မွတ္စုုမွတ္တမ္း ျဖစ္ရပ္မ်ား၊ အမွတ္တရမ်ား

သန္းျမင့္ဦး ● ထုိ ရက္သတၱပတ္

သန္းျမင့္ဦး ● ထုိ ရက္သတၱပတ္
(မုိးမခ) ဇန္နဝါရီ ၂၃၊ ၂ဝ၁၈

သူ႔ေဖ့ဘုတ္ခ္မွ ျပန္လည္ကူးယူပါသည္။

လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ေပါင္း ၇၁ ႏွစ္က ယခုုကဲ့သုိ႔ ရက္သတၱပတ္တြင္ ျဖစ္၏။

၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလ ၁၃ ရက္ေန႔မွ ၂၇ ရက္ေန႔အတြင္း ၿဗိတိသွ်အစိုုးရအဖြဲ႔မွ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ကလဲမင့္ အက္တလီႏွင့္ ဦးေအာင္ဆန္း ေခါင္းေဆာင္ေသာ ျမန္မာဧည့္သံတမန္အဖြဲ႔တိုု႔သည္ လန္ဒန္ၿမိဳ႕၌ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ား ျပဳလုုပ္ခဲ့ၾကသည္။ ထိုုေဆြး ေႏြးပြဲမ်ားမွ “ေအာင္ဆန္း-အက္တလီစာခ်ဳပ္” ျဖစ္လာခဲ့သည္။

(ထိုုအေတာအတြင္းသည္ ၿဗိတိသွ်တြင္ ႏွစ္ ၃ဝဝ အတြင္း အေအးဆံုုးကာလမ်ား ျဖစ္ခဲ့သည္။ ညဘက္အပူခ်ိန္သည္ အႏုတ္ ၂ဝ ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္အထိ က်ဆင္းသြားၿပီး ေက်ာက္မီးေသြး မလံုုေလာက္မႈမ်ားေၾကာင့္ ေန႔စဥ္ နာရီမ်ားစြာ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အား လည္း ျပတ္ေတာက္ခဲ့သည္။)

“ေအာင္ဆန္း-အက္တလီစာခ်ဳပ္”တြင္ ပါဝင္လက္မွတ္ေရးထုိးသူမ်ား၏ တူညီေသာ ရည္မွန္းခ်က္တစ္ရပ္မွာ “ၿဗိတိသွ်ဓန သဟာရႏိုုင္ငံမ်ားတြင္ ပါဝင္သည္ျဖစ္ေစ၊ မပါဝင္သည္ျဖစ္ေစ လြတ္လပ္ေသာျမန္မာႏိုုင္ငံ ေပၚေပါက္လာေရး” ပင္ ျဖစ္၏။

ထိုုစာခ်ဳပ္တြင္ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္မည့္ အစိုုးရအဖြဲ႔အတြက္ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားကို “အျမန္ဆံုုး” ျပဳလုုပ္ရန္ႏွင့္အတူ အကူးအေျပာင္းကာလတြင္ ေဆာင္ရြက္ရမည့္လုုပ္ငန္းစဥ္မ်ား ပါရွိသည္။

၁၉၄၆ ခုႏွစ္တြင္ အာဏာရလာေသာ ကလဲမင့္အက္တလီ၏ အလုပ္သမားအစိုုးရသည္ အိႏၵိယႏိုုင္ငံကိုုေရာ ျမန္မာႏိုုင္ငံကိုုပါ လြတ္လပ္ေရးေပးလိုုသည္။ မေသခ်ာေသးသည့္အခ်က္မွာ မည္သည့္အခ်ိန္တြင္ေပးမည္ႏွင့္ အကူးအေျပာင္းအစီအစဥ္မ်ား မည္ကဲ့သိုု႔ ျဖစ္သင့္သလဲစသည္တိုု႔ ျဖစ္သည္။ ၁၉၄၆ ခုႏွစ္ ႏိုုဝင္ဘာလတြင္မူ အက္တလီအစိုုးရသည္ ျမန္မာႏိုုင္ငံကိုု လ်င္ ျမန္စြာ လြတ္လပ္ေရးေပးရန္ ဆံုုးျဖတ္လိုုက္သည္။

ျဗိတိသွ်တိုု႔ စဥ္းစားရန္ က်န္ေသးသည့္ တစ္ခုုတည္းေသာကိစၥမွာ ေတာင္တန္းေဒသမ်ား (အထူးသျဖင့္ ခ်င္း၊ ကခ်င္၊ ကရင္၊ ရွမ္း၊ ဝႏွင့္ ကရင္နီျပည္နယ္မ်ား)ကိုု မည္သိုု႔စီမံရမည္လဲဆိုသည္ကုိ ျဖစ္သည္။ စစ္ကာလအတြင္းက (အထူးသျဖင့္ ဂ်ပန္ကိုု မဟာမိတ္တပ္မ်ားႏွင့္အတူ တုိက္ထုတ္ခဲ့ၾကေသာ ကရင္ႏွင့္ကခ်င္လူမ်ိဳးမ်ား) ႏွင့္ ၿဗိတိသွ်ဘက္ေတာ္သားမ်ားက ေတာင္ တန္းေဒသမ်ားကိုု လြတ္လပ္ေသာျမန္မာႏိုုင္ငံတြင္ ပါဝင္ေပါင္းစည္းရန္ စိတ္အားမထက္သန္ၾကေပ။ လန္ဒန္မွ အျခားသူမ်ား ကလည္း ျမန္မာႏိုုင္ငံကိုု ကြန္ျမဴနစ္တိုု႔သိမ္းပိုုက္သြားမွာကို ထိတ္လန္႔ေနၾကၿပီး ျမန္မာႏိုုင္ငံကိုု ႏွစ္ျခမ္းကြဲေနေသာႏုိင္ငံတစ္ခုအျဖစ္ မထားရစ္ခဲ့လုိၾကပါ။

ရလဒ္မွာမူ မေရရာခဲ့ေခ်။ စာခ်ဳပ္တြင္ “ေတာင္တန္းေဒသႏွင့္ ေျမျပန္႔ေဒသ (ဥပမာ – ဗမာျပည္) ေစာစီးစြာ ျပန္လည္ေပါင္းစည္း ေရး” ရွိသင့္သည္ဟုု ေဖာ္ျပထားသည္။ သို႔ေသာ္ “ထိုုေဒသတြင္ မွီတင္းေနထိုုင္သူလူမ်ိဳးစုုမ်ား၏ လြတ္လပ္ေသာသေဘာ တူညီခ်က္ျဖင့္” ဟုလည္း ပါရွိ၏။ မေရွးမေႏွာင္းပင္ ပင္လံုုညီလာခံႏွင့္ ေတာင္တန္းေဒသစံုုစမ္းေရးေကာ္မရွင္တစ္ရပ္ ေပၚ ေပါက္လာရေပေတာ့မည္။ (ေနာင္မွ ထိုုအေၾကာင္းအရာကိုု ေရးသားေဖာ္ျပပါအံုးမည္)

ေဖာ္ျပပါပံုကို ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုုဘာလ ၁၁ ရက္ေန႔ထုုတ္ LIFE မဂၢဇင္းတြင္ ပံုုႏွိပ္ေဖာ္ျပထားသည္။ ဤပံုကို ၾကည့္ပါက ျမန္မာႏိုုင္ငံ ကိုုလိုုနီနယ္ခ်ဲ႕လက္ေအာက္မွ လြတ္ေျမာက္သြားခဲ့သည့္ ေအာင္ျမင္မႈအခိုက္အတန္႔သည္ ႏုုိင္ငံအစိတ္စိတ္အမႊာ မႊာၿပိဳကြဲၿပီး ျပည္တြင္းစစ္မီးမ်ား စတင္ေလာင္ကၽြမ္းခဲ့ေသာ တစ္ဒဂၤလည္းျဖစ္ေၾကာင္း ရွင္းလင္းျပတ္သားစြာ ေတြ႔ျမင္ႏိုုင္ေပ သည္။

ဦးေအာင္ဆန္းဦးေဆာင္သည့္ ကုိယ္စားလွယ္အဖဲြ႔တြင္ ဘုုရင္ခံ၏အမႈေဆာင္ေကာင္စီမွ ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရးႏွင့္ ျပည္သူ႔လြတ္လပ္ေရးအဖြဲ႔ဝင္မ်ားေရာ၊ အဖြဲ႔ဝင္မဟုုတ္သူမ်ားပါ ပါဝင္ခ့ဲသည္။ စစ္ျပန္ႏိုုင္ငံေရးသမားမ်ားျဖစ္ေသာ သခင္ဘစိန္ (ဒိုု႔ဗမာတည္ေထာင္သူ) ႏွင့္ ဦးေစာ (ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္၊ ၁၉၄ဝ-၁၉၄၂ ခုႏွစ္) တိုု႔က စာခ်ဳပ္တြင္လက္မွတ္ထုုိးရန္ ျငင္းဆန္ခဲ့ၾကၿပီး ရန္ကုုန္ၿမိဳ႕သိုု႔ ျပန္ေရာက္ေသာအခါ ဦးေအာင္ဆန္းအား ႐ႈတ္ခ်ေၾကာင္း လူသိရွင္ၾကား ေၾကျငာခဲ့ၾကေလသည္။ သခင္သန္း ထြန္း (လန္ဒန္ၿမိဳ႕သိုု႔ လိုုက္ပါသြားခဲ့ေသာ္လည္း ဓာတ္ပံုုတြင္ အမွတ္အသား မျပထား) သည္ ေနာင္တစ္ႏွစ္ေက်ာ္ခန္႔အၾကာတြင္ ကြန္ျမဴနစ္တပ္မ်ား၏ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္လာေလသည္။

ေနာက္ ၁၈ လအတြင္း ဦးေအာင္ဆန္းႏွင့္သခင္ျမတိုု႔ လုပ္ၾကံခံရသည္။ ဦးေစာမွာ ႀကိဳးေပးခံရ၏။ ဦးတင္ထြဋ္မွာ ကားဗံုုး ေဖာက္ခြဲလုုပ္ၾကံခံရၿပီး ကြယ္လြန္ခဲ့သည္။ သခင္သန္းထြန္းမွာ လက္နက္ကိုုင္ေတာ္လွန္ေရးကို ဦးေဆာင္ေနခဲ့စဥ္ (လန္ဒန္၌လက္မွတ္ထိုုးခဲ့သူတစ္ဦးလည္းျဖစ္၊ ဝိုုင္အမ္ဘီေအအသင္းႀကီး တည္ေထာင္ခဲ့သူလည္းျဖစ္သည့္) ဦးဘေဖမွာ ႏိုုင္ငံေတာ္ သစၥာေဖာက္မႈျဖင့္ အဖမ္းခံရသည္။ “ေအာင္ဆန္း-အက္တလီစာခ်ဳပ္” လက္မွတ္ထိုုးၿပီး တစ္လအတြင္းပင္ ေစာဘဦးႀကီး ဦးေဆာင္ေသာ ကရင္ေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ ကရင္အမ်ိဳးသားအစည္းအရံုး (KNU) ကိုု ဖြဲ႔စည္းလုိက္ၿပီး မ်ားမၾကာမီ လက္ နက္ကိုင္ပုုန္ကန္လာခဲ့ၾကသည္။

ဤသိုု႔ျဖင့္ လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ေပါင္းတစ္ရာခန္႔ ေခတ္သစ္ျမန္မာ့ႏိုုင္ငံေရး အဦးအစေပၚေပါက္လာခဲ့စဥ္အခါကတည္းက အလြန္ အမင္း ျပင္းထန္ၿပီး မ်ားေသာအားျဖင့္ ႐ုန္႔ၾကမ္းေသာ အုပ္စုဖြဲ႕ ဂိုဏ္းဂဏကြဲမႈမ်ားသည္ ျမန္မာ့ႏိုုင္ငံေရးဇာတ္ခံု၏ ႀကီးမား ေသာအစိတ္အပိုုင္းတစ္ခုုအျဖစ္ တည္ရွိေနလ်က္ရွိပါေတာ့သည္။

Exactly 71 years ago this week:

Between 13 and 27 January 1947 discussions took place in London between the UK government of Prime Minister Clement Attlee and the visiting Burmese delegation led by U Aung San. These discussions led to the “Aung San – Attlee Agreement”.

(It was the coldest winter in the UK in 300 years – with night time temperatures falling to minus 20 degrees centigrade, and widespread coal shortages leading to hours of power cuts a day).

The “Aung San – Attlee Agreement” stated as the “common objective” of its signatories “a free and independent Burma whether within or without the British Commonwealth Nations”.

The Agreement further called for elections to a Constituent Assembly “as soon as possible” and laid out many and various transitional provisions.

The Labour government of Clement Attlee had come into office in 1946 favourable to both Indian and Burmese independence. What was unclear was exactly when this should happen and what the transitional arrangements should be. By November 1946 the Attlee government decided to grant Burma quick independence.

The only question left for the British was what do with the “Frontier Areas” (essentially the Chin, Kachin and Karen hills and the Shan, Wa, and Karenni states). Promises had been made during the war (in particular to the Karen and Kachin who had fought with the Allies against the Japanese) and many on the British side were not keen on forcing the Frontier Areas to join an independent Burma. At the same time, others in London feared a communist take over of Burma and did not want to leave a Burma that was divided.

The result was a fudge. The agreement stated that there should be “the early unification of the Frontier Areas and Ministerial Burma” (eg Burma proper) but “with the free consent of the inhabitants of those areas”. The Panglong conference and the Frontier Enquiry Commission would soon follow. (More on that soon)

The image was published in the 11 October 1948 issue of LIFE magazine. It shows clearly that this moment of victory of Burma’s anti-colonial struggle was also the moment where Burma’s descent into violent factionalism and civil war began.

The delegation was led by U Aung San and included both AFPFL and non-AFPFL members of the Governor’s Executive Council. Veteran politicians Thakin Ba Sein (founder of Dobama) and U Saw (Prime Minister 1940-42) refused to sign the agreement and denounced U Aung San on return to Rangoon. Thakin Than Tun (also in London but not marked in the photo) would lead the communist insurrection a little more than a year later.

Within 18 months U Aung San, Thakin Mya had been assasinated, U Saw was hanged, U Tin Tut was killed by a car bomb, and Thakin Than Tun (U Aung San’s brother-in-law) was leading an insurgency. U Ba Pe (a London signatory and founder of the YMBA) would later be arrested for high treason. Karen leaders led by Saw Ba U Gyi, within a month of the “Aung San – Attlee Agreement”, formed the Karen National Union, and would soon be in rebellion as well.

Intense and usually violent factionalism has been a big part of the Burmese political scene since the birth of modern politics in Burma a hundred years ago.


သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ

Similar Posts