ေက်းဇူးစကားကိုၾကားရတိုင္း ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြႏွင့္ ေက်းဇူးစကား ေက်းဇူးတရား၏ အနီးအေဝးကို ပုံေဖာ္ၾကည့္မိသည္။ ေက်းဇူး ႏွင့္ပတ္သက္တာေတြကို တသီးတတန္းေတြးရင္း ထိေတြ႔မိေသာ ေက်းဇူးျမင္ကြင္းကို ျဖန္႔ခင္းၾကည့္လိုက္သည္။
လူမ်ိဳးတိုင္းတြင္ ေက်းဇူးစကားရွိသည္။ ထိုအထဲ ဂ်ပန္ကိုေရာက္တုန္းက ဂ်ပန္လူမ်ိဳးေတြ၏ ေက်းဇူးတင္စကားႏွင့္ ေက်းဇူး တင္ဟန္ကို တေငးတေမာျဖစ္ခဲ႔ရသည္။ သူတို႔ ေက်းဇူး ျမင္ကြင္းေၾကာင့္ ရင္ထဲထိ ၾကည္ႏူးရသည္ ။ သာမန္ ဝတ္ေက်တန္း ေက် ေလာကဝတ္အမႈထက္ပိုေသာ ကာယကံအမူအရာေၾကာင့္ဟုဆိုရမည္။ ေက်းဇူးတင္စကားကိုဆိုၾကေသာ လူမ်ိဳးေတြ ကို ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားေတြ႔ဘူးသည္။ ဂ်ပန္လူမ်ိဳးတို႔၏ ေက်းဇူးတင္စကားေျပာပုံက ခါးကိုညႊတ္လိုက္သည္။ ဦးေခါင္းႏွင့္ ဒူးထိမတတ္။ သူတို႔ေျပာေသာ အာရိဂတ္ေတာ စကားသံႏွင့္ ဟန္အမူအရာက ျမင္ရသူတိုင္း စိတ္ထဲတသသ။
ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ အေနၾကာလာေတာ့ ထိုင္းေတြ၏ခပ္ဖြန္အသံက ေနရာတကာ ၾကားရျပန္သည္။ ဥေရာပ အေမရိကေတြ ေရာက္ေတာ့ေကာ သိုင္းက်ဴးသံကို တရစပ္ၾကားရျပန္ပါသည္။ ႏိုင္ငံျခားေရာက္ ျမန္မာမိသားစုမ်ားႏွင့္ဆုံေတာ့ေကာ- ခ ေလးေလးေတြကို မုန္းေလးေတြေပး စားစရာတခုခုကို လက္ခံယူၿပီးသည္ႏွင့္ သူတို႔ကလည္း ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ဆိုတာကို တာဝန္တခုလို ေျပာတာကို ေတြ႔ရျပန္ပါသည္။ ျမန္မာျပည္တြင္းက ျမန္မာေတြအမ်ားစုကေကာ …
ျမန္မာေတြေက်းဇူးတင္စကားေျပာလွ်င္ အေျပာခံရသူကေကာ ေက်းဇူးတင္စကားေျပာတာမၾကားမိခဲ့။ ဒီေတာ့ ျမန္မာအ မ်ားထံက ေက်းဇူးဆိုေသာစကားကို ၾကားရခဲခဲ့ျခင္းျဖစ္မည္လားဟု ေတြးမိခဲ့သည္။ ေနာက္ ျမန္မာေတြ႐ိုင္းတယ္ ေက်းဇူး တင္စကားကို မဆိုတတ္ဟု အျပစ္တင္သူကိုပါ ေတြ႔ဘူးေသးသည္။ တကယ္ပဲ သူတို႔ေျပာသလို ျမန္မာေတြ ေက်းဇူးစကား မဆို တတ္ၿပီေလာ။ ဒီေမးခြန္းက ကိုယ့္ကိုယ္ကို အခါခါေမးေနမိသည္။
ေက်းဇူးတင္စကားေျပာရမည့္သူကို ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ေျပာရမည့္အခ်ိန္တိုင္း ျပန္ေျပာတတ္သည့္ျမင္ကြင္းကို သတိထားမိ မည္ထင္သည္။ ျမန္မာအမ်ားစုတြင္ေတြ႔ရတတ္ေသာ အျပဳအမူသည္ ေက်းဇူးတင္စရာမလိုပါဘူး ဟုျဖစ္သည္။ ဤအရာက အမ်ားစု တြင္ တကယ္ေတြ႔ရေသာ အေျခေနျဖစ္သည္။ ထိုအေျခေနေၾကာင့္လည္း ျမန္မာေတြေက်းဇူးတင္စကားမဆိုတတ္သူမ်ား ဟု ကမၺည္း တပ္ခံရျခင္း ျဖစ္မည္ ထင္သည္။ ဒီေတာ့ ထိုအျဖစ္ကို ကိုယ္ဉာဏ္မွီသေလာက္ ဆန္းစစ္ၾကည့္မိခ်င္သည္။
ျမန္မာလူမ်ိဳး အမ်ားစုသည္ ဗုဒၶဘာသာမွေပးေသာအသိအျမင္တို႔ျဖင့္ ဘဝကုိတည္ေဆာက္ၾကသူမ်ားျဖစ္သည္။ ဗုဒၶဘာသာ ၌ ေက်းဇူးႏွင့္ပတ္သက္ေသာ ေဟာေျပာခ်က္ကဘယ္လိုရွိသနည္းဟု ခက္ခက္ခဲခဲ ရွာေနစရာမလို အေပါမ်ားဆုံးႏွင့္တန္းဖိုးအထားဆုံးေတြ႔ရေသာ စကားသည္ ထိုေက်းဇူးတရား ႏွင့္ပတ္သက္တာျဖစ္မည္ထင္သည္။ ငယ္စဥ္ထဲက သင္ၾကားရြတ္ဆုိရ ေသာ မဂၤလာလကၤာ၌ …
ကိုယ့္ေပၚျပဳဖူး သူ႕ေက်းဇူး
အထူးသိတတ္ေစ-
အဲ႔ဒါမွ ဗုဒၶဝါဒ ကမာၻ႕မဂၤလာေပ-
အႀကိမ္ႀကိမ္ရြတ္ဆိုခဲ႔ေသာ စာသားျဖစ္သည္။ ဘာမွန္းမသိခင္ထဲက မိဘေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ကိုယ့္သားသမီးကို သင္ ၾကားေပးမႈေတြအထဲ အနေႏာၱ အနႏၱ ငါးပါးရွိခိုးတာပါဝင္သည္။ အနႏၱဆိုတာ ေက်းဇူးဆပ္မကုန္တာကို ရည္ရြယ္တာျဖစ္ သည္။ မာဃေဒဝထဲက လကၤာတပိုဒ္မွာ ေမတၱာေရွ႕ဦး၊ ျပဳေပဖူးဟု၊ ေက်းဇူးသိမႈ၊ ကတညဳတည့္၊ ထိုသူထက္ပင္၊ ေက်းဇူး အင္ကို၊ ထင္ထင္မခြၽတ္၊ ေျပာဆိုတတ္က၊ သူျမတ္မွန္လွ၊ ကတေ၀ဒီ၊ ဟူတံုျပီရွင့္၊ ဤလူ႔ဘ၀၊ လူ႔ေလာက၌၊ ဉာဏသမၸဇဥ္၊ ကင္းမယွဥ္ပဲ၊ ကတညဳတ၊ ကတေ၀ဒီ၊မသိတတ္သူ၊ လူမသမာ၊ ထိုမ်ားစြာတို႔၊ ခ်မ္းသာစီးပြား၊ ေလ်ာ့ပါးယိမ္းယိုင္၊ ျမဲမႏိုင္ဘူး။ ဓမၼကရိုဏ္းစစ္ေရ၊ က်ဖ်ားေရသုိ႔၊ သေရမတိုး၊ ဘုန္းေရာင္ညႇိဳးလ်က္၊ တန္ခိုးေန႔ည၊ဆုတ္လပမာ၊ ယုတ္တတ္စြာ၏။ (မဃ ေဒ၀)
ထိုမွ်မကေသးငယ္စဥ္ကသင္ၾကားခဲ႔ဖူးေသာ ဖတ္စာထဲက ငခင္ညိဳအေၾကာင္း။ အရွင္သခင္၏ေစခိုင္းခ်က္ျဖင့္ သတ္ရန္ အဆင္သင့္ျဖစ္ေနေသာ္လည္း စားလိုက္မိဖူးေသာ ထမင္းတနပ္၏ေက်းဇူးက သူ႔လက္ကိုရြံ႕သြားေစခဲ႔သည္။ သူတြန္႔သြား ေသာ လက္ကား အျခားသူက အတင္းတြန္းဖယ္လိုက္သည္မဟုတ္။ ေက်းဇူးရွင္ကို မေစာ္ကားအပ္ ေက်းဇူးဆိုတာဆပ္ရ မည္ဆိုေသာ သြန္သင္ထားခ်က္က သူ႔ဓားခ်က္ကို တြန္းထုတ္လိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။ ဒီလိုအျဖစ္မ်ိဳး ျမန္မာရာဇဝင္မွာရွိခဲ႔ဖူး ေသးသည္- အင္း၀ဘုရင္က “ျပည္ၿမိဳ႕ကိုသိမ္းသည့္အခါ၌ ရွင္တစ္ဆူ၊ လူတစ္ေယာက္ရခဲ့တယ္” ဟု မိန္႔ေတာ္မူခဲ႔သည့္ စကားတခြန္းက စေျပာရမည္။ တၿမိဳ႕လုံးက်သြားေသာ္လည္း သတၱိေျပာင္ေျပာင္ျပန္လည္ခုခံေနေသာ ၁၃ ႏွစ္သားေလး ငထင္ငယ္ဆီမွ မိမိအရွင္သခင္အေပၚ ထားရွိေသာ ေက်းဇူးႏွင့္သစၥာတရားကို ေတြ႔ျမင္ခဲ႔ရသည္။ လူမ်ိဳးတမ်ိဳး၏ အတြင္း စိတ္ဓာတ္ကို သိရွိလိုပါက သူတို႔ေန႔စဥ္ေျပာဆို သုံးႏႈန္းေသာ စကားပုံေတြထဲ ေျခရာခံလွ်င္ပင္ေတြ႔ျမင္ႏုိင္မည္ျဖစ္သည္။ ျမန္မာေတြ၏ စကားပုံေတြထဲတြင္ ေက်းဇူးတရားကို တျမတ္တႏိုး အေလးထားေသာ စကားပုံတို႔ျပည့္ႏွက္ေနသည္။ ဤ သည္ကပင္ ျမန္မာေတြႏွင့္ေက်းဇူး အကြားအေဝးကို မွန္းဆ ႏွဳိင္မည္ထင္သည္။
ေက်းဇူးႏွင့္ပတ္သက္တာ တင္ျပရလွ်င္ မဆုံးႏွဳိင္ေအာင္ရွိမည္။ ထိုသို႔ေက်းဇူးႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ႂကြယ္ဝပါလွ်က္ ဘာေၾကာင့္ ျမန္မာေတြႏွဳတ္ဖ်ားက ေက်းဇူးတင္စကား ဆြ႔ံေနရသနည္း။ ထိုေမးခြန္းႏွင့္အတူ ေက်းဇူးစကားဆိုတတ္ၾကေသာ လူမ်ိဳးမ်ား ၏ ဘဝအေနအထားတို႔ကို လွမ္းၾကည့္မိေတာ့သည္။
သူတို႔ဆီက လူေနမႈဘဝတြင္ ၁၈ ႏွစ္ျပည့္သြားပါက မိဘႏွင့္ခြဲၿပီး ေနတတ္ၾကသူေတြ မ်ားမ်ားလာျပီဟုဆိုသည္။ အထီးက်န္ ဆန္ေသာ မိအိုဖအိုတို႔၏ ဘဝေနညိဳခ်ိန္အနီးနားမွာ ကူသူမဲ့ေနၾကတာကို ျမင္ၾကရသည္။ဒီလိုဆို ျမန္မာတို႔ကေကာ အနႏၱ စာရင္းထဲထည့္ထားေသာ မိဘတို႔အတြက္ ဆပ္မကုန္ေသာေက်းဇူးကိုေက်ဖို႔ ျမန္မာလူမ်ိဳးတိုင္း၏ စိတ္ခံစားခ်က္ရွိသည္ဆို လွ်င္ မွန္ေသာစကားပင္ျဖစ္မည္။
မိဘေတြႏွင့္ပတ္သက္ေသာ ျမန္မာလူမ်ိဳးတို႔၏ခံစားခ်က္ သည္ တာဝန္ေက်ေသာ သားသမီးျဖစ္လိုျခင္းပင္။ မေလး-ထိုင္းစ ေသာ ႏိုင္ငံတို႔ေရာက္စဥ္အခါက ျမန္မာလူငယ္မ်ားႏွင့္စကားေျပာျဖစ္သည္။ သူတို႔ေတြ ႏိုင္ငံျခားတိုင္းျပည္၌ ေပ်ာ္ေနၾက သည္မဟုတ္။ မေျပလည္ေသာ အိမ္၏စီးပြားေရးအတြက္ မိသားစုအေရး အနစ္နာခံရုန္းကန္ေနၾကသူေတြဆိုတာ သိလိုက္ ရသည္။ ရသမွ်ေငြကုိ ျမန္မာျပည္ရွိ မိဘတို႔ထံ ျပန္လည္ပို႔ေနၾကသူေတြက အမ်ားစုျဖစ္သည္။ ဒီအျဖစ္ေလးတခုႏွင့္ပင္ အေျဖကထြက္သြားပါၿပီ။
ျမန္မာေတြကို ေက်းဇူးစကားမဆိုတတ္ေသာလူမ်ားဟု စိတ္ထဲက လက္ညႇိဳးထိုး ေခါင္းထဲက အထင္ေသးေနၾကေသာ လူေတြထက္ ေက်းဇူးတရား အေပၚ လက္ေတြ႔က်င့္သုံးပုံ အကြာအေဝးက္ုိ ျမန္မာတို႔ဘဝထဲ ထဲထဲဝင္ဝင္ ဝင္ၾကည့္လွ်င္ ျမင္ရမည္ျဖစ္သည္။ ေက်းဇူးတင္စရာ မလိုပါဘူးဟု ျမန္မာတိုင္းေျပာေနၾကျခင္းသည္ ေက်းဇူးကိုမသိ၍ မဟုတ္။ ေက်းဇူး တရားကို ႏႈတ္ကရြတ္ဆ္ိုရံုႏွင့္ ေက်သည္မထင္တတ္ေသာအျမင္က ျမစ္ဖ်ားခံသည္ဟုထင္မိသည္။ ေနာက္တခ်က္က ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ ဆိုစကားသည္ တစိမ္းဆန္ သည္ဟု ျမန္မာတို႔ခံယူထားၾကျခင္းပင္။ ဤခံယူခ်က္ကိုသာ သိရွိၾကပါက ျမန္မာေတြအေပၚ အျမင္ ေျပာင္းမည္ျဖစ္သည္။ ေက်းဇူးတင္စကားေျပာတိုင္း ရပါတယ္- ေက်းဇူးတင္စကားဆိုတာ တစိမ္းဆန္လိုက္တာစေသာတုန္႔ျပန္မႈတြင္ ေမတၱာဓာတ္ေတြပါေနတာကို ျမင္ရမည္ျဖစ္သည္။ တစိမ္းဆန္သည္ဟု အထင္ မခံ လိုျခင္းက တရင္းတႏွီးရွိမႈကို အေဝးမပို႔ခ်င္ျခင္းမဟုတ္လား။
ထို အႏွစ္သာရပါေသာေက်းဇူးတရားအေပၚ ျမန္မာတို႔ခံယူခ်က္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြအထဲ ဘာေတြ ထပ္ေလာင္းသင့္နည္း ။ဤကိစၥကို ေဆြးေႏြးခ်င္ပါသည္။ ႏိုင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားသုံးေနေသာ ေက်းဇူးတုန္႔မႈသည္ မွားေနသလားဆိုေတာ့ မမွား ပါ။ မိမိတို႔ဘာသာတရား အဆုံးအမ၌ ေက်းဇူးမဆပ္ႏုိင္လွ်င္ေတာင္မွ ေက်းဇူးသိတတ္ျခင္းကို ကတညဳဟု ဆိုထားျခင္း ျဖစ္သည္။ ထိုအရာသည္ အာရိဂတ္ေတာ- ခပ္ဖြန္- သိုင္းက်ဴး စသည္မွာ ပါဝင္ေနသည္ဟု ထင္သည္။
ျမန္မာေတြ ခံယူထားေသာ လက္ေတြ႕က်က် တာဝန္ေက်ေသာ ေက်းဇူးတုန္႔ျပန္မႈအထဲ ကတညဳ မဂၤလာဆင့္ၿပီး ေက်းဇူးႏွင့္ အလုပ္ကို တထပ္တည္း ထားလိုက္ၾကလွ်င္– အခ်ိဳအေပၚ သကာေလာင္းသလိုျဖစ္မည္ဟု ျမင္လိုက္မိပါသည္။ ျမန္မာေတြ၏ ရင္ထဲက အေက်ဆပ္ခ်င္ေသာလုပ္အားႏွင့္ ေက်းဇူးတန္ဖိုးသတ္မွတ္ထားမႈအထဲ ခ်က္ျခင္းလက္ငင္းပင္ ေက်းဇူးပါ-ေက်းဇူး တင္ပါတယ္ဟူေသာ အေလ့အက်င့္ကို ထပ္ထည့္လိုက္ျခင္းသည္ အလုပ္အပိုမဟုတ္ပဲ ပိုမိုလွပေသာ ျမန္မာလူေနမႈတခု ျဖစ္သြားမည္ဟု ထင္ျမင္ၾကည့္မိသည္။
အရွင္ဇဝန
(ေခတၱ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုု