ အေကာင္ေတြ၊ သတၱ၀ါေတြမ်ိဳးစိတ္ေတြရဲ႕ DNA ေတြကို Backup အေနနဲ႕သိမ္းၿပီး အာကာသထဲလႊင့္တင္ထားၾကတယ္။
သိပၸံပညာ႐ွင္ႀကီးရဲ႕သားတေယာက္မွ
ကိုယ္ပိုင္ကမၻာကိုျပန္ရဖို႕ အဲဒီ ဒီအန္ေအေတြနဲ႕ကမၻာသစ္ကိုျပန္တည္ေဆာက္ဖို႕ကို ျပန္ႀကိဳးစားၾကရတယ္။ ၿဂိဳဟ္သားေတြဟာ ဘယ္ေလာက္ပဲ ဥာဏ္ရည္ေတြထက္ျမက္ပါေစ၊လူသားေတြမွာ႐ွိတဲ့ ပိုင္ဆိုင္တဲ့ တန္ဖိုးေတြကိုေတာ့ မ႐ွိၾကဘူးေလ။
၈၈ ေနာက္ပိုင္းမွာ က်ေနာ္တို႕ျမန္မာေတြဗ်ာ…အေမရိကားအပါအ၀င္ ကမၻာအႏွံ႕ေျခဆန္႕ေနထိုင္လာလိုက္
က်ေနာ့္သေဘာေျပာရရင္ ဘယ္မွာေနေန၊ ဘယ္ႏိုင္ငံသားကိုခံယူခံယူ အေရးမႀကီးပါဘူး။ အေရးႀကီးတာက ကိုယ္ေရာက္ေနတဲ့ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာ ေအာင္ျမင္တဲ့လူ႕အဖြဲ႕အစည္းတရပ္ျဖစ္ေအာင္၊ ေအာင္ျမင္တဲ့ လူတေယာက္ျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္ႏိုင္ဖို႕ကပိုအေရးႀကီးတယ္လို႕ခံယူမိတယ္။
အဲဒီလိုေအာင္ျမင္တဲ့လူ ဆိုတာ အဲဒီလူ႕အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕လႊမ္းမုိးမႈကို ခံၿပီး ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာရရင္ ျမန္မာစင္စစ္ကေနအေမရိကန္လံုးလံု
ဆူ႐ွီမ်ိဳးေဟ့ တို႔ဗမာ တဲ့ … ဆရာဦးတင္မိုးကစာေပေဟာေျပာပြဲတိုင္းမွာ အရႊန္းေဖါက္ သေရာ္ခဲ့ပါသတဲ့။
အေမရိကား ဟာ ၿဂိဳဟ္ကမၻာသစ္ ဆိုရင္ ျမန္မာေတြရဲ႕အေငြ႕အသက္ေတြ၊ ေကာင္းမြန္တဲ့ ျမန္မာေတြရဲ႕ အေငြ႕အသက္ေတြကို ျပန္လည္ေ၀မွ်ႏိုင္ေအာင္ တျခားလူမ်ိဳးတိုင္း အသိအမွတ္ျပဳလာေအာင္အားထုတ္ သင့္တယ္ထင္ပါရဲ႕။
ေမး။ ။ အင္းေလ … ဘယ္လိုမ်ဴိးအားထုတ္ၾကရမွာလဲ။ ဒီအင္ေအေတြလိုမ်ဴိး ျပန္ရွာထည့္သလို ရုပ္ရွင္ထဲက ဇာတ္၀င္ခန္းလိုမ်ဴိးေတာ့အျပင္မွာ လုပ္လို႔မရဘူး ထင္တယ္ေလ။
ေျဖ။ ။ ဒီလိုအားထုတ္ဖုိ႕ဆိုတာျမန္မာျပည္ကလာတဲ့ သူေတြက ခုဆို သက္လတ္တန္းေတြေရာက္ေနၾကၿပီ။ ဒီမွာေမြးတဲ့ ဒီမွာႀကီးတဲ့ကေလးေတြအဖို႕ ဘယ္လုိသယ္ေဆာင္မလဲ။ ခုနက ဇာတ္ကားထဲ ဒီအန္ေအေတြ
မပ်က္စီးပါမွ ကမၻာသစ္ကို တည္ေဆာက္ႏိုင္မွာျဖစ္သလို၊ “က်ေနာ္တို႕စာေပ၊ က်ေနာ္တို႕စကား၊က်ေနာ္တို႕
႐ုိးရာယဥ္ေက်းမႈေတြကို၊ က်ေနာ္တို႔ ဘိုးဘြားေတြနဲ႔ လက္ရွိ ရုန္းကန္ေနဆဲ သမိုင္းျဖစ္ရပ္မွန္၊အစစ္အမွန္ေတြကို အေမရိကားေရာက္ေရာက္ တကမၻာလံုးဘယ္မွာျဖစ္ေနပါေစ၊ ျပန္လည္ျဖန္႕ေ၀ႏိုင္တဲ့အေျခအေနျ
မပ်က္စီးပါမွ ကမၻာသစ္ကို တည္ေဆာက္ႏိုင္မွာျဖစ္သလို၊ “က်ေနာ္တို႕စာေပ၊ က်ေနာ္တို႕စကား၊က်ေနာ္တို႕
႐ုိးရာယဥ္ေက်းမႈေတြကို၊ က်ေနာ္တို႔ ဘိုးဘြားေတြနဲ႔ လက္ရွိ ရုန္းကန္ေနဆဲ သမိုင္းျဖစ္ရပ္မွန္၊အစစ္အမွန္ေတြကို အေမရိကားေရာက္ေရာက္ တကမၻာလံုးဘယ္မွာျဖစ္ေနပါေစ၊ ျပန္လည္ျဖန္႕ေ၀ႏိုင္တဲ့အေျခအေနျ
ေမး။ ။ ခင္ဗ်ားေတြ႔တဲ့ အထဲမွာလက္ဆင့္ကမ္းသယ္ေနတာေတြ ေတြ႔ေနရျပီလား။
ေျဖ။ ။ ဒီေရာက္ေရာက္ခ်င္း စီဒါရက္ပစ္ေလဆိပ္မွာ “က်ေနာ္ျမန္မာမဟုတ္ဘူး”လို႕ “ျမန္မာလို” ျငင္းခဲ့တဲ့ ေက်ာင္းသားေလးတေယာက္ေၾကာင့္ စိတ္မေကာင္းျဖစ္ခဲ့မိတယ္။က်ေနာ္ ျမန္မာပါ၊ က်ေနာ့္ဘုိးဘြားေတြက ျမန္မာပါလို႕ ဂုဏ္ယူစြာၾကြားလာၾကဖို႕ က်ေနာ္တို႕ေတြအားထုတ္ေစခ်င္တယ္။ ဒီႏိုင္ငံမွာေနဗ်ာ။ ဒီႏိုင္ငံသားခံယူဗ်ာ။ ဒီမွာေမြးလာတဲ့ကေလးတေယာက္ေယာက္
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
