လွေက်ာ္ေဇာ – ကံတူအက်ိဳးေပးအဖြဲ႕အစည္းတရပ္ တည္ေဆာက္ေရး
(မိုးမခ) ဧျပီ ၁၅၊ ၂၀၁၇
၂၀၁၆-ခုႏွစ္-ဟာ ဂလိုဘယ္လာေဇးရွင္းအတြက္ၾကမၼာငင္တဲ့ႏွစ္လို႔ေျပာရမလားပဲ။ ဇြန္လ(၂၃) ရက္ေန႔က အဂၤလန္မွာျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့-လူထုဆႏၵခံယူပြဲမွာ ဥေရာပသမဂြက ထြက္ဖို႔ဘက္ က အႏိုင္ရလိုက္ပါတယ္။ ၀င္ဘာမွာ က်င္းပတဲ့ အေမရိကန္သမတေရြးေကာက္ပြဲမွာေတာ့ မေမွ်ာ္လင့္ပဲ ေဒၚနယ္ထရန္႔ အႏိုင္ရလိုက္ပါတယ္။ ဂလိုဘယ္လာေဇးရွင္းရဲ႕အားနည္းခ်က္မ်ားရဲ့ ဂယက္ရိုက္ခတ္မႈကိုခံရတဲ့ျပည္သူ လူထုရဲ႕ေဒါသကိုေဖၚျပလိုက္တာလို႔လည္း ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္အတြင္းက်င္းပမွာျဖစ္တဲ့ ဥေရာပႏိုင္ငံႀကီးတခ်ိဳ႕ (ျပင္သစ္၊ဂ်ာမဏီ) ရဲ႕ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားမွာလည္း – လက္ယာအစြန္းေရာက္ အင္အားစုမ်ားက မႀကံဳစဖူး အလားအလာေကာင္းေနတာ ျမင္ေတြ႕ေနရပါတယ္။
ကမာၻေပၚရွိႏိုင္ငံအားလံုးရဲ႕တညီတညြတ္တည္းရွိတဲ့ အိမ္မက္(၀ါ)လိုအင္ဆႏၵကေတာ့ – – လူေနမႈ ဘ၀ျမင့္တက္ေရး – – လူခ်င္းတူတူ – သူခ်င္းမွ်မွ်ေနထိုင္ေရး – – တနည္းေျပာရရင္-တရားမွ်တတဲ့ လူမႈဘ၀ ရရွိေရးပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ လက္ရွိျဖစ္ေပၚေနတဲ့အခ်င္းအရာမ်ားကေတာ့ စိတ္ပ်က္စရာေတြမ်ားပါတယ္။ ၀င္ေငြ ကြာျခားမႈေတြ ႀကီးသထက္ႀကီးလာတာ အသက္အရြယ္ႀကီးသူေတြ မ်ားလာျပီး အရြယ္ေကာင္း လုပ္ႏိုင္ကိုင္ႏိုင္သူေတြ နည္းသထက္ နည္းလာတာ၊ ရာသီဥတုေဖါက္ျပန္မႈေတြ ပိုဆိုးလာတာ၊ စတာ စတာေတြေၾကာင့္ လူထုအမ်ားစုရဲ႔ မက်မနပ္ျဖစ္မႈေတြကို တခ်ိဳ႕က ဂလိုဘယ္လာေဇးရွင္းအေပၚ ပံုခ်လိုက္ပါတယ္။ အဲဒီအေျခအေနေအာက္မွာ- လူျပိန္းႀကိဳက္ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ား လူႀကိဳက္မ်ားလာတာျဖစ္ပါတယ္။
ဒီမွာတင္- ကမာၻတလႊား- ဂလိုဘယ္လာေဇးရွင္းလမ္း ဆက္ေလွ်ာက္ၾကမလား။ ကိုယ္က်ိဳးစီးပြား ကာကြယ္ေရးလမ္းကို ေလွ်ာက္ၾကမလား ဆိုတဲ့- လမ္းဆုံလမ္းခြကို ေရာက္ရွိလာပါေတာ့တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာပဲ- တိုက္တိုက္ဆိုင္ဆိုင္က်င္းပခဲ့တဲ့ ဆြစ္ဇာလန္ႏိုင္ငံ၊ ဒါဗို႕စ္က- ကမာၻစီးပြားေရးဖိုရမ္မွာ တရုတ္ႏိုင္ငံ သမတရွိီက်င့္ဖင္က ကၽြန္ေတာ္တို႔ေခတ္ရဲ႕တာ၀န္ကို အတူတကြထမ္းေဆာင္ျပီး၊ ကမာၻႀကီးရဲ႕တိုးတက္မႈကိုျမွင့္တင္ၾကပါစို႔ ဆိုတဲ့ မိန္႔ခြန္းတရပ္ ေပးခဲ့ပါတယ္။ (၁၇-၁-၂၀၁၇)။
အဲဒီ- ဖိုရမ္ဟာ ႏွစ္စဥ္ က်င္းပေနၾကပါ။ တိုင္းျပည္အသီးသီးက ေခါင္းေဆာင္ေတြ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ ပညာရွင္မ်ား လုပ္ငန္းရွင္မ်ား ေထာင္ေက်ာ္တက္ၾကတဲ့ပြဲႀကီးပါ။ ကမာၻႀကီးတခုလံုးနဲ႔ခ်ီတဲ့ ျပသာနာမ်ား (စီးပြားေရး၊ ပတ္၀န္းက်င္ေလထုညစ္ညမ္းမႈ၊ ေရႊ႕ေျပာင္းေနထိုင္သူမ်ားျပသာနာ)ကို ၀ိုင္း၀န္းေဆြးေႏြးၾက၊ ျငင္းခံုၾက၊ အေျဖရွာၾကနဲ႔ အလြန္ပြဲစည္ပါတယ္။ အဲဒီေဆြးေႏြးပြဲေတြကေန အလြန္အဖိုးတန္တဲ့ ျပသာနာေတြကို ေျဖရွင္းႏိုင္တဲ့ နည္းလမ္းသစ္ေတြ နည္းပရိယာယ္သစ္္ေတြ ေပၚထြက္ခဲ့တာေတြလည္း ရွိပါတယ္။
ႏွစ္စဥ္ဒီပြဲကို တရုတ္ျပည္က ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ပဲ တက္ပါတယ္။ ဒီႏွစ္က်မွ သမတကိုယ္တိုင္ တက္တာပါ။ ဒါ့ေၾကာင့္ တရုတ္ျပည္တြင္းမွာေရာ -ႏိုင္ငံတကာမွာေရာ စိတ္၀င္တစားေစာင့္ၾကည့္ၾကပါတယ္။
သမတရွီက်င့္ဖင့္က သူ႕မိန္းခြန္းမွာ – ဂလိုဘယ္လာေဇရွင္းကို အျပတ္ကာကြယ္ထားပါတယ္။ သူက ဂလိုဘယ္လာေဇရွင္းကို သိပြံနည္းက်စြာ ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာျပျပီး အက်ိဳးရွိမႈေတြက ဘာေတြျဖစ္တယ္။ ေနာင္အလားအလာေတြက ဘာေတြျဖစ္တယ္။ အဲဒါေတြကို ဘယ္လိုေဖၚေဆာင္လို႔ရတယ္။ အားနည္းခ်က္ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္မ်ားက ဘာေတြျဖစ္တယ္။ ဒါေတြကို ေျဖရွင္းဖို႔ နည္းလမ္းေတြကိုလည္း စုေပါင္းျပီး တီထြင္ဖန္တီးမႈရွိစြာရွာေဖြဖို႔ စတာ စတာေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။ ဂလိုဘယ္လာေဇးရွင္းနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး ခ်ီတံုခ်တံုျဖစ္ေနမႈမ်ား အေပၚ အေတာ္ဘ၀င္က်သြားႏိုင္ေလာက္တဲ့မိန္႕ခြန္းပါပဲ။
သမတရွီအေနနဲ႔ အေနာက္တိုင္းပညာရွင္အမ်ားစုေရွ႕မွာေျပာရတဲ့မိန္႕ခြန္းျဖစ္ေလေတာ့-သူတို႔တေတြနဲ႔ ရင္းႏွီးလွတဲ့ ခ်ားလ္စ္ဒစ္ကင္ရဲ႕ေျပာၾကားခ်က္မ်ားကို ကိုးကားခဲ့ေပမဲ့ သူ႔မိန္႕ခြန္းရဲ႕တကယ့္အႏွစ္သာရကေတာ့ ဥကၠဌေမာ္စီတုန္းရဲ႕ ပဋိပကၡက်မ္းမွာ အေျခခံတာပါ။ တရုတ္ကြန္ျမဴနစ္မ်ားမွာ ကံေကာင္းတဲ့အခ်က္တရပ္ ရွိပါတယ္။ အလြန္ခက္ခဲနက္နဲလွတဲ့ မာက္စ္၀ါဒကို ေမာ္က တရုတ္မႈျပဳေပးထားျခင္းပါပဲ။
ေမာ္က မာက္စ္၀ါဒကို တရုတ္ျပည္ရဲ႕ရွည္လ်ားလွတဲ့ သမိုင္းအျဖစ္အပ်က္မ်ားက သင္ခန္းစာမ်ားနဲ႕ေရာ၊ သူတို႔ရဲ႕တရုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ဆင္နႊဲခဲ့တဲ့ေတာ္လွန္ေရးတေလွ်ာက္က သင္ခန္းစာမ်ား၊ နိဂံုးခ်ဳပ္ခ်က္မ်ားကိုေရာ- ဆက္စပ္ျပခဲ့ျပီး ေမာ္စီတုန္းအေတြးအေခၚမ်ား ဆိုတဲ့က်မ္းေတြကို ျပဳစုေပးခဲ့တာပါ။ ေမာ္ကိုဆက္ခံခဲ့တဲ့ အဆက္ဆက္ေသာေခါင္းေဆာင္မ်ားကလည္း အဲဒီအေျခခံေပၚမွာရပ္တည္ျပီး ေခတ္စနစ္ အခ်ိန္ကာလ အေျပာင္းအလဲေတြနဲ႔ ကိုက္ညီတဲ့ အေတြးအေခၚသစ္မ်ား၊ နည္းလမ္းအသစ္မ်ားကို တီထြင္ဖန္တီးျပီး ေမာ္အေတြးအေခၚဘ႑ာတိုက္ႀကီးကို ထပ္မံျဖည့္ဆီးေပးၾကပါတယ္။ ဒီအေတြးအေခၚ လမ္းညႊန္မႈေတြေအာက္မွာ အလြန္ဆင္းရဲ ေခတ္ေနာက္က်လွတဲ့ (အေနာက္တိုင္းသမိုင္းပညာရွင္တခ်ိဳ႕ရဲ႕ အာရွတိုက္ရဲ႕လူမမာႀကီးလို႔ ေလွာင္ေျပာင္အေခၚခံရဘူးတဲ့) တရုတ္ျပည္ႀကီးကို စီးပြားေရးအရ ကမာၻဒုတိယအင္အားႀကီးႏိုင္ငံတရပ္ အျဖစ္ ရပ္တည္လာႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။
တရုတ္ျပည္ရဲ႕အေအာင္ျမင္ဆံုးအလုပ္ကေတာ့ သူတို႔ႏိုင္ငံတြင္းက ဆင္းရဲမြဲေတမႈအမ်ိဳးမ်ိဳးကို အခ်ိန္တိုအတြင္း (မ်ိဳးဆက္ ၁ဆက္ ၂ဆက္အတြင္း) သက္သာေပ်ာက္ကင္းေအာင္ လုပ္ႏိုင္မႈပါပဲ။ ဒါေတြေၾကာင့္ တရုတ္ျပည္ဟာ ဆင္းရဲတြင္းက မလြတ္ေျမာက္ႏိုင္ေသးတဲ့ ဖြံ႕ျဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ား၊ ဖြံ႕ျဖိဳးမႈအနိမ့္ဆံုးႏိုင္ငံမ်ားရဲ့ အားက်ဖြယ္ ေလ့လာဖြယ္ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံ ျဖစ္လာပါေတာ့တယ္။ ဒါ့အျပင္ ၂၀၀၇ – ၂၀၀၈ ကစလို႔ က်ေရာက္ခဲ့တဲ့ ကမာၻစီးပြားေရးကပ္ေဘးႀကီးေၾကာင့္ လူေနမႈအဆင့္အတန္းမ်ား သိသိသာသာက်ဆင္းသြားရတဲ့ ဖြံ႕ျဖိဳးျပီးႏိုင္ငံမ်ား (ဥပမာ – ဥေရာပႏိုင္ငံမ်ား)အဖို႔လည္း လွမ္းစူးစမ္းခ်င္စဖြယ္ ျဖစ္လာေနပါတယ္။
ဒီလိုအခိ်န္အခါမွာ တရုတ္သမတ က ဒီလိုမ်ိဳး တကမာၻလံုးခ်ီတဲ့ေသနဂၤဗ်ဴဟာမိန္႔ခြန္း ေပးတာပါ။
ရွီရဲ႕မိန္႔ခြန္းထဲက အခ်က္မ်ားကို ၾကည့္ရေအာင္ပါ။
မိန္႔ခြန္းကို ခ်ားလ္စ္ဒစ္ကင္ရဲ႕စကားနဲ႔ အစခ်ီထားပါတယ္။
ဒီအခ်ိန္ဟာ ကမာၻႀကီးအတြက္ အေကာင္းဆံုးအခ်ိန္လည္းျဖစ္တယ္၊ အဆိုးဆုံးအခ်ိန္လည္းျဖစ္တယ္ … တဲ့။ စက္မႈေတာ္လွန္ေေရးႀကီးအျပီး ကမာၻအေပၚ ခ်ားလ္စ္ဒစ္ကင္ရဲ႕အျမင္ပါ။
“ဒီေန႔-ကၽြန္ေတာ္တို႔တေတြဟာ ပဋိပကၡေလာကႀကီးမွာ ေနထိုင္ေနၾကရပါတယ္။ တဘက္မွာေတာ့-ရုပ္၀တၱုဳေတြ တျဖည္းျဖည္း ေပါၾကြယ္လာေနတာ၊ သိပၸံနဲ႔နည္းပညာ အတတ္ပညာေတြ တိုးတက္လာေနတာ စတာေတြနဲ႔အတူ လူသားေတြရဲ႕ယဥ္ေက်းမႈ (human-civilization) ဟာ ဘယ္တုန္းကနဲ႔မွ မတူေအာင္ ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေနပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တဘက္မွာလည္း ေဒသအလိုက္ စစ္ပြဲေတြြ မၾကာခနျဖစ္ေပၚေနၿပီး တကမာၻလံုးခ်ီ စိန္ေခၚမႈေတြျဖစ္တဲ့ အၾကမ္းဖက္၀ါဒနဲ႔ စစ္ေျပးဒုကၡသည္မ်ားအေရးေတြအျပင္ ဆင္းရဲမြဲေတမႈ၊ အလုပ္လက္မဲ့ျဖစ္မႈ၊ ၀င္ေငြကြာျခားမႈ စတာေတြဟာ ကမာၻႀကီးကို မတည္မျငိမ္ျဖစ္ေစေနပါတယ္။ ဘာေတြျဖစ္ကုန္ျပီလဲ။ တခ်ိဳ႕က စီးပြားေရးအရ ဂလိုဘယ္လာေဇးရွင္းျဖစ္လာမႈအေပၚ အျပစ္ပံုခ်ၾကပါတယ္။ ျပသာနာမ်ားရဲ႕အရင္းအျမစ္မ်ားကို ၾကည့္ရေအာင္ပါ။ ဥပမာအားျဖင့္ – အေရွ႕အလယ္ပိုင္းနဲ႔ အာဖရိကေျမာက္ပိုင္းက ဒုကၡသည္မ်ားျပသာနာဟာ ေဒသတြင္းစစ္ပြဲမ်ား၊ မတည္မျငိမ္ျဖစ္မႈမ်ားမွာ အေျခခံပါတယ္။ ေျဖရွင္းနည္းေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ျငိမ္းခ်မ္းေရးရရွိေအာင္ အျပန္အလွန္ေဆြးေႏြးျပီး ေဒသတြင္းတည္ျငိမ္ေရး တည္ေဆာက္ေရးပါပဲ။ ထို႔အတူ ကမာၻဘ႑ာေရးအၾကပ္အတည္း ဆိုတာဟာလည္း ဘ႑ာအရင္းအရင္းအႏွီးမ်ားရဲ့ မေတာ္ေလာဘေၾကာင့္ျဖစ္ျပီး ဘ႑ာေရးဆိုင္ရာနည္းစနစ္မ်ား (financial regulations)ရဲ့ က်ဆံုးမႈကိုေဖၚျပလိုက္တာပါ။” .. တဲ့။
စီးပြားေရးဂလိုဘယ္လာေဇးရွင္းနဲ႔ပတ္သက္ျပီးေတာ့လည္း ဒီလိုခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာျပခဲ့ပါတယ္။
“သမိုင္းအျမင္အရ၊ စီပြားေရးဂလိုဘယ္လာေဇးရွင္း (economic globalization) ဟာ အဆက္မျပတ္ဖြံ႕ျဖိဴးလာေနတဲ့ လူမႈကုန္ထုတ္လုပ္မႈ (social productivity)ရဲ႕ ရလာဒ္ျဖစ္ျပီး သိပြံပညာနဲ ႔နည္းပညာဆိုင္ရာ တိုးတက္မႈမ်ားရဲ႕ သဘာ၀က်စြာျဖစ္ထြန္းလာမႈမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ လူပုဂိၢဳလ္တဦးတေယာက္ သို႔မဟုတ္ ႏိုင္ငံတႏိုင့္ငံက ဖန္တီးလိုက္တာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီစီးပြားေရးဂလိုဘယ္လာေဇးရွင္းဟာ ကမာၻဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေရးကို အင္အားအရွိန္ျမွင့္ေပးလိုက္ျပီး၊ ကုန္ပစၥည္းမ်ားနဲ႔ ေငြေၾကးအရင္းမ်ားရဲ႕အေရႊ႕အေျပာင္း၊ လႈပ္ရွားမႈမ်ားကို၎၊ သိပၸံပညာ၊ နည္းပညာနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈမ်ားရဲ့ တိုးတက္မႈမ်ားကို၎၊ ျပည္သူမ်ားအၾကား အျပန္အလွန္ဆက္သြယ္မႈမ်ားကို၎ လြယ္ကူ ေခ်ာေမာေျပျပစ္ေစခဲ့ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ ဒီျဖစ္ရပ္မ်ားဟာ အသြား(၂)ဘက္ ရွိပါတယ္။ အခုလို ကမာၻစီးပြားေရးအက်ဘက္ ေရာက္လာခ်ိန္မွာ ဒီအားနည္းခ်က္မ်ားဟာ ပိုထင္ရွားလာပါတယ္။ ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေရးနဲ႔ ျပန္လည္ျဖန္႕ေ၀မႈအၾကား၊ ေငြေၾကးအရင္းအႏွီးနဲ႔ လုပ္အားအၾကား၊ အစြမ္းအစရွိမႈနဲ႔ တရားမွ်တမႈအၾကား၊ ဆက္ဆံေရးမ်ားဟာ တင္းမာလာေနပါတယ္။ ဖြံ႕ျဖိဳးျပီးႏိုင္ငံမ်ားမွာေရာ၊ ဖြံ႕ျဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ားမွာေရာ၊ ဒီဒဏ္ကို ခံေနရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီလို ဂလိုဘယ္လာေဇးရွင္းကို ဆန္႔က်င္တဲ့အသံေတြ ထြက္လာတာပါ။ ဒီအားနည္းခ်က္မ်ားကို ေျဖရွင္းရပါလိမ့္မယ္။
သဘာ၀တရားအရေျပာရရင္ ဘယ္အရာမွ ေျခာက္ပစ္ကင္း သဲလဲစင္တာမရွိပါဘူး။ အေကာင္းအဆိုး ဘက္စံုေအာင္ၾကည့္ရမွာပါ။ အေကာင္းေတြကို ပိုမိုျပည့္စံုေအာင္ အထူးသျဖင့္ အမ်ားစုႀကီး ခံစားသိျမင္ လာေအာင္ တဘက္ကႀကိဳးစားရမွာျဖစ္သလို အဆိုးေတြကိုလည္း ေရာ့နဲသြားေအာင္၊ သက္သာေအာင္လုပ္ရမွာပါ။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဂလိုဘယ္လာေဇးရွင္းက ျဖစ္ေပၚလာေနတဲ့ျပသာနာအသစ္မ်ားကို ၀ိုင္း၀န္း ေျဖရွင္းၾကရမွာျဖစ္ျပီး ဂလိုဘယ္လာေဇးရွင္းရဲ႔အက်ိဳးေက်းဇူးေတြကို ႏိုင္ငံအားလံုး လူမ်ိဳးအားလံုး ခံစားႏိုင္ရေအာင္ မွ်ေ၀ေပးရပါလိမ့္မယ္။” ဆိုျပီး အေတာ္ျပည့္စံုစြာ ရွင္းျပသြားပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ တရုတ္ျပည္ရဲ႕အေတြ႕အႀကံဳမ်ားကိုလည္း အခုလို ထည့္ေျပာပါေသးတယ္။
“တရုတ္ျပည္အေနနဲ႔လည္း တႀကိမ္တခါက ဂလိုဘယ္လာေဇးရွင္းနဲ႔ပတ္သက္ျပီး ခ်ီတံုခ်တံုျဖစ္ခဲ့ဘူးပါတယ္။ ကမာၻကုန္သြယ္ေရးအဖြဲ႕အစည္း (W.T.O) ထဲ ၀င္ေရး မ၀င္ေရးပါ။ ကမာၻစီးပြားေရးနဲ႔ စုစည္းေပါင္းစပ္မႈဟာ သမိုင္းေရစီးေၾကာင္းျဖစ္တယ္။ တရုတ္ျပည္အေနနဲ႔ မိမိစီးပြားေရးကို ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္လာႏိုင္ဖို႔အတြက္ ကမာၻေစ်းကြက္ဆိုတဲ့ သမုဒၵရာေရျပင္က်ယ္ႀကီးထဲမွာ ကူးခတ္တတ္ရမယ္။ ေလဒဏ္မိုးဒဏ္ကို ေၾကာက္ေနလို႔မျဖစ္ဘူး … ဆိုတဲ့ နိဂံုးခ်ဳပ္ခ်က္ေအာက္မွာ မွန္ကန္္တဲ့ေသနဂၤဗ်ဴဟာလမ္းကုိ ေရြးခ်ယ္ခဲ့ပါတယ္။ ေရဒဏ္မိုးဒဏ္ အမ်ိဳးမ်ိဳးခံခဲ့ရေပမဲ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေရကူးတတ္သြားခဲ့ပါတယ္။ အခုအခါမွာေတာ့ သမုဒၵရာထဲက ေရေတြကို ျမစ္ေတြ ေခ်ာင္းေတြထဲျပန္စီးခိုင္းလို႔ မျဖစ္ေတာ့သလိုဘဲ ေငြေၾကးအရင္းအႏွီးေတြ၊ နည္းပညာေတြ၊ ကုန္ထုတ္ပစၥည္းေတြ၊ စက္မႈလုပ္ငန္းေတြ၊ ျပည္သူလူထုေတြရဲ႕ေရစီးေၾကာင္းႀကီးေတြကို တားဆီးပိတ္ပင္လို႔ မရႏိုင္္ေတာ့ပါဘူး။” … တဲ့။
“လူသားေတြရဲ႔သမိုင္းက ျပသာနာေတြဟာ ေၾကာက္စရာမဟုတ္ဘူးလို႔ သင္ၾကားေပးထားပါတယ္။ ရွိေနတဲ့ျပသာနာေတြကို အသိအမွတ္မျပဳတာ၊ ေျဖရွင္းရမဲ့လမ္းေတြကို မသိတာေတြကသာ စိတ္ပူစရာပါ။ အခုလို စီးပြားေရးဂလိုဘယ္လာေဇးရွင္းအေနနဲ႔ အခြင့္ေကာင္းေတြေရာ စိန္ေခၚမႈေတြေရာ ေပၚေပါက္လာေနခ်ိန္မွာ မွန္ကန္တဲ့လမ္းကေတာ့ အခြင့္ေကာင္းဟူသမွ် ဆုပ္ကိုင္ျပီး၊ စိန္ေခၚမႈေတြကို အတူတကြရင္ဆိုင္ကာ သင့္ေတာ္ တည့္မတ္တဲ့လမ္းေၾကာင္းကို ရွာေဖြၾကဖို႔ပါပဲ။” … တဲ့။
ဒါ့အျပင္ အဲဒီလမ္းေၾကာင္းကို ဘယ္လိုရွာေဖြသင့္တယ္ ဆိုတာလည္း ဆက္ေျပာပါတယ္။
“စီးပြားေရးဂလိုဘယ္လာေဇးရွင္းကို ပိုမိုအင္အားေတာင့္တင္းေစရမယ္။ အားလံုး ပါ၀င္လာေစရမယ္။ ပိုျပီး ေရရွည္တည္တန္႔ေအာင္ လုပ္ရပါမယ္။ ဒါေတြကို လက္ဦးမႈရွိရွိ လုပ္ေဆာင္ရမွာပါ ။ႏိုင္ငံတိုင္းအေနနဲ႔
မိမိႏိုင္ငံရဲ႕လက္ရွိအေျခအေနမ်ားက အစခ်ီျပီး ဒီဂလိုဘယ္လာေဇးရွင္းျဖစ္စဥ္နဲ႔ေပါင္းစပ္ႏိုင္တဲ့ ဖြံ႕ျဖိဳးတိုး တက္ေရးလမ္းေၾကာင္းကို ရွာေဖြရပါလိမ့္မယ္။ ဒါမွသာ ဒီလုပ္ငန္းမ်ားရဲ႕အားသာခ်က္မ်ားကို ထြန္းကားေစ ႏိုင္မွာျဖစ္ျပီးႏိုင္ငံတိုင္း၊ လူမႈအဖဲြ႕အစည္းတိုင္း၊ လူမ်ိဳးတိုင္း ဒီဂလိုဘယ္လာေဇးရွင္းရဲ႕အက်ိဳးအျမတ္ေတြ ကို ခြဲေ၀ရရွိ ခံစားႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။
ဒီအခ်ိန္မွာ အေရးအႀကီးဆံုးတာ၀န္ကေတာ့ လက္ရွိကမာၻစီးပြားေရးႀကီးကို အခက္အခဲအၾကပ္အတည္းက လြတ္ေအာင္လုပ္ေရးပါပဲ။ အေျခခံအေၾကာင္းရင္း (၃) ရပ္ ရွိေနပါတယ္။
၁။ ကမာၻစီးပြားေရးကို တြန္းေဆာ္တဲ့ အင္အားမရွိျဖစ္ေနပါတယ္။ အင္အားအသစ္မ်ားကို ဖန္တီးရပါလိမ့္မယ္။ ေဆးျမီးတိုမ်ားနဲ႔မျဖစ္ႏိုင္ဘဲ၊ အေဆာက္အအံုျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား လိုအပ္ေနပါတယ္။ နည္းပညာသစ္ေတြလည္း အဆက္မျပတ္ တီထြင္ေနဖို႔လိုပါတယ္။
၂။ ကမာၻစီးပြားေရးဖြံ႕ျဖိဳးမႈအသစ္မ်ားနဲ႔ လက္ရွိကမာၻစီးပြားေရးအုပ္္ခ်ဳပ္မႈစနစ္ မကိုက္ညီေတာ့ပါဘူး။ အလွ်င္အျမန္ဖြံ႕ျဖိဳးလာတဲ့ႏိုင္ငံမ်ားနဲ႔ ဖြံ႕ျုဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ားဟာ ကမာၻစီးပြားေရးတိုးတက္မႈရဲ႕ ၈၀ ရာခုိင္
ႏႈံး ပါ၀င္ေနပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ရွိရင္္းစြဲစနစ္မ်ားနဲ႔ မကိုက္ညီေတာ့ပါဘူး။ ပိုမိုျပည့္စံုတဲ့ ပိုမိုကိုယ္စားျပဳႏိုင္တဲ့ စနစ္မ်ား လိုအပ္လာပါတယ္။ အသစ္ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ျပသာနာမ်ား၊ အႏၱရာယ္မ်ားကို ေျဖရွင္းႏိုင္မဲ့ ကမာၻ႕ ဘ႑ာေရးစနစ္သစ္တရပ္လည္း လိုအပ္လာပါျပီ။
၃။ ကမာၻစီးပြားေရးဖြံ႕ျဖိဳးမႈ မညီမညာျဖစ္မႈကို ေျဖရွင္းရပါမယ္။ ကမာၻလူဦးေရရဲ႕ (၁) ရာခိုင္ႏွႈံးရွိတဲ့ အခ်မ္းသာဆံုးလူေတြရဲ႕ပိုင္ဆိုင္မႈဟာ က်န္(၉၉)ရာခိုင္ႏံႈးရွိတဲ့ လူေတြထက္္ မ်ားပါတယ္။ ကမာၻေပၚရွိ လူေပါင္းသန္း (၇၀၀) ေက်ာ္ဟာ ဆင္းရဲတြင္း နက္ေနတုန္းပါ။ ေနစရာ၊ စားးစရာ အလုပ္အကိုင္ ကင္းမဲ့ေနဆဲပါ။ ဒါေတြ မေျဖရွင္းႏိုင္ရင္ေတာ့ မတည္မျငိမ္ျဖစ္မႈ ေပၚလာပါလိမ့္မယ္။
ဒါေတြအားလံုးက ကမာၻစီးပြားေရးတိုးတက္မႈ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနဲ႔ ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္မႈပံုစံ စတာေတြမွာ ျပသာနာေတြရွိေနတယ္ ဆိုတာေဖၚျပေနျပီး ဒါေတြကို မုခ်ေျဖရွင္းရပါလိမ့္မယ္။” လို႔ေျပာဆိုျပီး ေျဖရွင္းနည္း
ေတြကိုလည္း သူ႕ႏိုင္ငံအေတြ႕အႀကံဳေပၚမူတည္ျပီး အေသးစိတ္ေျပာသြားပါတယ္။
အၾကမ္းဖ်င္းကေတာ့ –
၁။ စြမ္းအားထက္ျမက္တဲ့ တီထြင္ဖနိတီးမႈကို တြန္းေဆာ္တဲ့ ဖြံ႕ျဖိဳးမႈပံုစံသစ္ကို ရွာေဖြလုပ္ေဆာင္ရမယ္။ အခုျဖစ္ေပၚေနတဲ့ စတုတၳအႀကိမ္ စက္မႈေတာ္လွန္ေရးနဲ႔အညီ ရင္ေဘာင္တန္းႏိုင္တဲ့ ဖြံ႕ျဖိဳးမႈဆိုင္ရာအဘိ
ဓမၼာအသစ္ကို ရွာေဖြျပီး လိုအပ္တဲ့ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမ်ားကို လုပ္ရပါလိမ့္မယ္။
၂။ ပြင့္လင္းျမင္သာတဲ့ အက်ိဳးတူရရွိႏိုင္တဲ့ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ ပံုစံေပၚေပါက္ေရးအတြက္ ေျခလွမ္းညီညီဆက္စပ္ျပီး ေကာင္းမြန္တဲ့ဆက္သြယ္ေရးမ်ားရွိတဲ့ လုပ္နည္းမ်ား က်င့္သံုးရမယ္။ ဒီေန႔လူသားေတြဟာ တေလွထဲစီး တခရီးထဲသြားေနၾကတဲ့ အလြန္ပူးကပ္စြာခ်ည္ေႏွာင္ထားတဲ့ အဖြဲ႔အစည္္းတရပ္ျဖစ္ေနပါျပီ။ တႏိုင္ငံနဲ႔တႏိုင္ငံအၾကား အက်ိဳးစီးပြားေတြ အျပန္အလွန္သြယ္ယွက္ ေနပါတယ္။ ကိုယ့္ႏိုင္ငံဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ခြင့္ အျပည့္အ၀ရွိေပမဲ့ တျခားႏိုင္ငံကိုထိခိုက္ေစမယ့္အလုပ္ေတာ့ မလုပ္သင့္ပဲ၊ အျပန္အလွန္အက်ိဳးရွိေရးကို အားထုတ္လုပ္ေဆာင္ရမွာပါ။ ေစ်းကြက္ေတြဖြင့္ထားတဲ့-တကမာၻလံုးခ်ီတဲ့ စီးပြားေရးစနစ္တရပ္အတြက္ အားလံုး၀ိုင္း ၾကိဳးစားရပါမယ္။ မုန္တိုင္းကိုေၾကာက္ျပီး ကမ္းကမခြာရင္ေတာ့ တဘက္ကမ္းကို ဘယ္ေတာ့မွ မေရာက္ႏိုင္ပါဘူး။
ကမာၻႀကီးတခုလံုး အဆက္အစပ္ရရွိဘို႔ (connectivity) ၀ိုင္းႀကိဳးစားႏိုင္မွသာ ႏိုင္ငံတိုင္းက ကမာၻဖြံ႕ျဖိဳး တိုးတက္မႈကရလာတဲ့ အက်ိဳးကို မွ်ေ၀ႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ လြတ္လပ္တဲ့ ကုန္သြယ္ေရးနဲ႔ ရင္းႏွီးျမႈပ္ႏွံမႈေတြ
ပို တိုုးတက္ေအာင္ လုပ္ရမွာျဖစ္ျပီး၊ ကိုယ္က်ိဳးစီးပြားကာကြယ္ေရး (protection) ကို ဆန္႔က်င္ရမွာပါ။ ကိုယ္က်ိိဴးစီးပြားကာကြယ္ေရးဆိုတာ အေမွာင္ခန္းတြင္း ကိုယ့္ကိုကိုယ္ ပိတ္ေလွာင္ထားတာနဲ႔တူပါတယ္။ ေလေကာင္းေလသန္႔တို႔၊ အလင္းေရာင္တို႔ မ၀င္ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ ကုန္သြယ္ေရးစစ္ပြဲမွာ ႏိုင္သူ မရွိပါဘူး။
၃။ အခ်ိန္ကာလေရစီးေၾကာင္းနဲ႔ ကိုက္ညီတဲ့ တရားမွ်တမႈရွိတဲ့ တန္းတူညီမွ်မႈရွိတဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္မႈပံုစံတရပ္ကို ရွာေဖြေဖၚထုတ္ရပါလိမ့္မယ္။ အျမင္က်ယ္သူမ်ားဟာ အေသးအဖြဲေတြမွာ ႏွစ္္ျမႈတ္မေနဘဲ၊ အဖြဲ႕အစည္း အ ေဆာက္အအံု ထိမ္းသိမ္းအုပ္ခ်ဳပ္ေရး (governance of institutions)ကိုသာ အေလးထားၾကပါတယ္။ ကမာၻစီးပြားေရးစနစ္ ဘ႑ာေရးစနစ္ေတြဟာ လက္ရွိအခိ်န္ကာလနဲ႔ မကိုက္ညီေတာ့လို႔ ျပဳျပင္
ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ဖို႔ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀ိုင္းက ေတာင္းဆိုလာေနၾကပါတယ္။ ႏိုင္ငံတိုင္း ညီမွ်တဲ့အခြင့္အေရးမ်ား ကိုယ္စားျပဳမႈမ်ား အက်ိဳးအျမတ္မ်ား ရသင့္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတိုင္း ပါ၀င္ခြင့္ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိတဲ့စနစ္ (Multilateralism) ကို က်င့္သံုးရပါလိမ့္မယ္။
၄။ ခ်ိန္ခြင္ညွာညီမွ်တဲ့ တရားမွ်တတဲ့ အားလံုးပါ၀င္တဲ့(inclusive) ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေရးပံုစံကို ရွာၾကရပါမယ္။ ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေရးဆိုတာ လူအမ်ားအတြက္ျဖစ္ရပါမယ္။ လူေတြဟာ တူညီတဲ့အခြင့္အေရးေတြ ရရွိျပီး ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္မႈရဲ႕အက်ိဳးေတြကို မွ်ေ၀ရရွိမွသာ ဒိိိီလိုမ်ိဳးပံုစံကို တရားမွ်တတဲ့အေျခခံခိုင္မာတဲ့ (sound) တိုးတက္မႈလို႔ ဆိုႏိုင္မွာပါ။ ကုလသမဂြက ခ်မွတ္ထားတဲ့ စဥ္ဆက္မျပတ္ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေရး ၂၀၃၀ စီမံကိန္းဟာ ကမာၻတလႊား မွ်တတဲ့ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ ရည္ရြယ္တာျဖစ္လို႔ ႏိုင္ငံမ်ားအေနနဲ႔ မုခ် အေကာင္အထည္ေဖၚရပါလိမ့္မယ္။” … တဲ့။
ဒါ့အျပင္ တရုတ္ျပည္ရဲ႕ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေရးပံုစံ ဘာေၾကာင့္ေအာင္ျမင္ရတယ္ ဆိုတာကိုလည္း ထည့္ေျပာသြားပါေသးတယ္။
“တရုတ္ျပည္သူေတြဟာ တရုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီရဲ့ ေခါင္းေဆာင္မႈေအာက္မွာ တရုတ္ျပည္ရဲ႕လက္ေတြ႕ဘ၀နဲ႔ ကိုက္ညီတဲ့ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေရးပံုစံသစ္ (တံခါးဖြင့္ေရးနဲ႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး) ကို ရွာေဖြေတြ႕ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒီလမ္းကို ရွာေဖြရာမွာ တရုတ္ရဲ့ ယဥ္ေက်းမႈသမိုင္းေၾကာင္းနဲ႔ တျခားႏိုင္ငံမ်ား (အေရွ႕တိုင္းေရာ၊ အေနာက္တိုင္းေရာ) အေတြ႕အၾကံဳမ်ားဆိုတဲ့ အေျခခံ (၂) ခ်က္က ေန စပါတယ္။
တရုတ္ေတြဟာ အေျခအေန အခ်ိန္အခါ အေျပာင္းအလဲေတြကို ဘယ္ေတာ့မွ မ်က္ေျခမျပတ္သလို သူမ်ားေလွ်ာက္ထားတဲ့လမ္းအတိုင္းလည္း မ်က္စ္ိပိတ္လိုက္ခဲ့တာ မဟုတ္ပါဘူး။ လမ္းအားလံုးဟာ ေရာမ
ကို ေရာက္ပါတယ္။ ဘယ္ႏိုင္ငံမွ ကိုယ့္လမ္းသာ အေကာင္းဆံုးျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုျပီး က်န္ႏိုင္ငံေတြလည္း ဒီလမ္းလိုက္ရမယ္လို႔ ေျပာလို႔မျဖစ္ပါဘူး။
တရုတ္ျပည္ရဲ႕ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေရးပံုစံဟာ ျပည္သူလူထုအက်ိိ္ဳးစီးပြားေပၚမွာ အေျခခံပါတယ္။ ဒီခရီးအတြင္း အလြန္ခက္ခဲတဲ့ အေဆာက္အအံုဆိုင္ရာျပသာနာမ်ားကို ေျဖရွင္းရျပီး ကုန္ထုတ္လုပ္မႈဆိုင္ရာနဲ႔
ပတ္သက္ျပီး တုတ္ေႏွာင္ထားခ်က္ေတြကိုလည္း ဖ်က္သိမ္းေပးခဲ့ရပါတယ္။ ဒီလိုနည္းနဲ႔ တရုတ္ျပည္သူ သန္း (၇၀၀) ကို ဆင္းရဲတြင္းက လြတ္ေစခဲ့ပါတယ္။ ကိုယ့္အားကိုယ္ကိုးျပီး အလြန္ႀကီးမားတဲ့ဇြဲနဲ႔ အျပင္း
အထန္ႀကိဳးစာခဲ့ရတာပါ။ အလြယ္တကူ ရလာတာ မဟုတ္ပါဘူး။
တရုတ္ျပည္ဟာ စီးပြားေရးဂလိုဘယ္လာေဇးရွင္းေၾကာင့္ အက်ိဳးအျမတ္ေတြ ရရွိခဲ့ရံုမွ်မက ဒီအတြက္လည္း အေထာက္အကူေတြလည္းျပဳခဲ့ပါတယ္။” … လို႔ဆိုျပီး၊ ၁၉၅၀ခုႏွစ္ – ၂၀၁၆ ခုႏွစ္အထိအတြင္း တရုတ္ျပည္ရဲ႕ႏိုင္ငံတကာအကူအညီမ်ားအေၾကာင္း ကိန္းဂဏန္းမ်ားနဲ႔တကြ အေသးစိတ္ေျပာသြားပါတယ္။
တရုတ္ကေရွ႕ေလ်ာက္က်င့္သံုးမယ့္လမ္းေၾကာင္းေတြကိုလည္းအက်ဥ္းခ်ဳပ္ ေျပာျပသြားပါေသးတယ္။
ျပည္တြင္း ဖြံ႕ုျဖိဳးတိုးတက္ေရးေပၚလစီမ်ားကို တီထြင္ဖန္တီးမႈရွ္ိစြာ ဟန္ခ်က္ညီစြာ သဘာ၀ပပက္၀န္းက်င္ကို မထိခိုက္ေစဘဲ (green) ပြင့္လင္းတဲ့ မွ်ေ၀ခံစားႏိုင္တဲ့လမ္းမ်ားအတိုင္း ေလွ်ာက္လွမ္းျပီး ျပည္သူေတြရဲ႕ ေနထိုင္မႈကို ျမႈင့္တင္သြားေရး လုပ္သြားမယ္။ တေယာက္မွ မက်န္ေစရဘူး။ မူ၀ါဒမ်ားအတြင္း ေခတ္ေနာက္က်ေနတဲ့မူမ်ား (ဥပမာ – ရင္းႏွိးျမ႔ပ္ႏွံမႈဆိုင္ရာ ဥပေဒမ်ား) ကိုလည္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြလုပ္မယ္။ ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့မူ၀ါဒမ်ားမွာလည္း အတူတကြ ဘံု တိုးတက္မႈအတြက္ ေစ်းကြက္မ်ား ပိုမိုပြင့္လာေရးအတြက္ သူတို႔ရဲ႔လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြကို ထည့္သြင္းေျပာသြားပါတယ္။
အာရွပစိဖိတ္ေဒသႏိုင္ငံမ်ားအတြင္း လြတ္လပ္တဲ့ကုန္သြယ္ေရးေဒသ (F.T.A of Asia Pacific) တည္ေဆာက္ေရး၊ အာစီယံႏိုင္ငံမ်ားနဲ႔ အာရွႏိုင္ငံမ်ားအၾကား စီးပြားေရးပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး လုပ္ငန္းမ်ား တက္တက္ၾကြၾကြလုပ္ေဆာင္ျပီး တကမာၻလံုးဆိုင္ရာ လြတ္လပ္တဲ့ကုန္သြယ္ေရးစနစ္ ကြန္ယက္တခုေပၚလာေရးကို ႀကိဳးစားေနေၾကာင္းေတြပါ ပါတယ္။
ကမာၻဘ႑ာေရးဆိုင္ရာ နည္းစနစ္မ်ား ေခတ္နဲ႔အညီ ျဖစ္လာေရးအတြက္ ကမာၻဘ႑ာေရးဆိုင္ရာ အေျခခံအေဆာက္အအံုေတြျဖစ္တဲ့ ကမာၻဘဏ္ World Bank အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ေငြေၾကးရန္ပံုေငြအ
ဖြဲ႕ (I.M.F) စတာေတြမွာ ဖြံ႕ျဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ားရဲ႕ အခြင့္အေရးမ်ားပိုမိုရရွိလာေရး၊ အဲဒီအဖြဲ႕အစည္းမ်ားကို အေထာက္အကူျပဳႏိုင္မဲ့ (supplement) တျခားအဖြဲ႕ေတြ (ဥပမာ- အာရွအေျခခံအေဆာက္အအံု ရင္းႏွီးျမႈပ္ႏွံမႈဘဏ္A.I.I.B) ကို တရုတ္ျပည္အေနနဲ႔ ဦးေဆာင္ မတည္၊ ဖြဲ႕စည္း လုပ္ေဆာင္ေနပံုေတြကိုလည္းရွင္းလင္းသြားပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ဂလိုဘယ္လာေဇးရွင္းကရရွိလာတဲ့ အက်ိဳးအျမတ္မ်ားကို တကမာၻလံုးက ခြဲေ၀ခံစားႏိုင္ဖို႔ အတြက္အရင္းခံလိုအပ္မႈျဖစ္တဲ့ အဆက္အစပ္ျဖစ္မႈ(connectivity)အတြက္ (သမတရွီက်င့္ဖင္ရဲ႕တီ
ထြင္မႈ brainchild လည္းျဖစ္တဲ့) ပုိးလမ္းမ (၂) သြယ္ေဖါက္ေရးစီမံကိန္း (one belt one road) ကိုလည္း ေျပာဆို ရွင္းလင္းသြားပါတယ္။
နိဂံုးခ်ဳပ္အျဖစ္ေျပာသြားတာကေတာ့
“ကမာၻသမိုင္းကလူသားေတြရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈတိုးတက္ေရးဟာ ဘယ္တံုးကမွမေျဖာင့္ျဖဴးဘူး လို႔ သင္ၾကားထားပါတယ္။ လူသားေတြဟာ အခက္အခဲေတြကို ေက်ာ္နင္းေျဖရွင္းျပီး တိုးတက္ေရးကို လုပ္ခဲ့ၾကရပါတယ္။ ဘယ္အခက္အခဲျဖစ္ျဖစ္ ဘယ္ေလာက္ပဲႀကီးမားပါေစ လူသားေတြရဲ႕ေရွ႕ခရီး
လမ္းေၾကာင္းကို မတားဆီးႏိုင္ပါဘူး။ အခက္အခဲေတြနဲ႔ ရင္ဆိုင္ရတဲ့အခါ ကိုယ့္ကိုကိုယ္အျပစ္တင္တာ၊ သူတပါးကိုအျပစ္ဖို႔တာ၊ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ယံုၾကည္မႈပ်က္ျပားတာ၊ ကိုယ့္တာ၀န္ကေရွာင္ေျပးတာ မလုပ္သင့္ပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တို႔အားလံုးလက္တြဲျပီး စိန္ေခၚမႈေတြကို ရင္ဆိုင္ရပါလိမ့္မယ္။ သမိုုင္းကို ရဲရင့္သူမ်ား-သတၱိရွိသူမ်ားကဖန္တီးတာပါ။ ေတာက္ေျပာင္တဲ့အနာဂါတ္ႀကီးအတြက္ ကၽြန္ေတာ္္တို႔တေတြ ယံုၾကည္္ခ်က္ရွိရွိနဲ႔လက္တြဲခ်ီတက္ၾကပါစို႔ … တဲ့။
ဒါေတြကေတာ့ တရုတ္သမတရွီက်င့္ဖင္ရဲ႕ ဂလိုဘယ္လာေဇးရွင္းကို ကာကြယ္ေျပာဆိုခဲ့မိန္႔ခြန္း အက်ဥ္းခ်ဳပ္ျဖစ္ပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ တရုတ္ျပည္ဟာ စီးပြားေရးအရအင္အားၾကီးလာလို႔ ကမာၻေပၚမွာ စီးပြားေရးဆိုင္ရာကိစၥရပ္မ်ားမွာ ေျပာေရးဆိုခြင့္ ရွိလာေနတာပါ။ ဒါေပမဲ့ တရုတ္ျပည္ရဲ႕ေျခလွမ္းမ်ားကိုၾကည့္ရတာ ဒီဂလိုဘယ္လာေဇးရွင္းမူေတြကို စီးပြားေရးက႑၊ ဘ႑ာေရးက႑မ်ားတြင္သာ ရပ္မထားဘဲ တကမာၻလံုးဆိုင္ရာ စီမံကိန္းမ်ားအထိ ခ်ဲ႕ထြင္ဖို႕ႀကိဳးစားလာေနပံုပါပဲ။ ဥပမာ ကုလသမဂြရဲ႕ဦးေဆာင္မႈနဲ႔ကမာၻ အုပ္ခ်ဳပ္မႈစနစ္(global governance)ေပၚေပါက္ေရးအတြက္ ႀကိဳးပန္းမႈေတြ၊ ကုလသမဂြက ခ်မွတ္တဲံ့ ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေရးဆိုင္ရာစီမံကိန္းမ်ားေအာင္ျမင္ေရးအတြက္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြကိုၾကည့္ပါ။
အထက္ပါမိန္႔ခြန္းေျပာအျပီး ေနာက္တရက္မွာ (ဂ်ီနီဗာမွာရွိတဲ့ ကုလသမဂြရံုးမွာ) သမတရွီက်င့္ဖင္ ေျပာတဲ့မိန္႔ခြန္းေခါင္းစဥ္က လူသားသမိုင္းအတြက္ ကံတူအက်ိဳးေပးအဖြဲ႕အစည္းတရပ္ကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ အတူတကြတည္ေဆာက္ၾကပါစို႕ … တဲ့။
မွတ္ခ်က္။ အဲဒီသေဘာမ်ိဳး ျပည္တြင္းမွာျပဳလုပ္တဲ့ ႏိုင္ငံတကာအစည္းအေ၀းႀကီးေတြမွာလည္း စကားလံုးအမ်ိဳးမ်ိဳး သံုးျပီးေျပာဘူးပါတယ္။ ဥပမာ အနာဂါတ္ကို မွ်ေ၀ပိုင္ဆိုင္ထားတဲ့ (shared future) အဖြဲ႕အစည္းတို႔၊ ကံၾကမၼာတူတဲ့ (shared destiny) အဖြဲ႕အစည္းစသျဖင့္ သံုးတာေတြ႕ရ ပါတယ္။ အယင္ သမတဟူခ်င္ေထာင္ ကေတာ့ သမမွ်တမႈရွိတဲ့ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း(harmonous society) လို႔ သံုးတတ္ပါတယ္။
(၂၀၀၃-၂၀၁၃) ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္-၀င္က်ားေပါင္ကေတာ့ ေဆာင္းပါးတေစာင္မွာ ဒီလိုေရးထားဘူးပါတယ္။
သိပၸံပညာ၊ ဒီမိုကေရစီ၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး၊ လြတ္လပ္ခြင့္၊ လူအခြင့္အေရး ဆိုတာေတြဟာ အရင္းရွင္စနစ္ တခုတည္းရဲ႕ ခံယူခ်က္(concept)မ်ား မဟုတ္ပါဘူး။ လူသားေတြရဲ႕ အလြန္ရွည္လ်ားလွတဲ့သမိုင္းစဥ္ တေလွ်ာက္ႀကိဳးပန္းရွာေဖြလာခဲ့ၾကတဲ့ တူညီတဲ့ယံုၾကည္ခ်က္မ်ား ၊ တန္ဖိုးထားခ်က္မ်ား(common values) မ်ားျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေတြဟာ လူယဥ္ေက်းမႈသမိုင္းရဲ႕ အသီးအပြင့္မ်ားလည္းျဖစ္ပါတယ္။ တခုပဲရွိပါတယ္။ မတူတဲ့ႏိုင္ငံေတြက မတူတဲ့သမိုင္းအဆင့္ေတြမွာ မတူတဲ့နည္းလမ္းမ်ား မတူတဲ့ပံုစံမ်ားနဲ့ ေအာင္ျမင္ ရရွိခဲ့တာသာျဖစ္ပါတယ္ … တဲ့။
ဒါေတြကေတာ့ တရုတ္ျပည္ရဲ႕ အဆက္ဆက္ေသာေခါင္းေဆာင္မ်ားရဲ ႕ေခတ္စနစ္နဲ႔အညီ ေတြးေခၚ ေမ်ာ္ျမင္ခ်က္ အသစ္အဆန္းမ်ားျဖစ္ပါတယ္။
ထည့္သြင္းစဥ္းစားရန္ပါ။
လွေက်ာ္ေဇာ၊ မတ္ ၂၁၊ ၂၀၁၇။
ကိုးကား –
၁။ Beijing Review.12-1-2017.-Restoring faith in Globalization.
၂။ Xi Jinping speech in Davos (17-1-2017)(www.google.com)
၃။ Wen Jiapao-“One-China policy”-Feb;2007(www.google.com)
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
