ဆိုင္း၀ိဇၨာ ရြာစားႀကီး စိန္ေဗဒါ
သန္း၀င္းလႈိင္
ဧၿပီ ၃၀၊ ၂၀၁၃
ျမန္မာ့ဂီတအေၾကာင္းေျပာလွ်င္ ဆိုင္း၀ိုင္းအေၾကာင္း မပါ၍ မျဖစ္ေပ။ ဆိုင္း၀ိုင္းသည္ ျမန္မာ့ဂီတႏွင့္ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈတြင္ အေရးပါေသာ အခန္းက ပါေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ေ႐ွးျမန္မာဘုရင္မ်ားသည္ ထူးခၽြန္သူဆိုင္းဆရာမ်ားကို ဘြဲ႕မ်ားအပ္ႏွင္း၍ ႐ြာစားအရာပင္ ေပးခဲ့ေလသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးသည့္ေနာက္ပိုင္းတြင္လည္း အစိုးရယဥ္ေက်းမႈဌာနက ႏုိင္ငံေတာ္ဆုိင္း၀ိုင္းဟူ၍ပင္ သီျခားတည္ေထာင္ဖြဲ႕စည္းထားေလသည္။
ျမန္မာ့ဂီတေလာကတြင္ `ဆိုင္း၀ိုင္း´ ဟုဆိုရာ၌ ပတ္၀ိုင္း၊ ေၾကး၀ိုင္း၊ ပတ္မႀကီး၊ ႏွဲ၊ ၀ါးလက္ခုပ္ စသည္တို႔ ပါ၀င္သည္။ ထိုအထဲတြင္ ပတ္၀ိုင္းသည္ ဦးေဆာင္အခရာျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အခ်ိဳ႕က ဆုိင္း၀ိုင္းကို ပတ္၀ိုင္းဟူ၍ပင္ ေခၚၾကသည္။ ပတ္၀ိုင္းဆုိသည္မွာ ပတ္လံုးမ်ားကို ၀ိုင္းဖြဲ႕ထားျခင္းျဖစ္သည္။ ပတ္၀ိုင္းတြင္ ပတ္လံုးေပါင္း ၁၉ လံုးမွ ၂၁ လံုးအထိ ပါ၀င္သည္။ ပတ္လံုးတို႔ကို ပိေတာက္သားျဖင့္ လုပ္၍ ႏြားသားေရျဖင့္ ႏွစ္ဖက္ပိတ္ၿပီး ၾကက္ထားသည္။ ထမင္းႏွင့္မန္က်ည္းျပာ၊ ေညာင္ျပာတို႔ကို ညက္ေအာင္နယ္ထားေသာ ပတ္စာတပ္၍ အသံညွိရသည္။ တီးရသည္။ ပတ္လံုးအမ်ားကို မဆိုထားဘိ၊ ပတ္လံုးတစ္လံုးတည္းကိုပင္ အသံထြက္ေအာင္ တီးရသည္မွာ လြယ္ကူသည္ မဟုတ္ေပ။
ထို႔ေၾကာင့္ ပတ္၀ိုင္းဆရာ (၀ါ) ဆိုင္းဆရာအျဖစ္ ေရာက္လိုသူသည္ ဆရာသမားထံ၌ ငယ္စဥ္ကစ၍ ႏွစ္႐ွည္လမ်ား သင္ယူရ ေလသည္။ တဖန္ ဆုိင္းဆရာျဖစ္ျပန္လွ်င္လည္း ဆိုင္းသမားေကာင္းတုိ႔၏ အဂၤါရပ္မ်ားႏွင့္ညီေအာင္ အထူးႀကိဳးပမ္းရေလသည္။ ထိုအဂၤါရပ္မ်ားကား ပတ္သံတည္ျခင္း၊ ပတ္သံညီျခင္း၊ ပတ္သံပီသျခင္း၊ ပတ္သံၾကည္ျခင္းတို႔ျဖစ္သည္။ ပတ္သံတည္သည္ဆိုသည္မွာ လက္ရင္းလက္ဖ်ားပတ္လံုးမ်ားကို တီးခတ္သြားရာတြင္ အသံအတုိင္းအဆသည္ ယိမ္းယိုင္ျခင္းမ႐ွိရ။ တည္ၿငိမ္ေနရမည္ဟု ဆိုလိုသည္။ ပတ္သံညီသည္ဟူ၍ ေခ်ာေမြ႕ညီညြတ္ေနရမည္ဟု ဆိုလိုသည္။ ပတ္သံပီသရမည္ဟုဆိုသည္မွာ မည္သည့္ပတ္လံုးကိုပင္ တီးလုိက္ေစကာမူ ပတ္သံသည္ ပီပီသသအသံေျပာင္ေျပာင္ထြက္လာရမည္ဟု ဆိုလိုသည္။ ပတ္သံၾကည္ရမည္ဟုဆိုသည္မွာ ပတ္သံသည္ သားေရျပား အသံ၊ သစ္သားသံမပါေစရ၊ ၾကည္ၾကည္လင္လင္ ေပၚထြက္လာရမည္ဟု ဆိုလိုသည္။ စသည္ျဖင့္ ဆုိင္းပညာကို ေလ့လာထားသူ ဆရာနန္းညြန္႔ေဆြက ႐ွင္းျပသည္။
စိန္ေဗဒါကား ထိုအဂၤါရပ္တို႔ႏွင့္ အထူးညီေအာင္ တီးႏုိင္သူ၊ ထြင္ဥာဏ္႐ွိသူ ပါရမီ႐ွင္ျဖစ္ေလသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သူု ့ကို မေလးစားသူဟူ၍ တစ္ေယာက္မွမ႐ွိေပ။ ထင္ရွားသည့္ဆိုင္းဆရာ ႐ြာစားဦးဟန္ပသည္ ဦးေဗဒါကို အစ္ကိုႀကီးဟု ေခၚသူျဖစ္သည္။ နံပါတ္ ၂ ေနရာတြင္ ႐ွိသည့္ ဦးဘေမာင္က `စိန္ေဗဒါသည္ ဆုိင္းေလာကမွ တစ္ဆူေသာ ဘုရား´ ဟု သမုတ္သူျဖစ္သည္။ က်န္ဆုိင္းသမားအားလံုးက စိန္ေဗဒါကို သင္ဆရာ၊ ျမင္ဆရာ၊ ၾကားဆရာအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳၾကသည္ခ်ည္း ျဖစ္သည္။´ ဟု လူထုေဒၚအမာက`ျပည္သူခ်စ္ေသာအႏုပညာသည္မ်ား´ စာအုပ္၌ ေရးသားထားေလသည္။
စိန္ေဗဒါသည္ ပတ္လံုးတစ္လံုးထဲကို အသံ ၂ မ်ိဳး၊ ၃ မ်ိဳး ထြက္ေအာင္ တေတာင္ႏွင့္ ဖိ၍ တမ်ိဳး၊ လက္ဖေနာင့္ႏွင့္ ပိတ္လ်က္တသြယ္၊ အဖိအဖြမ်ိဳးစံုျဖင့္ သူလိုေသာ အသံရေအာင္ ဖန္တီးယူႏုိင္သူ ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္လည္း `ေ႐ႊက်ီးညိဳလာရင္ ေဒါသႏွင့္ အျပစ္တင္´ တီးလံုးသြားကို ပတ္ရင္း ၅ လံုးတည္းသံုး၍ အပီအျမည္တီးျပႏုိင္ျခင္းျဖစ္ေလသည္။
ျမန္မာ့ဆုိင္း၀ိုင္းအတြင္း စီခ်ိတ္ထားေသာ ပတ္လံုး ၂၁ လံုး သံစဥ္ထားပံုမွာ အဖ်ားဘက္ အရင္းဘက္ မတူေခ်။ ညာဘက္သံမွတ္ ဖ်ားလံုးမွ ညာအစြန္သံကုန္ဖ်ားအထိ ၈ လံုးစီ ခ်ိတ္ရာ၌ ပတၱလားသေဘာအတုိင္း ၇ ေပါက္၊ ၆ ေပါက္၊ ၅ ေပါက္၊ ၄ ေပါက္၊ ၃ ေပါက္၊ ၂ ေပါက္၊ ၁ ေပါက္ စသည္ျဖင့္ အစီအစဥ္အတုိင္း ႐ွိေသာ္လည္း အရင္းဘက္၌မူ ဤသို႔ မဟုတ္ေခ်။ ဒံုးကဲ ၄ ေပါက္၊ ၂ ဆစ္ဒံုး၊ သံမွန္ဒံုး၊ ဘယ္ေတ်ာ ၆ ေပါက္၊ ၅ ေပါက္ ဘယ္ေတ၊ ၆ ေပါက္၊ ၅ ေပါက္ ဘယ္ေတ၊ ၄ ေပါက္ ဒူးလံုး၊ ၂ ေပါက္ ေတးလက္ေခၚ၊ တ်ာသံမွန္ စသည္ျဖင့္ အစီအစဥ္တိုင္းမဟုတ္ဘဲ ဆြဲခ်ိတ္ထားသျဖင့္ ဆုိင္းပညာသင္စ လူတုိင္း မ်က္စိလည္သြားႏုိင္စရာ႐ွိသည္။
သံ႐ိုးတီးလွ်င္ ဤအတုိင္းတီးျဖစ္ေသာ္လည္း အဆစ္အကြန္႔အျမဴးအ႐ြႏွင့္ သံဆန္းသာတီးလိုလွ်င္ ပတ္စာပိုးၿပီးမွ တီးရေလသည္။ ထုိသို႔ ပိုးလွ်င္ အသံအစီအစဥ္မ်ားလည္း ေျပာင္းတီးရေပသည္။ ၂ ဆစ္ဒံုးသည္ ၂ ေပါက္သံမွ ၃ ေပါက္သံသို႔လည္းေကာင္း၊ ဘယ္ေတ်ာ ၆ ေပါက္သံကို ၇ ေပါက္သံသို႔လည္းေကာင္း၊ ၅ ေပါက္႐ွိေသာ ဘယ္ေတသည္ ၆ ေပါက္သံသို႔လည္းေကာင္း၊ ေတးလက္ေခၚ ၂ ေပါက္သံကို ၃ ေပါက္သံစသည္ျဖင့္ ေျပာင္းသြားေလသည္။ အရပ္စကားႏွင့္ေျပာလွ်င္ ဆုိင္းဆရာအဖို႔ ကရိကထ အလြန္မ်ားသည္ဟု ဆိုႏုိင္ေပသည္။
ပတ္စာပိုးတီးလံုးသံမွာ အသံသာ၍ ႏူးႏူးညံ့ညံ့ နား၀င္ခ်ိဳဆိမ့္ေလသည္။ စစ္ႀကိဳေခတ္က ေဘာလယ္၊ ယိုးဒယား၊ စက္ေတာ္ခ်င္းမ်ား ကို တီးရာ၌ ပတ္စာပိုးျဖင့္ အတီးမ်ားခဲ့ၾကသည္။ ေ႐ွးေခတ္က အလွဴပြဲမ်ားတြင္ ညဥ့္ဦးပိုင္း၌ လူသံသူသံမ်ားသျဖင့္ ပတ္စာပိုးတီးေလ့ မ႐ွိၾကဘဲ ညဥ့္နက္၍ ပတ္၀န္းက်င္ ဆိတ္ၿငိမ္ေသာအခါေရာက္မွသာ ပတ္စာပိုးၿပီး တီးေလ့တီးထ႐ွိသည္။
႐ြာစားႀကီး စိန္ေဗဒါသည္ ပတ္စာပိုးတီးေတာ့မည္ဆိုလွ်င္ အျခားေသာ ဆုိင္းမ်ားႏွင့္ မတူ ဆိုင္းနားေထာင္ေနၾကေသာ ပရိသတ္မ်ားသည္ ပတ္စာပိုးေနမွန္း မသိရေလေအာင္ တမ်ိဳးတဖံုတီထြင္၍ တီးေလ့႐ွိသည္ဟု ဆိုသည္။
အျခားဆုိင္းမ်ား၌ ဆိုင္းဆရာက ပတ္စာပိုးေနလွ်င္ ေနာက္ထုိင္မ်ားက ထ၍ ျပက္လံုးအမ်ိဳးမ်ိဳး ထုတ္ေနၾကရသည္။ ထိုေသာအခါမွ ဆုိင္းဆရာသည္ ေၾကးႏွင့္ညွိ၍ သိသိသာသာ ပတ္စာပိုးၾကရသည္။ ပတ္စာပိုးရသည္မွာ အခ်ိန္အေတာ္ယူရသည္။ ပတ္လုံးတလံုးတည္းမဟုတ္ဘဲ၊ ၂ဆစ္ဒံုး၊ ဘယ္ေက်ာလံုး၊ ဘယ္ေတလံုး၊ ေတးလက္ေခၚ၊ ပတ္စာတပ္လံုး၊ ၅ ေပါက္လံုး စသည္ျဖင့္ ပတ္လံုးေျခာက္လံုးမွ်ကို အခ်ိန္ယူ၍ ပတ္စာတပ္၍ ကပ္ၾကရေလသည္။
ဆုိင္း၀ိဇၨာ စိန္ေဗဒါ၏ ပတ္စာပိုးပံုမွာ တမ်ိဳးတဖံုျဖစ္သည္။ သူပတ္စာပိုးေတာ့မည္ဆိုလွ်င္ ပရိသတ္အာ႐ုံေျပာင္းသြားရန္ သံခ်ပ္ညြန္႔ ေခၚေသာ တီးလံုးတစ္ခုကို ထြင္ထားသည္။ သံခ်ပ္ညြန္႔တီးလံုးစတီးၿပီဆုိလွ်င္ သူ႔၀ိုင္းေတာ္သားမ်ားအားလံုး ဆရာလုပ္သူ ပတ္စာ ပိုးေတာ့မည္ကို သိေနႏွင့္ၾကသည္။ ဤတီးလံုးတြင္ ေ႐ွ႕ပိုင္းတီးလံုးမ်ားခ်ည္း တီးသြားၿပီးေနာက္ပိုင္းတြင္ သံခ်ပ္အမ်ိဳးမ်ိဳးစု၍ ထိုးၾကေတာ့သည္။ ၀ိုင္းေတာ္သားမ်ားစု၍ သံခ်ပ္ထိုးေနစဥ္မွာပင္ ဆရာစိန္ေဗဒါသည္ ပတ္ရင္း ၆ လံုးစလံုးကို ပတ္စာပိုးၿပီး ျဖစ္ေနသည္။ သံခ်ပ္ထိုးသည္ဆိုေသာ္လည္း အခ်ိန္ကို အ႐ွည္အၾကာႀကီး ယူသည္မဟုတ္။ တိုေတာင္းေသာ အခ်ိန္အတြင္းမွာပင္ ပတ္စာအယူအႏုတ္ တိက်လြန္းေသာေၾကာင့္ ဤမွ်အခ်ိန္အတြင္းမွာပင္ ၿပီးစီးႏုိင္ျခင္းျဖစ္သည္။ ပတ္စာမ်ားသြားျခင္း၊ နည္းသြားျခင္း အလ်ဥ္းမ႐ွိဘဲ ကပ္ပိုးလုိက္လွ်င္ သူလိုေသာ အသံသည္ ဒက္ကနဲေပၚလာၿပီးျဖစ္သည္။ ဤမွ် ပတ္လံုးမ်ားကို ပတ္စာကပ္ရာ၌ ဆရာစိန္ေဗဒါသည္ ကၽြမ္းက်င္ေလသည္။
ဆရာစိန္ေဗဒါသည္ တီးလံုးတုိက္ရာ၌လည္း ျဖစ္ကတတ္ဆန္း၊ ၿပီးလွ်င္ၿပီးေရာ သေဘာမထား၊ အတိအက်အေသအခ် အံေသေအာင္ တုိက္ၿပီးမွ ပြဲထုတ္ေလ့႐ွိသည္။ စည္း၀င္စည္းထြက္ ၀ါးက်သံကအစ စည္းကမ္းကို အေသအခ်ာခ်ေပးသည္။ အတီးနယ္ကို အဆိုက မက်ဴးေက်ာ္ရသလို အဆိုနယ္သို႔လည္း အတီးက မက်ဴးေက်ာ္မိေစရန္ မူခ်၍ ေပးထားသည္။ တခါတခါ ၀ိုင္းေတာ္သားမ်ားတီးရင္ ေအာ္ရသည့္ `ဝါးလား….လား….ဟီး…´ ကိုပင္ ေအာ္ခ်င္သလို မေအာ္ရ။ ဘယ္အကြက္ေရာက္လွ်င္ ေအာ္ရမည္ဟု တခါတည္း သတ္မွတ္ေပးထားသည္။
ဆရာစိန္သည္ ၀ိုင္းနွင့္ အံုႏွင့္ တီးရာ၌ ေရာေယာင္၍ မလိုက္ဘဲ၊ ႏွဲေနရာ ႏွဲ ႐ွိ မ႐ွိ၊ ေၾကးေနရာ ေၾကး ေရာက္ မေရာက္၊ ၀ါးခ်က္ စည္းခ်က္ ကအစ မွန္မွန္တီး မတီး ဘယ္လိုလြဲေခ်ာ္ေနသည္ကို ခ်က္ခ်င္းသိေသာေၾကာင့္ မည္သူမွ် ေပါ့ေပါ့ဆဆ မလုပ္၀ံ့ေခ်။
ထို႔ေၾကာင့္လည္း ျမန္မာ့ဆုိင္းေလာကတြင္ ထင္႐ွား၍ စိန္ေဗဒါကို ယွဥ္ၿပိဳင္ႏုိင္သူမွာ သူ႔အစ္ကို ဆုိင္းဆရာႀကီး ဦးစိမ့္ တစ္ဦးသာ ႐ွိေလသည္။ ဆရာစိမ့္သည္ စိန္ေဗဒါကို ယွဥ္ၿပိဳင္ႏုိင္သည္ဟု ဆိုေသာ္လည္း အႏိုင္ရသည္ကား မဟုတ္ေပ။ ဆရာစိမ့္က တဘာသာ ေကာင္း၍ ဆရာစိန္ေဗဒါက တမ်ိဳးတဖံု ေကာင္းျခင္းသာ ျဖစ္သည္။
အစ္ကိုျဖစ္သူ ဆရာစိမ့္ကြယ္လြန္ၿပီးေနာက္ ျမန္မာ့ဆိုင္းေလာကတြင္ ႐ြာစားစိန္ေဗဒါကို ယွဥ္ၿပိဳင္ႏုိင္သူမွာ ယေန႔တုိင္ မေပၚေသးဟု ဆုိင္းဆရာတုိင္းက ၀န္ခံၾကသည္။ ဆရာစိန္ေဗဒါသည္ ၿပိဳင္ဘက္ကင္းေသာ ဆုိင္း၀ိဇၨာဘဝသို႔ ေရာက္ေသာ္လည္း ဆုိင္းတီးအေလ့အက်င့္ကို မည္သည့္အခါမွ မရပ္နားခဲ့ေပ။ အၿမဲတေစေလ့က်င့္ေနတတ္သည္။
ဤသို႔ အၿမဲေလ့က်င့္ေနမႈေၾကာင့္ ရင္းႏွီးေသာ မိတ္ေဆြတစ္ဦးက `ဆရာရယ္ ဆရာ့ကို ဘယ္သူမွလည္း မၿပိဳင္ႏုိင္ပါဘူး။ ဒီေလာက္လည္း ေလ့က်င့္ေနဖို႔ မလိုေတာ့ပါဘူး´ ဟု ေျပာၾကားရာ ဆရာစိန္က `က်ဳပ္က တျခားသူနဲ႔ ၿပိဳင္ဖို႔ ေလ့က်င့္တာမဟုတ္ပါဘူး။ က်ဳပ္ကိုယ္က်ဳပ္ ျပန္ၿပိဳင္ဖုိ႔ ေလ့က်င့္ေနတာပါ။ မေန႔က စိန္ေဗဒါကို ဒီကေန႔ စိန္ေဗဒါက ခ်ိဳးႏုိင္ရမယ္။ ဒီေန႔ စိန္ေဗဒါကို မနက္ျဖန္ စိန္ေဗဒါက ျပန္ခ်ိဳးႏုိင္ရမယ္ဗ်ာ´ ဟူ၍ ျပန္ေျပာခဲ့ေလသည္။
ယင္းျမန္မာ့ဆုိင္းေလာကတြင္ ဘယ္သူ႔ကိုမွ မၿပိဳင္ေသာ္လည္း မိမိကိုယ္ကို မိမိ ယွဥ္ၿပိဳင္ရန္ အၿမဲမျပတ္ေလ့က်င့္ေနခဲ့ေသာ ဆုိင္း၀ိဇၨာ႐ြာစားႀကီး စိန္ေဗဒါကို သီေပါမင္းလက္ထက္ ခရစ္ ၁၈၈၂ ခုႏွစ္ ႏို၀င္ဘာလ ၁၀ ရက္ေန႔တြင္ ေနမ်ိဳးေက်ာ္စြာေခါင္ဘြဲ႕ခံ ဆီဆံုဆယ္႐ြာစား ဆရာေဖႏွင့္ နန္းတြင္းအပ်ိဳေတာ္ ေဒၚမမေလးတို႔မွ ဖြားျမင္ခဲ့သည္။ ဆရာေဖ၏ ပထမဇနီး ေဒၚသစ္မွာ သား ေမာင္စိမ့္ (ေနာင္ ဆိုင္းဆရာႀကီး ႐ြာစား ဆရာစိမ့္) ကိုလည္းေကာင္း၊ ဒုတိယဇနီး ေဒၚမမေလးမွ မသီ (ေနာင္ အဆိုေတာ္) ႏွင့္ စိန္ေဗဒါ တို႔ကိုလည္းေကာင္း၊ တတိယဇနီး ေဒၚစိန္ရင္မွ သမီး မေငြလႈိင္ (ေနာင္ မင္းသမီး ယိုးဒယားေငြလႈိင္) ကိုလည္းေကာင္း ဖြားျမင္ခဲ့သည္။ အင္းဝသူ အျခားဇနီးတစ္ေယာက္မွလည္း ႏွဲ ဦးေဇယ်ာကို ဖြားျမင္ခဲ့သည္ဟု သိရသည္။ စိန္ေဗဒါ၏ အမည္ရင္းမွာ ေမာင္သာလႈိင္ ျဖစ္ေသာ္လည္း အစ္မ မသီက ေမာင္ေလးဟု ေခၚဆိုရာမွအျခားသူမ်ားကလည္း ႏႈတ္က်ိဳးကာ ေမာင္ေလးဟူ၍ပင္ လုိက္ေခၚေနရာမွ ေနာင္တြင္ ဦးေမာင္ေလးဟု အမည္တြင္ခဲ့သည္။
ေမာင္ေလးသည္ ငယ္စဥ္ကပင္ ဖခင္ျဖစ္သူ ဘုရင့္ဆိုင္းေတာ္တီး ဆရာေဖ၏ ေျခရာကို နင္းခဲ့သည္။ အသက္ ၁၄ ႏွစ္ အ႐ြယ္တြင္ ဖခင္က အမိကြဲအစ္ကို ေမာင္စိမ့္ႏွင့္ ေမာင္ေလးတို႔အား ဆိုင္း၀ိုင္းတစ္၀ိုင္းစီ ေထာင္ေပးခဲ့သည္။ ဤသို႔ျဖင့္ ေမာင္ေလးသည္ ဆုိင္းေလာကသို႔ ေရာက္႐ွိခဲ့သည္။ တဖက္မွလည္း ဖခင္ဆရာေဖ၊ အရာေတာ္ဆရာေဖေလးႏွင့္ ဦးေက်ာ္စံတို႔ထံ၌ ဆိုင္းပညာကို ဆည္းပူးေလ့လာခဲ့သည္။
ထို႔ေနာက္ ၁၈၈၅ ခုႏွစ္ ႏို၀င္ဘာလ ၂၉ ရက္ေန႔တြင္ ျမန္မာဘုရင္ သီေပါမင္းတရားႏွင့္ စုဘုရားလတ္တို႔ ပါေတာ္မူၿပီးေနာက္ ဆုိင္းေတာ္တီးဆရာေဖမွာ ဘုရင့္ဆိုင္းကို မတီးရသျဖင့္ အိမ္မွာပင္ေနရသည္။ ေ႐ႊၿမိဳ႕ေတာ္တြင္ ႐ွိၾကေသာ ဆုိင္းသမားမ်ားသည္ ဆုိင္းေတာ္တီးဆရာေဖ၏ အိမ္တြင္ စားတည္းခ်ကာ ေ႐ွးေဟာင္းေႏွာင္းျဖစ္တို႔ကို ေျပာၾကဆိုၾကသည္။ တူရိယာပညာကို ဆန္းစစ္ေ၀ဖန္ၾက သည္။ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ပါးပါး စားၾကေသာက္ၾက၊ တီးၾကမႈတ္ၾကသည္။ ဘုရင့္ဆုိင္းေတာ္တီး၏ သားကေလး စိန္ေဗဒါကို သူတမ်ိဳး၊ ငါတဖံု နည္းမ်ိဳးစံု ေအာင္ ျပသၾကသည္။ သို႔ျဖင့္ စိန္ေဗဒါမွာ အေဖမ်ားေသာ သားျဖစ္ၿပီး အေကာင္းဟူသမွ် သူရလုိက္ေလသည္။
ထိုစဥ္က မႏၱေလးတြင္ ဦးေက်ာ္စံဆိုေသာ ဆုိင္းဆရာႀကီးတစ္ဦး႐ွိသည္။ သူသည္ ဆုိင္းပညာမွာ အေတာ္ဆံုးျဖစ္သည္။ သူ႔တြင္ ကိုယ္ပ်က္ေန၍ ဘုရင့္ဆုိင္းေတာ္တီးအေ႐ြးမခံခဲ့ေခ်။ သို႔ရာတြင္ ဘုရင့္ဆုိင္းေတာ္တီးမ်ားႏွင့္တကြ ဆုိင္းဆရာတုိင္းကပင္ သူ၏ပညာကို ဦးညြတ္ေလးစားၾကသည္။ သူသည္လည္း ဆရာေဖ၏ အိမ္ကိုမၾကာခဏ ေရာက္လာတတ္သည္။
`ေဟ့ေမာင္ေလး လာစမ္း၊ တီးစမ္း သီခ်င္းတစ္ပုဒ္၊ ဒါဘယ္သူျပတဲ့တီးကြက္လဲ၊ မင္းအေဖတက္ေပးတာလား၊ အလကားတီးကြက္စုတ္၊ ေဟ့…. ေမာင္ေဖ၊ မင္းေလ ကံေကာင္းလို႔ ဆုိင္းေတာ္တီးျဖစ္တာ´ စိန္ေဗဒါသည္ ထိုစဥ္က `မေဗဒါ နင့္ဗူးဘယ္သူခ်ဲ႔၊ ေျပာတဲ့ေဗဒါ… မေဗဒါ´ဆုိသည့္ သီခ်င္းကို မၾကာခဏတီးတတ္၍ `ေဗဒါေမာင္ေလး´ ေခၚရာမွ ေနာင္တြင္ စိန္ဆိုင္းေတာ္တီး ဆရာေဖ၏သားျဖစ္သျဖင့္ သူ႔ကို စိန္ေဗဒါဟု ေခၚဆိုရာမွ ငယ္မည္ေပ်ာက္၍ စိန္ေဗဒါျဖစ္လာသည္။ ဦးေက်ာ္စံက သူ႔အေဖ၏ ေ႐ွ႕မွာပင္ သူ႔သားစိန္ေဗဒါကို စမ္းသပ္ၾကည့္ၿပီး ျပတ္သားစြာ ေ၀ဖန္သည္။ ထိုအခါ စိန္ေဗဒါ၏ ဖခင္ဆရာေဖက `သူငယ္ခ်င္းရယ္… ငါ့သားဟာလည္း မင္းသားပါပဲ။ မင္းသားကို မင္းသေဘာက်ျဖစ္ေအာင္ မင္းပဲသင္ေပးပါကြာ´ ဟု ေတာင္းပန္ခဲ့သည္။ ထိုအခ်ိန္မွစ၍ စိန္ေဗဒါသည္ ဆိုင္းဆရာ ဦးေက်ာ္စံ၏ သားတပည့္လံုးလံုးျဖစ္ခဲ့ရေတာ့သည္။
`ေဟ့…. ေမာင္ေလး မွတ္ထား၊ အဲဒါ ငါ့အကြက္၊ ဒီအကြက္မ်ိဳးကို ဘယ္သူမွ မတီးတတ္ဖူး။ ဘုရင့္ဆုိင္းေတာ္တီး မင္းအဖလည္း မတီးတတ္ဘူး´
ဟု ေျပာ၍ ဆရာစားမခ်န္ ျပသေပးသည္။ စိန္ေဗဒါ၏ မ်ားစြာေသာ အေဖတို႔တြင္ ပညာအႀကီးဆံုးအေဖမွာ ဦးေက်ာ္စံျဖစ္ေၾကာင္း စိန္ေဗဒါသည္ အခါအခြင့္ႀကံဳတုိင္း ေျပာျပတတ္ေလသည္။ ဆုိင္းေလာကတြင္ ဆုိင္းပညာသင္မ်ားသည္ သင္ျပသူဆရာကို `အေဖ´ ဟု ေခၚတတ္ၾကသည္။ `ဆရာမ်ား သားေသ´ ဟု ဆို႐ိုး႐ွိေသာ္လည္း စိန္ေဗဒါမွာ ဆရာမ်ားသျဖင့္ ပို၍ ေတာ္ေနေလသည္ကိုမူ မည္သူမွ် မျငင္းႏိုင္ေပ။
ေနာင္တြင္ `ျမန္မာညြန္႔´ ဟူေသာအမည္ျဖင့္ ထင္႐ွားလာေသာ ႏုိင္ငံေတာ္အစိုးရ ပန္တ်ာေက်ာင္းမွ ပတၱလားႏွင့္ႏွဲ ဆရာ ဦးခ်စ္ေမာင္ကလည္း စိန္ေဗဒါႏွင့္ပတ္သက္၍-
`စိန္ေဗဒါေကာင္းတာဟာ ေသခ်ာလို႔ပဲ၊ သူဟာ ဘယ္ေသာအခါမွ မေသခ်ာဘဲ ပြဲထုတ္ေလ့မ႐ွိဘူး´ ဟု ေျပာခဲ့ဖူးသည္။
မွန္ေပသည္။ ထိုစဥ္အခါက ျမန္မာျပည္တြင္ ဇာတ္သဘင္၌ ဖိုးစိန္ႀကီး၊ ဆုိင္းသဘင္၌ စိန္ေဗဒါဟူ၍ သူမတူေအာင္ နာမည္ႀကီးေနသည္။ သို႔ရာတြင္ သူတို႔ႏွစ္ဦးမွာ တခါမွ် မဆံုဖူးေခ်။ တခါေသာ္ မႏၱေလး၌ သြားဆံုျဖစ္ၾကသည္။ ဖုိးစိန္ႀကီးႏွင့္ စိန္ေဗဒါ ပါသျဖင့္ က်ံဳးထိပ္႐ြက္ထည္႐ုံႀကီးမွာ မႀကံဳစဖူး ထူးထူးကဲကဲ ျပည့္လွ်ံ၍ေနေလ၏။ စိန္ေဗဒါသည္ ဖိုးစိန္ႀကီးႏွင့္ တခါမွ် မတြဲဖူးသျဖင့္ ႏွဲဆရာ ဦးခ်စ္ေမာင္ကို အထူးေခၚယူရသည္။
ဆုိင္းမွာ ၀ဲဆုိင္း၊ ယာဆုိင္း ျဖစ္သည္။ စိန္ေဗဒါမွာ မင္းသမီးဘက္က က်သည္။ မင္းသားဘက္ ဦးဘေမာင္က တီးေပးသည္။ ဦးဘေမာင္မွာ ဆရာစိမ့္၏သား စိန္ေဗဒါ၏ တူုျဖစ္သည္။ မင္းသမီးႏွင့္ စိန္ေဗဒါမွာလည္း တြဲဖူး၍ ေျပာဖြယ္မ႐ွိေခ်။ အခ်ိဳးက်ၿပီးသား ျဖစ္ေနေလသည္။ မင္းသမီးက ကၿပီး၍ ထုိင္ခ်လိုက္ေသာအခါ ဖိုးစိန္ႀကီးက မင္းသမီးကို ယပ္ႏွင့္ခပ္ေပးၿပီး၊ `ႏွမကေလးကလည္း ေကာင္းလွပါတယ္၊ ႐ြာစားႀကီးစိန္ေဗဒါကလည္း ေကာင္းလွပါတယ္´ ဟု ခ်ီးက်ဴးစကားေျပာၾကားရာ စိန္ေဗဒါက ၀ိုင္းထဲကေနၿပီး ပတ္လံုးကေလးကို တို႔လ်က္ေမးသည္။
`တကယ္ေျပာေနတာလားကြ´
`တကယ္ပါ သူငယ္ခ်င္းရယ္၊ တကယ္ကို ေကာင္းလွပါတယ္ကြာ´
`ေကာင္းရင္ ဆုိကြယ္… တပုဒ္တီးရေအာင္´
`မလုပ္ပါနဲ႔ သူငယ္ခ်င္းရယ္..´
`အို… ဆိုသာဆုိပါကြာ၊ ငါ့တာ၀န္႐ွိပါေစ…´
ဦးဖိုးစိန္မွာ မေနသာေတာ့ေခ်။ ဆိုလိုက္ရေတာ့သည္။ ကၿပီး၍ ထုိင္ခ်လုိက္ေသာအခါ ပရိသတ္တခဲနက္ၾသဘာသံႀကီးမွာ ကြ်က္ကြ်က္ညံသြားေတာ့သည္။
`အဲဒီတုန္းက ၾကည့္ရတဲ့လူေတြဟာ မဟာကံထူး႐ွင္ပဲ´ ဟု ျပန္ေျပာင္း ေျပာျပခဲ့သည္။
ပထမ ဦးဖိုးစိန္၏သီခ်င္းကို စိန္ေဗဒါက တီးရၿပီး၊ ဒုတိယ စိန္ေဗဒါ၏ တီးကြက္ကို ဖိုးစိန္ႀကီးက လုိက္ကရသည္။ ထိုအခါ ဖိုးစိန္ႀကီးသည္ တီးလံုးမဆံုးမီ ထုိင္ခ်လုိက္ရာ စိန္ေဗဒါသည္ က်င္လည္စြာျဖင့္ အခ်ိဳးက်ေအာင္ လုိက္၍ ခ်ေပးလုိက္သည္။
`ဒီေနရာမွာ စိန္ေဗဒါဟာ အကင္းပါးစြာနဲ႔ မကၽြမ္းက်င္ရင္ ဖိုးစိန္ႀကီးလည္းအ႐ွက္ကြဲမွာပဲ၊ စိန္ေဗဒါဟာ တကိုယ္ေတာ္သာ ေကာင္းတာမဟုတ္ဘူး။ အျခားေနာက္ပါ၀ိုင္းေတာ္သားေတြရဲ႕ တီးကြက္ေတြပါ လက္မလြန္ေစရန္ ထိန္းသိမ္းႏုိင္တဲ့စြမ္းအင္ကလည္း ေသးတာမဟုတ္ဘူး။ ဒါကို ၾကည့္ျခင္းျဖင့္ စိန္ေဗဒါဟာ တ၀ိုင္းလံုးေကာင္းေအာင္ အက်အန စီမံအုပ္ခ်ဳပ္ႏုိင္တာကို ျပတာပဲ´ ဟူ၍ ျမန္မာညြန္႔ ဦးခ်စ္ေမာင္က ေျပာခဲ့ဘူးေလသည္။ စိန္ေဗဒါသည္ အိမ္ေထာင္ႏွစ္ဆက္႐ွိခဲ့ရာ ပထမဇနီးမွာ ရတနာပံု ႐ုပ္ေသးမင္းသမီး အရာေတာ္ ဆရာေဖေလး၏ သမီး မဥာဏ္၀င္းျဖစ္သည္။ ပထမဇနီးသည္ သားဦးကေလးဖြားျမင္စဥ္ ကြယ္လြန္သြားခဲ့သည္။ ပထမအိမ္ေထာင္ ပ်က္သြားၿပီးေနာက္ ေညာင္ေလးပင္သူ အၿငိမ့္မင္းသမီး မစိန္ေမႏွင့္ ဒုတိယအိမ္ေထာင္က်ခဲ့သည္။
၁၉၁၀ ျပည့္ႏွစ္ ႏို၀င္ဘာလခန္႔တြင္ အိႏၵိယႏိုင္ငံ ရတနာဂီရိ၌ စံေနရသည့္ သီေပါမင္းက စံအိမ္ေတာ္သစ္ မဂၤလာပြဲက်င္းပ လိုေၾကာင္း သက္ဆုိင္ရာသို႔ တင္ျပခဲ့ရာ ခြင့္ျပဳခ်က္ရသျဖင့္ အပါးေတာ္ၿမဲ ဦးစံေ႐ႊ မႏၱေလးသို႔ ေရာက္႐ွိလာသည္။ ထို႔ေနာက္ သံဃာေတာ္ ငါးပါးႏွင့္တကြ လူ၈၀ ေက်ာ္တို႔ အိႏိၵယသို႔ သြားေရာက္ခဲ့ရာ စိန္ေဗဒါလည္း လုိက္ပါသြားသည္။ အစ္ကိုျဖစ္သူ ဆရာစိမ့္က ပင္လယ္ခရီး မသြားလိုေၾကာင္း ျငင္းဆန္သျဖင့္ စိန္ေဗဒါႏွင့္ ေနာက္လုိက္တပည့္ ၂၀ေက်ာ္ လုိက္ပါလာခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ မႏၱေလးမွ ရန္ကုန္သို႔ မီးရထားျဖင့္ လာေရာက္ၾကၿပီး ရန္ကုန္တြင္ ေသာ္မဆင္လမ္း (ယခု ဗိုလ္တေထာင္ဘုရားလမ္း) ႐ွိ နယ္ပိုင္ ဦးေပါ့အိမ္၌ တည္းခိုခဲ့ၾကသည္။ ထုိ႔ေနာက္ ပင္လယ္ကူးသေဘၤာ၊ မီးရထားတို႔ျဖင့္ ရတနာဂီရိသို႔ အဆင့္ဆင့္ ခရီၚဆက္ခဲ့ရသည္။
စံအိမ္ေတာ္သစ္တက္မဂၤလာအခမ္းအနားသို႔ ဘံုေဘဘုရင္ခံ ဆာေဂ်ာ့ကလည္း တက္ေရာက္ခဲ့ရာ ရတနာဂီရိအေရးပိုင္ ဘရန္ဒါက ႀကိဳဆိုဧည့္ခံခဲ့သည္။ ဘံုေဘဘုရင္ခံသည္ ျမန္မာဆုိင္း၀ိုင္းကို မျမင္ဘူး၍ အနီးကပ္ေလ့လာၾကည့္႐ႈသည္။ ဂီတသေကၤတ (Music Note) မပါဘဲ မည္သို႔တီးေၾကာင္း တအံ့တၾသေမးျမန္းရာ စိန္ေဗဒါက ျမန္မာ့ဂီတတြင္ သေကၤတမ႐ွိဘဲ အသံကိုမွတ္သား၍ တီးေၾကာင္း ျပန္လည္႐ွင္းျပသည္။ ယင္းေနာက္ ဘုရင္ခံက အသင့္႐ွိေနေသာ အဂၤလိပ္ဘင္ခရာအဖြဲ႕ကို တီးလံုးေတးသြားတစ္ပုဒ္ တီးေစ၍ စိန္ေဗဒါအား ျပန္လည္တီးေစသည္။
စိန္ေဗဒါဦးစီးေသာ ျမန္မာ့ဆိုင္းအဖြဲ႕သည္ အဂၤလိပ္ဘင္ခရာေတးသြားသံကို နားျဖင့္မွတ္သားၿပီး ျပန္လည္တီးျပလုိက္ရာ ဘုံေဘဘုရင္ခံ ဆာေဂ်ာ့ကလပ္မွာ အံ့အားသင့္သြားေလေတာ့သည္။ အဂၤလန္ပတ္စမ္းတီးလံုးဟု အမည္ေပးထားေသာ ယင္းေတးသြားကို စိန္ေဗဒါက ေနာင္တြင္ အဆိုေတာ္ ဦးစိန္ခင္၏အဆိုႏွင့္ ျပန္လည္တီးျပခဲ့သည္။
စံအိမ္ေတာ္အသစ္တက္ပြဲအၿပီးတြင္ စိန္ေဗဒါတို႔အဖြဲ႕ ရတနာဂီရိ စံအိမ္ေတာ္၌ ႏွစ္လခန္႔ ဆက္လက္ေနထိုင္ရေသးသည္။ ညစဥ္ သီေပါမင္းႏွင့္ စုဘုရားလတ္တို႔အား ဂီတအႏုပညာျဖင့္ ေဖ်ာ္ေျဖၾကရသည္။ ဤတြင္ ေစာင္းဆရာႀကီး ေဒ၀ဣႏၵာေမာင္ေမာင္ႀကီးက သဘင္သည္မ်ားမွာ ခ်ီးျမွင့္ေျမွာက္စားအ႐ွင္သခင္မ်ား မ႐ွိၾကေတာ့ဘဲ သူ႔ကၽြန္ဘ၀၌ ဒုကၡေရာက္ေနၾကရပံုကို ေတးထပ္သီခ်င္းေရးဖြဲ႕သီဆို တီးခတ္ျပရာ၊ အ႐ွင္ႏွစ္ပါးမွာ ၀မ္းနည္းေၾကကြဲခဲ့ရ၏။ စိန္ေဗဒါတို႔အဖြဲ႕သည္ ပတ္ပ်ိဳးသီခ်င္းတစ္ပုဒ္ႏွင့္ ဆက္သြင္းၾကရာ၌ `တစ္ႏုိင္ငံ ၿပိဳင္ယံျခား၊ သနားရန္ဖို႔ လြမ္းတာကိုယ္စီ၊ ေ၀းကြာခဲ့ၿပီ´ ဟူေသာ စာပိုဒ္အေနာက္တြင္ အ႐ွင္ႏွစ္ပါးတို႔ ၀မ္းနည္းေၾကကြဲလြန္း၍ ဆက္မဆိုၾက ရန္ မိန္႔ဆိုခဲ့ၾကသည္ဟု ဆုိသည္။ စိန္ေဗဒါသည္ အ႐ွင္ႏွစ္ပါးတို႔အား ေဖာင္လား၊ ေဖာင္ငင္၊ ေဖာင္ဆုိက္ ႀကိဳးမ်ားျဖင့္လည္း ေဖ်ာ္ေျဖခဲ့ေသး၏။
နန္းက်ဘုရင္ သီေပါမင္းတရားႏွင့္ စုဘုရားလတ္မိဘုရားတို႔သည္ စိန္ေဗဒါအား ေ႐ႊဒဂၤါး႐ွစ္ျပား၊ ေ႐ႊသိုင္းေလးခ်က္၊ အလံငယ္ေလးစင္း၊ ဖန္ပဒိုင္းတို႔ႏွင့္တကြ `ေနမ်ိဳးဗလေက်ာ္သူ´ ဘြဲ႕ကို ေပးသနားခ်ီးျမွင့္ခဲ့ေလသည္။ ျမန္မာဘုရင္လက္ထက္မ်က္ႏွာေတာ္ သစ္ခ်ိန္တြင္ တီးခတ္ရသည့္ နရီ၊ စက္ေတာ္ေခၚခ်ိန္တြင္ တီးရသည့္ အိပ္ဖန္ေတာ္စသည့္ တီးလံုးေတးသြားမ်ားကို စိန္ေဗဒါတို႔အဖြဲ႕ ရတနာဂီရိသို႔ ေရာက္မွသာလွ်င္ အ႐ွင္ႏွစ္ပါးတို႔ ျပန္လည္နားဆင္ရေတာ့သည္။ စိန္ေဗဒါကလည္း စံအိမ္ေတာ္႐ွိ အဂၤလိပ္ဘင္ခရာတပ္ဖြဲ႕ အား ယင္းေတးသြားမ်ားကို သင္ၾကားျပသခဲ့သည္။ ထုိ႔အျပင္ စိန္ေဗဒါသည္ ဇာတ္မင္းသားဦးဖိုးစိန္၏ ဓာတ္ျပားအခ်ိဳ႕ကိုလည္း သီေပါမင္းအား ဆက္သခဲ့ေသးသည္။
စိန္ေဗဒါသည္ ၁၉၁၃ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၆ ရက္ေန႔တြင္ ရတနာဂီရိ၌ က်င္းပသည့္ သီေပါမင္း၏ သမီးေတာ္မ်ား နားထြင္းမဂၤလာအခမ္း အနားသို႔လည္း သြားေရာက္ရေသးသည္။ ဤတစ္ႀကိမ္တြင္ ဇနီးမစိန္ေမလည္း လိုက္ပါသြားခဲ့သည္။ စိန္ေဗဒါသည္ အခမ္းအနားမစမီ တစ္ရက္အလိုတြင္ သီေပါဘုရင္အား လူ၀င္ကျပရသည့္ တိုးနယားႏွင့္ ကၽြဲ႐ုပ္တို႔ျဖင့္ ကျပေဖ်ာ္ေျဖခဲ့ရေသးသည္။ ေနာက္တစ္ေန႔ အခမ္းအနားတြင္ ဧည့္သည္ေတာ္တို႔အား တိုးနယားအကျဖင့္ ေဖ်ာ္ေျဖခဲ့သည့္နည္းတူ မစိန္ေမကလည္း အဆိုအကတို႔ျဖင့္ ေဖ်ာ္ေျဖခဲ့ရာ `အဆိုေတာ္မစိန္ေမ´ စာတန္းပါ ေ႐ႊတံဆိပ္ ခ်ီးျမွင့္ခံခဲ့ရသည္။ စိန္ေဗဒါတို႔ ဇနီးေမာင္ႏွံသည္ အခမ္းအနားအၿပီး၌ ဗုဒၶဂါယာသို႔ ဘုရားဖူးသြား ေရာက္ခဲ့ၾကသည္။ စိန္ေဗဒါ၏ ဒုတိယခရီးစဥ္မွာ အခ်ိန္အတန္ၾကာျမင့္ခဲ့သည္။ အျပန္ခရီး၌ စိန္ေဗဒါ၏ ဂုဏ္သတင္းသည္ ပိုမိုထင္႐ွားလာခဲ့ ေလသည္။
စိန္ေဗဒါ ႏိုင္ငံျခားမွ ျပန္ေရာက္လာၿပီးေနာက္ အလွဴပြဲမ်ားလက္မလည္ေအာင္ လုိက္တီးရ၏။ အလွဴတြင္ စိန္ေဗဒါ၏ ဆိုင္းမပါလွ်င္ မျပည့္စံုဟု မွတ္ယူလာၾကသည္။ စိန္ေဗဒါသည္ သီေပါဘုရင္ ခ်ီးျမွင့္ေပးလုိက္သည့္ သိုင္းေလးခ်က္၊ အလံငယ္ေလးစင္းႏွင့္ ဖန္ပဒိုင္းေလးခုတို႔အား မင္းေဆြမင္းမ်ိဳးတို႔၏ အလွဴပြဲမ်ားတြင္ ထည့္သြင္းဆင္ယင္ေလ့႐ွိသည္။ စိန္ေဗဒါက ဆုိင္း၀ိုင္းတီး႐ုံသာမဟုတ္ ဓာတ္ျပား ၆၄ ခ်ပ္ကိုလည္း သြင္းခဲ့ရေသး၏။ အမ်ားအားျဖင့္ စိန္ေဗဒါဆုိင္း၀ိုင္းတီးၿပီး အဆိုေတာ္ ဦးစိန္ခင္က သီဆိုေလ့႐ွိသည္။
`ရဲရဲေတာက္ တို႔ဗမာေတြ၊ သတၱိခဲေတြ၊ ရာဇ၀င္ထိုးေလာက္ေအာင္ စြမ္းေပ´ အစခ်ီ စစ္ခ်ီေတးသီခ်င္းမွာ ယေန႔တုိင္ ေခတ္စားေနဆဲျဖစ္သည္။
ထို႔ေနာက္ ႐ြာစားေနမ်ိဳးဗလေက်ာ္သူဘြဲ႕ရ စိန္ေဗဒါသည္ ဂ်ပန္ေခတ္တြင္ ျမန္မာညြန္႔ဦးခ်စ္ေမာင္ႏွင့္ လိုက္ေနသည္။
`ခ်စ္ေမာင္ရာ… စစ္ၿပီးလို႔ ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္း ျဖစ္ေတာင္ ငါေတာ့ ဆုိင္းမတီးေတာ့ဘူးကြယ္။ ေစာင္းပဲတီးေတာ့မယ္။ မင္းကပတ္တလားတီး မင္းမိန္းမ မအု (ေဒၚေအာင္ၾကည္၏ ငယ္နာမည္) ကို သီခ်င္းဆိုခိုင္းတာေပါ့ကြယ္…´ဟု ဆုိင္းေလာကကို မ်က္ႏွာလႊဲေတာ့မည့္အေၾကာင္း ၀မ္းနည္းစြာေျပာျပသည္။
စိန္ေဗဒါသည္ ေဒ၀ဣႏၵာ ဦးေမာင္ႀကီးထံတြင္ ေစာင္းပညာကို ေကာင္းစြာသင္ၾကားခဲ့သည္။ သူသည္ ဆုိင္းတီးေကာင္း တစ္ေယာက္ျဖစ္ေပရာ၊ ဆုိင္းေၾကာင့္ ေစာင္းသံမွာ ပို၍ ေကာင္းလ်က္ ေစာင္းပညာ တကယ္တတ္ကၽြမ္းေသာအခါတြင္ ေစာင္းေၾကာင့္ သူ၏ဆုိင္းသံမွာ ပို၍ ေကာင္းျပန္ေလသည္။ သို႔ျဖင့္ သူ႔တြင္ အေကာင္းေတြစုေနသည္ဟု ဆိုၾကသည္။
`စိန္ေဗဒါမွာ ေကာင္းတဲ့အေၾကာင္းတစ္ခု က်န္ေသးတယ္။ အဲဒါက ဘာလဲဆိုရင္ စိန္ေဗဒါဟာ သူတီးတဲ့ဗံုေတြကို ေတာ္ရိ ေရာ္ရိ ေစ်းက၀ယ္တာမဟုတ္ဘူး။ ကိုယ္တုိင္ကိုယ္က် သားေရကိုနယ္ၿပီး ၾကက္တာကြ´ ဟု ဆုိင္းပညာအေၾကာင္း ေဟာေျပာခဲ့ေသာ ဦးဂုမၻာဏ္က ေျပာျပခဲ့ဖူးသည္။ မ်ားစြာေသာ ဆိုင္းဆရာတို႔သည္ ဗံုတြင္ သားေရႀကိဳးေလ်ာ့ေနက အသင့္ေဆာင္ထားေသာ လက္႐ိုက္တုတ္ႏွင့္ ႐ိုက္၍ တင္းေလ့႐ွိသည္။ စိန္ေဗဒါမွာ လက္႐ိုက္တုတ္မ႐ွိေခ်။ သူ၏ လက္ဖေႏွာင့္ႏွင့္႐ိုက္ၿပီး တင္းသည္။ သူ၏ လက္ဖ်ားမွာ အသားပို အစိုင္အခဲ တို႔ျဖင့္ ၾကမ္းတမ္းေနေပရာ မ်က္ႏွာသစ္ေသာအခါ၌ လက္ႏွင့္မသစ္ႏုိင္ေခ်။ မ်က္ႏွာသုတ္ပ၀ါကို ေရဆြတ္ၿပီး သစ္ရသည္။
ဆုိင္းေလာက ၀ိဇၨာတစ္ဆူျဖစ္႐ုံမွ်မက ပတၱလား၊ တေယာ၊ ေစာင္း၊ ဘင္ဂ်ိဳ၊ မယ္ဒလင္၊ လက္ဆြဲဘာဂ်ာ၊ ေကာနက္ စသည့္ ဂီတတူရိယာမ်ိဳးစံုကို ကၽြမ္းက်င္စြာ တီးမႈတ္တတ္ေသာ ႐ြာစားစိန္ေဗဒါသည္ ဂ်ပန္ေခတ္တြင္ ဆံုဆို႔နာေခၚ လည္ေခ်ာင္းကင္ဆာ ေရာဂါျဖစ္ပြားရာ၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕သို႔ ဇနီးေဒၚစိန္ေမ၊ တပည့္စိန္လွေမာင္တို႔ႏွင့္ လာေရာက္ေဆးကုခဲ့သည္။ စိန္လွေမာင္သည္ ျပြန္တံဆာတြင္ ခရီးလြန္ေနေသာ တပည့္ျဖစ္သူ ဦးခ်စ္ေမာင္ကို သြားေခၚရေသးသည္။ စစ္ႀကီးျဖစ္ပြားေနသျဖင့္ ေဆး၀ါးက မျပည့္စံုေပ။ သူငယ္ခ်င္းျဖစ္သူ ေဒါက္တာဘသန္းက အစြမ္းကုန္ကုသေပးေသာ္လည္း ေပ်ာက္ကင္းမႈမ႐ွိဘဲ ၁၉၄၂ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလ ၈ ရက္ေန႔တြင္ သူေခတၱ တည္းခိုရာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ေ႐ႊေတာင္တန္းလမ္း အမွတ္ ၅၂ စာေရးႀကီး ဦးေစာေမာင္တို႔ေနအိမ္၌ ကြယ္လြန္သြားခဲ့ေလသည္။
သူ၏ေနာက္ဆံုးခရီးကို တပည့္ျဖစ္သူ ျမန္မာညြန္႔ဦးခ်စ္ေမာင္က –
`သူ႔အေလာင္းကို ခ်သြားေတာ့ အံ့ၾသစရာတစ္ခုေတြ႕ရတယ္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ႐ွိတဲ့ ဆုိင္းအဖြဲ႕ေတြဟာ ႀကံေတာသုႆာန္မွာ အကုန္ေရာက္ေနၾကတယ္။ သူတို႔ကို ဘယ္သူမွ ဖိတ္မႏၱက မျပဳဘဲနဲ႔ သူတို႔ဘာသာ စု႐ုံးၿပီး ေရာက္ေနၾကတာ။ ကိုေဗဒါရဲ႕ မိန္းမ ေဒၚစိန္ေမဟာ ဆုိင္းအဖြဲ႕ေတြလည္း ျမင္ေရာ တခါတည္း မတ္တပ္က လဲက်သြားတာပဲ၊ အေလာင္းကို ကားေပၚက ခ်လုိက္တာနဲ႔ ေနမ်ိဳးဗလေက်ာ္သူ႐ြာစားႀကီး စိန္ေဗဒါကို အသံတစ္ခုထြက္လာၿပီး `စည္ေတာ္´ လို႔ေအာ္လိုက္တာနဲ႔ တညီတညာတည္း ဆုိင္း၀ိုင္းေတြက သာယာၾကည္ႏူးဖြယ္ စည္ေတာ္ယြန္းၾကတယ္။ တီးမႈတ္ၾကတဲ့လူေရာ၊ မသာပို႔သူမ်ားပါ ၀မ္းနည္းပူေဆြးၾကတယ္။´
ဟူ၍ ေျပာျပသည္။
ေ႐ွးအခါက ၀ိုင္းေတာ္တီးမ်ားေသဆံုးလွ်င္ ေ႐ႊခ်သည့္နည္းတူ ဦးခ်စ္ေမာင္သည္ သူ၏ဆရာ စိန္ေဗဒါ၏ လက္ဖ်ား၊ ရင္ဘတ္၊ ႏႈတ္ခမ္းမ်ားကို ေ႐ႊခ်ကာ ေနာက္ဆံုးပူေဇာ္လိုက္ေလသည္။
မည္သို႔ဆိုေစ…. ဆုိင္း၀ိဇၨာ ႐ြာစား စိန္ေဗဒါကြယ္လြန္ခဲ့သည္မွာ ယခုႏွစ္ ၂၀၁၃ ဆိုလွ်င္ ၇၁ ႏွစ္ ႐ွိၿပီျဖစ္ေသာ္လည္း သူ႔အမည္နွင့္ သူ႔အႏုပညာစြမ္းေဆာင္ခ်က္မ်ားသည္ ယေန႔တုိင္ ဆိုင္းေလာက၌ အထင္ကရ႐ွိေနဆဲပင္ျဖစ္ပါေတာ့သည္။
စာကိုး
၁။ ဦးေသာ္ဇင္။ `ဗမာ့ဇာတ္သဘင္ေလာကမွ ဆုိင္းဘုရား´ ျမ၀တီမဂၢဇင္း တြဲ ၆၊ အမွတ္ ၉ (၁၉၅၈ ဇူလုိင္လ)
၂။ တုိက္ေမာင္း၊ `စိန္ေဗဒါ့လက္သံ´ ေ႐ွ႕သို႔စာေစာင္ တြဲ ၁၅၊ မွတ္ ၉ (၁၉၆၉ ေအာက္တိုဘာ ၁)
၃။ ဦးဂုဏ္ဘဏ္၊ `စိန္ေဗဒါ၏နိဂံုးႏွင့္ေ႐ႊမန္က်ီးခုနစ္စဥ္´ ျမ၀တီမဂၢဇင္း တြဲ ၈၊ မွတ္ ၆၊ (၁၉၆၀ ဧၿပီလ)
၄။ မင္းယုေ၀၊ `စိန္ေဗဒါ´ ေငြတာရီမဂၢဇင္း ၁၉၆၆ ဧၿပီလ။
၅။ တင္ႏုိင္တိုး၊ ပုဂၢိဳလ္ထူးတို႔၏ ဘ၀တစ္ေကြ႕ ရန္ကုန္၊ လမ္းသစ္စာအုပ္တုိက္၊ ပထမႀကိမ္၊ ၂၀၁၂။
အလကၤာေက်ာ္စြာ ေစာင္းဦးဘသန္းအေၾကာင္း ေရးပါဦး…