(မုိးမခ) မတ္လ ၁၃၊ ၂ဝ၁၈
ဖုန္းေမာ္လည္းဆံုး လူ႔အခြင့္ေရးလည္း႐ံႈး
ဧရာဝတီျမစ္ကိုသိရန္ ျမစ္ဝကြၽန္းေပၚ၊ ျမစ္ဆံုသာမက ေမခႏွင့္မလိခ အထိလိုက္ၾကည့္မွျပည့္စံုမည္။ ၈-၈-၈၈ အေရးအခင္း၊ ဖုန္းေမာ္ေန႔ စသည္တို႔ကို ေမြးဖြားေပးလိုက္ေသာ ၁၉၈၇ ခု၊ စက္တင္ဘာလ ၅ ရက္ေန႔ သံုးစြဲေနၾကသည့္ ေငြစကၠဴမ်ားကို တရားမဝင္ေၾကညာလိုက္၍ ရန္ကုန္စက္မႈတကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားမ်ား လမ္းေပၚထြက္ ဆႏၵျပကာ ရဲရင့္ေျပာင္ေျမာက္စြာ မဆလ အစိုးရအား စိန္ေခၚလိုက္ျခင္းကို ေသးသိမ္းေမွးမွိန္ေအာင္ လုပ္လို႔ရနိုင္မည္မဟုတ္။
သတင္းသမားအေနႏွင့္ ေရးသည့္ေဆာင္းပါးကို ဖတ္ၾကည့္ပါ။
၁၉၈၈ ခု၊ မတိုင္မီကဆို မဆလ လက္ေအာက္ေသၾကရမည္ဟု ထင္မွတ္ထားခဲ့ၾက၏။ ပါတီဥကၠ႒ႀကီး ဦးေနဝင္းက ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲလုပ္ေတာ့မည္ဆုိ၍ ခ်ိခ်ိနဲ႔နဲ႔အားညႇစ္ကာ ယံုဖို႔ႀကိဳးစားျခင္းကို က်ေနာ့သတင္းသမား ဦးေႏွာက္က လက္မခံပယ္ခ် လိုက္သည္။ ၁၉၆၂ ခုကတည္းက ၾကားေနက်၊ ေနာက္ဆံုးအဖ်ားရွဴးသြားၿမဲကိုး။ ယခုအႀကိမ္တြင္မူ ပိုဆိုးမည့္ လုပ္ရပ္မ်ား ကပ္ပါလာ၏။
ထိုအခါ တစံုတရာ ထူးလာမည့္ သတင္းနံံံ႔ ႏွာေခါင္းထဲဝင္လာၿပီ။ မဆလအမည္ခံ စစ္အာဏာရွင္လက္ေအာက္ ဆင္းရဲမြဲ ေတလာေနသည္ကို မည္မွ်ၾကာရွည္စြာ ခံနိုင္ၾကပါမည္နည္း။ စစ္ဗိုလ္မ်ားကမူ တပ္လခ၊ ပါတီလခ၊ အရပ္ဘက္လခႏွင့္ သံုး သီးစား၊ ၿပီးေတာ့အထူးဆိုင္ အထူးေစ်းႏႈန္း နတ္စည္းစိမ္ထက္သာေနခ်ိန္ပါ။
အရပ္သားမ်ားခမ်ာ ကုန္ေစ်းနႈန္းကေခါင္ခိုက္၊ ႀကိဳးစားဝယ္ျပန္လည္း ကုန္ပစၥည္းကမရွိ၊ ရျပန္လည္း အညံ့ အတုစသျဖင့္။ ၁၉၆၂ ခု မတိုင္မီက လူလိုသူလိုေနခဲ့ရသည္မ်ားကို စိတ္ဆင္းရဲစြာသတိရေနၾကစဥ္၊ ေငြစကၠဴကိစၥျဖစ္လာျပန္ၿပီ။
ျမန္မာျပည္လြတ္လပ္ေရး ရကတည္းက ၿဗိတိန္အေျခစိုက္ ေပါင္စတာလင္ေငြေၾကးစနစ္၌ ပါဝင္ခဲ့၍ က်ပ္သည္ေငြမာ (Hard Currency) ျဖစ္၏။ ဥပမာ ၅ိ တန္ေပၚ ေငြစကၠဴထုတ္ရာတိုင္း၌ ေငြငါးက်ပ္ႏွင့္ လဲႏိုင္ေၾကာင္းအာမခံသည္ ဟုေရးထားၿပီး ျပည္ေထာင္စုဘဏ္ဥကၠ႒၏ လက္မွတ္ပါရွိသည္။ ႏိုင္ငံျခားသြားရန္ ေလယာဥ္လက္မွတ္ကို က်ပ္ေငြႏွင့္ဝယ္လို႔ရ၏။
အဘယ့္ေၾကာင့္နည္း။
ေလယာဥ္ကုမၸဏီက ထိုက်ပ္ေငြကို ေပါင္စတာလင္ႏွင့္ လဲလို႔ရ၍ပါ။ ထိုအေျခအေနျဖစ္ရသည္မွာ ျမန္မာျပည္တြင္း လည္ ပတ္ေနသည့္ က်ပ္ေငြအားလံုးႏွင့္ တန္ဖိုးတူေသာ ေရႊတံုးမ်ားအာမခံထား ရေသာေၾကာင့္ ျဖစ္၏။ က်ပ္ေငြတိုးထုတ္ လိုလွ်င္ အာမခံထပ္တိုးရ၏။ ကမၻာ့အလည္တြင္ ဝင္ဆန္႔ခ်င္လွ်င္ ႏိုင္ငံတကာ ဥပေဒကို လိုက္နာရစၿမဲ မဟုတ္ပါလား။
စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းလိုက္ၿပီးေနာက္ ေပါင္စတာလင္ေငြေၾကးစနစ္က ထြက္လိုက္၏။ ေရႊတံုးေတြ ဘယ္ေရာက္သြားလဲ၊ ဦးေနဝင္းကိုသြားေမး။ ဝါဇီစက္ရံုက စကၠဴႏွင့္မင္ရွိသေလာက္ စိတ္တိုင္းက် ထုတ္သည္။ ဘာခက္တာမွတ္လို႔ ျမန္မာ့နည္း ျမန္မာ့ဟန္။ စိတ္ထင္တိုင္း အကုန္လုပ္ အကုန္ျဖစ္။
၁၉၆၄ ခု၊ ေမလ (၁၇) ရက္ေန႔တြင္ ၁ဝဝိ တန္ႏွင့္ ၅ဝိ တန္မ်ား တရားမဝင္ဟု ေၾကညာ႐ံုႏွင့္ ေငြ ၉၁၅ သန္းႏွင့္ ၈ သိန္းစကၠဴ စုတ္ျဖစ္သြားၿပီ၊ ကိစၥမရွိ။ ကယ္တင္ရွင္ မိ်ဳးခ်စ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးအား ၾကည္ညိဳေထာက္ခံၾကရင္း ၁၉၈၇ ခု၊ စက္တင္ဘာလ ၅ ရက္ေန႔သို႔ေရာက္လာ၏။
ထပ္လုပ္ျပန္ၿပီ။ ထူးျခားသည္ကား အာဏာၿမဲေရး ဘာသေရးအရည္ၿခံဳ ေအာက္လမ္းဆရာတို႔ အခါေပးသည့္အတိုင္း ထုတ္ ထားေသာ ၉ဝိ တန္၊ ၄၅ိ တန္ စသျဖင့္ထင္တိုင္းႀကဲထားသည့္ထဲ လူေတြမွာသံုးစရာ မက်န္သေလာက္အထိ ျဖစ္ကုန္ၿပီ။ ေငြကိုဘယ္သူထုတ္သနည္း၊ ဘာ့ေၾကာင့္ေဖာင္းပြရျခင္းလဲ၊ ဝန္ထမ္း ေက်ာင္းသားမ်ား ဘာျဖစ္လို႔နစ္နာရပါမည္နည္း။
စာေမးပြဲေျဖဆဲ RIT ေက်ာင္းသားမ်ားက စိန္ေခၚလိုက္ၿပီ။ လမ္းေပၚထြက္ကာ စစ္အစိုးရကားတစင္းကို မီးရႈိ႕ကာ အျခားတကၠ သိုလ္မ်ားသို႔ လႈပ္ရွားမႈျဖန္႔လိုက္၏။ ထိုအခါ စစ္တပ္၏လုပ္ေနက်အတိုင္း ေမွးမွိန္ေသးသိမ္သြားေအာင္ လုပ္ဇာတ္ခင္းကာ မမွန္သတင္းျဖန္႔ရင္းႏွင့္ တျပည္လံုး အေထြေထြအံုႂကြမႈႀကီးဆီ ဦးတည္သြားေလေတာ့သည္။
စစ္တပ္ကလည္း လုပ္ေနကက် ပစ္သတ္ျခင္းႏွင့္ မီဒီယာကေန လိမ္ညာျခင္း။
ကမာရြတ္ရဲစခန္း မိသားစုေန တန္းလ်ားမ်ားကို ေက်ာင္းသားေတြ မိး႐ႈိ႕ဖ်က္စီးလိုက္ၿပီဟု ေၾကညာရာ၊ လာၾကည့္ႏိုင္သူေတြ ေလာက္သာ လိမ္ညာေၾကာင္းသိႏိုင္၏။ ေက်ာင္းသားႏွင့္စစ္တပ္ၾကား ပိုမိုတင္းမာၾကရင္း ၁၉၈၈ ခု၊ မတ္လ (၁၃) ရက္ေန႔၌ RIT ေက်ာင္းသား ကိုဖုန္းေမာ္၊ ေနာက္ ကိုစုိးႏိုင္ တို႔ေသဆံုးၾကသည္ကို စံုစမ္းေရး ေကာ္မရွင္ဖြဲ႕ေၾကာင္း ေၾကညာေသာ္လည္း အေျခအေနကို မထိန္းႏိုင္ေတာ့။
ေက်ာင္းသားေတြ ပိုၿပီးေသေၾကၾက၏။ တံတားျဖဴလည္း ေက်ာင္းသားေသြးမ်ားေၾကာင့္ တံတားနီဟုေခၚလာ၏။ (၁၇) ရက္ေန႔ သတင္းစာထဲ နာေရးေၾကာ္ျငာပါလာ၏။ ႀကံေတာသခ်ိ ၤဳင္း၌ လူေတြျပည္လွ်ံေနခ်ိန္၊ ေမာင္ဖုန္းေမာ္၏ အေလာင္း တာေမြ၌ မီးသၿဂႋဳလ္လိုက္ရာ၊ သူ႕မိသားစု၊ သတင္းသမား၊ သံတမန္မ်ားအပါအဝင္ အကုန္လံုးအလိမ္ခံခဲ့ရသည္။
၂၆ ႏွစ္ၾကာမၾကားဖူးေသာ ေက်ာင္းသားသမဂၢ အသံျပန္ၾကားရကာ အားကိုးစရာျဖစ္လာ၏။ တျပည္လံုး အက်ဥ္းေထာင္မ်ား ထဲထိ ကူးစက္သြားေလၿပီ။ စစ္အစိုးရကလည္း ပိုၾကမ္းပိုရမ္းလာ၍ ပိုေသၾကရ၏။ စစ္ကိုင္းဘက္၌ အေသမ်ားေသာ္လည္း ေဖာ္ျပမည့္မီဒီယာမရွိေသး။ လူ႕သတင္းလူခ်င္းေဆာင္ ဆိုသလိုနည္းႏွင့္သာ သိလာၾကရ၏။
၈-၈-၈၈ အေရးအခင္ႀကီးၾကည့္ၿပီး စစ္အာဏာရွင္စနစ္ က်ဆံုးၿပီဟုေမွ်ာ္မွန္း တြက္ဆလို႔ရၿပီ။ ထိုအခါ သာကူးေတြေရာ ပါလာ၏။ ေက်ာင္းသားအေလာင္းေပၚ အဏာငတ္သမားတခ်ိဳ႕ သရဖူေဆာင္းဖို႔ ဝင္လာၾက၏။ မဆလ အရည္ခြံခြါၾကေလၿပီ။ ကမၻာ့မီဒီယာထဲ သတင္းေတြလည္းပါ၊ ႏိုင္ငံတကာ၏ စိတ္ဝင္စားမႈလည္းရရွိၿပီ။ ဒီမုိကေရစီ တရားပြဲေတြ ၿခိမ့္ၿခိမ့္သဲ။
၁၉၆၂ ခုမတိုင္မီကအလား စိတ္အားထက္သန္ေနၾက၏။ ထံုးစံအတိုင္း လြတ္လပ္လာၿပီဆိုေတာ့ အျမင္အမ်ိဳးမ်ိဳး ေခါင္း ေဆာင္မည့္သူေတြကလည္း မ်ားမွမ်ား၊ ျပန္ထြက္လာေသာ သတင္းစာေတြကလည္း ၿမိဳင္ၿမိဳင္ဆိုင္ဆိုင္။ ျမန္မာ့သမို္း၌ ဉာဏ္နီဉာဏ္နက္ အမ်ားဆံုးႏွင့္ ပရိယာယ္အႂကြယ္ဆံုး ဦးေနဝင္းက စနစ္တက် ျပင္ဆင္ လုပ္ေဆာင္ေနသည္။
၁၉၈၈ ခု၊ စက္တင္ဘာလ (၁၈) ရက္ေန႔ ညေန၌ စစ္တပ္ (မဆလ) ထံက စစ္တပ္နဝတ (ေနဝင္းတပ္) က အာဏာလႊဲယူ လိုက္၏။ ဒီမိုကေရစီသမားအမည္ခံမ်ား ျပည္သူ႕တပ္မေတာ္ဘက္ ေရာက္ကုန္ၾက၏။ ေက်ာင္းသားမ်ားလည္း ေထာင္ထဲ ေရာက္သူေရာက္ ေတာတြင္းေျပးၾက၊ ျပည္ပ၌ခိုလႈံၾကျဖစ္ကုန္ၾက၏။ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးကလည္း အခန္းေျပာင္းတီးလံုးႏွင့္အတူ မျပတ္လိုက္ေျပာင္းေန၏။
စစ္အာဏာရွင္စနစ္ကမူ ၾကာေလေလခိုင္ၿမဲေလေလ။ RIT ေက်ာင္းသားမ်ားက စိန္ေခၚလိုက္ေသာ ၁၉၈၇ ခု၊ စက္တင္ဘာလ ၁ဝ ရက္ကို သိမွီလိုက္သူ ဘယ္ႏွစ္ေယာက္ရွိသနည္း။ ဖုန္းေမာ္တို႔ စိုးႏိုင္တို႔ ဖဲဝိုင္းမွာရန္ျဖစ္ရင္း ေသၾကတာပါဟု ဆိုလာလွ်င္လည္း ယံုၾကဖို႔အစဥ္သင့္။ ေမ့လြယ္ ေပ်ာက္လြယ္ ယံုလြယ္ကိုး။
ကဲ မတ္လ (၁၃) ရက္ ဖုန္းေမာ္ေသေသာေန႔ကို ဂုဏ္ျပဳသတ္မွတ္ေသာ လူ႕အခြင့္ေရးေန႔ကို အေျပးအလႊားေလ့လာၾကၾကပါစို႔။ ျမန္မာႏိုင္ငံပါဝင္ လက္မွတ္ေရးထားသည့္ ကမၻာ့လူ႕အခြင့္ေရး ေၾကညာစာတမ္းထဲက အနိမ့္ဆံုးေလးပင္ ျပည္သူေတြခံစားၾကရပါေလစ။ လယ္သမားမ်ားလယ္သိမ္းခံ၊ ပညာေရးအတြက္ ဆႏၵျပေက်ာင္းသားမ်ား အဖမ္းခံၾကရ စသျဖင့္။
စီးပြါးေရး၊ က်န္းမားေရး၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး၊ လူေတြ၏ကိုယ္က်င့္တရား အဘက္ဘက္က ပ်က္ျပားေနခ်ိန္ ၂ဝ၁၃ ခု၊ မတ္လ (၂ဝ) ရက္ေန႔ မိတၳီလာၿမိဳ႕တြင္ ျဖစ္ပြါးခဲ့ေသာျဖစ္ရပ္ႀကီးကို ျပည္တြင္း၌ မသိမျမင္ေယာင္ေဆာင္ ေနၾကႏိုင္ၾကေသာ္ လည္း BBC TV ကျပသ၍ ကမၻာသိသြား၏။ ကိစၥမရွိ၊ စစ္တပ္ကို မထိ။
၁၉၆၂ ခု၊ ေနာက္ပိုင္း စစ္အာဏာရွင္စနစ္ကို တိုက္ရင္း အသက္ေပးသြားၾကသူမ်ားလည္းမသိ၊ ကိစၥမရွိ။သို႔ေသာ္လည္း သူေသဆံုးေသာေန႔ကို သတ္မွတ္ထားေသာ လူ႕အခြင့္အေရးဆိုသည္မွာ လူစုလူေဝးႏွင့္ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ပါးပါး စနစ္တက် လု ယက္ မီးရႈိ႕ဖ်က္စီး သတ္ျဖတ္ခြင့္ရရွိျခင္းကို ေခၚေလသလားဟု RIT ေက်ာင္းသားကိုဖုန္းေမာ္က ေမးေလမည္လားဟု ေတြးမိေၾကာင္းပါ။
၂ဝ၁၈ ခု၊ မတ္လ (၁၃) ရက္ေန႔။
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ