(မိုးမခ) ဇူလိုင္ ၂၅၊ ၂၀၁၇
ကြ်န္ေတာ္တို႔ရြာမွာ လြတ္လပ္ေရးေမာ္ကြန္းဝင္ ေလးေယာက္ရွိပါတယ္။ ေလးေယာက္ဆိုေတာ့ ပုဂံေခတ္က အေနာ္ရထာရဲ႕ သူရဲေကာင္းေလးေယာက္ဆိုတာကို သတိရမိပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ရြာသား သူရဲေကာင္းေလးေယာက္ကလည္း ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရးသူရဲေကာင္းေတြျဖစ္လို႔ ဂုဏ္ေရာင္ေျပာင္ပါတယ္။ ေမာ္ကြန္းဝင္းေလးေယာက္ဆိုတာ ရြာအရြယ္အစားနဲ႔တိုင္းတာႏိႈင္းစာရင္ အမ်ားႀကီးပါ။ ရြာကေလးက ငယ္ငယ္ေလးပါ။ ျမင္းၿခံၿမိဳ႕နယ္အတြင္းမွာ အထင္ရွားတဲ့ရြာကေလးပါ။ ၿမိဳ႕နဲ႔အဆက္အသြယ္လည္း မေကာင္း။ ကားလမ္း၊ ရထားလမ္းေဘးမွာ မဟုတ္႐ံုမက ျမစ္လမ္း၊ ေရလမ္းမ်ားလည္းမရွိပါ။ ျမင္းၿခံၿမိဳ႕ရဲ႕အေရွ႕ေတာင္ယြန္းယြန္း ၅-၆ မိုင္ေလာက္ ႏြားလွည္းနဲ႔ပဲ သြားရပါတယ္။ ရွားေစာင္းလက္ဝါး၊ ပဒုမၼာစတဲ့ ဆူးပင္ေတြေပါက္ေနတဲ့ ေက်ာက္ကုန္းကေလးေတြ လိႈင္းထေနတဲ့ေျမမ်က္ျပင္မ်ိဳးဆိုေတာ့ ကားလမ္း၊ ရထားလမ္းေဖာက္ဖို႔မလြယ္လွပါဘူး။ ၿမိဳ႕နဲ႔ရြာၾကားမွာ စိုက္ကြင္းစိုက္ကြက္လည္း မရွိသေလာက္ပါပဲ။ ရြာရဲ႕အေရွ႕ဘက္ ႏြားထိုးႀကီးၿမိဳ႕နယ္ထဲမွာေတာ့ ထန္းေတာ၊ ရွားေတာေတြ ရွိၾကတယ္။ ပဲ၊ ေျပာင္း၊ ႏွမ္း၊ ဝါ မိုးရာသီစိုက္ပ်ိဳးၿပီး ေဆာင္းရာသီရိတ္သိမ္းရတဲ့ ေျမယာေတြရွိပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ လယ္သမားမရွိ။ ေတာင္သူယာသမားေတြပဲရွိပါတယ္။ ေရတြင္းေတြက သဲေက်ာက္ကို အေတာင္ ၅၀ ေလာက္တူးရတဲ့တြင္းေတြပါ။ အဲသလိုေခါင္တဲ့ရြာကေလးမွာ ကိုလိုနီေခတ္တစ္ေခတ္လံုး ၿမိဳ႕ေက်ာင္းေနဖူးသူ ရြာသူႀကီးသားသံုးေယာက္ပဲရွိပါတယ္။
ကိုလိုနီေခတ္ထံုးစံစနစ္ရဲ႕ေတာင္းဆိုခ်က္အရ ေျမတိုင္းစာေရးနဲ႔ ေက်ာင္းဆရာျဖစ္႐ံုပါပဲ။ သူက လူငယ္မ်ားႀကီးပြားေရးအသင္း၊ တို႔ဗမာအစည္းအ႐ံုး၊ အာရွလူငယ္ စတဲ့အဖြဲ႕ေတြကိုၾကားဖူးနားဝလည္းရွိ ဆက္စပ္မႈလည္းအနည္းအက်ဥ္းရွိၾကပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ နည္းနည္းေခတ္ေရွ႕ေျပးခဲ့တယ္ဆိုပါေတာ့။ သူတို႔ စာၾကည့္တိုက္ကေလးထူေထာင္ခဲ့ၾကဖူးပါတယ္။
ဦးညြန္႔ေမာင္(စစ္ျပန္)ရဲ႕ အိမ္ဝန္းထဲမွာပါ။ မန္က်ည္းပင္ႀကီးမွာ ကြင္းçဘား ကစားစရာလည္းရွိၿပီး မန္က်ည္းပင္ရိပ္မွာ တန္းဘားမ်ားလည္း ရွိပါတယ္။ ရြာ့အေရွ႕ဖ်ားက ဦးေအာင္လွရဲ႕အိမ္နဲ႔ ဦးညြန္ေမာင္တို႔အိမ္တို႔က ႏွစ္အိမ္ကပ္လ်က္ပါ။
ေမာ္ကြန္းဝင္ ဦးေစာထြန္းက ဦးေအာင္လွနဲ႔သမီးေယာက္ဖေတာ္ပါတယ္။ ဦးေအာင္လွရဲ႕အစ္မနဲ႔ ဦးေစာထြန္းနဲ႔ အိမ္ေထာင္ ျပဳပါတယ္။ ခု သူတို႔သားသမီး ေက်ာင္းဆရာ၊ ဆရာမေတြကပဲဦးေဆာင္ၿပီး စာၾကည့္တိုက္တည္ေထာင္ေရးကို လံုးပန္းေနၾကတယ္လို႔ ဝမ္းသာစရာစကားၾကားရပါတယ္။ ဦးညြန္႔တင္ရဲ႕ သား၊ သမီးေတြလည္းပါၾကသတဲ့။
စာၾကည့္တိုက္က တဲငယ္ေလးတစ္ခုပါပဲ။ ကြ်န္ေတာ္သိမီလိုက္တယ္(ထင္)တာက အာရွလူငယ္လႈပ္ရွားမႈထင္ပါတယ္။ ဦးေဆာင္ခဲ့တဲ့ လူငယ္ေတြရဲ႕အမည္ကို အတိအက်မသိပါ။ စာၾကည့္တိုက္ကေလးရွိခဲ့ၿပီး ဒီစာၾကည့္တိုက္ကေလးက လူငယ္ေတြကို အသိအျမင္က်ယ္ေစခဲ့တယ္လို႔ ယူဆယံုၾကည္မိလို႔ ဒီစာၾကည့္တိုက္ကေလးအေၾကာင္းေရးရတာပါ။
(၁) စာၾကည့္တိုက္ကေလး ရွိခဲ့ေလရဲ႕ (၂) ေမာ္ကြန္းဝင္ ၄ ဦးရွိခဲ့ေလရဲ႕။ အဲဒါကေတာ့ အေသအခ်ာပါပဲ။ အဲဒါေလးကိုပဲ ဆက္စပ္ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔ ဒီလိုေျပာႏိုင္ရသလဲ။
ကြ်န္ေတာ္တို႔ရြာနဲ႔ ရြာနီးၿခံဳစပ္ေတြမွာ လြတ္လပ္ေရးေမာ္ကြန္းဝင္မရွိၾကပါ။ အဲဒီရြာေတြမွာ စာၾကည့္တိုက္လည္း မရွိၾကပါ။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ရြာရဲ႕ ဒီစာၾကည့္တိုက္ေလးက ဘယ္တုန္းကပ်က္သြားသလဲ။ ဒုတိယကမၻာစစ္နဲ႔ျပည္တြင္းစစ္ ျဖစ္တဲ့ စစ္ႏွစ္စစ္အတြင္း ၁၉၄၇-၄၈ ေလာက္မွာ ပ်က္သြားခဲ့ပါတယ္။ စာၾကည့္တိုက္ကို ဂ႐ုစိုက္မယ့္လူငယ္ေတြမွာ “ဗမာျပည္ လြတ္လပ္ေရးအတြက္ စစ္ထဲကိုပဲဝင္လိုက္ေတာ့မယ္၊ ပ်ိဳေမတစ္ပါးရယ္ မတားနဲ႔ေတာ့ကြယ္၊ စစ္ႏိုင္ေအာင္ ဆုေတာင္းကြယ္” စတဲ့သီခ်င္းသံလည္း လြင့္ပ်ံ႕လာခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ စာၾကည့္တိုက္ကေလးကေတာ့ ပ်က္သြားၿပီ။ အစစ္ပါသြားတာက မူလတန္းေက်ာင္းကေလးပါ။ ရြာလယ္က ကြ်န္ေတာ့္အဖိုးတစ္ဝမ္းကြဲတစ္ေယာက္ရဲ႕ ဝင္းၿခံထဲမွာေျမေနရာေပးၿပီး ေဆာက္လုပ္ လွဴဒါန္းထားတဲ့ေက်ာင္းကေလးပါ။ ကြ်န္ေတာ္မွတ္မိသေလာက္ ရြာေက်ာင္းဆရာက ကြ်န္ေတာ့ဦးႀကီးတစ္ေယာက္ပါပဲ။ သူက ပလိပ္ေရာဂါနဲ ႔ကြယ္လြန္သြားခဲ့လို႔ ေက်ာင္းမွာစာျပမဲ့ဆရာ မရွိေတာ့ပါ။ မူလတန္းေက်ာင္းကိုလည္း ဘာေၾကာင့္ထည့္ေျပာရသလဲဆိုေတာ့ အလားတူရြာငယ္ေလးေတြမွာ မူလတန္းေက်ာင္းေလးမွ်မရွိပါ။ ကြ်န္ေတာ့ဦးေလးငယ္တစ္ေယာက္က စစ္ေတြဆရာျဖစ္သင္ ေနာ္မန္ကိုသြားၿပီး သင္တန္းတက္ေနဆဲမွာ ေက်ာင္းကပ်က္ခဲ့ပါၿပီ။
ကြ်န္ေတာ္တို႔ရြာက ေရတြင္းေတြနက္ၿပီး ေရရဖို႔ခက္လို႔ ေျပာင္းျပာေခ်ာင္း(သံေခ်ာင္း)နဲ႔နီးတဲ့ေနရာကို ရြာသားေတြ ေရႊ႕ကုန္ၾကလို႔ ကြ်န္ေတာ္တို႔လည္း လိုက္ေရႊ႕ၾကပါတယ္။ အခုဆို ရြာအိမ္ေျခေလ်ာ့သည္ထက္ ေလ်ာ့ေနၿပီ ထင္ပါတယ္။
ကြ်န္ေတာ္တို႔ မူလေနခဲ့တဲ့ရြာကို ကန္ဆင့္ေတာင္ရြာ။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ေရႊ႕သြားတဲ့ရြာကို ကန္ဆင့္ေျမာက္ရြာလို႔ေခၚၿပီး လူဦးေရမ်ားတဲ့ ေျမာက္ရြာမွာ ကြ်န္ေတာ့ဦးေလး စစ္ေတြျပန္ကဦးေဆာင္ၿပီး ေက်ာင္းဖြင့္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေက်ာင္းကေလးဟာ ျပည္တြင္းစစ္အတြင္းမွာ တစ္ႏွစ္ေလာက္ပဲ ခံတယ္ထင္ပါတယ္။ အလံနီသူပုန္ေတြေတာင္ “လုပ္အားေပး” ဝင္သင္ဖူးတယ္လို႔ မွတ္မိေနပါတယ္။ အလံနီေတြမရွိေတာ့တဲ့ေနာက္ေတာ့ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းထဲမွာ တဲထိုးၿပီး ကြ်န္ေတာ့္အေဖက ကေလးေတြကို စာသင္ပါတယ္။ သူ႕သူငယ္ခ်င္း ပညာအုပ္က သူ႕ကိုေရာ၊ ေက်ာင္းကိုပါ တရားဝင္ျဖစ္ေအာင္လုပ္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ခုထိ အဲဒိေက်ာင္းေလး တည္တန္႔ေနၿပီး စစ္ျပန္ရဲေဘာ္ ေမာ္ကြန္းဝင္းဦးေစာထြန္းက ဆရာအတတ္သင္တက္ၿပီး ေက်ာင္းအုပ္ရာထူးဆက္ခံခဲ့ပါတယ္။ သည္ဘက္ေခတ္မွာေတာ့ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းထဲမဟုတ္ေတာ့ပဲ ရြာဦးမွာအစိုးရကေဆာက္ေပးတဲ့ အေဆာက္အဦနဲ႔ေက်ာင္းျဖစ္ေနပါၿပီ။ ႏွစ္ရြာလံုးေက်ာင္းရွိၿပီး စာၾကည့္တိုက္မရွိေသးပါ။
အခုအခါ အစိုးရကလည္း စာၾကည့္တိုက္ကိုအားေပးေနတယ္လို႔ၾကားရပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ရြာ စာၾကည့္တိုက္တည္ေထာင္ေရးအတြက္ အစိုးရ၊ ျပန္ၾကားေရးဌာနက ထင္ပါရဲ႕။ ေငြ သိန္း ၃၀ ေထာက္ပံ့မယ္လို႔ သိရပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ ေက်းလက္ေတာရြာတိုင္း၊ ၿမိဳ႕တိုင္းမွာ စာၾကည့္တိုက္မ်ားရွိသင့္ပါတယ္။ ၿမိဳ႕ႀကီးရင္ ႀကီးသေလာက္ စာၾကည့္တိုက္ေတြ ရပ္ကြက္အလိုက္အမ်ားႀကီးေဆာက္ၾကရမွာပါ။ အေမရိကန္ျပည္ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕မွာ ကိုယ္ေနတဲ့အိမ္ကေန ဘယ္ဘက္ထြက္သြားသြား ေဝးေဝးမသြားရပဲ စာၾကည့္တိုက္တစ္တိုက္ကေတာ့ ေတြ႕ရၿမဲပါ။ စာၾကည့္တိုက္ဟာ ၿမိဳ႕ျပ တစ္ခု၊ ရပ္ရြာတစ္ခုရွိ ရွိရမယ့္လကၡဏာတစ္ရပ္ပါ။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ရြာမွာ ၅ ရက္တစ္ေဈး၊ ၇ ရက္တစ္ေဈးဆိုတာမ်ိဳးလည္း မရွိ။ အိမ္ဆိုင္ေတာင္မရွိ။ စာအုပ္အငွားဆိုင္လည္းမရွိ။ စာသင္ေက်ာင္း၊ ေဈး၊ ေဆး႐ံု၊ ေဆးခန္း၊ စာၾကည့္တိုက္ဆိုတာေတြ မရွိမျဖစ္လိုအပ္တဲ့ ၿမိဳ႕ျပလကၡဏာေတြပါ။ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕လကၡဏာေတြပါ။
စာၾကည့္တိုက္ရွိရင္ အားတဲ့လူက စာလာဖတ္မွာပါ။ ေက်ာင္းမေနႏိုင္လို႔ ေက်ာင္းထြက္ရတဲ့ကေလးေတြဟာ စာၾကည့္တိုက္ရွိေနရင္ မေလလြင့္ဘူးေပါ့။ တစ္ခ်ိဳ႕ကေလးေတြဆို ေလးခြကိုင္ၿပီးေတာထဲ ေလွ်ာက္လည္၊ ျမစ္ေခ်ာင္းထဲသြား အပ်င္းေျပ ငါးမွ်ား။ တစ္ခ်ိဳ႕ကလည္း အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းအတြက္ ငါးဖမ္းရတာလည္းရွိမွာေပါ့။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ အားတဲ့ကေလးက ႐ုပ္ျပစာအုပ္ကေလးဖတ္ရင္ကိုပဲ သူ႕မွာအားလပ္ခ်ိန္ေဖ်ာ္ေျဖမႈတစ္ခုရသြားၿပီေပါ့။ လူႀကီးေတြမွာလည္း စိုက္ပ်ိဳးရိတ္သိမ္းေရးအတြက္ မိုးေလဝသသတင္း၊ သာေရးနာေရးသတင္း၊ ၿမိဳ႕က စားေဈး၊ ဆီေဈး၊ ဆန္ေဈး စတာေတြ ဖတ္႐ႈႏိုင္တာေပါ့။ လယ္ယာလုပ္ငန္းဆိုင္ရာ၊ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ ဗဟုသုတေတြလည္း ဖတ္ရတာေပါ့။
လြတ္လပ္ေရး ၁၀ ႏွစ္၊ ၁၀ မိုးေခတ္က စာၾကည့္တိုက္တို႔၊ ေဆးေပးခန္းတို႔ အားေပးခဲ့ပါတယ္။ ခု ျပန္လည္ထူေထာင္ၾကပါစို႔။
ေမာင္စြမ္းရည္ (ဇူလိုင္-၂၆၊ ၂၀၁၇)
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ