ေမာင္ခုိင္ေအာင္ (စစ္ေတြ) ● ေက်ာက္ျဖဴမွသည္ အိမ္ျဖဴေတာ္ဆီသုိ႔
ရခုိင္အမ်ဳိးသားညီလာခံကုိ ေက်ာက္ျဖဴၿမဳိ႕တြင္ ဧၿပီ ၂၇ မွ ေမ ၁ ရက္ေန႔ထိ က်င္းပခဲ့သည္။ ညီလာခံ ျဖစ္ေျမာက္ေရးအတြက္ ၂ ႏွစ္ ၾကာ ႀကဳိးပမ္းခဲ့ရၿပီး ရခုိင္ႏုိင္ငံေရး အင္အားစု ေပါင္းစုံႏွင့္ ရခုိင္ျပည္သူတုိ႔၏ အမ်ဳိးသား ေတြ႔ဆုံပြဲႀကီး ျဖစ္လာခဲ့သည္။ ျမန္မာျပည္အႏွံ႔မွ ရခုိင္ လက္နက္ကုိင္ အင္အားစုမ်ား ႏုိင္ငံတကာေရာက္ ရခုိင္သမုိင္းပညာရွင္မ်ား လာေရာက္ႏုိင္ခဲ့သည္။
ကုန္လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္မ်ားအတြင္း ဘာသာေရးဆန္သည့္ ပဋိပကၡမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့မႈ၊ ညီလာခံ မက်င္းပမီ တစ္လအလုိတြင္ စစ္ေတြၿမဳိ႕၌ NGO ; INGOs မ်ားအေပၚ ဆန္႔က်င္ တုိက္ခုိက္ခဲ့မႈတုိ႔ေၾကာင့္ ညီလာခံအေပၚ စုိးရိမ္ေၾကာင့္ၾကမႈမ်ားသည္ ျပည္တြင္း တာ၀န္ရွိသူမ်ားႏွင့္ ႏုိင္ငံတကာ သံတမန္ အသုိင္းအ၀န္းမ်ားထဲတြင္ ျဖစ္ေပၚေနခဲ့သည့္ ေဆြးေႏြးပြဲ အစီအစဥ္ႏွင့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားသည္ စိတ္၀င္စားစရာ ျဖစ္ေနသည္။
ရခုိင္တုိ႔သည္ နာက်င္ဒဏ္ရာ ရေနေသာ သားေကာင္မ်ားျဖစ္ေနသည္။ ေၾကာင့္ၾက စုိးရိမ္မႈ လြန္ကဲကာ စိတ္လႈပ္ရွား လြယ္ေသာ အဆင့္သုိ႔ ေရာက္ေနသည္။ သယံဇာတ ႁကြယ္၀ပါလွ်က္ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးၿပီး မဖြံ႔မၿဖဳိးရသည့္အထဲတြင္ ႏုိင္ငံတကာမ်က္ႏွာစာ၌ အ႐ုပ္ဆုိးအက်ည္းတန္ကာ အပစ္ပယ္ခံ ဘက္လုိက္မႈဒဏ္ကုိ ခံေနရသည္ဟု ႐ုိးသားစြာ ခံစားေနၾကရသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ညီလာခံတြင္ အစြန္းေရာက္ အယူအဆမ်ားျဖင့္ ေပါက္ကြဲကာ ဖ႐ုိဖရဲ ႐ုပ္ဆင္းပ်က္သြားမည္ကုိ ညီလာခံ တာ၀န္ရွိသူမ်ား စုိးရိမ္ခဲ့သည္။ အစုိးရသစ္ႏွင့္ ဗမာမ်ားအေပၚ မုန္းတီးဆန္႔က်င္စိတ္၊ ဘဂၤါလီမ်ားအေပၚ ေဒါသစိတ္မွ မူဆလင္ မုန္းတီးဆန္႔က်င္ေရးစိတ္၊ မူဆလင္ဘဂၤါလီမ်ား ရခုိင္ေျမတြင္ လုံး၀ မရွိေစလုိ၊ မျမင္ေစလုိေသာ စိတ္တုိ႔သည္ ရယ္ဒီကယ္ဆန္လြန္ၿပီး အႏၲရာယ္ႀကီးေသာ အစြန္းေရာက္ အယူအဆမ်ားဆီသုိ႔ ဦးတည္သြားႏုိင္သည္။
ညီလာခံတြင္ ရခုိင္လူထု ညီၫြတ္ခဲ့သည္။ စည္းကမ္းရွိခဲ့သည္။ ” လုံၿခဳံၿငိမ္းခ်မ္းဖြံ႔ၿဖဳိးရန္ ရခုိင္အမ်ဳိးသားညီလာခံ ” ဆုိေသာ ေဆာင္ပုဒ္အတုိင္း လက္ေတြ႔က်က် ေရွ႕သုိ႔ ခရီးဆက္ႏုိင္ခဲ့သည္။
ရခုိင္ညီလာခံ စတင္ေသာေန႔တြင္ သမၼတ အုိဘားမားသည္ မူဆလင္ ၆၁ ရာခုိင္ႏႈန္းရွိေသာ မေလးရွားႏုိင္ငံသုိ႔ ေရာက္ေနသည္။ ကြာလာလမ္ပူ၌ အာဆီယန္လူငယ္မ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆုံပြဲတြင္ သူသည္ သတင္းစကားတစ္ခုကုိ ကမၻာသုိ႔ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။
“မူဆလင္ေတြကုိ ဖိႏွိပ္ေနရင္ ျမန္မာဒီမုိကေရစီ မေအာင္ျမင္ႏုိင္ဘူး ” ဟူ၍ ျဖစ္၏။ အေမရိကသည္ စူပါ ပါ၀ါ နံပါတ္တစ္၊ ဒီမုိကေရစီကုိ ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ေနေသာ ခ်န္ပီယံ၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ သမၼတသည္ ဒီမုိကေရစီ၏ စၾကာ၀ေတးမင္း ပင္ျဖစ္သည္။ သူ႔ စကားသည္ မုိးႀကဳိးသြား၊ စစ္သံစစ္မိန္႔ ပမာျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံသုိ႔ ပထမဆုံးအႀကိမ္ ေရာက္လာၿပီး ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ ဘြဲ႔ႏွင္းသဘင္ခန္းမ မိန္႔ခြန္းတြင္ ႐ုိဟင္ဂ်င္ ျပႆနာကုိ ပြဲထုတ္လာခဲ့သည္။ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီေရးတြင္ ႀကီးမားခက္ခဲေသာ စိန္ေခၚမႈမ်ားႏွင့္ အခက္အခဲမ်ားစြာ ရွိေနသည့္အထဲ မူဆလင္ ျပႆနာကုိ ခဏခဏ ေရွ႕တန္းတင္ေနသည္မွာ အဘယ္ေၾကာင့္နည္း။ အစုိးရသစ္ လက္ထက္တြင္ မူဆလင္ ျပႆနာသည္ သီတာေထြးမွ စခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္ သမုိင္းေရခံ ေျမခံတြင္ ၿဗိတိသွ်တုိ႔၏ ကုိလုိနီ ဆုိးေမြ၊ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ အုပ္ခ်ဴပ္သူ အဆက္ဆက္တုိ႔၏ သမုိင္းအျမင္ အားနည္းမႈ၊ ႏုိင္ငံေရး အျမတ္ထုတ္ ကလိမ္က်မႈ၊ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ၊ ေျပာင္းလဲလာေသာ ပထ၀ီႏုိင္ငံေရး အားလုံး ပတ္သက္ ဆက္စပ္ေနသည္။
ျမန္မာ့ေႏြဦးတြင္ အျမစ္တြယ္ေနဆဲ စစ္အာဏာရွင္စနစ္၏ ေရေသာက္ျမစ္ ျပႆနာမ်ားကုိ မည္သုိ႔ ေျဖရွင္းမည္နည္း။ ဆုံး႐ႈံးေနေသာ တုိင္းရင္းသား အခြင့္အေရး ျပႆနာမ်ားကုိ မည္သုိ႔ ေျဖရွင္းမည္နည္း။ ျပည္တြင္းစစ္ နိဂုံးခ်ဴပ္ေရးႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကုိ မည္သုိ႔ တည္ေဆာက္ရမည္နည္း။ အက်င့္ပ်က္၍ ရက္စက္လြန္းေသာ ဗ်ဳိ႐ုိကေရစီ ယႏၲရားမွ အာဏာပုိင္မ်ားကုိ မည္သုိ႔ ဖယ္ရွားရမည္နည္း။ ျပည္သူမ်ား ဆင္းရဲမြဲေတမႈ၊ က်န္းမာေရး – ပညာေရး ျပႆနာ စေသာစေသာ ျပႆနာမ်ားထက္ ႐ုိဟင္ဂ်ာမူဆလင္ျပႆနာက ေရွ႕တန္းေရာက္ေနသည္။
စစ္အာဏာရွင္ စနစ္ေအာက္တြင္ မူဆလင္ကုိ မဆုိထားႏွင့္ ရဟန္းသံဃာမက်န္ ေဆြရင္းမ်ဳိးရင္း ဗမာမ်ားသည္လည္း အမႈန္႔ႀကိတ္ နင္းေခ်ခံခဲ့ရသည္။ ကရင္၊ ရွမ္း၊ မြန္၊ ရခုိင္တုိ႔သည္ ကြၽန္တစ္ပုိင္း ျဖစ္ခဲ့ရသည္။ သုိ႔ေသာ္ မူဆလင္႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားသည္သာ အဖိႏွိပ္ခံရဆုံး၊ ကံအဆုိးဆုံးသူမ်ားဟု အိမ္ျဖဴေတာ္ႏွင့္ ဥေရာပ အသုိင္းအ၀န္းမွ ပုံေဖာ္လာခဲ့သည္။ ရခုိင္တုိ႔သည္ လူဆုိးလူမုိက္ အ႐ုိင္းအစုိင္း ဗုဒၶဘာသာမ်ားအျဖစ္ ပုံရိပ္ေပၚလာခဲ့သည္။ ရခုိင္တုိ႔သည္ ဘယ္လုိသမုိင္းႏွင့္ ဘယ္လုိ လူသားေတြလဲ။ အုိဘားမား မသိ။ အိမ္ျဖဴေတာ္မသိ။ သူတုိ႔ သိသည္မွာ မူဆလင္ ႐ုိဟင္ဂ်ာ။
(၂)
သမၼတ အုိဘားမား၏ အာရွခရီးစဥ္အတြင္း လန္ဒန္စီးပြားေရးႏွင့္ ႏုိင္ငံေရးသိပၸံေက်ာင္းမွာ ကြန္ဖရင့္ငယ္တစ္ခု ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ ” ျမန္မာ့႐ုိဟင္ဂ်ာ မ်ားအေပၚ ႏုိင္ငံေတာ္က ႀကီးမွဴးေသာ ေခ်မႈန္းသုတ္သင္ေရး ဆယ္စုႏွစ္မ်ား ” ေခါင္းစဥ္ႏွင့္ ျဖစ္သည္။ ေက်ာက္ျဖဴ ညီလာခံ၏ ဒုတိယေန႔ ဧၿပီ ၂၈ တြင္ သူတုိ႔၏ သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္ ထြက္လာခဲ့သည္။
ကြန္ဖရင့္ သဘာပတိက ျမန္မာလူမ်ဳိး ေဒါက္တာ ဇာနည္၊ ဦးေဆာင္ ေဆြးေႏြးသူက ကုလသမဂၢ၏ လူ႔အခြင့္အေရး ကုိယ္စားလွယ္ေတာ္ႀကီး မစၥတာ ကြန္တားနား ျဖစ္သည္။ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားအေပၚ ၫွင္းပန္းသတ္ျဖတ္မႈမ်ားသည္ ႏုိင္ငံတကာ ဥပေဒအရ မ်ဳိးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈ ေျမာက္ မေျမာက္ကိစၥအား ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။ မ်ဳိးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈဆုိင္ရာ ပညာရွင္မ်ား တက္ေရာက္ခဲ့ၾကသည္။” မ်ဳိးတုန္း သတ္ျဖတ္မႈ လကၡဏာကုိ ေတြ႔ရတယ္။ ဒါဟာ လူသားထု တရပ္လုံးကုိ ဆန္႔က်င္တဲ့ ရာဇ၀တ္ျပစ္မႈဘဲ ” ဟု ကြန္တားနား ေျပာခဲ့သည္။
“ကြၽန္ေတာ့္ရဲ့ သုံးႏွစ္တာ သုေတသန လုပ္ရပ္ေတြအရ ဒါဟာ ျဖည္းျဖည္းခ်င္း ေတာက္ေလာင္ေနတဲ့ မ်ဳိးတုန္း သတ္ျဖတ္မႈျဖစ္တယ္ ” ဟု ေဒါက္တာ ဇာနည္က ေျပာဆုိခဲ့သည္။
႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားသည္ လက္ထပ္ထိမ္းျမားမႈ သားသမီး ေမြးဖြားမႈ ကိစၥမ်ားတြင္ ဆုိး၀ါးစြာ ကန္႔သတ္ခ်ဴပ္ခ်ယ္ ခံေနရသည္။ တုိင္းရင္းသား ျဖစ္မႈ၊ ႏုိင္ငံသားျဖစ္မႈမ်ား ျငင္းပယ္ခံေနရၿပီး တရားဥပေဒေရွ႕ေမွာက္တြင္ သူတုိ႔သည္ လူသားမ်ားကဲ့သုိ႔ အသိအမွတ္ျပဳ မခံရဟု သေဘာထား ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ လူမ်ဳိးေပါင္း ၁၃၀ ေက်ာ္ရွိသည့္ အထဲတြင္ သူတုိ႔ တစ္ခုတည္းအေပၚမွာ သာလွ်င္ အဓမၼ လူဦးေရ ထိန္းခ်ဴပ္မႈ ေပၚလစီကုိ က်င့္သုံးေနသည္။ သူတုိ႔ အမ်ားစုမွွာ လူ႔အေျခခံ လုိအပ္ခ်က္ျဖစ္ေသာ စားစရာႏွင့္ ေဆး၀ါးမ်ား မရရွိၾက။ ျမန္မာအစုိးရႏွင့္ ျပည္သူ (Myanmar Govt and People) ေတြဟာ သူတုိ႔ ပ်က္သုဥ္းေအာင္ လုပ္ေနၾကသည္ဟုလည္း ပါ၀င္သည္။
ၿဗိတိသွ် ႐ုိဟင္ဂ်ာအဖြဲ႔ (BROUK) ေခါင္းေဆာင္ ဦးထြန္းခင္က အစုိးရ လက္နက္ကုိင္ တပ္ဖြဲ႔မ်ားႏွင့္ ေဒသခံ အစြန္းေရာက္မ်ားေၾကာင့္ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားအတြက္ ေနာက္ထပ္ ရ၀မ္ဒါ မျဖစ္ေစဖုိ႔ ကမၻာႀကီးကုိ ေမတၱာရပ္ခံခဲ့သည္။
ျမန္မာျပည္သူမ်ားကုိပါ ရာဇ၀တ္သားအျဖစ္ ဆြဲထည့္လုိက္ျခင္းအတြက္ မုိက္မဲမႈတြင္ ကမ္းကုန္ေအာင္ ထူးခၽြန္သူဟု ေဒါက္တာ ဇာနည္အား မွတ္ခ်က္ျပဳပါသည္။ ျပည္တြင္း၌ ဖြဲ႔စည္းပုံ ေျပာင္းလဲေရး လႈပ္ရွားမႈမ်ား၊ လိပ္ခဲတည္းလည္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပြဲမ်ား၊ မေအာင္ျမင္ေသာ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးမ်ား၊ လယ္ယာသိမ္းထြန္တုံး တုိက္ပြဲမ်ား၊ အလုပ္သမား သပိတ္မ်ားႏွင့္ ဒီမုိကေရစီ ေျခလွမ္းစ႐ုံရွိေသးေသာ ႏုိင္ငံငယ္ေလးကုိ ႐ုိဟင္ဂ်ာဆုိေသာ တင္းပုတ္ဆုိးႀကီးႏွင့္ ႐ုိက္သတ္ဖုိ႔ ႀကဳိးစားေနသည္။ အေမရိကနဲ႔ ၿဗိတိန္က အဘယ့္ေၾကာင့္ ပါ၀င္ေနရသနည္း။ စင္စစ္ ႐ုိဟင္ဂ်ာ ဆုိသည္မွာ ပထမ အဂၤလိပ္ – ျမန္မာစစ္ပြဲႏွင့္ ရခုိင္ကုိ သိမ္းၿပီးေနာက္ ၿဗိတိသွ်တုိ႔ ေပးခဲ့ေသာ အေမြဆုိး၊ သူတုိ႔ ေမႊးခဲ့ေသာ မီးပင္ျဖစ္သည္။
ဤ ဘဂၤလီမ်ားသည္ ျမန္မာျပည္ ရခုိင္ေျမထဲတြင္ ရာစုခ်ီေနလာေသာ လူသားမ်ားျဖစ္သည္။ ဆင္းရဲလြန္း၊ ပညာေရး နိမ့္လြန္းသည့္ တုိင္းရင္းသား ျပည္သူမ်ားအားလုံးကဲ့သုိ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ား ခံခဲ့ရသည္။ သူတုိ႔၏ ခံစားခြင့္မ်ားႏွင့္ ဂုဏ္သိကၡာအတြက္ ဒီမုိကေရစီ ျမတ္ႏုိးသူတုိင္းတြင္ တာ၀န္ရွိသည္။ အမ်ားစုမွာ ျမန္မာစကား မတတ္။ ပညာေရးမရွိ။ သတင္းစာမသိ။ ဦးသိန္းစိန္၊ ဦးေရႊမန္း၊ ေဒၚစုကုိ မသိ။ အိျႏၵာေက်ာ္ဇင္၊ ေျပတီဦး မသိ။ ေနတုိး မသိ။ ရခုိင္စာေပ ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ စိမ္းလြန္းသည္။ ယခုႏွ ခ်စ္ေၾကာင္းျပေနသည့္ OIC သည္ ဟုိး လြန္ခဲ့ေသာ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ ကတည္းက ေခတ္မီ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရးတုိ႔အတြက္ အမ်ားႀကီး ကူညီခဲ့သင့္သည္။ သူတုိ႔ မ်ဳိးဆက္မ်ားသည္ မဒရာဇီေက်ာင္းႏွင့္ ကြန္ဆားေဗးတစ္ ရယ္ဒီကယ္ ဗလီဆရာမ်ားေအာက္တြင္ ႀကီးျပင္းလာခဲ့ရသည္။ ေဂ်ာင္ပိတ္ခံ လူသား၊ ေဂ်ာင္ပိတ္ခံ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း ျဖစ္ခဲ့ရသည္။ ထုိ လူသားမ်ားကုိ ခုတုံးလုပ္ၿပီး သတင္းမီဒီယာ တုိက္ကြက္မ်ား၊ ကြန္ဖရင့္မ်ားလုပ္၊ ေလာ္ဘီမ်ားလုပ္၊ ကြန္ကရက္အတြင္း ၾကားနာသူမ်ားလုပ္၊ အစုိးရ၏ ေပ်ာ့ညံ့ခ်က္မ်ား၊ အမွားမ်ားကုိ ပုံႀကီးခ်ဲ႕ခဲ့သည္။ ႏုိင္ငံေရး ထုိးစစ္လုပ္သည္။ အေနာက္ဘက္ တံခါးတြင္ စစ္ေရးအရ လႈပ္ရွားလာသည္။ မည္သည့္ ရည္မွန္းခ်က္ႏွင့္ ဤဗ်ဴဟာမ်ားကုိ ခင္းလာသနည္း။
ရခုိင္တုိ႔သည္ ဘဂၤါလီတုိ႔အား ရန္စ က်ဴးေက်ာ္ သတ္ျဖတ္ခဲ့ပါသလား။ ဗုဒၶဘာသာ ရခုိင္ေတြဟာ စိတ္ေကာင္းလြန္းလုိ႔၊ ႐ုိးလြန္းအလြန္းလုိ႔ အာရပ္ ပုံျပင္ထဲက သဲကႏၲရ ကုလားအုပ္ ဗ်ဴဟာကုိ ခံလုိက္ရသည္။ မလုံၿခဳံမႈမ်ား စုိးရိမ္ေၾကာင့္ၾကမႈမ်ား ႀကီးထြားလာၾကသည္။ လယ္ဆုံး ရြာဆုံး၊ လူဦးေရ တစစ ၀ါးမ်ဳိခံေနရေသာ အျဖစ္မွသည္ နယ္ဆုံး လူျပဳန္း ေစေသာ ဘ၀သုိ႔ မေရာက္ေစရပါဟု မည္သူ အာမခံမည္နည္း။ အိမ္ျဖဴတာ္လား၊ ကုလသမဂၢလား။ သမုိင္းကုိ ေလ့လာရေကာင္းမွန္းမသိ သမုိင္း သင္ခန္းစာကုိ မသိနားမလည္တဲ့ လူမ်ဳိးဟာ ၾကမၼငင္ေနတဲ့ လူမ်ဳိးပဲလုိ႔ ေဂ်ာ့စန္တာယာနာ ေျပာဖူးသည္။ ရခုိင္တုိ႔သည္ ၾကမၼာငင္ေနေသာ လူမ်ဳိးလား။
ရခုိင္တုိ႔သည္ ကုိယ့္ဘ၀ ကုိယ့္အေျခအေနကုိ သိနားလည္သည္။ သူတုိ႔ႏွင့္ အၿပဳိင္ တည္ရွိလာခဲ့ေသာ မူဆလင္မ်ားကုိ တစုံတရာ နားလည္သည္။ ႏွစ္မ်ား ရာခ်ီေနလာခဲ့ၾကၿပီ ျဖစ္သည္။ ျပႆနာက ေရေရရာရာ မသိဘဲႏွင့္ အေ၀းမွ ဖိအားေပးေနေသာ ႏုိင္ငံႀကီးမ်ား၊ အဖြဲ႔အစည္းႀကီးမ်ား ျဖစ္သည္။ အေမရိက္ သံတမန္မ်ားကုိ အာေပါက္မတတ္ ေျပာဖူး၊ ရွင္းျပဖူးၾကၿပီ။ သူတုိ႔မွ သုေတသီမ်ား ရွိၾကသည္။ သုိ႔ေသာ္ ကြၽန္ေတာ္ စုိးရိမ္ေသာကမ်ားကုိ ထည့္သြင္း မစဥ္းစား။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ကုိ နားလည္မေပး။ စာနာမထား ဆုိတာ ထားရွားလာခဲ့သည္။
(၃)
ေမလ ၁၅ ရက္ေန႔တြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔မႈ လက္က်န္မ်ားကုိ သက္တမ္း တစ္ႏွစ္တုိးရန္ သမၼတ အုိဘားမားက ကြန္ကရက္သုိ႔ အေၾကာင္းၾကားသည္။ မထူးဆန္းပါ။ အံ့ၾသဖုိ႔ ေကာင္းသည္မွာ အဓိက အေၾကာင္းအရင္းျဖစ္သည္။ ” မူဆလင္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ရခုိင္အေရးသည္ အေမရိက၏ အမ်ဳိးသား လုံၿခဳံေရးႏွင့္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀ါဒကုိ အႀကီးအက်ယ္ ၿခိမ္းေျခာက္ေနသည္ ” ဟု ၫႊန္းသည္။ ေနာက္တစ္ခ်က္က တပ္မေတာ္သည္ စီးပြားေရး၊ ႏုိင္ငံေရးမွာ ဆက္လက္ ပါ၀င္ေနမႈ ျဖစ္သည္။
ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးတြင္ ႀကီးမားေသာ အခန္းက႑မွ ပါ၀င္ေနေသာ တပ္မေတာ္ကုိ လက္ေတြ႔က်က် ျဖည္းျဖည္းခ်င္း ဆုတ္ခြာရန္ ျပည္သူမ်ား၊ ႏုိင္ငံေရး အင္အားစုမ်ား ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကသည္။ ဖြဲ႔စည္းပုံ ေျပာင္းရမည္။ တပ္မေတာ္ဘက္မွ သေဘာထားႀကီးရမည္။ အခ်ိန္ယူရမည္။ ေပးရမည္။ ဤကိစၥကုိ ထားပါေတာ့။ ရခုိင္ကိစၥက အေမရိက၏ အမ်ဳိးသား လုံၿခဳံေရးကုိ မည္သုိ႔မည္ပုံ ၿခိမ္းေျခာက္ေနပါသနည္း။
အုိဘားမား၏ သေဘာထားကုိဖတ္ရေသာ အေမရိကႏွင့္ ဥေရာပ၊ ကမၻာတ၀ွမ္းမွ လူေပါင္းမ်ားစြာတုိ႔သည္ ရခုိင္ကုိ မည္သုိ႔ နားလည္သြားၾကမည္နည္း။ လုံၿခဳံေရးကုိ ထိခိုက္တယ္ဆုိလွ်င္ ေျမာက္ကုိးရီးယားကဲ့သုိ႔လား။ အယ္လ္ကုိင္ဒါး တာလီဘန္မ်ားကဲ့သုိ႔ ေသြးဆာေနေသာ စစ္ေဘးၾကမၼာ ဗုဒၶသားေတြလား ဟု စဥ္းစားသြားႏုိင္သည္။ တစ္ခါမွ မၾကားဖူး၊ ထူးဆန္းေသာ “ရခုိင္” ဆုိသည့္ ေနရာတစ္ခုက မဟာအင္အားႀကီး အေမရိကရဲ႕ လုံၿခဳံေရးကုိ ၿခိမ္းေျခာက္ေနသည္ဟု ဆုိေသာ သမၼတ၏ စကားသည္ က်ဳိးေၾကာင္းဆက္စပ္မႈ ကင္းမဲ့ၿပီး ဆင္ျခင္တုံတရား ေခါင္းပါးလြန္းပါသည္။ ေမာဟ မပါဘဲ လက္ရွိအစုိးရမွာ ေကာင္းသည့္ အရာမ်ားရွိသလုိ ေထာက္ျပစရာ ညံ့ကြက္ဆုိးကြက္မ်ား တစ္ပုံတစ္ပင္ ရွိသည္။ စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔ရန္ အေၾကာင္းျပခ်က္ သည္မွ်ပင္ ရွားပါးရပါသလား။ လူ႔အခြင့္အေရးကုိ ေထာင္ျပၿပီး စီးပြားေရး အက်ဳိးတူ မူဆလင္ကမၻာကုိ မ်က္ႏွာခ်ဳိေသြးလုိက္ျခင္းသာ ျဖစ္မည္။ ေသနပ္မဆုိထားႏွင့္ လက္နက္ဆုိ၍ သားငါးလွီးရန္ ဓါးကုိေတာင္ ေကာင္းေကာင္း ေသြးမထားေသာ ရခုိင္တုိ႔၊ လွ်ပ္စစ္မီးမရွိ၊ မျမင္ဘူးေသာ ေက်းလက္ ရခုိင္ရြာမွ လယ္သမားမ်ား အင္တာနက္ မသိ၊ ကြန္ပ်ဴတာ မျမင္ဘူးေသာ ရခုိင္ျပည္သူအမ်ားစုသည္ အႏုျမဴစြမ္းအားရွင္ အေမရိကအား မည္သုိ႔ ၿခိမ္းေျခာက္မည္နည္း။ သူ ေျပာခ်င္သည္မွာ ထုိ ရခုိင္မ်ားသည္ ျမန္မာစစ္တပ္ႏွင့္ ပူးေပါင္းကာ မူဆလင္႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားကုိ မ်ဳိးတုန္း သတ္ျဖတ္လိမ့္မည္။ ဧၿပီ ၂၈ ရက္ေန႔က လန္ဒန္၌ ကြန္တားနား ေျပာခဲ့သည္ႏွင့္ အတူတူပင္ျဖစ္သည္။
(၄)
အေမရိက၏ ႏုိင္ငံျခားေရး ေပၚလစီတြင္ လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ ဒီမုိကေရစီကုိ စံႏႈန္းထားသည္။ သုိ႔ေသာ္ ႏုိင္ငံတစ္ခုခ်င္း ျပႆနာ တစ္ခုခ်င္းကုိ ကုိင္တြယ္ရာ၌ ေရွ႕ေနာက္ မညီမႈ၊ ယုတိၱေဗဒ ကင္းမဲ့မႈမ်ားကုိ ေနရာတုိင္းတြင္ ႏႈိင္းယွဥ္ ေတြ႔ရွိႏုိင္သည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ စီးပြားေရး ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆုိ႔မႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ ဟုိတယ္ႏွင့္ ခရီးသြားလုပ္ငန္းမ်ားကုိပင္ ပိတ္ပင္ဟန္႔တားရန္ ႀကဳိးစားခဲ့ၾကသည္။ ထုိစဥ္က စစ္အစုိးရ၏ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ား သရဖူ ေဆာင္းခဲ့သည္။ ဆုိျခင္းမွာ ျငင္းမရေသာ အမွန္တရား။ သုိ႔ေသာ္ ဤသုိ႔ ႏုိင္ငံတုိင္းကုိ လုပ္ခဲ့သလား။ ကေမၻာဒီးယား၊ ဗီယက္နမ္နဲ႔ တ႐ုပ္ကုိ မည္သုိ႔ ဆက္ဆံခဲ့သလဲ။ အေရွ႕အလယ္ပုိင္းမွာ ဆုိး၀ါးလြန္းတဲ့ ႏုိင္ငံမ်ား အဘယ္ေၾကာင့္ ကင္းလြတ္ခြင့္ရေနၾကသလဲ။
လူ႔အခြင့္အေရး စံကုိသာ ကုိင္ထားတယ္ ဆုိလွ်င္ တ႐ုပ္ – အေမရိကန္ ဆက္ဆံေရး ၿပဳိဆင္းသြားလိမ့္မည္။ လူ႔အခြင့္အေရးက တစ္ဘက္၊ ေစ်းကြက္ႏွင့္ အမ်ဳိးသား စီးပြားေရးက တစ္ဘက္၊ ႏွစ္ခု မွ်ၿပီး ကစားေနရသည္။ ႏုိင္ငံေရးဆုိသည္မွာ အက်ဳိးစီးပြားအတြက္ ကစား၀ုိင္း ျဖစ္ေနသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ စံႏႈန္းမ်ား ဆုိသည္မွာ တစ္ခါတစ္ခါ ဟန္ေဆာင္ပန္ေဆာင္ သံတမန္ အၿပဳံးေလာက္သာ ရွိသည္။
လူ႔အခြင့္အေရး သုည ႏုိင္ငံမ်ား၊ အေရွ႕အလယ္ပုိင္းမွာ ရွိသည္။ ခ်ာရီယာ ဥပေဒပင္ ႀကီးစုိးေနၾကသည္။ သုိ႔ေသာ္ အေမရိက၏ ေသနဂၤဗ်ဴဟာ မိတ္ေဆြမ်ား၊ စီးပြားေရး ေရာင္းရင္းႀကီးမ်ား လက္နက္ကုန္သည္ႀကီး၏ ေဖါက္သည္ႀကီးမ်ား၊ သည္ေတာ့ အိမ္ျဖဴေတာ္ ႏွာေစးေနသည္။ စုံလုံးကန္းေနသည္။
ဆီးရီးယားမွာ အီရတ္မွာ အာဖဂန္မွာ ေလာင္မီးထေနသည္။ အိမ္ျဖဴေတာ္က အာရွကုိ လွည့္ၿပီး မဟာမိတ္မ်ားႏွင့္ ေတြ႔သည္။ ပစီဖိတ္မွာ ပဋိပကၡ ႀကီးလာသည္။ တ႐ုပ္ – ဗီယက္နမ္တုိ႔ ရန္ထျဖစ္ၾကသည္။ ၿဗိတိသွ်တုိ႔ ေရႊေခတ္သည္ အတၱလန္တိတ္ အေမရိကအတြက္ ပစီဖိတ္။ စစ္ေအးကာလအလြန္ ေရႊေခတ္ထဲမွာပင္ အာဖဂန္ စစ္ပြဲမွ အယ္လ္ကုိင္ဒါႏွင့္ တာလီဘန္တုိ႔ ေမြးဖြားလာခဲ့သည္။ အစြန္းေရာက္ မူဆလင္ေတြ ေခါင္းေထာင္လာသည္။ ေခါင္းကုိင္ ဖခင္ႀကီး ဘယ္သူလဲ။ ကုိယ္ေမြးတဲ့ ေမ်ာက္ ကုိယ့္ကုိ ျပန္ေျခာက္ေနၿပီ။ ဆုိရွယ္လစ္ႏွင့္ ကြန္ျမဴနစ္မ်ားထက္ အဆေပါင္းမ်ားစြာ ဆုိး၀ါးတယ္ဆုိျခင္းကုိ တ႐ုပ္ႏွင့္ အာဖဂန္တုိ႔ကုိ ယွဥ္ၾကည့္ပါေလ။ ယခု ႏုိင္ဂ်ီးရီးယားမွာ ဘုိကုိဟာရမ္အဖြဲ႔ ေပၚေပါက္လာၿပီး ေက်ာင္းသူကေလးမ်ားကုိ ျပန္ေပးဆြဲျခင္းမဟုတ္။ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းကုိ ျပန္ေပးဆြဲျခင္း၊ ကမၻာႀကီးကုိ ျပန္ေပးဆြဲျခင္းျဖစ္သည္။ ထုိကိစၥမ်ားႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္လွ်င္ ရခုိင္ကိစၥက အလြန္ေသးမႊားလြန္းသည္။
ရခုိင္မွာ ထမင္း ငတ္ေသေနေသာ ဘဂၤါလီ မူဆလင္မရွိ။ ရခုိင္သတ္၍ ေသေနေသာ မူဆလင္ တစ္လတြင္ တစ္ေယာက္မရွိ။ ဒါကုိေတာင္မွ လူမ်ဳိးတုန္း သတ္ျဖတ္မႈဟု သံတမန္ အသုိင္းအ၀န္းထဲ မီဒီယာထဲ တဂ်ီဂ်ီေအာ္ေနသည္မွာ မည္သည့္ ရည္ရြယ္ခ်က္နည္း။
ယဥ္ေက်းတဲ့ မူဆလင္ ကမၻာကုိ ေခၽြးသိပ္ဖုိ႔၊ မည္သုိ႔မွ် ကင္းကင္းေန၍ မရေသာ OIC ကုိ မ်က္ႏွာခ်ဳိေသြးဖုိ႔အြက္ အိမ္ျဖဴေတာ္ဟာ ရခုိင္ကုိ က်ားစာ ခ်ေကြၽးေနတာလား။
သမၼတ အုိဘားမား၏ စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔မႈ အေၾကာင္းျပခ်က္ကုိ အေမရိကန္ျပန္ ျမန္မာ မိတ္ေဆြတစ္ဦးႏွင့္ ေဆြးေႏြးၾကည့္ရာ သူက အရမ္း စေကာ္လာဆန္ေနသည္။ အေမရိကန္သည္ လူ႔အခြင့္အေရးကုိ ဦးထိပ္ထားသည့္အတြက္ ဘာေၾကာင့္ ဤသုိ႔ ဆုံးျဖတ္ရသလဲဆုိသည္ကုိ သူတုိ႔ဘက္မွ ၀င္၍ စဥ္းစားၾကည့္ရန္ အၾကံေပးသည္။ အဲဒီ အေမရိကန္ေတြက ရခုိင္ေတြဘက္က ၀င္စဥ္းစားဖုိ႔ေကာ အေရးမႀကီးဘူးလားဟု မိတ္ေဆြႀကီး ကုိေက်ာ္၀င္းက ေျပာသည္။ အေရးႀကီးသည္မွာ အရွိတရားကုိ သိျမင္ဖုိ႔ ျဖစ္သည္။
ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ရခုိင္မ်ားသည္ ျမန္မာ့သမုိင္းတြင္ စစ္႐ႈံးေသာ လူမ်ဳိး၊ အပစ္ပယ္ခံ လူမ်ဳိး၊ တုိင္းရင္းသား အခြင့္အေရးေတြ ဆုံး႐ႈံးေနတဲ့ လူမ်ဳိး၊ ကြၽန္တစ္ပုိင္း လူမ်ဳိး၊ ဗမာကုိ ေၾကာက္ရာကေန ကုလားကုိ ေၾကာက္ရ၊ အခု ဒီမုိကေရစီ အေမရိကကုိ ေၾကာက္ရမယ့္ ကိန္း ဆုိက္လာသည္။
ဤကိစၥသည္ ရခုိင္အေရး သက္သက္ မဟုတ္ေတာ့ေခ်။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ကုိ စာနာသည့္ ဘ၀တူ ဖိႏွိပ္ခံ တိုင္းရင္းသား ျပည္သူမ်ား၏ နားလည္မႈကုိ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္သည္။ ဗမာ ဒီမုိကရက္ေတမ်ားသည္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔၏ မိတ္ေဆြ ရဲေဘာ္မ်ား ျဖစ္သည္။ တပ္မေတာ္သား၊ ႏုိင္ငံေရးသမား၊ ပညာရွင္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ အားလုံးကုိ ရည္ၫႊန္းသည္။
ေက်ာက္ျဖဴ ညီလာခံတြင္ လုံၿခဳံၿငိမ္းခ်မ္း၍ ဖြံ႔ၿဖဳိးတုိးတက္ေသာ ရခုိင္လူ႔အဖြဲ႔အစည္း ေပၚထြက္လာေရးကုိ ဦးတည္လွ်က္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ စု႐ုံးခဲ့ၾကသည္။ တုိင္းရင္းသား လူမ်ဳိးေပါင္းစုံ တန္းတူခ်စ္ၾကည္ စည္းလုံးေသာ ဖက္ဒရယ္ ႏုိင္ငံေတာ္သစ္ တည္ေဆာက္ရန္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ဆုံးျဖတ္ခဲ့ၾကသည္။ ဤ ျပည္ေထာင္စုထဲတြင္ တန္းတူေရး၊ တရားမွ်မႈႏွင့္ လြတ္လပ္ခြင့္တုိ႔ ဖူးပြင့္ေနရမည္။ ဟိႏၵဴ၊ ခရစ္ယန္၊ မူဆလင္ ဘာသာမ်ဳိးစုံ လူသားတုိ႔သည္ လြတ္လပ္စြာ ယုံၾကည္ ကုိးကြယ္ခြင့္ႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရး ျပည့္၀စြာ ခံစားေစရမည္။ ဤသည္တုိ႔ကုိ အိမ္ျဖဴေတာ္ သိသင့္သည္။ ရခုိင္တုိ႔သည္ ရန္လုိေသာ ေသြးဆုိေသာ လူမ်ဳိးမဟုတ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ျမတ္ႏုိးေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား ျဖစ္သည္။ လူ႔အခြင့္အေရး ေအာင္လံေထာင္ကာ မူဆလင္ကမၻာကုိ မ်က္ႏွာခ်ဳိေသြးျပ ႐ုိဟင္ဂ်ာလႈပ္ရွားမႈမ်ားကုိ ေထာက္ခံအာ ျပတ္ျပတ္သားသား ရပ္တည္ျပေနေသာ အိမ္ျဖဴေတာ္ ေပၚလစီသည္ ရခုိင္ေဒသ၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကုိ အေထာာက္အကူ မျပဳႏုိင္။ ျပာဖုံးေနေသာ မီးခဲေလးကုိ မီးက်ီးရဲရဲ ျဖစ္ေအာင္ ေလမႈတ္ေပးသလုိ ျဖစ္ေနသည္။
ကြန္ကရက္မွ စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔မႈ သက္တမ္းမတုိးမီ ႏွစ္ရက္က အေနာက္ဖက္ နယ္စပ္တြင္ ႐ုိဟင္ဂ်ာ ေသြးစည္းညီၫြတ္ေရး အဖြဲ႔မွ ၀င္တုိက္၍ ျမန္မာ လက္နက္ကုိင္တခ်ဳိ႕ ထိခုိက္က်ဆုံးခဲ့ရသည္။ ပိတ္ဆုိ႔ၿပီး ေနာက္ေန႔မ်ားတြင္လည္း ဆက္ျဖစ္ေနသည္။
ရခုိင္တုိ႔သည္ အတူေနလာေသာ ဘဂၤလီမ်ားႏွင့္ ေပါက္ကြဲစရာ ျပႆနာမရွိပါ။ ႐ုိဟင္ဂ်ာ ဆုိေသာ စကားလုံး၏ ေနာက္ကြယ္မွ ႏုိင္ငံေရး အနက္ေဆာင္မႈကုိ စုိးရိမ္ေနသည္။ ျဖတ္သန္းခဲ့ေသာ သမုိင္း၏ သင္ခန္းစာမ်ားအရ ျဖစ္သည္။ ၁၉၈၂ ႏုိင္ငံသား ဥပေဒ၊ သူတုိ႔၏ ႏုိင္ငံသား ျဖစ္မႈ၊ လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ သူတုိ႔၏ ဆုံး႐ႈံးေနေသာ လြတ္လပ္ခြင့္မ်ား ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ မပိတ္ပင္ပါ။ သူတုိ႔ လူသားပီပီ ခံစားခြင့္ရၾကပါေစ။
သုိ႔ေသာ္ အေမရိက EU ႏွင့္ ကုလသမဂၢ သံတမန္ႀကီးမ်ားက ႐ုိဟင္ဂ်ာ မွ ႐ုိဟင္ဂ်ာ။ တစ္ရာမွ မေလွ်ာ့။ တုိင္းရင္းသား သတ္မွတ္ေရးသည္ သူတုိ႔ တာ၀န္ႀကီး တစ္ခု ပမာ ျဖစ္ေနသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ေခါင္းေဆာင္မ်ာား သမုိင္းဆရာမ်ားက ဆုံးျဖတ္ၿပီးသား ကိစၥတစ္ခုအေပၚ ဖိအားေပး ၀င္စြက္ဖက္ေနၾကသည္ဆုိလွ်င္ “႐ုိဟင္ဂ်ာ” အသိအမွတ္ျပဳမႈ ေနာက္ဆက္တြဲ ေပၚထြက္လာမည္ ေသခ်ာေသာ၊ ႏုိင္ငံေရး အ႐ႈပ္အရွင္းမ်ား၊ ထိတ္လန္႔စရာ စိန္ေခၚမႈမ်ားကုိ ဘန္ကီမြန္း တာ၀န္ယူႏုိင္မွာလား၊ အုိဘားမားနဲ႔ အိမ္ျဖဴေတာ္ တာ၀န္ယူႏုိင္မွာလား။ အေမရိက၊ ဥေရာပနဲ႔ အာရွ မူဆလင္ အသုိင္းအ၀န္းမွာ ရခုိင္ဆုိတာ လူ႔အခြင့္အေရးကုိ တန္ဖုိးမထား။ မူဆလင္ေတြကုိ လူမ်ဳိးတုန္း သတ္ျဖတ္ႏုိင္ဖုိ႔ ႀကဳိးစားေနေသာ ဗုဒၶဘာသာမ်ားဟု မွတ္ထင္သြားၾကၿပီး အိမ္ျဖဴေတာ္နဲ႔ ကုလသမဂၢ မည္သုိ႔ ေျဖရွင္းမည္နည္း။ တာ၀န္မရွိဘူးလား။
ဒုတိယပိုင္းအား ထပ္မံတင္ျပပါမည္။
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
