(ျပည္သူ႕ေခတ္ဂ်ာနယ္၊ အတြဲ ၄၊ အမွတ္ ၁၆၄၊ စက္တင္ဘာလ ၂၆ ရက္၊ ၂၀၁၃၊ စာမ်က္ႏွာ ၁၈)
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ကို အနီးၾကည့္ အေ၀းၾကည့္ (၃၆)
ေအာင္ဒင္။ စက္တင္ဘာ ၃၀၊ ၂၀၁၃
အပိုင္း (၃၆) လႊတ္ေတာ္၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားႏွင့္ အင္စတီက်ဴးရွင္း (Institution) (ခ)
ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတကို ပါတီကိုယ္စားျပဳခြင့္မျပဳတဲ့ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံု
၂၀၀၈ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒမွာ ေအာက္ပါအတိုင္း ျပ႒န္းထားပါတယ္၊
“ပုဒ္မ ၆၄။ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ သို႕မဟုတ္ ဒုတိယသမၼတမ်ားသည္ ႏိုင္ငံေရးပါတီတစ္ခုခု၏ အဖြဲ႕ဝင္ျဖစ္လွ်င္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ သို႕မဟုတ္ ဒုတိယသမၼတမ်ားအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ျခင္းခံရသည့္ေန႕မွစ၍ မိမိတို႕ရာထူးသက္တမ္းအတြင္း ယင္းပါတီအဖြဲ႕အစည္း၏ ပါတီလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ျခင္းမျပဳရ၊”
အဲဒီျပ႒န္းခ်က္က ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတကို သမၼတအျဖစ္ အေရြးခ်ယ္ခံရျပီးတဲ့ေန႕ကစလို႕ သမၼတသက္တမ္းကုန္ဆုံးတဲ့ေန႕အထိ သက္ဆိုင္ရာပါတီရဲ့ တာဝန္မ်ားက အနားယူခိုင္းတာ၊ ပါတီအေရးကိစၥမ်ားကို ေဆာင္ရြက္ခြင့္မျပဳတာ၊ ပါတီကို ကိုယ္စားျပဳခြင့္မေပးတာျဖစ္ပါတယ္၊
ဒါေၾကာင့္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က ၾကံ့ခိုင္ေရးပါတီ ဥကၠ႒တာဝန္ကေန အနားယူျပီး သူရဦးေရႊမန္းကို ပါတီဥကၠ႒တာဝန္ လႊဲေျပာင္းေပးခဲ့ရတာပါ၊ ဒီဖြဲ႕စည္းပံုကို ေရးဆြဲစဥ္တုံးက ဘယ္လို ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႕ ဒီျပ႒န္းခ်က္ကို ထည့္သြင္းေရးဆြဲခဲ့တယ္မသိပါ၊ ဒါေပမည့္ ဒီျပ႒န္းခ်က္ေၾကာင့္ ပါတီကို ကိုယ္စားျပဳျပီး ေရြးခ်ယ္ခံရတဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတဟာ သက္ဆိုင္ရာပါတီနဲ႕ ပါတီရဲ့ မူဝါဒမ်ားနဲ႕ ကင္းလြတ္ခြင့္ရသြားပါတယ္၊ သူဦးေဆာင္တဲ့ အစိုးရအဖြဲ႕ကို ပါတီရဲ့ သေဘာထားမလိုပဲ စိတ္ၾကိဳက္ဖြဲ႕စည္းခြင့္၊ ႏိုင္ငံေတာ္မူဝါဒမ်ားကို သူ႕စိတ္ၾကိဳက္ဖန္တီးအေကာင္အထည္ေဖာ္ခြင့္၊ ပါတီကို တာဝန္ခံစရာမလိုေတာ့တဲ့ အခြင့္အေရးေတြ ရသြားပါတယ္၊
ဒီျပ႒န္းခ်က္ဟာ သမၼတကို ေမြးထုတ္ေပးတဲ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီအတြက္ ၾကီးမားတဲ့ ဆုံးရွုံးမႈေတြ ျဖစ္ေစပါတယ္၊ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရဟာ ၾကံ့ခိုင္ေရးပါတီရဲ့ အစိုးရမဟုတ္ေတာ့ပါ၊ ၾကံ့ခိုင္ေရးပါတီဟာ အာဏာရပါတီ မဟုတ္ေတာ့ပါ၊ ဦးသိန္းစိန္ဟာ ၾကံ့ခိုင္ေရးပါတီကို ကိုယ္စားျပဳခြင့္မရွိေတာ့တဲ့အတြက္ ဦးသိန္းစိန္ရဲ့ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြကို ျပည္သူလူထုက ေထာက္ခံရင္ေတာင္မွ ၾကံ့ခိုင္ေရးပါတီက “ဒါ၊ က်ဳပ္တို႕ပါတီရဲ့ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြေပါ့” လို႕ ဂုဏ္ယူျပီး လူထုေထာက္ခံမႈကို ေတာင္းဆိုလို႕ မရႏိုင္ေတာ့ပါ၊ ဦးသိန္းစိန္ကလည္း ေနာက္လာမည့္ေရြးေကာက္ပြဲမွာ “က်ေနာ္တို႕ပါတီက ဒါေတြ၊ ဒါေတြလုပ္ခဲ့ပါတယ္”ဆိုျပီး ၾကံ့ခိုင္ေရးပါတီအတြက္ မဲဆြယ္ေပးလို႕မရပါ၊
သမၼတတင္မကပါ၊ ျပည္ေထာင္စုဝန္ၾကီးမ်ားဟာလဲ ပါတီကို ကိုယ္စားျပဳခြင့္မရွိပါ၊ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံု၊ ပုဒ္မ ၂၃၂၊ ပုဒ္မခြဲ (ဋ) မွာ “ျပည္ေထာင္စုဝန္ၾကီးသည္ ႏိုင္ငံေရးပါတီတစ္ခု၏ အဖြဲ႕ဝင္ျဖစ္လ်င္ ျပည္ေထာင္စုဝန္ၾကီးအျဖစ္ ခန္႕အပ္တာဝန္ေပးျခင္းခံရသည့္ေန႕မွစ၍ မိမိရာထူးသက္တမ္းအတြင္း ယင္းပါတီအဖြဲ႕အစည္း၏ ပါတီလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ျခင္းမျပဳရ” လို႕ ျပ႒န္းထားပါတယ္၊ ဒါေၾကာင့္မို႕ ၾကံ့ခိုင္ေရးပါတီဝင္ ျပည္ေထာင္စုဝန္ၾကီးမ်ားဟာ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတနည္းတူ ၾကံ့ခိုင္ေရးပါတီရဲ့ လုပ္ငန္းမ်ားမွာ ပါဝင္ခြင့္မရွိေတာ့ပါ၊
ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သမၼတအျဖစ္ အေရြးခံႏိုင္ခြင့္ရွိေအာင္ ျပင္ေပးျပီး ဒီပုဒ္မ (၆၄) ကို မျပင္ဆင္၊ မဖ်က္သိမ္းရင္ျဖင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သမၼတအျဖစ္ အေရြးခ်ယ္ခံရရင္ သမၼတေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က သတ္သတ္၊ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္က သတ္သတ္ ျဖစ္သြားပါလိမ့္မယ္၊ လက္ရွိအေျခအေနမွာကိုပဲ သက္တမ္း ၂၅ ႏွစ္ရွိျပီျဖစ္တဲ့ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဟာ ခိုင္မာအားေကာင္းတဲ့ စနစ္တက်ဖြဲ႕စည္းတည္ေဆာက္မႈမရွိပဲ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ တစ္ဦးတည္းကိုသာ အမွီျပဳရပ္တည္ေနတာမို႕ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သာ ပါတီကို ေခါင္းေဆာင္ခြင့္၊ ကိုယ္စားျပဳခြင့္မရေတာ့တဲ့ အခ်ိန္မ်ိဳးမွာဆိုရင္ျဖင့္ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ရဲ့ ရပ္တည္မႈဟာ စိုးရိမ္စရာျဖစ္ပါတယ္၊
အေမရိကန္ ေျပာင္းျပန္
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႕ ေျပာင္းျပန္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတဟာ ပါတီရဲ့ ထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္တစ္ေယာက္ျဖစ္လာပါတယ္၊ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ အင္အားၾကီးႏိုင္ငံေရးပါတီၾကီး ႏွစ္ခုပဲ ရွိပါတယ္၊ ရီပါတ္ဘလီကန္ပါတီ နဲ႕ ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီပါ၊ သမၼတေရြးေကာက္ပြဲကို ေလးႏွစ္တစ္ၾကိမ္ က်င္းပတာနဲ႕ တိုက္ဆိုင္ျပီး ပါတီမ်ားရဲ့ ႏိုင္ငံလုံးဆိုင္ရာညီလာခံမ်ားကိုလည္း ေလးႏွစ္တစ္ၾကိမ္၊ သမၼတေရြးေကာက္ပြဲေန႕ မတိုင္ခင္ သုံးလေလာက္ ၾကိဳျပီး က်င္းပၾကပါတယ္၊
အေမရိကန္ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္မွာ ႏိုင္ငံေရးပါတီၾကီး ႏွစ္ခုစလုံးက Primary လို႕ေခၚတဲ့ ပါတီကိုယ္စားျပဳ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေရြးခ်ယ္ပြဲေတြကို အရင္က်င္းပရပါတယ္၊ ေဒသအလိုက္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ေနရာေတြ၊ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ေနရာေတြမွာ ပါတီကို ကိုယ္စားျပဳျပီး ဘယ္သူဝင္ေရာက္ေရြးခ်ယ္ခံခြင့္ရမလဲဆိုတာကို ပါတီဝင္ထု ဆနၵနဲ႕ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ၾကတာမို႕ အင္မတန္အေရးၾကီးပါတယ္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာလို လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြကို ပါတီေခါင္းေဆာင္အဖြဲ႕က ေရြးခ်ယ္တာဝန္ေပးတာမဟုတ္ပဲ သက္ဆိုင္ရာပါတီရဲ့ ေအာက္ေျခပါတီဝင္မ်ားက ေရြးခ်ယ္ေပးတာပါ၊ အဲဒီ Primary ပါတီတြင္း ေရြးေကာက္ပြဲေတြမွာ အႏိုင္ရမွ ပါတီကိုယ္စားျပဳကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းအျဖစ္ ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ခြင့္ရတာပါ၊ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတျဖစ္ခ်င္သူလည္း အဲဒီလို ပါတီတြင္းေရြးေကာက္ပြဲေတြကို အရင္ျဖတ္သန္းရပါတယ္၊ ေအာက္လႊတ္ေတာ္၊ အထက္လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ အေရြးခ်ယ္ခံခ်င္သူမ်ားကေတာ့ သက္ဆိုင္ရာမဲဆနၵနယ္အလိုက္ ပါတီတြင္းေရြးေကာက္ပြဲတစ္ခုထဲကိုသာ ျဖတ္သန္းရေပမည့္ သမၼတေလာင္းျဖစ္ခ်င္သူကေတာ့ ျပည္နယ္ ငါးဆယ္စလုံးမွာ ပါတီတြင္းေရြးေကာက္ပြဲေတြကို ယွဥ္ျပိဳင္ျဖတ္သန္းရပါတယ္၊
ဒီပါတီၾကီးႏွစ္ခုရဲ့ ႏိုင္ငံလုံးဆိုင္ရာ ညီလာခံေတြ (Party National Convention ) ကေန ပါတီရဲ့ သမၼတေလာင္းကို ေရြးခ်ယ္တာျဖစ္ပါတယ္၊ ျပည္နယ္ ၅၀ စလုံးက တက္ေရာက္လာတဲ့ ပါတီကိုယ္စားလွယ္မ်ားက ပါတီကိုယ္စားျပဳ သမၼတေလာင္းကို အမ်ားစုေထာက္ခံမဲနဲ႕ ေရြးခ်ယ္ၾကျပီး အေရြးခ်ယ္ခံရတဲ့ ပါတီသမၼတေလာင္းဟာ ပါတီရဲ့ ထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္တစ္ေယာက္ျဖစ္လာပါတယ္၊ ႏိုင္ငံလုံးဆိုင္ရာညီလာခံရဲ့ ေနာက္အဓိကတာဝန္တစ္ခုက ပါတီရဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္အေရးမူဝါဒ (Party Political Platform) ေတြ ခ်မွတ္အတည္ျပဳတာျဖစ္ပါတယ္၊ ဒီေတာ့ ပါတီညီလာခံကေန ပါတီရဲ့ ႏိုင္ငံလုံးဆိုင္ရာမူဝါဒေတြကိုခ်မွတ္ျပီး အဲဒီမူဝါဒေတြကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႕အတြက္ သမၼတေနရာကို သိမ္းပိုက္ဖို႕ ပါတီကိုယ္စားျပဳ သမၼတေလာင္းတစ္ေယာက္ကို ေရြးခ်ယ္ျပီး သမၼတေရြးေကာက္ပြဲဆီ ခ်ီတက္ၾကပါတယ္၊ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ခံရတဲ့ သမၼတဟာ သူ႕ပါတီက ခ်မွတ္ထားတဲ့ မူဝါဒေတြကို သူ႕ရဲ့ အိမ္ျဖဴေတာ္ေလးႏွစ္သက္တမ္းအတြင္း အေကာင္အထည္ေဖာ္ရမွာပါ၊ သမၼတဟာ ပါတီေခါင္းေဆာင္တစ္ေယာက္အျဖစ္နဲ႕ ပါတီရဲ့မူဝါဒေတြကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႕ တာဝန္အရွိဆုံးသူျဖစ္ျပီး ပါတီကို ဆက္လက္တာဝန္ခံရပါတယ္၊ ပါတီကလည္း သမၼတရဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြကို ေထာက္ခံအားျပဳေပးရပါတယ္၊ သမၼတရဲ့ ေအာင္ျမင္မႈဟာ ပါတီရဲ့ ေအာင္ျမင္မႈျဖစ္ပါတယ္၊ သမၼတရဲ့ အေရးနိမ့္မႈဟာ ပါတီရဲ့ အေရးနိမ့္မႈလည္းျဖစ္ပါတယ္၊
အင္စတီက်ဴးရွင္းမ်ား အားေကာင္းခိုင္မာဖို႕
ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို က်င့္သုံးတဲ့ ႏိုင္ငံတစ္ခုရဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ ဥပေဒျပဳေရး၊ တရားစီရင္ေရးစတဲ့ အာဏာပိုင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ား စနစ္တက်၊ ဒီမိုကေရစီနည္းလမ္းတက် ခိုင္မာအားေကာင္းဖို႕ဆိုတာ အာဏာပိုင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားရဲ့ အရင္းအျမစ္ျဖစ္တဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကိုယ္တိုင္က ဒီမိုကေရစီနည္းက်၊ ခိုင္မာမွ်တဖို႕လိုပါတယ္၊ လက္ရွိက်င့္သုံးေနတဲ့ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကေတာ့ အာဏာပိုင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားရဲ့ မညီညြတ္မႈ၊ အားျပိဳင္မႈ၊ မေသခ်ာမႈနဲ႕ ပဋိပကၡေတြကို ဖန္တီးေပးထားတယ္လို႕ က်ေနာ္ျမင္ပါတယ္၊ ဒါေၾကာင့္လည္း လက္ရွိအာဏာပိုင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားဟာ ဒီမိုကေရစီစနစ္ရွင္သန္အားေကာင္းမႈကို အေထာက္အကူမျပဳပဲ လူပုဂိၢဳလ္အမွီျပဳ အေဆာက္အအံုမ်ားအျဖစ္ ရပ္တည္ေနၾကရျပီး ပါတီ တစ္ခုတည္းက ျဖစ္လ်က္နဲ႕ အျပန္အလွန္ တိုက္ခိုက္ (ဦးသိန္းစိန္စကားနဲ႕ ဆိုရင္ ပြတ္တိုက္) ေနၾကတာပါ၊
ပါတီစံုဒီမိုကေရစီစနစ္ကို က်င့္သုံးတဲ့ ႏိုင္ငံတစ္ခုမွာ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားဟာ အေျခခံအက်ဆုံးနဲ႕ အေရးၾကီးဆုံး အဖြဲ႕အစည္းမ်ားျဖစ္ပါတယ္၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား စနစ္တက် ဖြဲ႕စည္းရပ္တည္ႏိုင္မွ၊ စုေပါင္းေခါင္းေဆာင္မႈစနစ္နဲ႕ အားေကာင္းခိုင္မာမွ၊ ေကာင္းမြန္တဲ့ ႏိုင္ငံလုံးဆိုင္ရာမူဝါဒေတြကို အေကာင္းဆုံး ဦးေဏွာက္ေတြကို စည္းရုံးစုေဝးေဆြးေႏြးျပီး ခ်မွတ္ႏိုင္မွ၊ ဒီမူဝါဒေတြကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႕ ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းေတြကို ေရြးခ်ယ္တာဝန္ေပးႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီတစ္ခုဟာ စုေပါင္းေခါင္းေဆာင္မႈ၊ အျပန္အလွန္တာဝန္ယူမႈ၊ အျပန္အလွန္တာဝန္ခံမႈ၊ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ၊ အထက္ေအာက္ဆက္ဆံေရး၊ ေဒါင္လိုက္ဆက္ဆံေရး မွ်တေႏြးေထြးမႈ၊ စည္းကမ္းျပတ္သားမႈေတြ မရွိပဲ လူထုၾကား ေက်ာ္ၾကားတဲ့ ေခါင္းေဆာင္တစ္ေယာက္ကိုပဲ အမွီျပဳရပ္တည္ေနမယ္ဆိုရင္ အဲဒီပါတီရဲ့ က်န္းမာေရး စိတ္မခ်ရသလို ဒီပါတီအေပၚ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ထားတဲ့ ျပည္သူလူထုနဲ႕ တိုင္းျပည္အတြက္လည္း မေကာင္းလွပါ၊ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုပါ သမၼတ နဲ႕ သူ႕ရဲ့အစိုးရအဖြဲ႕ကို ပါတီတာဝန္မ်ားမွ ကင္းလြတ္ေစတဲ့ ျပ႒န္းခ်က္က ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားကို ပိုျပီးအားနည္းေအာင္ ထပ္မံအားျဖည့္ဖန္တီးေပးသလို ျဖစ္ေနျပန္ပါတယ္၊
ဆက္ပါဦးမယ္၊
ေလးစားစြာ၊
ေအာင္ဒင္။ စက္တင္ဘာ ၁၀၊ ၂၀၁၃
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
