တူေမာင္ညိဳ – “၁၉ ဇူလုိင္” နဲ႔ “၇ ရက္ ဇူလုိင္”
(မိုးမခ) ဇူလိုင္ ၉၊ ၂၀၁၆
မတ္၊ ဇြန္၊ ဇူလုိင္၊ ၾသဂုတ္ ဆိုတာဟာ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးျပကၡဒိန္မွာ လူထုလႈပ္ရွားမႈေတြနဲ႔ တလက္လက္ေတာက္ပေနတဲ့ လေတြ ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဇူလုိင္အေၾကာင္းပဲကြက္ၿပီးေျပာခ်င္ပါတယ္။ ဇူလိုင္ မွာ အထင္ကရ ေန႔ရက္ ႏွစ္ခု( ျဖစ္ရပ္ႏွစ္ခု) ရွိပါတယ္။
“၁၉ ဇူလုိင္” နဲ႔ “၇ ရက္ ဇူလုိင္” တို႔ပဲျဖစ္ပါတယ္။
“ ၁၉ ဇူလုိင္ အာဇာနည္ေန႔” သမုိင္းေၾကာင္းကို အမ်ားသူငါ သိရွိၾကၿပီးသားပါ။ မူလတန္း၊ အလယ္တန္း၊ အထက္တန္း ေက်ာင္းသားဘဝျဖတ္သန္းမႈေတြမွာ ႏွစ္စဥ္မပ်က္ ဒီေန႔ေရာက္တုိင္း အခမ္းအနားေတြေဟာေျပာပြဲေတြနဲ႔ ႀကံဳခဲ့၊ ၾကားခဲ့ၾကရစၿမဲပါ။
ေၾကကြဲစရာဒီသမုိင္းျဖစ္ရပ္ရဲ႕ေနာက္ခံအေၾကာင္းရင္းကို ေဖာ္ျပေျပာဆုိၾကရာမွာ ဂဠဳန္ဦးေစာရဲ႕ “အာဏာအတၱ၊ အာဏာ ေလာဘနဲ႔အၿငွိဳးအမ်က္၊အာဃာတႀကီးမႈ”ေတြေၾကာင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းနဲ႔လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ေတြ ေရတိမ္နစ္ၾကရရွာတယ္လုိ႔ပဲ ပုဂၢိဳလ္ ေရး ဆန္ဆန္ေဟာ၊ ေျပာ၊ ေရးသားၾကတာေတြပဲ အေတြ႔ရမ်ားပါတယ္။ သမုိင္းျဖစ္ရပ္ကို ၾကည့္ရႈတဲ့အခါမွာ၊ ေလ့လာသံုးသပ္တဲ့ေနရာမွာ ပုဂၢိဳလ္ေရးအခ်က္အလက္ေတြ မပါဝင္သင့္ဘူး လုိ႔ မေျပာလိုပါဘူး။
“ဟစ္တလာ” ရဲ႕ စိတ္ေနသေဘာထားနဲ႔အမူအက်င့္ေတြကို ေလ့လာတာနဲ႔ တၿပိဳင္နက္ “ဟစ္တလာ” ကို ေမြးထုတ္ေပးလိုက္ တဲ့ ထုိစဥ္က ဂ်ာမန္လူ႔အဖြ႔ဲအစည္းရဲ႕အရပ္ရပ္အေျခအေနေတြကုိလည္း ထည့္သြင္းေလ့လာသံုးသပ္မွသာ ျပည့္စံုႏုိင္မွာပါ။ “ဟစ္တလာ” ေမြးဖြားႀကီးျပင္းလာတဲ့ (ဂ်ာမန္) လူ႔အဖြဲ႔အစည္းသမုိင္းေခတ္နဲ႔ပတ္ဝန္းက်င္အေျခအေနေတြအေပၚမွာ “ဟစ္တလာ” ဆိုတဲ့လူပုဂၢိဳလ္ဟာ ဘယ္လုိျပစ္မႈေတြကို ျပဳမူ က်ဴးလြန္ခဲ့သလဲဆုိတာကို ေလ့လာသံုးသပ္ရမွာပါ။ ဟစ္တလာ ကို ေမြးထုတ္ေပးတဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းကိုေရာ၊ ဟစ္တလာရဲ႕အျပဳအမူနဲ႔လုပ္ရပ္ေတြကိုပါထည့္သြင္း စီရင္ခ်က္ခ်မွသာ ျပည့္စံုႏုိင္မွာပါ။
ထိုနည္းတူပါပဲ။ ဂဠဳန္ဦးေစာနဲ႔ ဗိုလ္ေနဝင္းကိုလည္း သူတုိ႔ႀကီးျပင္းရာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းနဲ႔သမုိင္းေခတ္ကိုပါ ၿခံဳငံုၿပီး ေလ့လာသံုး သပ္ၾကရမွာပါ။ ဒီလို ၿခံဳငံုသံုးသပ္ႏုိင္မွသာ ဘယ္လိုလူ႔အဖြဲ႔အစည္းနဲ႔ သမုိင္းေခတ္ဟာ ဒီလို လူယုတ္မာေတြ၊ လူဆိုးေတြ၊ လူညစ္ပတ္ ေတြ ခ်ိဳေပါက္လာသလဲ၊ အစြယ္ထြက္လာသလဲဆိုတာကို သမိုင္းသင္ခန္းစာအျဖစ္ ထုတ္ယူႏုိင္မွာပါ။ ျပန္ဆက္ပါ့မယ္။
ဂဠဳန္ေစာမွာ အာဏာေလာဘေတြရွိမွာ မုခ်ပဲ။ ဒါကို ကိုလိုနီနယ္ခ်ဲ႕သမားရဲ႕ေျခလွမ္းေတြနဲ႔မပ်က္မကြက္ ဆက္စပ္ၾကည့္ရမွာ ပါ။ ဂဠဳန္ဦးေစာဟာေနာက္ဆံုးအခ်ိန္အထိ ၿဗိတိသွ်ကိုလိုနီအစိုးရရဲ႕ကယ္တင္မႈကို ေမွ်ာ္လင့္သြားခဲ့သူျဖစ္ပါတယ္။ ကုိလုိနီနယ္ခ်ဲ႕သမား ဟာ တစ္တရားခံ၊ အႀကံသမားဂဠဳန္ဦးေစာဟာ ကိုယ္ထိလက္ေရာက္က်ဴးလြန္သူ (နယ္ခ်ဲ႕လက္ကိုင္တုတ္) ျဖစ္တယ္။
နယ္ခ်ဲ႕သမားလက္ေအာက္က လြတ္လပ္ေရးရဖုိ႔ဆိုတာမွာ အမ်ိဳးသားေသြးစည္းညီညြတ္ေရးဟာ မရွိမျဖစ္အေရးႀကီးတယ္။ ဒါကိုသိတဲ့နယ္ခ်ဲ႕သမားက မရ ရတဲ့နည္းနဲ႔ ဖ်က္တယ္။ နယ္ခ်ဲ႕ေျခလွမ္းပထမအဆင့္က အမ်ိဳးသားညီညြတ္ေရးတပ္ဦးျဖစ္တဲ့ (ဖဆပလ) ကို ၿဖိဳခြဲထားခဲ့ၿပီးၿပီ။ (၁၀-၁၀-၁၉၄၆ မွာ ကြန္ျမဴနစ္ ပါတီကုိ ထုတ္ပယ္)။
နယ္ခ်ဲ႕ေျခလွမ္းဒုတိယအဆင့္က အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္ရွိေနရင္ အမ်ိဳးသားေသြးစည္းညီညြတ္မႈကို အခ်ိန္မေရြးျပန္တည္ ေဆာက္လာႏုိင္စရာရွိတယ္။ ဒီေတာ့ အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္ကို အျပတ္ရွင္းပစ္ဖို႔ လုပ္တာပဲ။ ဘရင္းဂန္းအလက္ ၂၀၀ ထုတ္ေပးတယ္ ဆုိတဲ့ရည္ရြယ္ခ်က္ဟာ လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္ေရးသက္သက္ေလာက္အတြက္မျဖစ္ႏုိင္ဘူး။ ဒီလက္နက္ေတြဟာ အဲဒီကာလမွာ ေခတ္အမီ ဆံုး လက္နက္ေတြျဖစ္တယ္။နယ္ခ်ဲ႕သမားရဲ႕ပက္စက္တဲ့ ဒီအႀကံအစည္ေၾကာင့္ “ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ ဇူလိုင္ ၁၉ ရက္ ” ဆုိတဲ့ အျဖစ္ဆိုး ေပၚေပါက္လာရတာပါ။
ဒီလိုနဲ႔ “အမ်ိဳးသားေသြးစည္းညီညြတ္မႈကိုၿဖိဳခြဲ၊ အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္ကို လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္၊ ျပည္တြင္းစစ္” ဆုိတဲ့လမ္း ေၾကာင္းေပၚတင္ေပးခဲ့တာဟာ နယ္ခ်ဲ႕သမားရဲ႕လုပ္ရပ္ပဲ။ ထုိစဥ္က မ်ိဳးနဲ႔ရိုးနဲ႔နယ္ခ်ဲ႕ထိပ္သီးတဦးျဖစ္တဲ့ ခ်ာခ်ီက ျမန္မာျပည္ဟာ လြတ္လပ္ေရးရရင္ ျပည္တြင္းစစ္ျဖစ္မွာပဲလုိ႔ နိမိတ္ဖတ္ခဲ့တာဟာ အေၾကာင္းအခ်က္မဲ့ မဟုတ္ဘူး။
နယ္ခ်ဲ႕သမားခင္းေပးလိုက္တဲ့ “အမ်ိဳးသားေသြးစည္းညီညြတ္မႈကို ၿဖိဳခြဲ၊ အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္ကို လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္၊ ျပည္တြင္းစစ္” ဆိုတဲ့ လမ္းက တကယ္ေတာ့ မစားရဲအမဲ သဲနဲ႔ပတ္တာလုိ႔ဆုိရင္လည္း မွန္ကန္သလို နယ္ခ်ဲ႕သမားကို ထာဝစဥ္မွီခုိေနရ ေအာင္ လုပ္လိုက္တာ လို႔ေျပာမယ္ဆိုရင္လည္း ဟုတ္ေနတာပါပဲ။ အဲဒီျပည္တြင္းစစ္အခုထိ မရပ္စဲႏုိင္ေသးဘူး။ အခုအဲဒီ ျပည္တြင္းစစ္ ႏြံအိုင္ထဲကေန စစ္အုပ္စုနဲ႔ စစ္အာဏာရွင္စနစ္၊ စစ္ဗ်ဴရုိကေရစီယႏၱရားကို ေမြးထုတ္လည္ပတ္ခုတ္ေမာင္းေစခဲ့တာပဲ ရာစုႏွစ္ဝက္ ေက်ာ္ခဲ့ၿပီမဟုတ္လား။ တုိင္းျပည္နဲ႔ျပည္သူေတြရဲ႕ဘဝကေတာ့ ဆင္းရဲတြင္းမွာ နစ္သထက္နစ္ခဲ့ၿပီ။
လြတ္လပ္ေရးရေတာ့ ပါလီမန္ဒီမုိကေရစီစနစ္နဲ႔ ေလွ်ာက္လွမ္းခဲ့ၾကတာပဲ။ လြတ္လပ္ေရးနဲ႔အတူ ျပည္တြင္းစစ္ႀကီးျဖစ္လာခဲ့ တယ္။ ဒီျပည္တြင္းစစ္ကို ပါလီမန္ဒီမိုကေရစီအစိုးရက မရပ္စဲႏုိင္ခဲ့ဘူး။ ဒီလိုနဲ႔ ျပည္တြင္းစစ္က ဗုိလ္ေနဝင္းႀကီးမွဴးတဲ့စစ္အုပ္စုနဲ႔ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ကို သေႏၶတည္ေမြးဖြားေစခဲ့ျပန္တယ္။
ဗိုလ္ေနဝင္းစစ္အုပ္စုက အာဏာသိမ္းေတာ့ “မိႈင္း ႏွစ္ခု” တိုက္ၿပီး အာဏာသိမ္းတာပဲ။
တစ္ခုက “အတုအေယာင္ ဆိုရွယ္လစ္မိႈင္း” ျဖစ္ၿပီး၊ ေနာက္တစ္ခုက “ဖက္ဒရယ္မူ (ဝါ) ခြဲထြက္ေရးမိႈင္း” ျဖစ္တယ္။ ဒီမိႈင္း ႏွစ္ခု အေတာ္အတန္အလုပ္ျဖစ္တယ္လို႔ေျပာရမွာပါ။ “ဆိုရွယ္လစ္- ကြန္ျမဴနစ္ ပေဂး” ဆိုသူေတြ ဗိုလ္ေနဝင္းရဲ႕(မဆလ) ေလွခါးထစ္မွာ ဝမ္းလ်ားထိုးကုန္ၾကတယ္။ ဒီမိႈင္းတုိက္မႈေတြကို ရွင္းလင္းၾကည္လင္သြားေအာင္ ဖြင့္ခ်ေပးလိုက္တာကေတာ့ “ ၇ ရက္ဇူလုိင္” အေရး အခင္း ပဲျဖစ္ပါတယ္။
ဒီအေရးအခင္းက အတုအေယာင္ဆိုရွယ္လစ္မိႈင္းနဲ႔ ဖက္ဒရယ္မူ (ဝါ) ခြဲထြက္ေရးမိႈင္းေတြ ဖယ္ရွားရွင္းလင္းပစ္ၿပီး စစ္အုပ္စု ရဲ႕အာဏာသိမ္းမႈသရုပ္မွန္ကို ထုတ္ေဖာ္ျပသခဲ့တယ္။ ရိုးရိုးထုတ္ေဖာ္ျပသခဲ့ရတာ မဟုတ္ဘူး။ တကၠသုိလ္ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕အသက္ ေသြးေတြ အက်ခံၿပီးဖြင့္ခ်ျပခဲ့တာျဖစ္တယ္။ ဗိုလ္ေနဝင္းစစ္အုပ္စုရဲ႕ ဘီလူးစြယ္ဟာ (တကသ) အေဆာက္အအံုကို ၿဖိဳခြဲတဲ့ ဒုိင္းနမိုက္သံ နဲ႔ အတူ ျပဴးျပဴးၿပဲၿပဲ ေပၚထြက္လာခဲ့တယ္။ “ ဓါး – ဓါးခ်င္း လွံ – လွံခ်င္း” တဲ့ေလ။
“ အတုအေယာင္ဆုိရွယ္လစ္ျဖစ္တယ္/ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ျဖစ္တယ္” ဆုိၿပီး စစ္အုပ္စုရဲ႕မ်က္ႏွာဖံုးကို ခြာခ်ျပခဲ့တဲ့ “ ၇ ရက္ ဇူလုိင္” ျဖစ္ရပ္ဟာ သမုိင္းတန္ဖိုး အလြန႔္အလြန္ကို ႀကီးမားပါတယ္။
“၇ ရက္ဇူလုိင္ ” သာမရွိခဲ့ရင္ “၇၄၊ ၇၅၊ ၇၆ ဦးသန္႔၊ မိႈင္းရာျပည့္၊ အလုပ္သမားအေရးအခင္း ” စတဲ့ ေက်ာင္းသား၊ အလုပ္ သမားလႈပ္ရွားေတြမရွိႏုိင္ပါဘူး၊ ယုတ္စြအဆံုး “၁၉၈၈ ဒီမုိကေရစီအေရးေတာ္ပံု” ေတာင္ေပၚ ေပါက္စရာ အေၾကာင္းမရွိဘူးလုိ႔ ေျပာလုိ႔ ရႏုိင္ပါတယ္။ “၇ ရက္ဇူလုိင္ ” အေရးအခင္းနဲ႔ စစ္အုပ္စုရဲ႕ ဇာတိရုပ္ကိုဖြင့္ျပခဲ့ၿပီး – “၁၉၈၈ ဒီမိုကေရစီအေရးေတာ္ပံုႀကီး” နဲ႔ စစ္အုပ္စုရဲ႕ အတုအေယာင္ဆုိရွယ္လစ္(မဆလ)ကို တဇာတ္သိမ္းပစ္ႏုိင္ခဲ့တဲ့ ဂုဏ္ယူဖြယ္ရာျဖစ္ရပ္မ်ိဳး တျခားဘယ္ႏုိင္ငံမွာမ်ားရွိပါသလဲ။
အာဏာပလႅင္ေပၚက ဘယ္လိုမွ မတတ္သာလုိ႔ ဆင္းသြားရတဲ့ စစ္အုပ္စုထိပ္သီးဗိုလ္ေနဝင္းေျပာစကားက “ေသနတ္ဆုိတာ ပစ္ရင္ မိုးေပၚေတာင္ေဖာက္တာမပါဘူး – တည့္တည့္ပစ္ ” တယ္တဲ့။
ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြနဲ႔ျပည္သူေတြဟာ သမုိင္းေပးတာဝန္ကို ပီပီျပင္ျပင္၊ ထိထိေရာက္ေရာက္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ အခုထိလည္း ေခတ္ဝန္ကို ထမ္းၿပီး ေခတ္လမ္းေလွ်ာက္ေနၾကတုန္းပါ။
အခုေတာ့ “၇ ရက္ ဇူလုိင္” ရဲ႕ ေတာ္လွန္တဲ့စိတ္ဓါတ္ဟာ မတ္လ ၁၀ရက္(လက္ပံတန္း) ေက်ာင္းသားသပိတ္၊ စစ္ကုိင္း အလုပ္သမားသပိတ္ဆုိတဲ့ ဒီကေန႔ကာလလႈပ္ရွားမႈေတြနဲ႔တေသြးထဲတသားထဲ ေပါင္းစပ္ၿပီး ဧရာဝတီျမစ္မေရလို အရွိန္အဟုန္နဲ႔စီးဆင္း ေနၾကၿပီ မဟုတ္ပါလား။
ဒါေၾကာင့္ ဇူလုိင္ ထဲက အထင္ကရ သမုိင္းျဖစ္ရပ္ ႏွစ္ခုျဖစ္တဲ့ “၁၉ ဇူလုိင္” နဲ႔ “ ၇ ရက္ဇူလုိင္” ကို တန္းတူ အေလးမထားႏုိင္၊ အေရးမေပးႏုိင္ဘူးဆိုရင္ေတာင္မွ ခြဲျခား၊ ခြဲျခား သေဘာမထားမိဖို႔ နဲ႔ ခြဲျခား၊ ခြဲျခား မလုပ္ဖို႔ေတာ့ လိုပါတယ္။
သမုိင္းျဖစ္ရပ္ေတြ၊ သမုိင္းအခ်က္အလက္ေတြကို ဘယ္လို ရပ္တည္ခ်က္နဲ႔ ဘယ္လုိသေဘာထား၊ ဘယ္လိုအျမင္နဲ႔ၾကည့္ ျမင္ၿပီး ဘယ္လိုသံုးသပ္အကဲျဖတ္သလဲဆိုတာက ပုိအေရးႀကီးပါတယ္။ အဓိကက်ပါတယ္။ အဲဒီမွာတင္ လူ႔စည္း၊ ဘီလူးစည္း အထင္ အရွားကြဲၾကတာပါ။
ေဖာက္ျပန္တဲ့အုပ္စိုးသူအဆက္ဆက္ကေတာ့ ေက်ာင္းသားျပည္သူေတြရဲ႕လႈပ္ရွားမႈမွန္သမွ်ကို “ မင္းမဲ့စရုိက္၊ ဆူပူေသာင္း က်န္းမႈ” ေတြလုိ႔သာသေဘာထားၾကပါတယ္။ ၾကည့္ျမင္ၾကပါတယ္။ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆုိပါတယ္။ အၾကမ္းဖက္ၿဖိဳခြဲပါတယ္။
ဒီကေန႔ ေက်ာင္းသားလူငယ္မ်ားရဲ႕ ေခတ္ကာလသမုိင္းေပးတာဝန္ကေတာ့ “စည္းကမ္းျပည့္ဝတဲ့ ဒီမိုကေရစီစည္းဝုိင္းထဲမွာ သင့္ျမတ္ေရးမူနဲ႔ ဘာမဆုိျဖစ္ႏုိင္ေလာက္တယ္” ဆုိတဲ့ “မိႈင္း” ကို ျပတ္ျပတ္သားသား တုိက္ဖ်က္ၾကဖုိ႔သာျဖစ္မယ္လုိ႔ ယူဆပါတယ္။