(မုိးမခ) ၾသဂတ္စ္ ၂၈၊ ၂၀၁၈
မရပ္ႏိုင္ေသးေသာတိုက္ပဲြတို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာသည့္ ရွမ္းႏွင့္ပေလာင္ၾကား စိတ္ဝမ္းကဲြျခင္း၊ နားလည္မႈ လဲြမွားျခင္းတို႔ကို အမ်ားအားျဖင့္ ျပန္လည္ ကုစားႏိုင္ၿပီျဖစ္သည္
(လားရိႈး) — ရွမ္းျပည္နယ္၊ နမၼတူၿမဳိ႕မွ ကားျဖင့္ မိနစ္၂ဝ ခန္႔ ေမာင္းသြားရသည့္ ေတာင္ေပၚေဒသ တစ္ေနရာတြင္ သြပ္မိုး၊ ထရံကာ တန္းလ်ား ရွည္ၾကီး ရိွေနသည္။ အခန္းငယ္မ်ားျဖင့္ ဖဲြ႔႔စည္းထားေသာ ထိုတန္းလ်ားမွာ ရွမ္းႏွင့္ ပေလာင္တိုင္းရင္းသားမ်ား ခိုလံႈရာ ၾကဴေဆာ့စစ္ေရွာင္စခန္းျဖစ္သည္။
ညေနပိုင္းသဲသဲမဲမဲရြာေနသည့္ မိုးက ေတာင္ေပၚေဒသ၏ ခ်မ္းေအးမႈကိုပိုကဲေစရန္ အေထာက္ အပံ့ေပးထားရာ ဤရာသီဥတုတြင္ ေစာင္ထူထူအတြင္း ဝင္ေကြးသင့္ေသာ္လည္း အသားညိဳညိဳ၊ အရပ္ပုပု တာထြန္းလူတြင္မူ ထိုသို႔ လုပ္ႏိုင္သည့္ အေျခအေန မရိွေခ်။
မိုးမလင္းမီကပင္ စိုက္ခင္းတြင္ ပင္ပင္ပန္းပန္း လုပ္ကိုင္ၿပီး စခန္းသို႔ ျပန္ေရာက္လာေသာ ပေလာင္အမ်ဳိးသား တာထြန္းလူသည္ ဆာေလာင္၍ ငိုေၾကြးေနသည့္ သမီး ႏွစ္ေယာက္ကို ထိန္းေက်ာင္းေနရသည္။ ရွမ္းတုိင္းရင္းသူ ဇနီးသည္က ညစာခ်က္ျပဳတ္ရန္ မီးေမႊးေနသည္။
စစ္ေရွာင္ေျပးလာေသာ ရွမ္း၊ တအာင္း ဒုကၡသည္တို႔ ခိုလံႈခဲ့သည့္ လားရိႈးၿမိဳ႕ မန္ဆူဘုန္းႀကီးေက်ာင္း (ဓာတ္ပံု – စႏၵာေမာ္/Myanmar Now)
မန္တံုၿမဳိ႕နယ္၊ မန္နားရြာတြင္ ေနထိုင္ခဲ့ၾကေသာ ၎တို႔မိသားစုသည္ မၾကာေသးမီႏွစ္မ်ားအတြင္း ပေလာင္၊ ရွမ္း လက္နက္ကိုင္အဖဲြ႔တို႔ၾကား တိုက္ပဲြမ်ားေၾကာင့္ ဤစခန္းသို႔ လာေရာက္ ခိုလံႈေနၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ သူတို႔၏ ၁၁ ႏွစ္အရြယ္ သားျဖစ္သူကိုမူ မႏၱေလးရိွ မိဘမဲ့ေဂဟာတစ္ခုသို႔ ပို႔ထားရသည္ဟု တာထြန္းလူက ေျပာျပသည္။
“ခ်စ္ခင္သူအခ်င္းခ်င္း ေဝးေစတဲ့ တိုက္ပြဲေတြကို စိတ္နာတယ္” ဟု ၎က ေၾကကဲြစြာ ေျပာျပသည္။
တိုက္ပဲြမ်ားေၾကာင့္ ေဒသတြင္း အတူတကြ ေနထိုင္ၾကသည့္ ရွမ္းႏွင့္ ပေလာင္ၾကား ရုတ္တရက္ စိတ္ဝမ္းကဲြသြားၿပီး ဆက္ဆံေရး တင္းမာခဲ့ၾကသည္။ ယခုအခါ ေဒသခံမ်ားၾကားတြင္ အခ်င္းခ်င္း ဆက္ဆံေရး ျပန္လည္ေကာင္းမြန္ရန္ ႀကဳိးပမ္းလာၾကေသာ္လည္း တိုက္ပဲြမ်ားက ရပ္စဲမည့္ အရိပ္အေရာင္ မေပၚေသးေပ။
● ပေလာင္မွ တအာင္းသို႔
“လက္ဖက္ေကာင္းစားခ်င္ ပေလာင္ေတာင္တက္ေႏွးေစ” ဟူေသာ စကားပံုေၾကာင့္ ပေလာင္လူမ်ဳိးကို အမ်ားက သိၾကၿပီးျဖစ္သည္။
ရွမ္းျပည္နယ္ ေတာင္ေပၚေဒသ လက္ဖက္စိုက္ပ်ိဳး ထုတ္လုပ္ၾကသူမ်ားထဲတြင္ ပေလာင္ ေခၚ တအာင္း တို႔လည္း အမ်ားအျပား ပါဝင္သည္။ တအာင္းသည္ ေတာင္ေပၚတြင္ေနေသာလူမ်ိဳး ဟု အဓိပၸာယ္ရသည္။
“ပေလာင္” ဟု မေခၚဘဲ “တအာင္း” ဟု ေခၚေဝၚသံုးစြဲရန္ ေတာင္းဆို လံႈ႕ေဆာ္မႈ ေပၚေပါက္လာသည္မွာ ဆယ္ႏွစ္ေက်ာ္ၿပီျဖစ္ၿပီး ထိုသို႔ ေတာင္းဆိုသူမ်ားထဲတြင္ တအာင္း စာေပႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈဗဟိုေကာ္မတီ ဒုတိယဥကၠ႒ ဦးျမင့္ေက်ာ္လည္း ပါဝင္သည္။
“ကိုယ့္လူမ်ိဳးကို ကိုယ္ႏွစ္သက္တဲ့ အေခၚအေဝၚအတိုင္းပဲ အမ်ားက ေခၚေဝၚသံုးစြဲတာ ျမင္ခ်င္၊ ၾကားခ်င္တာေပါ့” ဟု ၎က ေျပာသည္။
ေဒသခံအရပ္သားမ်ားၾကားတြင္မူ ပေလာင္၊ တအာင္း ႏွစ္မ်ဳိးစလံုးကို ေရာေႏွာ အသံုးျပဳေနၾကသည္။
တအာင္းလက္နက္ကိုင္အဖဲြ႔၏ အင္တာနက္စာမ်က္ႏွာတြင္မူ “တအာင္း” လူမ်ဳိးဟု ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ္လည္း ယခုေနာက္ပိုင္း ထုတ္ျပန္ခ်က္မ်ားတြင္မူ အသံထြက္အတိိုင္း “တအန္း” ဟုသာ ေရးသား ေဖာ္ျပထားေၾကာင္း ေတြ႔ရသည္။
၂ဝဝ၈ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒအရ သတ္မွတ္လိုက္သည့္ ပေလာင္ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသတြင္ နမ့္ဆန္၊ မန္တုံၿမိဳ႕နယ္တို႔ ပါဝင္သည္။ ထိုေဒသတြင္ ပါဝင္ျခင္း မရိွသည့္ လားရိႈး၊ သီေပါ၊ ေက်ာက္မဲ၊ နမၼတူ၊ မိုးမိတ္၊ နမ့္ခမ္း၊ မူဆယ္၊ ကြတ္ခိုင္၊ သိႏီၷ၊ မိုးကုတ္ စသည့္ ၿမိဳ႕နယ္မ်ားတြင္လည္း တအာင္း တုိင္းရင္းသားတို႔ကို ေတြ႔ႏိုင္သည္။ တအာင္း လူဦးေ၇ ၁ သန္းေက်ာ္ ရိွသည္ဟု တအာင္း အရပ္ဘက္ အဖဲြ႔အစည္းမ်ားက ေျပာသည္။ အမ်ားစုမွာ ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ား ျဖစ္ၾကၿပီး၊ ခရစ္ယာန္ ဘာသာဝင္မ်ား၊ နတ္ကိုးကြယ္သူမ်ားလည္း ရိွသည္။
ယခင္က ေတာင္ပိုင္ေစာ္ဘြား အဆက္ဆက္တို႔သည္ တအာင္းတို႔ကို ႏွစ္ေပါင္း ၁,ဝဝဝ ေက်ာ္ ေဆြစဥ္္ မ်ဳိးဆက္ အုပ္ခ်ဳပ္္ခဲ့သည္၊ ေနာက္ဆံုး ေစာ္ဘြား ခြန္ပန္းစိန္သည္ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုရာတြင္ ပါဝင္ဦးေဆာင္ခဲ့သူ တစ္ဦး ျဖစ္သည္ဟု သိရသည္။
ယေန႔ေခတ္တြင္ နယ္ေျမေအးခ်မ္းမႈ မရိွသျဖင့္ စားဝတ္ေနေရး ပိုမို ခက္ခဲေနၿပီး စာသင္ေက်ာင္း၊ ေဆးရံု၊ သင့္ေလ်ာ္သည့္ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရးလည္း အမ်ားအျပား လိုအပ္ေနသည္ဟု တအာင္းတိုင္းရင္းသားအေရး ေဆာင္ရြက္ေနသူတခ်ဳိ႕က ဆိုသည္။
တအာင္းတို႔သည္ ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ားထက္ အဘက္ဘက္မွ လူေနမႈ နိမ္႔က်ေနေၾကာင္း ျမင္ေတြ႔ခဲ့ရသည္။
ေတာင္ယာသြား ရြာသူ၊ ရြာသားတို႔ ေျမျမွဳပ္မိုင္းနင္းမိသျဖင့္ ဒဏ္ရာရ၊ ေသဆံုးျခင္းမ်ားလည္း အမ်ားအျပား ရိွေနသည္။ ဝမ္းေရးအတြက္ ေမြးျမဴထားသည့္ က်ြဲ၊ ႏြား တိရစၦာန္တို႔လည္း ဆံုးရံႈးေနရေၾကာင္း သိရသည္။
ေဒသတြင္း တိုက္ပြဲမ်ားေၾကာင့္ လက္ဖက္စိုက္ပ်ဳိးထုတ္လုပ္ျခင္း အပါအဝင္ ေတာင္ယာလုပ္ငန္းမ်ား အႀကီးအက်ယ္ ထိခိုက္ေနေၾကာင္း၊ လက္နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ႔တိုင္းလိုလိုက ေယာက်ာ္းေလးဆိုလွ်င္ စစ္သားသစ္အျဖစ္ စုေဆာင္းျခင္း၊ မိန္းကေလး ဆိုလွ်င္ အဓမၼျပဳက်င့္ျခင္းေၾကာင့္ လူငယ္၊ လူလတ္ပိုင္းတို႔သည္ တရုတ္နယ္စပ္၊ ထိုင္းနယ္စပ္တို႔တြင္ သြားေရာက္ လုပ္ကိုင္ေနၾကသည္ဟု လားရိႈးၿမိဳ႕အေျခစိုက္ တအာင္းပညာေရးဌာန (TEI)၏ တာဝန္ခံ ေလြးခ်ယ္ရီက ေျပာသည္။
ကေလးငယ္မ်ားကိုလည္း ႏိုင္ငံအႏံွ႔အျပားရိွ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္း၊ သီလရွင္ေက်ာင္း၊ မိဘမဲ့ေဂဟာ၊ ပရဟိတ ေဂဟာ အမ်ားအျပားသို႔ ပို႔ေဆာင္ထားျခင္းမွာ နယ္ေျမ ေအးခ်မ္းမႈ ကင္းမဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ၿပီး ၂ဝဝဝ ျပည့္ႏွစ္ ေနာက္ပိုင္း ေျမျပန္႔ေဒသသို႔ ေရာက္သြားသည့္ တအာင္းကေလး အေရအတြက္မွာ ႏွစ္စဥ္ ၁,ဝဝဝ အထက္တြင္ ရိွေနသည္ဟု TEI က ခန္႔မွန္းသည္။
လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡႏွင့္ မူးယစ္ေဆး သံုးစဲြမႈ က်ယ္ျပန္႔လာျခင္းေၾကာင့္ ေက်းလက္ေဒသခံတို႔မွာ ပညာေရး၊ စီးပြားေရးပိုင္းတြင္ ပိုမိုအားနည္းလာေၾကာင္း နမ္႔ဆန္ၿမဳိ႕နယ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ မိုင္းဝင္းထူးက သံုးသပ္သည္။
“တစ္ၿမဳိ႕လံုး၊ တစ္ရြာလံုးကိုမွ ဆယ္တန္းေအာင္တဲ့ ပေလာင္က လက္ခ်ိဳးေရတြက္ လို႔ရတဲ့ အေနအထား ျဖစ္ေနပါတယ္” ဟု ၎က ေျပာသည္။
● လက္နက္ကိုင္ျခင္း
ရွမ္းျပည္နယ္တြင္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖဲြ႔အစည္း အမ်ားအျပား အေျခစိုက္ လႈပ္ရွားေနၾကၿပီး ၁၉၉ဝ ဝန္းက်င္တြင္ ထိုအဖဲြ႔မ်ားသည္ တပ္မေတာ္ႏွင့္ အပစ္ရပ္ခဲ့ၾကသည္။ ေဒသတြင္း အျခားအဖဲြ႔မ်ားႏွင့္ မတူသည့္ အခ်က္မွာ ထိုစဥ္က PSLA ပေလာင္ လက္နက္ကိုင္ အဖဲြ႔သည္ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးမည္၊ ေဒသဖံြ႔ၿဖိဳးေရး ေဆာင္ရြက္ေပးမည္ဟူေသာ တပ္မေတာ္အစုိးရ၏ ကမ္းလွမ္းခ်က္ကို သေဘာတူၿပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္ လက္နက္အမ်ားအျပားကို အစိုးရထံ အပ္ႏံွလုိက္ၾကသည့္အခ်က္ျဖစ္သည္။
လက္နက္အပ္ၿပီးေနာက္ပိုင္းတြင္ ေမွ်ာ္လင့္ထားသည္တို႔ ေပၚေပါက္မလာေခ်။ ယင္းေနာက္ပိုင္းတြင္ လက္နက္ျပန္ကိုင္ေရးကို ႏွစ္အတန္ၾကာအခ်ိန္ယူၿပီး စီစဥ္ခဲ့ၾကသည္ဟု သိရသည္။ ၂ဝ၁၁ ေအာက္တိုဘာတြင္ တအာင္းလူငယ္ အမ်ားအျပား KIA ကခ်င္လက္နက္ကိုင္အဖဲြ႔တြင္ စစ္ပညာသင္ယူၿပီး ဒီဇင္ဘာလေႏွာင္းပိုင္းတြင္ တအာင္းေဒသသို႔ ခရီးရွည္ခ်ီတက္ျခင္းျဖင့္ တအာင္း အမ်ိဳးသား လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္ (TNLA) ၏ လႈပ္ရွားမႈမ်ား ယေန႔တိုင္ အဆက္မျပတ္ ေပၚေပါက္လာသည္။
“TNLA အေနနဲ႔ လက္နက္ကိုင္ လမ္းေၾကာင္းေပၚျပန္ေရာက္လာတာရဲ႕အဓိက ကေတာ့ ႏိုင္ငံေရးလမ္းေၾကာင္း ေျပလည္ဖို႔၊ သူမ်ားလို တန္းတူအခြင့္အေရးရဖို႔၊ တအာင္းျပည္နယ္ရရိွဖို႔နဲ႔ အဖိႏိွပ္ခံဘဝကေန လြတ္ေျမာက္ဖို႔႔ပဲ” ဟု TNLA မွ ဗိုလ္မွဴး တာအိုက္ေက်ာ္က ေျပာသည္။
အဖဲြ႔အစည္း ရပ္တည္ႏိုင္ရန္အတြက္ ၎တို႔ လႈပ္ရွားနယ္ေျမအတြင္းရိွ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားထံမွ “အခြန္” ေကာက္ခံသည္ဟု သူက ဆိုသည္။
ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္းရိွ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔မ်ားအနက္ TNLA သည္ ဘိန္းခင္းမ်ားကို ဖ်က္ဆီးျခင္း၊ မူးယစ္ေဆး ေရာင္းဝယ္သူတို႔ကို ႏိွပ္ကြပ္ျခင္း၊ ေဒသခံ အမ်ားအျပားကို မူးယစ္ေဆးျဖတ္ေပးျခင္းတို႔ေၾကာင့္ တအာင္း တိုင္းရင္းသားတို႔၏ ယံုၾကည္မႈကို ရရိွထားသည္။
မၾကာေသးခင္က လားရိႈး၊ နမၼတူၿမိဳ႕မ်ားရိွ တအာင္းေဒသခံ ၅ဝ ေက်ာ္ႏွင့္ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခြင့္ ရခဲ့ရာ ၎တို႔က TNLA သည္ လိုအပ္ေသာ လက္နက္ကိုင္အင္အားအတြက္ တအာင္းလူမ်ိဳးကိုသာ ေရြးခ်ယ္သည္ဟု ေျပာျပၾကသည္။ အျခား လက္နက္ကိုင္အဖဲြ႔မ်ားကမူ တအာင္းသာမက ေဒသတြင္း တျခားလူမ်ဳိးမ်ားကိုလည္း ေခၚယူစုေဆာင္းေနသည္ဟု ၎တို႔က ဆိုသည္။
● တိုက္ပြဲမ်ားတြင္ TNLA ပါဝင္မႈ
မီဒီယာအဖဲြ႔ ၁၃ ဖဲြ႔ ပါဝင္သည့္ Burma News International ၏ ဦးေဆာင္မႈေအာက္တြင္ လႈပ္ရွားေနေသာ ျမန္မာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေစာင့္ၾကည့္မႈအဖဲြ႔ (Myanmar Peace Monitor) ၏ မွတ္တမ္းမ်ားအရ ၂ဝ၁၅ ဇန္နဝါရီမွ ၂ဝ၁၈ ဇူလိုင္တြင္း ႏိုင္ငံအႏွံ႔တြင္ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡ ၁,ဝ၄၉ ႀကိမ္ျဖစ္ပြားခဲ့သည္ဟု သိရသည္။
ရွမ္းျပည္နယ္တြင္ SSA ရွမ္းတိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ ႏွစ္ဖဲြ႔ ရိွရာ ၎တို႔၏ ႏိုင္ငံေရး ဦးေဆာင္အဖဲြ႔အမည္ႏွင့္ တဲြၿပီး ရွမ္းျပည္တိုးတက္ေရးပါတီ/ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ (SSPP/SSA)၊ ရွမ္းျပည္ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးေကာင္စီ/ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ (RCSS/SSA) ဟု ေခၚဆိုၾကသည္။
ထိုႏွစ္ဖဲြ႔အနက္ RCSS/SSA သည္ ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္က တစ္ႏိုင္ငံလံုး ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈ ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္တြင္ ပါဝင္ လက္မွတ္ထိုးထားသည္။ စာခ်ဳပ္တြင္ ပါဝင္ၿပီးေနာက္ပိုင္း TNLA ႏွင့္ မၾကာခဏဆိုသလိုပင္ တိုက္ခိုက္လ်က္ရိွသည္။
လက္မွတ္မထိုးရေသးေသာ SSPP/SSA သည္ TNLA ႏွင့္ မဟာမိတ္ ျဖစ္ေနသည္။ ေျမာက္ပိုင္း မဟာမိတ္ ခုနစ္ဖြဲ႔ဟု ထင္ရွားသည့္ ျပည္ေထာင္စု နိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးညွိႏိႈင္းေရး ေကာ္မတီ (FPNCC) တြင္ ပါဝင္ေသာ အျခားအဖဲြ႔မ်ားမွာ ဝ ျပည္ေသြးစည္း ညီညြတ္ေရးတပ္မေတာ္၊ ဒီမိုကေရစီ မဟာမိတ္တပ္မေတာ္၊ ကခ်င္ လြတ္လပ္ေရး တပ္မေတာ္၊ ရကၡဳိင့္တပ္မေတာ္၊ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီမဟာမိတ္တပ္မေတာ္တို႔ ျဖစ္ၾကသည္။
TNLA ၏ အဆိုအရ ၿပီးခဲ့သည့္သံုးႏွစ္တာကာလအတြင္း တပ္မေတာ္ႏွင့္ တိုက္ပြဲ ၄ဝဝ ေက်ာ္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေၾကာင္း၊ RCSS ႏွင့္ တိုက္ပြဲ ၂ဝဝ ေက်ာ္ ျဖစ္ခဲ့သည္။
RCSS သည္ ၂ဝ၁၅ ေနာက္ပိုင္းတြင္ တပ္မေတာ္ႏွင့္ နားလည္မႈ ယူၿပီး TNLA လႈပ္ရွား နယ္ေျမသို႔ နယ္ေက်ာ္သည္ဟု ယူဆရာမွ ပဋိပကၡေပၚေပါက္လာသည္ဟု ရွမ္းေျမာက္ေဒသ အရပ္ဘက္ အဖြဲ႔အစည္းတခ်ဳိ႕၊ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္တခ်ဳိ႕က ယံုၾကည္ေနၾကသည္။
RCSS မွ တာဝန္ရိွသူ တစ္ဦးျဖစ္သည့္ ဗိုလ္မွဴး နန္းမိုးမိုးေစာကမူ ထိုအခ်က္ကို ျငင္းဆိုသည္။
“RCSS သည္ ရွမ္းျပည္သူလူထုကို ကိုယ္စားျပဳတဲ့စစ္တပ္ အေနနဲ႔ ရွမ္းျပည္က ေနရာေဒသ ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားမွာ ျဖန္႔က်က္ျပီးေတာ့ ေနရာယူ၊ လႈပ္ရွားေနတယ္။ နယ္ေျမပိုင္းျခားမႈကေတာ့ တစ္ခါမွ မသတ္မွတ္ဖူးဘူး။ ပေလာင္ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသလို႔ တပ္မေတာ္က ေပးထားတဲ့ နမ္ဆန္၊ မန္တံုတို႔ ဘက္ကို RCSS အေနနဲ႔ သြားေရာက္ တာမ်ိဳး မရိွခဲ့ပါဘူး” ဟု သူက ရွင္းျပသည္။
ရွမ္းျပည္နယ္အတြင္း လႈပ္ရွား သြားလာစဥ္ ထိေတြ႔မႈျဖစ္ရာမွ တုိက္ပဲြ ေပၚေပါက္လာျခင္း ျဖစ္သည္ဟု သူက ဆက္ေျပာသည္။
လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕ေပါင္းစံု၏ အႏိုင္က်င့္မႈဒဏ္ကို ေက်းလက္ေဒသတြင္ ပိုမို ရင္ဆိုင္ေနရသည္ဟု ရွမ္းျပည္နယ္တြင္ ေနထိုင္သူ အမ်ားအျပားက Myanmar Now ကို ေျပာၾကသည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ သံုးႏွစ္အတြင္း နမၼတူၿမဳိ႕နယ္တြင္ တအာင္းတိုင္းရင္းသား ၃၃ ဦး ဖမ္းဆီးခံရၿပီး သံုးဦးသာ ျပန္လြတ္လာသည္ဟု တအာင္း (ပေလာင္)အမ်ိဳးသားပါတီ၏ ၾသဂုတ္လ ၉ ရက္ေန႔စာရင္းမ်ားအရ သိရသည္။
ရွမ္းတိုင္းရင္းသားတို႔လည္း မၾကာခဏ အဖမ္းခံေနရသည္။ ၾသဂုတ္လလယ္ပိုင္းက နမ့္ခမ္းၿမိဳ႕တြင္ နန္းမိုဟြမ္ အမည္ရိွ အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးကို ေနအိမ္သို႔ သြားေရာက္ဖမ္းဆီးလိုက္ေၾကာင္း TNLA က သတင္းဌာနမ်ားကို အတည္ျပဳ ေျပာၾကားသည္။ ၎တို႔ သတ္မွတ္ထားသည့္ စည္းကမ္းကို လုိက္နာျခင္းမရိွသျဖင့္ ဖမ္းဆီးျခင္းျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။
Myanmar Now ႏွင့္ ဇူလိုင္လတြင္ ေတြ႔ဆံုစဥ္ မန္တံုၿမဳိ႕နယ္၊ ေက်ပိန္းရြာမွ နန္းေအးေက်ာင္းက သူ၏ မိသားစုဝင္ေလးဦးကို TNLA တပ္သားမ်ားဟု ယူဆရသူတို႔က ဖမ္းဆီးခဲ့ဖူးေၾကာင္း၊ ႏွစ္ဦးမွာ မည္သည့္အခ်ိန္တြင္မွ အိမ္ျပန္မေရာက္ႏိုင္ေတာ့ေၾကာင္း ေျပာျပသည္။
“ကြ်န္မ အစ္ကိုနဲ႔ ဦးေလးေသေတာ့ ဝမ္းနည္းတယ္။ ရွမ္းစစ္သားေတြနဲ႔ လူမွားျပီး အသတ္ခံရတာလို႔ လြတ္လာတဲ့ အေဖနဲ႔ ေယာက်ာ္းက ျပန္ေျပာျပတယ္” ဟု ၎က ဆိုသည္။
မိသားစုဝင္တို႔ သတ္ျဖတ္ခံရေသာ္လည္း သူက လူမ်ဳိးႏွင့္ လက္နက္ကိုင္အဖဲြ႔ကို သီးျခားစီ ျမင္သူ ျဖစ္သည္။
“ပေလာင္ေတြအေပၚ မမုန္းပါဘူး။ အရင္လိုပဲ ပေလာင္သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔ မုန္႔ အတူတူစား၊ အလွဴေတြ အတူတူ လုပ္ပါတယ္” ဟု နန္းေအးေက်ာင္းက ၾကည္လင္စြာ ျပံဳး၍ေျပာျပသည္။
● ေဒသခံတို႔၏ ေျပလည္ေရး ႀကဳိးပမ္းမႈ
တိုက္ပြဲမ်ား၊ ဖမ္းဆီးမႈမ်ားေပၚ အေျခခံကာ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစုႏွစ္ခုအၾကား သံသယပြားၿပီး လူမ်ိဳးေရး ပဋိပကၡ ျပန္လည္ႀကီးထြားလာမည္ကို စိုးရိမ္မိေၾကာင္း ေဒသခံမ်ား၊ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ အရပ္ဘက္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ တိုင္းရင္းသားအေရး ေလ့လာ သံုးသပ္သူတခ်ဳိ႕က ေျပာသည္။
၂ဝ၁၆ခုႏွစ္က နမ့္ခမ္းၿမိဳ႕ဝန္းက်င္တြင္ ဆက္ဆံေရး အေျခအေန အဆိုးဆံုးျဖစ္ခဲ့သည္ဟု ရွမ္း၊ ပေလာင္ ကျပား ေဒါက္တာမ်ိဳးသန္႔ထြန္းက ေျပာသည္။
“ပေလာင္ေတြက ရွမ္းရြာ ဆိုရင္ ျဖတ္မသြား ေတာ့ဘူး။ ရွမ္းေတြကလည္း ပေလာင္ရြာဆို မျဖတ္ေတာ့ဘူး။ အေရာင္းအဝယ္လည္း အဲဒီလိုေတြ ျဖစ္လာတယ္။ ရွမ္းေရာင္းတဲ့ဆိုင္ ပေလာင္မဝယ္နဲ႔၊ ပေလာင္ ေရာင္းတဲ့ဆိုင္ ရွမ္းမဝယ္နဲ႔ ဆိုတဲ့ ခြဲျခားမႈေတြ ျဖစ္ေပၚခဲ့တယ္” ဟု လားရိႈးတကၠသိုလ္၊ ဒႆနိကေဗဒဌာန၊ တြဲဖက္ပါေမာကၡ ေဒါက္တာမ်ိဳးသန္႔ထြန္းက ေျပာသည္။
ယခုအခါ လူမ်ဳိးေရး မုန္းတီးမႈမွာ လူမ်ဳိးစဲြႀကီးသူမ်ားထံတြင္သာ ေတြ႔ရေတာ့ေၾကာင္း၊ အြန္လိုင္းတြင္ လံႈ႔ေဆာ္မႈမ်ား၊ ေကာလဟလ ျဖန္႔ခ်ိမႈမ်ား ရိွေနေၾကာင္း သူက ဆက္ေျပာသည္။
ရွမ္း၊ တအာင္းယံုၾကည္မႈတည္ေဆာက္ေရး ေကာ္မတီအဖြဲ႔မွ နန္းခမ္းမီးကလည္း ႏွစ္ဘက္ဆက္ဆံေရး သူစိမ္းဆန္ခဲ့ေသာ္လည္း ယခုအခါ ျပန္လည္အဆင္ေျပလာသည္ဟု Myanmar Now ႏွင့္ နမၼတူၿမဳိ႕နယ္၊ မန္စံေက်းရြာတြင္ ဇူလိုင္လအတြင္း ေတြ႔ဆံုစဥ္ ရွင္းျပသည္။
“ျပည္သူလူထုက ဘယ္လက္နက္ကိုင္ကိုမွ ကိုယ္စားမျပဳပါဘူး။ လူထုက အဲဒါကို သဲသဲကြဲကြဲ မသိေတာ့ လူမ်ိဳးခ်င္းတူတာနဲ႔ ကိုယ့္လက္နက္ကိုင္လိုလို ျဖစ္ကုန္တာ။ ဒါေၾကာင့္ လူထု ေတြ႔ဆံုပြဲေတြ၊ စကားဝိုင္းေတြ၊ အခမ္းအနားေတြတိုင္းမွာ ဒီသေဘာတရားကို ေသခ်ာရွင္းျပပါတယ္” ဟု နန္းခမ္းမီးက ေျပာသည္။
တိုက္ပဲြမ်ားေၾကာင့္ အရပ္သားမ်ား အလုပ္ပ်က္ အကိုင္ပ်က္ ျဖစ္ေနရသည္ဟု လားရိႈးၿမိဳ႕ မန္ဆူဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမွ ဆရာေတာ္က မိန္႔သည္။ ဆရာေတာ္သည္ စစ္ေရွာင္ေျပးလာေသာ ရွမ္း၊ တအာင္း ဒုကၡသည္တို႔ကို ေက်ာင္းတြင္ ခိုလံႈခြင့္ ေပးခဲ့ဖူးသည္။
“ကိုယ့္ယံုၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ လက္နက္ ကိုင္တယ္ဆိုေပမယ့္ ကိုယ့္သတ္မွတ္ထားတဲ့ေနရာမွာပဲ ေနၾက၊ ကိုယ့္နယ္ေျမအတိုင္းပဲ ေနၾက၊ စားက်က္မလုၾကနဲ႔။ ျငိမ္းခ်မ္းေရးကို ျမန္ျမန္ အေကာင္ အထည္ေဖာ္ႏိုင္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေပးၾကပါ”ဟု ဆရာေတာ္က တိုက္တြန္းသည္။
တိုင္းရင္းသားအေရးေလ့လာသံုးသပ္သူ ဦးေမာင္ေမာင္စိုးက ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္းတြင္ ျဖစ္ေပၚေနေသာ ျပသနာမ်ားကို ေလွ်ာ့ခ်ရန္အတြက္ ႏွစ္ဖက္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္မ်ား သာမက တပ္မေတာ္၊ အစိုုးရတာဝန္ရိွသူတို႔ကလည္း လုပ္ေဆာင္ေပးရန္ လိုအပ္သည္ဟု ယူဆသည္။
“ကြဲျပားတဲ့လူမ်ိဳးေတြ သဟဇာတျဖစ္ေအာင္ေနဖို႔က ဘယ္လိုအုပ္ခ်ဳပ္ေရး စနစ္ေတြ ထားမလဲ၊ အဲဒါေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ဖယ္ဒရယ္စနစ္ကို ဘယ္လိုက်င့္သံုးမလဲ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး စနစ္ကို ဘယ္လိုက်င့္သံုးမလဲ ဆိုတာ ေသခ်ာ ေလ့လာစဥ္းစားဖို႔ လိုအပ္တယ္” ဟု ဦးေမာင္ေမာင္စိုးက အၾကံျပဳသည္။
ဤအေတာအတြင္း တိုက္ပဲြမ်ား ရပ္စဲမည့္ အရိပ္အေယာင္ မေပၚေသးဘဲ ေဒသခံ အမ်ားအျပားသည္ စစ္ေရွာင္စခန္းမ်ားတြင္ ေသာင္တင္ေနဆဲျဖစ္သည္။
၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္မွစတင္ၿပီး ကခ်င္ႏွင့္ ရွမ္းျပည္နယ္အတြင္း ျပန္လည္ေပၚေပါက္ခဲ့သည့္ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡမ်ားေၾကာင့္ စစ္ေရွာင္စခန္းမ်ားတြင္ ခိုလံႈေနသူ ၁ဝ၃,ဝဝဝ ခန္႔ ရွိမည္ဟု ခန္႔မွန္းရေၾကာင္း ကုလသမဂၢ လူသားခ်င္း စာနာမႈဆိုင္ရာ ညွိႏႈိင္းေရးရံုးက ေမလအတြင္းက သတင္းထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။
ရြာအနီး ပစ္ခတ္မႈ လစဥ္ ျဖစ္ေပၚေနေသာေၾကာင့္ နမၼတူၿမဳိ႕၊ ၾကဴေဆာ့စစ္ေရွာင္စခန္းတြင္ ခိုလံႈေနသည့္ တာထြန္းလူက မႏၱေလးရိွ မိဘမဲ့ေဂဟာတစ္ခုသို႔ ေရာက္ေနသည့္ ၁၁ ႏွစ္အရြယ္ သားေတာ္ေမာင္ကို လြမ္းဆြတ္ေနသည္။ ဝမ္းေရးအတြက္ စခန္းအျပင္ဘက္ စိုက္ပ်ဳိးေရးလုပ္ငန္းခြင္တစ္ခုတြင္ တစ္ေနကုန္ သြားေရာက္လုပ္ကိုင္ၿပီး ျပန္လာေသာ တာထြန္းလူသည္ တဝုန္းဝုန္းရြာေနသည့္ မိုးေရစက္မ်ားၾကားတြင္ စိတ္ေရာလူပါ ပင္ပန္းေနပံုရသည္။
“(ေျမျပန္႔ေဒသ)မွာ ဆိုရင္ ၿငိမ္းခ်မ္းတယ္။ ဘာမွ ျဖစ္မွာ မဟုတ္ဘူးေလ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေတာင္ေပၚမွာက ပစ္ေနေတာ့ ေက်ာင္းခဏခဏပိတ္ရတယ္။ ကၽြန္ေတာ္က ရွမ္းဘက္လည္း မလိုက္ဘူး၊ ပေလာင္ဘက္လည္း မလိုက္ဘူး။ စစ္ျဖစ္လာရင္ ျပည္သူပဲ နစ္နာတယ္” ဟု ၎က မ်က္ရည္ မက်ေအာင္ ထိန္းခ်ဳပ္ထားရင္း ေၾကကြဲစြာ ေျပာလုိက္သည္။ ။
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
