ဗိုလ္ထက္မင္း – ရခိုင္၊ ဘဂၤလီအေရးနဲ႔ လက္မဲၾကီးမ်ား – (၃)

A Myanmar soldier stands near a township in Rakhine State, September 27, 2017. Soe Zeya Tun/Reuters

ဗိုလ္ထက္မင္း – ရခိုင္၊ ဘဂၤလီအေရးနဲ႔ လက္မဲၾကီးမ်ား – (၃) 

(မိုုးမခ) ေအာက္တိုုဘာ ၈၊ ၂၀၁၇

အေနာက္နိင္ငံမ်ားရဲ႕ မဟာဗ်ဳဟာ အၾကံအစီက ဘာလဲ

၂၆။ အေနာက္နုိင္ငံေတြ (အထူးသျဖင့္ အေမရိကန္နဲ႔ ျဗိတိန္)ဟာ ျမန္မာနိုင္ငံကို စိတ္ၾကိဳက္ခ်ယ္လွယ္နိုင္လို႕ရ ၊ မရ စမ္းသပ္ခ်င္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ လက္ရွိအေျခခံဥပေဒအရ တပ္မေတာ္က အမ်ိဴးသားေရးဦးေဆာင္မႈ အခန္းကဏၰမွာ ပါဝင္ေနတာကို မႏွစ္ျမိဳ႔ဘဲ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာ အျပည့္အဝရေစဖို႔ ဘဂၤလီကိစၥကို အသံုးခ်လုိက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ သူတို႕ေျပာသလို လိုက္လုပ္လိမ္မယ္လို႕ ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ တပ္မေတာ္ကို ေဝဖန္ျပစ္တင္ျပီး အေရးယူမႈ တစံုတရာ လုပ္ခဲ့ရင္ ဖြဲ႕စည္းပံုျပင္ျပီး တပ္မေတာ္ဆီမွ အာဏာအျပည့္အဝျပန္ယူမယ္လို႕ အေနာက္နိုင္ငံေတြက စိတ္ကူးယဥ္ေနၾကတယ္လိုု႔ ေျပာလိုုက္ခ်င္ပါတယ္။  ေျမာက္ပိုင္းအဖြဲ႕ေတြ NCA ထိုးခိုင္းဖို႔ အေရးမွာ တရုတ္ရဲ႕ၾသဇာအာဏာ အေရးပါေနတာက ရွိေတာ့ ဒါကို တန္ျပန္နိုင္ဖို႔ အေနာက္နိင္ငံေတြက တကယ္တမ္း ဘဂၤလီေတြမွာ တရားမ၀င္သူေတြလည္း ပါေနတယ္ဆိုုတာ သိသိနဲ႔ မသိခ်င္ေယာင္ေဆာင္ကာ ဘဂၤလီကိစၥကို ၾကီးထြားေအာင္လုပ္တာဟာ အေနာက္နိုင္ငံေတြရဲ့ Power Gameဘဲ လိုု႔ ဆိုုခ်င္ပါတယ္။ တရုတ္ရဲ့ ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္မွာ က်ြန္းတုမ်ားတည္ေဆာက္မႈနဲ႔ ပိုးလမ္းမ ခါးပတ္စီမံကိန္း ၾသဇာအာဏာခ်ဲ႕ထြင္မွူလုပ္လာလို႕ ထိန္းခ်ဳပ္နိုင္ရန္နဲ႔ ဘဂၤလီေတြရဲ့ ေနာက္ကြယ္က အင္အားစုုေတြရဲ့ လူ႕အခြင့္အေရးဆံုးရႈံးေနရပါတယ္ ဟစ္ေၾကြးေနတာကိုု လက္ခံလိုုက္ၾကျပီး ျမန္မာနို္င္ငံအား သတ္ကြင္းေနရာေရြးခ်ယ္ကာ ဘဂၤလီအဖြဲ႕ (ARU) ရဲ႕ စီမံခ်က္ကို အေနာက္နိုင္ငံေတြက သေဘာတူလိုက္ဟန္တူပါတယ္။
နိုင္ငံတကာေနာက္ခံ ႏိုုင္ငံေရးလုုပ္ၾကံမႈ ထိုးစစ္ေၾကာင့္ ေတြ႕ရွိရတဲ့ ခံစစ္စည္း က်ိဳးေပါက္ရတဲ့ အခ်က္အလက္မ်ား

၂၇။ ကုလသမဂရဲ႕ အခ်က္အလက္ရွာေဖြစံုစမ္းေရးအဖြဲ႕ ဝင္ေရာက္ခြင့္ မျပဳတဲ့အတြက္ အေနာက္နိုင္ငံမ်ားက နုိင္ငံေရးဖိအားနဲ႔ စစ္ေရးတိုက္ကြက္ကို ဟန္ခ်က္ညီ ထိုးစစ္ဆင္ခဲ့ပါတယ္။ အစိုးရက ဒုသမၼတဦးစီးတဲ့ ရခိုင္ေရးရာ စံုစမ္းမႈ ေကာ္မရွင္အဖြဲ႕နဲ႔ ကိုဖီအာနန္ဦးစီးတဲ့ အၾကံေပးေကာ္မရွင္ဖြဲ႕ထားျပီးျဖစ္လို႕ ကုလသမဂၢ လူ႕အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္နာက ေစလႊတ္မည့္ အခ်က္အလက္စံုစမ္းေရးအဖြဲ႕လက္ခံလိုက္ရင္ ျပည္တြင္းက မေက်နပ္ အံုၾကြမႈနဲ႕ ရင္ဆိုင္ဖြယ္ရွိလို႕ လက္မခံရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုယ္တိုင္ ဥေရာပကို သြားေရာက္ရွင္းလင္းခဲ့ျပီးျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုၾကပ္ေနတဲ့အတြက္ ကိုဖီအာနန္အစီရင္ခံစာထြက္ထာနဲ႕ခိ်န္ကိုက္ျပီး  ဘဂၤလီအင္အားစုုေတြရဲ႕ စီမံခ်က္အတိုင္း တိုက္ကြက္ေဖၚကာ တပ္မေတာ္ရဲ႕စစ္ဆင္ေရး အမွားကို ေစာင့္ဖမ္းပါတယ္။

ဘဂၤလီေတြရဲ႕ တင္ျပခ်က္ေတြကို အမွန္လို႕အေနာက္နိုင္ငံေတြက တဖက္သတ္ယူျပီး တပ္မေတာ္အား ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က မိန္႕ခြန္းထဲမွာ ထည့္သြင္း ေ၀ဖန္ျပီး ဖိနိပ္ဖို႕ လူ႕အခြင့္အေရးေကာင္စီနဲ႕အဖြဲ႕ေတြ၊ နိုဘယ္ျငိမ္းခ်မ္းေရးရသူေတြက တဆင့္ ဖိအားေပးလာပါတယ္။ စက္တင္ဘာလ ေနျပည္ေတာ္မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္မိန္႕ခြန္းေျပာတဲ့အခါ တပ္မေတာ္အား တာဝန္ခံမႈ၊ တာဝန္ယူမႈအျပည့္နဲ႔ ျပစ္တင္ေဝဖန္ျခင္း အလ်ဥ္း မျပဳဘဲ ဘာေၾကာင့္ ထြက္ေျပးရတာလဲ၊ မထြက္ေျပးဘဲက်န္ေနတာ အမ်ားစုရွိေနတာ ဘာေၾကာင့္လဲ ဆိုတဲ့ လိမၼာပါးနပ္စြာ ေမးခြန္းထုတ္သြားျပီး တိုင္းရင္းသားလူနည္းစုေတြလည္း အသတ္ခံေနရတာကို မီးေမာင္းထိုးျပတာကိုက ရွင္းလင္းျပတ္သားလွပါတယ္။

၂၈။ အေနာက္နိုင္ငံေတြက အဲဒီမိန္႕ခြန္းေၾကာင့္ အၾကပ္ရိုက္သြားကာ လံုျခံဳေရးေကာင္စီကို ယေန႕ထိ (၃)ၾကိမ္အထိ တင္ေနကတည္းက သူတို႕ရဲ႕ဖိအား အဆမတန္ လိုတာထက္လြန္ကဲေနတာ ဂ်ပန္ကသိေနျပီး
ရုရွားက ေလသံမာမာနဲ႔ သူတို႕ကို ထြက္ေျပာယူရပါတယ္။ အေနာက္နိုင္ငံေတြျဖစ္ေစခ်င္တဲံ့ ဘဂၤလီေတြကို  တိုင္းရင္းသားေပးလို႕ မရဖူးလို႔ လံုျခံဳေရးေကာင္စီမတင္မီ လာတီးေခါက္တဲ့ ျဗိန္တိန္ အငယ္တန္းဝန္ၾကီးအား ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ျပတ္သားစြာ ေျပာလိုက္ဟန္တူပါတယ္။ အလားတူ ေမာင္းေတာေဒသသြားေရာက္ လည္ပတ္ျပီး ျပန္လာေတြ႕တဲ့ ဆြစ္ဇာလန္သံအမတ္ၾကီးကိုလည္း တပ္ခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးၾကီးမင္းေအာင္လွိႈင္ကလည္း တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳး (၁၃၆) မ်ိဳး အျဖစ္ ဘဂၤလီကို ေပးလို႕ မရေၾကာင္းတုန္႔့ျပန္လိုက္ျပီျဖစ္ပါတယ္။

၂၉။ ဒီအေနာက္နိုင္ငံေတြထဲက ငယ္ေမြးျခံေပါက္လို႕ယူဆကာ အာခံတယ္လို႔ ထင္ျပီး ေဒါသပုန္ထသြားသူက ျဗိတိန္ျဖစ္ကာ သင္တန္းတက္ေနတဲ့ တပ္မေတာ္အရာရွိေတြကို ျပန္လႊတ္လာပါတယ္။ ပန္ခ်ီကား
ျဖဳတ္၊ ဘြဲ႕ဆုတဆိပ္သိမ္း၊ သူတို႔မင္းသားလည္ပတ္မည့္ အစီအစဥ္ရုတ္သိမ္းစတာေတြနဲ႕ တုန္႕ျပန္လာပါတယ္။

အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရ းတည္ေဆာက္ဖို႕ ခက္ခက္ခဲခဲ ရယူထားတာကို ဘယ္နည္းနဲ႕မွ ဘဂၤလီကိစၥတခုအတြက္နဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အပ်က္ခံမွာမဟုတ္ဖူးလို႔ စာေရးသူက ျဗိတိန္ကို ေျပာလိုက္ခ်င္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ သူမက ျပည္တြင္းက အင္အားစုေတြရဲ႕အမ်ိဳးသားေရး၊ျပင္းထန္မႈ၊ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ျပင္းျပမႈကို သိရွိထားတဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ သမိုင္းစာမ်က္ႏွာမွာ အမဲစက္ ျဖစ္ခံျပီး အေနာက္နိုင္ငံေတြ ၾကိဳးဆြဲရာ ကတဲ့သူ မဟုတ္ေၾကာင္း ရဲရဲဝံ့ဝံ့ျပလိုက္ျပီျဖစ္ပါတယ္။

၃၀။  အမ်ိဳးသားလံုျခံဳေရးေကာင္စီ အစည္းအေဝးကို ၂၀၁၆ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလတိုက္ခိုက္ခံရမႈအျပီး မေခၚခဲ့တာကိုု နိုင္ငံေရးသံတမန္ေရးရာ တန္ျပန္ထိုးစစ္ဆင္ဖို႕ အစိုးရအားနည္းခ်က္ျဖစ္ခဲ့တယ္လိုု႔ စာေရးသူ သံုးသပ္ပါတယ္။

(ကာ/လံု) အစည္းအေဝးဟာ အတိုက္အခံေတြထင္ေနသလို မဲနဲ႔ အနိုင္က်င့္ဖို႔မဟုတ္ဘဲ က်ယ္ျပန္႕လာတဲ့
နိုင္ငံတကာေရးရာနဲ႔ ျပည္တြင္းဘဂၤလီမ်ား ဆက္စပ္လႈပ္ရွားမွဴကို ေဖၚထုတ္နိုင္ဖို႕ ၾကိဳးစားရမွာျဖစ္ပါတယ္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနန႕ဲ တပ္ခ်ဳပ္ကို လိုအပ္ရင္ ႏွစ္ဦးတည္း ထိပ္သီးေဆြးေႏြးသင့္ ေဆြးေႏြးရပါမယ္။ ထိပ္သီး (၂) ဦး အၾကာ းအထင္အျမင္လြဲမွားေစမည့္ ဘက္ႏွစ္ဘက္က ေလာ္ဘီမ်ား စြပ္စြဲေနတဲ့အေပၚ ပြင့္လင္းျမင္သာစြာ အျပန္အလွန္ ဖလွယ္ ရွင္းထုတ္ရပါမယ္။ (ေနာက္ပိုင္းေခါင္းစဥ္တခုနဲ႕အေသးစိတ္ရွင္းျပပါမယ္။)

(ကာ/လံု) ေခၚတာဟာ နုိင္ငံျခားေရးနဲ႔ ျပည္ထဲေရးနဲ႔ တပ္မေတာ္က တင္ျပမည့္စီမံခ်က္ကို ဘယ္အတိုင္းအတာထိ လုပ္နိုင္မလဲ၊ တပ္က လုပ္ခ်င္ေနတဲ့ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို အစိုးရက နိုင္ငံတကာေထာင္ေခ်ာက္ကို ရွင္းျပနိုင္ရင္ တပ္ခ်ဳပ္က လက္ခံနုိင္ရပါလိမ့္မယ္။ ျပည္သူလူထုကို ဘယ္လို စည္းရံုးျပီ းကြန္ယက္နဲ႔ ျပည္သူ႕စစ္ မဟာဗ်ဴဟာ တည္ေဆာက္ရန္ လို/ မလိုနဲ႔ ခံစစ္စည္ းတည္ေဆာက္ဖို႕ ေဆြးေႏြးသင့္ပါတယ္။ ကိုဖီအာနန္အစီရင္ခံစာ ထြက္လာျပီးေနာက္ (ကာ/လံု) အစည္းအေဝးဆန္ဆန္ (အဓိက key ျဖစ္တဲ့ လူကယ္ျပန္ဝန္ၾကီးပါ တက္ခိုင္း) အစိုးရကေခၚခဲ့ေသာ္လည္း အေတာ္ကို ေနာက္က်သြားျပီျဖစ္ပါတယ္။ ဘဂၤလီမ်ားထိုးစစ္ၾကီး ဆင္ႏႊဲမယ္ဆိုတဲ့ သတင္းစ သတင္းအနံ႕ ရေနတယ္ဆိုတာ ဒုသမၼတဦးျမင့္ေဆြအဖြဲ႕ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာ ေတြ႕လိုက္ရသလို ရခိုင္ပါတီလူေတြက တပ္ခ်ဳပ္ကို သြားေရာက္ေတြ႕ဆံု သတင္းပို႕ကတည္းက စစ္ေရးသတိနဲ႕ အေရးေပၚအစည္းအေဝးေခၚဖို႔ လုပ္သင့္ပါတယ္။ တပ္မေတြနဲ႔ တက္ရွင္းေတာ့မွာျဖစ္လို႕ဘဂၤလီေတြက လက္ဦးမႈယူ တိုက္ခိုက္တာျဖစ္ပါတယ္။

၃၁။ ခံစစ္စည္းက်ိဳးေပါက္ရတဲ့ အဓိကတာဝန္ရွိသူမွာ ျပည္ထဲေရးဝန္ၾကီးဌာနျဖစ္ပါတယ္။ ရဲစခန္းနဲ႕ရဲမ်ား ယခင္ႏွစ္မွာ ပထမအၾကိမ္ တိုက္ခိုက္သတ္ျဖတ္ခံရျပီး လက္နက္မ်ား ဆံုးရႈံးခံရလို႔ ့ျပည္ထဲေရးဝန္ၾကီးက လက္သီးလက္ေမာင္းတန္းကာ ရဲကြပ္ကဲေရးကို ရဲမ်ဴးခ်ဳပ္စန္းလြင္အား လွဲလွယ္ေပးလိုက္ေပမဲ့ သတင္းရယူမႈ၊ သတင္းဆက္ ေဖၚထုတ္မႈ အားနည္းခ်က္ေၾကာင့္ ရြာေတြအစုလိုက္ အျပံဳလိုက္ မီးရိႈ႔ခံရ ၊ လူမ်ိဳးစုေတြ အစုလိုက္အျပဳံလိုုက္ သတ္ခံရပါတယ္။ သတင္းဆက္ရေအာင္ မိမိအမာခံနယ္ေျမတည္ေဆာက္ဖို႕ လိုတယ္ဆိုတာ ေထာက္လွမ္းေရးကလာတဲ့ ဒုဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေက်ာ္ေဆြ နားမလည္တာကိုု မိမိအဖုုိ႔ အံ့ၾကထိတ္လန္႔မိပါတယ္။ ဘဂၤလီရြာေတြက သူၾကီး၊ ရာအိမ္မွဴးေတြဟာ အစိုးရဘက္ပါခ်င္ေပမဲ့ လည္လွီးအသတ္ခံရကတည္းက လံုျခံဳမႈ အကာအကြယ္ ျပည္ထဲေရးက မေပးနိုင္တာ အံ့ၾသဖို႕ေကာင္းပါတယ္။

စခန္း (၃၀) တိုက္ခံရကတည္းက သိကၡာက်ျပီး ဝင္လာတဲ့ တပ္မေတာ္စစ္ေၾကာင္းကို အေထာက္အကူျဖစ္ေအာင္ ဘယ္ေနရာက သတ္ကြင္း၊ ဘယ္ေနရာက ေထာင္ေခ်ာက္ဆိုတာ ရန္သူ႕သတင္းဆက္ သံုးသပ္ေဖၚထုတ္ဖိုု႔ ပ်က္ကြက္ခဲ့တာေၾကာင့္ အျပစ္မဲ႕ရြာသားမ်ား ထိခိုက္ဒဏ္ရာရ၊ အိမ္ေတြမီးတိုက္တာခံရတာမို႕ တပ္ခ်ဳပ္က ေတာင္းပန္ေပးရသည္အထိ မ်က္ႏွာပ်က္ခဲ့ရပါတယ္။ မိမိရဲ႕ေထာက္လွမ္းေရးအဖြဲျဖစ္တဲ့ ရဲသတင္းအထူးတပ္ဖြဲ႕ဟာ သည္ထက္ပိုုျပီး သင္ခန္းစာယူျပီး ပိုုမိုုၾကိဳးစားရပါလိမ့္မယ္။ ဘဂၤလီစကား ရဲဘယ္ႏွစ္ေယာက္ တတ္သလဲ၊ မိမိဖက္ပါေအာင္ ဘဂၤလီေတြကို informar သတင္းေပး ဘယ္ႏွစ္ေယာက္ စည္းရံုးထားနုိင္သလဲ၊ ဘာလို႕ အကာအကြယ္ မေပးနိုင္ရတာလဲ စတဲ့ေမးခြန္းေတြရဲ႕ အေျဖေတြဟာ NO သာျဖစ္လို႕ ခံစစ္စည္းက်ိဳးေပါက္ရတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။

၃၂။ ခံစစ္စည္းက်ိဳးေပါက္သြားတဲ့ အဓိကေနာက္တခ်က္ကေတာ့ ျပန္ၾကားေရးဝန္ၾကီးနဲ႕ ကက(ျပည္) ညႊန္ၾကားေရးမွဴး တို႕ရဲ႕ မီဒီယာတုန္ျပန္႕မႈ ညံ့ဖ်င္းတာလို႕ဆိုခ်င္ပါတယ္။ သတင္းမွန္အဖြဲဲ႕ ဖြဲ႕ထားေသာ္လည္း တုန္႕ျပန္ရာမွာ ေႏွးေကြးျပီး နိုင္ငံတကာမွာထြက္ေနတဲ့ သတင္းတုသတင္းလိမ္ေတြကို ဘယ္လိုေခ်ဖ်က္နုိင္မလဲဆိုတဲ့ မဟာဗ်ဴဟာက်က် စဥ္စားေတြးေခၚနိုင္စြမ္းမရွိသလို သတင္းမွန္ ထုတ္ျပန္တဲ့အခါ ေရွးရိုးၾကီးနည္းလမ္းအတိုင္း ထုတ္လို႕ ေခတ္မွီနညး္ပညာနဲ႕နိုင္ငံတကာမီဒီယာထိုးစစ္ေအာက္မွာ ျပားျပားဝပ္ခဲ့ရကာ ပံုရိပ္ထိုးက်ကုန္ပါတယ္။

ထိပ္သီးေခါင္းေဆာင္ (၂) ဦး (ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ တပ္ခ်ဳပ္) ဆူပူခံရမွာ ေၾကာက္ေနလို႔ ျဖစ္စဥ္သတင္း မွန္၊ မမွန္ျပန္စိစစ္ခိုင္းေနရလို႔ တခ်ိဳ႕ အေျခအေနမေပးတာကို နားမလည္ဘဲ ဇြတ္စိစစ္ေနရလို႔ ေနာက္က်သြားတာမို႕ မိမိိနိုင္ငံအတြက္ အက်ိဳးရလဒ္ နည္းသြားတာေၾကာင့္ ဝန္ၾကီးနဲ႔ ညႊန္မွဴးတို႕ RISK မယူရဲတာ ေပၚလြင္လာပါတယ္။

၃၃။ နမူနာျဖစ္စဥ္ေတြကို တင္ျပရရင္ သာမန္ရိုးက် ေရွးရိုးက်ေရွးရိုးၾကီး သံုးပံုကေတာ့ ဘဂၤလီဗလီဆရာက ဖံုးနဲ႔ ျခိမ္းေခ်ာက္ခံရပံု၊ သူတို႕ထြက္ေျပးခိုင္းတာ ေျပာတဲ့စကား နားမေထာင္လို႔ ဗလီအတြင္း မိုင္းလာခြဲတဲ့ ထိကြက္ျဖစ္စဥ္ကို ထုတ္လႊင့္ရာမွာ ဗလီဆရာေနာက္ကပ္လ်ွက္ လက္နက္ကိုင္အေစာင့္တစ္ဦးကိုု တြဲလ်က္ ေတြ႕လိုက္ရတာကိုု နိုင္ငံတကာက သူ႕လံုျခံဳေရးအတြက္ေစာင့္ေပးတယ္မျမင္ဘဲ ဖိအားေပးျခိမ္းေခ်ာက္ထြက္ဆိုခိုင္းတယ္လို႔ ျမင္မယ္၊ ျပန္လွန္ စြပ္စြဲမယ္ဆိုတာ ေတြးၾကည့္ဖို႕ေကာင္းပါတယ္။ အစိုးရနဲ႔ တပ္က ဝါဒျဖန္႕၊လုပ္ၾကံဇာတ္လမ္းဆိုျပီး စြပ္စြဲၾကပါတယ္။ အလားတူ ဟိႏၵဴရြာသားေတြအသတ္ခံရတယ္၊ အေလာင္းေတြျမဳပ္ထားတဲ့ ေနရာေတြ႕လို႔ သြားၾကည့္တဲ့ သတင္းေတြ၊ ထြက္ေျပးတဲ့ ဟိႏၵဴအမ်ိဳးသမီး(၈)ဦး ျပန္လာလို႔ သတင္းကိုု တင္ရာမွာ ျမန္မာစာတမ္းထိုးတာကို တကူးတက အခ်ိန္ယူတင္ေနျပီး အဂၤလိပ္လိုစာတမ္းထိုးတင္ဖို႕က ေနာက္တရက္မွ တင္နိုင္တာေတြ႕ရပါတယ္။ တကယ္တမ္း ေနာက္ခံစကားေျပာကို ျမန္မာလို ေျပာျပီးအဂၤလိပ္လို စာတမ္းထိုး တျပိဳက္နက္ ဘာလို႕မလုပ္နိုင္ရတာလဲ ဆိုတာ ေမးခြန္းထုတ္လိုပါတယ္။

ဘာလို႕လဲဆိုေတာ့ လံုျခံဳေရးေကာင္စီ တတိယအၾကိမ္က်င္းပလုဆဲဆဲ ဒီအေလာင္းေတြ ေတြ႕ရတာဟာ မိမိတို႕အေပၚစီးရမည့္ ထိကြက္ျဖစ္ျပီး ဒီျဖစ္စဥ္ေၾကာင့္ တံခါးဖြင့္အစည္းအေဝးအျဖစ္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ မခ်တဲ့ ေဆြးေႏြးပြဲအဆင့္သာ အရွိန္ေလ်ွာ့က်သြားတယ္လို႕ ယူဆပါတယ္။ အစိုးရနဲ႕ တပ္ကဘဲ သတင္းယူ၊ သတင္းထုတ္ေနတာကိုက တဖက္က ယံုၾကည္မႈ အဆင့္အတန္းေလ်ွာ့က်မွာ ျဖစ္ျပီး တတိယမီဒီယာအဖြဲ႕အစည္းျဖစ္တဲ့ မိမိတို႕ကို နားလည္နိုင္စြမ္းေပးနိုင္တဲ့ ျပည္တြင္းမီဒီယာကို ၾကားခံထည့္ေပးလိုက္ရင္ နုိင္ငံတကာကို တန္ျပန္မီဒီယာထိုးစစ္ သက္ေရာက္မႈ ၾကီးမားသြားမွာျဖစ္ပါတယ္။

၃၄။ တပ္မေတာ္က စစ္ဆင္ေရးလုပ္ေနခိုက္အခ်ိန္မွာ အျပင္စည္း ေတာင္ေပၚစစ္ဆင္ေရး၊ အၾကမ္းဖက္စခန္းေတြကိုု ဝင္တိုက္တာမ်ိဳး လံုျခံဳေရးအေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႔ မီဒီယာကို မေခၚတာ နားလည္ေသာ္လည္း ရြာကို ဝင္ရွင္းတာမ်ိဳးက်ရင္ ရဲပါလာတာမို႔ စစ္ေျမျပင္သတင္းေထာက္အေနနဲ႔ ျပည္တြင္းမီဒီယာေတြထဲက လက္ေရြးစင္ကို ျမ၀တီနဲ႕တြဲထည့္ေပးလိုက္ရင္ ရြာကို တပ္ကမီးမရွိဴ႕ပါဆိုတဲ့ သက္ေသအေထာက္အထား ခိုင္မာသြားႏိုုင္ပါတယ္။

ေလ့က်င့္ျပီးသား သတင္းေထာက္ မရွိဟုဆိုေပမယ့္ တဖက္ကရန္သူဟာ ေသနတ္လက္နက္ေတြထက္ အျခားလက္နက္ျဖစ္တဲ့ ဒုုတ္၊ ဒါး၊ လွံတိုု႔ကိုုသာ ကိုင္တာမို႔ ကာကြယ္ခ်ိန္ ရႏိုုင္ပါတယ္။ သူတို႔ လူသားဒိုင္း သံုးတာ၊ ရြာသားထဲမွာ အၾကမ္းဖက္ေတြ စိမ့္၀င္ေနတယ္ဆိုတာ သက္ေသျပရပါမယ္။ မီဒီယာအားနည္းပံုက သံတမန္ေတြကို ေခၚျပမည့္ ပထမေန႔ ရာသီဥတုမေကာင္းလို႔ အခ်ိန္ေရြ႕တာကို ပြင့္လင္းျမင္သာစြာ သူတို႕ဆႏၵအရ ေရႊ႔တယ္ ျဖစ္တာ ခ်က္ျခင္းမထုတ္ျပန္နိုင္လို႔ BBC ရဲ႕မီဒီယာထိုးစစ္ကို ခံလိုက္ရပါတယ္။ ဒါေတြဟာ ျပန္ၾကားေရးနဲ႔ ကက(ျပည္)တို႕ရဲ႔ စြန္႕စားျပီ းခပ္ျမန္ျမန္ထုတ္လႊင့္ဖို႔ ပ်က္ကြက္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။


ၾကိဳတင္ျပင္ဆင္ထားသင့္သည့္ ခံစစ္စည္းနဲ႕ ေရရွည္ဆြဲထားသင့္သည့္ မဟာဗ်ဴဟာစီမံခ်က္
(သို႕မဟုတ္)
အစိုးရနဲ႕ တပ္မေတာ္တို႕က ေက်ာခ်င္းကပ္ျပီး ဘယ္လိုေျဖရွင္းၾကရင္ေကာင္းမလဲ၊

၃၅။ ေအာက္တိုဘာလ (၉) ရက္ေန႕ ေနာက္ဆံုးထားျပီး ရြာသားေတြထြက္ခြါလာခိုင္းျပီး အၾကမ္းဖက္ ARSA က တဖက္သတ္အပစ္ရပ္ကာလ တလျပီးရင္ သူတို႕ဘာလုပ္နိုင္မလဲဆိုတာ တြက္ၾကည့္ရပါမယ္။

(က) လူမႈမီဒီယာမွာ မိတ္ေဆြတစ္ဦးက ေပးပို႕လာခ်က္အရ သူတို႕ဟာ လမ္းေၾကာင္း (၃) ေၾကာင္း ဝင္လာနိုင္တယ္လို႔ ပါရွိပါတယ္။ တရားမ၀င္တဲ့ဘဂၤလီမ်ား ဘဂၤလားေဒ႔ရွ္ကို အကုန္ျပန္ေရာက္ကုုန္တာမိုု႔ ျမန္မာႏိုင္ငံကိုု ေနာက္ထပ္တႀကိမ္ လူ လက္နက္ အျပည္႔အစံုျဖင့္ လာေရာက္အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မည္ဟု သတင္းထြက္ေနရာ – ပထမလမ္းေၾကာင္းမွာ ထိုင္း – ျမန္မာနယ္စပ္ ျမ၀တီလမ္းေၾကာင္း၊ ဒုတိယလမ္းေၾကာင္းမွာ (ျပည္တြင္း စိမ့္၀င္ အၾကမ္းဖက္ဘဂၤါလီေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းကာ) ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နယ္စပ္မွ ေက်ာက္ေတာ္နဲ႔ အလယ္သံေက်ာ္၊ ေမာင္ေတာဘက္ကို ၀င္ေရာက္မွာျဖစ္ၿပီး တတိယလမ္းေၾကာင္းကေတာ့ ပဲခူး႐ိုးမကို ျဖတ္ေက်ာ္ကာ ျပည္၊ ေအာင္လံ၊ မေကြး စတဲ့ဘက္ေတြကို ၀င္ေရာက္ၿပီး မိုင္းေထာင္ ေဖာက္ခြဲျခင္းေတြ ျပဳလုပ္သြားမည္ဟု သတင္းရရွိ ပါတယ္။ စာေရးသူျဖည့္စြက္ခ်င္တာက ဘဂၤလီေတြဟာ AA နဲ႔ ေနာက္ကြယ္မွာ ခ်ိတ္ဆက္ ရွိနုိင္တာမို႔ ကခ်င္ျပည္နယ္မွလည္း ဝင္နိုင္သလို အိုင္စစ္ (IS) လို ဘံုေပ်ာက္ေနတဲ့ အၾကမ္းဖက္နိုင္ငံျခားသားမ်ားက Tourist Visa နဲ႔ ေလယာဥ္နဲ႔ ဝင္ကာအတြင္းစည္း ျမိဳျပအေဆာက္အဦေတြကို တိုက္ခိုက္နိုင္ပါတယ္။ အိႏၵိယမွာလည္း ဘဂၤလီမ်ားရွိရာ တမူးနယ္စပ္၊ ကမ္းရိုးတန္းကို ေလွမ်ားနဲ႕မေမ်ွာ္လင့္တဲ့ အေပါက္မွ ဝင္ေရာက္နိုင္တာကို ထည့္တြက္ထားသင့္ပါတယ္။

(ဒီလိုုမ်ဳိး အစြန္းကုုန္ အဆုုိးျမင္တဲ့ လုုပ္ၾကံမႈနည္းလမ္းကိုု ဘာလိုု႔ တင္ျပရသလဲဆိုုေတာ့ အေကာင္းဆုုံးကိုု ေမွ်ာ္လင့္ျပီး အဆိုုးဆုုံးကိုု ျပင္ဆင္ထားပါ ဆိုုတဲ့ စကား hope for the best and prepare for the worst ကိုု ထည့္စဥ္းစားလိုု႔ပါ။ ဖိလစ္ပိုုင္မွာ အစြန္းေရာက္အၾကမ္းဖက္ေတြ ျမိဳ့သိမ္းတိုုက္ပြဲ ျဖစ္စဥ္ကိုု ျပန္ၾကည့္ပါ။ ပ်က္ျပီဆိုုရင္ ျပန္ထူေထာင္ဖိုု႔ အကုုန္ ခက္ပါတယ္။ ဆီးရီးယားလိုုႏိုုင္ငံေတြ က်ဆုုံးရတဲ့ ျဖစ္စဥ္ကိုု စဥ္းစားပါ။ )

(ခ) တိုက္ပြဲျဖစ္ပြါးတံုးက ထြက္ေျပးခဲ့တဲ့ ဘဂၤလီေတြနဲ႕ ေနာက္ပိုင္းမွ ထြက္ေျပးတဲ့ ဘဂၤလီေတြ ေပါင္းျပီး  ဘာလုပ္နိုင္မလဲဆိုတာ တြက္ခ်က္ရပါမယ္။ အထူးသျဖင့္ ထြက္ေျပးသူေတြဟာ သံသယျဖစ္လာစရာ (၄) ခ်က္ရွိပါတယ္။

ဟိႏၵဴဘာသာဝင္အမ်ိဳးသမီး (၈) ဦးျပန္ဝင္သြားရာ သူတို႕ရဲ႕ထုတ္ေဖၚခ်က္အရ ေပ်ာက္ေနတဲ့  က်န္ဟိႏၵဴရြာသား (၅၀) ခန္႕ျမွပ္ထားတဲ့ ေနရာ ဆက္ေဖၚထုတ္ခိုင္းမွာ စိုးရိမ္မႈ၊

ေတြ႕ရွိထားတဲ့ အေလာင္းေတြနဲ႔ ဆက္စပ္ကာ အၾကမ္းဖက္ဘဂၤလီအမ်ိဳးေတြကို ရြာထဲမွာ ရွိခဲ့ရင္ ကြင္းဆက္ ေပၚကုုန္မွာကိုု စိုုးရိမ္လိုု႔ျဖစ္ႏိုုင္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ က်န္ရစ္တဲ့သူေတြကို ျပန္ဆင့္ေခၚ စည္းရံုးျပီး သူတို႕ရဲ႕အၾကမ္းဖက္ဇာတ္လမ္း ဆက္လက္ ကႏိုုင္ေအာင္ ျပင္ဆင္တာ ျဖစ္ႏိုုင္ပါတယ္။ ထပ္မံေခၚထုတ္တဲ့ ရြာသားေတြကို ေရွ႕လူေတြနဲ႕ေပါင္းခိုင္းတာဟာ အင္အားထုၾကီးေအာင္ တည္ေဆာက္ထားတာျဖစ္ျပီး တကယ္လို႕အစိုးရက ျပန္လည္ ၀င္ေရာက္လာသူေတြကိုု လက္ခံေနတာ စီစစ္ေနတာေတြ ၾကန္႔ၾကာေနမယ္ဆိုရင္ ျပသနာတစ္ရပ္ဖန္တီးျပီး နို္င္ငံတကာနဲ႔ လွည့္တိုက္မည့္ အစီအစဥ္ျဖစ္နိုင္ပါတယ္။

ျပသနာျဖစ္ေနစဥ္ မထြက္ေျပးဘဲက်န္ေနတဲ့ ဘဂၤလီရြာေတြ က်န္ေသးတယ္ဆိုတဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ေျပာစကား မဟုတ္မွန္ေၾကာင္း သက္ေသျပလိုုတာေၾကာင့္လည္း ပါပါတယ္။

ဘဂၤလီမ်ား ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ရာမွာ မိန္းခေလးပ်ဳိ၊ ေယာက်ာ္းေလး လူငယ္ လူလတ္ႀကီးမ်ား မပါရွိဘဲ သက္ႀကီးအိုနဲ႔ အိမ္ေထာင္သည္အမ်ဳိးသမီးမ်ား၊ ကေလးငယ္မ်ားသာျဖစ္လို႔ အဲဒီလူေတြ၊ လူငယ္၊ လူႀကီး မွန္သမ်ွ ေတာတြင္း လက္နက္ကိုင္ အၾကမ္းဖက္သမားမ်ား ပုန္းခိုုေလ့ရွိတဲ့ေနရာ – ေမယုေတာင္တန္းဆီသို႔ ေန႔စဥ္ သြားေနတာေကာ ရွိလားဆိုတာ တြက္ခ်က္ဖို႕လိုပါတယ္။

(ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္)