>Letters from Michigan – 70

>

မစ္ရီွဂန္ကေပးတဲ့စာ – ၇၀
ေအာင္ေ၀း
ေမ ၂၃၊ ၂၀၁၁


မိတ္ေဆြႀကီးကိုေဒါင္း …

က်န္းခ့ံသာလို႔ မာပါစ။ ဒီရက္ထဲမေတာ့ ေရႊျပည္ႀကီးဆီက စာေပမလြတ္လပ္မႈ၊ အႏုပညာ မလြတ္လပ္မႈ အေၾကာင္းေတြၾကားရၿပီး က်ေနာ္ စဥ္းစားမိတာတခ်ဳိ႕ေျပာၾကည့္ခ်င္တယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ရက္ေတြကပဲ အရပ္သားအစိုးရဆိုတာတက္လာၿပီး ပထမဆုံးအေနနဲ ့ ဂ်ာနယ္တေစာင္ထုတ္ေ၀ ခြင့္ ႏွစ္ ပတ္ ရပ္နားခံရတယ္ ဆိုတဲ့သတင္း ၾကားလိုက္မိပါရဲ႕။ ဒါ့ထက္ဆိုးတာက ႐ုပ္ရွင္မင္းသား ေက်ာ္သူဦးေဆာင္တဲ့ နာေရးကူညီမႈ အသင္းရဲ႕ ကုသိုလ္ျဖစ္႐ုပ္သံမွတ္တမ္းေတြကို ႐ုပ္ရွင္၊ ဗီြဒီယို ဆင္ဆာအဖြဲ႕ကိုတင္ျပရမယ္လို႔ သက္ဆိုင္ရာက အမိန္႔ထုတ္လိုက္တဲ့သတင္းပဲကိုေဒါင္းေရ …။

ေျပာခ်င္တာက က်ေနာ္တို႔ေတြ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာရင္ဆိုင္ၾကဳံေတြ ့လာရတဲ့၊ ခါးစည္းခံခဲ့ၾကရတဲ့ျမန္မာျပည္မွာ စာေပအႏုပညာလြတ္လပ္ခြင့္မ ရွိဘူး။ လုံးလုံးကိုမရွိဘူးဆိုတဲ့ကိစၥပါပဲဗ်ာ။ ဒီေနရာမွာ လြတ္လပ္ခြင့္ ဆိုတာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ က်ေနာ္နားလည္းသေလာက္ကိုေျပာရရင္ လြတ္လပ္ခြင့္ဆိုတာ သူ႕စည္းသူ႔ေဘာင္နဲ႔ရွိပါတယ္။ ပရမ္းပတာမဟုတ္ပါဘူး။ ဘယ္ေနရာမွာမွ ပကတိလြတ္လပ္ခြင့္ဆိုတာ မရွိႏိုင္ပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔ဟာ ပကတိ လြတ္လပ္ခြင့္ကိုေတာင္းဆိုေနတာမဟုတ္ပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔ေတာင္းဆိုေနတာဟာ လိုအပ္တဲ့၊ လုံေလာက္တဲ့၊ တရား မွ်တတဲ့ လြတ္လပ္ခြင့္ပါ။ လြတ္လပ္ခြင့္နဲ႔တပါတည္း၊ အခြင့္အေရးရွိရင္ တာ၀န္ယူမႈလည္းရွိရမယ္ ဆိုတဲ့အခ်က္ကို က်ေနာ္တို႔ သေဘာ ေပါက္ၿပီးသား။

အရင္းခံအက်ဆုံးျဖစ္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးကိစၥကိုဒီေနရာမွာထည့္ေျပာမွျဖစ္မယ္ကိုေဒါင္း။ က်ေနာ္တို႔တိုင္းျပည္မွာ ဒီမို ကေရ စီနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးေတြ ဆိတ္သုဥ္းေနတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေျခာက္ခန္းေနတယ္။ တိုင္းျပည္ဆင္း ရဲေနတယ္။ ျပည္သူေတြ ဒူးနဲ႔မ်က္ရည္သုတ္ေနရတယ္။ အတိုက္အခံေတြက အၾကမ္းမဖက္ေရး စကားေျ ပာေနတဲ့အခ်ိန္မွာ၊ ႏိုင္ငံေတာ္အၾကမ္းဖက္၀ါဒ၊ အစိုးရအၾကမ္းဖက္၀ါဒက တိုင္းျပည္က္ို ေခ်ာက္ထဲ တြန္းခ် လိုက္ၿပီ။

ႏိုင္ငံေရးမလြတ္လပ္တဲ့အတြက္ စာေပနဲ႔ အႏုပညာမလြတ္လပ္တာပါ ကိုေဒါင္း။ စာေပအႏုပညာလြတ္ လပ္ခြင့္ျပႆနာဟာ ႏိုင္ငံေရးလြတ္ လပ္ခြင့္ျပႆနာရဲ႕လက္ေအာက္ခံျဖစ္ေနတာပါ။ ဒီေတာ့ က်ေနာ္တို႔တိုင္းျ ပည္ရဲ႕သမိုင္းေၾကာင္းကိုျပန္ၾကည့္ရေအာင္။ ႏိုင္ငံေရးကေတာ့ ဘယ္တုန္းကမွ မလြတ္လပ္ခဲ့ပါဘူး။ တစုံတရာ လြတ္လပ္မႈရွိပါတယ္။ အထိုက္အေလ်ာက္ ဒီမိုကေရစီျဖစ္ထြန္းခဲ့ပါတယ္ဆိုတဲ့ ႏိုင္ငံေရး အစိုးရလက္ထက္ ၁၉၄၈ ကေန ၁၉၅၈ အထိဟာမွာေတာင္ စာေရးဆရာေတြ၊ သတင္းစာဆရာေတြ တရားစြဲခံၾကရ၊ အက်ဥ္းေ ထာင္ထဲ ေရာက္ၾကရတဲ့သာဓကေတြ အမ်ားႀကီးပဲမဟုတ္လားဗ်ာ။

ဒီေနာက္ပိုင္း ၁၉၆၂ မတ္လ (၂) ရက္ေန ့ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီစစ္တပ္ကအာဏာသိမ္းတဲ့ေန႔ကစၿပီး၊ ဒီကေန႔ အထိ စစ္အာဏာရွင္အုပ္စိုးမႈေခတ္အဆက္ဆက္မွာေတာ့ ကိုေဒါင္းေရ၊ က်ေနာ္တို႔စာေပဟာ၊ က်ေနာ္တို႔အႏု ပညာဟာ လုံးလုံးကိုအေမွာင္က်သြားခဲ့ပါၿပီဗ်ာ။ ေတာ္ လွန္ေရးေကာင္စီတက္လာၿပီး ၁၉၆၃ မွာ အတုအေယာင္ျ ပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲပ်က္သြားတာနဲ႔ တၿပိဳင္နက္တည္း စစ္အစိုးရက စာေရးဆရာေတြ၊ သတင္းစာ ဆရာေတြကို အခ်ီႀကီး၊ အလိႈင္ႀကီး ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်ခဲ့တာပဲမဟုတ္လား ကိုေဒါင္း … ။

စာေပနဲ႔အႏုပညာလြတ္လပ္ခြင့္ဟာ အက်ဥ္းေထာင္ထဲေရာက္သြားတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဟာ အက်ဥ္းေထာင္ထဲေ ရာက္သြားတယ္။ ဆရာ ဒဂုန္တာရာ အထိန္းသိမ္းခံလိုက္ရတယ္။ ၁၉၆၇ မွာမွ ဆရာဒဂုန္တာ ရာ ေထာင္ ကျပန္လြတ္လာတယ္။ ဆရာဒဂုန္တာရာဟာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတို႔ေခတ္က ေက်ာင္းသားသမဂၢ၊ တကသေ ခါင္းေဆာင္တဦးျဖစ္တယ္။ လြတ္လပ္ေရးေခတ္ဦးစာေရးဆရာအသင္း ဥကၠဌျဖစ္တယ္။ ဆရာဒဂုန္တာရာဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၀ါဒီျဖစ္တယ္။

ဒီေတာ့ ဆရာဒဂုန္တာရာကသူ႔ဘ၀ျဖတ္သန္းမႈ၊ သူယုံၾကည္တဲ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ၀တၳဳရွည္ႀကီးတပုဒ္ေရးတယ္။ မဆလေခတ္ ၁၉၈၀ ၀န္း က်င္ကပါ။ ၀တၳဳအမည္က (တို႔ေခတ္ကိုေတာ့ေရာက္ရမည္မွာမလြဲပါ) ျဖစ္ပါတယ္။ ႐ႈမ၀မဂၢဇင္းမွာ အခန္းဆက္ေရးခဲ့တယ္။ ေရးၿပီးသမွ် ပထမတြဲဆိုၿပီး လုံးခ်င္းစာအုပ္ထြက္လာတယ္။ စာဖတ္ ပရိသတ္ႀကီးက ဆရာ့ဆီက ဒုတိယတြဲကိုေစာင့္ေမွ်ာ္ေနၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဆရာ မဂၢဇင္းမွာလည္း အခန္းဆက္ ဆက္ၿပီးမေရးႏိုင္ေတာ့ဘူး။ ဒုတိယတြဲလည္း ထြက္မလာေတာ့ဘူး။ မဆလစစ္အစိုးရက ဆရာ့ကို ဒီ၀တၳဳႀကီး ဆက္မေရးဖို႔ တားျမစ္ပိတ္ပင္လိုက္ၿပီေလ။ န၀တ-နအဖေခတ္ေတြမွာလည္း ဒီ၀တၳဳႀကီးထြက္မလာႏိုင္ခဲ့ပါဘူး။ တကယ္ျပည့္ျပည့္ စုံစုံေရးၿပီးသြားရင္ အတြဲေပါင္း (၁၂) တြဲေလာက္အထိရွိမယ္လို႔ ဆရာဒဂုန္တာ ရာေျပာျပခဲ့ ဖူးတဲ့ ဒီ၀တၳဳရွည္ႀကီးကို က်ေနာ္တို႔ ဒီတသက္ ဖတ္ခြင့္မွႀကံဳပါေတာ့မလား။

ကိုေဒါင္းေရ … ေသခ်ာတာတခုကေတာ့ ဆရာဒဂုန္တာရာရဲ႕ (တို႔ေခတ္ကိုေတာ့ေရာက္ရမည္မွာမလြဲပါ) ၀တၳဳ ႀကီးလိုပဲ၊ မၿပီးဆုံးေသးတဲ့ ဂႏၳဝင္ေျမာက္၀တၳဳရွည္ႀကီးတပုဒ္ကိုေတာ့ျဖင့္ က်ေနာ္တို႔ ဘယ္လိုမွဖတ္ခြင့္မႀကံဳႏို င္ေတာ့ ပါဘူး။ အဲဒါကေတာ့ ဆရာနတ္ႏြယ္ရဲ ့(ျမန္မာျပည္ ေျမာက္ပိုင္း) ၀တၳဳႀကိးပါပဲ ကိုေဒါင္းေရ။

အခု ဆရာနတ္ႏြယ္ကြယ္လြန္သြားခဲ့ပါၿပီ။ ဆရာ့ရဲ႕ (ျမန္မာျပည္ေျမာက္ပိုင္း) ဟာ မဆလေခတ္တုန္းက ပုဂံစာအုပ္တိုက္က ပထမတြဲ-ဒုတိ ယတြဲဆိုၿပီး၊ ႏွစ္တြဲထြက္ခဲ့တာပါ။ ဇာတ္သိမ္းပိုင္း တတိယတြဲထြက္ ဖို႔က်န္ ပါေသးတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီမွာလည္း ေခတ္အေျခအေနအရ၊ စာေပစိစစ္ေရးအေနအထားအရ၊ ဆရာနတ္ႏြယ္ ၀တၳဳဇာတ္သိမ္းပိုင္းကိုဆက္ေရးလို႔မရေတာ့ပါဘူး။ နအဖေခတ္ထဲမွာ (ျမန္မာျပည္ ေျမာက္ပိုင္း) ပထမတြဲ-ဒုတိယတြဲ၊ ႏွစ္တြဲေပါင္း၊ စာအုပ္တိုက္တတိုက္က ျပန္ထုတ္ခဲ့ပါေသးတယ္။ မူရင္း၀တၳဳကိုစာေပစိစစ္ေရး ကျဖတ္တာေတာက္တာမ်ိဳးေတြလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ အခု ဆရာနတ္ႏြယ္ဆုံးပါးကြယ္လြန္ခဲ့ပါၿပီ။ က်ေနာ္တို႔ (ျမန္မာျ ပည္ေျမာက္ပိုင္း) ဇာတ္သိမ္းခန္း တတိယတြဲကို ဘယ္ေတာ့မွဖတ္ရေတာ့မွာမဟုတ္ပါဘူးကိုေဒါင္းေရ ….။

အဲဒီလို စာေပအႏုပညာလြတ္လပ္ခြင့္ေခါင္းပါးလြန္းလွတဲ့ က်ေနာ္တို႔တိုင္းျပည္မွာ၊ စာေပအႏုပညာလြတ္လပ္ ခြင့္အတြက္ မားမားမတ္မတ္ ရပ္ဖို႔၊ ၁၉၈၈ ရွစ္ေလးလုံးအေရးေတာ္ပုံႀကီးအၿပီး၊ NLD ျခံႀကီးထဲမွာ စာေရးဆရာႏွ င့္သတင္းစာဆရာသမဂၢ (Writters And Journalists Union) W-A-J-U (၀ါဂ်ဴ) ကိုဖြဲ ့စည္းတဲ့အခါ၊ ဆရာပါရဂူ က ဥကၠဌ၊ ဆရာနတ္ႏြယ္က အတြင္းေရးမွဴးအျဖစ္တာ၀န္ယူခဲ့တဲ့သမိုင္းကိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ထာ၀ရမွတ္တမ္း တင္ထားရလိမ့္မယ္မဟုတ္လား ကိုေဒါင္းေရ …။

အားလံုးကိုသတိရလ်က္
ေအာင္ေ၀း

မူရင္း – လြတ္လပ္သည့္ အာရွအသံ www.rfa.org/burmese

သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
My Friend Tin Moe By Maung Swan Yi - Selection of MoeMaKa Articles

Similar Posts