လူႀကိဳက္နည္းျခင္းရဲ႕အျခားတဖက္က ကဗ်ာဆရာေမာင္ေခ်ာႏြယ္
K ၿငိမ္းခ်မ္း (မိုးမခ) ၾသဂုတ္ ၃၁၊ ၂၀၁၈
စာေရးသူ – ကေလာင္စုံ
စာအုပ္အမည္ – လူႀကိဳက္နည္းတဲ့ေကာင္ ေမာင္ေခ်ာႏြယ္
အမ်ိဳးအစား – ကဗ်ာ
ထုတ္ေဝသည့္တိုက္ – ႏွစ္ကာလမ်ား
ထုတ္ေဝသည့္ ခုႏွစ္ – ၂၀၁၇၊ စက္တင္ဘာ
တန္ဖိုး – ၄၀၀၀ က်ပ္
လာမယ့္ စက္တင္ဘာ ၃ရက္ေန႔မွာ အာဏာရွင္ ၂ဆက္ေလာက္ကို တြန္းတိုက္ေတာ္လွန္ခဲ့ရတဲ့ ေခတ္ေပၚကဗ်ာ ဆရာ ေမာင္ေခ်ာႏြယ္ကြယ္လြန္ျခင္း ၁၆ႏွစ္ျပည့္ခဲ့ပါတယ္။
ထိုရက္ေရာက္ၿပီဆိုရင္ ျမန္မာျပည္တဝန္း ရန္ကုန္၊ မႏၲေလး၊ ျပည္၊ မေကြး၊ လာရႈိး အစ ရွိတဲ့ၿမိဳ႕ႀကီးေတြမွာ ေမာင္ေခ်ာႏြယ္ ကြယ္လြန္ျခင္း အထိမ္းအမွတ္ပြဲေတြ တရက္တည္း ၿပိဳင္တူက်င္းပခဲ့ၾကပါတယ္။
ကဗ်ာဆရာေမာင္ေခ်ာႏြယ္ဟာ ၁၉၆၉ခုႏွစ္မွာ ထုတ္ေဝခဲ့တဲ့ေတာ္လွန္ကဗ်ာစာအုပ္မွာ အသက္၁၉ႏွစ္အ႐ြယ္က စပါဝင္ခဲ့ တာျဖစ္ပါတယ္။ ေႂကြဒါကိုက ပြင့္ျခင္းပဲဆိုတဲ့ အဘိဓမၼာကို အသက္၁၉ႏွစ္သားကစလို႔ႏွလုံးသြင္းခဲ့လို႔ပဲ ကြယ္လြန္ခဲ့တာ ဘယ္ေလာက္ၾကာၾကာ မမွိတ္မသုန္ရွိေနၾကတာျဖစ္ပါတယ္။
လူသားတေယာက္ ေလာကမွာထဲ မရွိေတာ့ရင္ သတိရလြမ္းဆြတ္ေနဖို႔ဆိုတာ လူထုကို ရွင္ေနစဥ္ ဒုကၡမျပဳဘဲ လူထုနဲ႔ ယွဥ္လ်က္ ခါးဆီးခံစိတ္ဓာတ္မ်ိဳးနဲ႔မွ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္ဆိုတာ ေမာင္ေခ်ာႏြယ္ကြယ္လြန္ၿပီး ၁၆ႏွစ္တိုင္ သက္ေသထူခဲ့တာျဖစ္ ပါတယ္။
ရန္သူေပးတဲ့ အထူးအခြင့္အေရးေတြကို စား ရန္သူအားကာကြယ္ျခင္းကို မလုပ္ခဲ့လို႔ဘဲ ဆရာေမာင္ေခ်ာႏြယ္ ကဗ်ာေတြ ဟာ တိုင္းျပည္ၿမိဳ႕႐ြာေတြကို ေရာက္ခဲ့တာျဖစ္မယ္လို႔လည္း ႏွလုံးသြင္းရပါတယ္။
ယခုစာအုပ္ကေတာ့ ကဗ်ာဆရာေမာင္ေခ်ာႏြယ္ ကြယ္လြန္ျခင္း ၁၅ႏွစ္ျပည့္ အထိမ္းအမွတ္အျဖစ္ ေမာင္ေခ်ာႏြယ္နဲ႔ ထိ ေတြ႕ ရင္းႏွီးစြာ ခ်စ္ခင္ပတ္သက္မႈမ်ားႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး အမွတ္တရ ကဗ်ာ၊ စကားေျပမ်ားနဲ႔ ေမာင္ေခ်ာႏြယ္ရဲ႕ စာအုပ္မ်ား မွာ မပါဝင္ေသးတဲ့ ကဗ်ာ၊ စကားေျပမ်ားကို စုစည္းထားတဲ့ စာအုပ္ျဖစ္ပါတယ္။
လူႀကီး၊ လူလတ္၊ လူငယ္ လူတန္းစားမေ႐ြး ျမန္မာျပည္တနံ႔တလ်ား ခ်စ္ခင္သတိရမႈမ်ားႏွင့္ ေရးသားခဲ့တဲ့ စာစုေတြထဲမွာ ကဗ်ာဆရာေမာင္ေခ်ာႏြယ္ရဲ႕ကဗ်ာအေပၚခ်စ္ခင္စုံမက္ ကာကြယ္သိမ္းပိုက္ရပုံမ်ားကို ေတြ႕ရမွာျဖစ္ပါတယ္။
ပါဝင္တဲ့ကဗ်ာမ်ားကေတာ့ အမွတ္တရကဗ်ာက႑မွာ ေမာင္ေခ်ာႏြယ္ကို လြမ္းေနမိေတာ့တယ္၊ သူငယ္ခ်င္း၊ ေမာင္ေခ်ာ ႏြယ္အတြက္ မေနႏိုင္လို႔ေရးတဲ့ကဗ်ာ၊ ရာစုေဟာင္းလြမ္းခ်င္းတစ္ပုဒ္၊ ေဂၚဘာေခ်ာ၊ ေမာင္ေခ်ာႏြယ္နဲ႔ ေျပာစဖြယ္၊ ေခ်ာရဲ႕ ႏွင္း၊ စက္တင္ ဘာပထမအပတ္ရထား၊ ကဗ်ာဆရာေမာင္ေခ်ာႏြယ္ကိုရွာေဖြေနတဲ့ ေမးခြန္း၊ အလြန္႐ိုးစင္း ေသာ၊ ကိုေခ်ာ အတြက္ သီခ်င္း၊ ကိုေခ်ာလာတယ္ ၂၊ ရထားပုံျပင္၊ ကဗ်ာဆရာရဲ႕သစၥာပန္းမ်ား၊ေမာင္ေခ်ာႏြယ္ နတ္ပူးခ်ိန္၊ အမွတ္တရ တစ္ခု၊ ေက်ာက္သားခုႏွစ္၊ ေမာင္ေခ်ာႏြယ္၊သစ္ၿငိမ္းရဲ႕အမွတ္ရခ်က္၊ၿမိဳ႕ေလးထဲ ရထားဝင္လာတယ္၊ ရာဇဝင္ ကားေတြ ၾကည့္ၿပီး တဲ့အခါ၊ ဂ်င္းကစားသမား၊ ကဗ်ာဆရာရဲ႕ဈာပနသဝဏ္လႊာ၊ အေပါစား ေက်ာ္ၾကားမႈသို႔၊ စတုတၳျမစ္က်ဥ္း၊ ေမာင္ေခ်ာႏြယ္ အစရွိတဲ့ကဗ်ာမ်ားပါဝင္ပါတယ္။
စကားေျပအေနနဲ႔ အမွတ္တရစာမွာေတာ့ ေဆာင္းပါးမ်ားပါဝင္သလို ေမာင္ေခ်ာႏြယ္ ရဟန္းဝတ္စဥ္ဗ်ဴးထားတဲ့ ေမာင္ေခ်ာ ႏြယ္နဲ႔ သာသနာ ပိေတာက္ဆိပ္ကမ္းဆိုတဲ့ အင္တာဗ်ဴးကို ဖတ္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။
ပါဝင္တဲ့ေမာင္ေခ်ာႏြယ္အမွတ္တရစာမ်ားကေတာ့ ပင္လယ္ေလသြားရွဴတာ ဘယ္သူလဲ၊ ၿမိဳ႕ေတြ႐ြာေတြ ဟိုတယ္ေတြ ထဲမွာ ႐ြာလည္ေနတဲ့ ေမာင္ေခ်ာႏြယ္၊ ေမာင္ေခ်ာႏြယ္သို႔မဟုတ္ ေမာ္ဒန္ကဗ်ာဆရာ၊ ေမာင္ေခ်ာႏြယ္ ေမာင္ေခ်ာႏြယ္ဟု ေခၚသည္၊ တေစ့တေစာင္း ကိုေခ်ာ၊ ေမာင္ေခ်ာႏြယ္ဟုေခၚသည္၊ ေမာင္ေခ်ာႏြယ္၊ ေရထဲ ၿမိဳ႕ ၊ျဖဴး ေမာင္ေခ်ာႏြယ္ ၾသဂတ္စၾတာ၊ ေပ်ာ္ရာေပ်ာ္ေၾကာင္းရွာသူ၊ ေမာင္ေခ်ာႏြယ္နဲ႔ဝစနလကၤာရ၊ လြမ္းစာ ၊ကမာၻႀကီး ရဲ႕ေက်ာက သား၊ပြန္ပီ၊ ၂၀၁၂ ပထမပတ္ ရထား၊ထင္းရွဴးျပား ဗီ႐ိုႀကီး၊ ဇာတ္လိုက္မင္းသား၊ ဘဝရဲ႕ ဂ်စ္ေဆာဂ်ပ္ေလးေတြထဲမွာ၊ ကိုေခ်ာေျပာတဲ့ ကဗ်ာအေၾကာင္း၊ ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္ ဒိုင္ယာရီ၊ ကိုေခ်ာ အမွတ္တ ရ၊ ေမာင္ေခ်ာႏြယ္အေၾကာင္း ဒိုင္ယာရီ၊ ေမာင္ေခ်ာႏြယ္ တူးေဖာ္ခဲ့တဲ့ ကဗ်ာလက္ယက္တြင္းမ်ား၊ ကိုယ္ေတာ္ေခ်ာႏွင့္ ေဆးလိပ္အသစ္ကေလး၊ စံညိမ္းဦးရဲ႕အ မွတ္တရ၊ ဗိုေခ်ာသို႔၊ ဗိုေခ်ာ အမွတ္တရ၊ ကိုေခ်ာရဲ႕ဇာတိ၊ကြၽန္ေတာ္၊ကိုေခ်ာနဲ႔ညႏွစ္ည၊ အမ်ိဳးေကာင္း သားႀကီး၊ ကြၽန္ေတာ္သိတဲ့ ကိုေခ်ာ၊ ႏွစ္ထပ္ သေဘၤာၿမိဳ႕ႏွင့္ျမစ္ေအာက္ကၿမိဳ႕တို႔ေတြ႕ဆုံျခင္း၊ နာက်င္မႈ၏အျခားတစ္ဖက္မွ ရထား၊ ဆက္သြား၊ အပ္ခ်ဳပ္သမား ရန္ ကုန္ၿမိဳ႕ႀကီး၊ နာက်င္မႈ၏အျခားတစ္ဖက္မွ ခ်န္ထားေသာ အရက္ခြက္မ်ား၊ ကြၽန္ေတာ့္ ရင္ထဲက လူလြန္မသားႀကီး သို႔မဟုတ္ ေမာင္ေခ်ာႏြယ္၊ ကိုေခ်ာလာတဲ့တစ္ေန႔၊ ဖ်တ္ခနဲပုံရိပ္မ်ားနဲ႔႔ေမာင္ ေခ်ာႏြယ္၊ ကိုေခ်ာသို႔၊ အမွာစာ၊ ေမာင္ေခ်ာႏြယ္၊ ေငြယံဦးနဲ႔ကြၽန္ေတာ္၊ ထက္ရာဇာရဲ႕ အမွတ္ရမႈတစ္ခု ၊ ေမာင္ေခ်ာႏြယ္၊ လမ္းေ႐ြး မွားသူျမစ္၊ ကဗ်ာေရးသူ တစ္ဦးရဲ႕အမွတ္ ရခ်က္မ်ား၊ ေမာင္ေခ်ာႏြယ္ခ်န္ထားခဲ့တဲ့ အရက္၊ ေမာင္ေခ်ာႏြယ္တို႔ ကမာၻ ၃၊ ၉၊ ၂၀၀၃၊ ကမာၻႀကီးရဲ႕ ေမာနင္းပက္ သို႔မဟုတ္ တစ္မနက္၊ ဟိမဝႏၲာ က်ားသစ္နက္ႀကီးသို႔ လြမ္းဆြတ္ျခင္း တို႔ပါဝင္ပါတယ္။
မ်ိဳးဆက္ ၃ဆက္နီးပါး အသက္ ဝါ တန္း စုံလင္တဲ့ ကဗ်ာဆရာမ်ားကေတာ့ ေမာင္သင္းခိုင္၊ သုခမိန္လႈိင္၊ ေအာင္ခ်ိမ့္၊ ေမာင္စမ္းေအး(သဲကုန္း)၊ ကိုၿငိမ္း(မႏၲေလး) ဟသၤာတ ေမာင္ႏြယ္ထြဋ္၊ ေခါင္ခါးခါး(ကေလး)၊ မိုးဃ္ေဇာ္၊ ေဇယ်ာလင္း၊ ဂြၽန္ဘြား၊ မင္းေဆြႏွစ္၊ ေျပျမင့္၊ အိုေအာင္၊ လႈိင္းထက္၊ ဟိန္းျမတ္ေဇာ္၊ သစ္ၿငိမ္း၊ ေငြယံဦး၊ ဥကၠာေက်ာ္၊လူဆန္း၊ ေဝမႉး သြင္၊ တိုးေႏွာင္မိုး၊ ေကာင္းဟန္၊ ၫႊန႔္သစ္၊ ေသာ္ဒီေဝ၊ ေအာင္ေဝး၊ ထြန္းေဝျမင့္၊ လီကီ၊ ေမာင္ခိုင္လတ္၊ ခင္ေအာင္ေအး၊ ေမာင္သိန္းေဇာ္၊ ၾသဂတ္စ္လင္း၊ မေခ်ာ၊ ဝင္းေမာင္၊ ႏိုင္းႏိုင္၊ ေဇာ္ေဝ၊ စံညိမ္းဦး၊ မိုးေက်ာ္သူ၊ ေဖစိုးေအာင္၊ ဆာအို၊ ေဝး ေခါင္၊ ေမာ္မင္းသန္း၊ ဗညားလႈိင္ဦး၊မ်ိဳးသန႔္၊ မိုးမင္းသိမ္း၊ ခက္ထန္ပိုင္စိုး၊ ေမာင္ဖီလာ ၊ဝင္းျမင့္၊ မိုးေဝး၊ ေမာင္သက္ၿငိမ္၊ ထက္ရာဇာ၊ ၾကည္ေဇာ္ေအး၊ သစ္ေကာင္းအိမ္၊ စိုင္းဝင္းျမင့္၊ ေအာင္ခင္ျမင့္၊သည္ေမာ္ႏိုင္၊ ေဒါက္တာလြမ္းေဆြ၊ ျပည္ ေအာင္ေဇာ္မိုးတို႔ ပါ ဝင္ပါတယ္။
စာအုပ္ရဲ႕ေနာက္ဆုံးပိုင္းမွာေတာ့ ကဗ်ာဆရာေမာင္ေခ်ာႏြယ္ရဲ႕ထြက္ရွိၿပီး စာအုပ္မ်ားမွာ မပါဝင္ေသးတဲ့ ကဗ်ာ၊ စကားျပ မ်ား ပါဝင္ပါတယ္။
ငါတို႔ဟာ ပလိန္းကိတ္ေတြ ျဖစ္တယ္၊ ပဲခူးပြဲေတာ္ည ၊ သုညသီအိုရီျဖင့္ ျဖစ္တည္ေနေသာ၊ဒုတိယ ေရာဂါ၊ ကမာၻႀကီး၊ လက္ေဝွ႔၊ ေႏြဦးဝိုင္၊ ဆရာဝန္မေလးနဲ႔ ေတာသုႆာန္၊ ဝွက္ဖဲ၊ ဂီတအျပာ၊ မေငြတင္ရဲ႕ဆန္အရက္၊ ေၾကကြဲမႈအေရာင္၊ ဘတ္စ္မွတ္တိုင္၊ ေသျခင္းတရားနဲ႔ ဝိုင္ စတဲ့ကဗ်ာေတြပါဝင္သလို သစ္သားဘတ္စ္ကားႏွင့္ ခရီးစဥ္၊ မိုး႐ြာထဲမွာကြယ္၊ တင့္တင့္ႏွင့္တင့္တယ္တယ္ ထင္သလား ဒိုင္ႏိုေဆာနဲ႔ ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္၊ သက္ထားခ်စ္တာ ကို႐ိုလာစတဲ့ ေမာင္ေခ်ာ ႏြယ္ရဲ႕စကားေျပေတြ ပါဝင္ပါတယ္။
ကဗ်ာဆရာဘဝမွာ ကဗ်ာေရးသားျခင္းဟာ ေန႔စဥ္႐ုံးတက္႐ုံးဆင္းေဆာင္႐ြက္ေနထိုင္ခဲ့လို႔ပဲ ေမာင္ေခ်ာႏြယ္ကဗ်ာေတြဟာ လူထုၾကားေအာင္ျမင္ေက်ာ္ၾကားခဲ့တာအျပင္ ေမာင္ေခ်ာႏြယ္ရဲ႕ကဗ်ာအေပၚထားတဲ့ ခံယူခ်က္ရပ္တည္ ခ်က္မ်ားကို သိခ်င္ တယ္ဆိုရင္ အမွတ္တရစာေတြမွာ ေမာင္ေခ်ာႏြယ္ခ်စ္သူမ်ားေရးထားတာေတြကို မေမ့မေလ်ာ့ ဖတ္ရႈဖို႔ လိူပါတယ္။
ကဗ်ာအေပၚထားတဲ့သေဘာာထားရပ္တည္မ်ားကို ကမာၻေက်ာ္ၿမိဳ႕ပိုင္ဆိုတာ မရွိဘူး၊ ကမာၻေက်ာ္ကဗ်ာဆရာပဲရွိတယ္ အ ေဖ။ ကဗ်ာဆိုတာ ခရီးရွည္ခ်ီတက္ပြဲကြ။ ကဗ်ာဆရာေသရင္ ကဗ်ာေတြနဲ႔ သရဏဂုဏ္တင္ရမယ္၊ ကဗ်ာဆိုတာ ေတာ္ဝင္ အမ်ိဳးသမီးကြ ဦးစြန္းဖုတ္ေကနဲ႔ လာဖန္လို႔မရဘူး၊လူလည္လုပ္နည္းနဲ႔မႀကီးပြားခ်င္ဘူးေပါ့ကြာ၊ အဲဒီလို စိတ္မ်ိဳးကလည္း တကယ့္ကဗ်ာဆရာအစစ္ေတြမွာသာ ရွိတာ၊ အတုေတြမွာ မရွိဘူး။ စတဲ့ ခံယူခ်က္မ်ားကို ဖတ္ရပါတယ္။
အသက္၁၉ ႏွစ္ကစလို႔ ကဗ်ာဆရာဘဝကို ရရွိပိုင္ဆိုင္ခဲ့တဲ့ ကဗ်ာဆရာေမာင္ေခ်ာႏြယ္ဟာ၂၀၀၂ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာ၃ရက္ အသက္၅၄မွာ ကြယ္လြန္ခဲ့တာဆိုေတာ့ ယခုသက္ရွိထင္ရွားရွိမယ္ဆိုရင္ အသက္(၇၀)ႏွစ္ျပည့္ၿပီလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ဆယ္တန္းစာေမးပြဲမွာ ဂုဏ္ထူး၂ခုရပါရဲ႕၊ၿမိဳ႕ပိုင္ႀကီးသားျဖစ္ပါရဲ႕၊ တဆင့္စကားၾကားခဲ့ရတဲ့ စိန္ကို ျပည္ေတာင္းႏွင့္ခ်မ္း သ ႂကြယ္ဝခဲ့ပါရဲ႕။ ကဗ်ာမွကဗ်ာ သစၥာရွိရွိ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ခဲ့လို႔သာ ကြယ္လြန္ၿပီး ၁၆ႏွစ္တိုင္ တသေအာက္ေမ့ရတာ ျဖစ္ပါတယ္လို႔ ဆိုလိုက္ရပါတယ္။