မာန္သီဟထြန္း – ေဆပီယန္စ္၊ အပိုင္း (၁၂) – စဥ္းစားသိျမင္ျခင္းေျပာင္းလဲမႈႀကီး အစပုိင္း
Sapiens – A Brief History of Humankind by Yuval Noah Harari
(မိုးမခ) ဇန္န၀ါရီ ၂၅၊ ၂၀၁၉
စာေရးသူ၏ ေဖ့စ္ဘြတ္မွ ခြင့္ျပဳခ်က္ျဖင့္ ကူးယူေဖာ္ျပပါသည္။
ေဆပီယန္စ္ ၁၂
စဥ္းစားသိျမင္ျခင္းေျပာင္းလဲမႈႀကီး အစပုိင္းမွာ ဟုိမိုေဆပီယန္စ္ေတြ ပုိမုိႀကီးမားတည္ၿငိမ္ေသာအုပ္စုေတြ ဖြဲ႔ႏုိင္ေအာင္ အတင္းေျပာျခင္းက အေထာက္အကူျပဳခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ အတင္းေျပာတဲ့ေနရာမွာလည္း အကန္႔အသတ္ရွိတယ္။ လူမႈေဗဒ သုေတသနစာတမ္းေတြအရ အုပ္စုတစ္ခုမွာ အတင္းေျပာရင္းနဲ႔ သိကၽြမ္းရင္းႏွီးလာတဲ့ အဖြဲ႔ဝင္အေရအတြက္ဟာ အမ်ားဆံုး ၁၅၀ ပဲရွိပါတယ္။ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ဒီ ၁၅၀ ဆုိတဲ့ အေရအတြက္ကုိ ေက်ာ္သြားရင္ ထိေရာက္စြာအတင္းမေျပာႏုိင္ၾကေတာ့သလုိ အခ်င္းခ်င္းလည္း အတြင္းက်က်သိကၽြမ္းႏိုင္စြမ္း မရွိေတာ့ပါဘူး။
ဒီေန႔ေခတ္မွာလည္း လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြမွာ လူအခ်င္းခ်င္းသိကၽြမ္းႏုိင္တဲ့ အျမင့္ဆံုး စံပမာဏဟာ ဒီေမွာ္နံပါတ္ျဖစ္တဲ့ ၁၅၀ ဝန္းက်င္မွာပဲရွိတယ္။ ဒီစံပမာဏအတြင္းမွာပဲ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး အတြင္းက်က်သိတာ၊ အတင္းေျပာတာေတြအေပၚ အေျခခံၿပီး အုပ္စုေတြ၊ စီးပြားေရးအဖြဲ႔ေတြ၊ လူမႈကြန္ယက္ေတြ၊ စစ္ဖက္အဖြဲ႔ေတြ ရပ္တည္လည္ပတ္ၾကတယ္။ ဒီအဖြဲ႔ေတြ စနစ္တက်ျဖစ္ေစဖုိ႔ ရာထူး၊ အဆင့္အတန္း၊ စည္းကမ္းစာအုပ္စသည္ျဖင့္ ဘာမွ မလုိပါဘူး။ အေျခခံစည္းကမ္းတစ္ခ်ိဳ႕ ႏွင့္ အတြင္းက်က်ရင္းႏွီးသိကၽြမ္းၾကျခင္း အေပၚမွာအေျခခံၿပီး တပ္သား ၃၀ ရွိတဲ့ တပ္စုတစ္စု သို႔မဟုတ္ တပ္သား ၁၀၀ ရွိတဲ့ တပ္ခြဲတစ္ခြဲဟာ ေကာင္းေကာင္း ရပ္တည္လည္ပတ္ႏုိင္ပါတယ္။
အမ်ားကျမတ္ႏိုးေလးစားျခင္းခံရတဲ့ ဗုိလ္တစ္ေယာက္စာ တပ္ခြဲရဲ႕ဘုရင္လုိ ျဖစ္လာႏုိင္ၿပီး တျခားအရာရွိေတြအေပၚလည္း သူ႔ၾသဇာအာဏာကုိ က်င့္သံုးလို႔ရပါတယ္။ အေသးစားမိသားစုလုပ္ငန္းတစ္ခုဟာ ဒါရုိက္တာဘုတ္အဖြဲ႔ဝင္ေတြ၊ စီအီးအုိ ဒါမွမဟုတ္ စာရင္းဌာန စတာေတြ မရွိေပမယ့္လည္း ေကာင္းမြန္စြာလည္ပတ္စီးပြားျဖစ္ထြန္းႏုိင္ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ဒီစံပမာဏျဖစ္တဲ့ အေယာက္၁၅၀ကုိ ေက်ာ္လြန္တာနဲ႔ အရာအားလံုး နဂုိမူလလုိ အလုပ္မျဖစ္ေတာ့ပါဘူး။ တပ္သား တစ္ေထာင္ရွိသည့္ တပ္မတစ္ခုကုိ.. တပ္စုတစ္စုကုိအုပ္ခ်ဳပ္တဲ့နည္းလမ္းမ်ိဳးနဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္လုိ႔မရပါဘူး။ ေအာင္ျမင္တဲ့မိသားစုစီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြ ႀကီးထြားလာၿပီး ေနာက္ထပ္လူသစ္ေတြငွားရေတာ့မယ့္ အခ်ိန္မွာ အက်ပ္အတည္းေတြ ႀကံဳေတြ႔ေလ့ရွိၾကတယ္။ သူတုိ႔အေနနဲ႔ သူတုိ႔ရဲ႕စီးပြားေရးလည္ပတ္မႈပံုစံကုိ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲတာမလုပ္ၾကဘူးဆုိရင္ လုပ္ငန္းပ်က္သြားၾကပါတယ္။
ဟုိမိုေဆပီယန္စ္ေတြဟာ အေရးပါတဲ့ ဒီစံပမာဏကုိ ဘယ္လုိနည္းေတြနဲ႔မ်ား ေက်ာ္လြန္ျဖတ္သန္းၿပီး လူဦးေရေထာင္နဲ႔ခ်ီတဲ့ ၿမိဳ႕ျပေတြ၊ သန္းရာနဲ႔ခ်ီေသာလူေတြကုိအုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ အင္ပါယာေတြကုိ ထူေထာင္ႏုိင္ခဲ့ၾကတာပါလဲ။ အဲဒီ လွ်ိဳ႕ဝွက္ခ်က္ကေတာ့ ‘စိတ္ကူးယဥ္ဖန္တီးႏုိင္မႈ’ ဆုိတာ စတင္ေပၚေပါက္လာတာေၾကာင့္ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ အေရအတြက္မ်ားျပားလွတဲ့ သူစိမ္းတစ္ရံေတြဟာ တူညီတဲ့စိတ္ကူးယဥ္အေၾကာင္းအရာေတြကုိ အတူတကြ လက္ခံယံုၾကည္ျခင္းအားျဖင့္ ေအာင္ျမင္စြာ စုေပါင္းလုပ္ေဆာင္ႏုိင္ၾကပါတယ္။
ဒီေန႔ေခတ္ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံ၊ အလယ္ေခတ္ ဘာသာေရးအသင္းတစ္ခု၊ ေရွးေခတ္ၿမိဳ႕တစ္ၿမိဳ႕ သုိ႔မဟုတ္ ေရွးေခတ္လူသားမ်ိဳးႏြယ္စုတစ္စု စတဲ့ လူဦးေရအမ်ားအျပားနဲ႔ စုေပါင္းလုပ္ေဆာင္ရတဲ့ ႀကီးမားတဲ့လ႔ူအဖြဲ႔အစည္းတုိင္းဟာ လူေတြရဲ႕စုေပါင္းေတြးေခၚမႈအတြင္းမွာရွိတဲ့ စိတ္ကူးယဥ္အေၾကာင္းအရာေတြမွာ အျမစ္တြယ္ၿပီးတည္ရွိပါတယ္။
ဘာသာေရးအသင္းေတြဟာလည္း အမ်ားလက္ခံတဲ့ ဘာသာေရးစိတ္ကူးယဥ္အေၾကာင္းအရာေပၚမွာ အျမစ္တြယ္တည္ရွိတယ္။ ဘယ္တုန္းကမွ မဆံုဘူးတဲ့ ကက္သလစ္ခရစ္ယာန္ ၂ ေယာက္ဟာ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦးမသိၾကေပမယ့္ ခရူးဆိတ္စစ္ပြဲကုိ အတူတကြခ်ီတက္ၾကမွာ သုိ႔မဟုတ္ ေဆးရံုတစ္ရံုေဆာက္ဖုိ႔ အတူတကြ ရန္ပံုေငြရွာၾကမွာပါ။ ဘာေၾကာင့္လည္းဆုိေတာ့ ဘုရားသခင္စာ လူ႔အေသြးအသားထဲမွာ ဝင္ေရာက္သေႏၶယူၿပီး ကၽြႏု္ပ္တုိ႔လူသားေတြကုိ အျပစ္မွကယ္ခၽြတ္ဖုိ႔ လက္ဝါးကားတုိင္ေပၚမွာ အေသခံခဲ့တယ္လုိ႔ နွစ္ဦးလံုးက ယံုၾကည္ၾကတာကုိး။
ႏုိင္ငံေတြဆုိတာကလည္း အမ်ားလက္ခံယံုၾကည္တဲ့ အမ်ိဳးသားႏုိင္ငံေရး စိတ္ကူးယဥ္အေၾကာင္းအရာေပၚမွာသာ အျမစ္တြယ္တည္ရွိတယ္။ ဘယ္တုန္းကမွ မေတြ႔ဆံုဘူးတဲ့ ဆာဘီးယန္းလူမ်ိဳး၂ေယာက္ဟာ တစ္ေယာက္ကုိတစ္ေယာက္အသက္စြန္႔ကာ ကယ္တင္ၾကမွာပဲ။ ဘာျဖစ္လုိ႔လည္းဆုိေတာ့ သူတုိ႔ ၂ ေယာက္လံုးက ဆာဘီးယားႏုိင္ငံ၊ ဆာဘီးယားအမိေျမ၊ ဆားဘီးယားအမ်ိဳးသားအလံ တည္ရွိမႈကုိ ယံုၾကည္ၾကလုိ႔ ျဖစ္တယ္။
တရားစီရင္ေရး စနစ္ေတြဟာလည္း အမ်ားလက္ခံယံုၾကည္တဲ့ ဥပေဒစိတ္ကူးယဥ္အေၾကာင္းအရာေတြေပၚ အျမစ္တြယ္တည္ရွိတာပဲ။ ဘယ္တုန္းကမွ မေတြ႔ဆံုဘူးတဲ့ ေရွ႕ေန ၂ ေယာက္ဟာ တစိမ္းတစ္ေယာက္ကုိ ကာကြယ္ဖုိ႔ အတူလက္တြဲလုပ္ေဆာင္ ၾကမွာပဲ။ ဘာေၾကာင့္လည္းဆုိေတာ့ သူတုိ႔ ၂ဦးလံုးက တရားဥပေဒ၊ တရားမွ်တမႈ၊ လူ႔အခြင့္အေရး စတဲ့အရာေတြ တည္ရွိမႈကုိ လက္ခံယံုၾကည္ၾကတာကုိး။ ဒါ႔အျပင္ သူတုိ႔ ပုိက္ဆံလည္း ရတယ္ေလ။
ဒါေပမယ့္ ဒီအရာေတြအားလံုးဟာ လူေတြ အခ်င္းခ်င္းစိတ္ကူးဖန္တီးေျပာဆုိၾကတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြကုိ ေက်ာ္လြန္ၿပီး ျပင္ပမွာေတာ့ တကယ္မရွိပါဘူး။ ႏုိင္ငံေတြ၊ ေငြေၾကးေတြ၊ လူ႔အခြင့္အေရးေတြ၊ တရားဥပေဒေတြ၊ တရားမွ်တမႈ၊ စၾကာဝဠာမွာရွိတဲ့နတ္ဘုရားေတြ စတဲ့အရာေတြဟာ လူသားတုိ႔စုေပါင္းစိတ္ကူးယဥ္ယံုၾကည္ၾကတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြရဲ႕ ျပင္ပမွာ တကယ္မရွိၾကပါဘူး။
ေရွးကနဦးလူသားေတြ နတ္ဝိညာဥ္ေတြကုိ ယံုၾကည္တာ၊ လျပည့္ညေတြမွာ မီးပံုပြဲလုပ္ၿပီး စုရံုးကခုန္ၾကတာဟာ သူတုိ႔လူ႔အဖြဲ႔အစည္းရဲ႕ အေျခခံအုတ္ျမစ္ျဖစ္တယ္ဆုိတာကုိ လူအမ်ား အလြယ္တကူ နားလည္ၾကပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ တန္ဖုိးထားဖုိ႔ ပ်က္ကြက္တဲ့အရာတစ္ခုက ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ ယေန႔ေခတ္ လ႔ႈအဖြဲ႔အစည္းေတြဟာလည္း သူတုိ႔နဲ႔လံုးဝတူညီတဲ့အုတ္ျမစ္ေတြေပၚမွာ အေျခခံၿပီး လည္ပတ္ေနတယ္ ဆုိတဲ့အခ်က္ပါ။
ကမာၻ႔စီးပြားေရးေကာ္ပုိေရးရွင္းႀကီးေတြကုိ ဥပမာအျဖစ္ၾကည့္ပါ။ တကယ္တမ္းေတာ့ ဒီေန႔ေခတ္စီးပြားေရးသမားေတြ၊ ေရွ႕ေနေတြဟာ အလြန္စြမ္းအားႀကီးတဲ့ ေမွာ္ဆရာေတြပါ။ မ်ိဳးႏြယ္စုတစ္ခုက နတ္ဆရာေတြ ႏွင့္ ဒီေခတ္ေရွ႕ေနေတြရဲ႕ အဓိကကြာျခားခ်က္က ဒီေခတ္ေရွ႕ေနေတြက အလြန္တရာမွ ပုိမုိထူးျခားဆန္းက်ယ္တဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြကုိ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ကုိ ေျပာတာပါ။ ပူဂ်ဴး ကားထုတ္လုပ္ေရးဟာျဖင့္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔အတြက္ အလြန္ေကာင္းတဲ့ ဥပမာတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။
စေတတယ္ ျခေသၤ့လူႏွင့္အနည္းငယ္ဆင္တဲ့ တံဆိပ္ကုိ ဒီေခတ္ကားေတြ၊ ထရပ္ကားေတြႏွင့္ ေမာ္ေတာ္ဆုိင္ကယ္ေတြေပၚမွာ ပါရီ ကအစ ဆစ္ဒနီ အဆံုး ေတြ႔ႏုိင္ပါတယ္။ အဲဒီတံဆိပ္ဟာ ပူဂ်ဴးကထုတ္လုပ္သည့္ ေမာ္ေတာ္ယဥ္ေတြရဲ႕ စက္ေခါင္းဖံုးထိပ္မွာ တန္ဆာဆင္တပ္ထားတာပါ။ ပူဂ်ဴးဟာ ဥေရာပမွာ ေရွးအက်ဆံုးနဲ႔အႀကီးမားဆံုး ကားထုတ္လုပ္ေရးတစ္ခုျဖစ္တယ္။ ပူဂ်ဴးကုိ မိသားစုစီးပြားေရးလုပ္ငန္းတစ္ခုအျဖစ္ ျပင္သစ္ႏုိင္ငံ အေရွ႕ပုိင္း ဗေလာ္တီညယ္ရြာမွာ စတင္ခဲ့ၿပီး အဲဒီရြာဟာ စေတတယ္ဂူကေန ကီလုိမီတာ ၃၀၀ ပဲေဝးပါတယ္။ ဒီေန႔အခ်ိန္မွာဆုိ ပူဂ်ဴးကုမၸဏီဟာ ဝန္ထမ္း ႏွစ္သိန္းေက်ာ္ကုိ ကမာၻအႏွ႔ံခန္႔ထားၿပီး အဲဒီအလုပ္သမားအမ်ားစုဟာလည္း တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦးလံုးဝမသိၾကတဲ့ တစိမ္းေတြပါ။ ဒီတစိမ္းေတြ ထိထိေရာက္ေရာက္ အတူစုေပါင္းလုပ္ေဆာင္လုိက္ၾကတာဟာ ၂၀၀၈ခုႏွစ္မွာ ပူဂ်ဴးက ကားအစီးေရ ၁.၅ သန္းေက်ာ္ ထုတ္လုပ္ၿပီး ဝင္ေငြစုစုေပါင္း ယူရုိ ၅၅ ဘီလီယံဝန္းက်င္ ရခဲ့တဲ့အထိပါပဲ။
ဘယ္လုိနည္းနဲ႔မ်ား ပူဂ်ဴးအက္စ္ေအ (ကုမၸဏီ၏ တရားဝင္နာမည္) တည္ရွိတယ္လုိ႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ေျပာႏုိင္ပါသလဲ။ ပူဂ်ဴးကထုတ္လုပ္တဲ့ ေမာ္ေတာ္ယဥ္ အမ်ားအျပားရွိပါတယ္..ဒါေပမယ့္ သူတုိ႔က ပူဂ်ဴးရဲ႕ ျဖစ္တည္မႈ မဟုတ္ပါဘူး။ ကမာၻေပၚမွာရွိတဲ့ ပူဂ်ဴးကားအားလံုးကုိ ဖ်က္ဆီးၿပီး သံထည္အျဖစ္ ေရာင္းစားပစ္လုိက္ရင္လည္း ပူဂ်ဴးအက္စ္ေအ ကြယ္ေပ်ာက္သြားမွာ မဟုတ္ဘူး။ ပူဂ်ဴးက ကားအသစ္ေတြကုိ ဆက္ထုတ္လုပ္ေနမွာျဖစ္ၿပီး တစ္ႏွစ္တာရလဒ္ေတြကုိလည္း ဆက္လက္ ထုတ္ျပန္ေနမွာပါ။ ပူဂ်ဴးကုမၸဏီက စက္ရံုေတြ၊ စက္ပစၥည္းေတြ၊ အေရာင္းျပခန္းေတြ၊ ခန္႔အပ္ထားေသာ စက္ဆရာေတြ၊ စာရင္းကုိင္ေတြ၊ အတြင္းေရးမႈးေတြ စတာေတြကို ပုိင္ဆုိင္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီအရာအားလံုး စုေပါင္းလုိက္ရင္လည္း ပူဂ်ဴးျဖစ္မလာပါဘူး။ သဘာဝေဘးအႏၱရာယ္တစ္ခုေၾကာင့္ ပူဂ်ဴးဝန္ထမ္းအားလုံး ေသေက်ၿပီး သူတုိ႔ရဲ႕ ကားထုတ္လုပ္မႈေတြ၊ စီမံအုပ္ခ်ဳပ္ေရးရံုးေတြအားလံုးကုိလည္း ဖ်က္ဆီးသြားတယ္ ဆုိပါစုိ႔။ အဲဒီလုိအေျခအေနမွာလည္း ကုမၸဏီအေနနဲ႔ ေခ်းေငြေတြယူ၊ ဝန္းထမ္းအသစ္ေတြငွားၿပီး စက္ရံုသစ္ေတြ တည္ေဆာက္တာ၊ စက္ပစၥည္းသစ္ေတြ ဝယ္ယူတာ စတဲ့အအရာေတြကုိ ျပဳလုပ္ႏုိင္ပါတယ္။ ပူဂ်ဴးမွာ မန္ေနဂ်ာေတြ၊ ရွယ္ယာရွင္ေတြ ရွိတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတုိ႔ကလည္း ကုမၸဏီကုိ ကုိယ္စားမျပဳပါဘူး။ မန္ေနဂ်ာအားလံုးကုိ အလုပ္ထုတ္ၿပီး ရွယ္ယာအားလံုး ေရာင္းခ်လုိ႔ရပါတယ္။ ဒါဆုိလည္း ကုမၸဏီအေနနဲ႔ မပ်က္မစီး ဆက္လည္တည္ရွိေနမွာ ပါပဲ။
ဒါေၾကာင့္မုိ႔ ပူဂ်ဴးအက္စ္ေအဟာ လံုးဝလံုၿခံဳေဘးကင္းၿပီး အၿမဲထာဝရရွိေနမွာလုိ႔ေတာ့ မဆုိလုိပါဘူး။ တကယ္လုိ႔ တရားသူႀကီးတစ္ဦးက ဒီကုမၸဏီကုိ တရားဝင္ဖ်က္သိမ္းလုိက္ေၾကာင္းကုိ အတည္ျပဳျပ႒ာန္းလုိက္ရင္ ကုမၸဏီရဲ႕ စက္ရံုေတြ၊ အလုပ္သမားေတြ၊ စာရင္းကုိင္ေတြ၊ မန္ေနဂ်ာေတြ ရွိေနၾကေသးေပမယ့္ ပူဂ်ဴးအက္စ္ေအ ကေတာ့ခ်က္ခ်င္း ေပ်ာက္ကြယ္သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အတုိခ်ဳပ္ေျပာရရင္ ပူဂ်ဴးအက္စ္ေအဟာ လက္ေတြ႔ရုပ္ဝတၳဳကမာၻနဲ႔ ဘယ္လုိမွ ဆက္ႏြယ္မႈ မရွိတဲ့ ပံုစံေပါက္ေနတယ္။ ဒါဆုိရင္ ဒီ ပူဂ်ဴးအက္စ္ေအ ကုမၸဏီဟာ အမွန္တကယ္ တည္ရွိတာေရာ ဟုတ္ေသးရဲ႕လား။
ပူဂ်ဴးဟာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔စုေပါင္းစိတ္ကူးယဥ္မႈထဲက စိတ္ကူးသက္သက္တစ္ခုသာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါကုိ ေရွ႕ေနေတြက ‘ဥပေဒစိတ္ကူးယဥ္မႈ’ လုိ႔ ေခၚၾကတယ္။ ပူဂ်ဴးကုိ ရုပ္ဝတၳဳတစ္ခုလုိ လက္ညိဳးထိုးျပလုိ႔ မရပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ သူဟာ ဥပေဒေခါင္းစဥ္တစ္ခုေအာက္မွာ တည္ရွိတယ္။ ခင္ဗ်ားႏွင့္ ကၽြန္ေတာ္လုိပဲ ပူဂ်ဴးဟာ သူတည္ရွိေနတဲ့နုိင္ငံရဲ႕ တရားဥပေဒအတုိင္း လုိက္နာလည္ပတ္တယ္။ ပူဂ်ဴးဟာ ဘဏ္အေကာင့္တစ္ခုဖြင့္ၿပီး ပစၥည္းဥစၥာေတြ ပုိင္ဆုိင္နုိင္တယ္။ အခြန္ေတြလည္း ေဆာင္တယ္။ ပူဂ်ဴးကုိ ပုိင္ဆုိင္တဲ့လူ ဒါမွမဟုတ္ ပူဂ်ဴးအတြက္အလုပ္လုပ္တဲ့ဘယ္သူမွ မပါဝင္ေစဘဲ ပူဂ်ဴးတစ္ခုတည္းကုိပဲ သီးသန္႔ တရားစြဲတာ၊ ရံုးတင္တာေတြ ျပဳလုပ္ႏုိင္ပါတယ္။
ပူဂ်ဴးဟာ ကုမၸဏီလီမိတက္ သုိ႔မဟုတ္ ကန္႔သတ္တာဝန္ယူကုမၸဏီ ‘limited liability companies’ လုိ႔ေခၚတဲ့ သီးသန္႔အမ်ိဳးအစား ဥပေဒစိတ္ကူးယဥ္မႈတစ္ခုမွာ ပါဝင္ပါတယ္။ အဲဒီလုိ ကုမၸဏီမ်ိဳးကုိ စိတ္ကူးယဥ္ႏုိင္တာကုိက လူသားေတြရဲ႕ ထူးျခားေျပာင္ေျမာက္ဆံုး တီထြင္မႈေတြထဲက တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ဟုိမုိေဆပီယန္စ္ေတြဟာ ေထာင္စုႏွစ္မ်ားစြာ ဒီအရာေတြမရွိဘဲ ေနထိုင္ခဲ့ၾကတာပဲ။
သမုိင္းဦးေခတ္ေတာ္ေတာ္မ်ားအထိ ပစၥည္းဥစၥာဆုိတာ ေျခ ၂ ေခ်ာင္းေပၚရပ္ၿပီး ႀကီးမားတဲ့ဦးေႏွာက္ရွိတဲ့ အေသြးအသားနဲ႔ လူသားေတြကသာ ပုိင္ဆုိင္တဲ့အရာျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္လုိ႔ ၁၃ရာစု ျပင္သစ္မွာ ဂၽြန္ဆုိတဲ့လူတစ္ေယာက္က လွည္းထုတ္လုပ္တဲ့ အလုပ္ရံုတစ္ခုကုိ ေထာင္လုိက္တယ္ဆုိရင္ သူကိုယ္တုိင္ပဲ အဲဒီစီးပြားေရးလုပ္ငန္းျဖစ္တယ္။ သူလုပ္ထားေသာ လွည္းတစ္စီးဟာ ဝယ္ၿပီးတစ္ပတ္အၾကာမွာ ပ်က္စီးသြားတယ္ဆုိရင္ မေက်မခ်မ္းျဖစ္ေနတဲ့ ဝယ္သူအေနျဖင့္ ဂၽြန္ကုိသာ တရားစြဲမွာပါ။ ဂၽြန္က ေရြဒဂၤါး ၁၀၀၀ ကုိေခ်းယူၿပီး အလုပ္ရံုကုိတည္ေထာင္လုပ္ကုိင္ရင္း အဲဒီစီးပြားေရးမေအာင္ျမင္ဘူးဆုိရင္ သူပိုင္ဆုိင္တဲ့ အိမ္၊ ႏြား၊ ျခံ စတဲ့ ကုိယ္ပိုင္ပစၥည္းေတြကုိ ေရာင္းခ်ၿပီး ေခ်းေငြကုိျပန္ဆပ္ရမွာပါ။ သူ႔အေနနဲ႔ သူ႔သားသမီးေတြကုိပါ ကၽြန္အျဖစ္ေရာင္းရတာမ်ိဳးျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ ဂၽြန္အေနနဲ႔ အေၾကြးကုိ အျပည့္မဆပ္ႏုိင္ဘူးဆုိရင္ ဥပေဒအရ သူ႔ကုိေထာင္ခ်ျခင္း သုိ႔မဟုတ္ အေၾကြးရွင္က ကၽြန္အျဖစ္သိမ္းျခင္းတုိ႔ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ သူ႔အလုပ္ရံုမွာ ျဖစ္ပ်က္သမွ်အားလံုးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သူ႔မွာ အကန္႔အသတ္မရွိ အျပည့္အဝတာဝန္ရွိပါတယ္။
အဲဒီအခ်ိန္အခါက ခင္ဗ်ား အသက္ရွင္ေနထုိင္ခဲ့မယ္ဆုိရင္ ကိုယ္ပုိင္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းတစ္ခု မ,စခင္ ၂ ၾကိမ္ေလာက္ေတာ့ ခင္ဗ်ားစဥ္းစားေတြေဝမိမွာပဲ။ အမွန္တကယ္လည္း အဲဒီလုိမ်ိဳး ဥပေဒအေျခအေနက စြန္႔ဦးတီထြင္ျခင္းလုပ္ငန္းကုိ အားမေပးဘူး။ လုပ္ငန္းသစ္ေတြ စတင္ဖုိ႔ ႏွင့္ စီးပြားေရး စြန္႔စားမႈမ်ားျပဳလုပ္ဖုိ႔ လူေတြအေနနဲ႔ ေနာက္တြန္႔ခဲ့ၾကတာပဲ။ ကိုယ့္မိသားစုတစ္ခုလံုး လံုးဝ ခုိကုိးရာမဲ့သြားႏုိင္တဲ့ အေျခအေနကုိ အရင္းျပဳရမယ္ဆုိတာဟာ စြန္႔စားဖုိ႔မတန္ဘူးလုိ႔ ယူဆရမွာပဲ။
ဒါေၾကာင့္ပဲ ကန္႔သတ္တာဝန္ယူကုမၸဏီ စသည့္အရာေတြ ျဖစ္တည္လာဖုိ႔ လူေတြက အတူတကြ စတင္စိတ္ကူးလာၾကတာပါ။ အဲဒီ ကုမၸဏီေတြဟာ သူတုိ႔ကုိတည္ေထာင္တဲ့ လူေတြ၊ ေငြေၾကးျမွပ္ႏွံတဲ့လူေတြ၊ စီမံခန္႔ခြဲတဲ့လူေတြဆီက ဥပေဒအားျဖင့္ မွီခိုျခင္းမရွိဘဲ လြတ္လပ္ၾကပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ဆယ္စုႏွစ္ေတြကစၿပီး အဲဒီလုိမ်ိဳးကုမၸဏီေတြဟာ စီးပြားေရးစင္ျမင့္ေပၚမွာ အဓိက စုိးမုိးသူေတြ ျဖစ္လာခဲ့တယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ကလည္း အဲဒီကုမၸဏီေတြနဲ႔ အလြန္က်င့္သားရေနၿပီျဖစ္လုိ႔ သူတုိ႔ဟာ ကၽြႏု္ပ္တုိ႔ရဲ႕စိတ္ကူးထဲမွာသာ တည္ရွိတယ္ဆုိတာကုိ က်ေနာ္တုိ႔ေမ့ေနတဲ့ အထိပါပဲ။ အေမရိကန္ႏုိင္ငံမွာ ကန္႔သတ္တာဝန္ယူကုမၸဏီရဲ႕ ဘာသာရပ္ဆုိင္ရာေဝါဟာရက ေကာ္ပုိေရးရွင္းျဖစ္ပါတယ္။ ျဖစ္ခ်င္ေတာ့ အဲဒီစကားလံုးဟာ corpus ဆုိသည့္ လက္တင္စကားကလာၿပီး ကိုယ္ခႏၶာ လုိ႔ အဓိပၸါယ္ရတယ္။ လက္ေတြ႔မွာေတာ့ တကယ္ကုိယ္ထည္မရွိေသာအရာ ျဖစ္ေနပါတယ္။ တကယ့္ခႏၶာမရွိေပမယ့္ အေမရိကန္ဥပေဒေတြက ေကာ္ပုိေရးရွင္းေတြကို အမွန္တကယ္အေသြးအသားရွိတဲ့ တရားဝင္လူသားေတြလုိ ဆက္ဆံပါတယ္။
ဘာသာျပန္ – မာန္သီဟထြန္း
ပံုေတြကုိ ေအာက္ပါလင့္ေတြကေန ယူပါတယ္။
http://www.peugeot-baysideeuropean.com.au/bayside-european/
http://www.brandsoftheworld.com/logo/peugeot-8