ေအာင္သူၿငိမ္း ● ခရီးရွည္ အိမ္အျပန္လမ္း – အပုိင္း (၁၅)
● ဘုရားသံုးဆူ ေန႔ရက္မ်ား (၃)
က်ေနာ္တို႔ ေက်ာင္းသားစခန္းက ရဲေဘာ္ေတြက အားလံုး စာတတ္ေတြခ်ည္း၊ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ ထင္တလံုးနဲ႔ လာၾကတဲ့ ၿမိဳ႕နယ္အသီးသီးက သပိတ္ေခါင္းေဆာင္ေတြ။ စာတတ္တယ္၊ စကားကတ္တယ္၊ စကားတလံုးကို သက္ေသ အကိုး အကားနဲ႔ မရအရ ျငင္းခုန္ၾကသူေတြ။ တခါတေလ မဟာမိတ္နယ္ေျမ တာဝန္ခံေတြကလည္း လွ်ာရွည္လြန္းလို႔ စိတ္ ညစ္ၾကရတယ္။
သူမ်ားစခန္းက သတင္းေတြၾကားရတာ၊ ေက်ာင္းသားေတြ စာတတ္မ်ား ကပ္ပံုကလည္း မလြယ္ေၾကာ…။ ေသေဘာပိုး စခန္းက အျဖစ္အပ်က္တခု က်ေနာ္ၾကားဖူးေသးတယ္။ ေသေဘာပိုးစခန္းမွာ စစ္ပူလာေတာ့ ေက်ာင္းသားဆက္ဆံေရး တာဝန္ခံ ဖိုးေလာ္ကြားက အမိန္႔ထုတ္တယ္။ ညအခါ လက္ႏွိပ္ဓာတ္မီး မသံုးရ။ မီးခြက္၊ မီးအိမ္မ်ားႏွင့္ သြားလာရမယ္.. စသျဖင့္ ဆိုတယ္။ အေၾကာင္းကေတာ့ ရန္သူ႔စစ္တပ္ေတြလာရင္ လက္ႏွိပ္ဓာတ္မီးသံုးၾကတဲ့အခါ၊ ညအခါ တက္လာရင္ လူခြဲျခား စစ္ေဆးႏိုင္ဖို႔ေပါ့။ ဒါေပမယ့္ ေက်ာင္းသား ကိုစာတတ္ေတြက အသက္နဲ႔ရင္းၿပီး ကပ္သီးကပ္သတ္ လုပ္တယ္။ မီးခြက္၊ မီးအိမ္ေတြနဲ႔ သြားလာၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ မီး မထြန္းထားဘူး။ မီးခြက္ႀကီးကို ဒီအတိုင္းကိုင္ၿပီး သြားလာေနၾက တာ။ ေနာက္ေတာ့ “မီးထြန္း၍” ဆိုတဲ့ စာသားကို ထပ္ျဖည့္ေပးရတယ္။ အဲသည္မွာပဲ ေက်ာင္းသားတေယာက္က ရြာသား တဦးရဲ႕ႏြားကို သြားခိုးလာခဲ့တယ္။ ေနာက္ေတာ့ သူ႔ကို စစ္ေဆးေတာ့ ေျပာတယ္။ “က်ေနာ္ မခိုးရပါဘူး။ က်ေနာ္က ႀကိဳး ေလးကို အသာေလးကိုင္လာတာပါ။ အဲဒါ သူက ေနာက္က တေကာက္ေကာက္လိုက္လာခဲ့တာ… ” အဲသလိုလူေတြ။ ဒါ ေၾကာင့္လည္း ငွက္ဖ်ားပိုးထက္ဆိုးတဲ့ ‘ေသေဘာပိုး’ လို႔ သူတို႔စခန္းကို ေခၚၾကတယ္။
ဒီလိုနဲ႔ ဒု-ဥကၠ႒ ႏိုင္ႏြန္လာရဲ႕စ်ာပနအခမ္းအနားကို ၇ ရက္တိုင္တိုင္လုပ္တယ္။ ေကြၽးေမြးတာ ၾကက္၊ ဝက္၊ အမဲ အလွ်ံ ပယ္ပဲ။ က်ေနာ္တို႔ စခန္းေတြအားလံုးလည္း မီးခိုးတိတ္။ က်ေနာ္တို႔အားလံုးကလည္း အသားေကာင္း ငတ္ေနၾကတာ ၾကာၿပီ။ အသုဘမွာ ေန႔တိုင္း မနက္-ည ဆြဲေရးသြားေပးၾကတယ္။ က်ေနာ္တို႔ စစ္သင္တန္းေတြလည္း ဒီကာလရပ္ထား လိုက္ၾကရတယ္။ စခန္းမွာဆို စခန္းအေစာင့္ေလာက္ပဲက်န္တယ္။ အားလံုးက စ်ာပနမွာပဲ သြားသြား ရွိေနၾကတယ္။ ၁၀၁- ၁၀၂ ဒီေနရာမွာေတာ့ အားလံုးက ညီၾကတယ္။ စားေကာင္းေသာက္ေကာင္းေအာင္လည္း ဒု-ဥကၠ႒ႀကီး ေကာင္းေၾကာင္း ေျပာၾကေသးတယ္။ အခ်ဳိ႕ကဆို မ်က္ရည္ေလးစမ္းစမ္းနဲ႔။ မြန္ေတြကေတာ့ သူတို႔ ဒု-ဥကၠ႒ႀကီးကို ေက်ာင္းသားေတြ တကယ္တန္ဖိုးထား ခ်စ္ျမတ္ႏိုးၾကတယ္ ထင္ေပလိမ့္မယ္။ ဒါေပမယ့္ ျပန္ေျပာတာ ၾကားရင္ သူတို႔ရင္ကြဲမွာ။ အခ်ဳိ႕က ေျပာၾကတယ္။ “ဒုဥကၠ႒ေတာင္ ဒီေလာက္ေကြၽးေမြးတာဆိုရင္၊ ဥကၠ႒ဆိုရင္ ဘယ္ေလာက္ေကြၽးေမြးလိုက္မလဲ မသိဘူး” ဆိုၿပီး ေျပာၾကတာ။ မြန္ျပည္သစ္ပါတီ ဥကၠ႒ႀကီး ႏိုင္ေရႊက်င္လည္း မ်က္ခံုးလႈပ္ေနေလာက္တယ္။
က်ေနာ္တို႔က ႏိုင္ငံေရး၊ စစ္ေရး၊ ေတာ္လွန္ေရး ဘာအေတြ႔အၾကံဳမွ မရွိပါဘူး။ အဲသည္ေတာ့ နီးစပ္ရာ မဟာမိတ္ကို ပံုတူ ကူးခ်ၾကတယ္။ မြန္နဲ႔နီးတဲ့ ေက်ာင္းသားက မြန္ျပည္သစ္ပါတီနဲ႔ သူ႔တပ္မေတာ္ ဖြဲ႔စည္းပံုကို ၾကည့္တယ္၊ အတုယူတယ္။ အလားတူပဲ ကရင္ဖက္ေရာက္တဲ့ ေက်ာင္းသားေတြကလည္း ကရင္ဖက္က တပ္ဖြဲ႔စည္းပံု၊ အဖြဲ႔အစည္း ေဆာင္ရြက္ပံုကို အတုယူၾကတယ္။ ကခ်င္ဖက္က ေက်ာင္းသားေတြလည္း အလားတူပဲ။ ကခ်င္ ေကအိုင္ေအတပ္ဖြဲ႔စည္းပံုကို အတုယူၾက တယ္။ အမွန္ေျပာရရင္ ABSDF ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒကို ဆြဲၾကေတာ့ ၁၉၇၄ (မဆလ) ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို အတုယူၿပီး ေရးၾကတာ။ ေျပာရရင္ က်ေနာ္တို႔လည္း ဘာဖြဲ႔စည္းပံုဥပေဒမွ ျမင္ထားဖူးတာ မရွိဘူး။ မုဆိုးစိုင္သင္ပဲ။ ဒီလိုနဲ႔ ေလ့လာျဖတ္သန္းခဲ့ၾကရတာ။ က်ေနာ္တို႔က မြန္ျပည္သစ္ပါတီနဲ႔ နီးေတာ့ သူတို႔ဖြဲ႔စည္းပံုမွာ ႏိုင္ငံေရးကို အေလးေပးတယ္။ စစ္တပ္က ႏိုင္ငံေရးရဲ႔ ၾသဇာခံပဲ။ မြန္ျပည္သစ္ပါတီရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးမူဝါဒက လက္ဝဲသေဘာဆန္တယ္။ ကြန္ျမဴနစ္အယူအဆ (က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ ‘တိုးတက္တယ္’လို႔ သံုးႏႈန္းၾကတယ္) ကို အေျခခံထားတယ္။ အဲသည္မွာ ႏိုင္ငံေရးက ဦးေဆာင္ တယ္။ တပ္ကိုဦးေဆာင္ဖို႔ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြ ပါဝင္ၿပီး စစ္ေကာ္မရွင္ဖြဲ႔တယ္။ အဲသည္ေအာက္ကမွ မြန္အမ်ဳိးသား လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္ (MNLA) ရွိတယ္။ ၿမိဳ႕နယ္၊ ခရိုင္အဆင့္ ဖြဲ႔စည္းပံုေတြမွာလည္း ၿမိဳ႕နယ္ ေကာ္မီတီေတြက ၾသဇာရွိတယ္။ ၿပီးေတာ့မွ တပ္ေခါင္းေဆာင္ေတြ အာဏာရွိတယ္။ က်ေနာ္တို႔လည္း သူတို႔ပံုစံကို အတုခိုးၾကတယ္။ ေနာက္ပိုင္း စစ္ေၾကာင္းေတြ ဖြဲ႔တဲ့အခါ စစ္ေၾကာင္းႏိုင္ငံေရးမွဴး၊ စစ္ေၾကာင္းမွဴး စသည္ျဖင့္ ႏိုင္ငံေရးကို အဓိကထား၊ ၿပီးေတာ့မွ စစ္ေရးေခါင္းေဆာင္ကို ဒု-ေခါင္းေဆာင္သဖြယ္ ဖြဲ႔စည္းၾကတယ္။ ေက်းဇူးတင္စရာ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ျဖင့္ မြန္ ျပည္သစ္ပါတီ ထိန္းခ်ဳပ္ရာေဒသမွာ ေနခဲ့စဥ္ သတ္ျဖတ္ခံရတဲ့ ေက်ာင္းသားအေရအတြက္ဆိုရင္ (၀) သုညပဲ။ က်န္တဲ့ ေဒသေတြမွာ ရွိခဲ့တယ္။
က်ေနာ္တို႔ ေက်ာင္းသားအဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ဆက္ဆံဖို႔ တာဝန္ခ်ေပးခံရသူေတြက မြန္ျပည္သစ္ပါတီ၊ ေမာ္လၿမိဳင္ခရိုင္ ဥကၠ႒ ႏိုင္ဗညားေအာင္၊ ေကအဲန္ယူဖက္ကဆိုရင္ ဆရာမန္းေအာင္ေဌး (ယခု နယူးဇီလန္) တို႔ ပါတယ္။ ဒီသူေတြဟာ သံတမာန္ ေရး ဆက္ဆံေရး ညက္ေညာၿပီး၊ ပင္ကိုယ္စိတ္ရင္းကလည္း ေကာင္းၾကတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ေက်ာင္းသားအဖြဲ႔ဒဏ္ကိုလည္း ခံၾကရတယ္။ ႏိုင္ဗညားေအာင္က ပုဆိုးတိုတို၊ ဂင္တိုတို၊ မဲမဲနဲ႔ ဗလေတာင့္ေတာင့္၊ လယ္သမားတေယာက္နဲ႔ ပိုတူတယ္။ သူ႔အိမ္မွာ ေက်ာင္းသားအဖြဲ႔ေတြက စားအိမ္ေသာက္အိမ္။ သူက က်ေနာ္တို႔ ျပႆနာေတြကို ကူညီေျဖရွင္းေပးသလို၊ တတ္ႏိုင္သမွ် ႏိုင္ငံေရးသေဘာတရားကိုလည္း သင္ေပးတယ္။ ေနာက္ပိုင္း ကြယ္လြန္သြားတယ္လို႔ ၾကားရတယ္။ ဆရာ မန္းေအာင္ေဌးကေတာ့ ျမစ္ဝကၽြန္းေပၚသားကရင္၊ ၁၉၆၂ ေက်ာင္းသား လႈပ္ရွားမႈေတြမွာလည္း အနည္းအက်ဥ္း ပါဝင္ ပတ္သက္ဖူးတယ္လို႔ ဆိုတယ္။ သူကစိတ္ေကာင္းရွိတယ္။ စကားေျပာရင္ ႏွာေခါင္းကို တရႈံ႔ရႈံ႔နဲ႔လုပ္ၿပီး ေျပာတတ္တယ္။ တခါ က်ေနာ္တို႔ စစ္ေၾကာင္းဆင္းဖို႔ သြားေျပာေတာ့ သူက ေပ်ာ္ေပ်ာ္ႀကီးလိုက္လာတယ္။ သူ႔အိမ္က မိန္းမ၊ ကေလးေတြ အတြက္ ဘာမွ မထားေပးခဲ့ဘူး။ သူ႔မိသားစုကလည္း ဒီဒဏ္ေတြကို အထာက်ေနပံုရတယ္။ က်ေနာ္တို႔က မတတ္သာလို႔ ဆန္တအိပ္သြားပို႔ေပးရတယ္။ သူ႔ကေလးကလည္း အမ်ားသား၊ “ေအာင္သူရာ…. အႀကီးကို အငယ္က ထိန္းသြားလိမ့္ မေပါ့ကြာ” လို႔ ဆိုတယ္။ အဲသည္လိုပဲ ကေလးအငယ္ကို ကေလးအႀကီးက ထိန္းေက်ာင္းရင္း တြဲေလာင္းတြဲေလာင္းနဲ႔ မိသားစုဘဝ ျဖတ္ခဲ့ပံုရတယ္။ တခါတေလက်ေတာ့ ေကအဲန္ယူက ဗိုလ္မွဴးတူးတူးေလး၊ မန္းေအာင္တင္ျမင့္တို႔နဲ႔လည္း ေတြ႔ဆံုဆက္ဆံရတယ္။ (မန္းေအာင္တင္ျမင့္က ေနာက္ပိုင္း သုမုဟဲ တပ္ရင္း-၁၆ ခြဲထြက္လက္နက္ခ်ေတာ့ ပါသြားတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ လႊတ္ေတာ္သက္တန္းက ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ တခါ ျပန္ဆံုရတယ္)။
က်ေနာ္တို႔ စစ္သင္တန္းေတြ စလုပ္ေတာ့ တူညီဝတ္စံုအျဖစ္ စစ္ေရာင္တီရွပ္အေပၚမွာ ခြပ္ေဒါင္းကို အစိမ္းေရာင္ဆြဲ ထားတဲ့ အက်ၤ ီတထည္၊ ေဘာင္းဘီတိုတထည္ ရၾကတယ္။ ဒါနဲ႔ဝတ္စံုတူညီ စစ္သင္တန္း ဆင္းႏိုင္ၾကတယ္။ က်ေနာ္က လူေပ်ာ့၊ အျမင့္မွာႀကိဳးတန္းဆင္ၿပီး တဖက္ကို တြားေလွ်ာက္ရတဲ့ ေလ့က်င့္ခန္းမ်ဳိးဆိုရင္ မလုပ္ႏိုင္ဘူး။ ဒါေပမယ့္ မအတာ တို႔လို မိန္းကေလးေတြကေတာင္ ရဲရဲေတာက္ လုပ္ႏိုင္ၾကတယ္။ ပင္ပန္းေတာ့ အဖ်ားအနာလည္း ထူၾကတယ္။ ဘုရား သံုးဆူေဒသမွာ အဆိုးဆံုးကေတာ့ ငွက္ဖ်ားပဲ။ ကြီႏိုင္ေဆးမတိုးတဲ့ ငွက္ဖ်ားလို႔ ဆိုႏိုင္တယ္။ ငွက္ဖ်ားျဖစ္ရင္ လကၡဏာ ေပါင္းစံုျဖစ္တယ္။ ဗိုက္ေအာင့္တာမ်ဳိးလည္း ျဖစ္တယ္။ တုန္ဖ်ားမယ္၊ ေသြးဆုတ္လို႔ ျဖဴေလ်ာ့သြားမယ္။ အဆိုးရြားဆံုးက ငွက္ဖ်ား ဦးေဏွာက္ထဲပိုးဝင္ၿပီး ႐ူးသြပ္တာမ်ဳိး၊ ေသတာမ်ဳိးလည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ က်ေနာ္တို႔ စခန္းမွာ ငွက္ဖ်ားဦးေဏွာက္ ထဲပိုးဝင္လို႔ ရူးသြပ္ဖူးသူ ရဲေဘာ္ေတြလည္း ရွိခဲ့တယ္။ Black water fever လို႔ေခၚတဲ့ ကိုယ္ထဲမွာ ေသြးနီဥေတြေပါက္ကြဲ ၿပီး၊ ဆီးအမဲေရာင္သြားတဲ့၊ အသက္အႏၱရာယ္ အလြန္အမင္းစိုးရိမ္ရတဲ့ ငွက္ဖ်ားမ်ဳိးလည္း ၾကံဳရတယ္။ က်ေနာ္တို႔လည္း မုဆိုးစိုင္သင္ ငွက္ဖ်ားကၽြမ္းက်င္သူေတြ ျဖစ္လာၾကတယ္။ ေဆးရံုမွာ လူနာေတြအတြက္ ဓာတ္စာခ်က္ျပဳတ္ေပးတဲ့ ေစတနာ့ဝန္ထမ္း ရဲေဘာ္ေတြလည္း ရွိတယ္။ အမ်ဳိးသမီးဘားတိုက္က ရဲေဘာ္ေတြကလည္း လူနာျပဳစုမႈကို ဝိုင္းဝန္းကူညီ ၾကတယ္။ ၾကံၾကံဖန္ဖန္ကိစၥေတြလည္း ရွိခဲ့တယ္။ ၿမိဳ႕မွာတုန္းက မူးယစ္ေဆးဝါးသံုးစြဲတာကို ႏွစ္ၿခိဳက္လာတဲ့ရဲေဘာ္ေတြ၊ သူတို႔က ဒီေလာက္အရသာဆိုးတဲ့ ကြီႏိုင္ကို လာေတာင္းေသာက္ၿပီး၊ နားအူ ညံစီစီ ခပ္ေထြေထြျဖစ္ရတာကို အရသာ ယူၾကတဲ့ သူမ်ဳိးလည္း ရွိခဲ့တယ္။
စခန္းထဲမွာေတာ့ က်ေနာ္တို႔အုပ္စု (က်ေနာ္၊ ကိုမင္းလြင္၊ ကိုသက္ေဌးႏိုင္၊ ကိုဝင္းႏိုင္ဦး၊ ကိုေအာင္ေအာင္၊ ကိုေတဇမင္း) အခ်င္းခ်င္း ပိုတြဲမိၾကတယ္။ ေနာက္ပိုင္းေတာ့ စခန္းစာၾကည့္တိုက္တာဝန္ယူတဲ့ ကိုေအာင္ႏိုင္ဦး (ယခု USA)၊ ကိုစိုးေအာင္ တို႔နဲ႔ ပိုတြဲျဖစ္ၾကတယ္။ [ကိုစိုးေအာင္က သံသယရွိဖြယ္ေကာင္းေလာက္ေအာင္ ေနာက္ပိုင္းျပန္ကို မေတြ႔ဘူး၊ ေပ်ာက္သြား တယ္]။ ဒီအခ်ိန္မွာ ကိုဝင္းမင္းကေတာ့ ေကအဲန္ယူ တပ္မဟာ (၄)၊ မင္းသမီးစခန္း (တပ္ရင္း ၂၀၁) မွာ ေဆးမွဴးမရွိဘူး ဆိုလို႔ အကူအညီေတာင္းလို႔ ေပးလိုက္ၾကရတယ္။ တခါတေလ သူစံချပန္လာရင္ေတာ့ ေတြ႔ၾကတယ္။ တခါတေလ ရုပ္ရွင္ ရံုဖက္က ေကာ္ဖီ၊ ကြတ္တယိုဆိုင္ေလးကို မနက္စာ သြားစားၾကတယ္။ အဲသည္အခ်ိန္က ထိုင္း-ျမန္မာ ေငြလဲႏႈန္းက ဘတ္တိုက္-က်ပ္တိုက္ နီးပါးပဲ။ ျမန္မာေငြ ၁၀၀ ေပးရင္၊ ထိုင္းေငြ ၈၀ ဘတ္ေလာက္ရတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ေက်ာင္း သမဂၢ ရန္ပံုေငြက ေငြက်ပ္ ၇၀၀၀ ေလာက္ ပါလာခဲ့တယ္။ ဒီေငြေတြကို က်ေနာ္တို႔လည္း သံုးစရာ အထူးမရွိေတာ့ ကိုမင္းလြင္ ကိုပဲ ေငြကိုင္သေဘာ ေပးထားလိုက္ၾကတယ္။ က်ေနာ္တို႔ တဦးခ်င္းရတဲ့ အသံုးစားရိတ္ ဘတ္ ၅၀ ကိုလည္း သံုးစရာ သိပ္မရွိလွဘူး။ က်ေနာ္တို႔ ေနာက္ပိုင္းအိုးအတူတူ စားတဲ့ သံျဖဴဇရပ္အုပ္စုက က်ေနာ္တို႔ ဆရာဝန္အုပ္စုက ရိကၡာေငြကို မယူဘူး။ က်န္ရဲေဘာ္ေတြကေတာ့ တေယာက္ ဘတ္ ၃၀ ရိကၡာဖိုးထဲ ထည့္ၾကရတယ္။ က်န္တဲ့ ဘတ္ ၂၀ ကေတာ့ ေဆးလိပ္၊ သြားေရစာဖိုးေပါ့။ ေဆးလိပ္လည္း မေသာက္တတ္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ရတဲ့ ဘတ္ ၅၀ က အသားတင္လို ျဖစ္ေနတယ္။ တခါတေလ ေကာ္ဖီေသာက္၊ ကြတ္တယို ေခါက္ဆြဲစား ေလာက္ပဲရွိတယ္။
ဒီကာလထဲမွာ တိုင္းျပည္ထဲမွာ ဖိႏွိပ္မႈေတြက တိုးလာေနတယ္။ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္၊ မတ္လ ၂၃ ရက္ေန႔မွာ ဗကသဥကၠ႒ ကိုမင္းကိုႏိုင္ကို ဖမ္းခံလိုက္တယ္။ သိပ္မၾကာခင္မွာပဲ လူ႔ေဘာင္သစ္ပါတီ ဒု-ဥကၠ႒ကိုသက္ထြန္းကို ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္း လိုက္ျပန္တယ္။ ဧၿပီလထဲမွာ ကိုေအာင္ဒင္ အပါအဝင္ ဗကသေခါင္းေဆာင္ေတြ ထပ္ၿပီး ဖမ္းဆီးခံရျပန္တယ္။ လူ႔ေဘာင္ သစ္ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ ေခါင္းေဆာင္ ကိုမိုးသီးဇြန္ကေတာ့ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္၊ သၾကၤန္အၿပီးေလာက္မွာ ထိုင္း-ျမန္မာနယ္စပ္ ကို ထြက္ေျပးလာခဲ့တယ္။ သူနဲ႔အတူ လူ႔ေဘာင္သစ္ရဲေဘာ္မ်ားလည္း နယ္စပ္ေဒသကို တဖြဲဖြဲ႔ လိုက္လံထြက္ေျပးလာၾက တယ္။
ဒီကာလထဲမွာ ABSDF ဗဟိုကေတာ့ အခု NLD အစိုးရနဲ႔ တူလွတယ္။ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းသားေတြ ေဘာလံုးကန္သလိုပဲ။ ေဘာလံုးတလံုးေနာက္ကို တအုပ္ႀကီးလိုက္ေနၾကတယ္။ အထူးဧည့္သည့္တေယာက္ကို လိုက္ပို႔တယ္ဆိုရင္လည္း သူလည္းပါ၊ ကိုယ္လည္းပါေပါ့။ အဲဒီအခ်ိန္က အေမရိကန္က လာတဲ့ဧည့္သည္ မီမီျမင့္ဖူးက နာမည္ေက်ာ္လွတယ္။ ခပ္ေတာင့္ေတာင့္ေျဖာင့္ေျဖာင့္၊ က်ေနာ္တို႔လည္း ေတာထဲေနတာၾကာေတာ့ ဆင္မႀကီးေတာင္ လွလာသလိုလို ဆိုတာ မ်ုိး ျဖစ္ေနၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ အာရွေက်ာင္းသား သမဂၢ (ASA)၊ ထိုင္းေက်ာင္းသား သမဂၢေတြနဲ႔ အခ်ိတ္အဆက္ ရလာၾက တယ္။
၁၉၈၉ ခုႏွစ္ထဲမွာေတာ့ ႏိုင္ငံတကာမွာ ထူးျခားတဲ့ အျဖစ္အပ်က္ႀကီးေတြ ျဖစ္ေပၚေနခဲ့တယ္။ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္၊ ႏိုဝင္ဘာလမွာ အေရွ႔ဂ်ာမဏီနဲ႔ အေနာက္ဂ်ာမဏီကို ဒုတိယကမၻာစစ္ကတည္းက ပိုင္းျခားထားတဲ့ ဘာလင္တံတိုင္းကို စတင္ၿပီး တရားဝင္ ဖြင့္ေပးလိုက္တယ္။ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လမွာ ဘာလင္တံတိုင္းကို တရားဝင္စတင္ၿဖိဳခ်တာဟာ ၁၉၉၂ မွာ ၿပီးစီးသြားတယ္။ ဒါဟာ ကြန္ျမဴနစ္ေတြရဲ႕ သံကြန္ခ်ာက်ဳိးပ်က္ျခင္းနဲ႔ ဒီမိုကေရစီ တံခါးပြင့္လာမႈလို႔ ေဖာ္ျပၾကတယ္။ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္မွာပဲ အိမ္နီးခ်င္း တရုတ္ႏိုင္ငံမွာလည္း ေက်ာင္းသားေတြက ဒီမိုကေရစီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြလုပ္ဖို႔၊ အစိုးရက ပိုၿပီး တာဝန္ယူ တာဝန္ခံမႈရွိဖို႔၊ သတင္းစာလြတ္လပ္ခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုခြင့္ေတြအတြက္ ေတာင္းဆိုၾကတယ္။ ဒီလို သပိတ္ေမွာက္ ဆႏၵျပပြဲေတြဟာ တရုတ္ႏိုင္ငံ ၿမိဳ႕ႀကီး ၄၀၀ ေလာက္အထိ ပ်ံ႔ႏွံ႔သြားတယ္။ တရုတ္အာဏာပိုင္ေတြက ၁၉၈၉ ခုႏွစ္၊ ေမလ ၂၀ ရက္ေန႔မွာ မာရွယ္ေလာ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေၾကညာတယ္။ တပ္နဲ႔ လံုျခံဳေရးအင္အား ၃ သိန္းေလာက္အထိ ျဖန္႔က်က္ခ် ထားခဲ့တယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ ေသြးထြက္သံယို ၿဖိဳခြဲမႈေတြ၊ ဖမ္းဆီးမႈေတြ ေက်ာင္းသားေတြဆႏၵျပပြဲကို စာနာ ေထာက္ခံၾကတဲ့ ပါတီေခါင္းေဆာင္ေတြကို ျဖဳတ္ထုတ္မႈေတြ ရွိခဲ့တယ္။ တရုတ္ေက်ာင္းသားေတြကို အၾကမ္းဖက္ေခ်မႈန္း တဲ့အေပၚ ကန္႔ကြက္တဲ့အေနနဲ႔ က်ေနာ္တို႔စခန္းမွာလည္း အာရွေက်ာင္းသားေတြနဲ႔အတူ ဆႏၵေဖာ္ထုတ္ပြဲေတြ လုပ္ခဲ့ၾက ေသးတယ္။
ဒါေပမယ့္ အိမ္နီးခ်င္း ထိုင္း-ျမန္မာႏိုင္ငံ ဆက္ဆံေရးမွာေတာ့ တမ်ဳိးတဘာသာ၊ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ အဲဒီအခ်ိန္က ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ခ်တ္ခ်ဳိင္းခ်ဴနာဝန္က ဦးေဆာင္ေနတယ္။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ဆက္ဆံေရး၊ သံတမာန္ေရးကို ဦးေဆာင္ခဲ့သူက ထိုင္းစစ္ဦးခ်ဳပ္ (Supreme Commander) ခ်ာဗာလစ္ ေယာင္ခ်ဳိင္ယုပဲ။ သူက ၁၉၈၈ ခုႏွစ္၊ မတိုင္မီ ကာလမ်ား ကတည္းက ျမန္မာႏိုင္ငံကို ဝင္ထြက္လည္ပတ္ဖူးတယ္။ ျမန္မာစစ္အရာရွိေတြနဲ႔ ဆက္ဆံေရးေကာင္းတယ္။ စစ္ အာဏာသိမ္းအၿပီး ၁၉၈၈ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ ၁၄ ရက္ေန႔မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို သြားလည္ပတ္ခဲ့ၿပီး၊ စစ္အာဏာသိမ္း ေခါင္းေဆာင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေစာေမာင္ကို ‘အစ္ကိုႀကီး’ လို႔ ေခၚခဲ့တယ္။ ဆက္ဆံေရးေတြ ေျပျပစ္ေရးအတြက္ ထိုင္းႏိုင္ငံ ေရာက္ ျမန္မာေက်ာင္းသားေတြကို ျပန္ပို႔ေပးဖို႔ သေဘာတူညီခဲ့တယ္။ ျမန္မာစစ္အစိုးရကလည္း ေက်ာင္းသားတဦး ျပန္ပို႔ ေပးရင္ ဘတ္ ၅၀၀၀ ဆုခ်မယ္ဆိုတာမ်ဳိး ကမ္းလွမ္းခဲ့တယ္။ အဲဒီေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ထိုင္းႏိုင္ငံက သစ္ထုတ္ခြင့္၊ ငါးဖမ္း ခြင့္၊ စီးပြားေရး လုပ္ကြက္လုပ္ကြင္းေတြ အမ်ားအျပားရခဲ့တယ္။