ေမာင္စြမ္းရည္ – ရွမ္းျပည္က လင္းယုန္ ကြယ္လြန္ရွာၿပီ
ဗမာျပည္ရဲ႕ မုိးေကာင္းမွာ လင္းယုန္ေတြအမ်ားႀကီး ပ်ံဝဲခဲ့တဲ့ ေခတ္တေခတ္ရွိခဲ့ဖူးတယ္၊ ၁၉၅၀-နဲ႔ ၁၉၆၀ ၾကားလုိ႔ ေျပာရမယ္ထင္ပါတယ္။ အဲဒီေခတ္က လင္းယုန္ဂ်ာနယ္ဆုိတာ ရန္ကုန္မွာ ဗဟုိျပဳၿပီး ထုတ္ေဝခဲ့ဖူးတယ္ ဖဆပလ အစုိးရကုိ ေဝဖန္အတုိက္အခံျပဳေနတဲ့ ဂ်ာနယ္တေစာင္ပါ။ က်ေနာ္တုိ႔ မႏၱေလးမွာက လူထုဂ်ာနယ္ဆုိတာရွိခဲ့ပါတယ္။ ႏွစ္ေစာင္စလုံးကုိ အစုိးရကမ်က္မုန္းက်ဳိးၿပီး အယ္ဒီတာေတြကုိလဲ မၾကာခဏဖမ္းဆီးေထာင္ခ်ေနတဲ့ ကာလေပါ့။ လူထုဂ်ာနယ္အယ္ဒီတာ ထုတ္ေဝသူက လူထုဦးလွ၊ လင္းယုန္ဂ်ာနယ္ အယ္ဒီတာထုတ္ေဝသူက – ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ပါ။
လင္းယန္ေတြကေတာ့ လင္းယုန္ဘဝင္း၊ လင္းယုန္တင့္ေဆြ၊ လင္းယုန္ေမာင္ေမာင္၊ လင္းယုန္နီ၊ ေမာင္လင္းယုန္ရွမ္းျပည္- စတဲ့ လက္ဝဲဂုဏ္းစာေရးဆရာေတြခ်ည္းပါပဲ။ ေမာင္လင္းယုန္က ရွမ္းျပည္နယ္ အေရွ႕ပုိင္း “လယ္ေမြ” ကတဲ့။ အသားျဖဴျဖဴ၊ ခပ္တုတ္တုတ္၊ ရွမ္းရုပ္ပါပဲ။ သူကတင္မုိး၊ ေမာင္သာႏုိးတုိ႔နဲ႔မွ ရြယ္တူ၊ က်ေနာ့္ထက္အသက္ႀကီးပါတယ္။ သူကရန္ကုန္တကၠသုိလ္ေက်ာင္းသား၊ က်ေနာ္က မႏၱေလးတကၠသုိလ္ေက်ာင္းသားျဖစ္ေပမယ့္ အဲဒီေခတ္က ဒီမုိကေရစီ ဆယ္ႏွစ္ဆယ္မုိးဆုိတဲ့ ေခတ္ဆုိေတာ့ တကၠသုိလ္ေတြမွာ အဖဲြ႔အစည္းေတြဟာ အတန္အသင့္ လြတ္လပ္ခြင့္ရွိခဲ့ပါတယ္။ သူကရန္ကုန္တကၠသုိလ္တပ္ဦး၊ တကသ- သမဂၢေက်ာင္းသား ေခါင္းေဆာင္၊ က်ေနာ္က မႏၱေလးတကၠသုိလ္တပ္ဦး၊ တကသ သမဂၢ- အမႈေဆာင္။ အဖဲြ႔ေတြခ်င္းဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ၾကတဲ့ ထုံးစံရွိပါတယ္။ တကၠသုိလ္- ေကာလိပ္ေပါင္းစုံယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ အားကစားပဲြေတာ္ဆုိတာ ေတာ္ေတာ္က်ယ္ျပန္႔ခဲ့ပါတယ္။
ေမာင္လင္းယုန္က ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ ကေလာင္အသင္းရဲ႕ ဥကၠဌအျဖစ္ေဆာင္ရြက္ဖူးသလုိ ေမာင္စြမ္းရည္ကလဲ မႏၱေလးတကၠသုိလ္ကေလာင္ရွင္၊ အသင္းရဲ႕အတြင္းေရးမွဴးတာဝန္ယူခဲ့ဖူပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္စာေပသမားခ်င္းဆုိတဲ့ အေနနဲ႔ သိရွိရင္းႏွီးသြားၾကတာလဲ ပါခဲ့ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ သူက ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားသတင္းေထာက္အျဖစ္ လူထုေဒၚေဒၚနဲ႔ အဆက္အသြယ္မ်ားခဲ့ၿပီ။ လူထုသတင္းေထာက္ဘဝကတဆင့္ စာေပေလာက ဝင္ေရာက္လာခဲ့သူလုိ႔လဲ ဆုိႏုိင္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ေမာင္လင္းယုန္နဲ႔ ေမာင္စြမ္းရည္တုိ႔ဟာ “တပ္ဦးညီအကုိ” “တ-က-သညီအကုိ” ျဖစ္တဲ့အျပင္ “လူထုညီအကုိ” လုိ႔လဲ ဆုိႏုိင္ပါတယ္။
သူက ၁၉၃၃- ေဖေဖၚဝါရီ ဖြား။ က်ေနာ္က ၁၉၃၇ ေဖေဖၚဝါရီ ဖြား။ သူက- ၄ႏွစ္ေလာက္ က်ေနာ့္ထက္ႀကီးလုိ႔ တကၠသုိလ္ကုိလဲ ေစာေရာက္ပါတယ္။ တကၠသုိလ္မေရာက္ခင္ ရန္ကုန္ဆရာအတတ္သင္ သိပၸံမွာလဲ စာေရးဆရာမင္းေက်ာ္နဲ႔အတူ တက္ခဲ့ဖူးလုိ႔ ဒီပလုိမာဘဲြ႔ရၿပီး ရွမ္းျပည္ ပင္းတယၿမိဳ႕မွာ ေက်ာင္းဆရာလုပ္ဖူးတယ္။ ဆရာဒဂုန္တာရာ၊ ဆရာမင္းေက်ာ္၊ ဆရာတင္မုိးတုိ႔နဲ႔ ရွမ္းျပည္စာေပခရီးမွာ ေမာင္လင္းယုန္လဲအတူပါခဲ့တယ္။ သူထမင္းစားတဲ့ အိမ္ကညီမေတြက က်ေနာ္တုိ႔ကုိ ထမင္းစားေကြ်းတယ္။ “ငါတုိ႔နာမယ္ တေယာက္စီကုိ ေခၚစမ္း” လုိ႔ ညီအမေတြက သူ႔ကုိေခၚခုိင္းေတာ့ သူက တေယာက္မွ မေခၚႏုိင္လုိ႔ သူ႔ကုိ ဝုိင္းၿပီး ဂလိထုိး၊ ေက်ာကုန္းကုိ ထု စသျဖင့္ “ႏွိပ္စက္” က်ပါတယ္။ သူကလဲ ရယ္ၿဖဲၿဖဲနဲ႔ ေခါင္းငုံ႔ခံေနရရွာပါတယ္။ တကယ္ပဲတေယာက္ကုိမွ မမွတ္ပါဘူးတဲ့။
သူဆရာအတတ္သင္သိပၸံက ဒီပလုိမာဘဲြ႔ရခဲ့တာက ၁၉၅၁ ခုႏွစ္တဲ့။ ပင္းတယမွာ တႏွစ္ပဲလုပ္ခဲ့တာပါ။ ၁၉၅၄ မွာ အလုပ္ထြက္ၿပီး ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ကုိ ျပန္တက္။ ႏုိင္ငံတကာဆက္ဆံေရးဘာသာနဲ႔ ဘဲြ႔ရၿပီး ရန္ကုန္၊ တကၠသုိလ္ဘာသာျပန္နဲ႔ စာအုပ္ထုတ္ေဝေရးဌာန- ဆရာႀကီးမင္းသုဝဏ္နဲ႔ ဆရာဦးတင္ေအး( တင္ေအးရွမ္းျပည္) တုိ႔ရဲ႕ လက္ေအာက္မွာ ဘာသာျပန္ စာျပဳ အလုပ္ဝင္လုပ္သတဲ့။ စာေရးဆရာ ေက်ာ္ေအာင္၊ မင္းေက်ာ္၊ မင္းလွညႊန္႔ၾကဴးစတဲ့ သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔ အတူဝင္လုပ္တာ ၁၉၆၀ထိပါ။ ေနာက္- အဲဒီအလုပ္ကထြက္ၿပီး ဆုိဗီယက္သံရုံး၊ ျပန္ၾကားေရးဌာနမွာ ဘာသာျပန္အရာရွိဝင္လုပ္တာ ၁၉၉၀ထိ။
စာေရးဆရာျဖစ္လာတာကေတာ့ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္သတင္းေထာက္အျဖစ္နဲ႔ လူထုေဒၚအမာနဲ႔ ဆက္သြယ္မိရာက စၿပီးလူထုေဒၚအမာရဲ႕ အားေပးမႈနဲ႔စာေရးဆရာျဖစ္လာခဲ့တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ကေတာ့ သူ႔ကုိရန္ကုန္တကၠသုိလ္ကေလာင္အသင္းရဲက ဥကၠဌ အျဖစ္သိတာပါ။ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ကုိဘေသာင္းတုိ႔၊ ကုိေဇာ္ဝင္းတုိ႔၊ ရခုိင္ကုိသာဘန္းတုိ႔ ၊ ျမန္မာအသံ ေက်ာ္ဦးကုိနဲ႔ တဲြၿပီး ေတြ႔ဆုံသိကြ်မ္းခဲ့ရတာပါ။ ကုိမင္းေက်ာ္တုိ႔နဲ႔ တဲြၿပီး ဆရာအတတ္သင္စာေစာင္မွာလဲ ကေလာင္ေသြးခဲ့ဖူးၿပီး တကၠသုိလ္ေရာက္ေတာ့ အုိးေဝမဂၢဇင္းမွာ ကေလာင္ေသြးခဲ့ေၾကာင္းလဲ သိရပါတယ္။ သူက ျပဇာတ္ေတြလဲေရး ကဗ်ာေတြလဲေရးပါတယ္။ ရုပ္ရွင္မင္းသား ျမတ္္ေလးတုိ႔နဲ႔အတဲြပါ။ သူတုိ႔နဲ႔တဲြၿပီး ကဗ်ာေတြ၊ ျပဇာတ္ေတြေရးခဲ့ပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ မႏၱေလးတကၠသုိလ္မွာက “ေရနီေျမာင္း” ပဲ ေရရွိတာမဟုတ္လား။ ဒါေၾကာင့္ “ေရနီေျမာင္း ေတးသံ” ကဗ်ာမ်ားဆုိၿပီး ထုတ္ပါတယ္။ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ ကမၻာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ကုိျမတ္ေလးတုိ႔က သီခ်င္းေရး၊ မာမာေအးက သီခ်င္းဆုိတဲ့ ကာလမွာ က်ေနာ္တုိ႔ကလဲ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ကဗ်ာေတြေရးၾကပါတယ္။ ေမာင္လင္းယုန္တုိ႔က “စစ္မုန္းသူ” ကဗ်ာမ်ား စာအုပ္ကို မင္းလွညႊန္႔ၾကဴးတုိ႔နဲ႔အတူ စုေပါင္းထုတ္ခဲ့ပါတယ္။ တကၠသုိလ္ခ်င္းဆက္စပ္လႈပ္ရွားၾကတာပါ။
ေမာင္သာႏုိး၊ တင္မုိး၊ ေမာင္စြမ္းရည္တုိ႔ ရန္ကုန္ေျပာင္းကေတာ့ “ရဲေဘာ၊ ေရးေဘာ္” အျဖစ္ ႀကိဳဆုိခဲ့ပါတယ္။ ဆရာမန္းေမာင္တင္ေအာင္ ေထာင္ကလြတ္ခ်ိန္မွာ တခါ-က်ေနာ္တုိ႔တေတြကုိ သူ႔အိမ္မွာ ထမင္းဖိတ္ေကြ်းခဲ့ဖူးပါတယ္။ ဆရာဒဂုန္တာရာ၊ ဆရာဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ စတဲ့လူႀကီးမ်ားပါတာ သတိရမိပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ေရာက္လာၿပီး မၾကာခင္ ၁၉၇၈ တႀကိမ္၊ ၁၉၈၈တႀကိမ္ ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်ခံရပါေသးတယ္။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကေတာ္ အေမ ေဒၚခင္ၾကည္ရဲ႕ စ်ာပနမွာ အေမလူထုေဒၚအမာလာေတာ့ ေမာင္သာႏိုုး၊ တင္မုိး၊ ကုိသိန္းတင္၊ ပန္းခ်ီယဥ္မင္းပုိက္တုိ႔နဲ႔ အတူ ေမာင္လင္းယုန္လဲ လူထုသားသမီးတေယာက္ အျဖစ္နဲ႔ႀကိဳဆုိပါတယ္။ ေဒၚေဒၚက လူထုမိသားစုအေနနဲ႔ ပန္းေခြတခု၊ အထက္ဗမာႏုိင္ငံစာေရးဆရာအသင္းအေနနဲ႔ ပန္းေခြတခု-ပါလာခဲ့တာကုိ ကုိေမာင္လင္းယုန္လာ ဆီးႀကိဳယူေတာ့ က်ေနာ္က “ေဟ့-အထက္ဗမာႏုိင္ငံစာေရးဆရာသင္း ပန္းေခြကုိ မဆုိင္သူ မကုိင္ရ” ဆုိၿပီး သူ႔လက္က လုယူခဲ့တာကုိ အမွတ္ရေနမိပါတယ္။
က်ေနာ္တုိ႔ကုိ ထမင္းဖိတ္ေကြ်းတုန္းက ျပည္လမ္းေပၚက ရပ္ကြက္တခုမွာပါ။ က်ေနာ္ကေရာက္စဆုိေတာ့ ေနရာမမွတ္မိေတာ့ပါ။ ေနာက္ေတာ့ တရုတ္-ရုရွားဂုိဏ္းကဲြၾကေတာ့ ဆုိဗီယက္သံရုံးက ေလ်ာ္ေၾကရလုိ႔ပဲ ထင္တယ္။ သူေရာ မုံရြာတင္ေရႊတုိ႔ပါ အင္းစိန္ဘက္မွာ ေျမကြက္ေရာ အိမ္ပါဝယ္လုိက္ၾကပါတယ္။ အဲဒီကာလက ဆရာဒဂုန္တာရာနဲ႔ ဆရာလင္းယုန္ေမာင္ေမာင္တုိ႔ ဦးေဆာင္တဲ့ အုပ္စုကုိ ဆရာနတ္ႏြယ္တုိ႔ကုိ “ဂုန္-ယုန္” ဂုိဏ္းလုိ႔ေခၚၿပီး တုိ႔ကနန္းဆိန္ကနန္းေရးေနတဲ့ကာလ။ က်ေနာ္က ဆရာနတ္ကုိ “အပစ္ခတ္၊ အညစ္အပတ္” လုိ႔ေရးခဲ့တာကုိး။ ဆရာျမသန္းတင့္က “အထစ္ အျဖတ္” လုိ႔ ပါ ဆက္လုိက္ဖုိ႔ ေကာင္းတာလုိ႔ ဆုိတဲ့ဟာကုိ သတိရမိပါတယ္။ ေမာင္လင္းယုန္က “ဂုန္-ယုန္ ဂုိိဏ္းသားပါ။ က်ေနာ္ဆီးေရာဂါနဲ႔ ေက်ာက္ကပ္ေဆးရုံတက္ရဖူးတယ္။ မၾကာခင္ ေမာင္လင္းယုန္လဲ ေက်ာက္ကပ္ေဆးရုံတက္ရေတာ့ က်ေနာ္ ေဆးဝယ္ေပးခဲ့ဖူးတာလဲ သတိရမိပါတယ္။ ေမာင္လင္းယုန္ဟာ “လင္းယုန္” ဆုိေပမယ့္ “ယုန္” ဆုိရင္ ပုိေကာင္းမယ္ လုိ႔ ဆုိခ်င္ပါတယ္။ သူက ၿပံဳးၿပံဳး- နဲ႔ အလြန္သေဘာေကာင္းသူပါ။ အလြန္သည္းခံတတ္ပါတယ္။ သူ႔အမည္ရင္းက ကုိျမင့္ဦးတဲ့။ တခ်ိဳ႕က ဝွမ္းျမင့္ဦးလုိ႔ ေခၚၾကပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ကေတာ့ ကုိျမင့္ဦး လုိ႔ေခၚတဲ့အခါ ေခၚေခၚ “ကုိလင္းယုန္” လုိ႔ေခၚတဲ့ အခါေခၚပါတယ္။
သူဟာ သူတပါးကုိလဲ အကူအညီေပးတတ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ ရန္ကုန္ေရာက္ခ်ိန္- ၁၉၇၀ ေနာက္ပုိင္းမွာ လူငယ္ေတြ အထူးသျဖင့္ အင္းစိန္တက္က လူငယ္ေတြကုိ စုစည္းၿပီး ႏုိင္ငံတကာစာေပေတြကုိ ေဟာေျပာပုိ႔ခ်ေနတာေတြ႔ရပါတယ္။ သူ႔သင္တန္းကုိ “ဂႏၳဝင္ပ်ိဳးခင္း” လုိ႔ အမည္ေပးထားပါတယ္။ သူေရးတဲ့ေနာက္ဖုံးစာလုိ႔ထင္ရတဲ့ ေဒၚေဒၚလူထုေဒၚအမာ အသက္၉၀ျပည့္ပဲြအတြက္ ေရးပုိ႔တဲ့စာကုိ -၂၀၀၅ ႏုိဝင္ဘာ ၂၉ “လူထုအေမႏွစ္၉၀” ဆုိတဲ့ စာအုပ္မွာ ဖတ္လုိက္ရပါတယ္။ ကဗ်ာကုိလုိလားသူမ်ားလဲပါပါတယ္။ အေမလူထုေဒၚအမာရဲ႕ စိတ္ထား ယုံၾကည္ခ်က္၊ ဇဲြသတၱိတုိ႔ကုိ အတုယူၾကဖုိ႔ ေရးထားတဲ့ စာျဖစ္ပါတယ္။
၂၀၁၆ ေဖေဖၚဝါရီ ၂၆ မွာ ကဗ်ာဆရာေမာင္လင္းယုန္ (ရွမ္းျပည္) ကြယ္လြန္ခဲ့ရွာပါၿပီ။ က်ေနာတုိ႔ရဲ႕ တပ္ဦး တကသ ရဲေဘာ္၊ လူထု မိသားစုဝင္ ေမာင္လင္းယုန္(ရွမ္းျပည္) ဟာ ရုိးသားေျဖာင့္မတ္ၿပီး၊ သူတပါးကုိ ကူညီတတ္သူအျဖစ္ တသက္လုံးရုပ္တည္သြားခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေကာင္းရာသုဂတိကုိေရာက္မွာ မလဲြပါလုိ႔ ယုံၾကည္ပါေၾကာင္း၊ (ေမာင္လင္းယုန္(ရွမ္းျပည္) ကြယ္လြန္တာကုိ ခင္ေမာင္ႀကီး (ရွမ္းျပည္)က သတင္းေပးလုိ႔ သိရပါတယ္။
ရဲေဘာ္၊ ေရးေဘာ္
ေမာင္စြမ္းရည္
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
