ထြန္းဝင္းၿငိမ္း ● မင္းတုန္းမင္း၊ ၆၆ (ဃ) နဲ႔ လြတ္လပ္စြာထုတ္ေဖၚခြင့္
● ႏွစ္ေပါင္း ၁၅၀ နီးပါးၾကာခဲ့
“ငါမေကာင္းရင္ ငါ့ကုိ ေရး၊ ငါ့မိဖုရားေတြ မေကာင္းရင္ ငါ့မိဖုရားေတြကုိ ေရး၊ မင္းသားမင္းသမီးေတြမေကာင္းရင္ သူတုိ႔ကုိ ေရး၊ အဲဒီအတြက္ မင္းတုိ႔ သတင္းစာေတြမွာ အျပစ္မရွိေစရ။ နန္းေတာ္အတြင္း သတင္းစာတုိက္က မည္သူမဆုိ အဆီးအတားမရွိ ၀င္ ထြက္ေစ” ဆုိတာ ၁၈၇၄ ခုႏွစ္ ရတနာပုံသတင္းစာ စတင္ထုတ္ေ၀စဥ္က မင္းတုန္းမင္းႀကီး ေျပာခဲ့တဲ့စကားပါ။ မ႑ုိင္ႀကီး ၃ ရပ္ မေပၚေသးတဲ့ သက္ဦးဆံပုိင္ေခတ္က ေျပာခဲ့ေပမယ့္ စာနယ္ဇင္းလြတ္လပ္ခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာထုတ္ေဖၚေရးသားခြင့္နဲ႔ ပတ္သက္ရင္ ဒီေန႔ထိ ကုိးကားေနရဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏွစ္ေပါင္း ၁၅၀ နီးပါးၾကာခဲ့ေပမယ့္ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ဒီမုိကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းေရးမွာ သတင္းစာဆရာေတြ၊ မီဒီယာသမားေတြဟာ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ ေဖၚေရးသားခြင့္အတြက္ ရုန္းကန္ႀကိဳးပမ္းေနရဆဲပါပဲ။
● ေျဖာင့္ခ်က္နဲ႔ “သည္တုိင္းမ္စ္”
ျမန္မာျပည္ကိုၿဗိတိသွ်ေတြသိမ္းၿပီးစ ၁၈၈၇ ခုႏွစ္ေလာက္မွာ သူ႔ကြၽန္ မခံလိုတဲ့ ျမန္မာေတြ ေတာ္လွန္ပုန္ကန္ခဲ့ၾကပါတယ္။ သူပုန္ေတြကို ၿဗိတိ သွ်စစ္တပ္က ဖမ္းၿပီး ေသနတ္နဲ႔ ခ်ိန္ကာ ေျဖာင့္ခ်က္ေပးခုိင္းတာေတြ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီသတင္းကို လန္ဒန္ၿမိဳ႕ထုတ္ ‘သည္တိုင္းမ္စ္’ သတင္း စာက ေဖာ္ျပလိုက္တဲ့အခါ ေနမ၀င္အင္ပါယာႀကီး အုပ္စိုးေနတဲ့ ၿဗိတိသွ်ပါလီမန္တစ္ခုလံုး ပြက္ေလာ႐ိုက္သြားခဲ့ရဖူးပါတယ္။ တရားဥပေဒကို ကိုင္ၿပီး ခ်ယ္လွယ္ႏုိင္သူမ်ားကို သတင္းစာေတြက ရဲရဲဝ့ံဝံ့ ေဖာ္ထုတ္ၾကတဲ့ အျဖစ္အပ်က္တခုပါ။
● တရားဥပေဒဆုိတာ
တရားဥပေဒရဲ႕ အေျခခံကိုယ္၌က အာဏာရလူတန္းစားကို အကာအကြယ္ေပးတဲ့ သေဘာမွာ အေျခခံခဲ့တယ္လုိ႔ ျမင္ပါတယ္။ ဥပေဒ၊ တရား ႐ံုး၊ ေထာင္၊ ပုလိပ္ႏွင့္ စစ္တပ္ေတြဆုိတာ အာဏာရ ကိရိယာေတြသာ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ အရင္းရွင္ေခတ္မွာ အရင္းရွင္ လူတန္းစားက အရင္းမဲ့ ေတြကုိ ဖိႏွိပ္တဲ့ ကိရိယာ။ ဆိုရွယ္လစ္စနစ္မွာ မတရားျခယ္လွယ္ေသြးစုပ္တဲ့ ေဖာက္ျပန္တဲ့လူတန္းစားေတြအေပၚ အၾကပ္ကိုင္တဲ့ ကိရိယာ လုိ႔ ဆုိၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘယ္စနစ္၊ ဘယ္ေခတ္မွာမဆို အုပ္စိုးသူလူတန္းစားဟာ သူတုိ႔အုပ္စိုးေနစဥ္ကာလ တစ္ေလွ်ာက္လံုးမွာ တရား မွ်တတယ္ဆုိတဲ့အျဖစ္မ်ဳိးကို ဖန္တီးလိုၾကတာပါပဲ။ အဲဒီလုိ ျပည္သူေတြထင္ျမင္လာေအာင္ ဥပေဒနဲ႔ မီဒီယာကုိ အသုံးခ်ၾကပါတယ္။
ျမန္မာ့သတင္းစာေလာကမွာ အယ္ဒီတာတစ္ဦး ပထမဆံုး အသတ္ခံရတာ ျမန္မာ့အလင္းအယ္ဒီတာ ဆရာသင္ျဖစ္ပါတယ္။ လြတ္လပ္ေရး ရၿပီးေခတ္မွာ နယူးတုိင္း ေအာ့ဖ္ ဘားမား(အဂၤလိပ္) သတင္းစာအယ္ဒီတာခ်ဳပ္ ဦးတင္ထြဋ္ ဗုံးခြဲလုပ္ၾကံခံရၿပီး အသက္ဆုံရႈံးခဲ့ရတယ္။ အဲဒီ ေခတ္ကစၿပီး ဒီေန႔ေခတ္တိုင္ေအာင္ အယ္ဒီတာ၊ သတင္းေထာက္တို႔ ဖမ္းခံ၊ သတ္ခံ၊ အႏိုင္က်င့္ခံရတာေတြဟာ ေခတ္အဆက္ဆက္ မေျပာင္းလဲေသးတဲ့ အေျခအေနေတြလုိ႔ ဆုိရမယ္ ထင္ပါတယ္။
● လြတ္လပ္ေရး လက္နက္
ၿဗိတိသွ်အစိုးရဟာ တြဲေရး၊ ခြဲေရး၊ ဒုိင္အာခီ၊ ၉၁ ဌာန အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစတဲ့ ပိုက္ကြန္ေတြနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးသမားေတြရဲ႕ ညီညြတ္ေရးကုိ ၿဖိဳခြဲၿပီး သူ႔လူ ျဖစ္ေအာင္ သိမ္းသြင္းခဲ့ပါတယ္။ လက္ေဟာင္း ႏုိင္ငံေရး သမားႀကီးေတြကလည္း သူ႔ထက္ငါ အလုအယက္ အၿပိဳင္အဆိုင္ ရာထူးရေရးအတြက္ အာဏာမက္ၿပီး အလုိေတာ္ရိေတြ ျဖစ္ကုန္ၾကပါတယ္။ ပါတီစြဲ ပုဂၢိဳလ္စြဲ သတင္းစာေတြအေနနဲ႔ တစ္ဖြဲ႕ကိုတစ္ဖြဲ႕ တစ္ဦးကိုတစ္ဦး သိကၡာခ် ၾကပါတယ္။ သူရိယသတင္းစာဟာ ပူးသတ္ေခါင္းေဆာင္ ဦးဘေဘဦးစီးတဲ့ ၂၁ ဦးလက္ကေန ဂဠဳန္ဦးေစာ လက္ကုိ ေရာက္သြားသလုိ စီးပြား ေရးအျမင္သက္သက္နဲ႔ ေရးသားခဲ့တဲ့ ျမန္မာ့အလင္းဟာ ဦးခ်စ္ေမာင္၊ သခင္ဗဟိန္းတို႔ ဦးေဆာင္မႈနဲ႔ ျပည္သူလူထုဘက္က ရပ္တည္တဲ့ အမ်ဳိး သားႏိုင္ငံေရးသတင္းစာအျဖစ္ ေျပာင္းလဲသြားတာကုိ ေတြ႕ရပါတယ္။ ၁၃ဝဝ ျပည့္ အေရးေတာ္ပံုကစၿပီး ၿဗိတိသွ်အစိုးရဟာ ဥပေဒ၊ ပုဒ္မ အမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ ဖိႏွိပ္လာခဲ့ရာမွာ တို႕ဗမာအစည္းအ႐ံုးေခါင္းေဆာင္မွန္သမွ် ေထာင္ထဲက ထြက္ရတာ မရွိေတာ့သေလာက္ ဖိႏွိပ္ျခင္းခံခဲ့ ၾကရပါ တယ္။ သတင္းစာေတြကိုလည္း အာမခံေတာင္းတာ၊ တရားစြဲဆိုတာေတြ လုပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။
ၿဗိတိသွ်အစုိးရရဲ႕ ဖိႏွိပ္မႈျပင္းထန္ခဲ့ေပမယ့္ တဖက္မွာ ပုိၿပီးညီညြတ္စုစည္းလာခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၄ဝ-၄၁ ခုႏွစ္မွာ တခ်ဳိ႕သတင္းစာတိုက္ေတြက တို႔ဗမာအစည္းအ႐ံုး ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ ဘံုရိပ္သာ ျဖစ္လာသလုိ အယ္ဒီတာ ႐ံုးခန္းဟာလည္း ၿဗိတိသွ် အစိုးရကုိ ေတာ္လွန္ပုန္ကန္ဖို႔ လွ်ဳိ႕ဝွက္လုပ္ငန္းအတြက္ ခ်ိန္းဆိုရာ၊ ေတြ႕ဆံုရာ၊ ေဆြးေႏြးရာ ေနရာျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီလုိ ႏုိင္ငံေရးေလာကနဲ႔ သတင္းစာေလာကတို႔ ပူးေပါင္းမိျခင္းဟာ အုပ္စိုးသူ ၿဗိတိသွ်အစိုးရတို႔ မ်က္ျဖဴဆိုက္ကိန္းျဖစ္ပါတယ္။။ သတင္းစာ အမ်ားစုဟာ လြတ္လပ္ေရး လက္နက္မ်ား ျဖစ္ လာၾကတာကုိေတြ႕ရပါတယ္။
● လြတ္လပ္စြာထုတ္ေဖၚခြင့္
ခိုးသားဓားျပေတြက အကာလ ညဥ့္အေမွာင္ကို အကာအကြယ္ယူၿပီး ခိုးဆိုးလုယက္သလုိ ေဖာက္ျပန္သူ၊ အက်င့္ပ်က္သူ၊ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြား ေရး၊ လူမႈေရး၊ တာဝန္စည္းကမ္းပ်က္သူေတြဟာလည္း ျပည္သူပိုင္ဆုိင္တဲ့ အာဏာ၊ အခြင့္အေရးနဲ႔ ဓနဥစၥာပစၥည္းေတြကို ကိုယ္က်ဳိးစီးပြား အတြက္ မတရားေသာနည္းေတြနဲ႔ ထင္သလို ႀကိဳးကိုင္ ျခယ္လွယ္ သံုးစြဲႏုိင္ဖုိ႔ ျပည္သူကို နား မ်က္စိေတြ ကန္းေနေအာင္ အေမွာင္ခ်ထား ခ်င္ၾကပါတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ မီဒီယာေတြမွာ ျပည္သူေတြရဲ႕ ဆႏၵ သေဘာထား ထင္ျမင္ယူဆခ်က္ အသံေတြ တိတ္ေနေစလိုတာ အမွန္ပါပဲ။
သတင္းစာသမားေတြက အဲဒီလုိ ႏုိင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး တရားလြန္ တရားမဲ့ ေဖာက္ျပန္လြန္က်ဴးပ်က္ကြက္မႈေတြ ကင္းစင္ေစခ်င္ ၾကပါတယ္။။ သတင္းနဲ႔ ျပည္သူေတြရဲ႕ ထင္ျမင္ယူဆခ်က္မ်ားဆုိတဲ့ အလင္းေရာင္ကို အစဥ္သျဖင့္ လင္းလက္ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေစလိုပါတယ္။
သတင္းအေမွာင္ကို ႀကိဳက္တဲ့ လူနည္းစုကေတာ့ စစ္မွန္တဲ့ သတင္းနဲ႔ ထင္ျမင္ယူဆခ်က္ေတြကို ဟန္႔တားပိတ္ဆို႔ဖုိ႔ အေျခအေနမေပးေသး တဲ့အခါ မွားယြင္းတိမ္းေစာင္းတဲ့ သတင္းနဲ႔ ထင္ျမင္ယူဆခ်က္ေတြကို အစားထိုး သြတ္သြင္းဖုိ႔ ႀကိဳးစားတတ္ၾကပါတယ္။ အမည္းကို အမည္းလုိ႔ မေျပာေအာင္ ပိတ္ပင္ ဖံုးဖိလုိ႔ မရတဲ့အခါ အမည္းကို အျဖဴလုိ႔ ထင္ေယာင္ထင္ မွားျဖစ္ေအာင္ သတင္းလိမ္၊ သတင္းညာ၊ ထင္ျမင္ခ်က္အမွား ေတြကို အမိန္႔အာဏာသံုးကာ၊ အၾကမ္းဖက္ အၾကပ္ကိုင္ကာ၊ အခြင့္အေရး လာဘ္လာဘေတြနဲ႔ ေသြးေဆာင္ျမႇဴဆြယ္ကာ ေဖာ္ျပခိုင္းတတ္ ၾကပါတယ္။
သတင္းစာသမားနဲ႔ ျပည္သူအမ်ားစုဟာ အဲဒီလုိ အေလ့အထ၊ အျပဳအမူေတြကို လက္မခံ၊ ပစ္ပယ္၊ ျငင္းဆန္၊ တြန္းလွန္ ၾကပါ တယ္။ အဲဒီလုိ သတင္းသမားနဲ႔ အုပ္စုိးသူေတြရဲ႕ ကြဲျပားျခားနားမႈဟာ လြတ္လပ္စြာထုတ္ေဖၚခြင့္ဆိုတဲ့ ပဋိပကၡကို ျဖစ္ေပၚေစခဲ့ပါတယ္။
● မ်က္ကြယ္ျပဳခဲ့ၾက
လြတ္လပ္ေရးရၿပီး ပါလီမန္အစုိးရလက္ထက္မွာ စာနယ္ဇင္းလြတ္လပ္ခြင့္ တစုံတရာရွိတယ္ ဆုိေပမယ့္ အာဏာရအစုိးရရဲ႕ အသုံးခ်ခံျဖစ္ခဲ့ တာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းၿပီးေနာက္ပုိင္း မွာေတာ့ မီဒီယာအေမွာင္ေခတ္ ကုိ ျဖတ္သန္းခဲ့ရတယ္။ စစ္အာဏာ ရွင္ေတြက မီဒီယာဆုိတာ သူတုိ႔ကုိဒုကၡေပးတဲ့ ရန္သူအျဖစ္ သေဘာ ထားၾကတာ အခုခ်ိန္ထိ အဲဒီအေလ့အထေတြ ရွင္သန္ကူးစက္ေနဆဲပါ။
စစ္အာဏာရွင္ေတြဟာ သူတုိ႔အက်ဳိးစီးပြားထိခုိက္မွာစုိးၿပီး စာနယ္ဇင္းလြတ္လပ္ခြင့္နဲ႔ ပတ္သက္ရင္ တည္ၿငိမ္မႈကုိပ်က္ျပားႏုိင္တဲ့အရာ၊ တုိင္း ျပည္ၿပိဳကြဲေအာင္ ေသြးထုိးလႈံ႕ေဆာ္တာေတြ ျဖစ္လာႏုိင္တဲ့အရာ၊ တုိင္းရင္းသားစည္းလုံးညီညြတ္ေရး ထိခုိက္ေစႏုိင္တဲ့အရာစသျဖင့္ ေခါင္းစဥ္ အမ်ဳိးမ်ဳိး တပ္ၿပီး မ်က္ကြယ္ျပဳခဲ့ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။
“သတင္းစာတို႔၏ ဝတၱရားကား၊ သတင္းမ်ားကို ထုတ္ေဝ႐ံုမွ်မက၊ တိုင္းျပည္အက်ဳိး အမ်ဳိးသားအက်ဳိးအတြက္ မိမိတို႔ထင္ျမင္ခ်က္မ်ားကို ထုတ္ေဝရေလသည္။ ထိုသုိ႔မွ မထုတ္ေဝလွ်င္ သတင္းစာတို႔၏ ဝတၱရားမ်ား ပ်က္ျပားရာ က်ေရာက္ေခ်မည္။” ဆုိၿပီး ဦးဘလိႈင္ရဲ႕ သတင္းစာ ေရးသားျခင္း ေဆာင္းပါးမွာ ဆုိပါတယ္။ သတင္းသမားေတြမွာ မွန္ရာကို အက်ဳိးရွိရွိနဲ႔ တင္ျပႏိုင္တဲ့ သတၱိလိုပါတယ္။ မတရားမႈကို တိုက္သည္ ဟု ဆိုရာ၌ တရားမႈတို႔၏ အင္အားေတာင့္တင္းမွ မေကာင္းေသာ ေဘးရန္အႏၲရာယ္တို႔ အလိုလိုၿပိဳမွာျဖစ္ပါတယ္။ မေတာ္မတရား ျပဳက်င့္ သမွ်ကို ငါနဲ႔ မဆုိင္ဆုိၿပီး မျမင္ခ်င္ေယာင္ ေဆာင္ေနၾကသမွ် ကာလပတ္လံုး မတရားမႈေတြက လက္ပန္းေပါင္းခတ္ေနဦးမွာျဖစ္ပါတယ္။
သတင္းစာလြတ္လပ္ခြင့္ဟူသည္ ထိုလြတ္လပ္ခြင့္ကို မည္သူတို႔၏ အက်ဳိးအတြက္၊ မည္သည့္နည္းျဖင့္၊ မည္သို႔ေသာအတုိင္းအတာအထိ က်င့္သံုးပါသနည္းဆုိတဲ့ ဦးတည္ခ်က္ရွိပါတယ္။ ဥပေဒပုဒ္မတစ္ခုရဲ႕ အဓိပၸာယ္ကို ေကာက္ယူတဲ့အခါ အဲဒီဥပေဒပုဒ္မကို မည္သည့္ အတြက္ ေၾကာင့္ ျပ႒ာန္းသည္ ဟူေသာ ရည္ရြယ္ခ်က္ကို ခန္႔မွန္းဖို႔လို လာပါတယ္။
● ေၾကာက္စရာေကာင္းသည့္ ပုဒ္မ
“တုိင္းျပည္အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့အစုိးရ လုပ္ပုံကုိင္ပုံ၊ စီမံပုံေတြကုိ ေ၀ဖန္ေရးသားတာ ဟာ သတင္းစာရဲ႕အေရးႀကီးတဲ့တာ၀န္ပဲ။ အစုိးရ လုပ္တာကုိင္တာ ကုိ လစ္လ်ဴမရႈရဘူး။ လစ္လ်ဴရႈၿပီးေ၀ဖန္ေရးသားတာ မလုပ္ဘူးဆုိရင္ အဲဒီသတင္းစာဟာ အေရးႀကီးတဲ့ ၀တၳရားတခုပ်က္ကြက္တာပဲ”ဆုိၿပီး ဆရာႀကီးေရႊဥေဒါင္းက ၁၉၅၂ ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီ ၇ ရက္ေန႔ထုတ္ လူထုသတင္းစာေခါင္းႀကီးပုိင္းကေန ေရးသားခဲ့ပါတယ္။ ဆက္လက္ၿပီး “အစုိး ရက တမင္ညစ္ပတ္တဲ့စိတ္နဲ႔ ျပဳလုပ္တဲ့အမွားတခုကုိ သတင္းစာတေစာင္က ေရးသားတယ္ဆုိပါေတာ့၊ အစုိးရက အဲဒီသတင္းစာကုိ အႀကီး အက်ယ္ အေရးယူတတ္တယ္”လုိ႔ လည္းေရးပါတယ္။ အဲဒီမွာ ဆရာႀကီးထပ္ေျပာတာက “အစုိးရ၏ အမွားကုိ ေဖာ္ျပရာတြင္ သတင္းစာမ်ား အဖုိ႔ အလြန္ေၾကာက္စရာေကာင္း သည့္ ပုဒ္မတခုသည္ကား အၾကည္ညိဳပ်က္ေစေသာ အေရးအသား ဆုိျခင္းပင္ျဖစ္၏။”လုိ႔ေရးသားခဲ့ပါတယ္။
ဆရာႀကီးေရႊဥေဒါင္း အဲဒီလုိေရးၿပီးလုိ႔ မၾကာခင္မွာပဲ လူထုသတင္းစာ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ ဆရာႀကီးေရႊဥေဒါင္း၊ လူထုသတင္းစာ တာ၀န္ခံ အယ္ ဒီတာ လူထုဦးလွ၊ လင္းယုန္သတင္းစာနဲ႔ ဂ်ာနယ္အယ္ဒီတာ ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ တုိ႔ကုိ ဖဆပလ အစုိးရက ဖမ္းေတာ့တာပါပဲ။ ဆရာ ဗန္းေမာ္ တင္ေအာင္ေရး တဲ့ “ျပည္ေတာ္သာ၏ ေန႔တေန႔” “သူပုန္ႀကီး” ၀တၳဳ၊ “ျပည္တြင္းစစ္”ေဆာင္းပါးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အာမခံမေပးဘဲ ဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ ေႏွာင္ပါတယ္။ အမႈစစ္တဲ့အခါ ဆရာဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ ဘက္က တရားခံျပသက္ေသ ဆရာႀကီးသခင္ကုိယ္ေတာ္မႈိင္းနဲ႔ ဗုိလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္း ရဲ႕အကုိ ဦးေအာင္သန္းတုိ႔က “ထုိစာမ်ားမွာ ျပည္တြင္း စစ္ရပ္စဲေရးနဲ႔ တရုပ္ျဖဴက်ဴးေက်ာ္တုိက္ထုတ္ေရး၊ အမ်ဳိးသား ညီညြတ္ေရး နဲ႔ ျပည္တြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကုိ ေရွးရႈေသာ စာေပမ်ားသာ ျဖစ္တယ္”လုိ႔ ထြက္ဆုိခဲ့ၾကေပမယ့္ ေထာင္ ၃ ႏွစ္ ခ်ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီလုိ စာနယ္ဇင္းသမားေတြကုိ ႏွိပ္ကြပ္တဲ့ နာမည္ႀကီး ဥပေဒက အရင္ေခတ္ကေတာ့ ပုဒ္မ ၅ ပါ။ အခုေခတ္ ဆုိရင္ေတာ့ ၆၆ (ဃ) လုိ႔ဆုိရမယ္ ထင္ပါတယ္။
● မရွိသင့္တဲ့ ဥပေဒ
ဒီေန႔ စာနယ္ဇင္းလြတ္လပ္ခြင့္ကေရာ ဘယ္လုိပါလဲ။ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၃၅၄ မွာေတာ့ “ႏုိင္ငံသားတုိင္းသည္ ႏုိင္ငံေတာ္ လုံၿခံဳေရး၊ တရားဥပေဒစုိးမုိးေရး၊ ရပ္ရြာေအးခ်မ္းသာယာေရး သုိ႔မဟုတ္ ျပည္သူတုိ႔၏ ကုိယ္က်င့္တရားအလုိ႔ငွာ ျပဌာန္းထားသည့္ ဥပေဒ မ်ားႏွင့္မဆန္႔က်င္လွ်င္ မိမိ၏ ယုံၾကည္ခ်က္၊ ထင္ျမင္ယူဆခ်က္မ်ားကုိ ထုတ္ေဖၚေျပာဆုိခြင့္၊ ေရးသားျဖန္႔ခ်ိခြင့္(ရွိသည္)” ဆုိတဲ့ စာသားက စာနယ္ဇင္းလြတ္လပ္ခြင့္ကုိ သားေရေမွ်ာ့ကြင္းလုိ ေလွ်ာ့လုိ႔ တင္းလုိ႔ ရတာလားဆုိတဲ့ ေမးခြန္းေတြ ျဖစ္ေပၚေစပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ လြတ္ လပ္စြာေျပာဆုိခြင့္ဆုိတာ လူ႔အခြင့္အေရးရဲ႕ တန္ဖုိးျဖစ္သလုိ လြတ္လပ္ျခင္း၊ တန္းတူျခင္း၊ တရားမွ်တျခင္းဆုိတဲ့ ဒီမုိကေရစီ အေျခခံ သေဘာ တရားရဲ႕ အုတ္ျမစ္လည္းျဖစ္ပါတယ္။
ပုဒ္မ ၆၆(ဃ) ဆိုတာ ျပည္သူေတြရဲ႕ အေျခခံ လူ႔အခြင့္အေရးတစ္ခုျဖစ္တဲ့ လြတ္လပ္စြာေျပာဆိုခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ခြင့္ေတြကို တားဆီးပိတ္ပင္ရာ ေရာက္ပါတယ္။ အြန္လိုင္းသံုးတဲ႔ သူေတြကို အခ်ိန္မေရြး ေထာင္ထဲ ပို႔ႏိုင္တယ္။ ဒီလုိအားနည္းခ်က္ရွိတဲ့ ဥပေဒမ်ဳိးကို အသံုးျပဳၿပီးေတာ့ လြဲမွားစြာ အသံုးခ်ေနတာ ဥပေဒရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ လြဲေနပါတယ္။။ အာဏာပုိင္ေတြ မေက်နပ္တဲ့သူေတြကို အလြယ္တကူ ဒုကၡေရာက္သြားေစတဲ့ ဥပေဒတစ္ခုလည္းျဖစ္တယ္။ တရားရံုးက မွန္တာ၊ မွားတာ ဆံုးျဖတ္တာ ေနာက္မွ တရားခံ မဟုတ္ေသးတဲ့ စြပ္စြဲခံရသူ ကို အာမခံမေပးဘဲ အခ်ဳပ္ထဲကို အရင္သြားရမယ္ဆုိတဲ့ ဥပေဒျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ မီဒီယာကုိ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိ ဖိႏွိပ္သလုိျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါ့ ေၾကာင့္ ဒီဥပေဒအပါအ၀င္ ျပည္သူေတြရဲ႕ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖၚေျပာဆုိခြင့္နဲ႔ မီဒီယာကုိ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိ ဖိႏွိပ္တဲ့ အလားတူ ဥပေဒမ်ဳိး ေတြဟာ မရွိသင့္ေတာ့ပါဘူး။
ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လက္ရွိအေျခအေနက ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒေအာက္ မွာ ႏုိင္ငံေရးဆုိင္ရာအခြင့္အေရးေတြ၊ ျပည္သူလူထုရဲ႕ လြတ္လပ္ စြာ ထုတ္ေဖၚခြင့္အတြက္ မလြတ္လပ္ေသးတဲ့အဆင့္ မွာပဲ ရွိပါေသးတယ္။ ဒိထက္ပုိၿပီး အေရးပါတဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြျဖစ္လာေအာင္ တရား မွ်တမႈ ကုိ အေျခခံၿပီး တစုိက္မတ္မတ္ ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္မွသာ စစ္အာဏာ ရွင္စနစ္ေလာင္းရိပ္နဲ႔ ကင္းလြတ္တဲ့ ဒီမုိကေရစီစနစ္ကုိ အမွန္တကယ္ ရရွိမွာျဖစ္ေၾကာင္း တင္ျပလုိက္ရပါတယ္။
ထြန္း၀င္းၿငိမ္း (၁၄၊ ၆၊ ၂၀၁၇)
ကုိးကား
၁။ ျပည္သူတုိ႔၏ စကားျပန္ ကေလာင္စုံ ပုဂံစာအုပ္တုိက္ ၁၉၇၅၊ မတ္
၂။ ေနာက္ဆုံးရ သတင္းႏွစ္ပုဒ္နဲ႔ ေမာင္သစ္လြင္(လူထု) ျခဴးျခဴးစာအုပ္တုိက္
ဆက္စပ္သတင္းပုံရိပ္မ်ား ၂၀၁၆၊ ႏုိ၀င္ဘာ
၂၃၊ ၆၊ ၂၀၁၇ ေန႔ထုတ္ ျမန္မာသံေတာ္ဆင့္ ဂ်ာနယ္မွ
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ