ပဋိပကၡေတြရဲ့ေနာက္ကြယ္မွာ ကမၻာ့လူသားမ်ား မသိေသးတဲ့ အမွန္တရားတစ္ခု
ေဒါက္တာဓမၼပိယ (ITBMU)
(သီတဂူ ဗုဒၶတကၠသုိလ္ (ရန္ကုန္) (၁-၂၊ ၉၊ ၂၀၁၃ု)၌ “Security, Peace and Co-existence↔ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ က်င္းပခဲ့ေသာ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ပညာရွင္မ်ား ညီလာခံ၌ ဖတ္ၾကားေဆြးေႏြးခဲ့ေသာ စာတမ္း)
အပိုင္း (၁)
ယေန႔ မ်က္ေမွာက္ေခတ္ ကမၻာႀကီးဟာ ဆန္႔က်င္ဘက္ ပဋိပကၡေတြ၊ ၀မ္းနည္းဖြယ္အျဖစ္ဆိုးေတြ၊ စိတ္ေသာက ျဖစ္စရာေတြ၊ ေၾကာင့္ၾကပူပန္မွုေတြႏွင့္ ေနရာတိုင္းမွာ (ႏုိင္ငံတိုင္းမွာ) ေတြ႔ႀကံဳရင္ဆိုင္ေနၾကရ တယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာလည္း အလားတူ အျဖစ္ဆိုးေတြႏွင့္ ရင္ဆိုင္ေနရျခင္းပါ။ ဒီလိုျဖစ္ေနတဲ့ ပဋိပကၡေတြရဲ့့ မူလအေၾကာင္းရင္းက ဘာလဲ။ အေၾကာင္းကို ရွာႏိုင္ၾကဖို႔ပါ။
သီတဂူဆရာေတာ္ႀကီးက “ဒီပဋိပကၡေတြကို ျဖစ္ေပၚေစႏုိင္တဲ့ မူလအေၾကာင္းရင္းကေတာ့ ဆင္းရဲ မြဲေတမွုေၾကာင့္ ျဖစ္ရတာ↔လို႔ မိန္႔ဆိုထားတယ္။ ကၽြႏု္ပ္လည္း ဒီအတိုင္းပဲ ယုံၾကည္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ လဲဆိုရင္ အဂၤလိပ္စကားပုံေလးတစ္ခုရွိတယ္။ “A hungry man is an angry man” “ဆာေလာင္ မြတ္သိပ္ေန သူဟာ ေဒါသေတြျဖစ္ေနတတ္တယ္↔တဲ့။ ဒီေန႔ ကၽြႏ္ုပ္တို႔ရဲ့ ပတ္၀န္းက်င္မွာ ေဒါသထြက္ေနတဲ့သူေတြ အမ်ား ႀကီးရွိေနျခင္းပါ။
ဒီအေၾကာင္းအရာမ်ားႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး အဘိဓမၼာမွာ ျပဆိုထားတာကေတာ့ – “အက်ဳိးတရားမ်ား ျဖစ္ေပၚလာၿပီဆိုရင္ အေၾကာင္းတရားတစ္ခုတည္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာျခင္းမဟုတ္ပဲ အေၾကာင္းေပါင္းမ်ားစြာ ေၾကာင့္ (အေၾကာင္းမ်ားစြာ ေပါင္းဆုံလာျခင္းေၾကာင့္) အက်ဳိးတရားေတြ ျဖစ္ေပၚလာျခင္းျဖစ္တယ္↔လို႔ ဆိုထားတယ္။ ဒါကို ေထာက္ရွုၿပီး ေကာက္ခ်က္ခ်ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ဆင္းရဲမြဲေတျခင္းအမ်ဳိးအစားကို ခြဲျခားၿပီး ေျပာမွ ပိုၿပီး သင့္လိမ့္မယ္လို႔ ထင္ျမင္မိတယ္။ ဆင္းရဲျခင္း အမ်ဳိးအစားဟာ သုံးမ်ဳိးရွိႏိုင္တယ္။ (၁) စီးပြားမရွိတဲ့ ဆင္းရဲမြဲေတျခင္း၊ (၂)ပညာမရွိတဲ့ ဆင္းရဲမြဲေတျခင္း၊ (၃)ကုိယ္က်င့္သိကၡာမရွိတဲ့ ဆင္းရဲမြဲေတျခင္း-ရယ္လို႔ သုံးမ်ဳိးရွိႏုိင္တယ္။ ဒီသုံးမ်ဳိးဟာ ျပႆနာေတြ၊ ပဋိပကၡေတြ ျဖစ္ေပၚလာႏုိင္ျခင္းရဲ့ အဓိကအေၾကာင္းရင္းေတြ ျဖစ္ေနျခင္းပါ။
သို႔ေသာ္ ကၽြႏု္ပ္ယုံၾကည္ထားတာက အဲဒီအေၾကာင္းေတြအျပင္ တစ္ျခားအေၾကာင္းေတြလဲ ရွိႏိုင္ေသး တယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ပါ။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုရင္ တခ်ဳိ႔အေၾကာင္းတရားေတြက ထင္သာျမင္သာရွိေသာ္လည္း၊ တခ်ဳိ႔အေၾကာင္းတရားေတြက ထင္သာျမင္သာ မရွိလို႔ပါ။ ဒါေၾကာင့္ ေနာက္ထပ္ျဖစ္ႏိုင္ေျခအမ်ားဆုံးရွိတဲ့ ျမတ္ဗုဒၶရဲ့ မိန္႔မွာေတာ္မူခ်က္ကို မူလအေၾကာင္းအရင္းအေနႏွင့္ ေဆြးေႏြးတင္ျပလုိျခင္းပါ။ ျမတ္ဗုဒၶက – ျပႆနာအမ်ဳိးမ်ဳိးေတြ၊ ပဋိပကၡအမ်ဳိးမ်ဳိးေတြ ျဖစ္ေပၚေနရျခင္းရဲ့ အဓိကအေၾကာင္းရင္းကေတာ့ သစၥာတရားကို သမၼာဒိ႒ိ ၪာဏ္အျမင့္ႏွင့္ မွန္ကန္စြာ မသိႏိုင္ၾကလို႔ ျဖစ္ေနရတာလုိ႔ ေဟာၾကားထားျခင္းပါ။
ဒီေနရာမွာ သစၥာၪာဏ္အလင္းရဲ့ ဆန္႔က်င္ဘက္တရားဟာ မသိမွု(အ၀ိဇၹာ)ပါ။ ထိုအ၀ိဇၹာတရားမွာ ႀကီးမားတဲ့၊ အစြမ္ထက္တဲ့ စြမ္းအင္ေတြရွိေနျခင္းပါ။ သတၱ၀ါတို႔ရဲ့သႏၱာန္မွာ သူကိန္း၀ပ္ေနရင္ ေဒါသထြက္ လြယ္တယ္။ အမုန္းပြားလြယ္တယ္။ ဂလဲ့စားေခ်ခ်င္တယ္။ ခုတ္မယ္။ ထစ္မယ္။ ပါးပါးလွီးမယ္ဆိုတဲ့ စိတ္ရိုင္းေတြကို ေမြးျမဴတယ္။ ဒီလိုျဖစ္ေနေတာ့ လူသားအခ်င္းခ်င္း အျပန္အလွန္ ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔၊ အျပန္အလွန္ ေလးစားဖို႔၊ သူ႔စည္း ကိုယ္စည္း မက်ဴးေက်ာ္ဖို႔ စတဲ့ေကာင္းျမတ္တဲ့ စိတ္ေနစိတ္ထားေတြကို ဒီအ၀ိဇၹာတရားက ဖ်က္ဆီးပစ္တယ္။ ဒီေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူယွဥ္တြဲ ေနႏိုင္ဖို႔ႏွင့္ တိုင္းရင္းသားအားလုံး စည္းစည္းလုံးလုံးႏွင့္ ေနႏုိင္ဖို႔ဆိုတဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြက အလွမ္းေ၀းေနဆဲျဖစ္တယ္။ အေျခအေနေကာင္းေတြကို ဖ်က္ဆီးပစ္ေန တာက အ၀ိဇၨာ (အသိတရားေခါင္းပါးမွု) တရားဆိုတာ သစၥာသိျမင္ထားသူမ်ားမွာသာ သိႏိုင္တဲ့အရာမ်ဳိး ဆိုေတာ့ … ။
လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ပတ္ေလာက္က (၉-၁၀-၁၁-၁၂၊ ၉၊ ၂၀၁၃-ခု) ကၽြႏ္ုပ္ အိႏၵိယႏိုင္ငံမွာ က်င္းပတဲ့ “International Buddhist Confederation (IBC)” လို႔ အမည္တပ္ထားတဲ့ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ဗုဒၶဘာသာ ညီလာခံႀကီးတစ္ခုကို တက္ေရာက္ခြင့္ရခဲ့တယ္။ အဲဒီညီလာခံႀကီးကို ႏုိင္ငံေပါင္း (၄၂)ႏုိင္ငံမွ ဘာသာေရးေခါင္း ေဆာင္မ်ား၊ ပညာရွင္မ်ား တက္ေရာက္ခဲ့ၾကတယ္။ အဲဒီညီလာခံႀကီးမွာ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္တစ္ ေယာက္က – “ကမၻာ႔ လူသားမ်ားဟာ မတရားဘူးတဲ့။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုရင္ အိႏၵိယႏုိင္ငံ၊ ဗုဒၶဂါယာကို မူစလင္ မ်ားက ဗုံးခြဲတိုက္ခိုက္တာကိုေတာ့ ကမၻာက ၀ုိင္း၀န္းကန္႔ကြက္ခဲ့ၾကတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ မူစလင္ေပါင္း ငါးသိန္းေက်ာ္ သတ္ျဖတ္ခံခဲ့ရတာကိုၾကေတာ့ လ်စ္လ်ဴရွုထားၾကတယ္။ ဒါ မတရားဘူးေပါ့↔ တဲ့။
ထိုပုဂၢဳိလ္ရဲ့စကားက ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားကို အံ့အားသင့္ေစခဲ့တယ္။ ဒီလိုမွားယြင္းစြာ ေဖၚျပတဲ့ စတိတ္မင့္ (statement) တစ္ခုကို အေျခခံၿပီး ကၽြႏ္ုပ္တို႔ နားလည္သေဘာေပါက္လာခဲ့တာက – မီဒီယာ သမားမ်ားက ေဖၚျပေသာ သတင္းမွားမ်ားသည္ (သို႔မဟုတ္) ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ မွားယြင္းစြာ ေျပာဆိုခဲ့ၾကေသာ သတင္းမွားမ်ားသည္ ကမၻာ့လူသားမ်ားအား ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားအေပၚမွာ နားလည္မွုမ်ား လြဲမွားေစခဲ့တယ္ဆိုတာ သေဘာေပါက္မိျခင္းပါ။ လူမ်ားစုျဖစ္တဲ့ ျမန္မာဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားက လူနည္းစုျဖစ္တဲ့ အစၥလမ္ဘာသာ၀င္မ်ားကို တုိက္ခိုက္္ေနျခင္းဟာ တရားမွ်တမွုမရွိ။ အၾကမ္းဖက္လုပ္ရပ္ ျဖစ္တယ္။ လူမ်ားစုက လူနည္းစုကို အႏုိင္က်င့္တိုက္ခိုက္တာကို ကမၻာလူသားမ်ားက ၀ုိင္း၀န္းရွုတ္ခ်သင့္ တယ္ဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္ကို သက္ေရာက္ေစခဲ့ျခင္းပါ။ ထိုကဲ့သို႔ေသာ သတင္းမွားမ်ားေၾကာင့္ ေဒါသမီးေတာက္ မ်ားသည္ မေလးရွားႏိုင္ငံ၊ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံမ်ားသို႔ ကူးစက္ပ်ံ႔ႏွံ႔သြားၿပီး မူစလင္အစြန္းေရာက္မ်ားက ထိုႏိုင္ငံမ်ား၌ အလုပ္လုပ္ေနၾကေသာ ျမန္မာဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားကို တစ္ေယာက္ၿပီးတစ္ေယာက္ ေန႔တိုင္းနီးနီး (ဂလဲ့စားေခ်တဲ့အေနႏွင့္) သတ္ျဖတ္ ေနခဲ့ၾကတယ္။ (ယေန႔ထိ မၿပီးဆုံးႏိုင္ေသးပါ)။
ကၽြႏု္ပ္ေလ့လာမိသမွ် ေျပာရမယ္ဆိုရင္ … ဟစ္စ္ ဟုိးလီးနက္စ္ (His holiness) လို႔ လူသိမ်ားလွတဲ့ တိဘက္ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ႀကီး ဒလိုင္းလားမားလို ပုဂၢဳိလ္မ်ဳိးသည္ပင္ ဒီလိုသတင္းမွားေတြကို ယုံၾကည္လွ်က္ ျမန္မာဗုဒၶဘာသာ ရဟန္းေတာ္မ်ားႏွင့္ ျမန္မာဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားအေပၚ နားလည္မွုလြဲမွားကာ တစ္ဖက္သက္ ေ၀ဖန္ေျပာဆိုမွုေတြ ရွိလာျခင္းပါ။ သူေျပာလာတာက – “ဗုဒၶဘာသာ ျမန္မာရဟန္းေတာ္မ်ား သည္ မူစလင္မ်ားျဖစ္ၾကတဲ့ ညီေတာ္၊ ေနာင္ေတာ္မ်ားအေပၚမွာ ေဒါသေတြျဖစ္ေပၚလာတဲ့အခါ ျမတ္ဗုဒၶ ေဟာၾကားခဲ့တဲ့ ျဗဟၼစိုရ္တရားေတာ္အတုိင္း ေမတၱာတရားမ်ား (သတၱ၀ါမ်ားအေပၚမွာ အက်ဳိးစီးပြား လိုလားတဲ့ ေမတၱာစိတ္မ်ား)၊ ကရုဏာတရားမ်ား (သနားၾကင္နာစိတ္မ်ား)ကို ေမြးျမဴႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳစားသင့္ပါေၾကာင္း လြန္ခဲ့တဲ့တစ္လခန္႔က ေျပာၾကားသြားခဲ့ျခင္းပါ။ တဖန္ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ပတ္ခန္႔က ဒလိုင္းလားမားက ကမၻာသိေအာင္ တဖန္ေျပာျပန္တယ္။ သူေျပာခဲ့တာက – လူမ်ားစုျဖစ္တဲ့ ျမန္မာဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားက လူနည္းစု ျဖစ္တဲ့ အစၥလမ္ဘာသာ၀င္မ်ားကို အၾကမ္းဖက္သတ္ျဖတ္မွုေတြကို ရပ္တန္႔ၾကပါလို႔ ေျပာခဲ့ျပန္တယ္။ သူ႔လို ထင္ေပၚေက်ာ္ၾကားသူက ေျပာလိုက္တဲစကားဟာ ဘယ္လိုအဓိပၸါယ္မ်ဳိးုု သက္ေရာက္သြားႏိုင္တယ္ဆိုတာကို ေျပာသူကိုယ္တိုင္ သတိထားမိဟန္မတူပါ။ (ျမန္မာတို႔ရဲ့ ကံၾကမၼာပဲလို႔ ေျပာရေတာ့မွာပါ)။
တကယ္ေတာ့ အမွန္တရားကို အမွန္အတိုင္း မသိရွာတဲ့ တိဘက္ရဟန္းေတာ္ ဒလိုင္းလားမားႀကီးက တစ္ဖက္သတ္ ဟုိက္လိုက္လုပ္ၿပီး ဗုဒၶဘာသာ ျမန္မာရဟန္းေတာ္မ်ားႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ျမန္မာမ်ားကိုသာ တစ္ဖက္သတ္ႀကီး ျပစ္တင္ရွုတ္ခ်ေျပာဆိုျခင္းဟာ တစ္ဖက္သားအတြက္ (အေျပာခံရသူအတြက္) မည္၍မည္မွ် အႏၱရာယ္ႀကီးမားေၾကာင္း ေျပာသူက သူသိခ်င္မွသိမွာပါ။ ကမၻာ႔လူထုႀကီးက နားလည္မွုမ်ား ဘယ္လိုလြဲမွား သြားႏိုင္တယ္ဆိုတာ ေျပာသူကိုယ္တိုင္ သတိမူႏိုင္မည္မဟုတ္ပါ။ တကယ္ေတာ့ “အက်ဳိးတရားမ်ား ျဖစ္ေပၚ လာတိုင္း အေၾကာင္းတရားတစ္ခုတည္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာျခင္းမဟုတ္ပဲ၊ အေၾကာင္းေပါင္းမ်ားစြာ ေပါင္းဆုံ လာျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ရတယ္↔ဆိုတဲ့ ျမတ္ဗုဒၶတရားေတာ္မ်ားကို ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္မ်ား ႏွလုံးသြင္း ဆင္ျခင္ႏုိင္ဖို႔ပါ။
တစ္ႏွစ္အတြင္းမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ (ဘာသာေရးအသြင္ေဆာင္တဲ့) လူမ်ဳိးေရးအဓိကရုဏ္းမ်ားေၾကာင့္ ရခုိင္၊ ျမန္မာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား၊ အစၥလမ္ဘာသာ၀င္မ်ားႏွင့္ ဟိႏၵဴဘာသာ၀င္မ်ားအပါအ၀င္ ျမန္မာႏုိင္ငံသူ၊ ႏိုင္ငံသား စုစုေပါင္း ႏွစ္ရာငါးဆယ္နီးပါး ေသေၾကပ်က္စီးခဲ့ရျခင္းပါ။ ေသေၾကပ်က္စီးခဲ့ရတဲ့ အေၾကာင္းရင္း ကေတာ့ တစ္ဖက္ႏွင့္တစ္ဖက္ ေဒါသ၊ အာဃာတ၊ မာန္မာနတရားဆိုးေတြျဖင့္ အျပန္အလွန္ တိုက္ခုိက္ခဲ့ၾက တာေၾကာင့္ ေသေၾကပ်က္စီးခဲ့ၾကရျခင္းပါ။ ထိုအတြက္ ျမန္မာႏို္င္ငံအတြင္း၌ ေနထိုင္ၾကေသာ ႏိုင္ငံသူ၊ ႏိုင္ငံသားမ်ားအားလုံး ၀မ္းနည္းလို႔မဆုံး ျဖစ္ခဲ့ၾကရျခင္းပါ။ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေနတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဒီလုိအမွတ္ မထင္ ပဋိပကၡအသြင္၊ လူမ်ဳိးေရးအသြင္ေဆာင္တဲ့ အၾကမ္းဖက္မွုမ်ား ျဖစ္ပြားသြားခဲ့တဲ့အတြက္ ယူႀကံဳးမရ ျဖစ္ၾကရျခင္းပါ။ (ကမၻာ႔လူထုႀကီးရဲ့ အထင္လြဲမွားမွုမ်ားကို ခံခဲ့ရတဲ့ ျမန္မာဗုဒၶဘာသာ ရဟန္းေတာ္မ်ားႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ျမန္မာမ်ားအတြက္ စိတ္မေကာင္း ျဖစ္ရပါ၏။)
ပုိၿပီးစိတ္မေကာင္းျဖစ္မိတာက ကမၻာျပည္သူအမ်ားစုဟာ မွားယြင္းစြာ ေရးသားေဖၚျပထားသည့္ သတင္းမွားမ်ားေၾကာင့္ ဘယ္အုပ္စုက အမ်ားစု၊ ဘယ္အုပ္စုက အနည္းစုဆိုတာကို သဲကြဲစြာ မသိႏိုင္ၾကျခင္းဟာလည္း ျမန္မာျပည္အတြက္ ကံဆိုျခင္းတစ္မ်ဳိးပါ။ မူလအၾကမ္းဖက္မွုမ်ား စတင္ျဖစ္ပြားရာ ေမာင္ေတာၿမဳိ႔နယ္ႏွင့္ ဘူးသီးေတာင္ၿမဳိ႔နယ္ႏွစ္ခု၌ ရခိုင္ဗုဒၶဘာသာ၀င္ဦးေရဟာ ၃%ရာခုိင္ႏွုန္းမွ်သာရွိၿပီး၊ အစၥလမ္ဘာသာ၀င္ဦးေရက ၉၆%ရာခိုင္ႏွုန္းႏွင့္ အျခားလူမ်ဳိးစုႏြယ္က ၁%ရာခိုင္ႏွုန္းခန္႔ ရွိေနျခင္းပါ။ သို႔ေသာ္ ထိုေဒသ၌ ေနထိုင္သူ လူမ်ားစုက အစၥလမ္ဘာသာ၀င္မ်ားျဖစ္ၿပီး၊ လူနည္းစုက ရခိုင္ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား ျဖစ္ေနသည္ကို ကမၻာလူထုႀကီးက လုံး၀သိဟန္မတူ့ပါ။ (ယခုအခ်ိန္ထိလဲ အမ်ားစုက သိဟန္မတူေသးပါ)။ အဓိကရုဏ္းမ်ား စတင္ျဖစ္ပြားရာ ထိုေဒသ၌ ဘယ္သူက လူနည္းစု၊ ဘယ္သူက လူမ်ားစုဆိုတာ ကမၻာ့လူထုႀကီး သဲကြဲစြာ မသိေသးခင္မွာ (ထုိအသိမွားမ်ားကို ဆက္လက္ဖုံးကြယ္ထားႏိုင္ရန္) ထိုေဒသ၌ ျဖစ္ပြားေနေသာ လူမ်ဳိးေရးအဓိကရုဏ္းကို အခ်ိန္တိုတိုအတြင္း ျပည္မႀကီးထဲေရာက္သြားေအာင္ ႀကံေဆာင္၍ မိတၳိလာအေရးအခင္းကို အလွ်င္အျမန္ ဖန္တီးႏိုင္ခဲ့ၾကျခင္းပါ။ (ထိုပရိယာယ္၏ အတိမ္အနက္ကို ျမန္မာမ်ားကိုယ္တိုင္ ယခုအခ်ိန္အထိ သိသူနည္းေနေသးျခင္းပါ။)
(မိတၳိလာ အေရးအခင္းစတင္ျဖစ္ပြားလာပုံ – ေရႊ၀ယ္သူႏွင့္ ေရႊေရာင္းသူတို႔အၾကား ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ လူမွုေရးျပႆနာ။ သို႔ေသာ္ ဒီျပႆနာကို အေျခခံၿပီး ဘာသာေရးအသြင္ေဆာင္တဲ့ လူမ်ဳိးေရးအဓိကရုဏ္းႀကီး ျဖစ္ပြားလာေအာင္ ဖန္တီးႏိုင္ခဲ့ၾကျခင္းပါ။ ထုိျဖစ္စဥ္ကို ေကာက္ခ်က္ခ်ၾကည့္ရင္ – နံပတ္(၁)အဆင့္က ေရႊဆိုင္ တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ေရႊေရာင္းသူ၊ ေရႊ၀ယ္သူတု႔ိ၏ လူမွုေရးျပႆနာ။ နံပတ္(၂)အဆင့္က ရဟန္းတစ္ပါးအား ဓာတ္ဆီေလာင္း၍ မီးရွုိ႔သတ္မွုျပႆနာ။ (ဆိုင္ကယ္ေမာင္းသူႏွင့္အတူ ဆိုင္ကယ္ေနာက္မွစီးၿပီး ယဥ္ေက်းမွု သင္တန္း ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူမ်ားအတြက္ စာအုပ္ခဲတန္၀ယ္ယူရန္) မိတၳိလာၿမိဳ႔သို႔ ေစ်း၀ယ္ၾကြလာေသာ ရဟန္းတစ္ပါးအား (ဦးေသာဘိတ၊ ဟံဇားရြာ၊ သာစည္ၿမိဳ႔နယ္) ေရႊဆိုင္ျပႆနာေၾကာင့္ လူစုလူေ၀းျဖစ္ ေနခ်ိန္တြင္ အစြန္းေရာက္ မူစလင္အုပ္စုအနီးသို႔ ေရာက္လာေသာ ဦးေသာဘိတအား ဆိုင္ကယ္ႏွင့္ ျဖတ္သြား စဥ္ ထိုလူအုပ္သည္ ေနာက္ကေန ဆိုင္ကယ္ေပၚတြင္ရွိေနေသာ ဦးေသာဘိတ၏ဦးေခါင္းကို ဓါးႏွင့္ခုတ္ခ်ခဲ့ၿပီး၊ ဆိုင္ကယ္ေပၚမွ ျပဳတ္က်လာေသာ ဦးေသာဘိတအား သဃၤန္းႏွင့္ပတ္ကာ ဗလီအေပါက္၀သို႔ ဒရြတ္ဆဲြေခၚ ေဆာင္သြားကာ ထိုဗလီေပါက္၀၌ ဓာတ္ဆီႏွင့္ေလာင္း၍ မီးရွုိ႔သတ္မွုျပႆနာ (ျမန္မာမ်ား ေရာက္လာၿပီး ကယ္တင္ခဲ့ရာ အသက္မေသေသး၍ ေဆးရုံပုိ႔၊ ေဆးရုံေရာက္မွ ေသဆုံးသည္)။ နံပတ္ (၃)အဆင့္က ေဒါသျဖင့္ အခ်င္းခ်င္းတုံ႔ျပန္ၾကလွ်က္ ဗလီမ်ား၊ ေက်ာင္းမ်ား၊ အိမ္မ်ားကို သူ႔ဘက္ ကိုယ့္ဘက္ အျပန္အလွန္ မီးရွုိ႔ျခင္း၊ သတ္ျဖတ္ျခင္းမ်ားကိုပါ က်ဳးလြန္းျခင္းဆိုတဲ့ ျပႆနာ၊ ဒီလိုျပႆနာမ်ား အဆင့္ဆင့္ ပါ၀င္ေနျခင္းပါ။
သို႔ေသာ္ နံပတ္ (၂)အဆင့္ကို မီဒီယာသတင္းသမားမ်ားက ဘယ္သတင္းဌာနမ်ားမွာမွ ေဖၚျပႏိုင္ျခင္းမရွိခဲ့တဲ့အတြက္ ေၾကာင့္ သို႔မဟုတ္ တမင္တကာ ထိမ္ခ်န္ထားခဲ့တာမ်ဳိးလည္း ျဖစ္ႏိုင္တဲ့အေၾကာင့္ ရက္စက္မွုသရဖူကို (မီဒီယာဥပါယ္ မကၽြမ္းက်င္တဲ့) ျမန္မာတို႔ရဲ့ ဦးေခါင္းထက္မွာ အေဆာင္းခံလုိက္ရျခင္းပါ။ ဒါဟာလဲ ျမန္မာတို႔ရဲ့ ကံၾကမၼာပဲလို႔သာ ေျပာရေတာ့မွာပါ။ စာနာစိတ္ႏွင့္ နားလည္ႏိုင္ၾကဖို႔ပါ။)
အပိုင္း (၂)
ျပည္မႀကီးထဲေရာက္ေအာင္ အဓိကရုဏ္းကို ပါးနပ္စြာ ဖန္းတီးႏိုင္ခဲ့ၿပီျဖစ္၍ ကမၻာ့လူထုႀကီး၏ အျမင္၌ လူမ်ဳိးေရးအဓိကရုဏ္းႀကီး ျဖစ္ပ်က္ေနပုံမ်ားကို ေဒသအလိုက္ ပုံမေဖၚႏိုင္ၾကဘဲ၊ လူမ်ဳိးအလိုက္ ပုံေဖၚၾကည့္တဲ့ အခါ ဂ၅%ရာခိုင္ႏွုန္းခန္႔ရွိေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ျမန္မာလူမ်ဳိးအမ်ားစုေနထိုင္ရာ ျမန္မာျပည္တြင္း၌ ျဖစ္ပ်က္ခဲ့ ေသာ ဘာသာေရးအသြင္ေဆာင္တဲ့ လူမ်ဳိးေရးအဓိကရုဏ္းႀကီးျဖစ္ေန၍ သူတို႔ရဲ့ပုံရိပ္လႊာ၌ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ျမန္မာလူမ်ားစုက အစၥလမ္ဘာသာ၀င္ လူနည္းစုအား အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္ေနျခင္း-ဆိုတဲ့ ပုံၾကမ္းႀကီး ေပၚထြက္လာခဲ့ျခင္းပါ။
အမွန္မွာမူ ျပႆနာရဲ့အစဟာ ေတာင္ကုတ္ၿမဳိ႔အနီး၌ စတင္ျဖစ္ပြားခဲ့တာျဖစ္ၿပီး၊ ထိုျပႆနာကို လူမ်ဳိးေရး အဓိကရုဏ္းအသြင္ျဖစ္ေအာင္ ဖန္တီးလွ်က္ ေမာင္ေတာေဒသႏွင့္ ဘူးသီးေတာင္ေဒသမ်ား၌ သိပ္သိပ္သည္းသည္း က်စ္က်စ္လစ္လစ္ တိုက္ခိုက္ႏုိင္ခဲ့ၾကျခင္းဟာလည္း ဥပါယ္မ်ားပါ၀င္ေနတယ္လို႔ ထင္ျမင္ ယူဆမိျခင္းပါ။ ထိုေဒသ၌ ေနထိုင္ေသာ လူမ်ဳိးစုတြင္ ရခိုင္လူမ်ဳိး ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားက လူနည္းစု၊ ကုလားလူမ်ဳိး အစၥလမ္ဘာသာ၀င္မ်ားက လူမ်ားစု ျဖစ္ေနခဲ့ျခင္းကို ကမၻာလူထုႀကီး သဲသဲကြဲကြဲ မသိျခင္းဟာလည္း ၀မ္းနည္းစရာ အေၾကာင္းတစ္ခ်က္ပါ။ ယခုအခ်ိန္ထိလည္း ထိုအမွန္တရားကို ကမၻာ့လူထုႀကီးက မသိႏိုင္ၾက ေသးပါ။ (ရခုိင္၊ ျမန္မာ လူမ်ဳိးတို႔ရဲ့ ကံၾကမၼာလို႔ပဲ ဆိုရေတာ့မွာပါ။)
ထိုအဓိကရုဏ္း၌ လူေပါင္းမ်ားစြာ (၂၀၀ နီးပါး) ေသေက်ပ်က္စီးခဲ့ရၿပီး၊ အိုးအိမ္ေပါင္းမ်ားစြာ မီးရွုိ႔ ဖ်က္ဆီးခံခဲ့ရတယ္။ ထိုအဓိကရုဏ္းႀကီးေၾကာင့္ ထိုေဒသ၌ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာေသာလူမ်ား (ရခိုင္၊ မူစလင္၊ ဟိႏၵဴမ်ားအပါအ၀င္) အုိးမဲ့အိမ္မဲ့မ်ား ျဖစ္ခဲ့ၾကရတယ္။ ထိုသူမ်ားအားလုံးအတြက္ (ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ရခိုင္လူမ်ဳိးမ်ား၊ ျမန္မာမူစလင္မ်ား၊ ဟိႏၵဴဘာသာ၀င္မ်ားႏွင္ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားႏြယ္ဖြား လူမ်ဳိးမ်ားအားလုံး အတြက္) အထူး၀မ္းနည္းမိျခင္းပါ။ ထိုပြဲ၌ တကယ္အထိနာခဲ့သူမ်ားက လူနည္းစုျဖစ္တဲ့ ရခိုင္ဗုဒၶဘာသာ ၀င္မ်ားျဖစ္ေၾကာင္း ၾကားသိခဲ့ရျခင္းပါ။
၁၉၄၀-ခုႏွစ္မ်ားဆီက ထိုေမာင္ေတာေဒသႏွင့္ ဘူးသီးေတာင္ေဒသမ်ား၌ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ရခုိင္လူမ်ဳိး ၅၀%ရာခုိင္းႏွုန္းေက်ာ္ ေနထိုင္ခဲ့ၾကေၾကာင္း သမိုင္းမွတ္တမ္းမ်ားအရ သိရျခင္းပါ။ သုိ႔ေသာ္ ယခုအခါတြင္ ထိုေဒသ၌ ရခိုင္လူမ်ဳိး ၃%ရာခိုင္ႏွုန္းမွ်သာရွိေတာ့၍ အထူးပင္၀မ္းနည္းမိျခင္းပါ-လို႔ ေျပာဆိုျခင္းမ်ဳိးထက္ ခံစားခ်က္ႏွင့္ ထပ္တူက်တဲ့စကားမ်ဳိးကို ေျပာမထြက္ႏုိင္ေအာင္ ရွိေနျခင္းပါ။ (ရခုိင္ရဟန္းေတာ္တစ္ပါး ေျပာျပခဲ့သည္မွာ ထိုေဒသ၌ သူငယ္စဥ္က အလည္အပတ္ေရာက္ခဲ့ဖူးေသာ ရခိုင္ေက်းရြာမ်ားသည္ ယခုအခါ၌ လူမ်ဳိးျခားရြာေတြခ်ည္း ျဖစ္ေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ၀မ္းနည္းစြာျဖင့္ ေျပာျပခဲ့သည္ကို ၾကားေယာင္ ေနမိျခင္းပါ။)
ယခုအခါ လူနည္းစုျဖစ္တဲ့ ရခုိင္ဗုဒၶဘာသာ၀င္အခ်ဳိ႔သည္ သူတို႔ရဲ့ အိုးအိမ္မ်ားရွိရာ ေမာင္ေတာ ေဒသႏွင့္ ဘူးသီးေတာင္ေဒသမ်ားသို႔ မျပန္ႏိုင္ၾကေသးပဲ ရွိေနျခင္းအတြက္ စုိးရိမ္မိျခင္းပါ။ သူတို႔သည္ သူတို႔ရဲ့ အိုးအိမ္ေျမယာမ်ားႏွင့္ သူတို႔ရဲ့အသက္ကို လွုံၿခဳံမွုမ်ား မေပးႏိုင္သမွ်ကာလပတ္လုံး ျပန္ေနဖို႔ရန္ ၀န္ေလးေန ေသးေၾကာင္း ၾကားသိရ၍ မ်ားစြာစိတ္မေကာင္းျဖစ္မိျခင္းပါ။ ထိုရခုိင္ဒုကၡသည္မ်ားကို အျခားဒုကၡသည္မ်ား နည္းတူ ဘယ္သူေတြက ကူညီ၍ ဘယ္သူေတြက ေစာင့္ေရွာက္ၾကမွာလဲဆိုတာ ေစာင့္ၾကည့္ေနရဆဲပါ။
ဘာသာတရားမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ ကၽြႏု္ပ္ ေလ့လာထားမိသည္မွာ – ဘာသာတရားမ်ားသည္ ဘာသာ တရားအခ်င္းခ်င္းအၾကား ဘာျပႆနာမွ မရွိပါဟု ေျပာဆိုေနၾကျခင္းပါ။ ဘာသာတရားတိုင္းမွာလည္း ၿငိမ္းခ်မ္း ျခင္း၊ ခ်စ္ခင္ျခင္း၊ အခ်င္းခ်င္း ရုိင္းပင္းကူညီျခင္း၊ မေကာင္းေသာစိတ္မ်ားကို လုံၿခဳံေအာင္၊ ျမင့္ျမတ္ေအာင္ ဆုံးမေပးႏုိင္ျခင္း-စတဲ့ အေလ့အက်င့္ ေကာင္းမ်ား၊ အဆုံးအမေကာင္းမ်ား၊ ဘာသာတိုင္းမွာ ရွိေနတယ္ဆိုတာ လူတိုင္းနီးနီး သိထားၿပီးျဖစ္မွာပါ။
သို႔ေသာ္ ယခုအခ်ိန္မွာ အထူးလိုအပ္ေနတာက ဘာသာ၀င္တိုင္း တန္ဖိုးထားတဲ့ တကယ့္ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လမ္းစဥ္ကို အေကာင္အထည္ေဖၚႏိုင္ရန္ ဘာသာ၀င္မ်ားအားလုံးက ၀ိုင္း၀န္းၿပီး (တိုင္းျပည္အတြက္) ႀကိဳးစား ေဆာင္ရြက္သင့္တဲ့ အခ်ိန္အခါမ်ဳိး ျဖစ္ေနျခင္းပါ။ ဘာသာ၀င္မ်ားဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလမ္းစဥ္ကို မိမိတို႔ဘာသာ တရား၌ ဘယ္လိုေဖၚျပထားပါတယ္လို႔ ႏွုတ္က တတြတ္တြတ္ ေရရြတ္ေနျခင္းမ်ဳိးထက္ လူသားခ်င္း စာနာ စိတ္ျဖင့္ လူသားအက်ဳိးျပဳလုပ္ငန္းမ်ားကို သယ္ပိုးၾကဖို႔၊ ရန္လိုတဲ့ စိတ္ထားမ်ားနဲ႔ အခ်င္းခ်င္း အျငင္းမပြားၾကဖို႔၊ ရန္ကိုရန္ျခင္း မတုန္႔ျပန္ၾကဖို႔၊ က်ဴးေက်ာ္ရန္စလိုတဲ့ အျပဳအမူမ်ဳိးေတြကို (ဥပမာ၊ မုဒိန္းမွုမ်ဳိး၊ ဘာသာမတူသူ မ်ားအား ဇြတ္အတင္းလက္ထပ္ျခင္းမ်ဳိး၊ ရန္ပြားႏုိင္တဲ့ ေတးဂီတမ်ဳိးေတြကို) အထူးေရွာင္ရွားၾကဖို႔ႏွင့္ အျပန္ အလွန္ နားလည္မွုမ်ားရွိၿပီး ေလးေလးစားစားႏွင့္ ေနထုိင္ႏိုင္ၾကဖို႔အတြက္ စစ္မွန္တဲ့ ေမတၱာတရားမ်ဳိးကို ႀကိဳးစားၿပီး ေမြးျမဴေပးရမဲ့ အခ်ိန္အခါမ်ဳိးသို႔ ေရာက္ေနျခင္းဆိုတာ မေမ့ၾကဖို႔ပါ။
တခ်ဳိ႔ကလဲ ထင္ေနၾကတယ္။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားႏွင့္ မူစလင္မ်ားအၾကားမွာ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ ပဋိပကၡ ေတြဟာ ဘယ္ေတာ့မွ ၿငိမ္းႏိုင္မွာမဟုတ္ပါဘူးလို႔ ထင္ျမင္ေနသူမ်ားလည္း ရွိေနျခင္းပါ။ ကၽြႏု္ပ္အျမင္ကေတာ့ ဒီလိုမဟုတ္ပါ။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုရင္ အနာကုဖို႔အတြက္ ေဆးရွိေနၿပီ ျဖစ္လို႔ပါ။ ဆိုလိုတာက ျပႆနာေတြကို ေျဖရွင္းႏုိင္ဖို႔အတြက္ ဘာသာတရားအသီးသီး၌ အဆုံးအမတရားေတြ ရွိထားၿပီးျဖစ္လို႔႔ပါ။
တကယ္ေတာ့ စစ္မွန္တဲ့ ဘာသာ၀င္တိုင္းဟာ ၿငိမ္ခ်မ္းေရးကို လိုလားသူမ်ားျဖစ္ၾကတယ္။ ေရာဂါကို ကုစားႏိုင္တဲ့ ေဆးႏွင့္တူတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလမ္းစဥ္ကို ဘာသာတရားရဲ့ အဆုံးအမအတိုင္း လုိက္နာႏုိင္သူမ်ား ျဖစ္ၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကၽြႏု္ပ္ ယုံၾကည္ထားသည္မွာ ေဆးဆရာႏွင့္တူတဲ့ တခ်ဳိ႔ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္မ်ား သည္ ေနာက္လိုက္မ်ားကုိ ေဆးခါးႀကီးကို ဇြတ္အတင္းတိုက္ေၾကြးေနဘိသကဲ့သုိ႔ ျပႆနာကို တိုးပြား ေစႏိုင္တဲ့ အႀကံၪာဏ္မ်ားကို ျဖန္႔ျဖဴးေပးေနၾကျခင္းပါ။ သို႔မဟုတ္ ဘာသာ၀င္ေနာက္လုိက္မ်ားသည္ ေဆးခါးႀကီးကို ျမတ္ႏိုးစြာ သုံးစြဲေနသူမ်ားကဲ့သို႔ မေကာင္းမွုမ်ားကို မိုက္မဲစြာ က်ဴးလြန္ေနၾကျခင္းျခင္းပါ။ ထို႔ေၾကာင့္ ဘာသာ ၀င္မ်ား အခ်င္းခ်င္းအၾကား မယုံၾကည္မွုေတြ၊ ရန္လိုတိုက္ခိုက္မွုေတြ ဆက္လက္ျဖစ္ပြားေနရျခင္းပါ။
ထ႔ိုေၾကာင့္ ဒီလိုပဋိပကၡေတြ အျမန္ခ်ဳပ္ၿငိမ္းသြားႏိုင္ဖို႔ တိုင္းျပည္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ မရွိမျဖစ္ လုိအပ္ေနေသာအရာဟာ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ တိုင္းျပည္ေခါင္းေဆာင္မ်ားျဖစ္ေနျခင္းပါ။ သူတုိ႔ဟာ အေရးၾကီးတဲ့အခန္းက႑ကေန ရဲရဲ၀ံ့၀ံ့ ပါ၀င္လာႏုိင္ၾကဖို႔ပါ။ ေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ အိုးမဲ့အိမ္မဲ့ျဖစ္ေနၾကေသာ ဒုကၡသည္မ်ားကို မွ်တစြာ အစာေပးျခင္း၊ ေစာင့္ေရွာက္ျခင္း၊ ဘာသာ၀င္အခ်င္းခ်င္း အတူယွဥ္တြဲေနႏိုင္ရန္ ေအာက္ေျခလူတန္းစားမ်ားကို ပညာေပးစည္းရုံးျခင္း၊ ပညာေတြတတ္ေျမာက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးျခင္း၊ ဒီမိုကရက္တစ္ခ္ ပညာေရးမ်ားကို ေက်ာင္းသုံးသခၤန္းစာမ်ား၌ ျပ႒ာန္းေပးျခင္း၊ ဘာသာ၀င္မ်ားအၾကား အခ်င္းခ်င္း အျပန္အလွန္ ေလးစားလွ်က္ တရားဥပေဒကို ေကာင္းမြန္စြာ လုိက္နာေစျခင္း၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရဲ့ တန္ဖိုးကို သိရွိနားလည္ေအာင္ ဘာသာတရားမ်ား၏ အဆုံးအမအတိုင္း သြန္သင္ဆုံးမေပးျခင္းစတဲ့ ဘာသာ တရားရဲ့ ေကာင္းျမတ္တဲ့အေမြကို လက္ဆင့္ကမ္း မွ်ေ၀ေပးျခင္းျဖင့္ ဤညီလာခံရဲ့ အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္ျဖစ္တဲ့ “ဘ၀လုံၿခဳံေရး၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ အတူယွဥ္တဲြေနႏိုင္ေရး↔– ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္ႏွင့္ က်င္းပျပဳလုပ္တဲ့ ဒီကြန္းဖရင့္စ္ရဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ကို အတူတကြ ေဖၚေဆာင္ေပးၾကပါစို႔လို႔ တိုက္တြန္းရင္း နိဂုံးခ်ဳပ္ပါတယ္။ ခ်မ္းသာစြာ အိပ္စက္ ႏုိင္ၾကပါေစ။
ေဒါက္တာဓမၼပိယ (ITBMU)
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
