K ၿငိမ္းခ်မ္း – ကိုဖီအာနန္ရဲ႕ကိုဖီအာနန္

K ၿငိမ္းခ်မ္း  – ကိုဖီအာနန္ရဲ႕ကိုဖီအာနန္ 

(မိုးမခစာအုပ္စင္) ၾသဂုတ္ ၂၂၊ ၂၀၁၈

ကိုဖီအာနန္ (Kofi Atta Annan ) လို႔ဆိုလိုက္ရင္ ကမာၻ႔ကုလသမဂၢရဲ႕သတၱမေျမာက္ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ (၁.၁.၁၉၉၇ မွ ၃၁.၁၂. ၂၀၀၆အထိ) အျဖစ္အျပင္ ယခုဆို ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ရခိုင္ျပည္နယ္ဆိုင္ရာအႀကံေပးေကာ္ မရွင္အဖြဲ႕ ဥကၠဌအျဖစ္ပါ တြဲျမင္ၾကပါတယ္။

ကိုဖီအာနန္ဟာ ၂၀၀၁ ခုႏွစ္မွာ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ားကို ကူညီေထာက္ပံ့ေပးမည့္ ကမာၻလုံးဆိုင္ရာ ေအ့ဒ္စ္ေရာဂါႏွင့္က်န္းမာ ေရး ရန္ပုံေငြအဖြဲ႕ (Global AIDS and Health Fund) ကို စတင္တည္ေထာင္ျခင္းအတြက္ ကမာၻ႔ကုလသမဂၢအဖြဲ႕ႀကီးနဲ႔ အတူ ႏိုဘယ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုကို ပူးတြဲ ရရွိခဲ့ပါတယ္။

လူမည္း အာဖရိကန္တေယာက္အေနနဲ႔ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္လို အဆင့္ျမင့္ရာထူးကို ပထမဆံုးရယူႏိုင္ခဲ့တဲ့ ကိုဖီအာနန္ဟာ ၂၀၁၈၊ ၾသဂုတ္လ ၁၈ရက္ေန႔က ကြယ္လြန္သြားခဲ့ၿပီျဖစ္ပါတယ္။

ကိုဖီအာနန္ဟာ ဂါနာလူမ်ိဳးျဖစ္ၿပီး ၈.၄.၁၉၃၈မွာ ေမြးဖြားခဲ့သူဆိုေတာ့ ယခုဆိုရင္ အသက္ ၈၀ႏွစ္ျပည့္ခဲ့ၿပီျဖစ္ပါတယ္။

ကုလသမဂၢအဖြဲ႕ႀကီးမွာ ႏွစ္ေပါင္း ၄၀ ေက်ာ္ၾကာေအာင္ အဆင့္ဆင့္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ၿပီး (The World Health Organization WHO)၊(The UN Economic Commmission)/ (UN Emerency Force) တို႔အျပင္ အေထြေထြအတြင္း ေရးမႉးခ်ဳပ္တာဝန္ကို (၁၉၉၇ မွ ၂၀၀၆) ထိ ၁၀ ႏွစ္ တာဝန္ယူခဲ့ပါတယ္။

ယခုစာအုပ္ကေတာ့ ကိုဖီအာနန္ကိုယ္တိုင္ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္အျဖစ္ တာဝန္ယူစဥ္ကာလမ်ားမွာ သူကိုယ္တိုင္ေျဖရွင္း ေဆာင္႐ြက္ခ်က္မ်ားနဲ႔ သူ႔ရဲ႕အျမင္မ်ား၊ ဝန္ခံခ်က္မ်ားကို ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မွာ ေရးသားထားတာျဖစ္ပါတယ္။ သူကိုယ္ တိုင္ျဖတ္သန္းေျဖရွင္းခဲ့ရတဲ့ ပဋိပကၡေတြ၊ စစ္မီးလွ်ံေတြ၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေတြအေပၚ သူႀကံဳေတြ႔ရသမွ်ကို သူကိုယ္တိုင္ ေရးသားထားခဲ့တာလည္းျဖစ္ပါတယ္။

မူရင္းစာအုပ္ INTERVENTIONS, A Life in War and Peace ကို ကိုကိုေလးက ကိုဖီအာနန္ ကိုယ္တိုင္ေရးအတၳဳပၸတၱိ အမည္ျဖင့္ ျမန္မာဘာသာျပန္ဆိုထားတာျဖစ္ပါတယ္။

စာအုပ္မွာ အခန္း(၈)ခန္း ပါဝင္ၿပီး ကိုဖီအာနန္ကိုယ္တိုင္လည္း စာအုပ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အမွာစာ ေရးသားထားပါတယ္။ အခန္း(၁) လြတ္လပ္ေရး(အာဖရိကႏိုင္ငံမ်ား၏လြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ စတင္ႀကိဳးပမ္းခဲ့ရျခင္း)၊ အခန္း(၂) စစ္၊ ျပည္ တြင္းစစ္အတြင္းမွ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးထိန္းသိမ္းျခင္း၏စိန္ေခၚမႈ (ဆိုမာလီ၊ ရဝမ္ဒါ၊ ေဘာ့စနီးယား)၊ အခန္း(၃) အာဏာရွင္မ်ားနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး (ကိုဆိုဗို၊ အေရွ႕တီေမာ၊ ဒါဖား)၊ အခန္း(၄) ကမာၻသူကမာၻသားမ်ားအတြက္ ကမာၻ႔ကုလသမဂၢတို႔ ပါဝင္ပါ တယ္။

အခန္း(၅)မွာေတာ့ တိုက္ႀကီးတစ္တိုက္၏ ကံၾကမၼာ (အာဖရိကစစ္ပြဲမ်ားႏွင့္ အာဖရိကၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆာင္႐ြက္ခ်က္မ်ား)၊ အခန္း(၆) လူ႔အခြင့္အေရးကို ထိန္းသိမ္းျခင္းႏွင့္ ဆင္းရဲမြဲေတမႈပေပ်ာက္ေရးအတြက္ ႀကိဳးပမ္းခ်က္မ်ား၊ အခန္း(၇) ကမာၻ ႀကီး၏ အျပင္နယ္နိမိတ္(အေရွ႕အလယ္ပိုင္းမွ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္း)၊ အခန္း(၈) ၉/၁၁ အၾကမ္းဖက္စစ္ပြဲ (အာဖဂန္၊ အီ ရတ္ႏွင့္ ေခ်ာက္ကမ္းပါးစြန္းက ကုလသမဂၢ) တို႔ ပါဝင္ပါတယ္။

ကုလသမဂၢမွာ ၎တာဝန္ယူေျဖရွင္းေဆာင္႐ြက္ခ်က္မ်ားနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အက်ပ္အတည္း၊ အခက္အခဲမ်ား၊ ေအာင္ျမင္မႈ မ်ား၊ မေဆာင္႐ြက္ႏိုင္ပုံမ်ားကိုလည္း မႁခြင္းမခ်န္ေရးသားထားပါတယ္။

အမွာစာမွာလည္း “ကုလသမဂၢအေနျဖင့္ အစဥ္တစိုက္ႀကိဳးပမ္းခဲ့ေသာ္လည္း ေရွ႕ဆက္ၿပီး ေျမာက္ျမားစြာ ႀကိဳးစားဖို႔ က်န္ ရွိေနဆဲျဖစ္သည္။ ကမာၻဖ်က္လက္နက္ႀကီးမ်ား ဖ်က္ သိမ္းၾကဖို႔ တိုက္တြန္းႏႈိးေဆာ္ခဲ့သည္မွာ ႏွစ္ေပါင္း ၇၀ မွ် ရွိခဲ့ေသာ္ လည္း တိုးတက္မႈမရွိေသးေပ” လို႔ ေရးထားပါတယ္။

စာအုပ္ေရးသားရျခင္း ရည္႐ြယ္ခ်က္အေနနဲ႔ “က်ေနာ္၏စာအုပ္ကို ဖတ္ရႈျခင္းျဖင့္ ကမာၻ႔ကုလသမဂၢအဖြဲ႕ႀကီးသည္ ကမာၻ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးထာဝရတည္ၿမဲေရးအတြက္ ဒုကၡအခက္အခဲေတြကို ဘယ္ေလာက္အတိုင္းအတာထိ ရင္ဆိုင္ႀကဳံေတြ႕ျဖတ္ သန္းခဲ့ရသည္ကို သိလာရေသာအခါ ကုလသမဂၢအဖြဲ႕ႀကီးအေပၚ နားလည္သေဘာေပါက္လာၿပီး ကမာၻသူကမာၻသားတိုင္း ကမာၻ႔ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို တန္ဖိုးထားလာဖို႔ ရည္႐ြယ္ပါသည္”လို႔ ေရးသားထားပါတယ္။

၁၉၉၇ ခုႏွစ္ ကိုဖီအာနန္ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ တာဝန္ယူစဥ္ကာလ ႏိုက္ဂ်ီးရီးယားစစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ဆနီအဘာဂ်ာကို ေျပာခဲ့ တဲ့စကားကို စာအုပ္မွာထည့္သြင္းေရးသားထားကို ခုလိုဖတ္ရႈရပါတယ္။

ခင္ဗ်ား တိုင္းျပည္နဲ႔လူမ်ိဳးကို တကယ္ခ်စ္ရင္ ျပည္သူ႔အာဏာကို ျပည္သူ႔လက္ကို ျပန္ေပးလိုက္ပါ။ တကယ္ေတာ္တဲ့ တတ္တဲ့သူေတြ သူတို႔စြမ္းအားရွိသေလာက္ ႀကိဳးစားၾကရင္ ခင္ဗ်ားတို႔တိုင္းျပည္ မၾကာခင္ ႂကြယ္ဝခ်မ္းသာလာမွာ ျဖစ္ပါ တယ္။ ခင္ဗ်ားက စစ္သားပဲ၊ စစ္သားအလုပ္ပဲ လုပ္တာေကာင္းပါတယ္။”

ကိုဖီအာနန္က ဒီလိုေျပာလိုက္ေတာ့ အာဏာရွင္ႀကီး ဆနီအဘာဂ်ာကလည္း “ျပည္သူ႔ဒီမိုကေရစီ ျပန္လည္ရွင္သန္ေအာင္ ႀကိဳးစားေပးပါမည္”လို႔ ျပန္ေျပာခဲ့ပါတယ္။

ဒါေပမယ့္လည္း ကိုဖီအာနန္က အဆိုပါစစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးရဲ႕စကားနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး မွတ္ခ်က္တခုကို စာအုပ္မွာ ထည့္သြင္းေရး သားထားပါတယ္။

“သို႔ေသာ္ စစ္အာဏာရွင္တို႔၏ ကတိစကား တည္ၿမဲ႐ိုး ထုံးစံမရွိပါ။ ထိုသည္မွာ ဘယ္အာဏာရွင္ရဲ႕အက်င့္စ႐ိုက္ဟု သတ္ မွတ္၍မရပါ။ အာဏာမက္၍ အာဏာသိမ္းတဲ့ စစ္အစိုးရတိုင္းရဲ႕စ႐ိုက္သာျဖစ္သည္။” တႏိုင္ငံ၊ တဦးတေယာက္အတြက္ ေရးသားထားျခင္းလို႔ မယူဆမိတာကေတာ့ အမွန္ျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးလည္း “ပါကစၥတန္ႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတို႔လို ၿဗိတိသွ်ေတြ စနစ္တက် လမ္းၫႊန္ျပသြားတဲ့ လမ္းေပၚ မေလွ်ာက္ဘဲ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ေအာက္မွာ လမ္းေလွ်ာက္ရင္း လမ္းေပ်ာက္ခဲ့ရေသာႏိုင္ငံေတြ ျပန္လည္ ထူေထာင္လို႔မရ ေတာ့ဘဲ ေရစုန္ေမ်ာခဲ့တာလည္း ေတြ႕ေနရပါသည္”လို႔ ေရးသားထားတာကို ဖတ္ရႈရပါတယ္။

အခ်ဳပ္ဆိုရရင္ ယခုစာအုပ္ဟာ ကိုဖီအာနန္ ကမာၻ႔ကုလသမဂၢအဖြဲ႕ႀကီးမွာ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္အျဖစ္ ကမာၻ႔ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ကိစၥမ်ား၊ စစ္မီးမ်ား၊ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာျဖစ္ရပ္ေတြကို ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းၾကားဝင္ေဆာင္႐ြက္ခဲ့ပုံမ်ားကို ျပည့္ျပည့္စုံစုံ မွတ္တမ္း ေရးထိုးထားျခင္းျဖစ္ပါတယ္။

ဘာသာျပန္ဆိုသူ ကိုကိုေလးက စာအုပ္ကိုျပန္ဆိုရျခင္း အမွာစကားမွာေတာ့ “လူအမ်ားစုသည္ ကမာၻႀကီးကို ဖ်က္ဆီးမည့္ လူသားမ်ိဳးႏြယ္စုကို ဒုကၡေပးမည့္ စစ္ဝါဒီမ်ားသာျဖစ္သည္။ လူ႔ဘဝသက္တမ္းတစ္ခုလုံးကို စစ္ပြဲမ်ား ရပ္ဆိုင္းဖို႔ ကမာၻ႔လူ သားမ်ားဆင္းရဲျခင္း၊ ငတ္မြတ္ျခင္း ေဘးဒုကၡမွ လြတ္ကင္းဖို႔ အတူေနမ်ိဳးႏြယ္စုအတြင္း ဘာသာေရးအယူအဆ မတူညီမႈကို အေၾကာင္းခံၿပီး လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္သုတ္သင္မႈမ်ားကို ေျဖရွင္းေပးႏိုင္ေသာ၊ ကိုဖီအာနန္တို႔လို ပုဂၢိဳလ္မ်ိဳးကိုသာ ကမာၻ႔လူ သားမ်ားက အလိုရွိၾကေလသည္”လို႔ ေရးထားပါတယ္။

စာေရးသူ- Kofi Atta Annan
ဘာသာျပန္- ကိုကိုေလး
စာအုပ္အမည္- INTERVENTIONS, A Life in War and Peace
ကိုဖီအာနန္ ကိုယ္တိုင္ေရးအတၳဳပၸတၱိ
အမ်ိဳးအစား- အတၳဳပၸတၱိ
ထုတ္ေဝသည့္တိုက္- ယဥ္မ်ိဳး
ထုတ္ေဝသည့္ ကာလ- ၂၀၁၇၊ ေမလ
တန္ဖိုး- ၃၅၀၀ က်ပ္