အမ်ိဳးသား ပညာဝန္ ဦးဖိုးက်ား
သန္းဝင္းလိႈိင္
ေအာက္တုုိဘာ ၁၊၂၀၁၃
အမ်ိဳးသားလႈပ္ရွားမႈတစ္ရပ္ျဖစ္ေသာ ခရစ္ ၁၉၂ဝ ႏွစ္ျပည့္ ေက်ာင္းသားသပိတ္ႀကီးက စတင္ခဲ့သည့္ အမ်ိဳးသားပညာေရးေလာကတြင္ ဦးဖိုးက်ားသည္ ေက်ာ္ၾကားေသာ ေခါင္းေဆာင္ႀကီး တစ္ဦး ျဖစ္သည္။ ထို႔ျပင္ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္အရင္းခံျဖင့္ ျမန္မာအမ်ိဳးသားမ်ား၏ အဆင့္အတန္း တိုးျမွင့္ေရးအတြက္ ေခတ္ျပင္ေဆာင္းပါး၊ စာအုပ္စာတမ္းမ်ားကို ေရးသားခဲ့သျဖင့္ ေက်ာင္းသားသပိတ္ေခတ္မွ ဒုတိယကမၻာစစ္မတိုင္မီစစ္ၾကိဳ ေခတ္အတြင္း ျမန္မာစာေပေလာက၌ ထင္ရွားေသာ ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးလည္း ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အမ်ိဳးသား ပညာဝန္ ဦးဖိုးက်ား ဟူေသာ အမည္ႏွင့္ ႏိုင္ငံအဝန္း ပ်ံ႕ႏွံ႔ေက်ာ္ၾကားခဲ့ေလသည္။
ဦးဖိုးက်ားသည္ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၂၅၂ ခုႏွစ္၊ ေႏွာင္းတန္ခူးလျပည့္ေန႔ (ခရစ္ ၁၈၉၁ ခုႏွစ္၊ မတ္လ ၂၃ ရက္) တနလၤာေန႔တြင္ ဟသၤာတခရိုင္ နိဗၺာန္႐ြာတြင္ ဖြားျမင္သည္။ မိဘမ်ားသည္ ပရိကၡရာကုန္သည္ ဦးေဖႏွင့္ ေဒၚေဒါင္းတို႔ ျဖစ္ၾကသည္။ ဦးေဖသည္ လယ္သမားတစ္ဦးလည္း ျဖစ္သည္။ ႐ြာအနီး ဘုရားကုန္းတြင္ ႏွစ္တုံးထြန္လယ္လုပ္သူ ျဖစ္သည္။ သူ႔တြင္ သားသမီးေလးေယာက္ ထြန္းကားခဲ့ရာ ေမာင္ဖိုးက်ားသည္ တတိယေျမာက္ ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ငယ္စဥ္ကတည္းကပင္ ေမာင္ဖိုးက်ားသည္ သူ႔အစ္ကို၊ အစ္မမ်ားႏွင့္မတူ ပညာ႐ွာလို ၊ စူးစမ္းနားလည္လိုေသာ အရိပ္ေယာင္မ်ား ျပခဲ့သည္။ ေျခာက္ႏွစ္သားအ႐ြယ္တြင္ နိဗၺာန္႐ြာ ဦးသာသန၏ေက်ာင္းတြင္ စတင္ပညာသင္ၾကားသည္။ ထို႔ေနာက္ ကိုးႏွစ္အ႐ြယ္တြင္ ေလးမ်က္ႏွာၿမိဳ႕နယ္ ကံကုန္း႐ြာဆရာေတာ္ေက်ာင္းတြင္ ပညာဆက္လက္ ဆည္းပူးသည္။
ေမာင္ဖိုးက်ား ငါးတန္းေအာင္ျမင္ေသာအခါ ေျခာက္တန္း၌ ေက်ာင္းတက္ရင္း ဆရာတစ္ပိုင္း လုပ္ရျပန္သည္။ ထိုအစီအမံမ်ိဳးကိုလည္း ပညာေရးဌာနက အားေပးေနခ်ိန္ ျဖစ္သည္။ ဆရာတစ္ပိုင္း ဆက္လုပ္ရန္မွာ စနစ္တက် သင္တန္းတက္ထားဖို႔ ေကာင္းသည္ဟု ေက်ာင္းထိုင္ဆရာက သေဘာရေလသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဟသၤာတ ဗရဲေခ်ာင္တိုက္မွ ဦးဝိသုဒၶက ဖြင့္လွစ္၍ထားေသာ ဆရာ ျဖစ္သင္တန္းတြင္ ကေလးမ်ားကို စာသင္နည္း၊ ေက်ာင္းအုပ္ခ်ဳပ္နည္းတို႔ကို အေဖာ္တစ္ဦးႏွင့္အတူ တက္ေရာက္သင္ၾကားေလသည္။
ဤတြင္ ေမာင္ဖိုးက်ားသည္ နိဗၺာန္႐ြာေက်ာင္း၌ ခုႏွစ္တန္းစာေမးပြဲကို ၿပီးဆုံးေအာင္ မေျဖလိုက္ရေပ။ ေက်ာင္းစစ္လာေသာ ပညာအုပ္ႏွင့္ အဆင္မေျပျဖစ္ခဲ့၍ သူ႔မွာ ေက်ာင္းမွထြက္ရေလသည္။ သို႔ေသာ္ ေမာင္ဖိုးက်ားအဖို႔ ပညာ႐ွာရန္ လမ္းမပိတ္ပါ။ သူ စာသင္ေကာင္းေၾကာင္းသတင္းသည္ အနီးအနား႐ြာမ်ားသို႔ ပ်ံ႕ႏွံ႔ခဲ့ေလသည္။ အသုတ္႐ြာေလးထပ္ေက်ာင္းမွ ဦးသုႏၵရသည္ ေက်ာင္းတြင္ ဆရာအျဖစ္ လုပ္ကို္ရန္ သူ႔ကိုလာေခၚေသာေၾကာင့္ ေလးထပ္ေက်ာင္းသို႔ ေရာက္ရျပန္သည္။ ထိုေက်ာင္း၌ပင္ေက်ာင္းဆရာလုပ္ရင္း ျမန္မာခုႏွစ္တန္းႏွင့္ အလယ္တန္းဆရာျဖစ္သင္တန္းကို ေျဖဆိုေအာင္ျမင္ခဲ့သည္။ ထို႔ျပင္ ေက်ာင္းပိတ္ရက္၌ အနားမေနဘဲ နတ္ေမာက္႐ြာဘက္သို႔သြား၍ နတ္ေမာက္ဘုန္းႀကီးထံမွ ေဗဒင္ပညာကုိလည္း သင္ခဲ့ေလသည္။
ေက်ာင္းဆရာအျဖစ္ ေဆာင္႐ြက္ရင္းမွ ပညာကို ဆက္လက္ဆည္းပူးလိုသျဖင့္ ေက်ာင္းဆရာအလုပ္မွ ထြက္ၿပီးေသာ္ ပုသိမ္ၿမိဳ႕ တိုင္တစ္ရာပိုးကရင္ေက်ာင္းတြင္ ပညာဆက္လက္သင္ၾကားရာ ၁၉၁၆ ခုႏွစ္တြင္ ထိုေက်ာင္းမွ အဂၤလိပ္ႏွင့္ ျမန္မာ ကိုးတန္းကို ေျဖဆိုေအာင္ျမင္ေလသည္။
ကိုးတန္းေအာင္ၿပီးေနာက္တြင္ ဆန္စက္တစ္ခု၌ တာလီစာေရး ဝင္ေရာက္လုပ္ကိုင္သည္။ သို႔ေသာ္ ပညာေရးဘက္တြင္ စိတ္သန္ေနေသာ ကိုဖိုးက်ားသည္ တိုင္တရာေက်ာင္းမွာပင္ ပညာဆက္သင္ျပန္ရာ အသက္ (၂၇) ႏွစ္အ႐ြယ္ ခရစ္ ၁၉၁၇ ခုႏွစ္တြင္ ထိုေက်ာင္းကပင္ အဂၤလိပ္ – ျမန္မာ ဆယ္တန္း ေအာင္ျမင္ခဲ့သည္။
ကိုဖိုးက်ားသည္ စာေပပညာကို ပို၍သာ လိုလားလာသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ခရစ္ ၁၉၁၈ ခုႏွစ္တြင္ ဂ်ပ္ဆင္ေကာလိပ္၌ ပညာဆက္လက္သင္ၾကားသည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ကိုဖိုးက်ားတြင္ ျမန္မာစာေပ ဗဟုသုတ အခံနည္းပါးေသးသည္။ ခရစ္ယာန္ ဓမၼေဟာင္း ၊ဓမၼသစ္တို႔ကိုမူ ႏႈတ္တက္႐ြ႐ြပင္ ဆုိျပႏိုင္သည္။ သို႔ေသာ္ စကားအသုံးအႏႈန္းကို နေဘကာရန္ပင္ စပ္ဟပ္ေျပာဆိုရန္ ၀ါသနာပါသည္။ ဂ်ပ္္ဆင္ေကာလိပ္သို႔ ေရာက္လာၿပီးေနာက္တြင္ ေနာင္တြင္ ယဥ္ေက်းမႈဌာန အတြင္းဝန္ ဦးဖိုးလတ္ ၊ ေန႐ွင္နယ္ ဦးျမင့္တို႔ျဖစ္လာမည့္ ကိုဖိုးလတ္၊ ကိုျမင့္တို႔ႏွင့္ ခင္မင္ရင္းႏွီးလာေသာအခါ ျမန္မာစာေပ၊ ျမန္မာ့သမိုင္းတို႔ကို စိတ္ပါ၀င္စားလာသည္။ ေလ့လာမွတ္သားလာသည္။ ျမန္မာမႈ၊ ျမန္မာဓေလ့ ထုံးတမ္းဆိုင္ရာမ်ားကို လိုလိုလားလား ျဖစ္လာေသာ ဦးဖိုးက်ားသည္ ကိုဖိုးလတ္၊ ကိုျမင့္တို႔၏ ညႊန္ၾကားခ်က္အရ ပါဠိဆရာေစာ၊ လယ္တီပ႑ိတ ဦးေမာင္ႀကီး၊ ဆရာလြန္း (ဆရာႀကီးသခင္ကိုယ္ေတာ္မိႈင္း) တို႔ထံ တပည့္ခံ၍ ဆည္းပူးေလသည္။ ထိုဆရာႀကီးမ်ား ၏သင္ၾကားမွဳေၾကာင့္ျမန္မာစာေပ၊ ျမန္မာ့သမိုင္းတို႔ဘက္တြင္ ထြန္းထြန္းေပါက္ေပါက္ ျဖစ္လာသည္။
ကိုဖိုးက်ားသည္ ေကာလိပ္တြင္လည္း ျမန္မာစာေပ၊ ျမန္မာ့သမိုင္းတို႔ကို အထူးေလ့လာလိုက္စားသည္။ ျမန္မာမႈတို႔ကို အထူးအေရးတယူ ျပဳလာသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ကိုဖိုးလတ္၊ ကိုျမင့္တို႔ႏွင့္အတူ ဂ်ပ္ဆင္ေကာလိပ္တြင္ ဗုဒၶဘာသာအသင္းကို တည္ေထာင္ခဲ့ေလသည္။ ဘီေအ (၀ိဇၨာ) ေအာက္တန္းသို႔ ေရာက္ေသာအခါ ျမန္မာစာေပဘက္တြင္ ပိုမိုႏွံ႔စပ္ တတ္သိကၽြမ္းက်င္လာသည္။ သုိ႔တိုင္ေအာင္ တင္းတိမ္အားရျခင္း မ႐ွိေသးသျဖင့္ ဗဟန္းဓမၼသုခေက်ာင္းတိုက္ ေၾကာင္လိမ္ေက်ာင္းဆရာေတာ္ ဦးကႆပထံမွ ေလာကီ၊ ေလာကုတၱရာစာေပမ်ားကိုလည္း ဆည္းပူးသင္ၾကားျပန္သည္။ ထိုဆရာေတာ္ထံမွ ျမန္မာစာေပဆိုင္ရာ ပုရပိုက္မ်ားကိုလည္း ရ႐ွိခဲ့သည္။
ယင္းသို႔ျဖင့္ ၁၉၂ဝ ျပည့္ႏွစ္သို႔ ေရာက္ေသာအခါ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ဥပေဒကိစၥႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ေက်ာင္းသားမ်ား လႈပ္လႈပ္႐ွား႐ွား ျဖစ္လာသည္ ဂ်ပ္ဆင္ေကာလိပ္မွ ေက်ာင္းသားႀကီးမ်ားသည္ သပိတ္မေမွာက္ရန္ ကန္႔ကြက္ခဲ့ေသာ္လည္း အမ်ားဆႏၵအရ သပိတ္ေမွာက္ၾကေသာအခါ ထိုေက်ာင္းသားႀကီးမ်ားပင္ ေခါင္းေဆာင္ခဲ့ၾကသည္။ ထိုေက်ာင္းသားႀကီးမ်ားတြင္ ကိုဖိုးလတ္၊ ကိုျမင့္၊ ကိုဖိုးက်ားတို႔ ပါဝင္ခဲ့ေလသည္။ ကိုဖိုးက်ားသည္ စကားအရာ လိမၼာကၽြမ္းက်င္၍ အေျပာအေဟာ ေကာင္းသူတစ္ဦးလည္း ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ျမန္မာျပည္ နယ္အရပ္ရပ္သို႔ လွည့္လည္၍ သပိတ္တရားေဟာရာ ႏိုင္ငံပိုင္ အစိုးရမင္းမ်ား၏ ဥပေဒႏွင့္ ၿငိစြန္းသည္ဆိုကာ ဒဏ္ေငြတစ္ရာက်ပ္ တပ္ျခင္းခံရသည္။
ထိုစဥ္က ေက်ာင္းသားသပိတ္အေရးကား တစ္ႏိုင္ငံလုံး သိမ့္သိမ့္တုန္ခဲ့သည္။ ျပည္သူလူထု၏ အကူအညီကိုလည္း ရက္ရက္ေရာေရာ ရ႐ွိခဲ့သည္။ ထိုေၾကာင့္ ၿဗိတိသွ်အစိုးရ၏ ပညာေရးႏွင့္ စင္ၿပိဳင္အမ်ိဳးသားတကၠသိုလ္၊ အမ်ိဳးသားေက်ာင္းမ်ား ေပၚေပါက္လာခဲ့သည္။ ထိုအမ်ိဳးသား ပညာေရးေလာကတြင္ ကိုဖိုးက်ားသည္ တက္ၾကြစြာ ပါေဆာင္႐ြက္ခဲ့သည္။ ၁၉၂၁ ခုတြင္ အမ်ိဳးသား ပညာေရးေကာင္စီ (C.N.E) ၌ ဦးစိုးဝင္း၊ မစၥတာအိုင္းယားတို႔ႏွင့္အတူ အမ်ိဳးသားပညာေရးကို အားႀကိဳးမာန္တက္ ေဆာင္႐ြက္၍ အမ်ိဳးသား ပညာဝန္အျဖစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။
၁၉၂ဝ ျပည့္ ေက်ာင္းသား သပိတ္အေရးအေပၚမီက အဂၤလိပ္-ျမန္မာ ႏွစ္ဘာသာသင္ေက်ာင္းမ်ား၌ ျမန္မာစာ၊ ျမန္မာ့သမိုင္း သင္သည္ဆိုသည္မွာ မည္ကာမတၱမွ်သာ ျဖစ္သည္။ အမ်ိဳးသားေက်ာင္းမ်ား ေပၚေပါက္လာေသာအခါ ျမန္မာစာ၊ ျမန္မာ့သမိုင္းတို႔ကို အေလးဂရုျပဳ၍ သင္ၾကားလာသည္။ ထိုအေရးတို႔တြင္ ဦးဖိုးက်ားတို႔၏ ေဆာင္႐ြက္မႈမ်ားစြာ ပါ၀င္ေလသည္။
ဦးဖိုးက်ားသည္ ေက်ာင္းသားႀကီးဘဝကပင္ စာေပအေရးအသားကို အစျပဳခဲ့သည္။ အမ်ိဳးသားေက်ာင္းမ်ား ေပၚေပါက္လာေသာအခါ ထိုေက်ာင္းမ်ား၌ ျမန္မာစာေပ၊ ျမန္မာ့သမုိင္းတို႔ကို အေလးထား၍ သင္ၾကားၾကရသည္။ ထုိအခါ ဦးဖိုးက်ားသည္ ျမန္မာ့သမိုင္း၊ ျမန္မာ့ရာဇ၀င္ကို ေက်ာင္းမ်ား၌ သင္ၾကားေလ့လာႏိုင္ေစရန္ လြယ္ကူေသာ စကားေျပအေရးအသားျဖင့္ “ျမန္မာ့ဂုဏ္ရည္” ဟူေသာ အမည္ျဖင့္ ရာဇဝင္စာအုပ္တစ္အုပ္ ေရးသားျပဳစုခဲ့သည္။
ဦးဖိုးက်ားက “ျမန္မာ့ဂုဏ္ရည္” စာအုပ္နိဒါန္းတြင္ –
“…..ေရွးအတိတ္ကာလက ႏွလုံးရည္၊ ပညာေရးလက္ရုံးရည္တို႔ႏွင့္ ျပည့္စုံၾကေပေသာ ျမန္မာျပည္သား တိုင္းရင္းသားတို႔၏ အေၾကာင္းအရာကို ေတြ႔ျမင္ဖတ္ရူၾကပါက ေနာင္လာေနာက္သား ဤျပည္သား မ်ားမွာလည္း ၎တို႔ တပဲမလြဲေသာ ပုံစံယူ၍ ျမင့္ျမတ္ေသာ အေျခသို႔ ေရာက္႐ွိၿပီးလွ်င္ ေလာကီ၊ ေလာကုတၱရာ ႏွစ္ျဖာေသာ အက်ိဳးမ်ားကို သယ္ပိုးႏိုင္ပါေစေသာ ဟု မေနာေရွး႐ူ စိတ္ထားျပဳလ်က္” စသည္ျဖင့္ ေရးသားခဲ့ေလသည္။
ဤတြင္ ႏွလုံးရည္၊ ပညာရည္၊ လက္႐ုံးရည္ ဆိုသည္မွာ အဘယ္နည္း။ ႏွလုံးရည္ဆိုသည္မွာ ႐ိုးသားတည္ၾကည္ျခင္း၊ သူတစ္ပါးအက်ိဳး၊ ကိုယ့္အက်ိဳး၊ ေလာကီ၊ ေလာကုတၱရာအက်ိဳးကို ေဆာင္႐ြက္ျခင္း၊ မွန္ရာကို ႀကံဝံ့၊ ေျပာဝံ့ေသာ သတိၱ႐ွိျခင္း စသည္ ျဖစ္သည္။ ပညာရည္ဆိုသည္မွာ စာေပက်မ္းဂန္ တတ္ေျမာက္ျခင္း၊ ႏႈတ္မႈ လက္မႈ ၊ စက္မႈတတ္ေျမာက္ျခင္း စသည္တို႔ ျဖစ္သည္။ လက္႐ုံးရည္ ဆိုသည္မွာ က်န္းမာျခင္း၊ ဓါးခုတ္၊ လွံထိုး ေသနတ္ပစ္ကၽြမ္းက်င္ျခင္း စသည္ ျဖစ္သည္။ ထိုအရည္သုံးပါးကို ေပးစြမ္းႏိုင္ေသာ ပညာမ်ိဳးသာလွ်င္ ပညာစစ္သည္။ ထိုပညာမ်ိဳးမွာလည္း တိုင္ေရးျပည္ေရး စီးပြားေရး သာသနာေရး အလုံးစုံ၏ အေျခခံစင္စစ္ ဟူ၍ ဦးဖိုးက်ားက ယူဆေလသည္။
သို႔ျဖင့္ ဦးဖိုးက်ားသည္ ေက်ာင္းသားအပါအ၀င္ ႐ွင္လူမ်ားအဖို႔ အရည္သုံးပါးျပည့္စုံသူတို႔ နမူနာ ယူႏိုင္ေစရန္ ရည္႐ြယ္ခ်က္ျဖင့္ “ျမန္မာ့ဂုဏ္ရည္” ကို ေရးခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ယင္းစာအုပ္ထဲတြင္ ပ်ဴေစာထီး၊ က်န္စစ္သား၊ အနႏၱသူရိယ၊ မိဖုရားေစာ၊ သူခိုးငတက္ျပား၊ မဟာပညာေက်ာ္၊ ဖိုးရာဇာ၊ အမတ္ဒိန္၊ လဂြန္းအိန္၊ စကားေတာင္စား၊ သာလြန္မင္း၊ မဟာဗႏၶဳလ စသူတို႔၏ အတၳဳပၸတၱိအတို (၁၃၇) ပုဒ္ ပါေလသည္။ ထိုစာအုပ္သည္ အမ်ိဳးသားေက်ာင္းသုံးလည္း ျဖစ္ခဲ့သည္။ ေနာင္အခါ အစိုးရေက်ာင္းမ်ားကလည္း လုိက္၍ သုံးခဲ့ျပန္ေလသည္။
ထို႔ေနာက္ ၁၉၃၇ ခုႏွစ္တြင္ “အလယ္တန္း ေခတ္မီ ျမန္မာရာဇ၀င္အက်ဥ္းခ်ဳပ္” ဟူေသာ စာအုပ္တစ္အုပ္ကို ေရးသားျပဳစုခဲ့ေလသည္။ အဆိုပါ စာအုပ္ကို ေက်ာင္းသားလူငယ္မ်ား၊ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ထၾကြလာေအာင္ သင္ခန္းစာရေအာင္ ေရးခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ဦးဖိုးက်ားသည္ ရာဇ၀င္ သမုိင္းဘက္ဆိုင္ရာ စာအုပ္စာတမ္းမ်ားသာမက ဘုရားေဟာ ငါးရာ့ငါးဆယ္ နိပါတ္ေတာ္တို႔ကို ေက်ာင္းမ်ား၌ ေလ့လာသင္ၾကားႏိုင္ရန္ႏွင့္ ဗုဒၶအယူ၀ါဒီ ျမန္မာလူမ်ိဳးတို႔ လြယ္လင့္တကူ ဖတ္႐ူႏိုင္ေစရန္ “ငါးရာ့ငါးဆယ္ေကာက္ႏုတ္ခ်က္မ်ား” (အတြဲ ၁၊ ၂၊ ၃) ဟူ၍လည္း ျပဳစုေရးသားခဲ့သည္။ ထို႔ျပင္ “ဦးပုညအတၳဳပၸတၱိႏွင့္ ေရသည္ျပဇာတ္” ၊ “ဦးပုညအတၳဳပၸတၱိႏွင့္ ၀ိဇယျပဇာတ္”၊ “ေပါရာဏအဘိဓာန္”၊ “ပုသိမ္ရာဇဝင္ႏွင့္ ဦးထြန္း႐ွိန္အတၳဳပၸတိၱ” စသည္တို႔ကိုလည္း ျပဳစုခဲ့ရာ ဦးဖိုးက်ားသည္ ျမန္မာစာေပ သုေတသီ ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးျဖစ္ေၾကာင္းလည္း သိသာထင္ရွားေပသည္။
ပညာဝန္အျဖစ္ ေဆာင္႐ြက္စဥ္ အေတြ႔အႀကဳံမ်ားကိုလည္း “ကိုယ္ေတြ႔ဝတၳဳမ်ား” အမည္ျဖင့္ တိုးတက္ေရး မဂၢဇင္းတြင္ ေရးသားခဲ့ၿပီးေနာက္ ေနာင္အခါ စာအုပ္အျဖစ္ အမွတ္ (၁) မွ (၄) အထိ ႐ိုက္ႏွိပ္ထုတ္ေဝခဲ့သည္။ ထိုဝတၳဳမ်ားသည္ ျမန္မာအမ်ိဳးသားတို႔၏ ေခတ္ေနာက္ျပန္ဆြဲအယူအဆ ၊ ဓေလ့ထံုးစံတို႔ကို ျပဳုျပင္ေရးအတြက္ ေရးသားထားျခင္းျဖစ္ရာ အေရးအသားကလည္း ေကာင္းမြန္လွသျဖင့္ ေက်ာ္ၾကားထင္ရွားေသာ စာအုပ္မ်ား ျဖစ္သည္။
ထိုစာအုပ္မ်ားအျပင္ ကိုးကြယ္မူနွင့္ စပ္ဆိုင္ေသာ စာအုပ္သံုးအုပ္ကိုလည္း ေရးသားထုတ္ေဝ ခဲ့ေသးသည္။ ထိုစာအုပ္သံုးအုပ္သည္ “၃၇ မင္း” ၊ “အေလာင္းေတာ္ကႆပ “ ႏွင့္ “ေျမာက္ပိုင္းဗုဒၶဘာသာ မဟာယာနဂိုဏ္း” စာအုပ္မ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ဦးဖိုးက်ား၏ “၃၇- မင္း ၊ ဒတၱရ႒ ၊ ၀ိရ႒က စေသာ ပုဂံေခတ္ ၃၇-မင္း ၊ သၾကားမင္း ၊ မဟာဂီရိနတ္ စေသာ ေရႊစည္းခံု ဘုရားတံတိုင္းအျပင္ရိွ ၃၇ မင္းစာရင္းမ်ား ပါေလသည္။ အျပင္ ၃၇ မင္း ဦးေရတြင္လည္း နတ္တစ္ဦးစီ၏ အတၳဳပၸတၱိကို ဆင္ယင္ထံုးဖြဲ႔မူ ၊ ကိုယ္လက္အေနအထား စသည္တို႔ကို အေသးစိတ္ ေဖာ္ျပထားသည္။ တစ္ဖန္ အျပင္ ၃၇ မင္းစာရင္းႏွင့္စပ္၍ ၀န္ႀကီးပေဒသရာဇာ၏ စာရင္း ၊ ျမ၀တီမင္းႀကီး ဦးစ၏ စာရင္းႏွစ္ခု ကြဲလြဲခ်က္မ်ားႏွင့္ ယခုေခတ္ ေနာက္တိုး ဦးရွင္ႀကီး ၊ ကိုးၿမိဳ႔ရွင္ ၊ မေအာင္ျဖဴ စေသာ နတ္မ်ားကိုလည္း ေဖာ္ျပထားသည္။
“အေလာင္းေတာ္ကသာပ” မွာမူ ဦးဖိုးက်ား၏ က်မ္းစာအုပ္မ်ားအနက္ အဆင့္အတန္းျမင့္ေသာ စာအုပ္ဟု တိုရလိမ့္မည္။ သူသည္ အထက္ခ်င္းတြင္းဘက္ရိွ အေလာင္းေတာ္ကႆပ တည္ေနရာသို႔ သြားေရာက္ေလ့လာၿပီးေနာက္ က်မ္းဂန္မ်ားႏွင့္ ညိွႏိႈင္း၍ ေရးခဲ့သည္။ ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ အထက္ခ်င္းတြင္း ေဒသႏာၱရ ဗဟုသုတကိုလည္း ျပလိုသည္က တစ္ခ်က္ ၊ လက္ရိွရုပ္တုကို ေဂါတမဘုရားရွင္လက္ထက္မွ ရဟႏာၱရွင္ မဟာကသာပအေလာင္း ဟူ၍ အမ်ားယူဆေနၾကသည္မွာ မမွန္၊ ထိုရုပ္တုသည္ပုဂံေခတ္ ေပါင္ေလာင္ရွင္ကႆပ၏ ရုပ္တုသာျဖစ္သည္ဟု ဆင္ျခင္ထုတ္ျပလိုသည္ကတစ္ခ်က္ ျဖစ္ေလသည္။ ေသခ်ာေအာင္လည္း က်မ္းဂန္လာ ကႆပကိုးဦးကို အေထာက္အထားႏွင့္ တစ္ဦးစီ တင္ျပထားသည္။ ရွင္ကႆပအေၾကာင္း အေၾကာင္းကိုလည္း ခိုင္ခိုင္လံုလံု တင္ျပထားသည္။ “ေျမာက္ပိုင္းဗုဒၵဘာသာ မဟာယာနဂိုဏ္း” စာအုပ္တြင္ ေဝသာလီျပည္၌ ဒုတိယ သဂၤါယနာတင္ခ်ိန္ကစ၍ ဗုဒၵဘာသာသည္ ေထရဝါဒဂိုဏ္း ၊ မဟာသၤဂီတိဂိုဏ္းကြဲပံု ၊ ထိုမွ (၁၈) ဂိုဏ္း ထပ္မံကြဲျပားၾကပံုကို တင္ျပထားေလသည္။ တစ္ဖန္ ဂိုဏ္းဂဏကြဲျပားသမွ်တြင္ ေထရဝါဒဂိုဏ္းသာလွ်င္ ဘုရားေဟာမူရင္းႏွင့္ ထပ္တူျဖစ္ပံုကို တင္ျပထားေလသည္။
ဦးဖိုးက်ားသည္ သတင္းစာ ၊ ဂ်ာနယ္ ၊မဂၢဇင္းတို႔၌လည္း ထူးျခားထက္ျမက္ေသာ ေဆာင္းပါးမ်ားကို ေရးသားခဲ့ေသးသည္။
ဦးဖိုးက်ားသည္ လြယ္ကူရွင္းလင္းေသာ စကားေျပ အေရးအသားကို ေရးစြမ္းနိုင္သူျဖစ္သည္။ အေရးအသား၌ ပင္ကိုယ္ဟန္ရိွသည္။ ဖ်က္လက္သြက္လက္၍ စိတ္ပါဝင္စားဖြယ္ေကာင္းသည္။ တိုတိုႏွင့္ လိုရင္းသို႔ ေရာက္ေအာင္ ဒိုးဒိုးေဒါက္ေဒါက္ ေရးစြမ္းႏိုင္ေလသည္။
ဦးဖိုးက်ားသည္ ၁၉၂၉ ခုနွစ္ ၊ ေမလတြင္ မကၠဆင္ (အဂၤလိပ္သြင္းကုန္ႏွင့္အာမခံ) ကုမၸဏီစာေရးႀကီး ဦးေမာင္ကေလး ၊ သိမ္ႀကီးေစ်းကြမ္းရြဲႀကီး ေဒၚေဒၚသိန္းတို႔၏ သမီးႀကီး မေအးၾကည္ႏွင့္ ထိမ္းျမား လက္ထပ္သည္။ သား ေဇာ္ဝင္းက်ား (အင္းဝ စာအုပ္တိုက္စာေရး ၊ ကြယ္လြန္) တစ္ေယာက္ ထြန္းကားခဲ့သည္။ ေဒၚေအးၾကည္သည္ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၃ဝဝ ျပည့္ႏွစ္ (ခရစ္ ၁၉၃၉) တြင္ ကြယ္လြန္ခဲ့ေလသည္။
ဦးဖိုးက်ားသည္ ဒုတိယကမာၻစစ္ႀကီးျဖစ္သည္ အထိ အမ်ိဳးသားပညာဝန္အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္သည္။ အမ်ိဳးသားေက်ာင္းမ်ားကို ကူညီေထာက္ပံ့မူ႕နည္းလာ၍ အမ်ိဳးသားေက်ာင္းမ်ား ေခတ္မိွန္လာသည့္တိုင္ေအာင္ ထိုရာထူး၌ပင္ ဆက္လက္ထမ္းရြက္ခဲ့သည္။ ဦးဖိုးက်ား၏ အမည္သည္ကား ေမွးမိွန္ျခင္းမရိွဘဲ ျမန္မာစာေပ ေလာကတြင္ ပိုမို ထင္ရွား ထြန္းေျပာင္လာသည္။
ယင္းသို႔ရိွေနစဥ္ ဒုတိယကမာၻစစ္ႀကီးျဖစ္ပြားလာရာ ဦးဖိုးက်ားတို႔ အိမ္သားမ်ားသည္ အင္းစိန္ခရိုင္ ထန္းတပင္ၿမိဳ႕သို႔ စစ္ေဘးတိမ္းေရွာင္ေနၾကရာမွ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၃ဝ၃ ခုႏွစ္ ၊ ေႏွာင္းတန္ခူးလျပည့္ေက်ာ္ (၁၂) ရက္ (ခရစ္ ၁၉၄၂ ခုႏွစ္ ၊ ဧၿပီလ ၁၁ ရက္ ) စေနေန႔တြင္ ကြယ္လြန္ခဲ့ေလသည္။ ၿမိဳ႕ခံလူမ်ားႏွင့္ မိသားစုမ်ားက ဦးဖိုးက်ား၏ အသုဘကို ေတာထံုးစံ ငါးရက္ထားၿပီးေနာက္ ဧၿပီလ (၁၆) ရက္ေန႔တြင္ ထန္းတပင္ၿမိဳ႕ထိပ္ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းအနီးရိွ သုသာန္၌ ေျမျမဳပ္သၿၤဂိဳဟ္ခဲ့ေလသည္။
သို႔ရာတြင္ ဦးဖိုးက်ား၏ က်န္ရစ္ေသာ ရုပ္ကလာပ္သည္ ထန္းတပင္ၿမိဳ႕၌ ၾကာရွည္စြာမေနခဲ့ရေပ။ ၁၉၅၃ ခုႏွစ္တြင ္ ( ဦးဖိုးက်ားႏွင့္ သပိတ္ေမွာက္ဖက္ျဖစ္ခဲ့၍ ေနာင္ယဥ္ေက်းမႈဝန္ႀကီးျဖစ္လာသူ ) ဦးထြန္းေဖ ၊ ဗမာ့ေခတ္သတင္းစာတိုက္ ပိုင္ရွင္ ဦးအုန္းခင္ (မိုးႀကိဳး ဦးအုန္းခင္) စာေရးဆရာ ဦးရန္ေအာင္တို႕ႏွင့္ ပုသိမ္ခရိုင္ အသင္းတို႔ ပူးေပါင္း ကမၼကထျပဳ၍ ထန္းတပင္သုသာန္မွ ဦးဖိုးက်ား၏ အရိုးကို တူးေဖာ္ခဲ့ၾကသည္။ ထိုေနာက္ အရိုးအိုးကို ရန္ကုန္သို႔ယူေဆာင္ကာ ၾကံေတာသုသာန္၌ ဂူသြင္း၍ ေအာက္ပါအတိုင္း ကမၸည္းထိုးခဲ့ၾကေလသည္။
စာေရးဆရာႀကီး
အမ်ိဳးသားပညာ၀န္
ဦးဖိုးက်ား
အသက္(၅၂) ႏွစ္
၁၉၄၂ ခု ၊ ဧၿပီလ (၁၁) ရက္ေန႔
ကြယ္လြန္အနိစၥေရာက္သည္။
ယခုအခါ ၾကံေတာသုသာန္ကို ၁၉၉၅ ခုႏွစ္ကဖ်က္လိုက္ေသာေၾကာင့္ အမ်ိဳးသားပညာဝန္ ဦးဖိုးက်ား၏ အုတ္ဂူလည္း ပ်က္စီးသြားေလ သည္။
စာကိုး
၁။
(က) ျမန္မာ့စြယ္စံုက်မ္း အတြဲ (၇) စာ- ၂၉၂ ၊ ၂၉၅
(ခ) တိုက္စိုး ၊ အမ်ိဳးသားပညာ၀န္ဦးဖိုးက်ား ရန္ကုန္ ၊သစၥာစာေပ ၊ ပ ၾကိမ္ ၊ ၁၉၇၂။
* ျမန္မာ့စြယ္စံုက်မ္း ၊ အတြဲ (၇) တြင္ေဖာ္ျပထားေသာ ဦးဖိုးက်ား အတၳဳပၸတိၱ၌ ဦးဖိုးက်ား ကြယ္လြန္အနိစၥ ေရာက္သည့္ေန႔ကို ၁၃ဝ၃ ခု ၊ ေႏွာင္းတန္ခူး လျပည့္ေက်ာ္ (၆) ရက္ (ခရစ္ ၁၉၄၂ ခု၊ ဧၿပီလ ၅ ရက္ ) တနဂၤေႏြေန႔ဟု မွားယြင္းစြာ ေဖာ္ျပထားသည္။
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
