ျမန္မာ့ကုုန္ထုုတ္လုုပ္မႈအေၾကာင္း
ေဇာ္ေအာင္ (မုုံရြာ)
စက္တင္ဘာ ၁၅၊ ၂၀၁၃
ျမန္မာျပည္အလယ္သြားျပီး ျပန္လာတဲ့ အေမရိကန္မွာေသာ ျမန္မာတစ္ဦးက စိတ္ပ်က္ျပီးေျပာလာသည္။ “ဟာ..ျမန္မာျပည္ကလူေတြ အရမ္းခ်မ္းသာတာပဲ။ စားလိုက္ေသာက္လိုက္ၾကတာဗ်ာ.. အိမ္ေျမဝယ္မလားစံုစမ္းၾကည့္ေတာ့ အားလားလား… သိန္းတစ္ေထာင္ဆို တာအိမ္စုတ္ပဲ။ သိန္းေပါင္းေသာင္းခ်ီျပီးေစ်းေခၚေနၾကလိုက္ၾကတာ…..” လို႔ ျမည္တြန္ရွာပါတယ္။ စင္ကာပူေနေသာ ျမန္မာမ်ားလည္း ေငြစုျပီးျမန္မာျပည္မွာေအးေအးေဆးေဆးျပန္အေျခခ်ဖို႔ ေနထိုင္ဖို႔၊ ေမွ်ာ္လင့္အလုပ္လုပ္ေနသူမ်ားလည္း စိတ္ပ်က္စရာျဖစ္သည္။ တကယ္ေတာ့ ျမန္မာျပည္ကို အတြင္းက်က်မျမင္လို႔ စိတ္ပ်က္သြားရျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ျမန္မာျပည္သည္ ကမၻာ့အဆင္းရဲဆံုးႏိုင္ငံတစ္ခုျဖစ္ျပီး တစ္ဦးခ်င္း တစ္လဝင္ေငြ (ပ်မ္းမွ် ေဒၚလာ၁၀၀ပင္မရွိပါ။ နယ္ျမိဳ႔မ်ားတြင္ ပညာတတ္၊ဘြဲ႔ရပင္ လစာတစ္သိန္းေက်ာ္အလုပ္ မလြယ္လွပါ။
သို႔ေသာ္
ေငြဆိုသည္မွာ အလြန္တက္မက္ေစပါသည္။ ေငြရွိေလေလ ပိုလိုခ်င္ေလေလျဖစ္သည္။ ေငြဆိုတာ လူတိုင္းၾကိဳက္တဲ့အရာျဖစ္သည္။ ေငြရဲ့ေၾကးကြ်န္ဘဝက ရုန္းထြက္ဖို႔ဆိုသည္မွာ မလြယ္ပါ။ တစ္ခါက ျမန္မာျပည္တြင္ ေအးေအးေဆးေဆး အျငိမ္းစား၊ တိုက္ႏွင့္ကားႏွင့္၊ အိမ္အကူမ်ားႏွင့္ သိုက္ဝန္းစြာေနထိုင္သူ အသက္၇၅ႏွစ္အရြယ္ အန္ကယ္ၾကီး၊ စင္ကာပူသို႔ ပထမဆံုးအၾကိမ္ အလယ္ေရာက္လာပါသည္။ ၂ပတ္ခန္႔ လွည့္လယ္ၾကည့္ရႈျပီးေနာက္… “စင္ကာပူေရာက္ျပီး..အမွန္အတိုင္းေျပာရရင္ က်ေနာ့္တသက္မွာ ေငြခ်မ္းသာခ်င္စိတ္အရမ္းျဖစ္လာတယ္ဗ်ာ…” ဟုေျပာဆိုရွာသည္။
ခရစ္ယာန္က်မ္းစာတြင္ ႏိုင္ငံေတာ္ႏွင့္ေျဖာင့္မတ္ျခင္းကိုေရွးဦးစြာရွာၾကေလာ့၊ က်န္ေသာထိုအရာမ်ားကိုေနာက္မွငါေပးေတာ္မူလတၱံ..” ဟူေသာအခ်က္သည္ ခရစ္ယာန္ဘာသာဝင္မ်ား၏ လက္သံုးက်မ္းခ်က္ပင္ျဖစ္သည္။ “ထိုအရာ” ဟုေခၚေသာ အားလံုးစိတ္ဝိညဥ္ခ်မ္းသာျခင္းကိုေခၚသည္။ သို႔ေသာ္ အမ်ားစုက “ထိုအရာ” ဆိုသည္မွာ ေလာကအရာမ်ားျဖစ္ေသာ ေငြ၊အာဏာ၊ဂုဏ္၊ တိုက္တာအိမ္ယာ အစရွိသည္တို႔တြင္ ေငြသည္ ထိပ္ဆံုးမွပါသည္။ ေငြကို ဦးစားမေပးႏွင့္ ဘုရားသခင္ႏိုင္ငံေတာ္ႏွင့္ေျဖာင့္မတ္ျခင္းကို ဦးစားေပးပါက ဤေလာက၊ ေနာင္တမလြန္ေလာက အားလံုးစိတ္ဝိညဥ္ခ်မ္းသာမည္ဟု ဆိုလိုသည္။ အျခားဘာသာၾကီးမ်ားျဖစ္ေသာ ဗုဒၶဘာသာ၊ အစၥလမ္ဘာသာ၊ ဟိျဒၵဴဘာသာ..ကြန္ျဖဴးရွပ္၊ ရွင္တို၊ ဂ်ဴး၊ ဆစ္ခ္ စသည္တို႔အျပင္ ဘာသာမဲ့မ်ား၊ ဘုရားစံုဝါဒီမ်ား အားလံုးကလည္း ေငြကိုမတက္မက္ရန္ သြန္သင္ပါသည္။
ယခုေငြအေၾကာင္းေရးရာတြင္ လက္ရွိျမန္မာႏိုင္ငံၾကီး၊ ဆင္းရဲတြင္းမွလြတ္ကင္းရန္ထက္၊ မိမိႏွင့္မိတ္ေဆြမ်ား ဆင္းရဲတြင္းမွလြတ္ကင္းရန္ ရည္ရြယ္ပါသည္။
မိမိကိုယ္ကို ေရႊျမန္မာဟု ဂုဏ္ယူၾကေသာ ျမန္မာအမ်ားစုမွာ၊ ပုဂၢိဳလ္ေရးကိုးကြယ္မႈမ်ားျခင္း၊ အခ်င္းခ်င္းဖိခိုင္း၊အႏိုင္က်င့္တတ္ျခင္း၊ အထက္အရာရွိကိုနာခံမႈနည္းျခင္း၊ ေဒါသၾကီးျခင္း၊ အားနာတက္ျခင္(Helpful)၊ သေဘာေကာင္းျခင္း၊ စသည့္ျမန္မာ့အားနည္းခ်က္မ်ားမွာ ျမန္မာမ်ားသာမက၊ ကမၻာ့လူမ်ိဳးတိုင္း၊ လူတိုင္း၏ ဗီဇပင္ျဖစ္သည္။ ႏွစ္ေပါင္းရာႏွင့္ခ်ီျပီး၊ ေလ့က်င့္ယူရသည္။ ဒုကၡမ်ားစြာ၊ တိုင္းျပည္တြင္ ေသေၾက၊ပ်က္စီးမႈမ်ားစြာျဖစ္ျပီးမွ သင္ခန္းစာယူျပီး၊ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲၾကသည္။ ယခုျမန္မာျပည္ေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံကိုတကယ္ခ်စ္ျမတ္ႏိုးသည္မွာ ျငင္းမရႏိုင္ပါ။ မိမိအိမ္ေထာင္စု၊ မိမိႏိုင္ငံကို ဆင္းရဲမြဲေတသြားေအာင္ ဘယ္သူမွမလုပ္ပါ။ သို႔ေသာ္ ျမန္မာ့နည္းျမန္မာ့ဟန္ျဖင့္ ေရႊျမန္မာစိတ္ကို တျပားမွမေလွ်ာ့ပဲ၊ လုပ္ေဆာင္သြားရာ အနွစ္၅၀အၾကာ ျမန္မာျပည္ၾကီးယခုအေျခေနသို႔ ေရာက္သြားပါသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ စင္ကာပူ၊ အေမရိကား ေနထိုင္သူျမန္မာမ်ား ရန္ကုန္သို႔လာေရာက္လည္ပတ္ျပီးေနာက္ …အင္း၊ ကိုယ္ေနရာမွာပဲေနတာ ေရမီး၊အိမ္စရိတ္အျပင္၊ ေငြရွာရတာလဲ လပ္ေပး၊လပ္ယူ (လက္ေဆာင္) မလိုပဲေနရတာေကာင္းပါတယ္..ဆံုးျဖတ္ၾကပါသည္။ ျပန္အေျခခ်ဖို႔ စိတ္ကေတာ့ မကုန္ေသးပါ။
● စီးပြားေရး (ဝင္ေငြ) ခိုင္မာေအာင္လုပ္ျခင္း
ယခု ၂၁ရာစုႏိုင္ငံမ်ားသည္ စစ္တိုက္ျပီး၊ အင္ပါယာခ်ဲ႔ထြင္မႈကို မလုပ္ေတာ့ပါ။ စစ္အင္အားကိုေတာ့ ႏိုင္ငံအဓိက၊ အမ်ားဆံုးအသံုးစရိတ္ျဖစ္ သည္။ ယခင္ ကမၻာအင္ပါယာၾကီးမ်ားသည္ စစ္အင္အားျဖင့္ ခ်ဲ႔ထြင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ျပီး၊ ယခုေခတ္တြင္လည္း စစ္အင္အားၾကီးရန္ အေမရိကန္၊ တရုပ္၊ ရုရွား၊ ဂ်ာမဏီ၊ ဂ်ပန္ စသည့္ႏိုင္ငံမ်ားက လုပ္ေဆာင္ေနဆဲျဖစ္သည္။
သို႔ေသာ္
ဒုတိယကမၻာစစ္ေနာက္ပိုင္း အႏုျမဴဗံုး၏ ေၾကာက္မက္ဘြယ္ရာအဖ်က္စြမ္းအားကို ေတြ႔ရွိခဲ့သည္။ ဂ်ပန္လူမ်ိဳးသိန္းေပါင္းမ်ားစြာ တခ်က္တည္းေသေၾကသည့္ ဟီရိုရွီးမားႏွင့္နာဂစကီ ျမိဳ႔ၾကီး၂ျမိဳ႔ကို ၾကဲခ်ျခင္းျဖင့္ ဂ်ပန္လက္နက္ခ်ခဲ့ရသည္။ ထို႔ေနာက္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံသည္ စစ္ေလယဥ္မထုတ္ရ၊ စစ္အင္အားမခ်ဲ႔ရ..ဟု ကန္သတ္မႈေဘာင္အတြင္းမွ ေငြေၾကး၊စီးပြားေရးျဖင့္ ယခုကမၻာထိပ္တန္းႏိုင္ငံျဖစ္လာသည္။ အလားတူ တရုပ္ႏိုင္ငံၾကီးလည္း ေခါင္းေဆာင္ၾကီး တိန္႔ေရွာင္ဖိန္႔၏ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ ေပၚလစီျဖင့္ ဂ်ပန္ကိုေက်ာ္တက္သြားျပီး စီးပြားေရးဒုတိယႏိုင္ငံၾကီးျဖစ္ေနပါသည္။ စင္ကာပူႏိုင္ငံကေလးမွာလည္း ေခါင္းေဆာင္လီကြမ္းယူ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈျဖင့္ ကမၻာထိပ္တန္းႏိုင္ငံျဖစ္ေနပါသည္။ ရယ္စရာေရးရလွ်င္ အေမရိကန္ဆန္းဖရန္စစၥကိုျမိဳ႔တြင္ ျမန္မာတစ္ဦး Bank Of America ဘဏ္စာရင္းဖြင့္ရာ ဘဏ္မန္ေနဂ်ာအမ်ိဳးသမီးၾကီးကို ျမန္မာပတ္စပို႔ကို ျပရသည္။ ဘယ္မွာေနသလဲေမးရာ စင္ကာပူမွာေနသည္ဟုေျပာရသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ဘယ္မွာရွိသလဲမသိ၊ Myanmar လဲမသိ၊ Burma လဲမသိ၊ ေၾသာ္ ဘဏ္မန္ေနဂ်ာအမ်ိဳးသမီး၊ အသက္၅၀ေက်ာ္ဆိုေတာ့ Burma, Myanmar မသိျခင္းကို လက္ခံရသည္။ စင္ကာပူမွာေနသည္ ဟုေျပာျပေသာအခါ မန္ေနဂ်ာအမ်ိဳးသမီးၾကီးက Ok, I know. Myanmar is under Singapore? ဟု ေမးလာျပန္ပါသည္။ စိတ္ေတာ့ဆိုးခ်င္သည္။ ျမန္မာျပည္ကဒ္ျပားေလးထုတ္ျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံကအၾကီးၾကီး၊ စင္ကာပူကေသးေသးေလး… ဒါေပမဲ့ စင္ကာပူႏိုင္ငံကခ်မ္းသာျပီး၊ က်ေနာ္တို႔ျမန္မာႏိုင္ငံက စစ္အစိုးရ၊ေရြးေကာက္ပြဲမလုပ္ပဲအုပ္ခ်ဳပ္ေနလို႔ ႏိုင္ငံဆင္းရဲသြားရတယ္..ဟုရွင္းျပကရသည္။
ေအာက္ပါ ကဒ္ျပားကို လက္ေဆာင္ေပးခဲ့ရသည္။
● အေဝးကြင္း၊အိမ္ကြင္း (ေဘာလံုးပြဲ)
ျမန္မာမ်ားကို ေဘာလံုးပြဲႏွင့္ယွဥ္ေျပာပါက ပိုေကာင္းသည္။ ယခုအခါ ျမန္မာပထမတန္းေဘာလံုးပြဲကို ျမန္မာလိခ္ အျဖစ္ေျပာင္းလဲျပီး၊ အိမ္ကြင္းအေဝးကြင္းစနစ္ျဖင့္ ကမၻာ့ေဘာလံုးပြဲပံုစံသို႔ ေျပာင္းလဲထားျပီျဖစ္သည္။ ျမန္မာေဘာလံုးသင္း လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္၄၀ခန္႔က ေတာင္ကိုးရီးယားကို အႏိုင္ကစားျပီ၊ အာရွထိပ္တန္းျဖစ္ခဲ့သည္မွာ အတိတ္ျဖစ္သည္။ ယခုတြင္ လာမည့္အေရွ႔ေတာင္အာရွအားကစားပြဲ ဒီဇင္ဘာလ ၂၀၁၃တြင္ က်င္းပခ်ိန္၊ ျမန္မာေဘာလံုးအသင္း ဗိုလ္စြဲရန္ ျဖစ္ႏိုင္ဦးမည္။ စီးပြားေရးတြင္ ျမန္မာကုမၸဏီမ်ား အေရွ႔ေတာင္အာရွအဆင့္ တက္လွမ္းရန္ ၁၀ႏွစ္ေက်ာ္ေစာင့္ရဦးမည္။ ျမန္မာအားလံုးစိတ္ေနစိတ္ထား Attitude ျမင့္မားလာေရးအတြက္ ယခုအခါ အေျခအေနေကာင္းေနျပီျဖစ္သည္။ ကမၻာကေလးစားရေသာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ တစ္ဦးတည္းရွိေနရာမွ ယခုအခါ သမၼတဦးသိန္းစိန္လည္း ကမၻာကေလးစားရသူေနာက္ထပ္ ျမန္မာတစ္ဦးအျဖစ္ သတ္မွတ္ခံရျပီျဖစ္သည္။ ဤစာ ဖတ္ရႈေနသူ မိတ္ေဆြလည္း ျမန္မာျပည္က မေလးစားခ်င္ေနပါေစ၊ ကမၻာကေလးစားေသာ စီးပြားေရး၊ ပညာေရး ထူးခြ်န္သူတစ္ဦးျဖစ္လာဖို႔ အေရးၾကီးသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ယခုစာတြင္ ကမၻာ့ကုမၸဏီၾကီးမ်ား ဘယ္ေနရာ၊ ဘယ္လို ေငြေၾကးၾကြယ္ဝေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေနသလဲ .. အၾကမ္းဖ်င္းေရးသားပါသည္။
ႏိုင္ငံတိုင္း စစ္လက္နက္ပစၥည္းထုတ္လုပ္ျခင္းသည္ နံပါတ္(၁) ေငြအမ်ားဆံုးအသံုးျပဳသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ စစ္တပ္ကို ရိကၡာထမင္းခ်ိဳင့္ပို႔သည့္ ကန္ထရိုက္ရလွ်င္ပင္ က်ႏ္ုပ္ခ်မ္းသာႏိုင္ပါသည္။ စစ္တပ္စီးပြားေရးအေၾကာင္း ဤေနရာတြင္မေရးပါ။ အိမ္ကြင္းတြင္ကန္ရမည့္ေဘာ္လံုးပြဲကို မႏိုင္လွ်င္ပင္ သိကၡာရွိစြာ ကစားႏိုင္ဖို႔လိုပါသည္။ ထို႔အတြင္ မိမိႏိုင္ငံတြင္း လာေရာက္မည့္ ႏိုင္ငံတကားစီးပြားေရးကုမၸဏီမ်ားကို အႏိုင္ရဖို႔မလြယ္လွပါ။ ထုိကုမၸဏီမ်ားသည္ ပထမဆံုးလာသူမ်ားသည္ ကမၻာလွည့္လုပ္စားေနသူမ်ားျဖစ္ေသာေၾကာင့္ သူတို႔ႏွင့္သိကၡာရွိစြာ ျပိဳင္ဆိုင္၊ လုပ္ကိုင္ႏိုင္ဖို႔ အိမ္ကြင္းတြင္ အေျခလွႏိုင္မွျဖစ္ပါမည္။ ေနာက္မွ အေဝးကြင္းသို႔ သြားကစားရပါမည္။
● ကုမၸဏီစီးပြားေရး (ကုတ္ထုတ္လုပ္ျခင္)
ရးရလွ်င္၊ ကုန္ပစၥည္းထုတ္လုပ္ျခင္းသည္ အျမတ္အမ်ားဆံုးႏွင့္၊ မိမိအတြက္ေရာ၊ တိုင္းျပည္အတြက္ပါ အလြန္အက်ိဳးရွိသည့္ စီးပြားလုပ္ငန္းျဖစ္သည္။ တိုင္းျပည္ ဂ်ီဒီပီ (အမ်ိဳးသားထုတ္လုပ္မႈတန္ဖိုး) အမ်ားဆံုးမွာ အေမရိကန္ျဖစ္သည္။ ေနာက္တြင္ တရုပ္၊ ဂ်ပန္၊ ဂ်ာမဏီ၊ ျပင္သစ္၊ ေတာင္ကိုးရီးယား၊ အိႏၷိယ၊ ဘရားဇီး..စသျဖင့္ ကုန္ထုတ္စြမ္းအားၾကီးေသာ ႏိုင္ငံမ်ားျဖစ္သည္။ လူဦးေရမ်ားလွ်င့္ ကုန္ထုတ္စြမ္းအားၾကီးသျဖင့္ တရုပ္ျပည္ အႏွစ္၂၀အတြင္း ဂ်ပန္ကိုေက်ာ္ျပီး ဒုတိယအဆင့္တက္လာျခင္းသည္ လူဦးေရေၾကာင့္ျဖစ္သည္။
A list of the world’s largest manufacturing companies, ordered by revenue in greater than $25 billion of U.S. dollars. အေမရိကန္မွာ ေဖာ္ကြ်န္း၅၀၀ Fortune Global 500 စာေစာင္တြင္ ပစၥည္းဥစၥာၾကြယ္ဝေသာ္ လူ၊ ကုမၸဏီမ်ားကို ႏွစ္စဥ္ထုတ္ျပန္ေက်ညာသည္။ ထိုစာရင္းအရ ဘီလွ်ံ၂၅ အနည္းဆံုးခ်မ္းသားေသာ ၂၀၁၃ခု ကုမၸဏီစာရင္းကို ၾကည့္လွ်င္ အေမရိကန္သည္ နံပါတ္တစ္ျဖစ္သည္။ စုစုေပါင္း ကုမၸဏီ၃၅ခုျဖင့္ ကန္ေဒၚလာ ၂၂၄၂၅ ဘီလွ်ံျဖစ္သည္။ ဒုတိယမွာ ဂ်ပန္ စုစုေပါင္း ကုမၸဏီ၂၉ခုျဖင့္ ကန္ေဒၚလာ ၁၆၉၈၈ ဘီလွ်ံျဖစ္သည္။ ေနာက္တြင္ ဂ်ာမဏီ၊ တရုပ္၊ ျပင္သစ္၊ ေတာင္ကိုးရီးယား..စသျဖင့္ အစဥ္အတုိင္းရွိသည္။ မည္သည့္ကုန္ထုတ္လုပ္ငန္းမ်ားကို အမ်ားဆံုးလုပ္ေနသနည္းဟု စီစစ္ပါက ေမာ္ေတာ္ကားလုပ္ငန္း Automotive မ်ားသည္ ဘီလွ်ံ ၁၉၀၃ ျဖင့္ ထိပ္ဆံုးတြင္ေနရာယူထားသည္။ တိုယိုတာ၊ ဟြန္ဒါ၊ ဟြန္ဒိုင္း၊ မာဇဒါ၊ နီဆန္၊ မာစီဒီး၊ ဘီအမ္ဒဘလ်ဴ၊ ေဘာက္စဝက္ဂြန္၊ ခ်က္ပလက္၊ ဟီးႏိုး၊ စသည့္ကားစက္ရံုမ်ားျဖစ္သည္။ ျမန္မာ့စီးပြားေရးေခါင္းေဆာင္မ်ားလည္း အထင္မေသးသင့္ပါ။ ျမန္မာျပည္တြင္ ကားစက္ရံုမ်ား စတင္တည္ေဆာက္ေနျပီျဖစ္သည္။ ယခင္က ကားအင္ဂ်င္ဝယ္ျပီး ေဘာ္ဒီရိုက္ပဲလုပ္သည့္ အဆင့္မွ ျမန္မာျပည္ထုတ္ကားမ်ား ျပည္တြင္းသံုးရန္ စတင္ေတာ့မည္။ ယခု ျပည္တြင္းထုတ္ တရုပ္နည္းပညာ ေမာ္ေတာ္ကားမ်ားမွာ မစြံပါ။ ဒုတိယအမ်ားဆံုးမွာ စက္မႈ၊လွ်ပ္စစ္ပစၥည္းထုတ္လုပ္ျခင္း Engineering, various ဘီလွ်ံေပါင္း ၁၃၉၄ ျဖစ္သည္။ ABB, Toshiba, Schneider Electric, YASKAWA စသည္တို႔ျဖစ္သည္။ တတိယမွာ လူသံုးကုန္ (မိုဘိုင္းဖုန္း၊ကြန္ျပဴတာ၊တီဗြီ၊ဗီဒီယို၊ေရခဲေသတၱာ) Electronic – Consumer Electronic ျဖစ္သည္။ ေဆးဝါးပစဏည္းမ်ား၊ ဓါတုပစၥည္း၊ ေလယဥ္၊ ဆက္သြယ္ေရးပစၥည္း၊ ေဆာက္လုပ္ေရး၊ ေဆးလိပ္၊ လူသံုးကုန္၊ လယ္ယာထြက္ကုန္၊ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္ၾကိဳး စသည္တို႔ကို အစဥ္လိုက္ေတြ႔ရသည္ (ဇယားတြင္ၾကည့္ပါ)။
အထက္ပါဇယားကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္
၁။ အေမရိကန္သည္ နံပါတ္(၁) စီးပြားေရးႏိုင္ငံျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ကို အမွီျပဳေသာႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ ဆက္သြယ္မည့္အစား အေမရိကန္ႏွင့္တိုက္ရိုက္ဆက္သြယ္ပါက ပိုျပီးအက်ိဳးရွိသည္။ ဂ်ပန္၊ တရုပ္၊ ျပင္သစ္၊ ေတာင္ကိုးရီးယားတို႔လည္း ထိပ္တန္းစီးပြားေရးႏိုင္ငံျဖစ္သည္။ အလြန္ေသးငယ္ေသာ္လည္း စီးပြားေရးအစြမ္းထက္လွသည့္ စင္ကာပူႏိုင္ကို သတိထားမိရန္လိုသည္။ ဇယားပါ ထိပ္တန္းကုမၸဏီေပါင္း ၁၄၅ခုတြင္ အေရွ႔ေတာင္အာရွမွ စင္ကာပူတစ္ခုတည္း ကုမၸဏီ၂ခု ကန္ေဒၚလာ ၇၂၃ ဘီလ်ံျဖင့္ အိႏၷိယအထက္တြင္ရွိေနသည္။ အျခား အေရွ႔ေတာင္အာရွႏိုင္ငံမ်ား တစ္ခုမွမပါ။ ထိုကုမၸဏီ၂ခုမွာ Flextronics (Electronics) 29 billion USD, Wilmar International (Food & Beverages) 44 billion USD တို႔ျဖစ္သည္။ စင္ကာပူတြင္ သူတို႔ပိုင္စက္ရံု အနည္းငယ္သာရွိျပီး သူတို႔ေငြေၾကးစီမံမႈအတြက္ စိတ္ခ်ရသျဖင့္ ဌာနခ်ဳပ္ကိုစင္ကာပူသို႔ ေရႊ႔လာျခင္းျဖစ္သည္။ လူမ်ားကဲ့သို႔ ကုမၸဏီမ်ားလည္း ေရၾကည္ရာမ်က္ႏုရာသို႔ ေရႊ႔ေျပာင္းေျခခ်ျခင္းျဖစ္သည္။
၂။ မည္သည့္စီးပြားေရးကို လုပ္မည္နည္းဟု အၾကမ္းဖ်င္းမွန္းဆႏိုင္ပါသည္။ ေမာ္ေတာ္ကားလုပ္ငန္းသည္ အနာဂါတ္ျမန္မာျပည္တြင္ အလြန္ၾကီးမားေသာ အျမတ္စြန္းရမည့္လုပ္ငန္းျဖစ္သည္။ ေလာေလာဆယ္ ဂ်ပန္ေမာ္ေတာ္ကားမ်ားစြာ အေဟာင္းတင္သြင္းလာသျဖင့္ ရန္ကုန္လမ္းမၾကီးမ်ား ၾကပ္ေနသည္။ ဂ်ပန္စြန္ပစ္ေမာ္ေတာ္ကား ၅ႏွစ္အေဟာင္းကို ေဒၚလာ၁၅၀၀ျဖင့္ ဝယ္ယူျပီး၊ ဆယ္ဆေစ်းတင္ကာ ေဒၚလာ၁၅၀၀၀ အထက္ျဖင့္ ေရာင္းခ်ေနၾကသည္။ ဒုတိယအမ်ားဆံုးမွာ စက္မႈ၊လွ်ပ္စစ္ ပစၥည္းမ်ားထုတ္လုပ္ျခင္းျဖစ္သည္။ ထရန္စဗြန္မာ၊ ကြန္ဗတ္တာ၊ ေနေရာင္ျခည္လွ်ပ္စစ္၊ မီးစက္မ်ား၊ အဲယားကြန္း၊ ေလေအးစက္၊ ဂတ္စ္မီးဖို၊ ေရခဲစက္၊ ေရခဲေသတၱာ၊ စသည့္ စက္ပစၥည္းထုတ္လုပ္သူမ်ား ေကာင္းစားမည္ျဖစ္သည္။ တတိယအျမတ္အမ်ားဆံုးရသည့္ ကုန္ထုတ္လုပ္ငန္းမွာ အီလက္ထရြန္းနစ္ျဖစ္သည္။ မိုဘိုင္းဖုန္း၊ အင္တာနက္၊ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အားသံုးသည့္ လူသံုးကုန္ပစၥည္းမ်ားျဖစ္သည္။ jႏိုင္ငံျခားေဆး၊ တိုင္းရင္းေဆး စသည့္ေဆးဝါးပစၥည္း၊ ဓါတုပစၥည္းျဖစ္သည့္ ေရနံဓါတုႏွင့္ဆက္စပ္ေသာ ပလပ္စတစ္၊ ဖိုင္ဘာ၊ ကယ္မီကယ္ Chemical ထြက္ကုန္မ်ား၊ ေလယဥ္ႏွင့္ပစၥည္း၊ အိမ္ႏွင့္ေဆာက္လုပ္ေရးပစၥည္း၊ ကားတာယာ၊ ေဆးလိပ္၊ စီကရက္၊ ေဆးျပင္းလိပ္၊ ေဆးေပါ့လိပ္၊ လူသံုးကုန္ပစၥည္း (စားပြဲ၊ကုလားထိုင္ႏွင္ ဘီယာ၊အရက္၊အခ်ိဳရည္ ..စသည့္တို႔အပါဝင္)၊ လယ္ယာသံုး ေပါက္ျပား၊ ထြန္စက္၊ ေကာက္စိုက္စက္၊ ေကာက္ရိတ္စက္၊ ဓါတ္ေျမၾသဇာ၊ ပိုးသတ္ေဆး စသည့္ပစၥည္းမ်ား၊ လွ်ပ္စစ္မီးၾကိဳး Cable မ်ား ..စသည့္ ကုန္ထုတ္လုပ္ငန္းမ်ားျဖစ္သည္။
● ၀န္ေဆာင္မႈ၊ စက္မႈ ႏွင့္ လယ္ယာလုပ္ငန္း Service, Industry and Agriculture
ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံတြင္ အလုပ္လုပ္သူမ်ား မည္သည့္အလုပ္ကိုလုပ္သနည္းဟု စီးပြားေရးပညာရွင္မ်ားက ေလ့လာရာတြင္ က႑ၾကီး၃ခု ခြဲထားပါသည္။ ဝန္ေဆာင္မႈ၊ စက္မႈႏွင့္ လယ္လာလုပ္ငန္းမ်ားျဖစ္သည္။ တိုးတက္ေသာႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ဝန္ေဆာင္မႈသည္ ၈၀% အထက္ရွိသည္။ ဆင္းရဲေသာႏိုင္ငံမ်ား ဥပမာ ဘဂၤလားေဒခ်္ တြင္ လယ္ယာလုပ္ငန္းျဖင့္ အသက္ေမြးသူမ်ား ၈၀ရာႏႈန္းနီးပါး ရွိသည္။ တိုးတက္ေသာႏိုင္ငံမ်ားတြင္ စက္မႈလုပ္ငန္းမ်ားသည္ ေအာ္တိုမစ္တစ္၊ ရိုေဘာ့စက္ရုပ္မ်ား၊ ကြန္ျပဴတာထိန္းခ်ဳပ္မႈမ်ားျဖစ္ေသာေၾကာင့္ လူအင္အားမလိုပါ။ တိက်ေသသပ္ေသာ ပစၥည္းမ်ားကို စက္မ်ားက ထုတ္လုပ္သည္။ ဥပမာ အေမရိကန္တြင္ သြားေနထိုင္ပါက စားေသာက္ဆိုင္မ်ား ၊ ဘဏ္မ်ား၊ ကက္ရွာ Casher မ်ား၊ ေကာင္တာမ်ား၊ ဓါတ္ဆီဆိုင္မ်ား၊ ကုန္တိုက္မ်ား၊ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး၊ အင္ဂ်ီအိုမ်ား၊ အေရာင္းဆိုင္၊ မီဒီယာ၊ အသံလႊင့္၊ အင္တာနက္မ်ား စသည့္ ဝန္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ အလုပ္ရမည္ျဖစ္သည္။ စင္ကာပူတြင္လာေရာက္ပါက စက္မႈလုပ္ငန္းမ်ားျဖစ္ေသာ ေဆာက္လုပ္ေရး၊ သေဘၤာက်င္း၊ စားေသာက္ကုန္စက္ရံု၊ လူသံုးကုန္စက္ရံုမ်ားတြင္ အလုပ္သမား၊ အင္ဂ်င္နီယာအျဖစ္ အလုပ္ရမည္ျဖစ္ည္။ ျမန္မာျပည္တြင္းေနထိုင္ပါက လယ္ယာလုပ္ငန္းႏွင့္ဆိုင္ေသာ စိုက္ပ်ိဳးေရး၊ အသီးႏွံ၊သီးရြက္၊ သားငါး လုပ္ငန္းမ်ား (သို႔မဟုတ္) ၄င္းလယ္ယာထြက္ႏွင့္ဆက္စပ္ေနေသာ သြင္းကုန္/ထုတ္ကုန္၊ အေရာင္းဝယ္၊ စက္မႈလုပ္ငန္းငယ္ေလးမ်ားတြင္ အလုပ္ကိုင္ရဖို႔ျဖစ္သည္။
● နိဂံုခ်ဳပ္ျခင္း
မိမိ မိသားစု စားဝတ္ေနေရးအတြက္သာ စဥ္းစားပါက ဘာလုပ္ငန္းလုပ္လုပ္ မိမိေနထိုင္ရာအရပ္တြင္ လူတန္းေစ့ေနႏိုင္ဖို႔ အေရးၾကီးပါသည္။ ျမန္မာျပည္တြင္ေနထိုင္ပါက ထမင္း၊ငါးပိရည္၊ ခရမ္းသီးခ်က္၊ ဝက္သားတစ္တံုးျဖင့္ အရသာရွိရွိစားႏိုင္သည္။ ေလတျဖဴးျဖဴးႏွင့္လမင္းၾကယ္တာယာမ်ားကို ၾကည့္ျပီး အိမ္လခပူပင္စရာ မလိုပဲ ေနႏိုင္သည္။ စက္ဘီး၊ ဆိုင္ကယ္ သို႔မဟုတ္ ဆိုက္ကားစီးျပီး၊ သြားလာႏိုင္သည္။ အေမရိကန္၊စင္ကာပူတြင္ ေနထိုင္ပါက စားေသာက္စရိတ္မွာ ျမန္မာျပည္ထက္၊ ပိုေကာင္းေအာင္စားႏိုင္မည္၊ ေစ်းလဲသိပ္မၾကီးလွပါ။ သို႔ေသာ္…. ေနစရာ၊ ေက်ာခ်စရာတစ္ေနရာအတြက္ အလြန္ေစ်းၾကီးလွသည္။ အခန္းငွားခ၊ အိမ္ငွားခမွာ ေစ်းၾကီးလွျပီး၊ သြားလာခ်င္ပါက ကားေမာင္း၊ ဓါတ္ဆီထည့္၊ ရထား၊ဘတ္စ္ကားစီးရသည္မွာ အလြန္ေစ်းၾကီးလွေပသည္။ အလုပ္လုပ္ခ ဝင္ေငြမ်ားမ်ားရသျဖင့္ ေနစရိတ္၊ သြားလာစရိတ္မ်ားကို အကုန္ခံႏိုင္သည္။ တခါတရံ ေငြပိုလွ်ံပါက အျပင္ထြက္ျပီး ေစ်းၾကီးေသာ ႏိုင္ငံတကာအစားအစာမ်ားကို တေပ်ာ္တပါးစားေသာက္သည္။ ခရီးထြက္ျပီး ဇိမ္ခံသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဘာအလုပ္ပဲ လုပ္လုပ္ မိသားစုအေရးအတြက္ လခစားအလုပ္သမားတစ္ဦးအဖို႔ အိုေကပါသည္။
ကုန္ထုတ္လုပ္ငန္းလုပ္ကိုင္မည့္သူမ်ား၊ ကုမၸဏီမန္ေနဂ်ာ၊ဒါရိုက္တာမ်ား၊ တိုင္းျပည္အုပ္ခ်ဳပ္လူတန္းစားျဖစ္မည့္သူမ်ားအတြက္မွာ မည္သည့္လုပ္ငန္းကို ေရြးခ်ယ္မႈပညာတတ္ေျမာက္ရန္ အလြန္အေရးၾကီးလွေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ယခုေခတ္ World Is Flat ဆိုသကဲ့သို႔ အင္တာနက္၊ အင္ေဖာ္ေမးရွင္းေခတ္တြင္ CEO မ်ားလစာေငြသည္ အလြန္မ်ားပါသည္။ Management စီမံခန္႔ခြဲမႈပညာသည္ အထူးေပၚျပဴလာျဖစ္လာေသာေၾကာင့္ ဘြဲ႔တစ္ခုတည္းရရံုႏွင့္ မျပီး၊ လုပ္ငန္းအေတြ႔ၾကံဳရလာပါက MBA မာစတာဘြဲ႔ရရွိျခင္းသည္ ေရပန္းစားလာသည္။ ဟားဗတ္တကၠသိုလ္ Harvard MBA Graduate အမ္ဘီေအဘြဲ႔ရ တစ္ဦးကို ကုမၸဏီမ်ားက တစ္လေဒၚလာ ဂဏန္း၅လံုးအထက္ ေပးျပီးအျပိဳင္အဆိုင္ အလုပ္ေခၚေနၾကသည္။
ေလာေလာဆယ္တြင္ ျမန္မာမ်ားအဖို႔ ကုန္ထုတ္လုပ္ငန္းမလုပ္ႏိုင္ေသးပါ။ Infra Structure ဟုေခၚေသာ ကုန္ထုတ္လုပ္ငန္းအတြက္ အေျခခံမ်ားျဖစ္သည္ အာမခံလုပ္ငန္း၊ စာရင္းစစ္လုပ္ငန္းမ်ားမွာ ကမၻာ့ကုမၸဏီမ်ား စိတ္ခ်ရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံမည့္အဆင့္မေရာက္ေသး။ လွ်ပ္စစ္၊ ေရ၊ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရးမွာလည္း ခက္ခဲေနဆဲျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ျမန္မာအမ်ားစုသည္ Trading ဟုေခၚေသာ သြင္းကုန္/ထုတ္ကုန္လုပ္ငန္းမ်ားကိုသာ စုပံုျပီးလုပ္ကိုင္ေနၾကပါသည္။ ေရတို အခုေငြရင္း၊ ေနာက္တစ္ပတ္ဆို အျမတ္ထြက္သည့္ ေပၚပင္လုပ္ငန္းမ်ား (ဥပမာ အိမ္ေျမပြဲစား) မ်ားလုပ္ေနရသည္။ အေျပာပဲေကာင္းေသာ ျမန္မာမ်ားျဖစ္ေနသည္။ မည္သို႔ျဖစ္ေစ အေရာင္းအဝယ္ Trading တြင္လည္း ေရရွည္ရပ္တည္ႏိုင္ရန္ ၾကက္ဆူဆီ၊ ေနေရာင္ျခည္ဓါတ္အားျဖင့္ ရပ္မေနပဲ၊ ကမၻာအဆင့္ကိုတက္လွမ္းရပါမည္။ ေလ့လာ၊ ကုန္သြယ္ႏိုင္ရန္ ေမွ်ာ္လင့္ပါသည္။
The following is a list of the world’s largest manufacturing companies, ordered by revenue in millions of U.S. dollars according to the Fortune Global 500. Currently all companies with revenue greater than $25 billion are included.
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
